Zin van het verzet
w
Koninklijk
nationale herdenking
Kongo
van
remt opleiding
Ned. piloten
Chief
Whip
iiïtyetffic&ts
Tnet...
J-Hü
Straaljager met
defect aan
de grond gezet
KONINGIN: „Zij
gingen voorop
naar de
overwinning"
Contant-betaalde
boete in
meer gebieden
WE
A
Familieleden van
gevallenen naast
Koningin en Prins
r
i
WOENSDAG 4 MEI 1060
NEGENTIENDE JAARGANG No. 4592
r
"V
Directeur: H Dli KUiG
Hoofdredacreur: Dl. J. A. tl J. BKUUNS SLOT
de fakkel brandende gehouden.
TplE opleiding van Nederlandse piloten in Kongo is onzeker ge
•*-' worden. In elk geval zullen niet, zoals aanvankelijk de bedoe
ling was, in december van dit jaar al personeelsleden van de Neder
landse luchtmacht naar Kongo vertrekken. In Den Haag hoopt men
dat de opleiding toch in de zomer van 1Ü61 zal kunnen beginnen.
De stagnatie is te wijten aan de vervroegde soevereiniteitsover
dracht aan Kongo. Brussel kan nu uiteraard niet meer beslissen
over militaire opleidingen in dit land, en toestemming hiertoe
kan pas gegeven worden wanneer een definitieve Kongolese rege
ring is gevormd. OE deze regering te zijner tijd de opleiding niet zal
beletten, is zeer de vraag.
Qphdm
ffp!
i£
Verzet.spsalm
Trouwe wachters
fZie verder pag. 3 4e kol. 1
(Van een onzer verslaggevers
OVER de vliegbasis Soester-
berg weerklonk gistermiddag
het Wilhelmus. Voor het front
van. de troepen stond, daar de
26-jarige. sergeant-vlieger Ber
nard J. Drenth, die niet wist
hoe hij kijken moest. Op zijn
borst zat de onderscheiding, die
commodore A. B. Wolff hem
juist had uitgereikte ridder in
de orde van Oranje Nassau met
de Zwaarden. Deze hoge deco
ratie kwam als een volkomen
verrassing voor de jeugdige
vlieger. Ret was trouwens voor
iedereen geheim 'gehouden. Bas
toen hij zijn vrouw aan zag ko
men, begreep Bernard Drenth
dat deze plechtigheid om hem
begonnen was. Enige seconden
later werd hij naar voren ge
roepen. Een nerveuze schok
ging door hem heen.
WEINIG DRUKTE
,(Zie verder pag. 3, 7e Aol.)
J
Uitbreiding per 1 juni:
Morgen geen krant
Witte de WlUMtrs.t 28 relet. 113?90 i« Ij
t'usibu. 1113 Postelro No 42451®
IClacntcndlenrt «Soonementen 18.3018 30 at»
Zaterdag 1718 at» telefoon 115700
Htiv«enspiem 1 Telefoon I834S7 i3 maan»
Posttn» 10S1 Prortinre No 424887,
iCle.<hr«n<1lenitt 183»19,10 Telefoon 36358®
Snul we? us Tetet 4570.
Thome* Kemplwtrswt Telef 65451
Abonnementsprtt* 8t cent oer «eelt. 3.85 oer maand IM
oer Irmartaal. foe*, nummer* 15 eent Oerachlint ti 4*
Itotterdun;
'a-Gravenfioïe
Oordr-.chti
Schiedam:
J
(Geldig tot donderdagavond)
WARMER
Zonnig en droog: weer. In de nacht en ochtend hier en
daar mist. Zwakke tot matige wind uit zuidelijke rich
tingen. Warmer.
Morgen: Zon op: 5.04 Maan op: 13.13
onder: 20.11 onder: 2.34
hebben weer eer. bevrij
dingslustrum. Als we ons
niet vergissen, spreekt deze her
denking om de vijf jaar ons volk
wel aan. Ons blad stelde een her
druk van ons nog tijdens de be
zetting gedrukte „Bevrijdings
nummer" (1945) op aanvrage
gratis ter beschikking. Meer dan
tachtigduizend exemplaren zijn
aangevraagd. Dat heeft ons er
toe gebracht om een hele pagina
in dit nummer van ons blad te
vullen met artikelen en artikel
fragmenten van het „illegale
Trouw. Daardoor zijn we weer
in sterke mate bepaald geworden
bij het verzet tegen de bezetter.
Wat dreef ons? Hoe was het ook
weer: Had het verzet zin?
Al spoedig volgden er klappen.
Harde klappen. Wij waren not
niet zo goed ingespeeld in deze
voor ons vreemde wereld.
Ontdaan waren we toen ir,
Kuipers, directeur van de M.T.S.
in Groningen, de man van de on
der ons bekende mevr. Kuipers-
Klapwijk. gevangengenomen werd
en al spoedig het leven liet.
We noemen er een uit een lange
lange rij.
L spoedig bleek dat het bur-
AT dreef ons? Wat ons dreef
is in de loop van de jaren der
bezetting wel wat veranderd,
maar niet wat het wezen van de
zaak betreft. Naarmate de vijand
het masker afwierp, werd het
scherper belijnd in zijn doelein
den.
Ik herinner mij hoe in de Pink
sterdagen, de eerste dagen, der
bezetting van Noord-Nederland
een vriend van elders bij mij
kwam die ontdaan was over de
prediking die hij die dag in dt
kerk had gehoord. De klacht «a,
dat er niets gezegd was om d(
verslagen harten op te beuren,
om de rechtskrenking te signale
ren, om een beduusd en in elkaar
gezakt volk iets van een rugge-
graat te hergeven. Wij weten dat
het niet overal zo was. Er warer
ook vele predikanten die van
meet af wel wisten wat ze zegger
moesten en het ook deden.
Maar voor mij hoewel mijn
dominee 100 pet. goed was en
mijn vrienden in Groningen, re
ünisten van S.S.R. en N.D.D.D..
was deze ervaring de reden om
In onze ingezakte samenleving
daar tot activiteit over te gaan
We begrepen vaag heel vaag
wat ons te wachten stond. Maar
het was duidelijk dat het om de
ziel van ons volk ging. Om die
ziel te kraken, daar was het de
nationaal-socialisten om te doen
TOEN zijn we erop uitgegaan.
In vergaderingen, in clan
destiene clubjes is het begon
nen. Al spoedig kwamen er vlug
schriftjes bij. De bezetter mocht
niet als overheid worden gezien
Een schoon citaat van Groen van
Prinsterer over „de gekroond:
rover" moest het gezagsgetrou
we a.r. volk over zijn Overheids-
complex heen helpen dat door
sommige o.i. dwalende broeders
de Standaard voorop, sterk werd
gestimuleerd.
Het citaat werd het eerst door
prof. Rutgers in het Nederland'
Juristenblad, in het openbaar
dus, aangehaald.
tc vervullen was. Er waren men
sen die een andere mening had
den. Volkomen te goeder trouw
Men kon als burgemeester nog
zoveel ten goede doen. En als je
wegging, kwam er een gevaarlijk
individu voor in de plaats. Ik
ben weggegaan als burgemeester,
met enkele andere vrienden. Het
volk moest in de geestelijke front
linie en het mocht zich daar niet
aan onttrekken ten koste van een
verwrongen positie van een bur
gemeester.
Zo was het. Het verzet is duur
betaald. Veel tranen over veel
doden. We hebben de bezettende
macht woedend gemaakt. En we
hebben in het Nederlandse volk
en bij „we" denk ik dan aan
het hele zeer gevarieerde verzet
HEEFT het verzet zin gehad?
We zouden immers ook zon
der verzet zijn bevrijd? Had het
werkelijk wat te betekenen voor
de eind-overwinning?
Dat is de vraag niet.
De zin van het verzet lag hier
in dat de bezetter ons volk gees
telijk de nek wilde breken en dat
wij niet wilden, dat wij meenden
dat wij niet mochten toelaten, dat
ons volk die nek gebroken werd.
Wij wilden dat er bij de be
vrijding een volk zou zijn dat de
moeite van het bevrijden waard
was.
Dat is de grote betekenis van de
februari-staking, van het verzet
tegen Arbeidsdienst en Arbeits-
einsatz, - van bet verzet der
Christelijke scholen tegen de
benoemingsverordening, van het
artsen-verzet, van het werk der
landelijke organisatie tot hulp
aan onderduikers, van het N.S.F.
van de knokploegen, van het ver
branden van bevolkingsregis
ters en van tal van individuele en
plaatselijke verzetsacties.
Als men maar 10 pet. van zijn
volk meekrijgt om te vechten
voor het behoud van eigen ziel,
dan is het verzet niet alleen zin
vol, maar dan is het geslaagd. En
zo is het geweest. Met alle ver
driet en met alle eelt op je hart
dat je in die harde strijd krijgt,
is het de meest waardevolle tijd
van mijn leven geweest.
BRUINS SLOT.
ERELIJST VAN GEVALLENEN
geplaatst in
(Van onze parlementaire redacteur)
BINNENHOF, woensdagmiddag
EEN tastbare stilte hangt tussen de regeringsgebouwen. Uit de
Ridderzaal komt een kleine stoet. Voorop zes dragers, symboli
serend de groepen, waaruit de strijders van de tweede wereldoorlog
zjjn voortgekomen', de Koninklijke Marine, de Koninklijke Land
macht. de Koninklijke Luchtmacht, het voormalige Koninklijk Ne
derlands-Indisch Leger, de koopvaardij en de verzetsbeweging.
Zij dragen geealiigrafeerde naamlijsten van gevallenen tussen een
haag van cadetten en adelborsten naar het gebouw der Tweede Ka
mer, waar in de hal een eenvoudige gedenktafel is geplaatst. Daarop
zullen de naamlijsten straks rusten. Achter de dragers komen H.M.
de Koningin en Z.K.H. de Prins, vervolgens de vier prinsessen
Beatrix. Irene. Margriet en Marijke.
De koninklijke familie wordt gevolgd door de minister-president prof. De
Quay en minister Cals. Daarna de voorzitters van. de heide Kamers der Staten-
Generaal. mr. Jonkman en dr. Kortenhorst en de voorzitter van de commissie
nationale herdenking, dr. Hooykaas. Het gevolg van de vorstin besluit de rij.
De plannen voor een gezamenlijke
opleiding van Belgische en Neder
landse piloten op de basis Kamina in
de zuidelijke provincie Katanga van
Kongo zijn al vrij oud. Op de basis zijn
al uitgebreide voorbereidingen getrof
fen. Ook In Nederland en België had
men zleh volledig voorbereid op de
uitzending van de op te leiden piloten.
Tijdens de eerste ronde-tafelconfe
rentie in Brussel, waar tot de onafhan
kelijkheid van Kongo is besloten, heeft
men voorlopig vastgesteld dat militaire
basissen in Kongo een voor de
luchtmacht in Kamina en een voor de
zeemacht in Kitor.a na de over
dracht van de soevereiniteit op 30
juni in Kongo zullen blijven gevestigd.
Het handhaven van deze basissen zou
namelijk voor Kongo van groot be
lang zijn ter vormng van Kongolees
militair personeel en voor de verdedi
ging van het gebied.
Op de economische conferentie tus
sen België en Kongo, die thans in de
Belgische hoofdstad wordt gehouden,
zal ook het voortbestaan van de twee
basissen worden besproken. Een defi
nitief akkoord hierover zal echter pas
mogelijk zijn na de vorming van de
eerste gekozen Kongolese regering.
Irt Den Haag houdt men het er
zo lang men geen ander bericht uit
België ontvangt op dat de oplei
ding toch verwezenlijkt zal kunnen
worden. Nu de piloten niet eind dit
jaar kunnen vertrekken, rekent men
voorlopig met juli of augustus 1961.
(Advertentie)
20 STUKS F I-
IN HET BEKENDE GROENE DOOSJE
Een kort commando klinkt. Overste
baron Maekay, commandant van de
erewacht, laat het geweer presente
ren. Langzaam wordt het Binnenhof
overgestoken. Het publiek houdt de
adem in: Nederlands gevallenen wor
den bijgezet tn een eenvoudige graf
tombe van lavasteen in het gebouw
van de vertegenwoordigers van het
volk.
Nadat de dragers de erelijsten
hébben neergelegd in het door Aldo
van. Eyck ontworpen monument,
wordt de door prinses Wilheimina ge
schonken driekleur naast het monu
ment gehesen. Prinses Wilheimina, de
moeder van het verzet, die reeds in
1943 opdracht heeft gegeven tot het
doen samenstellen van deze erelijst
van gevallenen, is er niet. Haar hoge
leeftijd liet niet toe, dat zij bij dit in
drukwekkend gebeuren tegenwoordig
was.
Prins Bernhard en de dragers
staan stram in de houding. Op de
gezichten van de vorstin en de Prin
sessen leeft de ernst van het ogen
blik.
In de ridderzaal, waar honderden ge
nodigden voor de nationale herden
king van de gevallenen nog bijeen zijn,
klinkt ais de vlag de top van de nei
gende vlaggemast heeft toereikt, Jan
Camperts „lied der achttien doden".
Jos Vranken, de dirigent van het
koninklijk mannenkoor „Die Haghe
Sanghers" heeft muziek bij de tekst
gemaakt en onder zijn leiding brengt
het koor deze „psalm van het ver
zet", nu in de historische vergader
zaal.
De achttien doden: hun namen staan
met die van duizenden anderen op het
blanke papier. De Amsterdamse
leraar Jaques Herman Aa opent de
rij. Na hem volgen de overigen, eerst
de mannen van het verzet, daarna die
van de strijdkrachten, dan die van de
koopvaardij.
Nadat de klanken zijn weggeëbt tus
sen de historische gebouwen, klinkt
het Wilhelmus vanaf het Binnenhof.
Dan is de nationale herdenking I960
geëindigd. De doden zijn bijgezet. Ne
derland heeft zijn nationale graftom
be: een eenvoudige gedenktafel met
een erelijst van namen.
„Wij, de gekozenen van het Neder
landse volk, verzekeren u op dit
plechtige ogenblik trouwe en piëteits
volle wachters te zullen zijn van de
graftombe der onbekende soldaten,
die hun levens lieten voor de grote
zaak van vrijheid, vrede en gerech
tigheid", zo heeft dr. Kortenhorst
in de ridderzaal de opdracht van de
vorstin om de erelijst een plaats te
geven In het gebouw der Tweede Ka
mer aanvaard.
„Vandaagdodenherdenking:
morgen-,... nationale feestdag",
aldus de kamerpresident, „twee da
ta, omvattend een ondeelbaar be
grip, op menselijke wijze vergelijk
baar met het lijden, de dood en de
herrijzenis van de verlosser van het
menselijk geslacht, van wie geschre-
(Advertentie)
m
n
éMfsjs: sx-s-
De-gedenktafel is het gebouw yen de Tweede Kamer, wa*ris de erelijrt tas
gevallenen vaemiddag ees plaats 'gt«faegeK leèfi?"
(Advertentie)
Kies voor moederdag
NYLONS
Zijn benoeming tot ridder in üe orde volkomen onverwacht. Toen hij dan
van Oranje-Nassau met de zwaarden j ook plotseling moest ..uittreden", was
kwrm voor sergeant-vlieger Drenth] h.j net als zijn collega's gewoon ge
kleed in „het tweede blauw".
Commodore A. B. Wol}}, dc com
mandant van het Commando Lucht
verdediging, reikte de moedige vlieger
de uersierseten uit, behorende bij de
hem toegekende onderscheiding.
Len ran de eersten, die sergeant-
vlieger Drenth met. zijr. onderscheiding
gelukwensten, was zijn echtgenote, die
men per auto uit Gitze-Rüen had ge
haald, opdat zij bij de plechtigheid
aanwezig zou kunnen zijn.
„Ik ben wel een beetje geschrokken,"
zei hij eerlijk, toe de voor hem ge
houden parade voorbij was. „Ik had
dit nooit gedacht. We moesten ge
woon aantreden. Niemand wist Pre
cies wat er ging gebeuren. Ik had er
geen flauw vermoeden van."
Vlieger Drenth had trouwens nooit
veel drukte gemaakt over de daad,
waarvoor hij deze onderscheiding
ontving. Op 18 februari van dit jaar
raakte hu met zijn Hawker Hunter
boven België in ernstige moeilijk
heden. Op een hoogte van 11.000 me.
ter schoot hij met een snelheid van
1050 km per uur door de lucht, toen
zijn toestel ineens wegzakte in de
wolken. De straaljager draaide plot
seling en sergeant Drenth hing met
zijn hoofd naar benedén. Op dat
ogenblik had hij kunnen doen, wat
iedere goede vlieger als vanzelfspre-
Bij de overdracht van de
erelijst van gevallenen; die in
een gedenktafel in het Tweede
Kamergebouw geplaatst is,
heeft H. M. de Koningin van
middag de volgende woorden
gesproken:
„Vandaag, 4 mei I960-, viiftien
jaar na de beëindiging van de
tweede wereldoorlog voor Ne
derland, moge ilc aan u, leden
van de Staten-Generaal, als de
gekozen vertegenwoordigers van
het Nederlandse volk, het boek
aanbieden, waarin de namen
staan opgetekend van alle land
en rijksgenoten, die hun leven
gaven in de strijd tegen de on
derdrukking aan en achter de
fronten in de vrije wereld en
in bezet gebied.
Koningin Wilheimina gaf ge
stalte aan deze gedachte. Ik be
treur het diep dat mijn moeder
wegens haar hoge leeftijd hier
niet aanwezig kan zijn, maar tij
leeft deze gebeurtenis mee door
straks boven deze namen onze
vlag te doen ontplooien.
Bij deze. namen kenden, wij
hen, die deze vlag tot de dood
toe hebben geëerd, als het sym
bool van alles wat het leven
waarde kon schenken. En wij die
achterbleven, zullen hen blijven
eren als hen die voorop gingen
naar de overwinning toe.
In het boek staan zij vermeld,
die wij juisti^neenden niet te
kunnen missen bij onze herrij
zenis.
Nederland is herrezen het
moest zonder hen geschieden.
Hoe dit is gebeurd moge mate
rieel wonderbaartijk zijn, in de
geest is het alleen goed geweest
als het plaats vond in bun
geest. Want zij bleken bereid, als
het moest tot hei nRerste toe ti»
geven van wat een 'mens géven:
k a n, en nog meer, opdat er een
tijd zon komen van vrede en
vrijheid waarin het goed zou
zijn te leven.
Samen met een nieuw, geslacht,
dat hen niet meer gekend heeft,:
zoeken wij, met vallen en op
staan, onze weg in de vrijheid en
vrede, die zij ons nalieten. W$:
hebben de vrijheid ieder mis
eigen pad te kiezen, oï in
respect voor elkanders wensen
de vreugde te ervaren van samen
eendrachtig scheppend werkzaam
te zijn.
Ieder onzer heeft de vrijheid,
met zijn leven te bewijzen, de
boodschap van hun dood te heb
ben verstaan", aldus de Koningin.
(Van onze Haagse redactie)
Ï"\E ervaringen, opgedaan met het
L' systeem van de contant-betaalde
bekeuringen, zjjn zo gunstig, dat aan
de minister van Justitie is voorgesteld
dit systeem per 1 juni in te voeren in
de arrondissementen Breda, Maas
tricht, Zwolle, Den Haag, Dordrecht en
Leeuwarden.
Dit voorstel is afkomstig van een
ambtelijke commissie die met de
voorbereiding van de invoering van
de „transactie in handen van de po
litie" werd belast.
Een zeer voorzichtige introductie
van het nieuwe systeem is aan dit voor
stel voorafgegaan: vanaf 1 mei 1959
maakten enige (gemeentelijke) proef
gebieden er mee kennis, o.a. Zwolle
en Leeuwarden. De ervaring in deze
gebieden opgedaan, is, dat zowel de
politie als het publiek gunstig heeft
gereageerd op de gecreëerde mogelijk
heid, bekeuringen voor bepaalde lichte
overtredingen meteen te betalen.
Het voorstel van de commissie bevat
voorts een geringe aanvulling van de
lust van overtredingen, waarvoor
transactie mogelijk is. De officieren van
Justitie in de in het voorstel genoemde
arrondissementen hebben reeds hun
medewerking toegezegd aan het sys-
£e?UvW?aJbli drje so°rïen kwitanties
2,50, 5 en 7,50) worden gebruikt
voor drie categorieën weggebruikers
in-overtreding.
Een algemene maatregel van bestuur
is nodig om het voorstel te verwezen
lijken. Per 1 juni kan het zo ver zijn.
Dan zullen alle met de opsporing van
strafbare feiten belaste, bezoldigde
ambtenaren van rijks- en gemeente
politie in de genoemde arrondissemen
ten tot transigeren bevoegd zjjn
Het systeem van de transactie bij
lichte overtredingen heeft een twee
ledig doel: een snellere, en dus effectie-
yer*« b?straffinS. en ontlasting van het
justitiële apparaat.
Morgen, Bevrijdingsdag, zal Trouw
niet verschijnen.
