r De aanval LOEMOEMBA LAAT STAF-CHEF ARRESTEREN Assen liet zich (niet) kennen Demonstraties tegen premier in Kongo-delegaties niet toegelaten Electra 55 slaat brandend om - alle 76 inzittenden Zware geveéten in Katangese stad Manono mets Miljoenen pakjes iedere maand de grens over an BESLUIT VEILIGHEIDSRAAD Russische aanval op Hammarskjoeld Moboeto wilde actie tegen communisten Vliegtuig bij landing in New York verongelukt "mm BRUSSEL VERWACHT: PROTEST IN DEN HAAG Toestel werd dooi wind gegrepen Net van spionnen houdt de wacht Staatssecretaris: „douane doet wat zij kan"' 55 r - n ^WSÏÏAG 15 SEPTEMBER I960 NEGENTIENDE JAARGANG No. 4704 Directeur: H. US RUIG Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BKU1NS SLOT ïP m. 1®*" Ia» 0' DE berichten die uit Kongo binnenkomen maken duidelijk, dat de toestand in het land ongekend verward is. Slechts enkele uren nadat hekend was geworden, dat kolonel Mo- boeto, de chef staf van het Kongolese leger, de xnacht in handen had genomen, maakten telegrammen uit Leopoldstad al weer melding van de arrestatie van Moboeto door premier Loe- moemba. Een. zegsman van de premier, de indertijd naar de Alge rijnse rebellen overgelopen Fransman Serge Michel, verklaarde: ..Moboeto kan geen kwaad meer doen. Hij bevindt zich in arrest Terwijl Michel sprak marcheerden door de straten, van Leopold stad grote groepen aanhangers van de Abako-partij van president Kasavoeboe. Zij schreeuwden: „Dood aan Loemoemba". In de stad verspreidden troepen van de Ver. Naties Kongolese militairen die de Europese wijken wilden binnengaan. Ghanese V.N.-soldaten stonden 09 wacht achter mitrailleurs. ZORGVOL „HOESTBUI" Moboeto verscheen gisteravond volkomen onverwacht op het Kongolese poltieke toneel. Voor radio-Leopoldstad verklaarde de 30-jarige kolonel, dat het leger de macht in handen had geno men eh. dat hij de beide premiers en het staatshoofd had geschorst totdat de Kongolese crisis^ zou zijn opgelost. Hij zei, dat hij een algehele wapenstilstand voor Kongo had bevolen. Het leger stond volgens de jonge kolonel, die verscheidene jaren onder Belgische officieren in de Kongo lese Force Publique heeft gediend, volledig achter hem. (Zie verder pag. 3. 7e kol.) mmmm ms» - -v* V*. CiC. ■Z A"- Sowj et-aanval Slecht ingelicht" DE toenemende botersmokkel uit Nederland over de Belgische grens zal leiden tot een officieel Belgisch protest in Den Haag, zo wordt op het ministerie van Landbouw in Brussel verwacht. „Met de organisatie, die de Nederlandse douane heeft, zou een doel treffende controle aan de Nederlandse zijde van de grens een een voudige zaak zijn, maar men doet het niet", verklaarde een officiële woordvoerder van het ministerie. De verscherpte actie, waartoe in Brussel besloten is, blijkt de smokkelaars niet af te schrikken. ,,Zij zijn beter georganiseerd dan het parket in Nederland of België", zei de woordvoerder van het Belgische ministerie van Landbouw. Op het ministerie van Buiten landse Zaken in Brussel kon men echter nog niet bevestigen dat een formeel protest zal worden ingediend. Spionnen Werklozen „Opzeggen" "■Glim. An dei en Be-s. vicaris n: J. C. Wltt* de Wlthstraat 38 lelet. 11S700 16 L> PosiOüs 11X2 Postgiro No 124518. Klaetuemiienst abonnementen 18.3019 30 uur Satwdags 1718 uur Telefoon 115700. Huveenaplein l Telefoon 183487 (3 Ulneo' Postbus 1091 Postgiro Na 424887. Klachtendlenst 18.3019.30 Telefoon 38256® Souiwes- 132 Te!«f. 4578, Thomas 4 Kenvplsstraat 6 9-- Tel of. 65481. ïhonnementsprüs «1 eetrt oer wee*. f 2.S5 oer maand. t 1&» kwartaal. Losse nummers 1# cent. Verschijnt aagelljlu latlerdaro: •i^Jïavenhage: porireebt: gêïledam: (Geldig tot vrijdagavond) - BUIIG. Veranderlijke bewolking met plaatselijk enkele buien. zwakke tot matige wind uit zuidelijke richtingen, weinig verandering in temperatuur. Morgen: Zon op: 6.15 Maan op: 1.28 nnder:18.53 onder: 16.46 V. d. r San iiitelt t Int acul- 'Kim. in rie be- wone het rcden. lOOg- ikani ieke- fheo- cp- - die n ds nmo- e op i' d. het t zal i de d« Be- !kt), en Ge- am- king .drs. wig van Uit efe- S* het mde i de be- - de wat idn- lorp 5UW me- sak taat en- nen H van de w in ;rk- ho- op ins- het ers- de lin- -ak- •der :rk- - de stel :inS jor- ak- op- ;en lan er. uil 'CS cn let ijk U schreven gisteren dat de VPRO tegen de achtergrond van zijn jsnnis van de fouten en tekortkomm en van ons omroepbestel, vanuit de S-oorlogse ideologie van nationale eafteid, verzakelijking en relativering 3ii principiële tegenstellingen zijn project voor een nationale omroep jciiiep. jfetzou voor de hand schijnen te lig gen om dus eerst die achtergrond te bezien en daarna de ideologie. Wij doen het omgekeerd. Wij willen de ideo logie bezien en daar onze overtuiging tegenover stellen om van daaruit d fouten en tekortkomingen die al o niet terecht ons omroepbestel wor den aangewreven, te beoordelen. VOORAF willen wij de vraag beant woorden waarom wij zoveel aan- djcht aan dit VPRO-rapport schenken. Wij 2eiden gisteren reeds dat wij het kb knap stuk vonden. Maar het heeft betrekking op een bepaalde hoewel hoogst belangrijke -- sector van ons maatschappelijk bestaan. En het is wsl zeker eri dat is ook voor de VPRO wel duidelijk dat het pro ject niet door regering en volksverte genwoordiging zal worden aanvaard. Een project dat dwars tegen de poli tieks verhoudingen ingaat en dat rringlevende omroeporganisaties ver zoekt om harakiri te plegen, maakt Biet direct kans van slagen. 'De reden waarom het boekje van de VPRO desondanks de grootste aan dacht en kritische bezinning verdient, is gelegen in het feit dat het de geest van deze tijd ademt. En, met alle res pect voor de noodzaak om in deze tijd te staan, dit is een geest die weer staan moet worden. DE geestelijke grondslag van het betoog van de VPRO vinden wij op bladzijde 35. Daar wordt gesteld, ten eerste dat hat beginsel der antithese en de klas senstrijdtheorie als de voornaamste achtergronden van wereldbeschouwe lijke gescheidenheid in het Nederland se, politieke en organisatieleven thans niet meer in die mate het politieke en s<§ïiale leven in Nederland beheersen, als Zij dat in de periode van hun eigen ontstaan deden. J Ten tweede dat voor zover de we reldbeschouwelijke gescheidenheid thans nog van betekenis is, zij over schaduwd wordt door de toegenomen noodzaak en mogelijkheden tot samen- Werking. Ten derde dat deze relatie- f. vè verzwakking der tegenstellingen voor de noodzaak en mogelijkheden tót samenwerking in het radiobestel gevolgen heeft. -Op deze door de VPRO geconsta teerde relativering, overschaduwing en verzwakking berust zijn aanval op het huidige omroepbestel. HET ts duidelijk dat deze stellingen in betekenis ver uitgaan boven het radio- en televi'siebestel. Zij raken de fundamenten van ons politiek en maatschappelijk leven. De stellingen zelf laten daarover geen twijfel be staan.. Wat hier als breekijzer naar voren gebracht wordt om ons omroep bestel in revolutionaire zin te wijzigen, heeft consequenties voor heel ons poli tiek, maatschappelijk en cultureel be stel. i;Het opmerkelijke in de benadering van het vraagstuk door de VPRO is dit, dat zy niet stelt: De antithese is Verkeerd, of, de klassenstrijd is fout, maar dat zij volstaat met een feitelij ke constatering: Ze beheersen het le ven niet meer en daarom moeten wij naar andere maatschappelijke organi satievormen zoeken. 'Ook in het tweede punt gaat het niet oih een norm, maar om een feit: Noodzaak en mogelijkheid van samen werking ovesschaduwen de geschei denheid. Hetzelfde is het geval bij het dërde punt: Niet wat moet, maar wat M, hl. de verzwakking van tegenstel lingen leidt tot samenwerking. Wij twijfelen er geen ogenblik aar. óf hier liggen bij de VPRO in de grond der zaak geen existentiële, geen socio- logisch-positivistische overwegingen aan ten grondslag, maar wel degelijk Van zijn standpunt uit normatief gees telijke opvattingen. Maar deze laatste worden niet gehanteerd. De tijd werkt voor hem. De VPRO als tegenstander staat nog buiten de muren. Maar hoe ver heeft het kwaad niet binnen de veste de geest aangevreten? Dat men nu wel, maar dertig jaar geleden niet met dit plan kon komen de VPRO geeft het zelf toe bewijst dat men de aanval waagt op grond van de al dan niet terecht veronderstelde zwakte van de tegenpartij. 4' Wij spieken tegenwoordig weinig Over antithese. Het woord is in diskre diet. De tegenstander gebruikt het zo veel te meer tegen ons fin) zal zaak zijn voor wis daaruver zelf tot klaar heid te komen. iigekende verwarring na staatsgreep m Kongo (Van een onzer verslaggevers) A SSEN heeft gisteren een aantal criticasters ontvangen, landgeno ten, die zicj: publiekelijk op laatdun kende wijze over de Drentse hoofdstad hadden uitgelaten. Ouder hen bevond zich Tom Manders (Dorus), die eens tijdens een voorstelling in Assen be toogde, dat in Assen alles bijna net zo lang duurt als bij voorbeeld in Am- De „hoestbui op wielen" van Dorus (Tom Mandersmaakte gisteren een zegetocht door Assen. Naast Doms zat op de voorbank de grijze toneelspeelster Rika Hop per, die in IS77 in Assen geboren is. Op de achterbank de burge meester van Assen, mr. P. P. Agter, particulieren. Ook een in Assen ge legerde dienstplichtig soldaat was gisteren de gast van het gemeente- n i j j bestuur van de Drentse hoofdstad, sterdam. J)e Asser-tannel (onder de (j vatte zün kritiek samen ïn één spoorweg) iaat eveneens op zxeh woord: „Waardeloos", wachten. Met rondleidingen door industrie- Dit werd er de aanleiding toe, terreinen, nieuwe woonwijken, het dat hij gistermiddag puur voor de jeugdverkeerspark en toespraken aardigheid op uitnodiging van het heeft men de onwetende westerlin- Asser gemeentebestuur met een gen overtuigd, dat Assen in het ge- bulldozer het eerste gat heeft ge- heel niet de ingeslapen provincie graven voor de Asser tunnel. De stad is, waarvoor deze plaats bij gehete vaderlandse pers en een sommigen doorgaat. dcei van de Asser bevolking sloe gen deze arbcidsverrichting van Dorus gade. Met zijn „hoestbui op vier wie len" reed de cabaretier naar het arbeidsterrein. Naast hem zat de (83-jarige) actrice Rika Hopper, die in Assen geboren is. Tal van andere lieden, die zich op bijzonder lovende wijze over Assen hadden uitgelaten, waren gisteren voorts de gast van het Asser gemeentebe stuur, Er waren journalisten bij en Een zorgvol ogenblik beleefden de Asser organisatoren als gevolg van de mist, die gisterochtend over ge heel Nederland hing. De journalis ten uit het westers des lands waren namelijk uitgenodigd de reis naar Assen via SchipholEelde te ma ken. Doch de mist maakte deze vliegreis naar Drente onmogelijk. Eerst 's middags om vier uur arri veerde het gezelschap in Assen. Per trein. Tot leedvermaak van de re dacteur van „Tussen dte rails". Enkele uren later riep radio-Braz- zaville, in het voormalige Frans-Kongo, een verklaring van Moboeto om, waar in alle Russen, Tsjechen en andere com munisten de opdracht kregen Kongo binnen 84 uur te verlaten. Moboeto zei, dat hij de ambassadegebouwen van de Sow jet-Unie en Tsjechoslowakijc in Leopolds tad bevolen had onmiddellijk te sluiten. HU beloofde nauw te zullen samenwerken met de Ver. Naties. Moboeto zei, dat rondom de wonin gen van Loemoemba, Ileo en Kasa- voeboe troepen waren geposteerd. De kolonel deed felle aanvallen op de communisten. Volgens hem waren zeven „technici" in het Leopold II- kamp bij Leopoldstad Russische offi cieren. Op een persconferentie in de Kongo lese hoofdstad liet Moboeto pamfletten zien met uittreksels van recente rede voeringen van de Russische premier Chroestsjew, die volgens hem onder de Kongolese troepen waren verspreid. Op deze bijeenkomst ontkende hij, dat zijn actie een „staatsgreep" was. „Het leger verlangt niet naar de politiek. Wy zet ten eenvoudig tot het einde van het jaar eèn punt achter de politiek". H(j gaf duidelijk te verstaan, dat'hij achter Kasavoeboe' stond in de verbitterde politieke strijd in Kongo. Hij vond het echter beter ook de president tüdelyk te „neutraliseren", ■■■iySBWHPi Safêr f.- A i^r"" De Veiligheidsraad van de Verenig de Naties heeft gisteravond, na een vergadering die ruim drie uur duurde, het heslult genomen geen van de twee Kongolese delegaties die van Loe- moemba onder leiding van Kauza en die van Kasavoeboe onder Bomboko bij de discussies in de Raad toe te laten. De Sowjet-Unie, Polen en Cey lon wilden Kauza wel uitnodigen. Geen der raadsleden verklaarde zich hiertegen, doch de overige acht lan den onthielden zich van stemming. Aangezien de uitnodiging slechts kon worden gedaan indien zeven raadsleden zich hiervoor uitspraken, was hiermede beslist, dat ook de dele gatie van Loemoemba de beraadsla gingen niet zou bijwonen. Ook de vertegenwoordiger van Guinee zal niet worden toegelaten, Besloten werd vannacht (1 uur Ned. tijd) de eigenlijke besprekingen over de toestand in Kongo aan te vangen. keerde uitleg mogen dit werk niet beiemmeren. Het hoofd van de Amerikaanse ver tegenwoordiging, Wadsworth, noemde Zorin's redevoering een van de arro gantste en huichelachtigste verkla ringen, die hij ooit buiten of in de V.N, had gehoord. De Sowjet-Unie heeft, zo zei hij, weloverwogen ingegrepen in de binnenlandse aangelegenheden van Kongo en militaire voorraden en personeel naar dat land gezonden. De Sowjet-Unie heeft bij monde van de plaatsvervangende minister van Buitenlandse Zaken, Zorin, een felle aanval gedaan op het hoofdkwartier van-de Ver. Naties in Kongo en op secretaris-generaal Hammarskjoeld. Zorin zei, dat Hammarskjoeld mis bruik had gemaakt van zijn bevoegd heden en de resolutie van 9 augustus van de Veiligheidsraad had geschon den. "Het optreden van het hoofd kwartier der V.N. in Kongo heeft ge leid tot „uiterst betreurenswaardige" gevolgen, aldus de Rus. Hammar skjoeld en het hoofdkwartier in Kon go moedigen de tegen het volk ge richte elementen aan, die in het be lang van de koloniserenden trachten het land en zijn gebieden te verko pen, zo zei Zorin. Hammarskjoeld ging punt voor punt op de Russische beschuldigingen, in en zei, dat de Rus onvolledig^ was en bovendien slecht bleek te zün'in gelicht. De V.N. trachten met alle macht inhoud te geven aan de onaf hankelijkheid van Kongo. Verkeerd begrip, verkeerde inlichtingen en ver- In de tinmijnstad Manono in de afge scheiden Kongolese provincie Katanga zün zware gevechten aan de gang tus sen militairen van de Force Publique en stamleden die premier Tsjombe vij andig gezind zijn. Zeventig blanken, die door opstandige stamleden zijn om singeld, hebben radiografisch om hulp gevraagd, zo werd van de zijde van de Ver. Naties in de Katangese hoofdstad Elisabethsiad vernomen, Het V. N.- commando heeft enkele vliegtuigen met Ierse soldaten naar Manono gezonden om te trachten de groep te ontzetten. Inmiddels zijn in Elisabethstad enke le vliegtuigen met vluchtelingen uit Manono aangekomen. Volgens de vluch telingen zijn in Manono zeker twintig doden gevallen. Het schijnt dat de ongeregeldheden begonnen toen leden van de Katangese Force Publique een vluchtelingenkamp voor Belgische onderdanen wilden in richten. De soldaten zouden zijn aange vallen door horden dronken stamleden, die tegen het bewind van Tsjombe zijn. Een piloot van een vliegtuig dat bo ven Manono heeft gevlogen, verklaar de talrijke brandende gebouwen in de stad te hebben gezien. M Bij de stuw in de Maas onder Bel- feld is het 3-jarige zoontje van de fa milie H. van Steenhoven van een schip gevallen en in de Maas vertl ronken. Een volle Lockheed Electra van de American Airlines is gisteren bij de landing op de luchthaven La Guartlia bij New Vork tegen een dük gesmakt, omgeslagen en brandend in een moe ras gesehoven. 76 passagiers en be manningsleden hingen met rie hoof den naar beneden, op hun plaatsen vastgehouden door veiligheidsgordels, terwijl de vlammen oplaaiden, l.r ge beurden echter geen ernstige persoon lijke ongelukken. Alle inzittenden slaagden -,-r m zich uit de gordels los te maken. Ze maak- De over de kop geslagen en uitgebrande „Electra" op het vliegveld La Guardia van New York. ten een val van bijna drie meter naar het plafond van de kabine en .brachten zich in veiligheid. Korte tijd later, was het vliegtuig geheel uitgebrand. Het ongeluk gebeurde tijdens een tussenlanding op een vlucht bij gun stig weer van Boston naar St. Louis. Het was het vierde grote ongeluk met een Electra sedert 3 februari 1959, toen een andere Electra van de American op La Guardia verongeluk te, Het vliegtuig, dat met 70 passagiers en zes bemanningsleden normaal kwam aanvliegen, werd bestuurd door captain S. E. Pangburn. Pangburn verleide dat het vliegtuig, toen het bijna aan -de grond was, door een windvlaag werd gegrepen. Hierdoor werd een vleugel neergedrukt. Het vliegtuig raakte een byna drie meter hoge dijk aan h.^t eind van de landingsbaan, draaide om zijn as en sloeg om. Alle passagiers maakten hun gordel los en lieten zich zo goed of zo kwaad als dat ging, zakken naar het plafond. Allen waren buiten, tegen de tijd dat de reddingsploeg bij het branden de wrak arriveerde. Vele personen had den brandwonden en kneuzingen. Ve len waren erg overstuur. Zes passa giers werden ter behandeling van lich te brandwonden in een ziekenhuis op genomen. De jongste schattingen tonen aan, dat maandelijks van twee tot vier mil joen pakjes boter clandestien over de Nederlands-Belgische grens worden gebraeht. De prijs van de boter in Bel gië bedraagt bijna het dubbele van die in Nederland. Volgens het minis terie van Landbouw in Brussel wor den elke maand tussen de 20 en 40.000 kg Nederlandse boter in de grensstreek in beslag genomen. Dat is niet meer dan van vijf tot tien procent van de totale hoeveelheid, die frauduleus op de Belgische markt wordt gebracht. De klacht op het Belgische mi nisterie van Landbouw is, dat het Bedrijfschap voor Zuivel in Den Haag niet voldoende medewerkt om aan deze smokkelhandel paal en perk te stellen. De smokkelaars hebben een net van spionnen opgebouwd van werkloze arbeiders, die de wacht houden in de buurt van posten van de Belgische douane en rijkswacht en onmiddellijk waarschuwen, als een patrouille uit rijdt. De smokkelaars beschikken zelfs over radioverbindingen tussen de chauffeurs van de auto's, meestal grote tweedehands Amerikaanse wa gens. Belgische rijkswachters kwamen kortgeleden tot de verrassende ont dekking, dat een in beslag genomen auto in betere tijden de dienstauto was geweest van een Belgisch mi nister en via jarenlange omzwer vingen tot smokkelauto was gede gradeerd. Er ontbrak alleen nog aan, dat het een afgedankte auto van de minister van Landbouw was, merkte een hoge ambtenaar van het mi nisterie op. De aanhoudingen, die bij het in be slag nemen van smokkelauto's worden verricht, geven weinig aanwijzingen over de leiders van de smokkelorga nisaties. De chauffeurs worden als regel gerekruteerd uit werklozen, die voor een bedrag van veie honderden guldens bereid zijn het risico van de smokkelhandel te nemen en onbekend zijn met de eigenlijke organisatie. Het zijn overigens, naar men meedeelde, grotendeels Belgen, die zich met deze smokkel bezighouden. Niet alleen het over de grens bren gen van de boter, ook de afzet in Bel gië is goed georganiseerd. Zelfs in de grote magazijnen in de steden wordt boter verkocht tegen prijzen, die on der de normale Belgische prijzen lig gen, „Er moet gesmokkelde boter in zijn verwerkt, maar wij kunnen het met bewijzen", zei men in Brussel. Ook op de controles op de wegen TEGEN de smokkel van Neder landse boter naar België wordt door de Nederlandse douane met alle ten dienste staande middelen gestreden, en niet zonder succes." Dit heeft staatssecretaris Van den Berge juist geantwoord op schrifte lijke vragen van het Tweede-Kamer lid Beernink (CHU). De heer Beer- nink had verwezen naar een verwijt, dat de Belgische boerenbond in zijn blad van 23 juli i960 de Neder landse autoriteiten had gemaakt, omdat deze „blijkbaar niets in het werk stelden" om de smokkelhandel te beletten. De staatssecretaris wijst dit verwijt van de hand. buiten het grensgebied hebben de- smokkelaars een antwoord gevonden: zij la-ten in België wikkeLs met een dikwijls gefingeerde naam van een boerderij dru-kken, brengen deze naar Nederland en laten daar de boter in verpakken. Als de grens eenmaal is gepasseerd vervoeren zij in Beigië „legale" boter. In Brussel wordt dan ook niet ont kend, dat alleen het verlangde ingrij pen var. het Nederlandse bedrijfschap niet voldoende zal zijn, maar dat dit gepaard zal moeten gaan met een or dening van de zuivelindustrie in eigen land, die, een doeltreffender controle mogelijk zal maken. „Voor het ogenblik zou alleen het opzeggen van de Benelux een oplos sing brengen", zei een hoge ambte naar van het ministerie van Land bouw. „Wij zouden dan de grenzen hermetisch kunnen sluiten, wat thans in dc geest van de Benelux niet mo gelijk is". Hij betoogde, dat België als gevolg van dc enorme botersmokkel thans verplicht is een daardoor ontstaan overschot van Belgische boter met subsidies te exporteren, wat de Bel gische schatkist jaarlijks op 250 mil joen Belgische franken komt te staan.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1960 | | pagina 1