„Aantasting onclerwij s - vrij hei d
Brezjnew volgt
Worosjilow op
m
Paar duizend
mensen in
Amsterdam
PILOOT IN RUSSISCHE HANDEN
Eisenhower
ontstemd
Oost en West werkten samen
om leven te redden
Amerika wil met
raket Rusland
fotograferen
I
5?
Zegetocht van „Floriade '-ko
m
Thnis na reis van
3400 kilometer
v
Ou d-am bassadeur vaii
Z.-Afrika overleden
Neliroe spreekt met
de Gaulle in Parijs
Luchtbrug
Premier Verwoerd
geopereerd
van
Soesterberg
naar Praag
Soetarno op Cuba
Powers Sr. richt zich
tot Chroestsjew
Tijdelijk iets
minder wsü?hi
r
Russisch president
Zoeken op vuilnisbelt
Meizon verfoor
BIAA1VWAG 9 MEI 1980
V
NEGENTÏE1V»E JAARGANG No. 4600
-\
Directeur: H. DE RUIG
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
Ataturk"
L
ONDER INVLOED TEGEN
LANTAARNPAAL: DODE
Jaclit op ontsnapte pylbon
in Normandiscli dorp
Zie verder pag. 4, 3e kol.)
GROOT is de opschudding die in
het Westen is ontstaan over
de Amerikaanse mededeling, dat
het door de Russen op t mei jl.
neergeschoten Amerikaanse vlieg
tuig „vermoedelijk boven de
Sowjet-Unie heeft gevlogen om
inlichtingen te verkrijgen, die op
het ogenblik verborgen zyn ach
ter het IJzeren Gordijn".
De Amerikaanse „bekentenis",
dat het vliegtuig een spionage-
opdracht uitvoerde kwam nadat
de Russische premier zaterdag in
de Opperste Sowjet de verrassen
de mededeling had gedaan, dat de
piloot van het toestel in leven is.
Chroestsjew zei, dat de vlieger,
kapitein Francis Powers van de
Amerikaanse luchtmacht, heeft
toegegeven, dat hij voor de
Amerikaanse inlichtingendienst
werkte.
Ontstemd
UITSLAGEN A'DAMSE
SCHAAKBOND
Openhartig
Succes
Met opzet
Zie verder pag. 3, 5e kol.)
A
j settera»m;
WStte do WlMuitraai as telta tia'tou u
Poatbus U12 Po-itmro Mo 424318
Klacnteiulienst abonnementen !a.3i>1830 our
Zaterdag? 1718 uur Telefoon 11S700.
Huvaensplem 1 Teleloor 1S3467 <3 Uitban)
Pottbua 1081 Poirtglro No 424867.
Klnehtandienst 18 3019 30 Telefoon 362569
Snwwea 132 Telet 4370.
Thomas 4 Kemptiwtraat 8 9 Telef 63431.
Abonnementsprijs 61 cent oer weetc t 2.65 per ma and t 790
oer kwartaal. Irw» mmratn 15 cent. Verschijnt dagk"i)ks
'aUSravenheee
OordrMht;
Schiedam-
IhOtiM"
(Geldig tot dinsdagavond)
ZUIDOOSTELIJKE WIND
Veranderlijke bewolking. Op de meeste plaatsen droog
weer. Zwakke tot matige wind in hoofdzaak tussen oost
en zuid. Ongeveer dezelfde temperaturen.
Morgen: Zon op: 4.55 Maan op: 19.21
Onder: 20.19 Onder: 4.50
MAMMOETWET: MASSAAL
(Van een onzer verslaggevers)
Be Floriade-postboets, die na in ne
genendertig dagen ruim 3400 kilome
ter afgelegd te hebben, zaterdagmiddag
aan het einddoel Rotterdam arriveerde,
heeft een ware zegetocht door deze stad
gemaakt. Koetsier Joop van der Touw,
die zijn karavaan veilig van Istanboel
naar Rotterdam gebracht heeft, legde
zijn laatste kilometers af langs meters
dikke rijen toeschouwers en aan het
gejuich en het applaus kwam geen ein
de.
De koets reed Rotterdam door in een
lange stoet van historische praalwa
gens, rui terescortes van rijverenigin-
gen, bereden drumbands en trompet
terkorpsen. Op het Floriade-terrein
was de verwelkoming overweldigend
een mensenzee overspoelde de reizi
gers doch in alle drukte wist het doch
tertje van Nico W. van Vliet (die als
de beminnelijke ambassadeur Ogier
Ghislain de Busbecq de tocht mee-
Nadat de vermoeide „beman
ning" de Florïade-postkoets had
verlaten, werd deze in bezit ge
nomen door lieftallige bloemen
meisjes.
maakte) haar vader, die zij zo lang niet
gezien had te vinden en hartelijk te
omhelzen.
35'
De koets heeft ongeveer 50.000 brie
ven van de Turkse posterijen vervoerd
en ook een geheimzinnig kistje met
Turkse tuïpebollen. De ambassadeur
van Turkije gaf zaterdagmiddag deze
geïmporteerde tulp de naam „Ataturk".
Hartelijke woorden zijn bij de ver
welkoming op .het Floriade-terrein ge
sproken. De voorzitter van de Kon.
Alg. Vereniging voor Bloembollencul
tuur, jhr. mr. dr. O. F. A. H. van Nis
pen tot Pannerden, stak zijn bewonde
ring voor de koene reizigers niet on
der stoelen of banken. Deze zagen zich
beloond met een onderscheiding: een
gouden hoefijzer met een tulp er in
verwerkt.
WA.
>S>iJïüS=.i
j»7<i
ar*
-*! V*.
4! V -5V
A-Vit
Dr. Daniel Brink Bosman, een vroe
gere Zuidafrikaanse ambassadeur ïn
Den Haag, is zaterdag op zijn boerderij
te Somerset In de westelijke Kaap
provincie, overleden. Hij ls 70 jaar
geworden. Dr. Bosman trok zicsh in
1956 uit de diplomatieke dienst terug.
Hij was in 1916 in Nederland gehuwd.
Premier Nehroe van India heeft
zondag in Parijs met president de Gaul
le besprekingen gevoerd. Zij ontmoet
ten elkaar eerst voor de lunch ter ere
van de Indische gast in het Elysee.
Zondagmiddag hadden zij een onder
houd van 55 minuten, dat werd bij
gewoond door de Franse premier
Debrê, minister Couve de Murviüe
en een functionaris van het Indische
ministerie van Buitenlandse Zaken.
In Sittard woonde H.K.H. prinses
Beatrix zaterdag, op de laatste dag van
haar bezoek aan Limburg, een deel van
een concours-hippiQue b«. Op de foto:
de Prinses bij de aankomst op het ter
rein. Even later zongen 5009 kinde
ren haar toe.
-fte 81-jarige Hagenaar, die vorige
week ontdekte dat zijn echtgenote zijn
hoedezak met een oude hoed, waarin
spaarbankboekje en negen biljet
ten van 100,- met de vuilnisman had
raeegegeven, is onverrichter zake te
ruggekeerd van de vuilnisbelt ïn Dren
te, waar hij tevergeefs de inhoud van
dertig wagons stadsvuil uit Den Haag
hoeft doorzocht.
(Van onze correspondent1'
De 23-jarige orthopediste N R. uit
Rotterdam is zondagmorgen bij een
auto-ongeluk te Apeldoorn om het le
ven gekomen.
Zij zat bij de 33-jarige Rottei dam
mer J. P. S. in de auto. Deze had. naar
de politie later vaststelde, te veel ge
dronken en botste tegen een lantaarn
paal. Een andere inzittende, mei. K. S.
B„ eveneens 23 jaar en ook uit Rot
terdam afkomstig, kreeg een beenfrac
tuur. De bestuurder werd Licht ge
wond.
Een geweldige python is zaterdag
avond uit de dierentuin van de Nor-
mandische stad Bernay ontvlucht en
ondanks uitgebreide opsporingspogin
gen nog niet teruggevonden.
De python, die beschreven werd als
,heel lang", was eerst zaterdag uit
equatoriaal Afrika gearriveerd.
Zaterdagavond ontsnapte het beest
uit een speciale glazen kooi. Leden
van de politie en brandweer, alsmede
honderden vrijwilligers zijn er nog
niet in geslaagd de slang te vangen.
Men heeft de bevolking in Bernay
en omgevxing via de radio gewaar
schuwd.
BREZJNEW
Tot opvolger van de 79-jarige Wo
rosjilow, die wegens zijn minder goede
gezondheid als president van de Sow-
jet-Unie is afgetreden, is benoemd de
54-jarige Brezjnew. Deze was tot nu
toe secretaris van het centraai-comité
van de Russische communistische par
tij. Worosjilow is gekozen tot lid van
het partijpresidium.
Brezjnew is geboren in dec. 1905 te
Dnjepropetrowsk, aan de Dnjepr. In
1923 werd hij lid van de communis
tische jeugdbeweging de Komsomol.
Hij bezocht een landbouwschool en
werd later specialist op het gebied
der zware industrie. In de tweede
wereldoorlog was hjj o.m. politiek
commissaris in het 18e leger.
De boodschap van Worosjilow, waar
in hij ontslag vroeg, is zaterdag in de
Opperste Sowjet voorgelezen.
Premier Chroestsjew, sprekend na
mens het centrale comité van de com
munistische partii van de Sowjet-Unie,
stelde voor Worosjilow het gevraagde
ontslag te verlenen en zei daarbij te
menen dat men Worosjilow dank moest
brengen.
Chroestsjew stelde voor de aftreden
de president te vereren met de orde
van Lenin, de gouden „sikkel en ha
mer medaille" en de titel „held van de
socialistische arbeid".
De Opperste Sowjet, die het ontslag
van Worosjilow en de benoeming van
zijn opvolger goedkeurde, sloot, nadat
het nieuwe staatshoofd een woord van
dank voor het in hem gestelde ver
trouwen had gesproken, zijn züting.
APPEL
(Van een onzer verslaggevers)
TVAT men in de kringen van het
D christelijk onderwijs bepaald
niet geestdriftig is over minister
Cals' wetsontwerp voor het voort
gezet onderwijs, de zgn. mam
moetwet, heeft de minister zelf
zaterdagmiddag nog eens duide
lijk kunnen constateren, toen hij
aanwezig was op het „appèl van
het ehr. onderwijs over de mam
moetwet": een massale bijeen
komst in het Amsterdamse Con
certgebouw, waar een paar dui
zend mensen uit alle geledingen
van het onderwijs (behalve de
grote zaal moest men ook de
kleine zaal van het gebouw in ge
bruik nemen) luisterden naar
bondige referaten, waarin deskun
dig de principiële bezwaren tegen
de mammoetwet uiteengezet wer
den en -waarin het afwijzend
standpunt helder werd belicht.
Dit appèl was beleed door het con
vent van het chr. onderwijs, waarbij
alle bestuurs- en personeelsorganisa
ties van het chr. onderwijs zijn aan
gesloten. Aldus zag men, behalve
Haagse onderwijsaufcorïteiten (de mi
nister was vergezeld van enkele hoge
ambtenaren van zijn departement en
voorts gaf de vaste onderwijscommis
sie uit de Tweede Kamer van haar be
langstelling blijk), vele notabelen uit
de organisaties.
"Waarom dit appèl? Niet om een
demonstratie te houden, verklaarde
de heer J. W. van Hulst, de directeur
van de hervormde kweekschool te
Amsterdam en voorzitter van het
convent: maar om te onderstrepen
dat de mammoetwet een aangelegen
heid is, waar wij als vólk bij betrok
ken zijn. Deze materie, aldus de heer
Van Hulst, mag niet zonder meer
gedelegeerd worden aan de kamer
leden en de onderwijsorganisaties. „U
bent er allen zelf bij betrokken".
Dat men deze samenkomst zo ver
staan heeft, kwam duidelijk naar voren
in de zeer grote belangstelling, waar
tegen de meizon niet kon concurreren
(het woord is van de voorzitter). Niet
ieder had dit verwacht: de heer Van
Hulst vertelde, dat men h-am meer
malen had opgebeld met de vraag: wat
ga je toch beginnen? Hij had dan ge
antwoord: voor alle zekerheid heb ik
twee zalen gehuurd. Niet ten over
vloede, bleek nu. En dat, terwijl het
hier geen salarisactie of iets dergelijks
betrof! (Ook in die richting had de
heer Van Hulst tevoren negatieve op
merkingen vernomen).
Amerika geeft toe
Spionage vlucht"
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft een ver
klaring uitgegeven die door presi
dent Eisenhower zou zün goedgekeurd
waarin wordt gezegd dat de autori
teiten geen machtiging hebben gegeven
voor de vlucht. Niettemin, aldus de
verklaring, is gebleken dat een „on
gewapend burgervliegtuig van het type
Lockheed TJ-2 vermoedelijk gepoogd
heeft boven Russisch grondgebied in
lichtingen te verkrijgen." Het minis-
V '/TT
terie merkte daarbij op, dat alle landen
trachten gegevens van elkaar In han
den te krijgen. De noodzaak om. tot
dergelijke activiteiten over te gaan bij
wijze van rechtmatige zelfverdediging
wordt versterkt door de buitengewone
geheimhouding die de Sowjet-Unie be
tracht in tegenstelling tot de vrije we
reld. State Department wees voorts op
een voorstel van president Eisenhower
in 1955 om te komen tot wederzijdse
luchtinspectie, een voorstel dat door
Moskou onmiddellijk werd verwor
pen.
De Amerikaanse vlieger Francis Po
wers, wiens vliegtuig door de Russen
werd neergeschoten.
Volgens Chroestsjew heeft Powers
zich door middel van een parachute
gered en bevindt hij zich thans in Rus
sische gevangenschap.
Het algemeen ziekenhuis van Pre
toria heeft bekendgemaakt dat uit het
hoofd van premier Verwoerd op wie
4 weken geleden een aanslag is ge
pleegd, zaterdag door een geslaagde
operatie twee revolverkogels zün ver
wijderd. Volgens de bekendmaking is
de toestand van Verwoerd bevredi
gend. Er zullen echter de eerste paar
dagen geen bezoekers bij hem worden
toegelaten.
De Zweedse componist Hugo Aifven
is hier zondag na een hersenoperatie
op 88-jarige leeftijd te Stockholm
overleden. Hij schreef vüf symfo
nieën en een aantal religieuze wer
ken. Zijn bekendste werk is de
„Zweedse Rbapsodie".
Een Nederlandse journaliste, de Ne
derlandse luchtmacht, de Ameri
kaanse luchtmacht, een Tsjechoslo-
waakse radio-amateur, een dagblad
redactie in Constanz, de Oostduitse
Volkspolizei en Oost-Duits luclit-
vaartpersoneel zijn betrokken ge
weest bij een reddingsactie, die re-
uslteerde in een luchtbrug van Soes
terberg via Rheinstein en Tempel
hof (Berlijn) naar Tsjecho-Slowakije.
Het ging allemaal om drie ampullen
chymotrysine, het enige «genees
middel dat het leven van de Tsjech
Frantisec Kul kon redden, en dat al-
elen in Nederland, en dan nog moei.
ly'k, verkrijgbaar bleek.
Een Tsjechisch radio-amateur stuurde
zondagmorgen een verzoek om dit
nieuwe geneesmiddel de lucht in.
Een Amerikaans radiostation tn
Zuid-Duitsiand ving het op. Er werd
geïnformeerd, en daarbij bleek, dat
de meeste kans om het geneesmid
del te krijgen in Nederland zou zijn.
De Amerikanen riepen toen de hulp
tn van de Südkurier in Constanz.
Deze zette zijn Amsterdamse cor
respondente, Efrun Jacobs, aan het
werk
Zij ving bij verscheidene ziekenhuizen
bot, maar wist eindelijk bij de
Haagse Gemeente-apotheek beslag
ie leggen op drie ampullen. Met een
snelle auto haalde zij het persoon-
Hik op.
Intussen hadden de Amerikanen niet
stilgezeten.. Deze verzochten de Ne
derlandse luchtmacht, de basis Soes
terberg (het was zondag) open te
stellen. Om toalfdrie 's middags ver
trok een T-33 van het 32-ste Squa
dron naar Rheinstein in Duitsland
met de drie ampullen. Daar ging de
kostbare zending over in een Dakota,
want een straaljager mag op Tem
pelhof niet landen. In Berlijn werd
het geeneesmiddel in handen ge
steld van de Oostduitse Volkspoli
zei, die reeds beloofd had voor ver
der luchttransport naar Tsjecho-
Siowakije te zorgen.
President Soekarno van Indonesië
is vandaag, na een officieel bezoek
aan Portugal van drie dagen, in de
Cubaanse hoofdstad Havana aange
komen. Soekarno is uitgenodigd door
premier Castro.
De uitslagen van de A.S.B.-competitie
10591960 linden:
Overgangsklasse A: Nieuwendam 1Het
Zuiden 2 73: B; Het Oosten l—ENFS 1
41 >25i/2; Eerste klasse A: Patrimonium
Oost 1Tuind. Oostzaan 1 64: B: AP GS 2
ODI 1 46; Het Zuiden 3Het Oosten 2
46: EDS INiemvendam 2 64; Tweede
kJasse D: Landlust 2Thomas More 1 73,
Morphy 2Het Vrije Veld 2 5Ys—4VzX Der
de klasse A: Max Eirvve 4Energia 1 55;
B* Kromhout 2Tarrasch 3 46: Turris
Ebumea 2Kromhout 2 3Ui*i; PKP 2—
Dr. Eni Lasker 3 55: OCARA 2Patri
monium Oost 2 6G3U: OCARA 2 kam
pioen'
Naklasse: LandlustWeenink 31»S'i:
NieuwendamDe Amsteltoren 3 x'z3 Y2
EnergiaMorphy 70; De Amsteltoren
Tuindorp-Oostzaan 4fó—-21S? APGS—Nieu
wendam 16; WeeninkOns Huis 43.
«middels is het duidelijk, dat pre
sident Eisenhower zeer ontstemd is
over het incident. De president, die
blijkbaar niets wist van de vlucht met
de U-2, heeft onmiddellijk alle vluch
ten over of nabil de grenzen van de
communistische landen verboden, zo
meldt de meestal goedingelïchte
Washïngtonse correspondent van de
„New York Times", Heston.
Eisenhower heeft het afgelopen
weekeinde druk geconfereerd over het
luchtincident met zijn minister van
Buitenlandse Zaken, Herter. Naar ver
luidt dreigt er in Washington een
conflict tussen de ministeries van Bui
tenlandse Zaken en Defensie naar
aanleiding van ide vraag die Eisenho
wer beantwoord wil zien, namelijk:
„Wie gaf opdracht voor. de vlucht van
Powers?" Diplomatieke waarnemers
zeggen dat de verklaring van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken, dat
de vlucht is gemaakt zonder toestem
ming van Washington, Moskou volop
gelegenheid "biedt voor propagandis
tisch succes. Immers, zij schijnt een
van de hoofdpunten van de commu
nistische propaganda' te bevestigen,
dat er in Amerika ambtenaren zün, die
de bevoegdheid hebben zonder con
trole en tegen de politiek van de pre
sident in te handelen.
De openhartige uitleg die het Ame
rikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken van het incident heeft gegeven
week af van het commentaar dat eind
vorige week werd gegeven, nadat be
kend was geworden, dat een Ameri
kaans vliegtuig boven Rusland was
neergehaald door een raket. Er werd
toen gezegd dat een vliegtuig met een
vreedzame, wetenschappelüke op
dracht voor het nationale Amerikaanse
bureau voor de ruimtevaart mogelijk
de grens van de Sowjet-Unie was ge
passeerd, nadat de piloot mogelijk het
"bewustzijn had verloren door een man
kement aan zün zuurstofapparaat.
„Deze foto heeft het neergeschoten
Amerikaanse vliegtuig van Russisch
grondgebied gemaakt", aldus deelde
de premier in de Opperste Sowjet mee.
Chroestsjew legde zaterdagmorgen
een verklaring af over de piloot van
het neergeschoten toestel. Volgens de
Sowjet-premier had de vlieger bekend
dat hij moest spioneren.
De „New York Times" meldt, dat de
Ver. Staten zullen pogen in de ko
mende herfst hun eerste verken
ningssatelliet te lanceren die elke
meter van het Russische gebied zon
moeten fotograferen.
In een artikel van correspondent Ri
chard Witkin, zegt het blad, dat dit
de eerste proef zou zijn van een
„foto-inlichtingenprogramma"", het
project Santos, „dat dit land met vol
komen openhartigheid heeft voorbe
reid: elke meter van het Russische
gebied te fotograferen als büdrage
o®t de leemte in de kennis van de
militaire gegevens van Rusland die
de Amerikaanse verdedlglngsinspan-
ningen zo" zwaar hindert, op te hef
fen".
Witkin schrijft: „Dit is niet minder
dan wat de U-2 heimelijk poogde,
toen het toestel door- een Russische
raket werd onderschept". 1
Li het westen is men het er over
eens dat Rusland door de affaire met
de TJ-2 een belangrijk propagandis
tisch succes heeft behaald aan de voor
avond van de topconferentie. In Lon
den en Parijs heeft men verklaard dat
het gebeurde een schaduw werpt over
de conferentie. In Franse diplomatieke
kringen zei men ook, dat de wijze
waarop Rusland het incident uitbuit
een onderdeel is van een streven om
het initiatief ïn handen te nemen en
de schuld voor een eventueel misluk
ken van de topconferentie bij voor
baat aan het westen te geven.
De vader van de Amerikaanse piloot
Powers heeft een beroep op de Rus
sische premier Chroestsjew gedaan
zijn zoon, die het -Amerikaans-Rus
sische luchtincident heeft overleefd,
vry te laten en ongedeerd naar huis
te laten terugkeren.
Powers Sr. zei dat hü meende te
weten dat Chroestsjew münwerker
is geweest. „Dat ben ik ook vijftien
jaar geweest. Als wij niet op andere
manier met elkaar kunnen praten,
dan kan dat misschien wel als m«n-
werker met mijnwerker", aldus de
vader van de piloot.
Nadat hij zaterdagmorgen in de Op
perste Sowjet had meegedeeld, dat de
piloot van het neergeschoten Ameri
kaanse toestel in leven is, zei
Chroestsjew: „Met opzet heb ik in
mijn eerste mededelingen niet gezegd,
dat de piloot leefde. Wij wilden horen,
welke uitleg de Amerikanen zouden
geven en wat zii zouden kunnen ver
zinnen".
Deze woorden van de Sowjet-leider
werden door de afgevaardigden met
gelach en applaus begroet.
BOVEN Scandinavië en Noord-Rus
land handhaaft zich een groot
hogedrukgebied, dat in grote delen
van West- en Midden-Europa ooste
lijke winden veroorzaakt.
Een zwakke storing trok van
Spanje over West-Frankrijk naar
Engeland. Aan de achterzüde hiervan
stroomde minder warme lucht van de
Golf van Biscaje Frankrijk binnen,
waarna de luchtdruk daar weer be
gon te stijgen. Noemenswaardige re
gen is echter hü de weersverandering
in die streken niet gevallen.
De iets minder warme lucht zal
verder in noordelijke richting stro
men en ook ons land passeren, maar
bu ons waarschijnlük geen aanlei
ding geven tot regen van enige bete
kenis.
Op de Oceaan bevindt zich onge
veer halverwege tussen Schotland en
New-F'oundland een diepe depressie»
?CZL i3re^t zit?' momenteel in
hoofdzaak in zuidoostelijke richting
uit, hetgeen er aanleiding toe zal
zijn, dat na een geringe afkoeling de
temperaturen in West-Europa weer
zullen gaan stügen.
1
