Toekomst der
cultuur
Dr. W. P. Berghuis op
Koopt op tijd
uw zekerheid
te
Aan vooravond verkiezingen
TOE IN
Loemoemba eist
uitwijzing van
vijftig Belgen
Duitsland verbiedt
grammofoonplaten
over nazi-tijd
Dringend beroep:
„Breng prot. chr.
partijen niet
in dwangpositie"
H
ONWEER BRACHT
EINDELIJK REGEN
Breuk in Britse
Gemenebest
voorkomen
Moskou dreigt
Noorwegen
Vreugde te voet
Loop mee
met Trouw 1
A
o
"5
r
r;ri-\
NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK
k
ZATERDAG 14 MEI 1960
"~N
y
A,
IVEGENTIENDE JAARGANG No. 4598
Directeur: H. L)iü KUiG
Hoofriredacretir Dr J A H J S BKillNS SLOT
-
Redden
'Alarm
(Van onze parlementsled actie)
De voorzitter van het Centraal
Convent der Anti-Revolutionaire
Partij, dr. W. P. Berghuis, heeft
gisteravond op het partijconvent
in Utrecht, een dringend beroep
gedaan op minister Cals, om met
de mammoetwet de protestants-
christelijke partijen niet in een
dwangpositie te brengen. Dit zou.
naar het oordeel van dr. Berg
huis, tot een gewetensconflict
kunnen leiden en de protestants-
christelijke partijen dwingen tot
een keuze tussen het prijsgeven
ener politieke constellatie,.die zij
steunen, en een ondërwijswetge-
ving. die hen principieel niet be
vredigt.
Zomin de mammoetwet als de
voetbal toto mocht volgens dr.
Berghuis een kabinetscrisis ver
oorzaken. Intussen verheelde de
A.K.-partijvonrzitf'*r niet, dat de
ze twee controv«eSiële punten in
het regeringsbeleid tot zo'n crisis
aanleiding kunnen geven,, maar
zij moet worden vermeden, vond
hÜ-
f xl
1
II
VALKENBURG
Niet al te flink doen
Zuid-Limburg
J. DE VRIES
Zie verder pag. 9, 2e kol.)
De Amsterdamse Trouw.rSl
mars klAendigt'een traditie. -
Op zaterdag 21 mei"deisl
tiende mars - zullen düizen- V
den weer in een blijmoedige A
sfeer hun; startstempel hA-H
len ren cte tocht - ditn al-u
naar hei.: Amsterdamse Bos.
beginnen.
PHOENIX
Zacht weer 81
•usiS
•M?
(totter n: Witte a« WltMtnal 3S relet. 115790 »e Li
Por.tbu* ma PoaUnro No 1X4312
ïCUcfitendiensl abonnementen itt.3o19 30 uu*
Zaterdag» 1718 uur raiétoon 113700
Huegenaplero 1 Telefoon 183467 i3 ionen
Portbu» 10»l Postgiro No 424637
Klonhtemiienat 18.3n19 30 Telefoon 382589
Soutttee 132 Telel 4570.
Thnena» 4 Kemotr-rtraul na Teler 63491
A'/onnementsprlls si ceeit'"ft»r week 2.85 oer maand r (J*
0ir kwartaal fxms* nummer* IB cent Venehtint daie'Mt»
't-Gr«vennflir«
Dordmctit:
SeMerfnm
- ia v
(Geldig tot zaterdagavond)
WISSELVALLIG
Aanvankelijk ook opklaringen, later plaatselijk een
bal. Zwakke tot matige wind uit zuidelijke richtingen.
Over het algemeen Iets lagere maximumtemperaturen.
Morgen: Zon op: 4.46 Maan ,op:
Onder: 20.27 Onder: 9.04
OK al vertoont net westerse cul
tuurpatroon thans nog christelij
ke trekken, dat zal indien de ontker
stening van het Westen doorzet, in
steeds mindere mate het geval zijn.
Wij mogen onze ogen niet sluiten
voor de mogelijkheid dat over een
aantal jaren het christendom gewik
keld wordt in een felle cultuurstrijd,
die een geheel ander karakter zal dra
gen dan de huidige. Het zal de strijd
van een minderheid ziin Dat kan in
houden, dat bepaalde cultuurgebieden
door het christendom zullen worden
ontruimd. Dat kan inhouden dat het
offer van de onthouding moet worden
gebracht.
Mocht de geschetste mogelijkheid
tot werkelijkheid worden, dan mag
die werkelijkheid ons niet overvallen.
Maar in dit verband veel belangrijker
is, dat wij ons gedurig bezighouden
met het zoeken naar de oorzaken van
de toenemende ontkerstening van de
westerse wereld. En dat niet allereerst
omwille van onszelf, maar omwille
van de ontkerstende mens. Indien de
ontkerstening ons niet met grote zorg
vervult, indien ons hart niet oranden-
de in ons is om de naaste voor zover
ons mensen dat mogelijk Is te behou
den, is ons geloof zonder waarde. Ze
ker ook hier geldt, dat geloof zonder
de werken dood is.
Mammoet en toto mogen
niet tot crisis leiden
(Advertentie)
Zon op
Zon onder
AN het ook zijn, dat onze beleving
struikelblok voor anderen is om in te
gaan? En dan denken wij niet alleen
aan onze levensstiil, of wellicht het ge
heel ontbreken daarvan maar ook aan
onze bezinning op geloof en leven, een
bezinning dié naai wii menen niet al-
tijd van zin voor realiteit getuigt.
Wij moeten ons zfvragen of de bood
schap van het heil misschien daarom
steeds minder wordt aanvaard, omdat
de boodschap onverstaanbaar wordt
uitgesproken, of wordt gebracht door
een zich niet juist gedragende bood
schapper. -
Wanneer twee mensen vergeefs
trachten een gesprek te voeren, kan
dit gevolg zijn van-de doofheid van de
een. Maar dat 'behoeft niet: het kan
ook zijn, dat de aangesprokene de taal
niet verstaat waarin hii wordt 'aange
sproken. En als iemand weigert te
luisteren, kan dat onwil of onhoffelijk
heid betekenen. Maar het behoeft niet.
Het kan ook zijn, dat de spreker een
helaas gerechtvaardigde afkeer inboe
zemt.
Nu menen wij, dat al deze gevallen
zich. in de praktijk voordoen. Ook hier
is het hanteren van het zwart-wit sche
ma verwerpelijk. Het boetekleed ont
siert de mens niet. Zeker. Maar het
behoeft slechts dan aangetrokken te
worden als er boete gedaan moét wor
den. Pas dan is het een sieraad. Maar
nooit mag de laatste overweging ons
ervan afhouden, onszelf te onderzoe
ken en ons ernstig bezig te houden
met het schrikverwekkend verschijn
sel van de ontkerstening.
ui ueze zaal op de eerste etage van
het Elysée-paleis in Parijs zal maandag
de topconferentie van „de grote vier"
beginnen. De zaal heeft een vloer
oppervlak van tien bij elf meter. Er
staan drie tafels van verschillende
grootte. De kleinste tafel kan worden
gebruikt als de vier regeringsleiders
alléén overleggen. Als er deskundigen
aan het overleg te pas komen, kunnen
de staatslieden de grotere tafels ge
bruiken.
NU hebben wij hierboven een toe
komstmogelijkheid geschetst
Laat ons bedenken dai tn het „nu"
ligt, wat worden zal. Dat maakt onze
verantwoordelijkheid we! heel groot,
vooral ook op het gebien van de cul
tuur. Nog wordt van on: slechts inci
denteel het offer van de onthouding
gevraagd en dat betekent, dat wij: nog
Invloed kunnen uitoefenen en dat wij
nog van de cultuurgoederen genieten
kunnen. Dat genieten is volstrekt ge
oorloofd, en dat invloed uitoefenen is
opdracht.
In orthodox-protestantse kring wordt
soms gesteld, dat nei „meedoen"
aan, het culturele lever grote gevaren
oplevert en de ontkerstening juist in de
hand werkt. Wij menen hier te moe
ten stellen, dat wii luist nog veel
meer dan ooit aan het culturele leven
moeten meedoen Wij moeten leren
dat dilettantisme ook op dit terrein
uit den boze is Pijnlijk beseffen wij.
dat bij voorbeeld een christelijke
kunstacademie niet bestaat. In eigen
kring hebben wij kunsthistorici Maar
waar geven zij les? Nu denken wij
met blijdschap aan wai op velerlei
cultureel terrein reeds tot stand kwam.
maar wij beseffen ook dat kunst en
vermaak bij het stijgen der welvaart
en het toenemen van de zogenaamde
vrije tijd voor steeds grotere bevol
kingsgroepen belangrijk worden. En
juist op dit terrein hebben wij nog een
achterstand Wij hebber een te klein
kader, wii hebben te weinis docenten
Christelijke kunstbeoefening is vaak
dilettantisch Dat is eer gevolg van
verkeerde waardering van de kunst
Wij vrezen, dat ds dit niel veran
dert, de ontkerstening in beiangriike
maté hieraan te wijten zal zijn. want
dé kunst is een machtig wapen in de
•trijd 'om de ziel van de mens.
Aan de vooravond van de verkïe
zingen is het in Belgisch Kongo dat
3» juni onafhankelijk zaï worden
tot ernstige ongeregeldheden gekomen.
In het gehele land is de toestand de
laatste dagen snel verslechterd. In een
randgemeente van Leopoldstad zijn
gisteren vijf Kongolezen om het leven
gekomen bij onlusten tijdens een ver
kiezingscampagne.
De veiligheid van de Europese be
volkingsgroep in Kongo het aan
tal Belgen bedraagt ongeveer 100.000
-- is de afgelopen dagen in Brussel
besproken door de minister voor de
Kongo, De Schrijver, en de gouver
neur-generaal van Kongo, Cornells.
Laatstgenoemde verklaarde deze
week bij zijn -vertrek uit Leopold
stad naar België, dat België „Kongo
niet de onafhankelijkheid heeft ver
leend, opdat het zou ondergaan in
verwarring en ellende".
„Zouden de wegen van begrip„ ge
zond verstand en verzoening blijven
afgegrendeld, dari zal allés in het werk
moeten worden gesteld om het land
met andere middelen te redden", al
dus Cornells
De Abako, een van de belangrijkste
politieke partijen in Kongo, heeft
'n ultimatum gepubliceerd, dat aan ko
ning Boudewijn is gezonden. Daarin
wordt het Belgisch bestuur verweten,
Kongolese stammen tegen elkaar op
te zetten, hetgeen bloedvergieten,
plundering en moord tot gevolg heeft.
De Abako dreigt in het ultimatum
met boycot van alle besluiten van de
Brusselse ronde-tafelconferentie over
het toekomstig bestuur van het land
als niet onmiddellijk een voorlopige
Kongolese regering ter vervanging
van b"t Belgische bestuur wordt, ge
vormd.
Vrijdagavond heeft ook de leider
van de Kongolese nationale beweging
Loemoemba de onmiddellijke vorming
van een voorlopige regering geëist
Aankondigend dat hij van ziin voor-
genomen reis naar België afzag naar
aanleiding van de ontwikkelingen in
Kongo, zei hij. „een .alarmkreet te
moeten slaken: België moet zich thans
van zijn verantwoordelijkheid bewust
ziin"
Loemoemba eiste voorts tot herstel
van de normale toestand de uitwijzing
van een vijftigtal Betgen uit Kongo
dte naar liö zei d= oorzaak ziin van de
onrust. Volgens hem ziin bfffler ben
'-„«(„-irsimhtenaren
Het bestuur in de Kongolese
hoofdstad heef» gisteren naar aan
leiding van de incidenten krachtige
maatregelen genomen, om rust en
orde te verzekeren. Er is een uit
gaansverbod in verscheidene niaat-
sen ingesteld tussen acht uur
'savonds en viif uur 's, ochtends
Samenscholingen van meer dan viïf
nersonen ziin verboden en 'Or 's een
verbod ingesteld op het dragen van
vuur- en sieekwanens. zoals lansen
sneren en hakmessen
.Herstellen
nt1°n.4p daC-
Het Westduitse federale hof heeft een
beslissing van een lagere rechtbank
ongedaan gemaakt dat grammofoon-
opnamen van Nazi-redevoeringen en
liederen uit de Nazi-tijd geen over.
treding van de Grondwet betekenen.
Het federale hof, het hoogste rechts
college in het land, heeft de verkoop
van de documentaire, die door een
Amerikaanse maatschappij in om
loop wordt gebracht, verboden. De
bestaande platen moeten in beslag
worden genomen.
De president van het hof zei, dat de
platen de doelstellingen van de
Nazi's in een te moot licht zetten.
Hij zei dat zij een verheerlijking be
tekenen van het systeem van .het
derde rijk.
De plaat, gemaakt door een firma in
New York, brengt uittreksels van
redevoeringen van Hitier. Goebbels,
Ooerlng en Paul von Hindenburg.
Yy zijn omlijst door Nazi-marsen en
liederen. De documentaire eindigt
met het ontploffen van bommen en
het begin van de Neurenbergse pro
cessen.
„Het zou, wat de algemene politie
ke Hoera betreft, eenhoogst" érnstige
gebeurtenis- zijn, indien deze kwes
ties een breuk veroorzaakten. Ncsr
mijn oordeel zou dan ergens een ern
stige- strategische fout zi}n or worden
gemaakt". Niet alleen de anti-revo
lutionairen, maar es enzeer het gehele
f Advertentie)
5of -7' dagen*yólIedigi
pensionDedrer.ingsgeld,.'»-?:
3 autotochteh.' en' bezi'ens-v
^aardigheden, in begrepen:.
Uva,o,af hesp. f öEf.r.'en f 79',-.,-vi
peUpereoon. .ViU V.vj;-1
Vraagt "arrangemenfeïjlijst
-met' Reiize ^t i43" hotels.'A
err-pensions "Jb i j "id eo f f i c ié I e
w
HET GEULDAL
STATfONSSTRAATMS
-TEi" 04-100 •2048?" -
Het
Rru?«p!
,De algemene toestand, in Kongo is
de laatste dagen snel verslechterd. Uit
alle streken, van het gebied komen
berichten over bloedige incidenten,
stakingen en bedreigingen. In enkele
provincies heeft het Belgische bestuur
alle gezag verloren. In andere delen
van het gebied stijgt onder de blanke
bevolking de onrust".
ok andere Belgische bladen sig
naleren de toenemende onrust in Kon
go. „La Libre Belgique" schrijft, dat
cfe orde en -veiligheid moeten worden
hersteld
Ook „Le Soir" meent, dat ten spoe
digste maatregelen moeten worden
genomen om de orde in Kongo te her
stellen. „De tijd van vergissingen moet
voorbij zijn. Het gaat om de levens en
bezittingen van duizenden Belgen"
Hfet socialistische blad „Le Peuple"
stelt .vast, dat de toestand In Kongo
weliswaar de gemoederen in Brussel
bezighoudt, maar dat „de rechtse pers
blijkbaar de gebeurtenissen van de
blad „De Standaard" schreef^vrjjotg: jongste dagen wil overdrijven".
DR. w; F. BERGHUIS
kabinet en de andere partijen die het
politiek dragen, móeten, naar het in
zicht van dr. Berghuis, er met ernst
en in redelijkheid'naar streven, dat
de kwestieuze punten," al zou dan prin
cipieel verschil in Visie op bepaalde
zaken niet geheel te niet kunnen wor
den gedaan, geen breuk in de rege
ringsconstellatie teweegbrengen. Tij
dens het gemeen overleg, zal de A.R.-
Partij zich er dan ook voor moeten
hoeden, „de deur dicht te slaan".
De mammoetwet moge dan niet
rechtstreeks de hoofdlijn van het re
geringsbeleid raken, zij raakt wel heel
sterk de algemene politieke structuur
in onsland, meende de heer Berg
huis. Hij legde- er de nadruk op, dat
onderwijsaangelegenheden zeer nauw
luisteren voor de protestants-christe
lijke groepen. Omdat het echter met
de rooms-batholieken niet anders is
gesteld, vond hij het verwonderlijk,
dat op dit punt een rooms-katholiek
minister van Onderwijs met de an
dere confessionele partijen in moei
lijkheden komt.
Overigens appelleerde dr. Berg
huis niet alleen op de beheerder van
het departement van O.K. en W..
maar ook op zijn toehoorders „Al t>c-
vat deze materie ongetwijfeld voor
ons hoogst ernstige punten", zo
sprak hij, „wij zullen moeten vermij
den, al te emotioneel, al te zwaar op
de hand of al te flink te doen Ik zou
hun die voor de mammoetwet de jas
uittrekken, de raad willen geven, "de
(Van onze correspondent)
De regen die gisteravond op L< vele
plaatsen-in Nederland viel tijdens een'
kort maar hevig onweer, is voor velen
een uitkomst geweest. Vele gezinnen in
die delen van het land waar men nog
niet op het waterleidingnet is aange
sloten, leden al onder de waterschaars-
te en voor vele tuinbouwers betekent
de bui van gisteravond honderden gul
dens minder droogt «schade.
In het Noordlimburgse plaatsje
Velden waren de drinkwaterputten
al lang leeg. De bewoners werden de
laatste tijd per tankauto van drink
water voorzien. Gisteravond liep er
eindelijk weer wat regenwater, dat
via de dakgoten verzameld wordt, in
de putten. Het had hier sinds 29 april
niet geregend.
In Arcen waren sedert enkele dagen
de beken opgedroogd er, had men vrij
dagmorgen juist de te nemen maatre
gelen besproken aangezien de bluswa
tervoorziening in geval van brand do.or
het opdrogen van de beken in een
groot gebied nihil was geworden. Vrij
dagavond kort na de regenval liepen
de beken weer geleidelijk aan vol. Zij
zullen thans worden opgestuwd.
Te Linne brandde een stilstaande
woonwagen volkomen uit. toen het in
gespannen paard hevig schrok van een
bliksemstraal die meteen gevolgd werd
door een scherpe knal. Het paard trok
toen ineens aan, waardoor binnen in de
wagen een brandend kook toestel om
viel en de wagen in brand werd gezet.
Het gezin dat niet verzekerd is stond
ergens te schuilenen werd door de
brand dakloos.
Boven het zuidelijk deel van Lim
burg ontlastte zich vrijdagmiddag een
enorme regenbui. Er viel zoveel water,
dat in Maastricht ongeveer tweehon
derd kelders volstroomden. In Valken
burg lag het van de heuvels gespoelde
slib centimeters dik op de wegen en op
andere plaatsen waren zware kelen
losgewoeld en over de weg gerold.
Vooral in hellende straten spoelden in
sommige plaatsen bestrating en gedeel.
ten van de trottoirs weg.
Door blikseminslag 1n de onder
grondse kabel van het telefoonnet bii
het gemeentehuis van Geleen werd
onder andere de luchtalarminstaliatit
in werking gesteld. Nadat de sirenes
tien minuten iang hadden geloeid, wist
de B.B. ze het zwijgen op te leggen.
Deriunnel tussen het centrum van
Geleen en de staatsmijn Maurits er.
ook de tunnel te Spaubeek stonden
urenlang onder water. Tn het oude
gedeelte van de plaats stroomde het
water verscheidene woningen aan
de voorkant binnen en aan de achter-
'iide weer uit.
Tiidens een hevig onweer boven het
Brabantse stadje Oss en omgeving,
brandden e«n nog niet bewoonde bun
galow van bet recreatieoord „Herper-
duin" in de bossen bii Harensfein en
een boerderij in de gemeente Nulanó
geheel uit na hlikseminslag.
(Advertentie)
Commissionairs in effecten.
O.Z. Achterburgwal 173. Telef. 1247126
Privé: Olympiakade 69. Telef. 794152
AMSTERDAM
zaak in een evenwichtig verband te
oezien" Dat hij hier niet zinspeelde
op de Drotes'.bijeenkomst, een week
geleden in de hoofdstad gehouden
maakte hij duidelijk met de opmer
king. dat men zich fn Amsterdam,
voor zover hem bekend was, van on
evenwichtigheid had onthouden.
..Het zou", zo besloot dr. Berghuis
deze passage van zijn betoog, „niet
minder dan dramatisch zijn, indien,
uitgerekend op het punt van het on-
De premiers van het Britse Gemene
best hebben gisteren hun conferentie
besloten met het uitgeven van een
communiqué, waaruit blijkt, dat ze een
breuk in het Gemenebest hebben voor
komen.
Over de kwestie van de apartheid in
Zuid-Afrika wordt in het communi
qué het volgende gezegd:
Op de conferentiehebben de pre
miers „officieuze" besprekingen ge
voerd over de „toestand van de rassen
in Zuid-Afrika".
Tijdens het overleg met minister
Louw die namens premier Verwoerd
van Zuid-Afrika aan de conferentie
deelnam heben de andere ministers
er de nadruk op gelegd, dat het ge
menebest zelf een bondgenootschap is
dat vele rassen omvat. Zij hebben de
wens uitgesproken dat er goede betrek-
ringen zullen worden gevestigd tussen
alle leden van het gemenebest.*
De politiek van apartheid wordt dus
wel veroordeeld» maar in zeer gematig
de termen. Hierdoor heeft Louw ten
slotte ziin handtekening onder het
communiouó kunnen plaatsen, waar
mee een breuk in bet Gemenebest is
vermeden.
De Sowjet-Unle heeft gisteravond
Noorwegen gewaarschuwd, dat her
haalde provocaties vanaf Noors grond
gebied zullen leiden tot „overeenkom
stige vergelding" door de Sowjet-Unie.
In een in krachtige bewoordingen
gestelde nota zegt Moskou tot de
Noorse regering, dat het alle noodza
kelijke kracht bezit „om militaire
basissen, die gebruikt worden voor
het uitvoeren van agressieve daden
tegen de Sowjet-Unie, onschadelijk
te maken".
Dergelijke nota's zijn ook gezon
den aan Turkije en Pakistan.
Premier Chroestsjew had eerder
voor de Opperste Sowjet verklaard,
dat de door de Russen neergeschoten
U-2 gestationeerd was in Turkije, op
steeg in Pakistan en volgens het
schema moest landen in Noorwegen.
Zoals gemeld heeft Noorwegen for
meel geprotesteerd tegen het Ameri
kaanse voornemen het Noorse vlieg
veld Bodö te gebruiken voor het Ame
rikaanse verkenningsvliegtuig dat
boven Rusland is neergeschoten.
De Chinese communisten hebbeneea
propagandacampagne georganiseerd ie-
gen het onlangs tussen 'Japan «nda
Verenigde Staten gesloten militair*
veHlgheidsverdrag.' (ij
Deze wandeltocht de groot-
ste dagtocht van de hoofdstad —7:,
Is in feite één groot familiefeest.: r'
Wilt n verzekerd zijn van een";.;
middag vól goéde ontspanning en:U
sportieve prestatie, meldt n dan y
voor deze jubileum-mars. Alle U
inlichtingenzh'n vermeld In hetlff
boekje „Met' Trouw op mars",?*;:
dat gratis bij ons wandelsecre-"s|
tariaat Trouw, Nieuwe Ziiisëj
Voorburgwal 225 verkrijgbaar Aj
■is.
(Advertentie)
-SS
HALF WEG I El. 0 2 9 0 7 4&«:f
\t rijdagmïd'dag en -avond passeer- 'Ifra
v de opnieuw een front van de dékTSS
pressie ten zuidwesten (van
land ons land. Ditmaal vielen- ook A'-il
in het noorden van het land flink»(SI
onweersbuien. De zwaarste bu^iJSÉS
vielen echter .in Zuid-idmbujgA^S
waar plaatselijk meer dan 40mm'.Mji
neerslag in korte tijd naar beneden "'Sill
krnam. >,-:(;Aé|l;?®i
De genoemde depressie trekt nu-naar ilfl
het zeegebied ten zuiden van IJa-jjpti
land, met als gevolg dat de-luchtW»!
drukverschillen in West-Europa' S§i
klein blijven
V anmorgen trok een zwak .hogê- -ffil
drukgebied van zuid naar a«o«p4. f
over ons land. Het wordt /gevolgdJilf.
door enkele zwakke 'storingen
plaatselijk wat régen i of'enkelé:'re-f^®
genbuien kunnen vèroorzakeni«®fl^S
zullen echter ook nu en dan op*:l§]|
klaringen voorkomen. De tenjpé»||lF
raturen blijven aan de hogc^-=
•J A
;*V
i
'A-ïM
'A;Vmg
