Kongo
Eyskens: Oproer geleid van buitenaf
a
Troepen van Y.N.
snel in Kongo
TOE 104 WORDT
AFGEDANKT
1
Loemoemba
geslagen
door Belg
Kètiried^mlJohmon
als vice-president
Zr. Saraber op weg naar
4xZ..N-siekenhuis
Mannen opgesloten
in brandende tank:
dode en gewonde
V
EERSTE BABY GEBOREN
IN POEDER FEEVOEAND
w
Sowjet-toestel „te gevaarlijk"
Breuk
NA ZEER DRUK AFSCHEID
I
r
We laten ons liever
uitmoorden
Eerste troepen
iip
Nederlandse nonnen
uit Kongo terug
Geen toeval
„Walgelijk"
Met zr. Brussaard
op Oranjestad"
Senator gekozen
bij acclamatie
Zo» aan zee
r
VRIJDAG 15 JULI I960
NEGENTIENDE JAARGANG No. 4651
a
y
E provincie Katanga in Kongo heeft zich officieel on
afhankelijk verklaard en een beroep op de „vrije
wereld" gedaan, deze onafhankelijkheid te erkennen.
Premier Tsjombe van Katanga heeft meegedeeld geen troe
pen van de Ver. Naties te zullen toelaten.
3wm
(Van een onzer verslaggevers)
De Toepolew-104, eens de trots van de Sowjet-luchtvaart,
wordt buiten gebruik gesteld, aldus met-officiële berichten
uit Moskou. Het vliegtuig zou veel te gevaarlijk zijn. Er zou
den de laatste tijd niet minder dan zeven a acht ongelukken
niet de Toe-104 gebeurd zijn, waarbij ongeveer vijfhonderd
mensen zouden zijn omgekomen. Onder hen zouden enige voor
aanstaande Russen zijn'geweest.
WÈ&
c J
EREWACHT
O
Snelle beslissing
Keuze van zuiden
ILLEGAAL"
Wllt« ae Witnstraai l'eiei ii670fc 16 U
Posibu* tlIV Hoste 11c No U-èoty
Klacntendiensl =*bonnementei» ïö.ju—i» 30 aill
Zarerdnef >7—18 uur Oietooi) |1570U
Huvcenspieir 1 Letetoop IB3467 i3 djn«)
Portbu? MW>1 Host in ro No 424&G7.
Kbrhtonrtienst 18.311—19 30 Telefoon 362569.
Stoiiwm i»7 -* telei 4570.
Thomas A Kern nitraat Telef. 65451.
4horm*Ti*nt!5prf1* V ~f»n' nr-r 2 65 oer mannfl f.0®
lrw***ta»l Loss* nummer* 15 eeot Versrhiint 4a?eli1)tt
botterdam:
i-Gravenhafje
Dordrecht:
Schiedam:
Directeur: H HUIG
(Geldig tot zaterdagavond)
OPKLARINGEN
Opklaringen, maar voornamelijk in kot binnenland ook
enkele lokale buien. Zwakke tot matige wind tussen
zuidwest en west. Weinig verandering, in temperatuur,
ülorgen: zon op: 4.38 Maan op: U.13
Onder: 20.53 onder: f4.05
at
Hm dflrptlart^ur l>i i H
tslti 'INN Sl .OT
E ontwikkeling der dingrn in Kon-
l) go is erger dan men zich van
tevoren had kunnen "oorstellen. En we
hadden er ons oepaaid niet veel van
voorgesteld.
De staat verkeert 'r. een toestand van
anarchie. Niet de regering, maar mui
tende soldaten zijn -ie baas.
(Vat de regering-Loemoem ba doet, is
luidkeels jammeren over Belgische
agressie. Dat is natuurlijk belachelijk.
De Belgen mogen toch hun bedreigde
landgenoten en geschoffeerde vrou
wen niet in de steek laten.
Maar deze taktiek van Loemoemba
heeft hij kennelijk van het Kremlin
afgekeken. Want da; r verstaan ook
maar al te goed de kunst om _.v te
genstander te beschuldigen van datge
ne wat men zelf doet.
KATANGA WEIGERT Y.N.'-LEGER
r j NTUSSEN heeft Loemoemba om
I een UNO-strijdmacht gevraagd.
Zogenaamd tegen de Belgische agres
sie, maar in werkelijkheid om een
beetje orde op zaken te stellen.
Die UNO-strijdmacht komt en ze zal
worden geleverd door Afrikaanse sta
ten. De Belgische troepen zullen ver
dwijnen, maar de Belgen hebben ge
zegd dat ze dit eerst zullen doen als de
UNO-strijdmacht er is.
Een UNO-strijdmacht te leveren
door Afrikaanse stalen lijkt ons, in de
gegeven omstandigheden, het beste wat
er is. Weliswaar z!in sommige van di
staten nogal links georiënteerd, maar
een strijdmacht van westerse staten
zou maar olie op het vuur zijn ge
weest en men zou dan 'ook moeilijk
troepen uit het communistische blok
kunnen weren.
Men moet intussen maar afwachten
wat er van terecht komt.
1,1 blijven bij onze mening, dat wij
ons, ondanks alles, positief tegen
over dc zelfstandig wordende landen
van Afrika moeten instellen.
Deze landen hebben hulp nodig. Ook
Kongo zal daar straks zeker om vra
gen. Het deed het eigenlijk reeds. En
het Westen zou een verschrikkelijke
verantwoordelijkheid dragen, zowel te
genover Afrika als tegenover zich zelf,
§:n Afrika alleen in het communis
e blok een geopend oor zou vin-
ive behoeven wel niet te zeggen hoe
gevaarlijk in internationaal politiek
opzicht de ontwikkeling in sommige
landen van Afrika nu reeds is. Linkse
élementen winnen veld. Maar men kan
daar alleen maar onder de huidige ver
houdingen iets tegen doen, door zelf
jereidheid tot hulp op te brengen.
De situatie met betrekking tot Kongo gaf vandaag de volgende
ontwikkeling te zien:
1. De Zweedse generaal-majoor Von Horn wordt commandant
van het contingent internationale troepen, dat uit Afrikaanse naties
verzameld wordt om veiligheidsdiensten te verrichten in Kongo.
2. Ghana, Tunis, Marokko, India en de Ver. Arabische Republiek
hebben meegedeeld troepen te willen zenden.
3. Premier Loemoemba en president Kasavoeboe hebben de di
plomatieke betrekkingen met België verbroken tegen de zin van
hurfminister van Buitenlandse Zaken Bomboko. Er gaan geruchten
over een ernstige breuk in de Kongolese regering
4. Premier Eyskens heeft in Brussel de veronderstelling geuit,
dat de troebelen in Kongo van buitenaf worden geleid.
5. België versterkt zijn troepen in Kongo. Berichten over onlusten
en geweldplegingen tegen Europeanen duren voort.
Premier Tsjombe van Katanga ver.
klaarde in Elisabethstad, dat hij aar.
dc strijdkrachten van de Ver. Naties
geen toestemming zal geven in Ka-
tanga te landen. „Wij laten ons liever
uitmoorden, dan dat wij onze onafhan
kelijkheid prijsgeven", aldus Tsjombe.
Hij verklaarde, dat de sympathie van
Katanga naar de westelijke wereld en
in het bijzonder naar België uitgaat.
Volgens hem is de toestand in Katan
ga zeer goed. Tsjombe heeft de assis
tent secretaris-generaal van de V.N.,
dr. Bunche uitgenodigd een bezoek
aan Katanga te brengen om zich van
de situatie op de hoogte te stellen.
Het. parlement van Katanga heeft de
afscheiding van Kongo goedgekeurd.
Gencraal-majoor Alexander, ^com
mandant van het kleine leger van
Ghana, is vandaag met een aantal
manschappen in Leopoldstad aangeko-
De Russische pers publiceert nooit berichten over ongelukken, zodat de
buitenwereld tot nu toe nooit iets gehoord heeft over het verongelukken
van vliegtuigen van dit type. In het Westen werd de Toe-l#4 luchtwaardig
geacht, al begrepen deskundigen niet hoe de Russen met een dergelijk
vliegtuig konden vliegen, aangezien het abnormaal veel brandstof gebruikt.
in Moskou schijnt onlangs een onderzoek ingesteld te zijn naar de kwa
liteiten van de Toe-104 naar aanleiding van de ongelukken. De uitkomsten
zouden met erg gunstig geweest zijn voor het toestel noch voor de ontwer
pei', Arkadi Toepolew.
Deze man had onder Stalin, tusspn 1939 en 1943 ook al in een concen
tratiekamp gezeten wegens „onkunde en sabotage". Toen de oorlog echter
goed ,en wel op gang kwam, konden de Russen hem toch niet missen. Zij
heten hem vrij en zetten hem aan het werk. Hij ging daarna door voor de
bekwaamste vliegtuigontwerper van de Sowjet-Unie. Het nieuwe onder-
roek heeft de toestand voor hem weer ietwat hachelijk gemaakt.
Toch wijt men de ongelukken officieelniet aan de slechte constructie
van het viiegtuig, maar aan de ongeoefendheid van de piloten. Met deze
uitvlucht hoopt men eventuele kopers in het Midden en Verre Oosten aan
zich te binden. Xn die gebieden hebben de Russen namelijk veel reclame
gemaakt voor' dit type vliegtuig, en, al zetten zij nu zelf de Toe-104 aan de
kant, kooporders willen zij niet graag kwijtraken.
De Sowjet-luchtvaartmaatschappij zou nu willen overstappen op de Toe-
124. Dat is een turbo-prop (een vliegtuig met gecombineerde straal- en
PropeUeraandrijvingj. Dit toestel kan snelheden van ruim 900 km per uur
bereiken.
Tot nu toe vliegen nog wel Toe-104's op Schiphol. Maar premier Chroes-
tsjew, die tot voor kort veel gebruik maakte van dit toestel, is onlangs
overgestapt op de Ilyoesjin, ook een turbo-prop van Sowjet-malcelii.
men om zo mogelijk de orde enigszins
te herstellen. De Ghanase troepen ma
ken deel uit van de troepen der
Verenigde Naties.
Generaal Von Horn, voorheen chef
staf van de bestandsorganisatie in
Palestina, die benoemd is tot com
mandant van het leger de. V.N. in
Kongo, zal vandaag, vergezeld door
elf waarnemers van de staf der Pales
tijnse bestandscommissie naar Kongo
vertrekken.
Secretaris-generaal Hammarskjoeld
heeft Engeland, India. Italië, de So
wjet Unie en de Ver. Staten om trans
port gevraagd om de troepen van de
Ver. Naties naar Kongo te vervoeren
en ook verzocht voedsel te verschaft
fen om het hoofd te bieden aan het
tekort in Leopoldstad.
Voorzover waarnemers zich kunnen
herinneren is dit de eerste keer. dat
ooit de Sowjet Unie om zulk een' hulp
is gevraagd. De Sowjet gedelegeerde
heeft verklaard het verzoek aan zijn
regering te hebben doorgegeven. Hij
hoopte dat het welwillend in over
weging zou worden genomen.
President Eisenhower heeft goed
gekeurd dat er 300 ton aan Ameri
kaans voedsel van de voorraden in
Europa naar Kongo wordt overge
bracht.
Aan Londen is toestemming ge
vraagd om het grote vliegveld Kano
in Nigeria als voornaamste transport
centrum voor de V.N.-troepen te ge
bruiken. Het verzoek is in behande
ling te Londen en Lagos, hoofdstad
van Nigeria,
De verwachting is dat er vier batal
jons ongeveer 2400 man in het
begin van de volgende week in Kongo
zullen zijn..
i453*spwi¥E»Kf;!
t.on ontroerde koningin Elisabeth tracht op het vliegveld bij
telinge uit Kongo te troosten.
russel een vluch-
l
De Kongolese premier Loemoemba
maakte donderdagmiddag, toen hij
met president Kasavoeboe en een
zestal andere Kongolezen op het
vliegveld van Leopoldstad moest
wachten op een particulier vliegtuig
dat hen naar Stanleystad zou bren
gen, een benauwd half uur door. toen
hij door een menigte woedende Bel
gen werd omringd, van wie er een
hem ten slotte een harde klap in het
gezicht gaf.
De Belgen, die zelf op transportgele
genheid wachtten om te worden ge
repatrieerd, drongen onder dreigende
uiti'oepen naar Loemoemba op. Een
andere, vluchteling schudde met van
woede verwrongen gelaat zijn vuist
onder Loemoemba's neus en schreeuw
de hem toe: „Waarom ga je niet eens
kijken naar de verkrachte vrouwen?"
terwijl even later de vluchtelingen
in koor schreeuwden: „Op je knieën,
op je knieën".
Met sten-guns bewapende Belgische
valschermtroepen keken toe en nie
mand van hen greep in. Loemoemba
bleef onbewogen, ondanks de drei
gementen.
Loemoemba en Kasavoeboe waren kort
tevoren op het vliegveld geland na
een rondreis, waarop zij hadden ge-
Een gezelschap van ongeveer twin
tig Nederlandse nonnen is uit Kongo
in Brussel aangekomen. De nonnen
zeiden van. hun missieplaats gevlucht te
zijn, na een inval van Kongolezen. Zij
werden gedwongen hun schoenen uit$.
te trekken en zich gedeeltelijk te ont-'
kleden en ze moesten al 'hun bezittin
gen afstaan.
..Van andere nonnen, die ten tijde
van de inval in de binnenlanden waren,
is nog niets vernomen.
„Het is zeker niet louter een toeval
dat de Kongolese weermacht in staat
van ontbinding verkeert," zo heeft pre
mier Eyskens gisteren in de Kamer
van afgevaardigden meegedeeld.
„Er zijn goede aanwijzingen dat al
les goed voorbereid was," zo zei de
premier ten aanzien van de chaos in
Kongo.
„Westelijke landen worden gemak
kelijk een prooi van zekere manoeu
vres." Eyskens merkte dit op naar
aanleiding van de Sowjet-nota, waar
in België wordt beschuldigd van „doel
bewuste agressie" in Kongo.
Kreten van verontwaardiging .klon
ken in het Belgische parlement, toen
premier Eyskens de nota van de
Sowjet Unie voorlas. „Dom en walge
lijk", noemde hij de Russische 'aan
tijgingen, dat België .misdadigers naar
Kongo zou hebben gestuurd om onrust
in (het Kongolese leger te zaaien.
Loemoemba, die woedend zou zijn
over de behandeling, die hij gisteren
op het vliegveld van Leopoldstad
heeft ondervonden, zal zijn minister
van Buitenlandse Zaken, Bomboko,
scherpe verwijten maken, zo wordt
aangenomen, over dë verklaring die
deze heeft afgelegd, dat het afbreken
van de diplomatieke betrekkingen-met
België onwettig is. Het besluit zou
niet op een kabinetsvergadering zijn
Zie verder pag. 7, 2e kol.)
(Van een onzer verslaggevers)
WE hebben er reuze zin In. zuster
Corrie Brussaard en Ik. Na alle
voorbereidende werkzaamheden en het
vele, dat we gehoord hebben, verlangen
we echt naar onze nieuwe werkkring
in Paramaribo."
Dit verklaarde opgetogen zuster A. L.
Saraber, die thans op weg is naar Su
riname, waar zij directrice wordt van
het reeds vermaarde, lioewe! nog niet
voltooide „Vier-maal Z N-zieken-
huis."
We spraken de voormalige besturen
de zuster van het Haarlemse Diakones-
senhuis aan boord van de „Oranje
stad" van de K.N.S.M., die vanmiddag
de Amsterdamse haven heeft verlaten.
„Voorlopig neem ik inijn intrek in
de pastorie van de Protestants-Chinese
kerk; daar werkt reeds zuster Streef-
land. Dc pastorie is naast het wijkge-
bouw gelegen. Ik ga eerst wijkwerk
doen om de sfeer en de omstandighe
den te leren kennen."
Zie verder pag. 7, 7e kol.)
Zr. SARABER
naar Paramaribo
D E 51-jarige senator Johnson uit
Texas is gisteren op de democra
tische conventie te Los Angeles geko
zen als de democratische kandidaat
voor het vice-presidentschap iu de
verkiezingen van november a.s.
Een luid gejuich steeg op onder de
afgevaardigden toen het resultaat be
kend werd. Het orkest, speelde ter ere
van Johnson: „The eyes of Texas are
upon you", „The yellow rose of
Texas" en „Deep in the heart of
Texas".
Uren voor de officiële benoeming
van Johnson tot kandidaat had Ken
nedy al laten weten, dat hij de sena
tor van Texas benoemd wilde zien.
De conventie wist dus wat er van liaar
verwacht werd en diende alleen te
wachten tot het vastgesteld uur vooi
de stemming aanbrak, maar er be
stond geen algemeen enthousiasme
over Kennedy's voorkeur.
„Wij geloven dat de benoeming van
Johnson een misvatting is", zei gou
verneur Williams van Michigan, Ook
de delegaties van Californië, Colum
bia en Wisconsin lieten een negatief
geluid horen. Het was 8.28 uur (4.28
uur) 'Nederlandse tijd toen de stem
ming begon. Johnson werd kandidaat
gesteld door gouverneur Lawrence
van Keystone, die verklaarde, dat
Johnson „de krachtigste democrati
sche leider in de geschiedenis van de
Senaat der Verenigde Staten is".
o
De beslissing viel heel plotseling,
toen het parlementslid McCormack
voorstelde het reglement van de con
ventie op te schorten en de kandida
tuur van Johnson bij acclamatie aan
e nemen. De in de politiek doorknede
.IcCormack nam hiermee tegenstan
ders de wind uit de zeilen. Er zat
voor hen geen kans meer in een stem
van protest te verheffen tegen de
Senator Johnson
kandidatuur van Johnson. Met een
storm van bijval werd het voorstel
van McCormack aangenomen.
De meeste teg nstanders van John
son waren gedelegeerden uit grote
steden en der vakbonden.
Onmiddellijk sprak Johnson de con
ventie toe. „In alle nederigheid en
met diepe dankbaarheid', dank ik u
voor uw houding en ik feliciteer u
met .uw beslissing van gisteravond (de
verkiezing van Kennedy). Als Ameri
kaan, democraat en goede vriend, ben
ik cr trots op naast en achter de vol
gende president van de Verenigde
Staten. Kennedy, te slaan".
Johnson, die door Kennedy versla
gen was toen het er om ging een kan
didaat voor het presidentschap te kie
zen, was de keuze van machtige de
mocratische leiders uit het zuiden.
Dat Johnson zich met de tweede
plaats tevreden zou stellen, heeft ve
len die hem kennen, verbaasd. Bij
herhaling had hij gezegd, dat hij zijn
werk als democratisch leider in de
Senaat belangrijker achtte dan het
vicc-presidentschap. Maar blijkbaar
is hij overstag gegaan in het belang
van do partij-eenheid en tevens over
wegend, dat Kennedy, als deze pre
sident zou worden, de vice-president
belangrijk werk zou laten doen, naar
het voorbeeld van Eisenhower.
LOEMOEMBA
tracht muitende eérsheden, tot orde
te roepen.
Zij negeerden bij hun aankomst de Bel
gische erewacht en weigerden onder
handelingen met twee Belgische ge
neraals, die met hen over de toestand
in Leopoldstad wilden spreken.
Géneraal Cumont, chef-staf van het
Belgische leger, trachtte de aandacht
van Loemoemba te trekken, door
hem uit te nodigen een kijkje te
nemen in de aankomsthal van het
vliegveld waar vier vrouwen, op
draagbaren liggend op het volgend
vliegtuig naar België lagen te wach
ten. Het waren de echtgenote van
een districtscommissaris in Kongo,
die verscheidene malen was aan
gerand en drie nonnen die eveneens
bruut waren, behandeld .door de mui-
De Kongolese premier keek generaal
Cumont slechts even aan en zei toen:
„U bevindt zich op dit moment ille
gaal in ons land". Daarna keerde hij
de beide generaals de, rug toe, stapte
naar. het hoofdgebouw en beval een
toestel in gereedheid tebrengen om
hem naar Stanleystad té. brengen'.
De Belgische piloot van het vliegtuig,;;
waarmee Loemoemba en Kasavoeboe
in Leopoldstad waren aangekomen,
deelde mee, dat hij geweigerd bad-
de beide politici naar Elisabethstad;
de hoofdstad van het afgescheiden
Katanga te brengen.
Het vliegtuig waarmee, zij later op-
stegen, moest terugkeren wegens cent
storing. Een Amerikaan zorgde voor
een.busje voor Loemoemba en Kasa
voeboe, die er boos en ontdaan uit-,
zagen. Daarop deed-zich een soortgelyfc
incident vóór als bij het vertrek van
dë. leiders, naar Stanleystad. Een me-,
■higtë mensen begon të jouwen én
dertig man probeerden het.busje pmyer
te 'werpen. Het busje 'zal kans zich
een weg te banen en. zette. koers naar-
Leopoldstad;-; begeleid door een auto
met de vlag van de Amerikaanse am
bassade. - 'jijAt-v
Bij een brand in een tankwagen ;ln
Woudenberg is gistermiddag een chadf.
feur om het leven gekomen; een twee
de werd ernstig gewond.
Twee chauffeurs van de firma H.
van Bentum de heren S. Wolléswiiikel
uit Woudenberg en J: Hardeman uit
Maasbergen, waren bij een smederij
aan de Voorstraat in Woudenberg be
zig met het elektrisch lassen in een
lege tankwagen, die gebruikt wordt
voor het vervoer van stookolie. Plot
seling vloog de tank in brand en de
mannen zagen geen kans de tank te
verlaten.
Verbrand over hun hele lichaam
werden zij door de inmiddels gealar
meerde brandweer naar buiten ge
bracht. De heer Wolleswinkel (ge
huwd, één kind) bleek reeds overleden
te zijn. De (ongehuwde) heer Harde
man is ernstig gewond overgebracht
naar het ziekenhuis De Liehtenbèrg te
Amersfoort. Voor zijn leven wordt ge
vreesd.
Vermoed wordt dat resten olie en
gassen, die nog in de tank aanwezig
waren, door het lassen ontbrand zijn.
De arbeidsinspectie stelt een onder
zoek m.
EEN depressie bij Schotland ver
plaatst zich uiterst langzaam
verder in oostelijke richting en vult
geleidelijk wat op. Rond hét cen
trum stroomt nog voortdurend enigs
zins onstabiele lucht van polaire
oorsprong over de Britse eilanden
naar West-Europa. In deze lucht
ontstaan overdag bij een tempera
tuur van omstreekt 21 graden buien.
Daar langs de kust de wind nog van
zee blijft v/aaien, komen daar bij
wat lagere temperaturen ftinke zon
nige perioden voor en blijft het
bijna overal droog. Ten westen van
de Britse eilanden bevindt zich een
zwakke rug van hoge luchtdruk, die
zich langzaam naar het oosten ver
plaatst, maar reeds weer wordt aan
getast door een volgende oceaan
depressie, die zich tamelijk snel in
ongeveer oostelijke richting ver
plaatst.
f N de nieuwe polder Flevoland is de eerste baby geboren. Het nieuwe
1 polderbewonertje heet Roelof en is een zoon van de familie Taken in
Dronthen.
De eerste baby die op de zeebodem van Flevoland geboren werd is het derde
kind uit het gezin. De vader werkt als chauffeur bij de dienst Noordoostpolder-
werken. Roelof werd donderdag ingeschreven in de registers van de burger
lijke stand te Emmeloord.
