Werf Gusto Schiedam
100 jaai
SKODA
Zuiderkruis uit Hollandia
met 580 repatrianten
van
Aanrander
Vlaardingen
meisje
gepakt
„Ronde van Schiedam"
wordt groot evenement
iNSv.-Guinea
Smidszoon stichtte wereldbedrijf
de SKODA Combi staat altijd voor U klaar
lil u
Uittocht nu definitief begonnen
in
Scheepsboutv
bracht bloei
EEN VEILIGE KEUZE
mm,
opruiming
Twee gewonden
bij botsing
Auto reed tegen
scooter: gewonde
Matroos slaat
man neer
Triestrommelig
en mistroostig
Bekende renners hebben ingeschreven
tmtrU
Nw.-Guinea Koerier
geliquideerd
4/»*
ter meulen
DE ROTTERDAMMER
MAANDAG 30 JULI 1962
(Advertentie)
«i'u 'C-if, V, t- ïg.-b foi
Tienduizend
draagvermogen 400 kg - laadruimte met neer
geklapte achterbank: 150 x 100 x 80 cm - geheel
•talen carrosserie van I mm dikke staalplaat -
Super motor: 1221 cc - 47 pk - 125 km/u.
geheel compleet f 6475.
p|p Ti
Concentratie
H. ENGLEBERT N.V. - DOBBEWEG - VOORSCHOTEN - TEL (01717)2010*
FATSOENLIJK
GENOEGEN
NEERLANDS BLOED
HAP ik geweten mijnheer de redac
teur voorzeker ik ware terugge
deinsd begint een verslag op 2 april
1872 en toij van 1962 speuren dan gre
tig naar de zin van dat ellenlange
verhaal over het feest op 1 april 1872
in Schiedam. De aanwezigen stonden
als één man op in Musis Sacrum toen
het Gentse muziekkorps eerlands
oeliefkoosde volkslied" het „Wieu
Neêrlands bloed door de aderen vloeit"
speelde. Om te onthouden. Z.M. stoom
de over de Maas, dns trok de schutte
rij er op uit. Jammer het ongunstige
veer belette Z.M. op het dek te ko
rten. In de Doele werd een magnifie
ke optocht samengesteld. Het stelde
„Oranje en zijn keurvendel" voor die
„dan ook spoedig te voorschijn kwam
Het liep dus perfect in de goede oude
tijd.
ANDERS
ZATERDAGMIDDAG zijn 240
personen, voor het merendeel
vrouwen en kinderen met het
stoomschip Zuiderkruis uit Hol
landia vertrokken op weg naar
Nederland. Zij zijn de eersten van
de uittocht van de Nederlanders
uit Nieuw-Guinea, die met het
vertrek van dit schip is begonnen.
Aan boord van de Zuiderkruis
bevonden zich reeds 340 repa
trianten, afkomstig uit andere
delen van Nieuw-Guinea.
(Van een onzer redacteuren)
Dinsdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van deze
japonstoffen in een groot sorti
ment kleuren en dessins, kreuk-
herstellend, dubbelbreed, (voor
een pakje 2,5 m, voor /sponnen
7,5 m en voor rokken 80 cm),
alle stoffen. AQ
WELWILLENDHEID
Orgelbespeling
D. Jansz. Zwart
Vlaardmgse pohtie-apparaat, IS lieren maakten foto's van de beschadigde
zaterdagavond om acht uur de
man gearresteerd, die op 21 juli
in een op Maassluis grondgebied
staande keet een ernstig zeden
delict heeft gepleegd met een
zevenjarig meisje uit Vlaardin-
gen.
PPSC kampioen
zomeravondvoetbal
Vermoeden
en dadelijks
OPVANGADRES
verf van de vakman
TWEEDUIZEND
AANWIJZING
PARLEMENT
OE THANT
WANNEER?
(Van een onzer verslaggevers)
HET IS NU vrij gewoon te vermel
den dat Gusto weer eens een
vreemd vaartuig gebouwd heelt.
Sinds tientallen jaren krijgen de
vreemde vaartuigen op de werf aan
de Maasdijk in Schiedam gestalte.
Kortgeleden kwamen nog de kraan-
boorponton Seashell, de ferryboot
„Free Enterprise" in de aandacht
maar Gusto maakt ook draadvleugel-
boten, plastic boten, hopperzuigers
(onlangs de Johannes Gahrs), hef
kranen en vooral ook baggenuigers.
Voor de oorlog waren het de tmbag-
germolens die het bedrijf bekendheid
gaven Het was een 23-jarige smids
zoon die dit wereldconcern honderd;
jaar geleden stichtte. Het eeuwfeest
zal op vrijdag 14 september worden
gevierd. Gusto is al evenmin als de
andere scheepswerven vanaf de op
richting een Schiedams bedrijf. Het
zag er in de vorige eeuw somber uit
voor Schiedam.
Wel werd in 1835 de scheepswerf De
Nijverheid opgericht, iedereen juichte
want het zag er naar uit dat de slechte
tijden voorbij zouden zijn voor Schie
dam. Toch was de brandersindustrie
aan het eind van de negentiende eeuw
kwijnende en van scheepsbouw was nog
geen sprake. Zelfs verkocht men zestig
jaar geleden de grond met tegenzin aan
Gusto. Vooruitstrevende gemeenteraads
leden als M. C. M. de Groot moesten er
de nadruk op leggen dat aantrekken
van industrieën bestrijden van de werk
loosheid was.
Nu is Schiedam niet meer denkbaar!
zonder scheepsbouw. Tienduizend werk- j
nemers vinden emplooi bij deze tak van'
industrie. Wilton Fijenoord vierde in I
1954 het honderdjarig bestaan en nu;
heeft Gusto deze eerbiedwaardige leef
tijd ook bereikt. Toch kwam Gusto eerst
in 1905 naar Schiedam en in de twinti
ger jaren volgde Wilton Fijenoord. De
ze grootste werf kon slechts beginnen
in braakliggend land omdat de Holland
Amerika Lijn WF een renteloze lening
van vijf miljoen gulden verstrekte.
De kinderen van de smid Smulders
verleenden al vroeg assistentie te het
kleine bedrijf en to kwam het dat
Angnstinus Franciscus reeds op 23-jarl-
ge leeftijd een eigen bedrijf stichtte In
's-Hertogenbosch. Hei ging al vlot voor
spoedig en zo kon hij de failliete Utrecht
se Ijzergieterij kopen. Gedurende enke
le jaren reisde hij op en neer tussen
fjET Schiedam van de twintig
ste eeuw is de stad van de
scheepsbouw. Om enkele wer
ven te noemen: Wilton-Fijen-
oord, Nieuwe Waterweg, De
Jong, Gusto. De Hoop. Het rijn
geen oude Schiedamse industrie-
en ook al hebben Schiedamse
schepen vanaf de dertiende eeuw
veel welvaart gebracht voor de
stad. In de Gouden £euw hebben
Schiedamse koopvaarders en
oorlogsschepen goede bijdragen
geleuerd tot de verwezenlijking
van de Nederlandse staat. Dat is
op imponerende wijze te zien in
het plctnspel dat op 13 septem
ber zal worden opgevoerd.
fri de negentiende eeuw kwam
dc Schiedamse scheepsbouw
langzaam tot bloei. De eerste
werf, De Nijverheid, werd in
1835 opgericht. Vreugdevol zong
men toen: „Een jaartje of wat
en weg is het leed. Hoezeedan
brengen de schepen op deze
werf tezaam gesteld U vreugde
in zeeroom en in geld" en voor
die werf dichtte men als steun
voor de kwijnende drankindu
strie: „Moed maar branderijen
onze vlag brengt granen aan, 't
zal nu beter gaan
Nu u-erken tienduizend man
op de Schiedamse scheepswer
ven. Wat zij presteren zal ge
toond worden in het pleinspel
„Twintig eeuwen Schiedam pre
senteren zich.dat op donder
dag 13 september op het nieuwe
parkeerplein Broersvest zal wor
den opgevoerd. Over het begin
van die huidige industrie schre
ven wij bijgaand artikel naar
aanleiding van het honderdjarig
bestaan can Gusto dat op vrijdag
14 september zal worden ge
vierd.
toen bleek dat ook het grote Schiedam
se bedrijf niet groot genoeg was. Gene-!
raties van de familie Smulders hadden;
het beheer van het bedrijf dat nu twaalf- j
honderd werknemers in Schiedam telt.
In de crisisjaren werkten er nog slechts!
enkele personeelsleden o» de werf. De;
ontmantelde werf Smulders kon zich
herstellen.
Een bijzonderheid is de naam Gusto
die een zoon van de oprichter A, F.
Smulders aan zijn villa had gegeven.
Gus naar de naam van zijn vader en To
naar de naam van zijn moeder, maar
A. F. Smulders vond het zo n goed idee
dat hij de naam voor zijn bedrijf adop
teerde. Hoewel het honderdjarige be
drijf nog autonoom is, ziet het er naar
Uit dat de ontwikkeling naar een sterke
concentratie met andere bedrijven leidt.
Ia de oorlogsjaren Is het Idee ge
rijpt om tot deze concentratie te ko
men. Men dacht toen vooral aan de
kostbare research die voor deze be
drijven In gelijke mate geldt en die
goed opgezet moet worden om van
enig nut te kunnen zijn. Daarom tra
den Conrad Stork Haarlem, Werf Gus
to Schiedam (met de neven bedrijven),
De Klop SUedrecht. J. en K. Smit Kin
derdijk, L, Smit en Zoon Kinderdijk,
Verschure Amsterdam toe tot de In
dustriële Handels Combinatie, de ÏHC
Holland Shipbuilders and Engineers.
Het ziet er naar uit dat de vorm van
samenwerking tussen deze grote be
drijven steeds hechter gaat worden
want de tijd is voorbij dat een jeug
dige smidszoon alleen een wereldbe
drijf kon stichten.
•1202 Combi f 6975,- Skoda Octavia f 5250,- Felicia Sportcabriolet 8250.-
DEALERS: GOOSEN'S Autobedrijf, Nwe Binnenweg 311, Rotterdam, lel. 33546 Garagebedrijf 8UGRA, Blankenburgstraaf 145, R'dam, tel. 74319
AUTO-CEMTRAlE, Noordvest 111-113, Schiedam, lel. 65606 NiEUWENHUIJZE's Autobedrijf, Qorpsdijk 204, Rhoon, tel. 2729
Garagebedrijf W, J. KUIL. Soendalaan 30, Vlaardingen, lel. 4279 A. van LIMBORGH, Ooster Lekdijk 24, Krimpen a/d Lek, lel. 2933
Mejuffrouw S. C.
v. Haarenlaan 899
slaagd voor haar
tweede leerjaar.
E. Saager, Burg.
Schiedam is ge
onderwijzersakte,
(Advertentie)
werk was In Amsterdam in verband
met bruggenbouw e.d. werd ook een be
drijf in Amsterdam gekocht en dit zou
later de basis zijn voor de Gusto-Staal
bouw.
In 1894 werd de werf De Industrie te
Slikkerveer aangekocht. Deze werf is
Den Bosch en Utrecht. Toen er veerlater weer Intensief in gebruik genomen
Dinsdagmorgen begint de ver
koop van 'n zeldzame partij ex
clusieve dubbelbrede dames-
stoffen voor het komende na-
laar, voor een prijs, die U
normaal aan het eind van hei
seizoen zoude verwachten.
Kreukherstellende dubbelbrede
stoffen, tn vefe prachtige kwali
teiten, in exclusieve streep-des-
sins, Japon-tweeds, changeant
fibrenkaen vele andere fantasie-
stoffen.
J*E HUUR op een fatsoenlijke stand
een net huis met beneden-, voor-
en achterkamer, kelder, keukenopen
plaatsje met een goed watergevende
pomp, boven-voorkamer, zolder er.
verdere gemakken. Het is een mooie
annoncevooral die watergevende
pomp trekt wel, toch zullen we de
lezers prompt uit de droom moeten
helpen. Het betreft hier een adverten
tie tttf een Schiedamse krant van 18
januari 1872. Wat dat betreft is onze
huidige tijd zo rooruit gegaan dat men
geen advertenties behoeft te zetten
om woningen te kunnen verhuren. De
fatsoenlijke stand zal wel gebleven
zijn ook al vragen we ons af of toen
de radio's met keiharde laicaaige-
kletter de buren wakker maakten
's morgens om zes uur en tcakker
hielden 's avonds om elf. Misschien
niet. Toen zal de fatsoenlijke stand
ook teel niet de stofzuiger hebben
doen loeien 's morgens om half zes
trant al te rein is nog niet fatsoenlijk
vooral niet als men daardoor de bu
ren terroriseert.
QVERIGENS is het bladeren in oude
geschriften immer een genoegen
Het kost wel een beetje moeite om het
te leren want onze kranten maken
grote koppen, onderkoppen en tussen-
koppeu.Vroeger schreef men de kratit
rechttoe rechtaan vol. Dat betekent
dat wij in deze Schiedamse krant van
alles lezen, over pantserschepen met
hunne hoge torens die de weg van de
houten schepen wel zullen volgen,
over het belasten van Boheemse rui
ten omdat de zandsteen vroeger werd
mij gelaten, en de moeilijkheden van
Chatelineau de ijveraar voor de Bour
bons. de besmettelijke ziekte die zo
krachtig in Frankrijk om zich heen
grijpt, een tachtigjarige Hindoese
vrouw die volgens de adat begraven
werd terwijl ze nog leefde, de ruwe
suiker die ook in Schiedam geleverd
wordt. Het is een mooi krantje maar
als men het zo achter elkaar leest
trekt het toch wel een vreemde in
druk.
mej. Loopuyt waren er bloemendan
een ander gildedoor de welwillend
heid van mej. Loopuyt waren er
bloemen, dan. het St. Anthonisgilde,
door de welwillendheid..." o, nee,
het is genoeg, rest ons te vermelden
dat „Die uitzondering bestond daarin
dat de wagen der typografische ver
eniging bij de Eilandse brug in con
tact kwam met de lantaarnpaal waar
door de hemel er van werd af
gerukt...
f^ENOEG voor vandaag, die oude
krant deed dan ook zijn best. pan-
daar dat we nog even aan deze adver
tentie puzzelen: Jn een klein burger
gezin vraagt men ten spoedigste
iemand voor meid alleen tegen zestig
gulden huur en in de waschO, trie
vertaalt ditwat moet er met die meid
en die tras? En niet te vergeten: ,fie
meesterknechts van branderijen, die
onder de banier Arbeid Adelt door
de heer Legner geschonken, deel heb
ben genomen aan de optocht brengen
bij dezen hun innigen dank voor de
hartelijke wijze waarop de heer Leg
ner hen te zijnen huize heeft ont
haald." Het is een mooi dankwoordje
in een mooi krantje, het feest van
1872 vertelt ons dat Schiedam het op
donderdag 13 september toch anders
gaat doen.
Toen de winkelier A. D. uit Maassluis
zondagavond om zeven uur op het rijwiel
pad van de Burg. Knappertlaan op zijn
bromfiets een fietser wilde voorbij rij
den. werd hij van links weer gepasseerd
door een andere bromfietser. De heer D.
werd zenuwachtig, verloor de macht over
het stuur en kwam te vallen.
Hy kreeg verwondingen aan hand en
knie. maar zijn 6-jarig dochtertje, dat op
de duo zat. liep bij de val behalve wat
schaafwonden, ook nog een lichte hersen
schudding op, en moest voor onderzoek
naar de dr. Noletstiehting worden ge
bracht. Vader en dochter konden na ver
bonden te zijn weer naar huis. De voorbij
rijdende bromfietser is na het ongeluk
rustig doorgereden.
Doordat hij de doorgang nie vrij liet
voor de auto. bestuurd door de heer T.
J. L. is de scooterbestuurder J. N. v.d. B.
uit Kethel zaterdagavond om tien uur op
de Schiedamseweg aangereden. Mej. H.
M. L. G. uit Schiedam, die achterop de
scooter zat, kreeg verwondingen aan de
benen, maar kon na in de dr. Nolet
stichting verbonden te zijn, weer naar
huis.
Naar aanleiding van een gevecht op
het Koemarktplein bij de brug, is zater
dagnacht tegen de 24-jarige Schiedamse
matroos A. A. J. K. proces-verbaal opge
maakt De matroos had na een korte
woordenwisseling de Schiedammer C. M.
v. T. een stomp in de maag gegeven,
waardoor Van T. kwam te vallen. Daarna
heeft K. zijn tegenstander nog een schop
:n het gezicht gegeven, waardoor bij de
heer van T. zes tanden los kwamen te zit
ten.
Met zijn 580 passagiers was het schip
lang niet volgeboekt. Dit zou zijn oor
zaak vinden in het feit dat velen een
afwachtende houding aannemen in de
hoop op meer financiële tegemoetko
mingen van het gouvernement, zoals
extra huurtoelage, een toelage voor
het gescheiden zijn van de gezinnen
en vergoeding voor achtergelaten huis
raad.
Het vertrek zaterdagmiddag heeft vol
gers een verslaggever ter plaatse herin
neringen opgeroepen aan de uittocht uit
Indonesië destijds. Het was even triest en
mistroostig. Ook even rommelig omdat
de Zuiderkruis slechts met een minimum
bemanning naar Nederland is vertrok
ken. In Holland la kent men zelfs geen
kruiers, hetgeen betekende dat iedereen
zelf zijn bagage (koffers, dozen, paketten
en manden, maar ook zware hutkoffers
door elkaar
per meter voor ~M
Gêf/i te/, o f schrift, bert.
Zaterdag 11 augustus klinkt op hei kelpereclamekaravaan door de stad
parcours rond de Plantage het jaarlijkse
J_ .^i.lo.eon^p ran
kwamen allemaal want het
verslag vermeldt: „muntte uit
door Sep keur van personen in een
bracht van costuums met schutters
rit ruiters en muzikanten, met de
Prins, met Bredcrode, Egmnnd, Hoor-
ne> de geuzenadmiraals waaronder on-
te eigen, baljuw Salomon van der
liouveu, dan de Rhetorieken, een deta
chement pikeneurs, muzikanten, door
»e welwillendheid van mej. Loopuyt
waren er bloemen, dan de rnouters-
Bilden, door de welwillendheid can
startschot voor de wielerronde van
Schiedam. Het aal de achttiende ronde
in successie worden. Aanvankelijk was
het een sportgebeurtenis van plaatselijke
betekenis. Zestien jaar tang streden ty-
dens de Vakantieweek in Schiedam goede
en minder goede amaieurrenners om de
prijzen en de meestal fraaie premies»
die gedurende de cours werden uitge
loofd.
Vorig jaar veranderde in feite de hele
opzet Van een amateurronde werd het
een ronde voor beroepsrenners. Het di
recte gevolg was. dat een groot aantal
van Nederlands' beste renners inschre
ven. Ondanks het slechte weer bleek de
publieke belangstelling voor dit ver
nieuwde evenement bijzonder groot De
renners lieten zich van hun beste kant
zien en er werd spectaculair gestreden.
Als winnaar kwam vorig jaar de jonge
Piet Rentmeester uit de bus.
Het Comité Vakantiebesteding van de
Schiedamse Gemeenschap en de Ren
nersclub ..Schiedam" waren zich er bij
de voorbereiding van de komende ronde
van bewust, dat men de voorspoedige
groei van dit gebeuren niet moest stui
ten Zodoende werd getracht er dit jaar
een nog grootser allure aan te geven.
Er werden plannen gemaakt te komen
tot een internationaal rennersveld en het
ziet er naar uit, dat deze opzet geheel
zal slagen.
Naast Nederlandse renners zullen op 11
augustus ook Belgische en Duitse ren
ners aan de start verschijnen. Met ze
kerheid kan nu reeds gezegd worden,
dat Schiedam die middag Jan Jansen
zal zien rijden. Ook Piet Rentmeester
zal weer van de partij zijn, evenals
Coen Niesten, Piet Damen en Theo
Sijthoff.
Ook de Belgische renner Emlel Se-
vereljns heeft Ingeschreven,
rijden.
Barend Barendse, de bekende com
mentator, zal voor de microfoon een
doorlopend verslag van de strijd geven.
Het tweede van de vier zaterdag
avondconcerten 1962 in de Gereformeer
de kerk te Schiedam werd zaterdag ge
geven door Dirk Jansz Zwart. Er be
stond veel belangstelling voor dit con
cert en de aanwezigen hebben kunnen
genieten van het boeiende spel van de
oreanist. die voor deze gelegenheid een
veelzijdig programma had samenge
steld.
Het concert werd geopend met een
stijlzuivere weergave van de Variaties
over het koraal ..Allein Gott in der
Höh sei Ehr" van Jan Pietersz. Swee-
linck. Na een mooi gespeelde Giga van
J, B. Loeillet vormde de interpretatie
van Bach's magistrale Preludium en Fu
ga in G dur een bijzonder hoogtepunt.
De opbouw van de Fuga. met haar mar
kante thematiek, kwam zeer goed tot
uitmg in deze vertolking. De rij van
oude meesters werd besloten met het
vierde Concerto van G. F. Handel.
Hier volgden de fraai gespeelde Fan
tasie over Psalm 33 van C. de Wolf en
de romantische Prière et Berceuse van
Guilmant. Het programma werd beslo
ten met een eigen compositie van Dirk
Jansz Zwart. Koraalvariaties genaamd.
P. Veenstra.
In de nacht van zaterdag op zondag
omstreeks twee uur merkte een agent van
politie dat in de Passage een man op een
damesfiets rondreed. Het was de 18-jarige
Duitse schepeling G. C., die stevig onder
invloed van sterke drank verkeerde. Hij
Óm de ronde bekêndheld en fleur le verklaarde dat hij de fiets in de buurt
geven sal zaterdagmorgen een aantrek- van de Passage had weggenomen.
DANK ZIJ een omvangrijk en Bankasingel J. P. Coenlaan te Vlaardin-
igen. Daar waar twee auto's tegen elkaar
intensief onderzoek va®j gebotst, waarbij een der wagens enkele
de Maassluise politie, die veel malen over de kop was geslagen. Dit ea
rn ede werking ondervond van het
Zaterdag waren tegen de 31-jarige ma
troos (van de binnenvaart) B. S„ ie
Vlaardingen zoveel bezwarende aanwij
zingen gevonden, dat brigadier-recher
cheur K. de With nit Maassluis hem in
rijjn woning kon arresteren. Hjj bood geen
verzet. Maassluise en Vlaardingse politie
waren in de buurt om assistentie te ver
lenen. S„ die gehuwd is en drie kinderen
heeft is voor de inspecteur van politie te
Maassluis, de heer J. de Jong, geleld en
ingesloten. Hij heeft een volledige beken
tenis afgelegd en zal voor de officier van
justitie te Botterdam worden geleld.
(Van een onzer verslaggevers)
Het tweede seizoen van de Schiedamse
Zomer Avond Competitie is nu afge
werkt. De finales brachten nog verras
singen doordat niet de kampioen van de
sterkste afdeling <A) totaal kampioen
werd. maar die van B. PPSC 2. Op de
tweede plaats kwam GTB 3 uit afdeling
D. In deze finalewedstrijden sloeg
PPSC 2 met 4—1 GTB 3. SVDPW 2 (der
de plaats! sloeg met 52 Demos 2.
Ook de Algemene Bedrijfsvoetbal Com
petitie gaat nu aan de laatste restjes be
ginnen. Op het programma staan; maan
dagavond; BBSS-te treinen: Scheffer
IPC en Dewitro—GRS, terrein Schiet-
baanstr.: Rods—GZV en NIVA—ETBH:
dinsdagavond HBSS-terreinen; WK
Helios en BinghamVegla; Volkspark:
auto's. Later bleken al deze foto's van
grote en beslissende betekenis te zijn bij
het zeer intensieve onderzoek, dat naar
het zedenmisdrijf werd ingesteld.
Het zevenjarig meisje dat na te zijn
aangerand, op de Burgemeester Pruis-
singel te Vlaardingen werd afgezet, kon
belangrijke gegevens aan de politie ver
strekken. Zij vertelde o.a., dat de man
haar op zijn bromfiets had meegenomen,
toen zij op de hoek van de Riouwlaan en
de Bankasingel naar de gevolgen van het
ongeluk had staan kijken. Zij gaf ook een
beschrijving van de kleding van haar
aanrander. Met deze gegevens en met de
foto's, die in verschillende in Vlaardin
gen verschonende dagbladen waren op
genomen, toog de Maassluise politie aan
het werk.
Er werd zeer systematisch gewerkt.
Stukje voor stukje werd de legpuzzel
compleet gemaakt. Uit de foto's in de
kranten werden mensen opgespoord,
die op de plaats van het ongeluk had
den gestaan. Met die mensen werd uit
voerig gepraat. Er bleken mensen van
ver bulten Vlaardingen getuige van het
ongeluk te zijn geweest, dat op een za
terdagochtend Is gebeurd.
Particulieren, die foto's hadden ge
maakt, stelden die ter beschikking van
de politie. Een bijzondere bijkomstigheid
is, dat er ook elf dia'3 gemaakt bleken
te zijn, waardoor de mogelijkheid van
herkenning belangrijk groter werd, Op
een van die dia's bleek de dader (met
zijn rug naar de lens gekeerd) voor te
komen.
Intussen had de politie geheel Vlaar
dingen uitgekamd en bestond er al een
vermoeden, wie de aanranding had ge
pleegd. Voordat men de beschikking over
de dia's had gekregen, wist men in Maas
sluis al voor 90 procent zeker, dat de man
inVlaardingen moest vronen, maar zo
lang er geen volledige zekerheid bestond,
kon niet tot arrestatie worder, overge
Schietbaanstraat: Dewitro—Niva: vrijdag d overgeraan
3 augustus: terreinen Schietbaanstraat:
Hoek—WK en GZV-
HBSS: GRS—Helios 2.
-Scheffer. terrein
Dagblad „De Rotterdammer", Schie
damse redactie tel. 64154 b.g.g. tel.
11558Ö toestel 51 (b.g.g. na 18 uur 80037)
alleen voor redactie-aangelegenheden.
Agentschap H. J. Troost, Aleidastr.
23, teL 65431 (alleen voor klachten, ad
vertenties en abonnementen "b.g.g. telef.
115588).
Apotheek Nieuwland, dr. Wlboutpleln.
Belangrijke telefoonnummers: Brand
alarm 69123; politie-alarm 64666; GG
en GD waarschuwing 69290.
Sted. Museum: Zomertentoonstellin-
gen. „Het menselijk gezicht van Euro
pa" (toto's); Constant Nieuwenhuys
„Nieuw Babyion"; pol. prenten van
Opland (alles tot 3 sept.)
Advertentie
en kisten) aan boord van het schip moest
brengen.
Het afscheid van de achterblijvende
echtgenoten droeg een Ingetogen karak
ter. Er werd weinig geroepen en weinig
gelachen, alhoewel er grote belangstel
ling voor het vertrek bestond. De veel
gehoorde afscheidsgroeten waren: „Tot
over een paar maanden" en „Tot spoedig
ziens In Holland".
Enkele andere passagiersschepen, die
de komende weken zuUen vertrekken,
zijn wel geheel volgeboekt In samen
werking met de K.L.M. zal de lucht
vaartmaatschappij yan Nieuw-Guinea, De
KroonduifKroonduif, veertien extra
vluchten met superconstenations maken.
Een machine zal da dienst onderhouden
tussen Blak en Bangkok, een andere
vliegt van Bangkok naar Nederland.
Het ligt in de bedoeling dat de -vrou
wen en kinderen die in de omgeving van
Merauke wonen nog deze week -zullen
worden geëvacueerd. Vervolgens -komen
Seroei, Manokwari, Hollandia en Blak
aao de beurt. De operatie wordt uitge
voerd onder de naam „Spectrum", Gis
termiddag arriveerde de eerste Dakota
uit Merauke op Biak met dertig vrouwen
en kinderen. Vanmorgen bracht een Da
kota wederom een grote groep uit Me
rauke. De vrouwen vertelden bij aan
kranst dat het vertrek een uur tevoren
was aangezegd. Zy mochten per persoon
dertig kilo bagage meenemen, maar had
den juist genoeg tijd de helft daarvan te
pakken. De vrouwen kregen tijdens de
vlucht broodjes van de bemanning.
Van de veertien extra vluchten naar
Nederland waren er vanmorgen drie vol
geboekt. Allereerst vertrekken diegenen,
die in Nederland een opvangadres heb
ben. De KJL.M. is ha staat voor 18 au
gustus mei de .Juchtbrog" 1100 passa
giers te vervoeren. Daarnaast zouden
nog enkele honderden vrouwen en kin
deren met normale DC-8 vluchten kun
nen worden vervoerd, waardoor de to
tale capaciteit voor de komende achttien
dagen op 2.0®« passagiers komt.
Het evacuatieschema is gebaseerd op
het afvoeren van vijfduizend vrouwen
en kinderen in de komende maanden.
Op basis van de vandaag op Biak be
kende gegevens twijfelen de met het
transport belaste ambtenaren of dit aan
tal inderdaad zal kunnen worden be
reikt. Zij zeiden, dat velen niet weg
willen, bijvoorbeeld omdat zij nas van
verlof zijn teruggekeerd of niet bereid
zijn alles achter te laten.
Op Schiphol is zaterdagmiddag voor
een verlof van vier maanden in Ne
derland teruggekeerd de 37-jarige
pater Edmar Vergouwen, priester
piloot van toet vicariaat Hollandia en
de enige vliegende pater van Neder
land. Hij werd op Schiphol begroet
door zijn ouders en door mej. J. Stad
houder en de heer H. Hotebcimer.
resp. voorzitster en secretaris van het
reservefonds Missieluchtvaart.
„Wij beschikken thans over drie een-
motorige Cessna's", vertelde pater Ver
gouwen, „waarmee wij de missieposten
in het binnenland van Nieuw-Guinea be
voorraden en waarmee we de mensen tus
sen de kust en de missieposten vervoe
ren." "Voor ieder toestel is een piloot.
Behalve pater Vergouwen zijn er nL nog
twee leken-piloten: Rob Janssens» afge
staan door Schreiner Aerd-contractore
uit Den Haag en Eric EkeL. zoon van een
DC-8 gezagvoerder der KLM, Pater Adel-
bert Hermans zorgt voor het technisch
onderhoud.
"DE KROON"
Eendrachtstr, 19 Tel. 2755
"T VERFCENTRUM"
Hoogstraat 48 - Tel. 4151
"DE GOEDE HOEK" n.v.
Floris de Vijfdelaan 114
(Promenade West) Tel. 8210
.„Pater Vergouwen heeft sinds hij in
1958 op Nieuw-Guinea aankwam het res
pectabele aantal van 2000 vlieguren in
zijn kleine Cessna gemaakt. „Wel hebben
we enkele malen pech met onze machines
gehad, maar gelukkig heb ik nog nooit
een noodlanding behoeven te maken. Dat
is trouwens in de wildernis van Nieuw-
Guinea nauwelijks mogelijk. Inderdaad,
net is ietwat riskant om boven deze on
begaanbare streken te vliegen op slechts
een motor. De Kroonduif-piloten hebben
dan ook alle vliegtuigen me» meer mo
toren tot hun beschikking. Maar ik ben
bang dat het onze financiële draagkracht
te boven zou gaan", zo zei hij
„Gezien de enorme terrein-moei
lijkheden in Nieuw-Guinea is de mis
sionering voor alle transponen volko
men afhankelijk van de vliegtuigen.
Men legt daarmee in 40 minuten een
afstand af, waarvoor vroeger 9 dagen
lopen nodig waren, bepakt en bezakt
Ernstige zieken, die anders ten dode
opgeschreven zijn worden door het
vliegteam in een paar uur uit hun iso
lement gehaald en naar een zieken
huis vervoerd", aldus pater Vergou
wen.
(Vervolg van pag. 1)
drïo en dr. Van Royen. Besloten werd het
overleg voort te zetten. Zondagmorgen
kwam toen de verrassende mededeling,
dat Soebandrio van -een onmiddellijk
vertrek naar Djakarata had afgezien en
van Soekarno nog enkele dagen in de
VS. mocht blyven, zulks met het oog
op „nieuwe ontwikkelingen ia de kwestie-
N.-Guinet", zoals de Indonesische vice-
premier Leixnena het gisteravond in
Djakarta uitdrukte.
In Soebandrio's besluit om te blijven
zag men een aanwijzing, dat de Indo
nesische bewindsman rekening houdt met
de mogelijkheid, dat bij het overleg ver
dere vooruitgang zal worden geboekt.
Volgens de oorspronkelijke plannen zou
den hy en Malik reeds vandaag in Dja
karta hebben moeten terugkeren.
Er werd niet meegedeeld, welke de
„nieuwe ontwikkelingen" zijn. die de
voortzetting van het overleg hebben
mogelijk gemaakt Amerikaanse waar
nemers hebben echter de Indruk, dat het
inderdaad gaat om eea nieuwe Neder
landse concessie met betrekking tot het
tijdstip, waarop N.-Gninea aan Indonesië
wordt evergedragen. Zy veronderstellen,
dat de Nederlandse regering zich tot een
zekere versnelling van de overdracht
bereid heeft verklaard.
In Den Haag wenste men zich hier niét
over uit te laten. Slechts de Tweede-
Kamercommissies van buitenlandse zaken
en defensie zijn zaterdag door de regering
op de hoogte gebracht van de beslissingen,
die vrijdag in het kabinet zijn genomen.
De commissie-leden was, zoals gebruike
lijk, de grootst mogelijke geheimhouding
opgelegd. Er werd alleen een communi
qué van vertrouwelijke aard verstrekt,
waarin stond dat de gedane mededelin
gen van vertrouwelijke aard waren, „aan
gezien ook de besprekingen te "Washington
vertrouwelijk en nog niet geëindigd zijn".
Daaraan werd toegevoegd, dat „uiteraard
de mogelijkheid blijft bestaan om de
Kamer ook tydens haar reces bijeen te
roepen, hetzij op verzoek van de regering,
hetzij op initiatief van de Kamer zelf".
Volgens de Amerikaanse speculaties
zon de nlenwe Nederlandse concessie
hierin bestaan, dat de regering In Den
Haag akkoord gaat met cm verkorting
van de VN,-overgangsperiode tot één
jaar in plaats van de twee jaar, waarin
bet plan-Bunker voorziet. Uitgaande van
een geleidelijke overdracht beoogt dit
plan, dat in het eerste jaar de VN. het
bestuur over N.-Gninea overnemen, ter
wijl in het tweede jaar de volkerenorga
nisatie het bestuur langzamerhand aan
Indonesië overdraagt. Als de geruchten
juist xfjn zou Nederland er rich nu bQ
willen neerleggen, dat dit hele proces
bestuur*-
zich in één jaar voltrekt. De
overdracht aan Indonesië zon dan In ieder
geval één jaar sa de totstandkoming van
een Nederlands-Indoneslesche overeen
komst een feit z|jn.
Maar zoals bekend heeft president Soe
karno vorige week nog de eis gesteld,
dat N.-Guinea vóór 1 januari 1963 aan
zijn land zal zijn overgedragen. Daaraan
zo redeneert men zou Nederland
in zekere zin kunnen voldoen door aan
secretaris-generaal Oe Thant over te la
ten om te beslissen of binnen dat ene,
nog overgebleven ,3unfcer-jaar~ het tijd
stip van volledige overdracht mogelijk
kan worden vervroegd. Een verkorting
van de overgansperiode brengt echter
bepaalde moeilijkheden met rich mee.
De rol, die volgens het plan-Bunker de
V.N. moeten vervullen, verliest er door
aan gewicht
Hoe het ook zij. van Nederlandse kant
blijft onverkort gehandhaafd de els, dat
toereikende garanties worden verkregen
voor het zelfbeschikkingsrecht der Pa
poea's. In Den Haag, Washington en New
York realiseert mee zich terdege, dat
dit punt bij de onderhandelingen veel
meer moeilijkheden kan opleveren dan
dat van de verkorting der overganspe-
riode.
Indonesië wil de Papoea's blijkbaar al
leen interne zelfbeschikking toestaan
(dus binnen Indonesisch rijksverband).
Nederland wü de volledige vrije keuze
der Papoea's, zoals die te zijner tijd in
een volksstemming tot uiting moet ko
men, gewaarborgd zien, conform het
plan-Bunker.
In V.N.-kringen «ijst men erop, dat
Nederland in liet uiterste geval ook het
verkrijgen van garanties geheel aan
Oe Thant sou kunnen overlaten. Op dexe
manier zou de verantwoordelijkheid voor
de toekomst der Papoea's geheel by de
Y.N. ia casu de secretaris-generaal, ko
men te berusten. Men acht dit een voor
Nederland nlet-oneerbare oplossing.
Volgens Associated Prest zou tijdens
het overleg van gisteren zijn gebleken,
dat Nederland de volksstemming onder
de Papoea's binnen drie jaar na de over
dracht wil houden. Indonesië daarente
gen, zoal bereid tot een plebisciet, zou
daarvoor een termijn van vijfentwintig
jaar willen aanhouden.
A.P. citeerde voorts verklaringen van
Indonesische woordvoerders, waaruit
bleek, dat ook het vraagstuk van de nor-
malisering der Nederlands-Indonesische
betrekkingen al een rol van belang speelt
bö het overleg. In dit verband doet het
gerucht over een nieuwe Indonesische
els de ronde, hierop neerkomend, dat
Nederland een door Indonesië in het bui-
*1•F*1®11 k»ta* wl garando-
het bestaan van het blad"dat op"2Tanü- bereid «tin i^nf.uw I'L<L0,ntslë d*c
ari 1959 voor het eerst in druk verscheen. Nederland te toersteUo^^Irekltingen mei
De waarschijnlijkheid is groot dat de
Nieuw-Guinea Koerier i augustus zal
moeten liquideren. De grote financiële
lasten en het sterke teruglopen van de
advertenties zuilen de directie, xoala het
er nu voorstaat, dwingen de zaak te slui
ten. Alleen een Ingrijpen van de zjjde
van het gouvernement kan het nog mo
gelijk maken dat het enige onafhankelij
ke dagblad In Nederlands Nieuw-Guinea
blijft bestaan.
De directie van de Nieuw-Guinea Koe
rier meent dat als het gouvernement te
hulp komt met een garantie het blad nog
kan worden gered. Geschiedt dit niet
dan komt er onherroepelijk een eind aan
