Betere weg
Chroestsjew kon vuil
van de koude oorlog
nog niet opruimen
Rode „topconferentie" in
communistisch China
Fotoverbod van N.T.S.
nietig verklaard
Opheffing passencontrole
is in voorbereiding
Koopt op tijd
uw zekerheid
Topconferentie
nog dit jaar?
Gift van IV2 ton
voor kerkbouw
Aardsatelliet
maakte foto's
van de aarde
In strijd met algemeen belang,
oordeélt staatssecretaris
KLM voegde eerste Lockheed
Electra bij luchtvloot
REGERINGSLEIDERS BRENGEN VERSLAG UIT
Chroestsjew naar
PEKING
Belgisch kamerlid
vraagt onderzoek
naar schuldvraag
Mr. Roosjen: Nieuwe
maatregelen
Kritiek op uitlating
van Eisenhower
Ook vereenvoiidigingj
in goederenverkeer?!
DINSDAG 29 SEPTEMBER 1959
ZEVENTIENDE JAARGANG No. 4410
Rampengiro voor Japan
Nog 500 ex-employés van
Fokker-Rio zonder werk
NATIONALE
LEVENSVERZHCERING-BANK
Overwegingen
Weekblad
Overleg
AAN BINNENGRENZEN VAN BENELUX:
Zonnig weer
Directeur: H. DB RUIG
f
V-■ I «s
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
Vissersboot overvaren
Lof voor
(Zie verder pag. o, 7e kol.)
auxurdiau
MrtntUi
SchSxIun:
mwm <s* Wttiwtru* as t«iet. 113700 u u
ÏP Po«i«i"' No- 434519.
Xiacctenctieiun Uxraneoianten 18.30—l#jo uur.
Zïterdag» 17—15 uur. Telefoon 113700.
Uuygenepleln 1 l'eluocn 183*67 H]nen)
l^tbue 1001 -"PÓatiïre No 434857.
KlachtencHem*: 1830—1930
Spulwec 1M relet 4070.
Thorns» Kempiaesrut Sa
Telelooc 362569
'HÜ. 03451.
Ao^n^rntepröfai otmpm weee, yxos per maand. 11Moet
kwartaal. lom* numnwca 19 eest. VernoMiat a—ufw.
IN de toelichting op de begroting
1960 van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft minister Cals te
kennen gegeven, dat het hem aange
naam zal zijn te mogen vernemen tot
welk resultaat het onderzoek in de af
delingen van de Tweede Kamer heeft
geleld Inzake het wetsontwerp op de
journalistieke verantwoordelijkheid
Het betreft hier een wetsontwerp
dat op 25 maart 1949 door de rege
ring werd ingediend en dat de bedoe
ling had van overheidswege een
tuchtrechtspraak voor journalisten in
het leven te roepen.
Dit wetsontwerp Is indertijd door
de journalisten met weinig instem
ming begroet. De drie journalisten
organisaties wezen het tijdens een te
Utrecht gehouden congres in grote
meerderheid af. In een adres aan de
Tweede Kamer werd van het journa
listen-standpunt mededeling gedaan.
Sindsdien werd van de zaak nooit
meer iets vernomen. Het wetsont
werp lag in de ijskast en de indruk
was dat het daar wel zou blijven lig
gen. De opmerking van de minister
heeft hierover onzekerheid doen ont
staan. Wil de minister toch nog aan
sturen op een parlementaire behande
ling?
AT laatste Hikt ons allerminst
L) aan te bevelen, nu juist de laat
ste jaren een geheel nieuwe ontwik
keling bezig is zich af te tekenen. De
regering heeft namelijk in verband
met de moeilijkheden gerezen rond
om de uitsluiting van een journalist
(het zgn. geval-Faas) aan de Pers-
raad gevraagd haar advies uit te
brengen rondom de gehele verhouding
overheid-pers. Dit beraad is in volle
gang.
Bovendien zijn de drie journalisten-
organisaties zelve sinds verscheidene
maanden bezig initiatieven te ont
plooien, welke zullen moeten resulte
ren In een reorganisatie van de eigen
tuchtrechtspraak, waardoor deze
meer nog dan voorheen aan haar
doel kan beantwoorden. Men wil de
mogelijkheid openen om ook niet ge
organiseerde journalisten onder deze
tuchtrechtspraak te doen vallen.
Te verwachten is, dat de drie jour
nalistenkringen hun beraad over en
kele weken zullen, afronden. .4,
Waar de zaken zo staan lijkt het ons
niet wenselijk een oud wetsontwerp,
dat door iedereen reeds als afgeschre
ven werd beschouwd, tot nieuw leven
te roepen.
Het kan beter van de lijst der nog
aanhangige wetsontwerpen worden
afgevoerd.
De weg blijft dan vrij voor wat het
maatschappeiijk-organisatorlsch be
raad zélf aan gezond initiatief ople
vert. Het begaan van deze weg ver
dient verre de voorkeur.
(Geldig tot woensdagavond)
ZONNIG.
Droog en zonnig weer. Matige, tijdelijk vrij krachtige
wind tussen oost en zuidoost. Dezelfde temperaturen als
vandaag of iets hogere.
Morgen: Zon op: 6.37 Maan op: 3.55
Onder: 18.22 Onder: 17.24
Eisenhower acht Berlijn
niet meer bedreigd
EISENHOWER EN CHROESTSJEW hebben in de respec
tieve hoofdsteden Washington en Moskou verslag uitge
bracht over hun besprekingen in Camp David.
De Amerikaanse president hield daarom op een ongewone
dag maandag - een persconferentie en Chroestsjew hield in het
Leninstadion een rede over zyn dertiendaagse Amerika-reis voor
een 20.000 Moskovieten.
Eisenhower gaf als zijn mening, dat Berlijn niet langer bedreigd
wordt en dat aan de voorwaarden, die hijzelf aan een topconferentie
verbonden had, was voldaan
Chroestsjew vertelde in Moskou, dat hij en Eisenhower er niet
in geslaagd waren al het vuil te ruimen, dat was opgetast tijdens
de koude oorlog, maar hij, Chroestsjew, had de indruk gekregen, dat
Eisenhower van harte wenste de koude oorlog te liquideren en nor
male betrekkingen met de Sowjet-Unie te krijgen.
Amerika
Het Nederlandsche Roode Kruisheeft
naar aanleiding van de ramp die Ja
pan heeft getroffen, zijn gironummer
(777) opengesteld voor bijdragen voor
de hulpverlening aan de Japanse be
volking.
Het Nederlandse vliegkampschip
Karei Doorman brengt een vier
daags bezoek aan Hamburg. Op de
foto zien we een batterij van de
Duitse marine te Cuxhaven, die
saluutschoten afvuurde, toen het
Nederlandse oorlogsschip voorbij
voer.
(Advertentie)
Zon op
Zon onder
De Amerikaanse president heeft
niet gezegd, dat Chroestsjew hem
persoonlijk de garantie had ge
geven, die neerkwam op de be
ëindiging van de bedreiging van Ber
lijn. Toen hem daarover vragen wer
den gesteld, zei bij, dat hij „niemand
woorden in de mond wilde leggen".
Eisenhower verklaarde, dat Chroes
tsjew en hö het erover eens waren, dat
de sitnatie, waarin Berlijn verkeert,
„abnormaal" is, aangezien daar „een
groep vrije mensen binnen commu
nistisch gebied leeft". Hij zei, dat er
een oplossing moest worden gevonden,
die voor beide partijen aanvaardbaar
zon zijn.
EISENHOWER vertelde, dat Chroes
tsjew hem tijdens de besprekin
gen iü Camp David had gezegd, dat
hij de kwestie van de vijf nog steeds
in communistisch China gevangen zit
tende Amerikanen op vriendschappe
lijke wijze met de Chinese leiders zou
opnemen.
De Amerikaanse president voegde
eraan toe, dat zij slechts zeer kort over
communistisch China hadden gespro
ken, omdat zij onmiddellijk hadden ge
constateerd, dat hun standpunten ten
aanzien van China volkomen met el
kaar in strijd waren.
Deze week wordt in Peking, waar de
■end verjaardag van het comnmnis-
'iseh-Chtnese regime wordt gevierd,
een communistische „topconferentie
gebonden zoals de afgelopen jaren zei
den is belegd.
Vrijwel alle partij- en staatsleiders
van de communistische wereld zijn
aanwezig. Behalve de Russische pre
mier Chroestsjew komen uit de bow-
jet-Unle de minister van Buitenlandse
Zaken, Gromyko, en de partij-theore
ticus Soeslow.
Politieke waarnemers verwachten
wel enig „vuurwerk", in het byzonaer
Chroestsjew, Mao Tse-toeng en Tsjoe-
En-lal. In westelijke kringen is men
echter niet zo stellig overtuigd van een
Chinees-Russisch samengaan.
Men herinnert zich hoe Peking vo.ig
laar de voorgenomen topconferentie in
New York torpedeerde en begon met
het bombarderen van de nationalisti
sche eilandjes voor de kust van het
Chinese vasteland. Naar verluidt, ls het
Kremlin absoluut niet ingenomen met
de ontwikkeing en het ontstaan van het
Chinees-Indiase grensgeschil en de si
tuatie in Laos.
Kennelijk is de Russische regering
zeer bevreesd voor Chinese interventie
in Laos, en z« geeft zich zeer veel
moeite om optreden van de westelijke
mogendheden dat Chinese interven-
De vroegere employees vin de Ne
derlandse vliegtuigfabriek Fokker te
Rlo de Janeiro hebben ertegen gepro
testeerd, dat de Braziliaanse lucht
macht er te weinig haast mee maakt
hen weer in dienst te nemen, nu de re
gering de werkzaamheden heeft over
genomen.
Het voormalige Kokker-personeel
heeft een commissie gevormd, die Dy
de regering op grotere spoed aan-
Het personeel verklaart, dat slechts
200 employees zijn teruggenomen en
500 anderen nog in afwachting zyn.
tie zou kunnen uitlokken te voor
komen.
Diplomatieke waarnemers wyzen er
overigens ook op, dat men niet moet
denken, dat er spoedig een breuk tus
sen de Sowjet-Unie en China zal ont
staan. Wat de geschillen ook mogen
zijn, geen van beide landen kan zich op
het ogenbik een breuk met zijn mach
tige partner veroorloven, zo zeggen zij.
Het Belgische parlementslid R. de
Kinder heeft de minister van Buiten
landse Zaken schriftelijk verzocht langs
diplomatieke weg een onderzoek te
doen Instellen naar de vraag, wie ver
antwoordelijk Is geweest bü het over
varen van het Belgische vissersscheep
je „Frans-Elza" door het Nederlandse
vliégdekschip „Karei Doorman".
In zijn brief schrijft dit Belgische
parlementslid, dat „bepaalde verkla
ringen va iKie commandant van de
Karei Doorman, zoals deze in persbe
richten zijn verschenen, moeilijk aan
vaardbaar zijn.
Bij terugkeer in de thuishaven
Oostende, heeft de bemanning van het
Belgische vissersvaartuig „Jenny" ver
klaard, dat de „Frans Elza" aan het
vissen was, toen het schip werd over-
varen,
Beide vissersboten waren in voort
durend contact per radio.
Volgens de bemanning van de „Jen
ny" had de „Frans Elza" gemeld, dat
voor het laatst de netten zouden wor
den uitgegooid toen de Karei Doorman
uit de duisternis opdoemde.
De bemanning van de Jenny zei, dat
2y de indruk had, dat het vliegkamp-
schip tussen de twee vissersvaartui
gen door zou varen, toen het radiocon
tact met de „Frans Elza" abrupt werd
afgebroken. De eerste signalen, die
daarna gehoord werden, waren van de
Karei Doorman, die verzocht uit te
kijken naar overlevenden van de
„Frans Elza".
EISENHOWER begon zijn pers
conferentie met een enthousiaste
lofzang op de wijze, waarop het Ame
rikaanse volk premier Chroestsjew
tegemoet was getreden en had behan
deld. Hij prees de wijsheid van de
Amerikanen, omdat zij in staat waren
gebleken te luisteren naar de argu
menten en de kritiek van de tegen
partij en daarbij toch krachtig en
overtuigd op hun eigen standpunt te
blijven staan.
Eisenhower sprak met een enigszins
verstopte neus. Hij zei, dat hij tijdens
zijn bezoek aan West-Europa- een
lichte koude bad gevat.
Hoewel Eisenhower verklaarde, dat
aan de voorwaarden, die hij had ge
steld voor het houden van een top
conferentie, was voldaan, wilde hfj
zich toch niet uitlaten over de vooruit
zichten van een topconferentie in de
nabije toekomst. Hij zei, dat over der
gelijke kwesties eerst met de bond
genoten gesproken moest worden. Hij
bedoelde hiermee kennelijk Macmillan,
de Gaulle en Adenauer.
Eisenhower zou eerst de andere
westelijke leiders verslag uitbrengen
en hun reacties afwachten en kon
daarom thans geen mogelijke datum
voor een topconferentie noemen. Hij
voegde eraan toe, dat Chroestsjew noch
hij ook gestreefd had naar het vast
stellen van een datum.
In officiële kringen in Washington
heerst sterk de indruk, dat er een top
conferentie zal worden gehouden voor
dat Eisenhower volgend voorjaar naar
Moskou gaat, mogelijk in november of
december.
De Stichting Steun Kerkbouw (SSK)
die deze week in de Gereformeerde
Kerken een Intensieve actie voert voor
de bonw van' meer kerken in de zich
snel uitbreidende gebieden heeft van
iemand, die onbekend wenst te blijven
156.000 voor haar actie ontvangen.
i
fi-. -i'••■'iVSSSk*
Een windhoos heeft op het vliegveld
van Cedar Rapids in de Amerikaanse
staat lowa tot vreemde situaties geleid.
Enkele lichte vliegtuigjes maakten on
gewilde „luchtreisjes". Een ervan
„landde" op een paar auto's met alle
gevolgen van dien.
Amerikaanse geleerden hebben op
een persconferentie onthuld dat de
Amerikaanse aardsatelliet Paddle-
wheel (Explorer VI), die op 7 augus
tus gelanceerd is, televisie-foto's van
de aarde heeft gemaakt op een hoogte
van 27.000 kilometer. Het was het eer
ste ruwe beeld van de aarde en haar
wolkendek dat door de Verenigde Sta
ten ooit ontvangen is uit de ruimte.
De foto betreft een groot gebied van
het centrale deel der Pacific en is het
resultaat van seinen die op 14 augus
tus te South Point op Hawaii zijn op
gevangen. De satelliet was toen onge
veer 27.000 kilometer boven het opper
vlak van de aarde boven Mexico. Het
gefotografeerde gebied was dus meer
dan 36.000 kilometer van de satelliet
verwijderd.
De staatssecretaris van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen,
mr. Y. Scholten, heeft het besluit van de Nederlandse Televisiestich
ting om een overeenkomst aan te gaan met het Algemeen Neder-
landsch Persbureau (A.N.P.) inzake de verlening van een exclusief
recht tot het maken van foto's, vernietigd, aangezien dit besluit ge
acht wordt in strijd met het algemeen belang te zyn.
Alleen het ANP zou toestemming hem is niet gebleken, dat dit belang
hebben gekregen foto's te maken in
gebouwen en op terreinen, waar de
voorbereidingen en repetities voor.de
televisieuitzendingen plaatshebben,
voor zover deze plaatsen slechts met
toestemming van functionarissen van
één der omroepverenigingen toegan
kelijk zijn.
Voorts heeft de staatssecretaris ver
nietigd het besluit van de Nederlandse
Televisie Stichting om het weekblad
voor t.v.-kijkers van het betrekken van
bovenbedoelde foto's uit te sluiten.
Blijkens een toelichting van het de
partement van O., K. en W. heeft de
staatssecretaris zijn beslissing gegrond
oa. op de navolgende overwegingen:
IHy acht het van groot belang dat
het publiek zo geschakeerd moge
lijk kan worden voorgelicht omtrent
een zo invloedrijk communicatiemiddel
als de televisie, waarvan de kosten hiér
te lande uit gemeenschapsgelden wor
den bestreden.
2Hij acht weliswaar de goede gang
van zaken in de televisie studio's,
meer in het bijzonder de daar ver
eiste orde en rust, een rechtmatig be
lang, dat de N.T.S. moet dienen, doch
uitsluitend kan worden gediend door
de meest extreme maatregel die gele
gen is in het verlenen van een mono
polie aan één fotopersbureau, te meer
niet daar het bestuur van de N.T.S,
geen enkele poging heeft gedaan om in
overleg met de ten deze eveneens be
langhebbende groep van fotojournalis
ten tot een zodanige regeling te gera
ken, waarbij zowel de goede gang van
zaken in de televisiestudio's als het be
lang van het publiek voldoende in aan
merking wordt genomen.
3Indien enig rechtmatig belang be
perkingen van het recht tot vrije
nieuwsgaring zou vereisen mag dit niet
dan in uiterste noodzaak ertoe leiden,
dat de nieuwsvoorziening, waaronder
foto's zyn begrepen, een monopolistisch
karakter krijgt ,doch dat hem van deze
uiterste noodzaak ten deze niets is ge
bleken.
Met betrekking tot het besluit van
de N.T.S. het weekblad voor tv-kijkers
uit te sluiten overweegt de staatssecre
taris het volgende:
IDe vrijheid van nieuwsgaring
wordt evenzeer beperkt door een
discriminerende uitsluiting van een
of meer persorganen omdat de uit
sluiting van een bepaald persorgaan
ten aanzien van het verkrijgen van fo
to's de hier te lande bestaande pers
vrijheid kan aantasten.
2Een besluit tot uitsluiting van één
bepaald persorgaan zou weliswaar
gerechtvaardigd kunnen zijn bij voor
beeld ais het betrokken persorgaan
rechten van de NTS of van de omroep
verenigingen zou schenden, doch van
dit laatste is tot nu toe niets gebleken
terwijl evenmin is komen vast te staan
dat enige andere redelijke grond heeft
bestaan voor de onderhavige uitslui
ting.
Voorts heeft de staatssecretaris van
zijn besluit tot vernietiging van het
contract tussen N.T.S. en A.N.P. mede
deling gedaan in zijn antwoord op de
schriftelijke vragen van het lid van de
Tweede Kamer, mevrouw Van Somc-
ren-Downer, waarin hij zegt dat hij
het bestuur van de NTS in overweging
heeft gegeven om, te zamen met de
omroepverenigingen, in overleg te tre
den met de besturen van de Neder
landse Vereniging van Fotojournalis
ten, de Nederlandse Dagbladpers en
het ANP, teneinde tot een meer aan
vaardbare regeling te geraken, waarbij
zowel het belang van de NTS en van
de omroepverenigingen bij de goede
gang van zaken in de televisiestudio's
als het algemeen belang voldoende in
aanmerking kan worden genomen.
De staatssecretaris merkt in zijn ant
woord op de vragen van mevrouw Van
Someren verder nog op, dat blijkens
de ervaringen van de N.T.S. en de om
roepverenigingen het zogenaamde fo-
tografenhaüuurtje niet voldeed.
(Van onze radioredacteur)
De reactie van NCRV-voorzitter
mr. A. B. Roosjen op de beslissing
van de staatssecretaris luidde, toen
wij ons gisteravond met hem in ver
binding stelden: „Het besluit, waar
over bet gaat, hield verband met
dë stoornissen, die in de studio's
door bet werk van de - fotografen
werden veroorzaakt. Thans zullen de
omroepverenigingen moeten -over
wegen welke maatregelen genomen
moeten worden om deze stoornissen
te voorkomen."
Het gezaghebbende Amerikaanse blad
„Washington Post" schrijft vandaag
in een hoofdartikel dat president
Eisenhower „door zijn onnauwkeurig
taalgebruik twijfel heeft doen rijzen
ten aanzien van Amerika's positie
inzake Berlijn'.
Het blad doelde op de uitlatingen van
de president op de persconferentie
over de besprekingen met premier
Chroestsjew in Camp David.
Vooral de uitlating van Eisenhower dat
er in Berlijn een „abnormale" toe
stand bestaat heeft volgens het-blad
zowel in de Ver. Staten alsJn Europa
bange-vermoedens-doen rijzen»---!---v
Zoals bekend heeft Eisenhower's pers
chef, Hagerty, na de persconferentie
van de Amerikaanse president alge
tracht ~de uitlating van Eisenhower
te verzachten.
regering in de memorie van antwoord,
dat zij het betreurt, dat de volledige
vrijmaking van het lanöbpuwverkeer
nog niet mogelijk is gebleken.
De volledige afschaffing van de per
sonencontrole aan de binnengrenzen
van de drie Beneluxlanden is in voor
bereiding, maar aan de verplichte
douaneformaliteiten in het goederen
verkeer zal voorlopig niet zijn te ont
komen. De regering zal echter niet na
laten al het mogelijke te doen ook bij
het goederentransport de grensforma-
liteiten te vereenvoudigen.
Dit deelt de regering mee in de me
morie van antwoord aan de Tweede
Kamer op het voorlopig verslag inzake
het wetsontwerp tot goedkeuring van
de economische Benelux-unie.
De regering zegt hierin ook, dat een
in het huidige stadium verlenen van
een supranationaal karakter aan de
Benelux-samenwerking naar haar me
ning een nadelige invloed zou kunnen
uitoefenen op de Europese integratie.
Naar de mening van de Nederlandse
regering is een gelijk maken van de
systemen van belastingheffing in de
Beneluxlanden geen absolute vereiste
voor gelijke concurrentievoorwaarden.
Sprekend over de landbouw, zegt de
HET hoofdcentrum'van het belang
rijke hogedrukgebied_ boven Cen-
traal-Europa bevond zich dinsdag
ochtend om 7 uur iets ten oosten van
Berlijn. Aan. de zuidelijke flank
wordt met wind tussen oost en zuid
oost droge continentale lucht aange
voerd waarin de temperaturen gedu
rig hogere waarden bereiken.
Aan de oostzijde van het hoge-
drukgebied heeft zich boven de
Oekraïne een noordwesterstorm ont
wikkeld met talrijke buien en zelfs
sneeuwval.
Op de oceaan daalt de luchtdruk
gestadig in het zeegebied tussen de
Azoren, de Britse eilanden en het
Spaanse schiereiland. Dit 18 voor het
weer in Nederland in zoverre van
belang, dat de oostelijke tot-zuid
oostelijke stroming zich nog een paar
dagen handhaaft en dat het bijzonder
fraaie najaarsweer voortduurt.
(Van een onzer verslaggevers)
Een week voor de viering van haar
40-jarig jubileum, heeft de KLM van
daag haar eerste Lockheed Electra bü
haar vloot kunnen voegen. Dit toestel,
de „Mercurius", werd door een in-
structeu-gezagvoeder van de KLM van
Californië naar Schiphol gevlogen. Ir.
F. Besanpon, technisch directeur van
de KLM, maakte de vlucht als passa
gier mee. Hü had de heenreis naar
Amerika per DC-8 gemaakt, het straal
vliegtuig van Douglas, dat de KLM
volgend jaar in gebruik zal nemen.
De Lockheer Electra is een van de
modernste turboproptoestellen (straal
motoren met propellors) en kan als
een overgangsvliegtuig tussen de ma
chines met alleen zuigermotoren en de
toestellen met alleen straalmotoren
beschouwd worden. In normale uit
voering biedt het plaats aan 48 passa
giers in de toeristenklasse en 16 rei
zigers in de eerste klasse.
De KLM, die twaalf van deze ma
chines besteld heeft, zal ze gaan inzet
ten op haar lijnen naar het Nabije,
Midden en Verre Oosten. Half decem
ber zullen de Lockheed Eleetra's in de
dienstregeling van de KLM zijn opge
nomen.
De totale aflevering zal ruim een
jaar duren. In december 1960 komt de
twaalfde en laatste Electra, die Sirlus
zai heten, van de fabriek. Alle Eleetra's
krijgen de naam van sterrebeelden en-
hemellichamen, zoals Venus, Mars, Sa-
turnus, Pluto, Jupiter, Orin en Uranus.
De vloot van de KLM telt momenteel
92 vliegtuigen. Iedere vijf minuten
landt of start er een KLM-vIiegtuig. De
vloot wordt nu. behalve met de Elee
tra's, nog uitgebreid met twaalf toe
stellen van het type DC-8 en twee
Fokker Friendships. Deze laatste twee
zullen voor chartervluchten gebruikt
worden.
