Openhartig
kandidaat-af voor presiden tschap
Thans Etzel de
kans gegeven
Geneefse conferentie
in kritiek stadium
D
Ontdekker III
met muizen
verbrand
Keuze Duitse president
wellicht niet in Berlijn
FOKKER-directie
mag Brazilië
niet verlaten
Conjunctuurwerkloosheid
geheel opgeheven
KLAPPERPISTOLEN - niet
van echt te onderscheiden
Vijftig Kamerleden
de natuur in
Kussen zwijgen; over toêvoerwegen
Westen overweegt:
minder troepen
in Berlijn
Rumoer in Bondsrepubliek
Westen zou plaats
niet geschikt achten
Weense onderwereld
zendt dreigbrieven
VRIJDAG 5 JUNI 1959
r
ÏEVE1W7IE1VDE JAARGANG No. 4312
r
De w erttluitêe bondskanselier
dr. Adenauer heeft besloten
af Ie zien van de kandidatuur
voor liet presidentschap. Dit
heeft het Westduitse persbureau
D.P.A. donderdagavond gemeld.
D.P.A. berichtte voorts, dut de
minister van Financiën. Etzel, de
nieuwe kandidaat van de christen
democratische partij voor het
presidentschap zal zijn.
Als een bom
Slachtoffer gevonden
van scheepsramp
OOSTDUITSERS NAAR MOSKOU
Nederlander vastgehouden
op vliegveld van Rio
Inbreker gedood
MINISTERIE CONCLUDEERT:
TEKORT AAN J industrie toonden een gunstige ont-
WERKKRACHTEN
piano's - orgels
Directeur: H. DK RUIG
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H J. S BKlflNb Si.O'P
D
E Oostduitse partijleider Ulbricht en premier GrotewohJ
zullen maandag aan het hoofd van een delegatie naar
Moskou vliegen, zo wordt in gezaghebbende kringen in
Gencve vernomen. De leider van de Oostduitse delegatie
op de Geneefse conferentie, Bolz, vertrekt na de plenaire vergade
ring van de ministers van vandaag naar Berlijn om verslag uit te
brengen. Het is nog niet bekend of hij meegaat naar Moskou.
Diplomatieke waarnemers zien hierin een bevestiging van de op
vatting dat de Geneefse conferentie bij de behandeling van de Ber-
lijnse kwestie een kritiek stadium heeft bereikt. De Russische pre
mier Chroestsjew is op het ogenblik in Boedapest, doch hij kan ge
makkelijk bijtijds in Moskou terug zijn als hij persoonlijk met Ul
bricht en de zijnen wil spreken.
'T tS WFÉR 0Kj0ÊN-we£R.!
MOSKOU OPTIMISTISCH
OVER GEIVÈVE
ftMtefdan; »tuo ac muuLi.^1 Jeje!, 115/1/u 10
Po«tbu« lilï Puitgiro No. 4245 IS
KlEChlendieiurt abonnementen i8.30-i9.au
Zaterdag» 1718 uur. Teleioon 115700
HujmuipiV.n 1 - Teislotr.1 183467 (3 tyner.
Paetbui 109i Poetgtro No 014367
Klachtendienst: 18.30- 19.30. Telef. 36356»
Sptuweg 132 Telef. 4570
Lange Haven 7» - Teiei. 67966.
f-Sraeenhaga
OotAteent:
Schladun:
ftbottn» Mmtaprij» 81 eest per
c**rtaal. Loam nominee»
t 2.95 per maand, 7,80 pe:
Vertchijnt dagelyK»
J
T-uxuw
(Geldig tot morgenavond)
IETS MIN DEK WARM
Wat minder warm weer. met plaatselijk enkele regen-
of onweersbuien. Overwegend zwakke wind.
Morgen: Zon op: 4.23 Maan op: 4,50
onder: 20.54
onder: 20,36
IN zijn rede, uitgesproken op <ie
algemene vergadering van de
Christelijk-Historische Unie, heeft de
voorzitter, mr. H. K. J. Beernink. Ie
kennen gegeven, dat de Unie het nieu
we kabinet met openhartigheid en eer
lijkheid tegemoet wil treden. Ook
hierin openbaart zich weer de gouver
nementele gezindheid van de Unie,
welke zo zeer bekend is. Maar deze
gezindheid betekent allerminst een
kritiekloos aanvaarden van hetgeen
het kabinet aan de Siaten-Generaa)
ral voorleggen.
Uiteraard wordt de gouvernemente
le gezindheid ook nu vergemakkelijkt,
doordat twee c.h.-ministers van erken
de bekwaamheid in het kabinet zit
ting hebben en het behoeft geen
verwondering te wekken, dat de Unie-
voorzitter het volste vertrouwen in
deze beide figuren heeft uitgesproken.
ADENAUER WEIGERT:
MET grote openhartigheid heeft de
Unievoorzitter op het voetspoor
van zijn voorganger nog eens te ken
nen gegeven, dat in de kring van de
C.'H. Unie een zeker onbehagen valt
waar te nemen met betrekking tot de
burgemeestersbenoemingen in de eer
de plaats, maar ook ten aanzien van
tal van andere benoemingen. 0e Unie
komt en terecht op voor een
gelijkwaardige waardering van haar
geestverwanten in den lande en
maakt er bezwaar legen bij anderen
te worden achtergesteld. Zeker is wel
dat vooral na de tweede wereldoorlog
ook andere partijen hebben te klagen
over een te geringe waardering bij
benoemingen. In het bijzonder bij de
burgemeestersbenoemingen in middel
grote gemeenten komt dit wel heel
duidelijk tot uitdrukking. Het zou niet
kwaad zijn, indien nog eens een sta
tistiek werd opgemaakt over het ge
hele land van de bezetting van bur
gemeestersplaatsen door personen uit
de protestants-christelijke kring.
DAT niet zonder kritiek alles toe
gejuicht wordt wat door het
Kabinet-De Quay in het vooruitzicht
jfs. gesteld, blijkt wel uit de opraer-
-Jtingea,welke mr. Beernink gemaakt
heeft, in het bijzonder met betrekking
tot de landbouwaangelegenheden. In
dit opzicht zijn bijzondere wensen naar
voren gebracht, waaraan door het
.kabinet zekere aandacht geschonken
zal dienen te worden,
j Uit het debat over de regeringsver
klaring is overigens wei gebieken, dat
jhet kabinet er zélf van overtuigd is,
jdat met de regeringsverklaring niet
"een volledig program is gegeven en
dat het dus mogelijk is, dat tal van
'aangelegenheden, welke niet of nau
welijks aan de orde zijn gesteld, niet
temin onder de loep zullen worden ge
nomen,
|-v PENHARTIG heeft de unievoor-
v zifter'ook gesproken over de uit
slag van de gehouden verkiezingen,
welke voor de C.H. Unie niet gunstig
..is geweest.
De oorzaken, welke tot verlies heb
ben geleid, werden onder ogen ge
zien. Heel duidelijk is geworden, dat
er in de c.h.-kring allerminst een pes
simistische stemming heerst- Integen
deel! Plannen worden reeds beraamd
©m te komen tot een uitbouw van de
organisatie en tot betere voorlichting
van het volk. Er is een ernstig stre
ven om - het verloren terrein in de
komende jaren weder te herwinnen
Het stemt tot dankbaarheid, dat
men niet bij de pakken gaat neer
zitten.
Met openhartigheid en eerlijkheid
moet gezegd worden, dat het mede
van de prot- chr. ministers in het
Kabinet-De Quay zal afhangen, of het
de geesteskinderen van Groen van
Frinsterer in het algemeen zal geluk
ken hun invloed op het staatkundig
leven te doen toenemen. Indien de
prot- chr. partijen daarnaar met grote
«nauwgezetheid en met grote energie
blijven streven en zij doen dit schou
der aan schouder, dan is er alle reden
voor om de toekomst met vertrouwen
"tegemoet te gaan.
Op initialief van de voorlopige na-
tuurbeschermingsraad heeft minister
Cals de leden van de Eerste en Twee
de Kamer uitgenodigd voor een ex
cursie naar enkele natuurreservaten.
Het u'tstapje, waaraan ongeveer 35
leden der Tweede Kamer en 15 leden
der Eerste Kamer zullen deelnemen.
Wordt gemaakt In Zuid-Limburg op
vrijdag 12 en zaterdag 13 juni.
Aan de Pafer Fortisschool te Maas
tricht. een rocms-katholieke school
voor werkende jongens, heelt men be
richt ontvangen, dat de directeur van
de school, de 35-jarige aalmoezenier
M. Lucker, tijdens zijnvakantie te
Biarritz is verdronken. Bijzonderheden
♦ver-het ongeluk, dat vermoedelijk aan
■M strand is gebeurd, ontbreken.
Adenauer heeft voorts besloten,
zo heeft de voorzitter van de
YVestduitse chr.-democratische
party, Rasner, meegedeeld, kan
selier van West-Duitsland te blü-
ven.
Op 1 juli zal een
opvolger van pre
sident Heuss wor
den gekozen. Aden
auer, die begin
april zijn voorne
men om zich kan
didaat te stellen
had kenbaar ge
maakt, is sindsdien
met de meerder
heid van de chris
ten-democratische
parlementsfractie
in conflict geko
men over de keuze
van zijn opvolger
ais bondskanselier.
Hij had Etzel deze
functie toegedacht
maar de meerder
heid der fractie
wenste de minister
van.. Economische Zaken, Erhard, als
opvolger.
De parlementsfractie van de chris
ten-democratische partij zal vandaag
bijeenkomen om de nieuwe situatie in
Adenauers aanwezigheid onder ogen
te zien, aldus DPA.
De meerderheid van de chr.-demo
cratische parlementsfractie in de
Westduitse bondsdag acht Adenauer's
besluit om een kandidatuur voor het
presidentschap af te wijzen, niet
juist. Politieke waarnemers achten
het waarschijnlijk, dat de onenigheid
over de opvolging van Adenauer meer
dan enige andere factor tot diens
frontverandering heeft bijgedragen.
Het nieuws sloeg te Bonn in als een
politieke bom. Herman Hoecherl, voor
zitter van de Beierse afdeling van de
christen-democratische parlements
fractie, sprak van een ramp.
Ook op bet Amerikaanse ministerie
van. Buitenlandse Zaken is men ver
rast.
De voorzitter van de chr.-democra
tische parlementsfractie was van ge
voelen. dat Adenauer op dit tijdstip
geen afstand kan doen van de recht
streekse leiding der regering.
Het besluit van Adenauer bracht zijn
medestanders geheel in verwarring,
De 83-jarige Adenauer kan kanse
lier blijven tot de eerstvolgende fede
rale verkiezingen, ten tijde waarvan
hy 86 jaar zal zijn.
De berichten over Adenauer's plan
tot aanblijven als bondskanselier heb
ben in de Britse bladen grote koppen
op de voorpagina gekregen.
De Daily Express schrijft onder de
kop „Bondskanselier rebelleert tegen
zijn partij", dat Adenauer de ernstigste
crisis in het naoorlogse West-Duits
land versneld heeft door zijn partij te
tarten en voor het behoud van de
macht te vechten, die hij tien jaar ge
had heeft.
De News Chronicle vreest, dat de
plotselinge ommezwaai van de kan
selier een verkeerde uitwerking zal
hebben op de westelijke politiek te
Genève.
De Daily Mail schrijft, dat men in
diplomatieke kringen gelooft, dat
Adenauer een rol op een eventuele
topconferentie wil spelen.
De conservatieve Daily Telegraph is
van mening, dat „het wantrouwen van
de bondskanselier ten aanzien van de
Britse motieven en een mogelijke ver
zwakking van de houding van het
Westen tegenover de Sowjet-Unie,
mogelijk nog groter is geweest dan
algemeen werd vermoed."
In Parijs wordt verwacht, dat pre
sident de Gaulle, die gisteravond naar
het zuiden van Midden-Frankrijk is
vertrokken voor een driedaagse reis
door de provincies, gunstig op het
nieuws zal reageren. Hij en Adenauer
hebben ijverig gewerkt voor nauwe
betrekkingen tussen Frankrijk en
Duitsland.
Hr. Ms. mijnenveger „Roermond'"
heeft op de Noordzee ter hoogte van
Vlieland het stoffelijk overschot ge
vonden van de 22-jarige Johann Meis
uit Hitdorf bii Keulen, die lichtmatroos
is geweest op de Duitse kustvaarder
„Mariene", die in de nacht voor ko
ninginnedag in de buurt van Texel
door een Duits schip is overvaren en
met man en muis vergaan. Het lichaam
bleek lange tijd onder water vast
gezeten te hebben.
Minister Gromiko zou zich gisteren
hebben verzet tegen een westers voor
stel onmiddelliik over te gaan tot
onderhandelingen over een Sow jet
garantie voor een vrije westerse toe
gang tot West-Beriijn. Britse en
Franse woordvoerders verklaarden
dat Gromiko er in een geheime zit
ting op had aangedrongen dat Rusland
eerst wilde weten met welk soort
Wcst-Berlijn het te doen zou hebben.
Hij zou opnieuw hebben aangebo
den het vrije gebruik van de toevoer
wegen tot West-Berlijn te garande
ren. tenzij het Westen zijn vrijestads-
voorstel aanvaardt voor West-Berlijn.
De westerse ministers hebben zich bij
herhaling tegen dit Russische voor
stel verzet.
Het Westen heeft voorrang verleend
aan de behandeling van de kwestie
van de toevoerwegen, omdat dit als
het sïeutelvraagstuk wordt beschouwd
bii de oplossing van de Berlijnse
crisis.
In Genève verluidt dat het Westen
een voorstel overweegt om de weste
lijke troepensterkte in Berlijn, op het
ogenblik ongeveer 11.000 man, enigs
zins te verminderen.
Woensdag wera vernomen aat ae
westelijke ministers op een geheime
vergadering tegenover Gromiko had
den. verklaard dat er een maximum
voor de sterkte der westelijke bezet
tingstroepen zoü kunnen worden vast
gesteld.
Als het bepalen van een maximum
voor de westelijke troepensterkte in
Berlijn zou bijdragen aan het vinden
van een oplossing en beter begrip met
de Russen, zou erover gepraat kunnen
worden. Het polsen van de Russen op
dit punt geschiedde met volledig
medeweten van de Westduits»rs, zo
zei een Westduitse woordvoerder.
Begluurd door enkele leden van het
personeel (rechts bovenposeerden
gisteren de uier ministers van Buiten
landse Zaken die deelnemen aan de
topconferentie in Genève in de tuin
van het hoofdkwartier van de Ameri
kaanse delegatie. Van links naar rechts
staan: Selwun Llayd (Engeland)
Gromyko (Rusland). Herter (Verenig
de Staten) en Couve de Murville
(Frankrijk).
Alle beschikbare gegevens wijzen
erop dat de Amerikaanse kunstmaan
Ontdekker ffl met vier mnizen aan
boord, die woensdagavond door de
Amerikaanse luchtmacht werd gelan
ceerd, vrij kort na de start is terug
gevallen in de dampkring van de
aarde en verbrand.
Dit beeft het hoofd van het bureau
voor vergevorderde onderzoekings-
projeeten, Johnson, meegedeeld.
Als mogelijke oorzaak van het mis
lukken der proef noemde hij, dat de
hoek waaronder de raket werd afge
schoten, tout was. Deze mogelijkheid
wordt nog onderzocht.
Deskundigen van de Amerikaanse
luchtmacht gaven te kennen, dat de
proef toch belangrijke gegevens heeft
opgeleverd betreffende de reacties van
de muizen tijdens het stijgen en tij
dens de periode van gewichtloosheid.
Alles lijkt erop, dat de muizen in
al deze periodes in leven bleven en
da't de ruimtecapsule waarin zij ver
bleven goed functioneerde.
DE mogelijkheid bestaat, dat de ver
kiezing van een nieuwe Westduitse
president op 1 juli a.s. niet, zoals men
tol op heden aannam, in West-Berlljn
zal plaatsvinden.
Wijziging van de aanvankelijke
plannen zou nodig zijn In verband met
de Geneefse conferentie, waar het Wes
ten op het ogenblik bet standpunt
verdedigt dat West-Berlijn een afzon
derlijk geheel is, los van de bondsre
publiek, en met een speciale status
Verkiezing van de bondspresident in
West-Berlijn zou dit betoog kannen
ondermijnen, zo verluidt in Genève.
De voorzitter van de Westduitse
bondsdag. Gerstenmaier, moet de da
tum en de plaats bepalen van de fe
derale conventie waarop de nieuwe
president zal worden gekozen. In ok
tober jL verklaarde hij, dat dit, even
als in 1954, in West-Berlijn zou geschie
den. Donderdag echter werd door een
woordvoerder var» zijn kabinet ver
klaard dat een definitief besluit nog
moet worden genomen. Bij het aan
vankelijke besluit was er wel degelijk
rekening mee gehouden, dat door een
wijziging in de toestand dit plan even
tueel veranderd zou moeten worden,
aldus de woordvoerder.
De burgemeester van West-Berlijn,
Brandt, verklaarde donderdag, dat hij
met verbazing kennis had genomen
van berichten uit Genève volgens wel
ke de westelijke ministers hun West
duitse collega von Brentano te kennen
(Advertentie)
pjastic jassen v.a. 6.®°
hadden gegeven dat de federale con
ventie beter niet in West-Berlijn kon
vergaderen. Berlijn i3 de hoofdstad van
Duitsland en het behoort tot het ge
bied waar de Westduitse grondwet
geldt, zo verklaarde Brandt. Voorts
zou volgens hem wijziging van de aan
vankelijke plannen het opgeven van
een der westelijke rechten in Berlijn
betekenen.
Een woordvoerder van de Britse de
legatie in Genève ontkende donderdag
dat de westelijke mogendheden gepro
testeerd hebben tegen de plannen om
de verkiezing in West-Berlijn te hou
den. Het is een zuiver binnenlandse
aangelegenheid, zei hij.
De Braziliaanse politie Is eraan te
pas gekomen om een Nederlander te
verhinderen naar Nederland te ver
trekken, Het was de heer Anton
Rooth, directeur van het assemblage-
bedrijf van Fokker.
De heer Rooth had normaal eèn
plaats gereserveerd in een KLM-
vliegtuig dat woensdagavond naar
Nederland moest vertrekken. De
politie vertelde hem echter kort voor
de start dat hij het land onder geen
voorwaarde verlaten mócht.
Dit gebeurde op grond van een
gerechtelijk bevel dat alle twaalf
directieleden van Fokker in Brazi
lië moeten blijven. Enkele directeu
ren worden verdacht van smokkel
en andere overtredingen.
Deze feiten, die gisteravond door
het persbureau United Press Inter
national uit Rio de Janeiro werden
gemeld, hangen nauw samen met «te
sluiting van de Fokkerfabriek in
Brazilië na moeilijkheden tussen de
Braziliaanse regering en het bedrijf
die elkaar wederzijds van contract
breuk beschuldigen. Zoals gemeld
heeft het geschil al geleid tot een
faillissementsaanvrage.
Naar een woordvoerder van de
Nederlandse ambassade in Rio de
Janeiro ons meedeelde is de heer
Rooth niet in hechtenis genomen.
Hü mag zich vrij bewegen mits by
Brazilië maar niet verlaat.
De Nederlander A. de Z.. die maan
dagnacht te Wenen de 28-jarige Oos
tenrijkse inbreker Franz Leitner heeft
doodgeschoten, heeft anonieme brieven
in een verdraaid handschrift ontvangen
met grove beledigingen en de bedrei
ging, dat hij hetzelfde lot zal onder
gaan als Leitner.
De politie vermoedt, dat de brieven
afkomstig zijn van de leden van de
Weense onderwereld, die de dood van
de inbreker willen wreken.
Zowel radio-Moskou als het Russi
sche partijorgaan „Prawda" blijven
zich optimistisch uitlaten over het ver
loop van de ministersconferentie te
Genève.
LI I i1 D TT^VT IA A AT? AT idere opleving af en ook de meubel-
1J.JJ jJA J_j- 4 ,j, L-vit -LL industrie, de textiel- en de kleding-
Uit de werkloosheidscijfers per
eind mei trekt het ministerie van So
ciale Zaken en Volksgezondheid ,de
conclusie, dat de conjunctuurwerk
loosheid nu geheel opgeheven is. De
geregistreerde arbeidsreserve, die be
halve de werkloze mannen ook de
werknemers omvat, die op aanvullen
de werken zijn geplaatst, nam onder
invloed van het voortschrijdende sei
zoen en de verder aantrekkende con
junctuur op de arbeidsmarkt af van
72.596 tot 53.796.
Dit aantal van rond 54.000 laat zich
volgens bet ministerie als volgt verde
len: seizoenwerkloosheid 4000, wrij
vingswerkloosheid 20.000, werkloos
heid van minder gesehikten 19.000 en
structuurwerkloosheid 11.000.
In sommige delen des lands beweegt
de arbeidsmarkt zich thans in de rich
ting van een overspannen situatie, zo
staat in de toelichting van het depar
tement te lezen. Al in diverse geval
len werd een gevoelig tekort aan ar
beidskrachten geconstateerd.
In de landbouw en de bouwnijver
heid natn de bedrijvigheid in de afge
lopen maand nog verder toe. In de
metaalindustrie tekende zich in vrij
wel alle sectoren een duidelijke ver
wikkeling.
Zoals gezegd, verdween de conjunc
tuurwerkloosheid in mei geheel uit de
analyse van het ministerie. Weliswaar
komt hier en daar wellicht nog enige
werkloosheid ten gevolge van con
juncturele oorzaken voor, maar deze
is te sporadisch en te gering van om
vang om hiervoor in een globale ana
lyse nog plaats in te ruimen.
Van onze correspondent.
ZIJN de klapperpistolen, die op het ogenblik in ons land worden inge
voerd. wapens die men volgens de Vuurwapenwct niet in zijn bezit
mag hebben?
De rechter zal binnenkort op deze vraag moeten antwoorden. In elk geval
heeft de politie in Almelo, Leeuwarden en 's-Hertogenboscb een voorraad van
deze pistooltjes in beslag genomen
Volgens de politie is de uiterlijke gelijkenis van deze onschuldige pistolen
en een echte parabellum bijzonder groot. Ongunstige elementen zouden daar
om heel goed van dit speelgoed gebruik kunnen maken om anderen te
bedreigen.
In Almelo is proces-verbaai opgemaakt tegen de importeur, in Leeuwardep
êu Den Bosch tegen winkelier*.
Een nieuw wapen in het oude Rome
werd onlangs getoond tijdens een mili
taire parade ter herdenking aan de
dertiende verjaardag van de republiek:
Italië. Op dezelfde wegen, waar eens
Julius Caesar met zijn legioenen trok,
rijden nu tanks en ander modern
wapentuig. Hier ziet men het nieuwste
van het nieuwste op raketgebied van
het Italiaanse leger langs het Colos
seum trekken: de .Jlonest John", een
raket van Amerikaanse makelij. Be
Italiaanse luchtmacht bezit momen
teel twee van dergelijke raketten.
t Advertentie*
\A JK vraagt brochure
BODEGRAVEN
"Telefoon 01 726-2 1 88