Tien jaar N.A.V.O. Protest tegen ontslag van rapto En dit is Abel Tasman zelf Adenauer wil naar Londen Nieuw weekblad Antwoorden kostte mr. Burger maar weinig tijd i/ootlwill Sahara rijkste oliegebied van de wereld? „Abel Tasman op weg naar Australië Het blijft Koopt op tijd uw zékerheid ONTSCHEPING IN BASRA? Vermoedelijk voor guerrillastrijd Tibetanen strijden in Chinese grensprovincies Herstelbetalingen van Duitsland aan Nederlanders Geschil bijleggen in persoonlijk gesprek De Quay vroeg zienswijze fractieleiders AMBASSADEUR WENST FOKKER GELUK Dulles zou ontslag willen vragen r r NATIONALE LEVENSVERZEKERING-BANK PRODUKTIE WORDT SNEL GROTER D Opvallend Zonder socialisten? DINSDAG 7 AFHEL 1959 -/ ZEVENTIENDE JAARGANG No. 4264 J Directeur: H. DE RUIG Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT sr. o SAUDI-AR IA UIT Cairo meldt Reuter, dat het (Egyptische), persbureau voor het Midden-Oosten een be richt heeft gelanceerd, volgens hetwelk het Russische schip Groezia met een contingent van 850 volledig bewapende Koerden iét Suezkanaal is gepasseerd, naar men aanneemt, op weg naar .Tak. De scheepspapieren geven als bestemming aan het Verre Oosten, maar verwacht wordt, dat het contingent ontscheept zal wörden in Basra. "Dé'11.030. ton metende „Groezia" kómt uit de Russische Zwarte-Zeehaven Odes- sa. niiiiiiiiiiiiiiniiniitniiiiiiiiiiiiiiuiitiiuumiiiiiHiiiiiinuntiii wm$mm 8HB B I N N E NVERI N G BED SCHUIMRUBBERBED J GEEN ONBEKENDE •otterdam: witte dm Withstraat 30 - Tem, usTOg u Partbuc 1112 - Peurt giro No. 434318. Klacbtendicnirt abonnementen. 18.30-10.30 uu> Zaterdag» 1718 uur. Telefoon 115700. •,-Gt**roBi|r: Huygenepteln 1 - Telefoon 183487 (3 lijnen Post bui 10B1 Foetgiro No. «34867. Klachteadierust: 18.30—19.30. Telet, 332369. Dordrecht: Spulweg 192 Tetef. 4370. Scbledun: Lange Haven 73 - Tele!. 67486. Abonnementsprijs 81 cent per «eek. 2.05 per maand. 7.SW pe; {wartaal. Losse nummera «mm. Verschuilt tfagelbk» (Geldig tot morgenavond) ONBESTENDIG. "Wisselend bewolkt met enkele buien. Matig® tot krachtige, tijdelijk harde, wind tussen noordwest en zuid west. Weinig verandering in temperatuur. Morgen: zon op: 6.02 Maan op: 6.12 onder: 19.24 onder: 19.58 (Van onze militaire medewerker) TIEN jaar geleden werd de Noord- atlantisehe Verdragsorganisatl geboren en ondertekend door 12 lan den. In 1951 kwamen Griekenland en Turkije erbij en ten slotte ook West- Duitsland. De politieke doelstelling van de NA VO is defensief. Zij maakt slechts bij «en aanval van de wapenen gebruik. De strategische doelstelling is der halve ook defensief, althans aanvanke lijk. De eerste klap moet kunnen wor den opgevangen en daarna moet er zo veel' aanvalskracht overblijven dat een beslissend tegenoffensief kan wor den ontketend. Het opvangen van de eerste klap is de taak van het zogenaamde „schild" Het ontwikkelen van het tegenoffensief ielf is de taak van „het zwaard" Dit laatste bestaat uit de strategische aan valsmiddelen van de Amerikaanse en Britse lucht- en zeemachten. ZWAARD" en „schild" samen vormen de militaire kracht van de NAVO, welke voor alles ten doel heeft een oorlog te voorkomen. Dit is'het principiële verschil dat de NAVO van vroegere bondgenootschao- pen onderscheidt. Toen stond bet prin cipe voorop hoe men een oorlog zou< kannen winnen door gezamenlijk op treden- Thans hoe men een oorlog kan voorkomen door het vormen van een eensgezind, van: agressie afschrikkend front Voor de laatste doelstelling behoeft men zelf niet overmachtig te zijn. Vol doende Is indien de tegenpartij zich ervan bewust is dat zij dé bdrlog niet kan Winnen. Dit principiële' verschil wordt vaak bij de beoordeling van de militaire krscht van de NAVO uit het oog verloren. Om een oorlog te winnen zou Rusland overmachtig moeten zijn in.elke sfeer van zijn strijdmiddelen. De NAVO behoeft con een oorlog te vóórkomen niet overmachtig te zijn 'doch slechtr zö sterk dat Rusland niet laut- vbmen. 'J,:'.;-J Bewapende Koerden via Suezkanaal naar Irak vervoeren. Eerder waren al andere Russische schepen met wapenzendin gen het kanaal gepasseerd op weg naar het zuiden, met als gefingeerde be stemmingen Jemen en rood-China. Het persbureau voor het Midden- Oosten zeide te verwachten, dat andere Russische schepen met „passagiers" en wapens op doorreis naar Irak konden worden verwacht. - -V.O CYPRUp^j TRANS v VuORDAN C4M4X NËUTAL BONt Opgrond van deze strategische con ceptie is de NAVO'van huis ui opgebouwd. Al spoedig na de geboor te bleek, dat de doelstelling van het schild" niét wel uitvoerbaar zóu zijn zonder West-Duitsland. Zó werd in 1952 te Lissabon de sterk te1 van het „schild" voor Midden-Euro pa geprojecteerd op 40 parate divisies met ten minste een gelijk aantal snel mobilisabele. De verdeling was als volgt: Amerika 6, Engeland. 4, Frank rijk 14, Wsst-BuiUlsiui 12, Benelux 2, Canada/Luxemburg 2/3. Deze landmacht zou gesteund wor den door taktisdhe luchtstrijdkrachten tw. de 2e en 4e taküsche luchtmach ten, In de 2e zijn Britse, Belgische en Nederlandse eenheden opgenomen, in de 4e Amerikaanse, Franse en Cana dese, terwijl thans aan beidé West duitse worden toegevoegd. In Egypte neemt men aan, dat na ontscheping aan deze Koerdische mili tairen de Iraakse nationaliteit zal wor den gegeven. Andere Koerden uit Irak M AAST deze NAVO-strijdkraehten zouden nationale worden ge vormd voor de territoriale verdedi fióg w.o. de luchtverdediging. Deze laatste zou zoveel mógelijk worden ge coördineerd en later geïntegreerd. On der alle NAVO-strljdkrachten werden ten slotte geïntegreerde commando s ingesteld waarin officieren en perso hóel van alle deelnemende" landen (IJsland uitgezonderd, aangezien dit land geen militair® bijdrage lever-) zitting of bevel hebben. In de Integra tie kwam het beginsel tot uitdrukking dat het nationale belang onderge- «ehlkt zou zijn aan het NAVO belang. Helaas is men van dit ideaal steeds verder afgedwaald. Sommige landen onttrokken om nationale belangen de len van hun strijdkrachten aan het NAVO-opperbevel, anderen gingen eigenmachtig tot verlaging van de af- gesprokén contingenten over. Weer an deren verminderden drastisch de duur van de eerste oefentijd, elders werd deze duur een voorwerp van politieke koehandel. p EN en ander heeft de sterkte vai het NAVO-schild te land ge schaad. Bij het 10-jarig bestaan moe geconstateerd worden, dat waarin de HAVO ook Is. geslaagd of mislukt, de ernstigste tegenslag is ondervonden bij de vorming van een voldoend ster ke landmacht In de Middeneuropese •ectoiv. Van de 40 parate divisies zijn theo retisch slechts 30 overgebleven en er ®jn momenteel nauwelijks 20 werke- rijk aanwezig. Van de 50 mobilisabele divisies'kan ®en het aantal tellen op de vingers van belde handen. Slechts de atoom- *raeht van dé V.S. vormt hier het 5®®penserende element. Een gevaar- HJW éteteljdlöteid» wélke poUtiek ge- De Indonesische openbare aanklagers hebben geprotesteerd tegen het ont slag van de procureur generaal Soe- prapto, na de vrülatlng van Schmidt. De vereniging van openbare aankla- kers publiceerde gisteravond na af loop van een spoedvergadering een uit v(jf punten bestaande verklaring, waar- In Soeprapto's ontslag zonder vooraf gaand verhoor wordt betreurd en voorts wordt gezegd, dat hiermee de waarborging van de wettelijke rech ten in gevaar wordt gebracht. De vereniging verklaarde voorts, dat hiérdoor een precedent was ge schapen voor een slechte behandeling van overheidsdienaren. Zij achtte de maatregel ongerechtvaardigd. Naar in New Delhi werd vernomen hebben de Tibetaanse rebellen na de geslaagde vlucht van de Dalai Lama de opstand weten uit te breiden tot in de Chinese grensprovincies. Radio Peking heeft indirect bevestigd, dat de strii i nog aan de gang is door te be richten, dat een aantal Tibetanen. die naar Lhasa gevlucht waren, niet naar hnn woonplaatsen kunnen terugkeren vanwege de activiteiten der opstan delingen. De rebellerende Kamba s blijken zich stevig vastgebeten te hebben in grote delen van Tibet, waar het ter rein geschikt is voor het voeren van een guerrillastrijd. De berichten over uitbreiding van de strijd tot in China zelf komen uit nationalistisch Chinese bron. Volgens de nationalistische inlichtingendienst hebben de opstandelingen drie steden in de provincie Tsjinghai bezet en voe ren z(j een open -strijd in Kanteh en Bana. Ook in de provincie Sikang zou het onrustig zijn. sproken weinig armslag geeft en zich wreekt bij de crisis om Berlijn. Ondanks onvolkomenheden en te genslagen heeft de NAVO echter tocl haar politieke doelstelling bereikt, nl. bet voorkomen van oorlog en het die nen van de vrede. Deze positieve con clusie kan alle pacifistische, anti-mi litaristische en andere propagandisti sche leuzen ten spijt, worden getrok ken. Zij moge een aansporing zijn om op de ingeslagen weg en zo moge lijk beter voort te gaan. zouden naar Sowjei-Rusland „repatrië ren", ten einde daar een militaire trai ning te verkrijgen, en daarna op ge lijke wijze naar Irak terug te keren. W(j merken op, dat ia het Midden- Oosten ongeveer acht miljoen Koerden wonen. In Noord-Irak woont een mil joen, anderen wonen in 60wjet-Rus land, Syrië en de Libanon. Zij hebben steeds geijverd voor onafhankelijkheid. In Irak waren hun „nationale rechten" erkend. Mosoel, dat het hart van het opstandelingengebied tegen het regime van Kassem is geweest, ligt in het ge bied der Iraakse Koerden. Haven- en politieautoriteiten in Port Said konden slechts met grote moeite toestemming verkrijgen om de „Groe zia" voor hun routine-onderzoek te betreden. Volgens hen zou het schip behalve de klaarblijkelijk voor guerril lastrijd opgeleide, mannen ook wapens Volgens het persbureau Reuter is de Westduitse minister van Financiën be reid aan Nederlandse burgers, waarvan persoonlijke eigendommen zijn gecon- fiskeerd tijdens de Duitse bezetting tussen 1942 en 1944, een schadevergoe ding te betalen. Deze betalingen staan los van de onderhandelingen, die op regerings niveau tussen Nederland en Duitsland worden gevoerd .over schadevergoeding aan Nederlandse slachtoffers van het Nazi-regime. Ongeveer 28.000 Nederlanders zou den voor een schadevergoeding in aan merking komen. Met de betaling zou in 1961, misschien eerder, worden be gonnen. Voor schadevergoeding zouden in aanmerking komen huishoudelijke goederen, banktegoeden en aandelen. Voor Nederlandse, Belgische en Fran se gedupeerden tezamen zou in totaal een bedrag van 1500 miljoen mark uit getrokken zijn. Voor iedere claim is als basisbedrag genomen de uitkering van de Neder landse schade-enquêtecommissie, die op het prijspeil van 9 mei 1940 was gestald. Het gemiddelde bedrag van de omstreeks 28.000 claims beweegt zich rond de drieduizend gulden. West- Dui Island zal ten einde tot de ver vangingswaarde per 1 april 1956 te geraken dit basisbedrag met 3,40 ver menigvuldigen en daarvan de uitke ring van de Nederlandse schade- enquêtecommissie inhouden. Van dit restbedrag zal Bom: tachtig procent, overeenkomende met het percentage bewijsbaar naar West-Duitsland. ge voerd huisraad, uitbetalen. Bondskanselier Adenauer heeft in een brief van vorige week premier MacmSllan voorgesteld spoedig in Londen een persoonlijke ontmoeting te organiseren om de bestaande ge schillen bij te leggen, aldus is in Lon den vernomen. Adenauers brief is een antwoord op de brief van Macmillan, waarin de Britse premier de bondskanselier ver zekert dat er geen sprake is van „ver raad" jegens West-Duitsland. Adenauer zou Macmillan nog wil- len ontmoeten voor de conferentie der ministers van Buitenlandse Za ken, die op 11 mei in Genève begint Een woordvoerder van het Britse mi nisterie van Buitenlandse Zaken heeft maandag in Londen geweigerd com mentaar te leveren op de persberich ten dat de betrekkingen tussen Enge land en West-Duitsland „koel" of „ge spannen" z(jn. Volgens Engelse kranten is Aden auer ontstemd, aangezien Macmilian voorstander is van het onder bepaalde voorwaarde verminderen van de strijd krachten van Oost en West in Midden- Europa. In Westduitse regeringskringen noem de men de Britse persberichten „sterk overdreven". Overigens wilde men het bestaan van geschillen over militair uitgedunde zones niet ontkennen. De bondskanselier vertrekt op 8 april naar zijn vakantieverblijf aan het Comomeer. Hij zal via speciale tele foon- en telexverbindingen in contact staan met Bonn. (Van een onzer verslaggevers) Een nieuw. liberaal opinieblad, „Hollands Weekblad" geheten, sal bin nenkort verschijnen. Dit nieuwe orgaan wordt uitgegeven door uitgeverij Bou cher in Den Haag. Het zal niet aan een poljtieke partij zijn gebonden. Het is de bedoeling er een degelijk, betrouwbaar voorlichtingsorgaan van te maken. Als een van de redacteuren is aangezocht de schrijver Adriaan van der Veen. Met dit „Hollands Weekblad" zullen er in ons land drie liberale opiniebla den zijn. Verreweg het grootste en dik ste is Elseviers Weekblad. De Haagse Post bereikt met 20.000 abonnees maar een kleinpubliek. Boucher wELeen soort tussenvorm bereiken en acht dairvoor zeker een markt aanwezig. (Advertentie) Zon op Zon onder Advertentie) HPfZEtlFABRl EK EN ZEVENBERGEN Macmillan, de Britse premier, was nog In weekend-stemming toen hl] gisteren (pet op) In zijn ambtswoning Downlngstreet 10 terugkeerde nadat hij de zondag ru.tlg op zlln landgoed in Sussex had doorgebracht. De Sahara-woestijn kan een van de belangrijkste olieproducerende gebie den van de wereld worden, aldus heeft Aan boord van de Fokker Friendship „Abel Tasman", die vanmorgen naar Australië ver trok, bevindt zich ook een le vende Abel Tasman. Dat is een 28-jarige chemicus uit Amster dam, die waarschijnlijk (met een heel grote W) de laatste nazaat is van de zqprentiende-eeuwse zeevaarder. Hij zal de plaat sen gaan bezoeken, die door zijn voorvader ontdekt werden. We zien de heer Tasman hier hii het toestel, dat gistermiddag officieel werd overgedragen. (Van een onzer verslaggevers) E Fokker Friendship „Abel Tas man" is vanmorgen vroeg van Schiphol naar Australië vertrokken. Het toestel draagt een vuurrode kan goeroe op de romp; het kenteken van zUn eigenaresse, de Trans Australia Airlines. Deze luchtvaartmaatschappij zal het Nederlandse toestel, als dit over tien d3gen op zijn bestemming is, onmiddellijk inzetten op haar lijndien sten in Australië. Nog elf Friendships zullen aan de TAA geleverd worden. Het laatste toestel verlaat de Amsterdamse Fok kerfabriek in oktober. Voorts krijgt de AuStralische regering ook twee machines van dit type. Een andere luchtvaartmaatschappij in Australië heeft er zes gekocht. Het was gisteren een grote dag voor Fokker. Terwijl de Britse regering druk uitoefent op de luchtvaartmaat- schappij van Nieuw Zeeland om toch vooral geen Nederlandse Friendships maar Engelse toestellen te kopen, zei de Australische ambassadeur, Sir Ed win McCarty: „Ik hoop dat er nog meer Friendships naar Australië zul len gaan. Namens mijn regering wens ik de constructeurs geluk met het toestel en de TAA feliciteer ik met deze aankoop." Dat gebeurde in de grote hangar van Fokker, waar het eerste toestel aan de Australiërs werd overgedragen. Zij waren er maar wat trots op. De heer F. J. L. Diepen» directeur van Fokker, herinnerde eraan, dat de naam Fokker in Australië bepaald geen onbekende is. De grote luchtvaart pionier van het land, Sir Charles Kings- ford Smith boekte records met een drie-motorige Fokker VII, nu meer dan dertig jaar geleden. De heer Die pen waardeerde het, dat de eerste twee Friendships van de TAA de namen krijgen van Nederlandse ontdekkings reizigers, Abel Tasman en Dirk Har- tog. De echtgenote van de Australische ambassadeur, lady McCaity liet een fles champagne kapot springen tegen de neus van de Friendship, waarmee de vliegende Abel Tasman zijn reis kon beginnen. Fokker's directeur Frits Diepen vliegt mee. In zün tas zit een speciale boodschap van koningin Juliana voor de meer dan 100.000 Nederlanders in Australië. de Franse plaatsvervangende premier Jacques Soustelle verklaard, Soustelle gedelegeerd minister bij de premier, zoals zijn officiële titel luidt is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de Sahara. Hij hoopt de zandvlakten van de woestijn die lange tijd als waardeloos werden beschouwd, te veranderen in een olieproducerend gebied, in staat om Texas en Irak naar de kroon te ste ken. „De mogelijkheden van de Sahara zijn geweldig", verklaarde hij tegen over „United Press International". „De reserves van het olieveld, die wij al hebben aangeboord en waarvan het bestaan vaststaat, bedragen al een miljard ton en tegen 1960 zullen wij uit de twee voornaamste gebieden, die van Hassi Messaoud en Edjele, tien mii'oen ton olie per jaar winnen. „Tegen 1965 zullen wij een produktie van rond 40 miljoen ton per jaar be reiken, meer dan genoeg voor Frank- rijks behoeften, en de totale produk tie zal nog hoger klimmen. Ik ver wacht, dat wq ook andere landen van het Afrikaanse continent en van Euro pa van olie zullen kunnen voorzien", aldus Soustelle, die zei dat ook enor me hoeveelheden aardgas kunnen wor den gewonnen. (Van onze parlementaire redacteur) OVER de kabinetsformatie is nog weinig nieuws. Vanmorgen moest prof. De Quay nog van drie fractieleiders een antwoord ontvan gen, t.w. van de heren Romme, Bruins Slot en Tilanus. Het antwoord van prof. Oud werd hem vanmorgen bezorgd. Dat van mr. Burger werd gisteren reeds aan. het gebouw van de Eerste Kamer afgege ven en daarna per speciale koerier naar Den Bosch gebracht. De forma teur is inmiddels in. Den Haag terug gekeerd. De inhoud van het antwoord van mr. Burger is wel het belangrökste. Het is nl. bekend dat tussen de frac tieleiders van de confessionele par tijen vrywel geen verschil van me ning bestaat over de saillante punten van het regeringsbeleid. Hun ant woord zal dan ook wel ongeveer eens luidend zijn. De liberale fractieleider prof. Oud zal misschien op sommige onderge schikte punten een andere visie heb ben dan de heren Romme, Bruins Slot en Tilanus, maar ook zijn antwoord kan moeilijk voor de formateur nog veel verrassingen brengen. De Amerikaanse radio- en televisie vereniging C.B.S. heeft uit Europese bron vernomen, dat minister Dulles heeft besloten ontslag te nemen. Pre sident Eisenhower zou met dit besluit akkoord zUn gegaan. Als ziin opvolger zou Dulles do huidige minister van Buitenlandse Zaken ad interim Chris tian Herter aanbevolen hebben. Hii zelf zou Eisenhower's persoonlijke adviseur ip buitenlandse politiek worden. De Europese zegslieden van de C.B.S verwachten, dat dit besluit ten minste een week vóór het begin van de minis tersconferentie in Genève op 11 mei zal worden bekendgemaakt. De perschef van het ministerie van Buitenlandse Zaken, White, heeft na derhand echter meegedeeld, dat hy dit bericht categorisch wilde tegenspreken. Anders is het'echter met mr. Bur ger. Het was opvallend dat de socia listische fractieleider reeds zo spoe dig gereed was met het beantwoorden van de vragen, die prof. De Quay hem had gesteld. In Het Vrije Volk van gisteravond is misschien de oplossing van dit snelle tempo te vinden. Daar staat nl.: „Ons lijkt het vrijwel onmogelijk dat een fractievoorzitter zqn persoon- lijk oordeel zou willen geven zonder overleg met de fractieleden, Als hij dat wel zou doen vervalt hij in een soort persooniyke politiek, waarvan voor het algemeen belang niet veel heil te verwachten valt. Een werke lijk sterk en hecht kabinet is ah een te formeren, wanneer men in het overlég tussen de fractievoorzitters komt tot een programma waaraan de fracties gebonden zyn. Doet men het anders dan huppelt men van de ene hindernis naar de andere zonder eni ge zekerheid omtrent de voortzetting van het beleid." Dit standpunt is duideiyk genoeg en het is niet uitgesloten dat het antwoord van mr. Burger aan prof. De Quay een gelUke geest ademt. Niemand in Den Haag verwacht trouwens dat het antwoord van de heer Burger tot enig nieuw overleg met de socialisten zal leiden. Verrassingen zün echter nog steeds niet uitgesloten, al geloven wy niet dat met name wat de loonpolitiek betreft, de Party van de Arbeid haar éis zal laten vallen. En wat de binding van dé fracties aan het programma betreft, daarover valt met de socialisten biykbaar ook niet te praten. Prof. De Quay zal morgen nog de ingekomen stukken bestuderen en wellicht donderdag beginnen met de eigenlüke formatie, dat wil zeggen met het polsen van personen voor een mi- nlstersfunctie. Gaat de formateur in derdaad zonder nader overleg met de" fractieleiders tot de eigenlijke formatie over, dan is het duidelijk dat hij streeft naar een nïet-gebonden kabinet, waar van het vrijwel zeker Is dat de socia listen daarin niet zullen meedoen. Van de zyde der KVP en van de zij de der AR zyn geen moeiiykheden voor prof. De Quay te verwachten. Wanneer het kabinet inderdaad een sterk extra-parlementair karakter krqgt schynen ook de CH- en WD- fractieleiders geen bezwaar te hebben om eventueel aan te zoeken personen uit hun' kring te adviseren zitting te nemen. gebied AN de noorf eljjke ra» f\ van boge druk, dat zich op het midden van de Oceaan oevlndt, wordt tot op grote hoogte in de -anosfeer een ze.r krachtige luchtstrr>v,tng aangetroffen, die zich van Canada tot in Midden-Europa voortzet. Bo ven Engeland kwamen hierin vanochtend tussen 5000 en 9000 meter hoogte windsnel heden van bijna 250 km/u. voer. Met deze stroming bewegen enkele de pressies mee. Een er van ligt nu op de Noordzee, een volgende nadert IJsland en wordt morgenochtend vroeg boven Schot land verwacht. Deze drukverdelinc houdt over de Britse eilanden een krachtige noordwestelijke wind fn stand, waarmee koude en onstabiele lucht ook naar onze> omgeving wordt gevoerd. In verband hier mede houdt het wisselvallige weer met re gen, hagel en onweersbuien" ook morgen

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1959 | | pagina 1