Gebrek aan
belangstelling
Grote belangstelling in de Kamer
NOTA MINISTER DE
Stemmingen niet
vóór dinsdag?
Prijsverschil werd groter
Plan voor één
(bescheiden)
centrale
SPANNING HAVANNA-WASHINGTON
in
Kongo
Wet op naasting
geeft Castro
volmacht
r
Verwachting: géén
verrassingen
Parijs: Tijd niet rijp
voor Europese
volksstemming
Gouden -beer" voor
FAJA L0BBI
GEEN BEVELEN
VAN BLANKEN
[iidon. vakbond: Neem
oliemaatschappijen
op Sumatra over
Westelijke wind
WOENSDAG 6 JULI 1960
J
NEGENTIENDE JAARGANG No. 4643
r
v.
Hoorn redacteur: Di J A H J. S. BRUINS SLOT
Doek op
Verwerping?
Verdeeld
„Niet berusten"
Slagers hebben plan voor
centrum in Utrecht
Filmfestival Berlijn:
Ou ireveer honderd soldaten ver
lieten vanmorgen de Leopoldka-
zerne: Zij waren ongewapend en
weigerden gehoor te geven aan
een order van premier Loemoem-
ba. De soldaten slaagden erin een
politiecordon te doorbreken dat
tussen de kazerne en Leopoldstad
was gevormd.
„Geen blanken
A MERIKA heeft de invoer van suiker uit Cuba stopgezet. Het
ministerie van Landbouw in Washington verbood gisteren het
voortzetten van de import van 740.000 ton Cubaanse suiker. Het be
trof hier het nog niet verscheepte deel van het Cubaanse suikercon
tingent. voor I960, dat op 3.119.655 ton was, vastgesteld.
„Vergoeding1'
Protesten
Asiel
Wtttf d* WtUmUaat X Telef 118700 i« U
Pocttw» 1113 Postgiro No «2*319
Klachten dienst abonnementen J8 3t>10 30 tras
Zaterdag* 17—18 aar Teletooc 13700.
B*;sr«enjtple«s 1 telefoon I83*«7 ;3 Ui non)
Poetbue 1061 Postgiro Na *21007.
Slachtend lenst 18.30lfl.30 Telefoon 363369.
Snul we» 182 Telef *870.
Thoma* A Kemptssrtraat Sn Telef. 86*81.
Ahonnemeni.aorll* 81 eerrt oer «teelt. 3.86 oer maend. t*
oer kwartaal. Losse nummers 15 cent. Verschijnt dogen)*»
Sotterdom:
'»-Gr»venh«ee
Oordrecbt:
Schiedam:
Directeur H DE RUIG
(Geldig tot donderdagavond)
ONBESTENDIG
Veranderlijke bewolking en plaatselijk enkele buien.
Matige tot krachtige, aan de kust tijdelijk harde wind,
in hoofdzaak tussen zuidwest en west. Weinig verande
ring in temperatuur.
Morgen zon op 4.29 Maan op 19.23
onder 21.09 onder 3.20
s N een stad als Amsterdam ts hel
I relden meer mogelijk'om in kies
verenigingsvergaderingen meer dan
vijftien memen hij elkaar te krijgen.
Zeer veel kiesverenigingen zitten zon
der een behoorlijk öcstuuT en hel
wordt nauwelijks als een gemis be
schouwd. Heeft men geen belangstel
ling (meer) voor de politiek?
Tenzij er staking dreigt of grof on
recht wordt gepleegd san een groep
werknemers, is net beeld op de ver
gaderingen van vakverenigingen het
zelfde. Hebben de vakorganisaties
geen betekenis meer?
Laten we er geen doekjes om win
den: het verschijnsel van de nonparti
cipatie, het niet-meeleven on met-deel
nemen, beangstigt ons vaak en we vra
gen ons verbijsterd af: waar moet dal
heen? Als we na dit wanhoopsgebaar
weer op onze plaats gaan zitten, staan
de cultuurpessimisten, vooral die van
de koude grond, elkaar al te verdrin
gen om ons precies uit de doeken te
doen hoe slecht bet er met het huidige
geslacht wel voorstaat en waar het nu
aan schort: de jeugd degenereert, is
nihilistisch; de ouderen trouwens ook:
de trouw vermindert; de mensen
worden steeds meer materialistisch,
ook de christenen; er zijn geen grote
mannen meer: de regering is te slap.
De eventuele rest van "dit weinig ge
nuanceerde beelti wilt u. geachte lezer,
zelf wel 2o vriendelijk zijn aan te vul
len. U behoort trouwens tot een eiite,
nl. de 3 pet die een hoofdartikel leest
en met valt niet te spotten. Dat doe
ik dan ook beslist niet Ik vraag mij
echter af: hoe komt het toch, dat met
name in onze kring zo sterk de neiging
aanwezig is om allerlei maatschappe
lijke kwalen, de non-participatie daar
bij inbegrepen, aan verminderd geloof
en grotere verbreiding van slechte
menselijke eigenschappen te wijten?
Is dat misschien de kwalijke zijde van
onze overtuiging, dat de mens geneigd
is tot 8lle kwaad?
Het lijkt er soms op, dat deze over
tuiging ons zo vlees en bloed is gewor
den dat het ons verhindert een helder
ticht op de verschijnselen te hebben
We kunnen dan b.v. uit het oog verliep
zen dat vele verenigingen {politieke^
vakverenigingen, drankbestrijding
etc.) geboren zijn uit evidente voor
ieder zichtbars oood -»n dat de vorm
van de vereniging bepaald niet altijd
heef» bestaan. Verentgingen zijn in de
vorige eeuw meestal bedoeld geweest
ais institutionele vaardigheden om
mensen te mobiliseren voor bepaalde
doelen. In de regel ook om daarmee
macht te oefenen.
DEBAT OVER DE
BEGONNEN
(Van onze parlementaire redacteur)
V7ANill LDD AG is hel lang verwachte debat over de voetbaltoto
in de Tweede Kamer begonnen. De tribunes waren overvol en
ook de aanwezigheid van byna alle Kamerleden wees erop, dat de
belangstelling voor deze moeilijke politieke zaak bijzonder groot is.
Ook radio en televisie ontplooiden grote activiteit. In het kamer
gebouw waren niet minder dan vijf radio-verslaggevers aanwezig,
die voor de NCRV en de VARA flitsen van het debat opnamen
van commentaar voorzagen. Televisiecamera's snorden en bij het
begin van heL debat verdrongen de persfotografen zich rond de
regeringstafel en rond de banken van die afgevaardigden, die inj
het toto-rlebat een rol van betekenis zouden stielen.
BEWEGINGEN werden georgani
seerd in verenigingen, b.v. om
I reent voor de bijzondere school te krij-
I gen, ora het lot van de arbeiders te ver-
beleren, om het onderwijs op een ho-
f ger plan te brengen, im de stem van
reformatorische christenen in de -re-
gering te doen doorklinken. Verenigin
gen zijn een vorm die in een bepaalde
j tijd past Wij moeten de verenigingen
niet absoluut, maar relatief zien, na-
I melijk in relatie met de tijd waarin ze
;i bloesden. Want hoe staan we er nu
V0OT? Het christelijk onderwijs heeft
;i dezelfde rechten als het openbare,de
sociale positie van de arbeiders is zeer
I verbeterd, onze stem galmt voortdu-
rend in de volksvertegenwoordiging.
Het primaire doel waarvoor de ver-
eniging tot stand cwam Is bereikt.
O, ik weet wel dat er nog wensen
I zijn op sociaal, oolitiek en ander ge-
Wed, maar zij spreken niet tot de ver-
1 beelding. Zij veroorzaken geen massa-
le beweging: men vertrouwt dat het
I „apparaat" met de verstrekte contri
buties de zaken naar beste weten en
kunnen zal aanpakken. Mocht er iets
mis gaan dan is daar het democra
S tische systeem dat het apparaat ter
^verantwoording kan roepen: zie b.v. de
groepsvorming in de A.V.R.O.! De ver-
vulling van de overgebleven wensen
Aan door het zeer nuttige verband met
jzijn eigen (evenwel ook wisselende)
functies worden nagestreefd.
De sociale en politieke organisaties
om er maar een paar te noemen -
hebben allerminst afgedaan. Mag men
echter van de leden nog met recht ver
wachten, dat zij er zich volledig aan
k geven? Over deze vraag hopen wij in
|,;een volgend artikel Iets te zeggen.
PROF. OR, G. KUIPER HZN.
Maar ondanks de grote belangstel
Ung van het publiek en het geringe ab
senteïsme der kamerleden was het
reeds spoedig duidelijk, dat er geen
verrassingen te verwachten waren. De
toto Is te lang object van publieke opi
nie gewoest om niet met enige zeker
heid de voor- en tegenstanders te kun
nen aanwijzen.
Minister Beerman* toto-ontwerp zal
in ongewijzigde vorm zeker de eind
streep niet halen. Daarover verkeerde
vanmiddag in de Tweede Kamer nie
mand in twijfel.
De grote vraag van het debat was
dan ook niet. hoeveel voor- en te
genstanders de minister had, maar
hoe men, zonder politiek brokken te
maken, op enigszins redelijke wijze
uit het toto-labyrint dacht te komen.
De Ingediende amendementen en die.
welke nog ingediend zullen worden,
schijnen geen van alle de juiste op
lossing te bevatten.
WeUlcht kan vanavond meer wor
den gezegd over de juiste verhoudin
gen in de Kamer en de mogelijkhe
den voor een oplossing, maar wij
achten dat niet waarschijnlijk. Wij
geloven 2elfs niet. dat er morgen
avond al een beslissing zal worden
genomen. Het ontwerp en de stroom
van amendementen maakt een reeks
stemmingen noodzakelijk en die
stemmingen zullen vermoedelijk niet
"eerder gehouden kunnen worden
dan dinsdagmorgen.
Eerst wanneer de kamerleden hun
voor en hun tegen via het uitbrengen
van hun stem hebben laten vastleggen
zal het doek over de toto opgaan. Maar
zeifs dan is het mogelijk, dat de on
zekerheid voortduurt. Wat zal er nl.
gebeuren als blijkt, dat er geen enkeleI
oplossing op een meerderheid in de!
Kamer kan rekenen.
Zal dan het oude beleid via het
stelsel der vergunningen worden
voortgezet, of zal minister Beerman
in het vervolg ook aan het uitreiken
van een vergunning een maximum
prijs verbinden?
De Kamerleden, die hun hoop op
een ongelimiteerde toto hebben geves
tigd, hopen het eerste. De tegenstan
ders van de toto zullen tijdens het
debat de minister heus wel wijzen op
zijn „morele verplichting" om bij een
verwerpen en terugtrekken van het
wetsontwerp ook bij het vergunnin
genstelsel een prijslimiet te stellen.
Hoe groot zal die limiet zijn? Houdt
de minister vast aan zijn wetsontwerp,
dan zat hel wel op f25.000 uitdraaien.
Heeft hij begrip voor de moeilijkhe
den van liberalen en katholieken, wel
licht dat hij dan een limiet van
f 50.000 stelt.
Natuurlijk zal in het tweedaagse de
bat alles In het werk worden gesteld
om de minister zo ver te krijgen, dat
hij zich uitlaat over zijn plannen bij
eventuele verwerping. De liberalen
met name zullen die toekomstplannen
mede overwegen bij het bepalen van
hun stem.
Met bijzondere belangstelling
werd ook gewacht op het standpunt
van de christelijk-historischen.
Mocht er een amendement-Romme
worden ingediend om de prijs op
f50.000 te brengen, dan is de hou
ding van de C.H.-fractie van be
slissende betekenis.
Prof. Romme heeft nl. minstens de
steun van zes christelijk-historischen
nodig om zijn amendement binnen te
Iralen. Zullen de christelijk-histori
schen hem die steun verlenen? De
fractie is verdeeld.
Party-voorzitter Bcernink beslist
tegen een toto en zo zijn e. meer in
ïH i -
met
(Van een onzer verslaggevers)
OORLOPIG nog geen kernenergie-produktie; minister De
Pous geeft de voorkeur aan verder onderzoek in plaats van
een geforceerde bouw van grote kernenergiecentrales, „die
nog in belangrijke mate een experimenteel karakter dragen
en nog onrendabel moeten zijn."
Dit blijkt uit een aanvullende nota inzake de kernenergie, die de
minister aan de Tweede Kamer heeft gezonden en die van een heel
andere visie getuigt dan was neergelegd in de nota van juli '1957.
Aanleiding tot deze andere visie: de
conventionele elektriciteitsopwekking
is door verbetering van de produk-
(ietechniek en door prijsdaling van
fossiele brandstoffen aanzienlijk
goedkoper geworden dan in de nota
van 1957 werd berekend. In 1957 werd
uitgegaan van een KWh-prijs van 4,4
cent: die prijs kan thans voor klas
sieke centrales worden gesteld op 3,3
cent.
Er is dus geen sprake meer van,
dat zoals in de vorige nota werd
gesteld de kostprijzen van conven
tionele en van kernenergie elkaar be
oaderen.
Weliswaar is er intussen ook op
nucleair gebied het een en ander ver
anderd zo is er een nieuw reactor
type dat met verrijkt uranium werkt
en met water wordt gekoeld en ge
modereerd en veel goedkoper zou
kunnen produceren maar elke kost
prijsberekening van kernenergie be
vat op het ogenblik nog een aantal on
zekere elementen, zodat men thans
niet meer uit kan gaan van een op
korte termijn te realiseren kostprijs-
gelijkheid van beide soorten elektrici
teit.
Toch kan, merkt de minister op,
niet met een berustende, afwachtende
houding worden volstaan. „Het blijft
van essentieel belang dat in ons land
ervaring in het nucleaire gebied wordt
opgedaan".
De S-E.P, (samenwerkende elektrici-
teitsproduktiebedrijven) hebben hun
studies thans gericht op de bouw van
een kernenergiecentrale van beperkt
vermogen.
Daarbij zal worden uitgegaan
van de door de V.S. beschikbaar te
stellen kennis en daarbij zal de Neder
landse industrie zoveel mogelijk wor
den Ingeschakeld, hetgeen, aldus de
minister, aanzienlijke besparingen met
zich kan brengen gezien het verschil
tussen het Nederlandse en Amerikaan
se loonniveau.
KONINGIN Juliana, zich met een
paraplu beschuttend tegen de
regen, houdt hier het geschenk
vast dat het echtpaar Vogels uit
Gemert haar gisteren aanbood:
twee poppen. De heer en mevrouw
Vogels behoorden tot een aanUl
bejaarden uit het hele land, die
voor de vorstin defileerden.
de CfH.-fractie. Dr. Tilanus persoonlijk
zal wel bereid zijn prof. Rornme te
steunen, rnaar is zijn persoonlijk over
wicht zo groot, dat hij de vereiste
steun van zijn fractie aan de KVP-
leider kan geven? Het debat zal ook
hier verhelderend werken.
Amerika staakt
van Cubaanse
invoer
suiker
Het Franse ministerie van Buiten
landse Zaken heeft dinsdag verklaard
dat volgens de Franse regering de tijd
nog niet rijp is voor een Europese
volksstemming en dat de instelling
van een supranationale Europese rege
ring een doel in het verre verschiet is.
dat voorlopig nog niet verwezenlijkt
kan worden.
Het bestuur van het bedrijfschap
jvoor het slagersbedrijf heeft 500 gul-
9 gevoteerd voor voorbereidende
l^fl'taamheden (het doen maken van
Tekeningen e.d.) voor de eventuele
Utrechtvaii ccn slagerscentrum in
De slagersvakschool in de Domstad
1 rr me' hri oog op de uitbreiding van
rl.arbeürs- verdwijnen. Dat was aan-
leiaing tót de plannen voor een sla-
Ksracentrum, die echter nog geen con-
rete vorm hebben aangenomen.
In de categorie fümdocuraentaires
heeft de kleurenfilm over Suriname,
„Faja Loblii" van de Nederlander
Herman van der Horst, op het Ber-
Hjnse filmfestival de eerste prijs, de
gouden beer, gekregen.
De gouden beer" voor speelfilms
ging naar de Spaanse film „El Laza-
rillo de Tormes", terwijl de „zilveren
beer" in deze categorie werd gewonnen
door de Franse speelfilm „Les Jeux
de l'Amour".
Beste regisseur werd Jean-Luc Go-
dard (Frankrijk) voor zijn „A Bout
de Souffle"; de beste korte film was
des Chevaux Sauvages"
„Le Songe
(Frankrijk).
ïn de Kongolese kazernes „Leo
pold" bij Leopoldstad, in Thys-
stad en in Kalina zijn vanmorgen
Kongolese soldaten in opstand
gekomen tegen hun Europese ka
der. Zij weigeren van de blanke
officieren beveien op te volgen.
De kazerne van Thysstad zit
sinds vanmorgen twee uur pot
dicht. Radioverbindingen met de
kazerne zijn uitgevallen, sinds
een boodschap werd ontvangen
dat de soldaten muiterij pleegden.
Zij stelden zich op voor de woning
van de premier en voor het parlements
gebouw. Anderen sloten zich aan bij
tweeduizend stakers van het openbare
vervoerssysteem, die een betoging
hielden voor het kantoorgebouw van
de dienst.
De troepen voor het parlementsge
bouw werden door met geweren ge
wapende politie teruggedrongen. Zij
hergroepeerden zich toen bij een monu
ment, waar zfj een fotograaf en een
journalist (vermoedelijk van Time en
Life) afranselden.
Een militaire patrouille tracht
door middel van een luidspreker
een groep opgewonden vrouwen te
kalmerep tijdens ongeregeldheden
in Leopoldstad, In de Kongolese
hoofdstad hebben leden van ver
schillende stammen met elkaar ge
vochten,
pen is, verlost te worden van de blanke
Belgische officieren.
Hij zei, dat het land onafhank.
geworden is en de troepen van me
ning zijn dat zij onder bevel van Kon
golezen moeten staan.
Volgens een bericht, dat vanmorgen
niet officieel bevestigd kon worden,
zou generaal Janssen, commandant
van de Force Publique, ook vanmorgen
met een koppelriem geslagen zijn.
Een van de stakende soldaten deelde
mee. dat de voornaamste reden voor
de staking het verlangen Van de troe-
De Indonesische vakbond van petro-
leumarbeiders, de „Perbum", heeft een
beroep gedaan op president Soekarno
om de buitenlandse oliemaatschappijen
op Sumatra over te nemen. (De be
langrijkste maatschappijen op Sumatra
zibi de Caltex en de Standard Va
cuum.)
Het ministerie nam deze beslissing in afwachting van het besluit dat presi-
dent Eisenhower naar wordt verwacht spoedig zal nemen op grond van een
nieuwe wet, die hem de bevoegdheid gaf het suikercontingent van Cuba
voor levering aan de Verenigde Staten te verminderen.
ringen in Washington verklaarden, dat Cuba trachtte nog ongeveer
79.000 ton suiker naar de Verenigde Staten te krijgen voor de president han~
delend zon optreden op grond van de nieuwe wet.
Op een langdurige zitting vau het
Cubaanse kabinet is vandaag een wet
opgesteld, die president Dortlcos en
premier Castro de macht geeft alle
nog resterende Amerikaanse onderne
mingen en eigendommen op Cuba te
nationalfseren.
De stap is genomen als vergeldings
maatregel tegen de voorgestelde be
perkingen op de invoer van Cubaanse
suiker in de V.S.
De nieuwe wet zal zich ook uit
strekken over ondernemingen waarin
Amerikaanse belangen overheersen,
Dorticos en Castro krijgen de bevoegd
heid naasting te gelasten om de een
voudige reden dat zij dit in 's lands
belang nodig vinden.
Het Cubaanse kabinet heeft voorts
een amendement op de grondwet aan
genomen, welke de regering in staat
stelt overgenomen bedrijven te ver
goeden met langlopende obligaties in
plaats van met baar geld. De obliga
ties rullen een looptijd hebben van
minimaal dertig jaar tegen een niet-
eumulatieve interest van twee pro
eent. Overigens zal aflossing van de
obligaties alleen mogelii'- zijn met
■geld, afkomstig van aan .e V.S. ver
kochte suiker boven de overeengeko
men quota. Aangezien deze op een
hoog niveau zijn geplaatst, menen
waarnemers te mogen aannemen dat
de obligaties nimmer zullen worden
ingelost.
Kort na het^ Britse protest bij de
Cubaanse regening, is een protestnota
van de Ver. Staten gevolgd, waarin
verzocht wordt de in beslag genomen
raffinaderijen terug te geven. De Vei*.
Staten hebben de Cubaanse overne
ming van twee olieraffinaderijen „on
eerlijk, willekeurig en onrechtmatig"
genoemd.
Cardona, de eerste premier nadat
Fidel Castro aan de macht gekomen
was, heeft asiel gezocht in de Argen
tijnse ambassade te Havanna. Cardona,
hoogleraar in het strafrecht aan de
universiteit van Havanna, was een paar
maanden geleden aangewezen ais Cu
baans ambassadeur in Washington.
Uit zijn omgeving wordt vernomen
dat hij zich geheel wil distantiëren
van het bewind van Castro, omdat dit
steeds meer naar links afglijdt.
In een brief aan de Cubaanse presi
dent Dorticos schreef Cardona: „De
ideologische verschillen tussen de plan
nen van uw regering en mijn geweten
zijn onoplosbaar".
Het plotselinge ontslag yan Car
dona heeft het vermoeden gewekt,
dat de extremisten in de regering
Castro e campagne begonnen zijn te
gen de meer gematigde figuren in de
buitenlandse dienst. Cardona was de
derde Cubaanse diplomaat die zijn
post opgaf De twee anderen ware»
de ambassadeur in Canada, BaraLt, en
de voormalige ambassadeur in Enge
land, Rojas.
Verder is de ambassadeur in Rome,
Piedro, naar gisteren beked werd, van
zijn post ontheven, terwijl ook de Cu
baanse ambassadeur in Zwitserland,
Garcia, ontslagen is, op grond van een
„reor.gamiisaitie van het diplomatieke
korps".
De tweede en derde piloot van een
passagiersvliegtuig van de Cubaanse
luchtvaartmaatschappij dat op weg
was van Madrid naar Havana, hebben
gisteren de gezagvoerder onder be
dreiging van pistolen gedwongen koers
te zetten naar Miami, waar zij na de
landing asiel hebben gevraagd.
Hierna is het vliegtuig, dat 31 pas
sagiers aan boord had, weer opgeste
gen om de reis naar Havana te ver
volgen. De rest van de bemanning is
aan boord gebleven.
BOVEN Schotland en het midden
van de Noordzee ligt een depres
sie, waarvan de fronten gisteren mot
langdurige regen Nederland zijn ge
passeerd. Op verscheidene plaatsen
in het oosten en zuiden van het land
is 10 mm of iets meer gevallen. In
westelijke provincies was de regen
val in het algemeen lichter.
Doordat de depressie, die langzaam
in oostelijke richting beweegt, gelei
delijk dieper is geworden, zijn de
uchtdrukverschiilen op de Noordzee
oegenomen. Langs onze kust was
'anmorgen bijna de grens van harde
wind bereikt. Ook morgen blijft er
vru veel wind uit westelijke rich
ting. De daardoor aangevoerde lucht
is enigszins onstabiel, zodat de kans
op enkele buien blijft bestaan.