De Bijlmer
Crisis om Berlijn toegespitst
Forse taal van Kennedy
en Chroestsjew
Rusland laat zich
niet intimideren
weer
MORGEN:
NOG
e
Conflict in haven:
eisen afgewezen
.Rudi wordt
een ideaal
schip-
Veiligheid van
Europa staat
op het spel
Kernsatelliet
gelanceerd
4000 stakers in Amsterdam
P .T.T.-chauff euse
in Amsterdam
Noodweer in Japan
door Amerika
n
Phoemi Nosavan naar
de Ver. Staten
Het
weer in
Europa
Liibke feliciteert
prins Bemhard
r
DONDERDAG 29 JUNI 19G1
V
Directeur H DE HU KJ
TÏÏTVTIGSTE JAARGANG No. 4945
"A
y
k ^Zie verder pag. 3, 3e kolom)
E crisis rond tie kjvéstie-JBerlijii heeft woensdag ernstiger vor
men uaugenotlien door scherpe verklaringen zowel van pre
mier Chroestsjew als van president Kennedy. Bovendien kon
digde het communistische regime in Oost-Duitsland een
nieuwe luchtvaartmaatregel aan. die een bedreiging kan vormen
voor het Westelijke vliegverkeer op Berlijn.
De Russischep remier verklaarde in het Kremlin bereid te zijn
met het Westen over Berlijn te onderhandelen. Hij voegde eraan
toe dat de Sowjet-Unie zich niet zou laten intimideren door maat
regelen van het Westen, zoals verbreking van diplomatieke betrek
kingen. economische sancties of militaire mobilisatie. Het was op-
mt-ikeiijk dat de Sowjet-premier niet dreigde met mobilisatie van
zijn strijdkrachten. In stede daarvan waarschuwde hij de „vijanden
van de vrede en coëxistentie", dat de Sowjet-Unie zich niet on
verhoeds zou laten overvallen. „Wij zullen", zei Chroestsjew, „de
nodige maatregelen treffen ter versterking van onze veiligheid en
strijdbaarheid".
o
wfëm
Op de negende verdieping van
het Havengebouw waren inmid
dels de directeuren van de ver
schillende Amsterdamse scheep-
vaartondernemïngen bijeen om te
beraadslagen onder voorzitter
schap van de voorzitter van de
S.Y.N., de heer J. A. Warning.
(Zie verder pag. 16, le kolom)
„De „Budi" wordt een Ideaal
schip en mijn vrouw en mijn
dochters verheugen zich. nu ai
mèt mij in het vooruitzicht van
de tochten en tochtjes dié wij ér
mee van Porto Ercole (Italic) uit
Zullen maken. Het is een cadeau,
van blijvende waarde t -is tel-
!ïfcehs ;weer vreugdevolle"dag.-
in de herinnering zaUrdepeji".
Beide groepen
Dank
en in Nederland
Vliegtuigje
A
1ROUCXdam: Pos tb Lil °i u 2 hs!'!aijTclcf. 1,5700 (8 U.
-
WlïSü J! Pos'SifO No. 421887.
KUchtendlenrt 18.30—19.15. - Telefoon 673473.
Spuiweg 132. Tclef. 4570.
Aleida straat 23. Te lef. 65451.
^nkw?r"lTrLossl ^Smmfr W?I*' 2'6'5 PCT maanrt' 790 i
per «wartaal. Losse nummers 15 cent. Verschijnt dagelijks. I
y
Dordrecht:
Schiedam:
7h&tUiA
T\E opeenhoping van de Nederlandse
bevolking in de Randstad Holland
Wtjft doorgaan.
Vestiging van industrieën buiten dit
taelgebied kan de trek naar de Rand
stad wel verminderen, doch aan uitbrei
ding van dit stedelijk gebied is niet te
ontkomen. Volgens schattingen van het
Centraal Bureau voor de Statistiek zul-
Jen hier binnen twintig jaar 5.5 miljoen
mensen wonen tegen 4 miljoen thans
Dit betekent dat men in de Rand
Stad in toenemende mate de kwalijke
gevolgen van de verstedelijking zal on
dervinden. Kwalijk vooral omdat het
geestelijk welzijn van de mens hierbij
ten, nauwste is betrokken. De seculari
satie van het leven zal zich nog sterker
doen gelden.
Een ander punt, waaraan we even
min achteloos "voorbij kunnen gaan is,
dat loggè stadslichamen onbestuurbaar
dreigen te worden.
TYEZE kwestie is weer actueel nu het
gaat om de vraag of de nieuw te
bouwen stad in de Bijlmermeer een
wjjk van Amsterdam moet worden of dat
het de voorkeur verdient hier een begin
te maken met de vestiging van een twee
de sterke randgemeente van Amsterdam
naast Nieuwer-Amstel (Amstelveen)
Nu kunnen we wel stellen dat te sterk
uitgroeiende stadslichamen ongewenst
lijn, nog meer te laken is het wanneer
de mogelijkheden om de bevolking goed
onderdak te helpen, onvoldoende zijn.
Terecht meent Amsterdam dat 50.000
woningen in de binnenstad gesaneerd
moeten worden. De huisvesting in buur
ten als Kattenburg en Wittenburg is vaak
onvoorstelbaar 'slecht. Amsterdam heeft
nog tienduizend éénkamerkrotten; 40.000
gezinnen leven opeengepakt in voor het
grootste deel bouwvallige tweekamer
woningen. Deze mensen moeten gehol
pen worden.
TluTINISTER Toxopeus heeft gezegd het
d# vraag te achten of liet aanbe
veling verdient de bebouwing van de
Bijlmermeer in de kortst mogelijke tijd
tot stand te brengen. Dit met het oog op
de toekomstige woonbehoefte van de
agglomeratie-Amsterdam.
Reservering van woonruimte voor de
toekomst ten koste van. het laten voort
bestaan van een schrijnende nood thans,
lijkt ons onjuist. De Amsterdamse krot-
tenbewoners mogen niet de dupe worden
van een te trage bebouwing van de Bijl
mermeer.'
Wel is het ongewenst dat de bebou
wing van de Bijlmermeer zich in een
sneller, tempo voltrekt dan de sanering
van Amsterdams binnenstad. Daardoor
zon inderdaad-het gevaar van onnodig
tèrreinyerbrmk ontstaan. Dan zal een
groot deel van de woningen niet betrok-
ken worden door hen die werkelijk in
Woningnood verkeren, doch door hen bij
wie slechts sprake is van woningbehoef
te. Dié behoefte, buiten de stad wonen,
zou ook bevredigd kunnen worden op
plaatsen waar het- reserveren van ter
rein voor de toekomst minder gewenst
is*
(Geldig tot vrijdagavond)
WARM WEER.
Droog en overwegend zonnig weer met een zwakke tol
matige wind tussen west en zuid. Maximunvlcmpera-
tnrcn van 20 graden aan zee tot 25 graden in het binnen-,
tand.
Morgen; Zon op: 4-23 Maan op: 22.28
Onder: 21.04 Onder: 0.48
)!ooff1rei1arreur' l)r J A H j s HKtUNS SLOT
fTIEGEN de achtergrond van de te sa-
neren wijken beschouwt Amsterdam
het alg een vanzelfsprekende zaak dat
de Bijlmermeer een deel van deze stad
Wordt, Men beroept zich daarbij op de
noodzaak van de snelle bebouwing. Wij
hebben het apparaat ervoor; wordt een
nieuwe gemeente gevormd, dan zal het
minder snel gaan, zo is de redenering.
Hoewel het voor de hand ligt dat Am
sterdam in kortere tijd een stad uit de
grond kan stampen dan een nieuw te
vormen gemeente, staat het geenszins
vast dat de Bijlmermeer volgebouwd
moet worden in.een.tempo als Amster
dam ons wil doen geloven.
Bovendien zal Amsterdam in de komen
de jaren onder zo zware financiële druk
staan door de uitvoering van grote ob
jecten (o.a. de IJ-tunnel), dat de stads-
sanering slechts zeer geleidelik haar be
slag zal kunnen krijgen.
TTET bebouwen van de Bijlmermeer is
in de eerste plaats een belang voor
'de agglomeratie-Amsterdam. Een tegen
stelling tussen een nieuw te vormen ge-
■meente en Amsterdam bestaat hier niet.
-Aan de orde mag niet in de eerste
plaats zijn het behartigen van de belan
gen van Amsterdam als gemeente, maar
-bet welzijn van de mens in dit stede-
- lijk: gebied, nu en in de toekomst.
Dat gemeenten los naast elkaar wer
ken en slechts rekening houden met
de eigen gemeentelijke belangen, is in
een gebied als de Randstad niet meer
mogelijk zonder de belangen van de
mensen, die er moeten wonen, te
schaden.
TbOVENGEMEENTELJJKE organen,
die de ontwikkeling van een uit ver
schillende gemeenten bestaand gebied
moeten leiden, kunnen uitkomst bren
gen.
D
De hoofdstedelijke P.T.T. heeft
de primeur op het gebied van
vrouwelijke chauffeurs bij de P.T.T.
De foto-toont mevrouw J. H. Wil-
ders als de eerste chanffeuse in
Amsterdam.
Het ligt in de bedoeling om na
een opleiding verscheidene dames
op de bestelauto's te zetten. De
dames zullen speciaal, ingeschakeld
worden voor het lichten van de
brievenbussen.
"Vandaag was het de vijfde achter
eenvolgende dag dat de regen in stro
men viel in Japan. Overstromingen en
grondverschuivingen zijn daar het ge
volg van en het aantal slachtoffers is
groot.
Reeds kwamen ten minste 129 men
sen om. Het aantal daklozen wordt op
bijna een kwart miljoen geschat. Bij
de politie zijn 148 mensen als vermist
gemeld en 213 als- ernstig gewond.
(Advertentie)
TIET hoge-drukgebied, dat gisteren de
il omgeving van Het Kanaal bereikte,
heeft zich over het Europese vasteland
uitgebreid. Het centrum ervan bevond
zich donderdagochtend met een lucht-
drukwaarde van iets meer dan 1030 mb
boven Tsjechoslowakije. Het omvat nu
ook geheel Zuid-Europa en de Balkan
en heeft een uitloper in de richting
van Engeland.
Aan de rand veroorzaken enkele
storingen in Noord-Schotland en langs
de Noorse kust wat regen. Voor morgen
wordt er in ons 'land opnieuw warmer
weer verwacht. Bij een stralende zon
zullen de temperaturen kunnen oplo
pen tot waarden tussen 25 en 30 gra
den, De wind is aflandig, maar dicht
aan de kust brengt een zwakke zeewind
tijdelijk wat verkoeling.
Op zijn eerste persconferentie
sinds zijn gesprek met Chroes
tsjew in Wenen, las president
Kennedy vvoensdag een in scher
pe bewoordingen gestelde ver
klaring voor waarin hg zei dat de
crisis rond Berlijn door de Sow-
jets was „gefabriceerd".
Hij grti^i^te
belang dat de Amerikanen 'zich
bewust zijn van de ernst van het
gevaar, die door de jongste pro
vocerende verklaringen van
Chroestsjew is ontstaan. Hij
noemde het een bedreiging „voor
de vrede en veiligheid van Euro
pa en ons zelf".
„Er heerst thans vrede in
Duitsland en Berlijn. Als deze
verstoord wordt, zal het de direc
te schuld van de Sowjets zijn",
aldus Kennedy.
Even voor Kennedy zijn verklaring
voorlas, had Chroestsjew in Moskou
gezegd, dat bij het sluuiten van een
vredesverdrag met Oost-Duitsland.de
westelijke toegang tot West-Berlijn
zou worden gegarandeerd. Maar hij
voegde hier „het addertje in het gras"
aan toe, door te zeggen dat de Oost
duitsers de controle zouden uitoefenen
op de toeganswegen over Oost-Duits
land naar West-Berlijn.
Alsof Kennedy deze verklaring had
voorzien, zei hij op zijn persconferen
tie, dat het Westen onderworpen zou
zijn aan „de intriges van het Oostduit-
se regime" en die intriges zijn erop
gericht de rechten der Westberlijners
te vernietigen.
DE Amerikaanse president zei, dat
hem nog geen mobilisatieplannen
zijn voorgelegd om het dreigement van
Chroestsjew het hoofd -te bieden, maar
dat Amerika's militaire leiders en
Dean Acheson voorstellen aan het ont
werpen waren om „onze verplichtin
gen in Berlijn" na te komen. Enkele
van deze plannen zouden donderdag
door de nationale veiligheidsraad in
studie worden genomen.
Intussen vaardigde het regime in
Oost-Duitsland een nieuwe wet uit die
het luchtverkeer tussen West-Berlijn
en de westelijke wereld zou kunnen
bedreigen. De wet die op 1 augustus
van kracht zal worden, verplicht alle
vliegtuigen met radio's, hun radio-uit
rusting te doen registreren. Buiten
landse vliegtuigen moeten „hun aan
komst in of vertrek uit Oostduits ge
bied melden", aldus de bekendmaking
van het Oostduitse Ministerie van ver
bindingen. Er werd echter niet gezegd
dat buitenlandse vliegtuigen om toe
stemming zouden moeten vragen om
over Oostduits gebied te vliegen.
Diplomatieke waarnemers in Moskou
vinden Chroestsjews opmerkingen
over Berlijn, de minst scherpe die hij
over de kwestie tot dusver heeft ge
uit sinds zijn terugkeer uit Wenen.
Men mist in zijn verklaring van gis
teren twee punten waarmee hij eerder
had gedreigd; de limiet van zes maan
den voor het sluiten van een vredes
verdrag en de belofte, van Berlijn een
vrije gedemilitariseerde stad te maken.
GESCHENKEN VOOR
JARIGE PRINS
De Verenigde Staten .hebben van
morgen vroeg 's werelds eerste met
kernenergie aangedreven -knnstsatel-
liet gelanceerd.
De Amerikanen lanceerden een bij
na 26 meter lange thór-able-star raket
om een bijna-90 kg wegende satelliet,
uitgerustmet U een ^Eerhinotor - ter
kleine "Satéllïéf^SpS1 een- rijgBMÉjmjl
hoge baan om |p'aarde
Het is de eerste maal dasgpieoni-
energie in een satelliet vwrat ge
bruikt. De ruim twéé kg wegende
„s-n-a-p" (system for Nuclear
auxiliary power) bevindt zich in de
kern van de 16-kantige satelliet.
De motor, volledig ingekapseld en
explosie-vrij, gebruikt de warmte van
een kleine kern van radioactief pluto-
nium-238 die twee van de vier radio
zenders in de satelliet voedt."
Het was ook de eerste poging om
drie satellieten tegelijk met een enke
le raket in een baan om de aarde te
brengen.
Het zou nog ongeveer twee uur du
ren voordat men weet of de poging is
geslaagd en de drie satellieten met de
lege laatste trap van de raket te
zamen ongeveer 811 kg wegend - in
een baan om de aarde zijn gekomen.
Vanmorgen vroegi
defileerde het ca
detten-tamboer-
korps van de Ko
ninklijke Militaire
Academie langs het
paleis Soestdijk. Na
afloop van het de-
filé dankt de Prins
voor de muzikale
hulde. (F ow bo
ven).
Een deputatie
mv-S&tMttiidrt poor_
Wagenin-
later de
(èijftigjarige) Prins
een Abraham
aan. Lachend ac
cepteerde de Prins
die naar oude zegs
wijze nu „Abraham
gezien heeft") dit
geschenk. (Foto
hiernaast).
7/
Generaal Phoemi Nosavan, het hoofd
van de pro-westerse troepen in Laos,
is per vliegtuig uit Genève vertrokken
om enkele dagen lang besprekingen
te voeren met hoge autoriteiten in
Washington.
De sterke man van de regering-
Boen Oem reist via Parijs en New
York.
Prins Boen Oem is eerder op de dag
naar Laos vertrokken waar drie prin
sen verder overleg zplien plegen over
de vorming van een aoalitie-regering.
(Van een onzer verslaggevers)
Een vertegenwoordiger van de
Scheepvaart Vereniging Noord
heeft vanmorgen de eisen, zoals
die door de stakende Amsterdam
se havenarbeiders - rb 4000 van
morgen - op 'n protestvergadering
zijn geformuleerd, geweigerd
ontvangst te nemen. Een delegatie
van zes man onder leiding van
stakingsleider C. C. („Nelis")
"Heyt kwam vanmorgen in het
door ruim 400 stakende arbeiders
omringde havengebouw de eisen
overhandigen, die inhouden:
binnen veertien dagen een
extra-uitkering van 100,
een bruto-inkomen van 120,
per week en
een verhoging van de reisduur-
vergoeding voor arbeiders van
buiten Amsterdam van een tot
twee werkuren.
Van de Amsterdamse havenar
beiders, die gistermorgen in sta
king waren gegaan, waren er
's middags ongeveer duizend aan
wezig op een vergadering in Kras-
napolsky.
Dit zei ZEE prins Bemhard vanmor
gen nadat hem het cadeau van het
Nederlandse bedrijfsleven, het motor
jacht „Budi", was aangeboden. Op 29
juni heeft de Prins dit jacht, dat ge
bouwd is op de werf van de N.V. Ni-
colaas Wifaen en Vis te Alkmaar, zelf
te water gelaten. Het geschenk werd
hem nu „op papier en in foto" over
handigd.
Zeer belangrijk vond de Prins het,
dat het schip een geschenk is van,
het Nederlandse bedrijfsleven, van
werkgevers en werknemers gezamen
lijk. De Prins zag hier een erkenning
in dat datgene, wat hij voor het Ne
derlandse bedrijfsleven heeft.probe
ren te doen, door de beide samen
stellende groenen van dat bedrijfs
leven is gewaardeerd.
„Diep ben ik ervan doordrongen, dat
wij ook op economisch terrein als een
heid moeten optreden. Wat bereikt
wordt op het gebied van de export-of
met betrekking tot een verhoging der
produktiviteit komt aan het bedrijfs
leven als zodanig, aan werkgevers zo
wel als werknemers ten goede. Dit
gezamenlijke cadeau is voor mij het
bewijs, dat dit besef fan beide groenen
leeft.
Voor mij zal het een stimulans zijn
om naar de mate van mijn krachten
voort te gaan met mijn pogingen da
belangen van het Nederlandse bedrijfs
leven te behartigen", aldus de Ptins.
De Prins herinnerde eraan, dat hij
het schip „Budi" heeft genoemd ómdat
het bestemd is te komen liggen bij het
huis, dat hy in Italië liet bouwen en
dat „de gelukkige olifant" heet
Een „Budi" dat is een olifant zon
der slagtanden, die volgens de inboor
lingen geluk brengt behoort naar
zijn mening daarbij.
De Prins sprak zijn dank uit tegen
over de schenkers in hun totaliteit,
maar inzonderheid richtte hij zich tot
dr. ir. F. Q. d. Hollander, oud-voorzitter
van het Verhond van Nederlanösche
Werkgevers, de heer H. W. A. van den
Wall Bake, directeur van de Neder-
landsche Handel-Maatscbappij, en de
heer J. G. Drabbe, directeur van de
Kon. Ned. Maatschappij voor Haven
werken.
Wind- Max. temp.
Station Weer rtehtln* v. gisteren
•n snelheid en neerslag
mtrp.sec. afjreL 24 u.
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Aberdeen
Londen
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Pariis
Bordeaux
Grenoble
Nice
BerHin
Frankfort
München
onbew.
1. bew.
regen
h. bew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
1. bew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
h. bew,
onbew.
wnw
wzw
6
e
3
w 7
windst.
windst.
z 3
ozo 2
no 3
windst.
no 1
windst.
n 2
w 2
ono 2
windst.
17
18
21
17
22
23
f9
21
19
23
26
24
26
29
22
19
0
0
0,1
O
O
O
O
0
O
O
0
O
O
O
0
O
Den Helder
Ypenburg
Vlissïngen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
Zd.-Limb.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
zw 6
z 2
z
zzw 2
windst.
z 2
windst.
zzo t
18
19
20
19
20
20
21
20
De „Budi" is een van de vele~ge-
schenken, die prins Berhbard ter ge
legenheid van zijn verjaardag ontvan
gen heeft. Om er enige te noemen:
De afdeiing motorvliegen van de Kon-
Ned. ver. voor Luchtvaart zond een
zilveren model van de Hawker /BW'
tweedekker. In een toestel van dit
type maakte de Prins in 1941 in En
geland zijn brevetvlucht als leerling
van de RAJFHet contactcentrum op
voorlichtingsgebied schonk de Prins
(die erelid is) een antiek zilveren ser-
veerblad. De christelijke oranjever
eniging „Bijbel en Oranje" te Den
Haag schonk een barometer, bestemd
voor het nieuwe jacht van de Prins.
De Westduitse president Lübke heeft
prins Bemhard het volgende telegram
gezonden: „Aan uwe koninklijke hoog
heid zend ik mijn oprechte gelukwen
sen met uw 50ste verjaardag."
