Commissie adviseert de regering:
Mits
er voldoende
vrijwilligers komen
D'
Commissie niet al
te optimistisch
Stakingen in Y.S.
duren
voort
Verkorting van
diensttijd
Koopt op tijd
uw zekerheid
Wedden omhoog;
voor zeemacht
seen verkorting
Vaandrig gedood
bij ongeluk in
Frankrijk
Staalconflict
verscherpt
,Loenik' vandaag
dicht bij maan
NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK
v.
Dronken chauffeur
moet 3000
boete betalen
Executie Poclola
uitgesteld
Onderhandelingen op dood spoor
r
Zonnig weer
DINSDAG 6 OKTOBER 1959
DirecteunH ÜB RUIG
J
ZEVENTIENDE JAARGANG No. 4416
-N
J
Hoofdredacteur: Ui J A H J S BKU1NS SLUT
Langer in dienst
BINNENVERINGBED
SCHUIMRUBBERBED
pogrng
m
Woedend
Eotterdam.
36 lelei «sïoo (o u
If12 Pottgixo No. *24314),
,<Uchlendi«nm nboaneroenteo 1330—10'» m»
Zaterdag» 17—1# uur. Telefoon 113700
pSS?i*?{Sf 'o: i»**??0 O UJaen).
ff Pö»t«i™ No. 4B<gö7.
Jlachtamaenit: 1330—1030 - Telefoon M23«a
Snul weg 132 Tel«t. «70. ',BW
Thoma* KetnpUwtreat 6o "elef. 03*31.
AowmOTwnMpi^soj oern per wee*, /2.60 p*, msatKt
*w«.-t«*L Loss mmmara J» cent vLrihlint Ü5uhS
2 OnrtnlitM.
Uordreent:
Sellsdan:
(Geldig tot woensdagavond)
PLAATSELIJK NACHTVORST.
Plaatselijk nachtvorst. Morgen zonnig weer met ongeveer
dezelfde temperaturen als vandaag. Overwegend matige
wind tussen oost en zuidoost.
Morgen: Zon op: 6.49 Maan op: 12.41
onder: 18.06 onder: 21.43
(Van onze militaire medewerker)
ET rapport van de commissie
Jpj welke opdracht had de duur van
de werkelijke dienst der dienstplichti
gen te onderzoeken ademt een volko
men andere geest dan die waarmede
de Belgische regering op 26 septem
ber jl. de eerste oefentijd van 13 tot
12 maanden bekortte; 12000 dienst
plichtigen werden toen naar huis ge
zonden. Dit verlies aan mankracht
kon op da: tijdstip in België niet wor
den opgevangen, noch door de z.g.
NAVO technici met een contract van
3 tot 5 jaar noch door verlenging van
de diensttijd der vrijwilligers. Men
speculeert er in België op, dat het
benodigde aantal tegen januari 1961
zal kunnen worden gehaald, doch men
heef: daaromtrent in het geheel geen
zekerheid. De Belgische minister van
Defensie schermt met aantallen die
zich hebben aangemeld, doch verzuimt
daarbij mede te delen hoeveel zich in
derdaad verbonden hebben. Het is een
publiek geheim dat dit aantal veel la
ger ligt, en dat de Belgische bijdrage
aan de NAVO, waartoe dat land zich
heeft verplicht, op geen stukken na
wordt geleverd.
Van deze handelwijze nu distan
tieert het thans verschenen rapport
zich met de meeste klem; het ver
meldt dat ook in kapitale, vet gedruk
te letters in haar slotbeschouwing op
blz. 76. Tot verkorting van de eerste
oefentijd mag niet worden overge
gaan voordat de' resultaten van de
werving van vrijwilligers zulks wetti
gen. En dan nog eerst wanneer deze
vrijwilligers zover zijfi opgeleid dat
zij de plaatsen van de met groot ver
lof te zenden dienstplichtigen kunnen
innemen. De sterkte mag dus niet te
ruglopen. Daartegenover zal de kwa
litatieve waarde van de bijdrage be
langrijk verbeteren.
Diensttijdverkorting is echter on
mogelijk zonder diep in de buidel te
tasten. Hier dient echter aan vooraf
te gaan aldus het zeer reële uit
gangspunt van het rapport een op
heffing van het bestaande tekort aan
beroepspersoneel. Dat is niet te ver
wachten op grond van de huidige sa
lariëring, die vooral voor het lagere
personeel beneden die in de civiele
sector fb.v. de betaling van eeri ge
schoolde metaalarbeider) ligt, Daar
om is een verhoging van de wedden
van het beroepspersoneel noodzakelijk,
hetgeen ruim 38 miljoen per jaar ver
eist.
Eerst dan kan men aan een verkor
ting van de eerste oefentijd gaan den
ken. Ook dit gaat geld kosten.
Al met al kan gezegd worden dat de
commissie haar technische taak op
voortreffelijke wijze heeft verricht en
zeer constructieve voorstellen heeft
gedaan. Met haar twijfelen wij er ech
ter ernstig aan of het „elukken zal bet
vereiste aantal vrijwilligers te krijgen,
nog daa. gelaten of ons volk bereid is
de hogere financiële offers te dragen
In één opzicht was '1. de commissie
echter aan handen en voeten gebon
den, nl. dat zii moest uitgaan van een
politiek-stfategische conceptie en een
organisatie die niet te harer beoorde
ling stond. Nu wil echter de ironie van
het geval dat juist deze grondslag
voor ernstige kritiek vatbaar is. Daar
aan draagt de commissie geen schuld
doch wel onze regering die ten aanzien
van deze concep.ie nog steeds in de
mist vaart.
Met een enkel voorbeeld uit het rap
port willen wij dat toelichten. Aange
nomen wordt nota bene op gezag
van een Russische maarschalk dat
algemene totale oorlog met uit-
VERKORT DIENSTTIJD
in
1962 met twee maanden
(Advertentie)
l
Zon op
Zon onder
(Van onze parlementaire redacteur)
E commissie-Van Voorst tot Voorst (commissie werkelijke
diensttijd dienstplichtigen) geelt de regering in overwegin
ernstig te streven naar een verkorting van de diensttijd
met twee maanden per medio 1962 door de werving van vrijwilli
gers (contractanten en nadienenden) zo spoedig mogelijk en uiter
lijk 1 januari 1960 open te stellen. De eerste lichting die van de
eventuele diensttijdverkorting zal profiteren is de lichting 1961 I.
Uitdrukkelijk stek de commissie echter dat men onder de
huidige internationale omstandigheden het paard niet achter de
wagen mag spannen en dat niet tot verkorting mag worden over
gegaan voordat de resultaten van de werving dit wettigen.
Ten behoeve van de werving heeft de commissie een verhoging
van de wedden uitgewerkt, die het Rijk f 382 miljoen per jaar zal
kostenFoor realisering van een volledige diensttijdverkorting van
twee maanden waarbij tevens rekening gehouden dient te worden
met het wegwerken van de bestaande personeelstekorten zal
ongeveer f48 miljoen per jaar nodig zijn, zodat, de budgettaire
gevolgen van een diensttijdverkorting met twee maanden ongeveer
86,2 miljoen zullen zijn.
een
wisseling van de gehele voorraad zwa
re A- en H-bommen in de eerste pe
riode. misschien tien ar kan duren.
Daarvoor is dan een groot reservoir
van goed geoefend personeel met nt®-
derne uitrusting nodig. Dit argument
wnrd. dan aangegrepen om een reser
ve aan mankracht voor de landmacht
aan te bevelen. Doch op een andere
bladzijde kan men lezen dat er voor de
luchtmacht nauwelijks sprake is van
enige reserve aan mankracht. Moet
dan in die 10 jaar de landmacht het
doen zonder steun van een luchtmacht
en he: territoir zonder bescherming
van uit de lucht?
Hoe zullen overigens, nadat de voor
raad A- en H-bommen is uitgewisseld,
de 30 parate divisies van de NAVO
met nauwelijks een reserve daarach
ter, het 10 jaar vol kunnen houden
tegen de Russische mankracht, die
volgens het rapport uit 140 lijndivisies
en 130 kaderdivisies zal bestaan?
Het wil ons voorkomen dat eerst in
NAVO-verband en als resultaat daar
van in Nederlands verband des
noods omgekeerd een politiek-stra-
tegische conceptie moet worden ont
worpen die meer in overeenstemming
is met de realiteit en dat tegen de ach
tergrond daarvan het rapport Van
Voorst opnieuw moet worden gepro
jecteerd.
Bij een diensttijdversortïnc met
vier maanden zat bij handhaving van
het contingent dienstplichtigen op
46.00# man ongeveer 1138 miljoen
'i Aars nodig zijn. Wordt hef contih
gent vergroot, dan kan met f 123 mil
joen 's laars worden volstaan. Bij een
diensttijdverkorting met zes maanden
zijn deze cijfers resp. 158 miljoen
en 149 miljoen.
De commissie voegt hieraan toe,
dat zij bij het opstellen van de
nieuwe wedden is uitgegaan van de
loonstandaard in de metaalindustrie
van medio 1957. Wil men op vol
doende toeloop van adspirant be
roepspersoneel en contractanten eni
germate kunnen hopen dan zullen
nu de loonstandaard in de me
taalindus.rie is herzien de voor
gestelde bedragen evenredig moe
ten worden verhoogd.
De commissie laat de beleidsvra
gen rond de defensie-uitgaven rus
ten. Zij kan en mag zich in deze
zaak geen partij stellen.
Ten aanzien van de zeemacht acht
de commissie verkorting van de
diensttijd (21 maanden) niet moge
lijk.
Mocht de werving tegenvallen, dan
is het duidelijk, zo stelt de commis
sie, dat by de door haar gestelde voor
waarden van paraatheid van een
diensttijdverkorting geen sprake kan
zijn.
Afhankelijk van de resultaten va»
de werving zal in 1961 moeten worden
bezien of een diensttijdverkorting mo
gelijk is en zo ja, of deze zich in de
toekomst verder kan uitstrekken.
Wanneer blijkt, dat de werving bij
de luchtmacht een diensttijdverkor
ting met twee maanden wettigt en bij
de landmacht niet, dan s.ett de com
missie voor onmiddellijk bij de lucht
macht tot verkorting van de dienst
tijd over te gaan.
Indien het aantal contractanten bij
na voldoende zou zijn om tot verkor
ting over te gaan, meent de commis
sie, dat door toepassing van de zgn.
„klein-verlofregeling" een aantal
dienstplichtigen verplicht moet worden
langer in dienst te blijven. Uiteraard
zal aan deze groep een bijzondere uit
kering moeten worden gedaan. Het al-
Een groot gebied van hogedruk, dat
zijn centrum in het zuiden van Polen
heeft beheerst het weer in bijna
geheel Europa. Ten westen van Ier
land bevindt zich een in betekenis
afnemende depressie, die in de rich
ting van IJsland koerst. Het kou
front van deze depressie dringt naar
West-Frankrijk op, waar de baro
meter langzaam daalt. Li onze om
geving handhaaft zich dientengevolge
een oostelijke tot zuidoostelijke lucht
stroming, waarmee zeer droge con
tinentale lucht wordt aangevoerd. De
afgelopen nacht daalde hierin de
temperatuur op waarnemingshoogte
in het oosten van het land tot tussen
nul en twee graden. Dicht boven de
grond kwam plaatselijk 1 graad vorst
voor.
Het eerstkomende etmaal zijn er
in de drukverdeling in onze om
geving vrijwel geen veranderingen te
verwachten. Het zonnige en droge
weer met plaatselijk nachtvorst
duurt daarom voort.
HAZET.FABRIEK EN ZEVENBERGEN
gemeen belang van een diensttijdver
korting acht de commissie zodanig,
dat deze hogere uitkering gerecht
vaardigd is.
De commissie is uitgegaan van de
bestaande politiek-strategische situa
tie. Zij heeft die als gegeven aan
vaard en treedt niet in een nadere be
schouwing hiervan.
Bij 'n diensttijdverkorting van twee
maanden heeft de landmacht aan con
tractanten en nadienenden in 1960
3.000 man nodig, de luchtmacht 1.550
man. Aan beroepspersoneel zal dan in
1960 3.950 man nodig zijn.
Bij de huidige diensttijd is de be-
(Van onze parlementaire
redacteur).
DE commissie-Van Voorst tot
Voorst heeft berekend dat
van de goedgekeurde dienstplich
tigen, die op grond van hun
vooropleiding in aanmerking
komen voor een onderofficiers-
of officiersopleiding 20 procent
bewogen zal moeten worden
een vrijwillig dienstverband aan
te gaan.
De commissie acht het daarom
noodzakelijk te waarschuwen,
dat men zich moet hoeden voor
optimisme wat betreft de ver
wachting, dat een voldoend aan
tal gegadigden zich zal aamnel-
den. De commissie meent toch,
dat een poging moet worden ge
waagd.
hoefie aan beroepspersoneel voor de
eers.e vijf jaar gesteld op 1400 man
per jaar voor de landmacht en 550
man voor de luchtmacht. Voor de zee
macht zijn 2000 man per jaar nodig.
De jaarbehoefte bij een diensttijd-
verkorting met twee maanden loopt
van 1961 tot en met 1966 iets terug,
nl. van 7750 man (contracten, na
dienenden en beroepspersoneel, land
en luchtmacht) tot 5000 man.
Zou een diensttijdverkorting met
vier maanden in de bedoeling liggen,
dan is' de jaarbehoefte aan contrac
tanten, nadienenden en beroepsperso
neel in 1960 9950 man, wanneer het
jaarlijkse contingent <46.000 man) niet
wordt vergroot. Besluit men tot ver
groting van het contingent (51J300
man) over te gaan, dan kan de. jaar
behoefte in 1960 op 8850 man worden
gesteld. Voor een diensttijdverkorting
met, zes maanden zijn deze cijfers
resp. 10.950 man en 9650 man.
Zie verder pag. 3, 6e kol.)
WWsw
(Van een verslaggever).
„Wat Ik geschreven en voorspeld heb, vertel ik. nooit
en tegen niemand".
Dat zei de 38-jarige Jan Bruggeman uit Goe
dereede, toen hij in zijn woonkamer zijn verzegelde
visie op de toekomst van de luchtvaart overhandigde
aan de vertegenwoordiger van het ministerie van Ver
keer en Waterstaat, de heer B. W. Noordam.
Jan Bruggeman, die als kraanmachinist werkt in het
Haringvliet, heeft ter gelegenheid van het KLM-jubl-
leum het verzoek gekregen op te schrijven hoe hij
denkt dat de luchtvaart er in het jaar 2000 zal uitzien.
Hetzelfde verzoek kregen acht andere wereldburgers;
onder hen koning Bon de wijn, de president-directeur
van Renter in Londen, de rector magnificus van de
universiteit van Athene en de directeur van de rijks
luchtvaartdienst van de Verenigde Staten.
Deze toekomstvoorspellingen zullen donderdag Inge
metseld worden in de Domtoren te Utrecht. Jan Brug
geman zal erbij zijn maar ook zijn vrouw Nellie en
zijn zoontje Dimmen. Vooral Dimmen want zijn
vader hoopt dat zijn zoon in 2009 als 52-jarige man
aanwezig zal kannen zijn wanneer de loden kokers in
Utrecht worden geopend.
Jan Brnggeman schijnt wel stoutmoedige fantasieën
gehad te hebben toen hij zjjn voorspellingen deed.
Want hij weet hoe snel de dingen kannen veranderen.
.Als je tien jaar geleden tegen mijn oude vader ge
zegd had: in 1960 rijdt Jan met een geweldige kraan
wagen over de bodem van het Haringvliet, dan soa de
goede man je voor gek hebben verklaard", zei bd- .En
kijk sa maar eens in de bouwput. Het is voor ons-
helemaal geen wonder meer. Het is een machtig kar-:.
wei.-mAar bet croett ais vaswdf ea hoe kan dat anders
met zoveel machines en zulke knappe koppen? Je sax
eens zien als we veertig jaar verder zfjn".
Even over de Frans-Belgische grens,
bij Rocroi onder Mézières is maandag
de 21-jarige vaandrig H. H. Ros bij
een auto-ongeluk om het leven geko
men. Het slachtoffer maakte deel uit
van een verbindingsbataljon, dat be
zig was met het voorbereiden van ra
dioverbindingen in verband met ko
mende transporten naar Frankrijk.
Volgens de lezing, die in Den Haag
bij de legerautorteiten is binnengeko
men. zijn bij het ongeluk twee Ne
derlandse militaire voertuigen be
trokken geweest. Eerst is een jeep uit
de bocht gevlogen en in een ravijn ge
stort. De vrachtauto van het Neder
landse leger, die achter de jeep aan
reed, is, toen de bestuurder probeer
de een uit de jeep geslingerde mili
tair, die op de weg lag. te ontwijken,
eveneens in het ravijn, dat zes meter
diep is. terecht gekomen.
Bij het ongeluk zijn drie Nederland
se militairen licht gewond. Zij worden
verpleegd in een ziekenhuis in Méziè
res. De slachtoffers zijn gelegerd in het
kamp Wittenberg.
Drieduizend gulden boete (of twee
maanden hechtenis) heeft de Haarlem
se politierechter maandag opgelegd aan
de 56-jarige Amerikaanse majoor-vlie
ger J. G.. die op 30 september in de
Haarlemmermeer een auto had bestuurd
terwijl hij dronken was.
De Amerikaan die sinds donderdag in
het politiebureau van Hoofddorp opge
sloten heeft gezeten, is op vrije voeten
gesteld.
De man die werd aangehouden toen
h(j slingerend over de weg reed, ver
klaarde tien glazen whisky te hebben
gedronken. Bovendien zou h(j twee nach
ten niet geslapen hebben.
H(j zet dat de politie in Amerika In
die omstandigheden slechts waarschuwt
en pas bekeurt als er ongelukken ge
beuren.
Omdat de Amerikaan bij de KLM
hij is als adviseur van een vlieg-
tuigmotorenfabriek tijdelijk op Schip
hol werkzaam in verband met de
komst van de Lockheed Electra
moeilijk gemist kan worden, vroeg de
verdediger een boete en geen vrijheids
straf op te leggen.
De terechtstelling v„n de in Duits
land geboren Canadese fotograaf
Fodola, die wegens moord op een Lon-
dense rechercheur ter dood is veroor
deeld, is uitgesteld, zo Is vandaag offi
cieel te Londen meegedeeld. Podoln
zou aanvankelijk op 16 oktober worden
opgehangen.
Ds. Urdze, een vluchteling uit
Letland en een van de geestelijke
leiders van de Letten in het vluch
telingenkamp Ohmstede (Duits
land) heeft in een vergadering van
het bestuur van het Nederlands
Comité Vluchtelingenjaar, verteld
over zijn ervaringen. Koningin
Juliana woonde de vergadering bij.
Ds. Urdze sprak over de materiële,
maar vooral ook over de geeste
lijke nood, waarin zjjn kolonie van
400 Letse vluchtelingen verkeert.
In de laatste helft van oktober be
gint een actie ten bate van de
vluchtelingen. Wie mee wil werken
aan de leniging van de nood, waar
in de vluchtelingen verkeren, kan
zijn bijdrage storten op het giro
nummer van het Comité Vluchte
lingenjaar: 195960, Den Haag, of
op de rekening van het comité bij
de N.V. Ned. Overzeebank te Am
sterdam.
De Parijse kleinhandelaren hebben
vanmorgen op de markthallen in de
Franse hoofdstad geweigerd goederen
af te nemen uit protest tegen de poging
van de Franse regering om de winst
marges vast te leggen.
ER bestaat op het ogenblik weinig
kans, dat het arbeidsconflict in de
Amerikaanse staalindustrie en in de
havens spoedig geregeld aal kunnen
worden. De onderhandelingen over een
beëindiging van de nn reeds 83 dagen
durende staalstaking hebben maandag
een slechte wending genomen en de
besprekingen over een regeling van het
conflict in de havens zijn maandag
avond over de hele Unie afgebroken.
Een bevel van de federale rechtbank
om het werk te hervatten is door de
havenarbeiders van New Orleans ge
negeerd. De rechtbank is van mening,
dat de staking onwettig is, daar de
vakbond niet de volgens de wet ver
eiste aankondiging van de staking
heeft gedaan.
Volgens het persbureau Reuter is
het mogelijk, dat de Amerikaanse zee
lieden de havenarbeiders zullen steu
nen en eveneens het werk zullen neer
leggen.
De onderhandelingen tussen de
werkgevers en de werknemers in de
staalindustrie liepen maandagavond
volkomen vast na een merkwaardige
vergadering i.i Amen-ka's staalstad
Pittsburgh die slechts vijf minuten
duurde
David McDonald, de voorzitter van
de United Steelworkers Union, de vak
bond van staalarbeiflers, kwam na af
loop van de korte vergadering woe
dend naar buiten. Tot de journalisten
schreeuwde McDonald: „Zij (de werk
gevers) hebben de onderhandelingen
afgebroken!" De werkgevers hebben
dit ontkend, maar niettemin is er geen
twijfel aan dat de onderhandelingen
zijn misiukt ondanks het feit dat pre
sident Eisenhower heeft aangedrongen
op een snelle oplossing van het ar
beidsconflict. Elsenhower heeft, zoals
bekend, gedreigd de Taft-Hartley wet
te zullen toepassen en men neemt nu
ook aan dat dit spoedig zal gebeuren.
Als de Amerikaanse president tot deze
maatregel zou overgaan, zouden de
stakers gedwongen worden het werk
voor een periode van ten minste tach
tig dagen (een z.g. „afkoelingsperiode")
te hervatten.
McDonald heeft maandagavond laat
voor de Amerikaanse televisie ver
klaard, dat de Amerikaanse staalindus
trie de arbeiders op brute wijze heeft
vergadering in Pi-ttsbur#ï. „De arbei
ders wensen een contract, de werkge
vers toepassing van de Taft-Hartley-
wet", aldus McDonald.
Patrick Conolly, de vice:-voorzitter
van de Amerikaanse vakbond van ha
venarbeiders, heeft in New1 York ver
klaard dat de havenarbeiders van
Maine in het noorden tot Ttexasi in
het zuiden zullen blijven staken totdat
er nieuwe contractei zullen rijn ge
sloten, maar dat zy op een bevel van
Eisenhower weer aan het werft zullen
gaan. Zoals beleend, zijn aHe tevens
aan de Atlantische kust en de Golf
van Mexico sedert vorige week door
een algemene staking van havenarbei
ders getroffen.
In New York worden in de loop van
vandaag vier- grote passagiersschepen
met in totaal meer dan 5000 passagiers
verwacht. Men voorziet grote moeilijk
heden bjj het aan wal brengen, van de
koffers en andere zware bagage. Alleen
ai in de haven van New York liggen
80 schepen te wachten tot zij gelost of
geladen worden. In de havens van de
Amerikaanse oostkust en het gebied!
aan de Golf van Mexico liggen hon
derden schepen, met aan bederf on
derhevige levensmiddelen geladen.
De Russische maanraket, die vanmor
gen nog nauwkeurig de berekende baan
volgde, zou vanmiddag om drie nur
Nederlandse tijd het dichtst bil de
maan zijn, namelijk op een afstand van
ongeveer 7000 kilometer. Zij zoo dan de
voor de aarde verborgen zijde van de
maan „zien" en foto-opnamen van de
maan maken. De Russen hopen deze
bijzondere foto's ln hun bezit te krijgen
als de Loenik III over enige dagen ln
een baan om de aarde cirkelt,
De instrumenten werken volgens
plan. De rapporten over de vorderin
gen van de kosmische raket en de
resultaten van de wetenschappelijke
waarnemingen zullen eens per 24 uur
worden bekendgemaakt nadat de ge
gevens van het ruimtestation rijn ge
analyseerd.
Maandagmorgen om half twaalf is
een 19-jarige opvarende van de KW 85
tussen de IJmuldense pieren over boord
gevallen en verdronken. De KW 85
was op weg naar zee, toen het ongeluk
gebeurde. De Neeltje Jacoba en een
J bootje van deloodsafhaaldlenst hebben
beledigd. Kennelijk doelde hij op de nog urenlang gedregd zonder resultaat*