LUNS VINDT VEEL BEGRIP
Djakarta ergert zich
Elf premiers maken
front tegen Verwoerd
Nonchalante sfeer bij
Zandvoortse politie
Met ruk aan scheepsbel
opende prinses Marijke
nieuwe jaarbeurshal
Spoedig formeel overleg
met Algerijnse rebellen?
Echtscheiding II
Bijna vijf gulden voor een aardbei
Trusteeship-idee
vindt instemming
in Gemenebest
Aan Frans-Zwitserse grens
Akkoord over de
voorbereidingen
ff
O5
D'
Apartheidspolitiek
veroordeeld
Procureur-generaal: beleidsfouten
H1
Mm WILDE NIET
ONTPLOFFEN...
Korpschef verhoord
in Amsterdam
H
Jongens vinden
juivelenschat
par
k
D1
Begrip
Vrij
WOENSDAG 15 MAART 1961
TWINTIGSTE JAARGANG No. 4858
ZUID-AFRÏKA EN GEMENEBEST
in
Voet bij stuk
Eén oplossing
Ook Kennedy
overleg
VJ
Directeur: II. DE RUIG
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
Tussen boomwortels
(Van onze parlementaire redacteur)
I OENKOE Abdoel Rahman, de premier van Malakka, gaat op
verzoek van minister Luns opnieuw al zijn persoonlijke in
vloed aanwenden om het Nederlands-Indonesisch geschil over
Nieuw-Guinea uit de wereld te helpen.
De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, die van
middag in ons land terugkeerde, is tevreden uit Londen vertrokken.
.VIr. Luns heeft „allerwegen het grootste begrip" ontmoet. De houding
van Indonesië wordt door alle Gemenebest-landen veroordeeld. Per
soonlijk meent de heer Luns, dat het steeds driester wordende op
treden van Djakarta geweten moet worden aan de groeiende macht
an president Soekarno.
In dezelfde welingelichte krin
gen voorspelde men, dat de be
sprekingen dicht bij de Frans-
Zwitserse grens zouden worden
gehouden. Wellicht, zo zei men
in deze kringen, zou zelfs al voor
het einde van deze week met het
overleg worden begonnen.
Weer gevechten
Kotter* Witte d« Wtthstraat 2». Telef. Jis7öo
Postbus 1112 Postgiro No «4M9
«b0!»nem^ntea 18.30—19.30 urur.
Zaterdag» 1718 uur Telefoon Ï.15700,
^-Gravenhage: Huygensploln I. Telefoon 183467 j Mjn—1
Postbus 1081 Postgiro No. 424867.
Klachtendienst 18 3018.30. Telefoon a«ï»K«
Dordrechti dpulweg 132 Telef. «70. 36256».
Schiedam: Aleldastraat 23 Telef. 65451.
Abonnementsprijs 61 cent per week. I 2.65 per maand 7 on
per kwartaal. Losse nummers 15 cent. Verschijnt AaWuito»
(Geldig: tot donderdagavond)
PLAATSELIJK MIST
Droog weer met in de nacht en ochtend plaatseiijK mist
en morgen overdag op de meeste plaatsen» vooral in het
zuiden van het land, vrij zonnig. Dezelfde temperaturen
als vandaag of iets hogere. In het noorden van het land
matige tot vrh krachtige zuidwestelijke wind, elders
matige tot zwakke wind.
Morgen: Zon op: 6.53 Onder: 18.45
Maan op: 6.54 Onder 18.31
JET echtscheidingsvraagstuk, zoals we
dat gisteren naar aanleiding van het
verslag van de door minister Sam-
kalden ingestelde commissie ar de or
de stelden, heeft twee aspecten.
In de eerste plaats: Hoe voorkom!
men de echtscheiding bij onderling goed-
yinden? In de tweede plaats: Hoe los
sen we het probleem der radicaal kapot
te huwelijken op?
Het is duidelijk dat we hier de eisen
van de openbare rechtsorde en die van
de Christelijke ethiek duidelijk moeten
onderscheiden.
De laatste zijn veel stringenter dan de
eerste. De Christelijke ethiek stelt haar
♦lsen hoog: jagen naar de volmaaktheid,
Da burgerlijke rechtsorde rekent mei
de hardigheid des haften.
iH do echtscheiding by onderling goed
-vinden, welke door het Nedfcrlandse
jeeht verworpen wordt, maar door
de Nederlandse rechtspraktijk is aan
vaard als gevolg van de „grote leugen"
te voorkomen heeft men bepleit dat het
door d« eisende partij in een echt
scheidingsprocedure beweerde overspel
met bewijzen moet worden gestaafd.
Hen moet zich daarbij realiseren, dat
dig twee mensen die van echt willen
icheldcn het daarover eens zijn, het als
het op dat bewijs aankomt, gemakkelijk
eens kunnen worden. In Engeland, waar
dat bewijs gevraagd wordt, ensceneert
men getuigenverklaringen, waarbij van
een van de partijen die bjj de echtschei
ding betrokken is, wordt getuigd dat
deze met een persoon van de andere
sekse morgena een slaapkamer In een
hotel verlaat. Dat kan zijn en is ook
vaak een volkomen onechte vertoning.
Men kan nl. niet alleen liegen door te
spreken maar ook door komedie te spe
len.
De conclusie uit dit alies ia deze:
Als twee mensen die echtscheiding wen
sen het daarover eens zijn en bereid-
zijn daarvoor te liegen, kan men geen
procedure bedenken, waardoor het be
wijs van de waarheid van een wettelijke
grond tot echtscheiding op een voor de
rechter aanvaardbare wijze kan worden
geleverd.
lAT Is de moeilijkheid aan de ene
kant
En nu de moeilijkheid aan de andere
kant, Hoe lossen we het probleem der
radicaal kapotte huwelijken op? Via het
systeem van de „grote leugen" lukt dat
als partijen het eens zjjn over de schei
ding. En dan is dat nog een verkeerde
oplossing. Maar als partijen het niet
eens zijn? Ais ze volkomen met elkaar
gebroken hebben, maar waar de een om
de ander te plagen een echtscheiding te
genhoudt?
In dit verband heeft men er over go-
dacht om een nieuwe echtscheidings
grond in te voeren: nl. die van de „on
heelbare tweespalt" of „algehele ont
wrichting", in het Duitse en Zwitserse
recht „Zerriltung" genoemd.
De grote moeilijkheid is echter dat het
voor do rechter praktisch een onmoge
lijke zaak wordt om die „onheelbare
tweespalt" op een voor hem verantwoor
de wijze te constateren.
Want als partijen die beiden echtschei
ding wensen hei eens zijn, ligt de „on
heelbare tweespalt" duimendik op ta
fel, terwijl het verbazend moeilijk, zo
niet onmogelijk is, voor de rechter om
hier de actuele onwil van de eventuele
mogelijkheden tot herstel te onderschel
den. Bovendien is het voor de rechter
ook zeer moeilijk om in een geval van
werkelijk „onheelbare tweespalt" deze
te herkennen als een van beide echte
lieden en zo zijn er uit louter
kwaadaardigheid om de ander te pla
gen beweert dat de tweespalt nog we)
te verhelpen is.
Abdc el I ia lima a 'tracht
opnieuw te bemiddelen
Minister Luns in gesprek met zijn Britse ambtgenoot Lord Home
Na zeven uur van vaak heftig over
leg tussen de premiers van de Ge-
menbesilanden, die te Londen verga
deren, bleek duidelijk dat elf pre
miers zich eens ibuden verklaren
met een gezamenlijk uitgegeven com
muniqué, waarin zij een xizadpunt
zouden innemen tegen Zuid-Afrika op
het punt van de apartheidspolitiek.
Premier Verwoerd van Zuid-Afrika
werd hierdoor tot een drastische be
slissing gedwongen. Hij zou zich nl.
moeten beraden over de vraag o£ hij
met de anderen de verklaring over
het grondbeginsel der vrijheid voor
allen, ongeacht kleur o£ ras, zou wil
len onderschrijven. Op dit punt be
land, vroeg de Zuidafrikaanse pre
mier om verdaging van het debat.
Van Canadese zijde werd opgemerkt,
dat een Zuidafrikaanse weigering om
de verklaring te aanvaarden niet het
automatisch afwijzen van het verzoek
om als republiek te worden toegela
ten, inhoudt. Men meent echter ze
ker te weten, dat in geval van af wij
zing de meerderheid van de Gemene-
bes&anden, in het bijzonder de Afro-
Aziatisehe staten, zal tegenstemmen.
In.,Canadese kringen is vernomen,
dat men premier Verwoerd ia- feite
eon ultimatum heeft gesteld. Algemeen
wordt aangenomen dat vandaag, tij
dens de" voortgezette conferentie, de
beslissing zal vallen.
De Britse premier Macmillan heeft
vanochtend premier Verwoerd voor een
speciale privébijeenkomst uitgenodigd
om te trachten de crisis op te lossen
Terwijl deze privébijeenkomst drie
kwartier vóór de plenaire zitting zou
aanvangen begon, zei de correspon
dent van de BBC, dat de crisis thans
het punt bereikt heeft, dat Zuid-Afrika
uit het Gemenebest gestoten wordt of
dat andere landen van deze staten
bond, zoals Ghana, eruit lopen.
JET is, dunkt ons, wel eens goed om
dit vraagstuk waarover men in onze
kring vaak al te gemakkelijk dog
matisch klaar is en dan niets oplost,
of aj te gemakkelijk praktisch Maar is,
maar dan met het eeht-christelijk dog
ma in moeilijkheden raakt, eens meer
uit de doeken te doen.
We hopen hierna in een derde artikel
te zien wat de door de minister van
justitie ingestelde commissie te dezer
zake voorstelt.
De mïjnopruimingsdienst te Den Hel
der heeft de Duitse zeemijn uit de eerste
Wereldoorlog, die men in Delft niet
durfde te demonteren uit vrees voor
een explosie, niet tot ontploffing kun
nen brengen. Het bleek, dat de mijn
veel modder en slechts een heel klein
restantje springstof bevatte. Men heeft
de mijn daarna gedemonteerd en ont
daan van zijn explosieve attributen. De
lege ijzeren bal gaat nu, met een cer
tificaat van ongevaarlijkheid, terug
tiaar Delft om door de Technische Ho
geschool voor de meting van lichtre-
flexc te worden gebruikt
(Van een onzer verslaggevers).
ET onderzoek, dat de rijksrecher
che te Amsterdam in opdracht
van de procureur-generaal bij het Am
sterdamse gerechtshof, mr. J. H. de
Zaayer, verricht naar bepaalde over
tredingen van de ambtelijke voor
schriften bij de politie te Zandvoort,
is nog niet afgesloten. De betrokken
korpschef, de met verlof gezonden
hoofdinspecteur van politie^ H. P. H.,
is opnieuw door de commissaris van
rijkspolitie, belost met het onderzoek,
gehoord. Ruim twintig Zandvoortse
politiemannen zijn inmiddels geboord;
ook de vroegere „tweede man" van
het korps, de nu in Hoorn wonende
inspecteur van politie, P. D.
Inmiddels is wel duidelijk geworden
en mr. De Zaayer bevestigde dat
met zoveel woorden dat het onder
zoek de kant opgaat van het analy
seren van de „nonchalante en vrybul-
terige sfeer", die in het Zandvoortse
politiebureau heerste. De p.-g. achtte
het zeer de vraag of het onderzoek
zal leiden tot acties in het justitiële
vlak. Hij sprak van beleidsfouten en
noemde de „ga-j e-gang-maar"-menta
li te it, die op het bureau geheerst zou
hebben.
Burgemeester Fenema van Zand-
voort verklaarde, „dat de lucht aan
merkelijk is opgeklaard". Er is nog
wel onrust in het korps, maar onder
leiding van inspecteur J. v. d. Berg is
toch enige ontspanning ingetreden.
Hoofdinspecteur H. is inmiddels
zoals bekend met verlof gezonden;
hij verblijft in Zeeland.
ÖP de veiling in Zaltbommel zi?« vanochtend de eerste aardbeien van het
seizoen acLtigevoevd. Het wuten drie Jcas-aardbeien, wttevvoor de tcopev
i 4,70 per stuk betaalde.
Het onderzoek van de rijkspolitie
zou zich voornamelijk richten op za
ken als het gebruiken van „poiitie"-
benzine voor privé-wagens, het op
slaan van benzine in de woning van
een agent, het ontwikkeien van va
kantiefoto's en films in het politie-
laboratorium, het gebruiken van een
projector voor privé-doeleinden.
Een der agenten, een uitstekend
schaatsenrijder, zou destijds gehaald
en' gebracht zijn met een dienstauto,
toen bij ging deelnemen aan de Elf
stedentocht.
RIE jongens (van veertien en
dertien jaar) hebben dinsdag
avond in het Wilhelminapark te
Utrecht tussen de wortels van een grote
boom ecu half vergane bus met siera
den en juwelen gevonden.
De herkomst van de sieraden
is nog niet bekend. Waarschijnlijk
is de bus in de oorlogsjaren tussen tie
wortels verborgen.
Direct na bun vondst brachten
de jongens Benny Elling (14), Leo
van Zeelst (13) en Rudy van Veer
(13) de sieraden naar het dichtstbij
zijnde politiebureau. Een agent is
toen weer naar het Wilhelminapark
gegaan en heeft de rest van de bus
uitgegraven. Daar zat echter niets
meer in.
Tot de vondst behoren een gou
den ring met inscriptie M. de Boer,
een gouden ring met inscriptie W.
Vonk, een ring met bloedkoraal, een
gouden oorbel, een gouden speldje,
twee zilveren armbanden, twee zil
veren broches, een zilveren beursje
en enkele andere sieraden zoals oor
bellen, broches, een doublé hals
ketting, speldjes en penningen.
Minister Luns heeft voor zijn stand
punt begrip gevonden bij de Gemene
best-landen. Het is te verwachten, dat
Abdoel Rahman het Indonesische
standpunt gaat aftasten. Het plan voor
een trusteeship onder auspiciën van de
V.N. schijnt toah wel in de kringen van
de Gemenebest-landen te leven. Het
voordeel van een trusteeship is, dat het
onherroepelijk leidt tot zelfbeschik
king. Het handvest van de VU. ver
langt dit nl. voor de beheerschapsge-
bieden.
De bewindsman heeft in Londen ge
confereerd met de Britse minister van
Buitenlandse Zaken, Lord Home, en
diens onderminister Heath. Bij dit ge
sprek waren de hoogste ambtenaren
van het Foreign Office aanwezig. Het
gesprek ging over Europese zaken,
NAVO-aangelegenheden en de houding
van Indonesië. Voorts sprak de Neder
landse minister met de premiers Dle-
fenbaker (Canada), Menzies (Austra
lië), Abdoel Rabman (Malakka) 'en
Nc-hroe (India).
Er gaan in de Britse hoofdstad al
lerlei geruchten over de oplossing
van de Nieuw-Guinea-kwestie. Een
feit is, dat ook India en Malakka
zeer ingenomen waren met het ver-
- zoek aan Hammarskjoeld een waar
nemer naar Nieuw-Guinea te zenden.
De landen van het-Gemenebest zjjn
ervan overtuigd, dat Nederland met
de papoea-bevolking van Nieuw-
Guinea het beste voor heeft.
Indonesië heeft ziels aan het inten
sieve overleg in de Britse hoofdstad
geërgerd. Gisteren bleek dat duidelijk
uit een verklaring van de ambassade
In Londen. Daarin werd stelling geno
men tegen de activiteiten van minister
Luns.
Tevens werd de door de Reuter-cor-
respondent gesuggereerde oplossing
een „trusteeship" van India, Malakka
en Australië van de hand gewezen.
Er is volgens Djakarta maar één op
lossing mogelijk: overdracht aan Indo
nesië. Dit extreme standpunt stuit na
tuurlijk op onoverkomelijke Neder
landse bezwaren. Nederland kent alleen
een oplossing waarbij het zelfbeschik
kingsrecht gewaarborgd wordt.
Indonesië is blijkens de verklaring
ook ontstemd over de kritiek in Euro
pese landen, volgens welke het Indone
sische besluit een einde te maken aan
de behartiging van Nederlandse belan
gen in Indonesië door Groot-Brittannië
een nog niet eerder voorgekomen
maatregel in de geschiedenis van de
diplomatieke betrekkingen is.
Indonesië zal echter wel voet bij stuk
houden en dat betekent dat de dooc
Abdoel Rahman, te ondernemen be
middelingspoging bij voorbaat Is mis
lukt Natuurlijk hebben de Gemene
best-landen ook onderling over Indo
nesia's vreemde gedrag gesproken.
Het gerucht wil, dat Macmillan per
soonlijk naar Djakarta zal gaan. Is dit
gerucht juist, dsn wjjsi dit op meer on
derling beraad over het Oostagiatische
héte hangijzer, dan nas» boften 1a uit
gelekt.
Minister Luns was 'zeer zwijgzaam
over het werkelijke resultaat van zijn
besprekingen. Hetgeen begrijpelijk is.
De diplomatieke onderhandelingen zijn
naar men aanneemt nog slechts In een
beginstadium. Ieder verwacht, dat de
komende tijd nog vele bilaterale en
multilaterale besprekingen aan het
Nieuw-Guinea-vraagstuk zullen wor
den gewijd. Enerzijds voelen de Geme
nebest-landen er weinig voor Indone
sië op zijn wenken te bedienen, ander
zijds zijn met name Nehxoe en Abdoel
Rahman bevreesd voor de toenemende
Russische invloed in Djakarta.
Naar verluidt is ook Kennedy niet
helemaal gerust op Soekamo's houding.
De Verenigde Sta ten hebben grote be
langstelling voor het diplomatieke
overleg in Londen getoond. In hoever
re zij volledig zullen worden ingelicht
moet nog worden afgewacht, zeker is
er niets.
Het is echter niet waarschijnlijk,
dat minister Luns de Verenigde Staten
in het onzekere zal laten óver zijn ac
tiviteiten. Het gesprek, dat hy binnen
kort met Kennedy hoopt te hebben,
moet dan ook gezien worden als een
voortzetting van het Londens overleg.
-« -*«!»»'PI'
Prinses Marijke' gaf. een .ferme, ruk
aan een scheepsbeb ■Oyarmee, was de
nieuwe Utrechtse'jaarbeurshal, fiie
haar naam draagt, geopend.
F. 3. Dorsman, hervormd
predikant te Staphorst, die voor
de Staatkundig Gereformeerde
Partij in de Tweede Kamer de de
zer dagen overleden ds. P. Zandt
zal opvolgen.
N'
AAR vanochtend in welin
gelichte kringen in de
Franse hoofdstad werd
vernomen zouden Fransen
en Algerijnse rebellen in
feite tot een akkoord zijn geko
men over de voorbereidingen
voor het beginnen van de for-
mele onderhandelingen over een
vrede in Algerije.
By de geheime besprekingen
in Zwitserland, welke in de af
gelopen twee weken werden ge
houden, zouden alle twisten over
de procedure zijn ontweken,
twisten waardoor de vorige con
tacten in Melun in juni I960 ver
loren gingen.
Vooral de keuze van de plaats van
handeling zou de Algerijnen moeten
plezieren, zo meende men te Parijs,
omdat het thans voor de Algerijnse
onderhandelaars, die waarschijnlijk
onder leiding zouden staan van Bel-
kacem Krim (Buitenlandse Zaken),
mogelijk zou zijn om na afloop van
elke bespreking naar Zwitserland te
reizen en daar de wereld op de hoog
te te brengen van de gang van 2aken,
Dit recht was aan de Algerijnse ge
delegeerden tijdens het overleg te
Melun ontzegd. Dit was een van de
redenen waarom de besprekingen ten
slotte mislukten.
De onderhandelaars van Ferhat Ab
bas zouden ook vrijelijk met hun re
gering in Tunis overleg kunnen ple
gen. Iets, dat hun te Melun indertijd
ook was bemoeilijkt, zo zei men in
de kringen te Parijs,
Ten slotte zouden de onderhande
lingen op Frans grondgebied plaats
hebben, iets waaraan de Fransen spe
ciaal wilden vasthouden.
Vanmiddag om halfvier zou het
Franse kabinet onder leiding van pre
sident de Gaulle bijeenkomen. Of
schoon de kwestie Algerije niet on de
officiële agenda stond, meende men
wel dat dit onderwerp deel van ge
sprek zou uitmaken.
Het hoofdkwartier van de F. L, N.
meldt intussen, dat de opstandelingen
in het Oosten en het Westen op grote
schaal geopereerd hebben tegen Fran
se soldaten. Volgens een woordvoer
der van de rebellen zijn hierbij „do
zijnen" Franse soldalen gedood, onder
wie vier officieren. Er zouden acht
tanks en vier auto's zijn vernietigd.
Volgens de woordvoerder hebben de
felste gevechten plaatsgevonden in
Ain Sefra, Beni Smir en Port-Say, alle
drie plaatsen in het Westen.
Deze bekendmaking van het mili
taire hoofdkwartier wordt hier be
schouwd als een poging de positie van
de rebellen te versterken, voordat de
onderhandelingen beginnen.
(Van een - onzer verslaggevers)'
r Met' eest - fcfra gebaar trok vrimeë'
Marijke gistermiddag aan èen seheeps
bel in de nieuwe Utrechtse jaarbeurs
hal, die. haar naam draagt. Dat was
het sein om <L twee roltrappen in het
midden van de hal in beweging te
stellen en voor de in ceremonieel te
nue. gestoken leden van de Marinièrs-
kapei om het „In naam van Oranje, doe
open de poort" in te zetten.
Terwijl de kapel speelde, daalden
de musicerende pijpers van de ka
pel met de roltrap van de eerste
verdieping- naar de begane grond
om daarna met de roltrap naar da
andere verdieping te gaan. -Daar
mee, was ""e hal officieel geopend.
Om kwart voor drie was onza
jongste prinses samen met haar
moeder by de Jaarbeursingan'g aan
de Graadt van Roggenweg aange
komen, waar zy werden verwel
komd door dr G van der Wal als
voorzitter *an de Raad van Beheer
van de Jaarbeurs en de directeur
van de beurs, drs. J. H. D. van der
Kwast. Ook burgemeesterDe Ranitz
van Utrec.it en de commissaris van
de Koningin in de provincie Utrecht,
mr. C. Th. E. Graaf van Lynden, van
Sandenburg waren bij deze ontvangst
aanwezig.
Liesbeth van Dien, een dochtertje
van het hiöfd van de technische'
dienst van de Jaarbeurs, en Margriet
Daarnhouwer, een dochtertje van
een exposant, mochten de Koningin,
en Prinses bloemen (groene orchi
deeën), aanbieden.
In het restaurant werden daarna
enkele led ;i van de Raad van Be
heer voorgesteld, alsmede de archi
tect var de Jaarbeurs, Rein H. Fled-
derus, de aanr .r.-.ers en enkele ex
posanten.
De voorzitter van de Raad van
Beheer, dr. G. van der Wal, sprak
voor de opening zijn gasten toe,
waarbij hij hermnerde aan het feit,
dat belan. rijke onderdelen van het
Jaarbeurse jmprnx de namen dragen
van leden van ons Koninklijk Huis,
waardoor de band tussen het Neder
landse bedrijfsleven (dat in de Jaar
beurs wordt t weerspiegeld) en het
koninklijke gezin wordt onder
streept.
Na de opening maakten de Ko
ningin en de Prinses oen rondgang
door de hal, waarbij allereerst een
bezoek werd gebracht aan de stand
van Radio-Holland. Op deze stand
bracht de directeur van Radio-Hol
land, ir. H, T. Hylkema, radio-
telefonisch contact tot stand met
kapitein L. Meyer van de „Koningin
Wilhelmina", een schip van de lijn
Hoek van HollandHarwich, dat zich
ergens op volle zee bevond.
De scheepvaart kreeg wel de no
dige aandacht, want ook werd nog
een bezoek gebracht aan een van de
vier mijnenvegers, die in het Mer-
wedekanaal bij de beurs liggen, en
wel aan het vlaggeschip „Van Strae-
len".
Tijdens de thee in het restaurant
van de Marijkehal bood dr. Van der
Wal namens de Raad van Beheer de
Prinses een vulpen aan. De heren
W. A. V. van Dorne en ir. J. M. G. D.
baron van Slingelandt offreerden
namens da deelnemers een relsneces-
saire.
Bendix Corp. Netto-winst 4e Jew, $7,6
(5,7) miljoen of 1.42 (1,13) per aand,
Columbia Gas System Netto-winst 1660
45,1 (36,8) miljoen of 1,53 (1,3?) per aaad.
