Valentijndag 1489 herinnert aan
strijd en vreugde
Toneelvernieuwing mag
geen holle frase zijn
O
Vivezzazang tussen
huis en concertzaal in
ROTTERDAM
t Spul van Franssenoorloch"
WERKSPOOR
Schiedams rederijkersspel oudste drama
aam
voortdurend
in oorlog
m
Burgerlijke stand
Steigermaker
zwaar gewond
Hans Tiemeyer in Schiedam:
Concert in zaal van „Triangel"
UPOEN5PA6
gehakt-VlAfiï
AGENDA
Schiedam
Botsing als gevolg
van uitwijken
9?
Gegevens zijn
historisch
ar
VERRAAD IN
SCHIEDAM WERD
BEGIN BLOEI
KEIZERRIJK
ME
Pijpfitters/
G.V,-monteurs
Electrisch lassers
Instr. pijpfitters
Machine-bankwerkers
Gonstr.-bankwerkers
Montagewerkers
DE ROTTERDAMMER
pagina 3
DINSDAG 19 FEBRUARI 1963
en naar nazaten Schiedam in een bevoorrechte positie gebracht ten [bracht aan Brederode de brief met
Kaf d8 b'eurs^en" de eerSte jaren na 1300 was Schiedam
een zeex belangrijke stad in. deze omgeving. Omstreeks 1350 begonnen! wallen te sturen. Dat deed Brederode
de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Gedurende een eeuw was het!maar aI te §raa°-
soms niet duidelijk wie wife bestreed en waarom.
Men wisselde weieens van partij omdat het eigenbelang boven het
gemeenschapsbelang werd gesteld.
EIGEN BEZIT
HISTORIE
EIGENDOMMEN
UiniFQIOGI!
i iRBiiêflRJ' f
Schoonderloo
Zwakste zijde
WITTE
KRUIS
BB eCkte PIJNSTILLER
WITTE KRUIS
Verwoeste stad
BIJ
SLAGERIJ BROEK
....en dagelijks
stiiHli v.-iii id axittiiimuit éH zijn rijk ill
ükjiiéijain zelfs aiiii cjè zijden cjraat
'iééft gèiiarigek. De vpertiende fellruar
jsé bracht iii Schiedam een keerpunt
ISiüt juist
MONTAGE
versnelde opleiding
tot pijpfïtter
(Van een onzer redacteuren)
Valentijndag is vrijwel onopge
merkt voorbijgegaan in Schiedam.
In vele landen is het de dag waar
op vrienden aan vrienden en/of
aan verdienstelijke personen ge
schenken geven als blijken van ge
negenheid. 71 r .7.
In Schiedam krijgt die dagj M (1X17711110. (111
maar nauwelijks tekening hoewei
de veertiende februari
/"ROUWE ALE1D, voogdes over Floris V, heeft niet alleen gezorgd iuit- H') gedroeg zich als een waanzinni-
v d.t Schiedam in 1275 stadsrechten kreeg maar tevens hebben zij!«hVmdS SmSkeiSL^an h(S
gevierd zou
kunnen worden als een belangrijke
datum in Schiedams geschiedenis.
Het is namelijk niet boud te bewe
ren dat het Spaans-Bourgondische
Rijk van Karei 5 en Philips 2 met
de rompslomp van veroveringen in
werelddelen als Amerika, met een
tachtigjarige vrijheidsstrijd van
'koppige Hollanders er niet gekomen
zou zijn als niet Schiedam in. 1488/
1489 voop Rooms-Koning Maximi-
liaan de poort opende naar de
troon van het Duitse Keizerrijk.
Maximiliaan, de grondlegger van
het wereldrijk, heeft jaren dicht bij
de ondergang gestaan maar het is
te danken aan de steun van speci
aal Schiedam (sleutelstad in de
strijd tussen getrouwe Kabeljauwen
en recalicitrante Hoeken) dat om
streeks 1500 een begin kon worden
gemaakt met het vormen van een
eenheid tussen steden en gewesten,
die elkaar gedurende eeuwen had
den 'bestreden.
Het valt te betreuren dat de bete
kenis van Schiedam in dit opzicht vrij
wel onbekend is. In de Grote Kerk her
innert een merkwaaridge grafsteen in
spiraatschrift aan dat gedenkwaardige
verleden.
Er staat te lezen dat de Amsterdam
mer Wijbrantsz sneuvelde op Valentijn
dag 1489 in Schiedam.
Dat is een van de slachtoffers
van een verraderlijke aanval op
Schiedam. Meer herinnert niet aan die
tijd. De povere literatuur over de ge
schiedenis van Schiedam vormt daarbij
nog een wankel ketentje omdat elke
auteur een voorganger heeft nageschre
ven zodat men altijd bij dezelfde bron-
terecht komt
De priester van de St. Laurcns-kerk te
Rotterdam. Willem van der Sluis (1453-
1500) heeft een journaal bijgehouden.
Uit zijn notities komt de belangrijkheid
van Schiedam uit die tijd duidelijk naar
voren. In 1724 heeft Kornelis van Alke
made met behulp van het journaal van
Van der Slnis de geschiedenis van de
Jonker Fransen oorlog beschreven.
Die geschiedenis raakt tevens
geheel de geschiedenis van Schiedam en
tekend voor de schaarsheid van gege
vens uit onze historie is dat zo weinigen
de feiten kennen.
Dat werd eerst anders toen
Maximiliaan aan het bewind
kwam, volgens zijn bestrijders, de
Hoeken,naar de macht greep.
Hij huwde in 1477 met Maria van
Bourgondië, hij was voortdurend
in oorlog, geraakte enkele malen
aan de rand van de afgrond, werd
in 1482 regent voor zijn zoon Phi
lips de Schone en was zelfs van
1506-1515 regent voor de latere Ka-
rel 5.
Deze Maximiliaan was de laatste
ridder op de troon van het Bourgon-
disch-Duitse rijk. Hij woonde tijdens
zijn zwerftochten bij zijn soms wan
hopige opbouw van het grote rijk on
der andere in 1488 bij burgemeester
Pieter Veenlant in Schiedam in het
huis aan de Breede Marktsteeg.
Jn een authentiek geschrift uit die
tijd lezen we dat te Dordrecht de ste
den Delft. Leiden, Haarlem. Am
sterdam, Gouda. Alkmaar, Hoorn.
Enkhuizen. Schiedam, Schoonhoven op
5 april 1477 trouw zwoeren aan Maxi
miliaan. Dat is het begin van de
groei naar eenheid in de lage landen.
Duidelijk is ook dat wel Schiedam,
maar niet Vlaardingen of Rotterdam
tot de machtige steden behoren,
De jaren 1488-1489 bleken zeer kri
tiek voor de partijen. Maximiliaan
werd zelfs in Brugge gevangen geno
men maar de Hollandse steden en
paus Innocentius VIII konden hem vrij
krijgen. Inmiddels was Jonker Frans
van Brederode op 20 november 1488
uit Sluis vertrokken en 's nachts kon
den de 2000 man zich van de zor
geloze stad Rotterdam meester ma
ken. Brederode heeft nimmer kunnen
doorstoten naar andere gewesten om
dat Schiedam hem steeds de weg
versperde.
Hoewel het verleidelijk is te ver
halen van alle Schiedaons-Rotterdam-
se botsingen zullen we ons tot de
belangrijke bepalen.
Op 4 december '1488 kwamen 150
man onder Kornelis van Treslong on-
AI A DAT WE al vele malen hebben
gesteld dat in het Stedelijk Mu
seum het eigen bezit dient te worden
getoond voegt zich zaterdag de stem
van de NSC bij het koor. De redac
teur van dit blad wijst op de belang
stelling voor de huidige exposities en
hij concludeert dat er minder belang
stelling is voor moderne kuv.st en
meer aandacht voor de romantiek.
Hij vraagt zich dan af of het mu
seum op de verkeerde weg is. De
moderne kunstenaar zou in de moge
lijkheid gesteld moeten worden te la
ten zien wat hij maakt. Daarom
meent deze collega dat de moderne
kunst een plaats verdient tn het mu
seum ook al zou het publiek daar an
ders over denken. Hij gelooft even
wel dat een compromis mogelijk is.
LJfJ WIJST er dan op dat onder
het bewind van de heer P. L. A.
Janssen niet het accent op het verto
nen van Schiedams historie is geval
len. Er loas geen ruimte. Hij meent
dat in de gerestaureerde kelderruim
te alvast een plaats voor een deel
van het historisch bezit kan worden
gemaakt. Wij menen dat onze colle
ga een verkeerde bewijsvoering toe
past. Het tvoord compromis is ook
niet op zijn plaats. De redacteur van
de NSC is ervan uitgegaan dat Schie
dam een gebouw heeft waar kunst
uit ons land, uit de wereld telkens
tijdelijk een plaatsje kan krijgen.
Men kan ook letten op de geschiede
nis en het ontstaan van dit Stedelijk
(met de nadruk op Stedelijk) Mu
seum.
f)E ST. JORIS DOELEN en later hst
St. Jacobsgasthins zijn ingericht
met de bedoeling de historische ei
gendommen een plaats te geven, in
ieder geval te conserveren. Men
heeft die plaats gezocht om het wei
nige dat er uit Schiedams verleden is
te bewaren voor het nageslacht. In
middels is de plaats en het bezit uit
gegroeid. Dat betekent dat er gere
geld aantrekkelijke exposities van
en over Schiedam gemaakt kunnen
worden. Om modern te blijven zou
het wel aardig zijn dat de maquettes
getoond worden die voor de ge
meente na de oorlog zijn gemaakt.
Het zijn er vele. In de genoemde
kelder past geen toevallige expositie.
De IJsselsteentjes van het gewelf ga
ven de sfeer aan van de distilleerde
rij-branderij. Het zou dus juist zijn
daar permanent een expositie over
hel gedistilleerd te maken zolang
het Gedistilleerd Museum nog niet
tot leven is geweld.
IH'itsrmiruig
".-huil l'nói'
Is link d«f
I' Nellen in
lihcit om
niet j'eül 'ilisleiNiij/
tjf!; ar'ph'pn iijjljj. iJel/ejlljn
enkele [je cijnl iliï ril ili'tlo
fjehjccitiitl ill jji-uil tbot h
dekt op het gebied van de prehisto
rie. Wij zijn in staat om tonde)' bé-
tltHtill' een gehele iifitl 1)1 (li ft<jlIj!
mui podnodi'peit, tekeningen, jbtos
maquettes over het oudste verleden
ribt Schiedam. Dill tiliiiif dan ook te
flnbptircii. Wltimiin hill er riiidcrs uen
Iljpiilii riilil' ti sjiüCHia!
y t Hliki! 'tril zfeft (cnit meif beter
het trammetje nemen naar Museum
Boymans-Van Beuningen. Het Stede
lijk Museum te Schiedam mag nim
mer wanen te kunnen concurreren
met de bekende grote musea. Dat
museum heeft een eigen plaats en
vanwege het stedetijk karakter dient
dan ook aan het historisch bezit een
belangrijke plaats te worden gege
ven. Er is materiaal genoeg en met
wat hulp van de ter zake kundigen
kan aan elke expositie een apart ka
rakter worden gegeven. Wij denken
bijvoorbeeld aan een expositie over
figuren als Willem Lebinus Penning,
Arij Prins, ds. Frangois Haver-
schmidt enz. Er zou op dit gebied
nog veel te zeggen zijn en men kan
nog veel doen. Het argument dat er
geen ruimte is gaat niet op. Fr zijn
nu al drie grote zalen en een voor
zaal. Eén van deze kan op zijn
minst permanent voor de kennis
van onze stad worden gebruikt. Dat
is heel belangrijk omdat de Schie
dammers wel mogen, weten in welke
stad ze eigenlijk wonen. Misschien
kan de gemeenteraad daar bij gele
genheid de aandacht eens op vesti
gen?
SCHIEDAM. Geboren: Johannes G z v
H Gunneweg en J G Verver; Willem D zv
M Siemann en S Heerlnga; Grietje flvH J
Heikes en A C DeUl; Saskla dv G A KanJj
en JAM Blonk; Marttnus zv J Zegers en
C Montijn; Richard J zv JU N J Korb en
M Hoefnagel: Johannes H z v C L de
Lorijn en J W M Speel: Johanna M d v J
van de Water tn F C H de Goede; Marttnus
WGMZvACM van Baarle en A M C
van Beurden; Henri P zv H P Clement en
H M Steehouwer; Helena M d v H P
Clement en H M steehouwer: Gerard zv
G Ktela en W Rijkebocr; Marearetha M
d v M van Haalden en M M Burger.
Overleden: J E van de Wetering. 81 Jr,
echtg van P van WÜgerden; A Boaman,
S5 jr; W Janssen. 67 jr; H J Hersbach,
77 jr, echtg van L A Bonefaas; J' M van
der Waard, 63 jr, echtg van A Harte.
der de wallen van Schiedam om on
ze stadgenoten te treiteren. De Schie
dammers trqkken er op los. zij ach
tervolgden de vijand door de lande
rijen maar arglistig was een deel
van de Rotterdamse aanhang in de
boomgaarden van slot Starrenburg
verborgen. Dit slot heeft gelegen in
de buurt van. de Overschieseweg.
De Rotterdamse schavuiten ver
moordden qzes Schiedammers en ze
namen er twaalf gevangen. De Schie
dammers zonnen op wraak. Op 18 de
cember staken de Rotterdammers
Delfshaven in brand. Tussen dit Delfs-
haven en Schiedam alsmede Rotter
dam moet men in die tijd grote stuk
ken onbebouwde grond zien.
Zo en passant werd ook het dorp
Schoonderloo aan de Maasdijk plat
gebrand. De driehonderd Rotterdam
mers onder Heinrijk Willemsz, Ge
rard Rooftas en Daniel Lepeltak wa
ren verheugd, De kans voor Schie
dam kwam toen Gerard Rooftas en
kele Schiedammers achtervolgde. Bij
de haven zag hij ze niet meer maar
bij de kolk viel Rooftas met dertig
man in een put. De Schiedammers
hadden bij de haven een put gegra
ven en deze toegedekt met takken
en stro.
Lepeltak en Joris van Brederode
achtten het daarna noodzakelijk dat
de dorpen Rhoon en Poortugaal ge
plunderd werden om daardoor Schie
dam te sarren. De Schiedammers
klommen ook in sloepen en er ont
stond op de Maas een gevecht. De
Rotterdammers werden van de dijk
geworpen en de hoofdlieden gevan
gen genomen.
De strijd naderde de climax. Twee
daggen na. de strijd, op 8 februari
kwamen drie ruiters uit Schiedam bij
Jonker Frans. Ze deden een voorstel
voor het verraderlijk overdragen van
de stad Schiedam aan Brederode. Zij
vertelden dat de troepen steeds on
enigheid hebben in Schiedam. Er wa
ren dan ook Bourgondische (Gelder
se en Klecfse) troepen in Schiedam
gelegerd, verder vendels nit Haar
lem, Leiden, Amsterdam, Den Haag,
Naarden, Muiden en Weesp.
De haven, lag vol oorlogschepen want
Brederode moest worden ingesloten. De
burgerij zal in de enkele straten niet
veel ruimte gehad hebben want de sol
daten waren in de grote panden op
de Hoogstraat, Dam, Kerkstraat e.d. ge
huisvest. Onderling moet het een da
nig gekrakeel geweest zijn en de ge
schiedschrijver verhaalt van ruwe taal
en veel gescheld.
De drie verraders, Jan van Nijme
gen. Gerard van Houten en Albert van
Kleef gingen terug naar Schiedam. Zij
hitsten, daar de troepen tegen elkaar
op. Het werd zo rumoerig dat de be-
voiking,:zich.¥beklaagde bij Maximiliaan
Itï Dordrecht maar toen hopman Ni-
colaas van Wittenhorst voor zijn man
nen ging pleiten, dacht Maxirrjjliaan
niet aan de burgers.
Inmiddels hadden de verraders hun
werk gedaan. De wacht zou op 14 fe
bruari 's avonds om negen uur. zijn
overvallen, de kanonnen zouden van de
wallen in de kerksloot zijn gereden en
Jonker Frans had maar het bezoek
aan Schiedam te brengen. Om hem
het gunstige bericht te brengen reed
op 13 februari 's morgens om vijf uur
een verrader de Rotterdamse poort
Het wapen van Amsterdam draagt
ook inderdaad de keizerlijke kroon
en de geschiedschrijver verhaalt dat
dit recht verkregen is omdat Am
sterdam aan Maximiliaan 60.000
gulden schonk voor het voeren van
de oorlog. Schiedam kreeg mooie
privilegiën. Eén daarvan was dat
jaarlijks op de veertiende februari
een stille omgang mocht worden ge
houden.
Achthonderd man in twee groepen
slopen tot aan de Overschiese poort
en de Rotterdamse poort. In de stad
zou men gaan vechten als van bui
ten de kreet kwam dat Jonker Frans
voor de poorten stond. Om acht uur
werd een kreet gehoord. Dat wfis het
sein niet maar de verraders dachten
liet. Zij overvielen de Haarlemmers.
Dezen kregen echter de steun van de
veie honderden andere burgersoldaten
uit Holland.
Het aantal gekwetsten was groot, veel
gewonden stierven door een slechte ver
zorging en de verraders werden in het
openbaar onthalsd. Valentijnavond 1489
in Schiedam was een bloednacht. Toen
de troepen van Brederode in de buurt
van Schiedam kwamen ontmoetten zij
bevreesde en vluchtende verraders.
Zwaargewond is maandagmorgen de
60-jarige Rotterdamse steigermaker Jo
hannes Horetveg, Wolphaertsbocht 75,
naar het Schietlamse Gemeentezieken
huis gebracht. Hij was omstreeks half
negen met enkele collega's bij de firma
Spreeuwenburg uit Hoogvliet in de 48.000
tons tanker Avedrecht op de bouwhelling
bij Wilton-Feijenoord in Schiedam aan
het werk.
Zij bevestigden in het schip op 10 meter
hoogte enkele steigers. Toen de mannen
naar boven klommen bemerkten zij dat
Horeweg niet meer aanwezig was. Nadat
zij een lamp in het ruim hadden gelaten
zagen zij dat Horeweg tien meter lager
op de stalen bodem was gevallen.
Hij moet vermoedelijk het evenwicht
hebben verloren en door een gat van een
meter bij anderhalve meter zijn geval
len. Zijn blessures zijn zeer ernstig.
Advertentie
Hebt u griep die zo echt in uw
botten is gaan zitten? Jaag hem
eruit met WITTE KHUIS. (poeders,
tabletten of cachets). Salicyt-vrij
en daardoor geen maagklachten.
HANS TIEMEYER, acteur bij het
Nieuw Rotterdams Toneel heeft maan
dagavond in Schiedam een lans gebro
ken voor de toneelkunst en ook voor
de vernieuwing van het toneel. Hij deed
dit voor het kader van de Schiedamse
jeugdverenigingen in de aula van het
Stedelijk Museum. In de eerste lezing
van dit seizoen onder de titel: Wat koop
je voor kunst? Een serie lezingen die
door het museum in samenwerking met
de Schiedamse Jeugdraad wordt ver
zorgd.
De heer Tiemeyer besprak de
schoonheid en de zuiverheid van het
Griekse toneel en de overgave van
de primitieve mens in zijn uitingen.
Bij de primitieven, aldus de heer Tie
meyer waren de pantomimes, de dan
sen, geen kunst, maar bittere nood
zaak, geboren uit angst. Verschil tus
sen toeschouwer en deelnemer was er
niet.
De heer Tiemeyer wenst nu dat wij
weer terugkeren tot de zuiverheid van
•van de Grieken, waar het contact tus
sen toeschouwer en speler zoveel di
recter was. Hij bracht in zijn boeiend
betoog ais wens naar voren, dat de
mensen die de schouwburg bezoeken hun
theaterkoorts overboord gooien. Pas dan
is het mogelijk om toneelvernieuwing
geen holle frase te laten zijn.
Hij meende dat zeker in de moderne
kunst het contact tussen toeschouwer
en verwekker veel directer is als in
verschillende perioden daarvoor.
Als een aardig voorbeeld daarvan
noemde de heer Tiemeyer het beeld
„De verwoeste stad" van Ossip Zad-
kine in Rotterdam. Dat beeld staat
daar, omdat het eenvoudig niet in een
Kort daarop, in mei, poogden de Rot
terdammers met 900 man Schiedam van
de zwakste zijde te veroveren. Op de
Oudedijk (dus in het huidige Nieuw-
land) begonnen de troepen voortijdig te
vechten. Eerst vluchtten de Rotterdam
mers maar later konden ze het over
wicht verkrijgen. Ze dreven de Schie
dammers tot in de Ketelpoort (Dam-
laan) maar toen sloegen de inwoners
van Schiedam zo hard terug dat de Rot
terdammers hals over kop de weilanden
in moesten.
De februari-overwinning werd voor
Maximiliaan de grondlegging van zijn
wereldrijk. Op 25 juni trokken de Ka
beljauwen met 600 man Rotterdam bin
nen en de volgende dag verdween Jon
ker Frans met meer dan duizend man
naar Sluis. Uit dankbaarheid voor de
Schiedamse steun bepaalde Maximili
aan ,,in onzen stede van Schiedam den
11 februari anno 1488" dat ,,onse stede
van Amsterdam ten eeuwigen dage ha
re wapen mogen bekleeden -mette kroo-
ne van onsen rijke".
De fiets is gestolen van de Schie
damse bankwerker H. de J. Het rij
wiel stond niet afgesloten op de Sin-
- géi.
In de Open-Deursamenkomst die
zondag 24 februari in de grote zaal
van gebouw Irene in Schiedam zal
worden gehouden spreekt de redac
teur van de Open Deur, ds. G. P.
Klijn, Het onderwerp is: „Uw oordeel
gevraagd". Aanvang 10.30 uur. Er zal
ruim gelegenheid worden gegeven tot
het stellen van vragen.
Dit is de,grafsteen die in de Grote
kerkte"Schiedam-'herinnert' aan dé
Hoekse en Kabeljauwse twisten. Deze
steen is gewijd aan een der gesneuvel
den van de strijd op de avond van
Valentijndag 1489. In spiraalvormig
gotisch schrift is gebeiteld: „Int iaer
ons Heere MCCCC en LXXXLX op'
sinte Valentijnsdach wart doot ghe-
scoeten Wybrant Jacobsz van Amstel
da. Bit voer die stel".
museum of een beeldentuin had kunnen
staan. Het beeld groeit in de stad en
met de stad mee, zei de heer Tiemeyer.;
Het raakt het wezen der dingen, het
beeld speelt met de stad. Hier kan'
iedereen voelen wat deze stad heeft
doorgemaakt en wat Rotterdam nu on-;
dergaat.
Bij het toneel moet ook iets derge
lijks gebeuren, maakte de heer Tie
meyer zijn publiek duidelijk. Men kan||;
de stad en het beeld vergelijken met
een schouwburg. Pas als de toneelkli-.
ker en de acteur voelen dat zij er dl-'
reet bij betrokken zijn, dan Is er .spra
ke van toneelvernieuwing.
Advertentie
VAN HOGENDORPLAAN 21
TEL.! 4636 - VLAARDINGEN
Wij hebben 'n beetje moeite met de
karakteristiek van een concert wij
konden het door omstandigheden
slechts vóór de pauze bijwonen zo
als het eergisteren 46 jaar geworden
Dameskoor 'Vivezza' dat maandag
avond in de zaal Triangel gaf. Het is
in ieder geval iets tussen huismuziek
en concertzaal in, waarbij de band
tussen kunstlievende en werkende
leden een belangrijke rol speelt en
mede doel van de uitvoering blijkt te
zijn en waarbij eveneens de vormen
wat afwijken van de gebruikelijke en
derhalve ook de normen in enigszins
andere zin gehanteerd dienen te
worden.
Vivezza's zang is een sprekend voor
beeld van de manier waarop in zeer
vele gevallen de koorzang uit liefheb
berij ten onzent wordt beoefend: gedis
ciplineerd. toegewijd en met kennelijke
aardigheid in de muziek, kundig geleid
ook, maar eveneens voortdurend de Jbe-
perfctheid van het beschikbare materiaal
demonstrerend.
Het zal daarbij wel een typisch'Neder
landse karaktertrek zijn zowel, van de
zangers en zangeressen als van de toe
hoorders dat men onder deze omstan
digheden minder aansluiting zoekt bij de
positieve punten van datgene wat men te
bieden heeft, dan wel bij de keuze van
het repertoire juist op datgene mikt.
waarbij de tekortkomingen het duidelijkst
aan het daglicht dreigen te treden.
Wij overwogen dit bij het luisteren
naar de consciëntieuze uitvoering van
de vier religieuze koorwerken waar
Vivezza haar avond mee opende en die
bij hun soms ogenschijnlijke eenvoud een
grote nauwkeurigheid en zuiverheid
vereisen, die het koor niet in alle op
zichten vermocht op te brengen.
Ongeveer hetzelfde, zij het naar het ons
Musis Sacrum, Schiedamse Gemeen
schap, Toneelwedstrijd,- Uitile Dul-ci, 20.
Chr. Sociale Belangen, Schiedams
Christelijk Mannenkoor, Feestavond, 20.
De Rank: NCVB-Kethel, Contactavond,
20.
Chr. Sociale Belangen: Lasclub Schie
dam, Praatavond, 20.
Dagblad „De Rotterdammer" Schie
damse redactie Lange Kerkstraat 82,
teL 66382 b.g.g. tel. 64154 of 115588 toe
stel 51 (b.g.g. na 13 uur 80037) alleen
voor redactieaangelegenheden.
Agentschap H. J. Troost, Aleidastr. 23,
tel. 65451 (alleen voor klachten, adver
tenties en abonnementen b.g.g. telefoon
U5588).
Belangrijke telefoonnummers: Brand
alarm 69123, politie-alarm 64666; GG en
GD waarschuwing 69290.
Apotheek: Gouka, Hoogstraat.
Grote Kerk, „Zeven eeuwen Grote ot
St. Janskerk". 9—17.
Stedelyk Museum: „Spiegel aan. de
Wand" Historische eostuums, 1017, en
„Kunstschatten Oud-Katholieke Kerk"
10—17.
wil voorkomen in nog iets gunstiger zin,
geldt voor het als „Mannenensemble" ge
annonceerde klein-mannenkoor „Eupho-
nie", dat zich o.a. had gewaagd aan
Brahms' alt-rhapsodle, waarin mevrouw
Geri van der Giessen soleerde: een stem
met weinig diepte, maar ook zonder alle
niet-bijbehorende opsmuk.
De voordracht die mevrouw Lenie
Hoogland demonstreerde in de sopraan
solo in Psalm 63 van Lachner, gaf blijk
van een duidelijke dramatische voorkeur.
De bas Max van Egmond liet een bijzonder
mooi geluid horen in o.a. .enkele aria's
van Purceil ea Haydn, zij het dat men
over enkele tempi met de solist van
mening kan verschillen.
Een kamerorkest, waarvan o.a. enkele
leden van het Rotterdams Fhilharmonisch
Orkest deel uitmaakten, en de pianiste
Lenie van der Endt, kompieteerden de
kring van medewerkers, bewonderens
waardig vitaal en persoonlijk geleid door
mevrouw Kath. VerhoeffTom die bij
haar entree een bloemenhulde op haar
lessenaar aantrof.
De wethouder voor culturele zaken, de
heer H. K. van Minnen, gaf van zijn
belangstelling voor het concert blijk,
Mr. E. D. KRAAN.
Op het kruispunt Burgemeester Pruis-
singed-Billitonlaan te Vlaardingen ont
stond maandagmiddag een aanrijding
tussen een fiets en een bromfiets. De
23-jarige verpleegster J. G. Radema
reed op haar bromfiets over de Bur
gemeester Pruissmgel in de richting
Broekweg. Op dit kruispunt verleende
een bestelauto haar geen voorrang. Om
deze auto te ontwijken, ging mej. R.
naar links en kwam in botsing met
met een fietser.
Met een hersenschudding en verwon
dingen aan gezicht en ledematen is
mej. R, naar het Algemeen Ziekenhuis
vervoerd. Getuigen van deze aanrijding
worden verzocht zich in verbinding ie
stellen met de gemeentepolitie van
Vlaardingen, afdeling verkeer.
Van de nagelheter J. P. B. W, is
een bromfiets gestolen die in een rij
wielstalling in de Hoofdstraat heeft ge
staan.
ET INGANG van de zomerdienst
(31 maart) zal de Carvair tijdelijk
geen regelmatige verschijning meer zijn
op de Luchthaven Rotterdam. Deze be
slissing heeft de directie van de British'
United Air Ferries genomen. Aanstaan
de zomer zal dit vliegtuig geheel worden
ingezet op de routes tussen Southend en
Bazel, Genève en Straatsburg. Zoals be
kend is de Carvair een verbouwde DC-4
met een grote capaciteit voor het vers:
voer van personenauto's. Begin maart;
van het vorig jaar verschenen op het
Maas-stedelijke vliegveld de eerste Car-'
vairs van de BUAF. Voordat de toestel
len konden landen en starten werd eerst'
de landingsbaan in westelijke richting:
provisorisch met 120 meter verlengd,
waarvoor de- Rotterdamse autoriteiten
speciaal toestemming verkregen van dé:
Rijksluchtvaartdienst. De Carvair, die;
zaterdag zijn tweede jaar van dienst in
ging, is een succesvol type vliegtuig ge-,
worden. In één jaar tjjd noteerden de*
maatschappijen die het toestel gebruik
ten. meer dan zesduizend vlieguren. Be'
fabriek kan dan ook de bestellingen voor"
dit eerste vliegtuig, dat speciaal voor heti
vervoer van apto's werd ontworpen, niet
bijhouden. In dit laatste feit "zit een van,
de oorzaken dat de BUAFbesloot' de;
Carvair. voorlopig niet meer in de lijn
diensten Rotterdam.Southend 'optel.Ug-
men.. Men heeft te weinig Carvairs en
die wil men. thans..voorshands, uitsluitend:
inzetten op de laiigerèv routes,, waarop-zij-
bovendien meer rendement afwerpen.
De Bristols, die ook voor de Carvair al
in Rotterdam verschenen, zullen nu; dit;
vervoer weer overnemen. In het zomer/;
seizoen worden acht a negen vluchten
SouthendRotterdam v.v. per dag ge
maakt. Dit wil niet zeggen dat de Car/
vair dit jaar geheel van Zestienhoven j
weg zal blijven. Voor chartervluchten
e.d. zal men het toestel wel inzetten op I
Rotterdam. -o
DE GENEESKUNDIGE dienst in Rot-
terdam verzekert met klem, dat de
op het ogenblik zeer talrijke gevallen
van buikgriep niets t.e maken hebben,
met de kwaliteit van ons beruchte drink-
water. Het is ook niet zo, dat griep-
patiënten buikklachten krijgen door het
Rotterdamse drinkwater, met andere
woorden: dat de griep zonder ons-drink-
water niet het karakter van buikgriep
zou hebben, aldus de directie van de
G.G. en GD. Het bekende verhaal dat
de man of vrouw die van eiders komt'
en dus niet gewoon is aan het Rotter
damse drinkwater, buikklachten zóu krij
gen als hij ons water drinkt, verwijst de
geneeskundige dienst naar het rijk der
(zeer hardnekkige) fabelen.
(Van een onzer redacteuren)
Te weinig is er bekeiid over tic ge
schiedenis van SfcUletialii. I cl uilfeit
vittt Viiii /ilkeiiitWè jiil jiÜ lijaT He
gegevens vstlt Villi der Sliiis uit i t~U
Ifilill is cliiii libit cell rijke bron olm!al
daaruit blijkt dat Schiedam iri dé
inidijclëfinvrn ceil Villi ih'IHiHlijti
lil gèwtöil jij tii dal (tel life-
in een jarenlange krijg, die in wezen
van ,1.35b dateert maar clie bij de
machtsovername van Miakjniiliaan oirl-
streeks i 480 weer een lioogiëpühi was
genaderd.
Zeer bijzonder is dat uit die lijd en
kele Schiedamse toneelstukken date
ren. In het boek van Van Aikemade
is de „Comedie van 't beroerde Schie
dam" opgenomen. De situaties zijn
üulHenjiiik Schiedams, maar.mcu dient
j-etuitiulli le hóudetl met dichterlijke
rrijhe'deh.
De qtid-areUivaiis dis. A. van dor
Hoest Clement meent dat dit stuk is
geschreven door liir. Jacob Vinek (om
streeks l670i.
Deze Vtlick. laat ip het toneelstuk ook
opti'ederi majoor Nièuwpoort ril blirge-
ibRpstek t3evs ||il Hd Zl'Mliiliith eb ébvllll-
lliilll fi Willi': fill Ktivnll mill Hf Uiri-I' omit-
hlqmiiiii.' nil zij zijn mogelijk lu hel spel
bevoegd, opidd-t zij voorouders van de
iihhianide hlmilie Vinek zijn.
Er zijn meer versies van dergelijke
toneelstukken, Zo is in 3949 in de nala-
iehschap van Van Ziiylen van Nijeveit
een rederijkersspel ontdekt geheten "t
Spul van Jonker Franssenoorloch" en zou om zeven uur te vroeg het verra-
daterend uit 1594. Het is gemaakt nam
een nog ouder spel. mogelijk uit 1490
1501). Djt authentieke rederijkersspel is
het oudste ndtionaal-histurisehe drama
van Nederland. Het is bij de viering van
het 675-,jarig bestaan van Schiedam in
het Passngetheater opgevoerd.
Het werd in de zestiende en zeventien
de cemv in Schiedam steeds opgevoerd
door de rederijkerskamer ,.De Roo Roo-
sen" die de zinspreuk „Aensiet de Jonc-
hcyi" voerde. Het blazoen van deze re-
derijkerskamei' is nog in het Vlaarding-
so stadhuis te zien. De weergave van
de kindermoord op Bethlehem wijst op
het bestaan ver voor de Reformatie.
De Kt'tteveiiis |ij( liet. join naai van Wil-
u-lil van der Sluis echter wijzen er op i
ilut het rederijkersstuk geen getrouwe
weergave is van het historisch gebeu- I
ren. Zo leidt Wittenhorst in dit stuk het j
verraad. Naar wij in ons artikel vermei-1
den was Wittenhorst op de bewuste 14e
februari in Dordrecht. Daar werd hij
ook gevangen genomen.
Een trommelslager Hans Schermer
derlijke sein hebben geslagen. Dronken
als hij was verstohd hij een Schiedamse
vrouw heel slecht, hij meende dat ze
negen uur zei. Ook dat klopt niet.
Van der Sluis vermeldt en dat
lijkt, geloofwaardiger dat de onge
duldige muiters om acht uur te vroeg
op vermeend geschreeuw reageerden.
Ook de namen van de andere (werke
lijke) verraders en de namen van de
personages in het rederijkersspel ko
men niet overeen. Dit houdt evenwel
niet in dat de betekenis van dit spel
moet worden onderschat.
Het feit dat het verraad van de
veertiende februari belangrijk werd
geacht voor een jaarlijkse opvoering
moet een belangrijke bijdrage voor on
ze geschiedenis worden genoemd, zo
als ook liet boekwerk van Van Alke
made de Schiedammers meer te zeg
gen heeft dan kennelijk ooit is gedaan.
De PTT te Schiedam heeft aangifte
gedaan van diefstal van een tafelte
lefoontoestel ter waarde van 60 gul-j
den dat in een leeg huis itt cl» Langej
Nieuwstraat 187 stond. I
vraagt voor de bouw van olieverwer-
kende en chemische installaties o.a. in
het Botlek-gebied
VAKBEKWAME t
(met N.VL.-diplomai.
Tevens bestaat op onze
F1TTERSSCHOOL
bij voorkeur voor metaalbewerkers (niet
ouder dan 30 jaar), de mogelijkheid een
voor de olreverwerkende en chemische
industrie te volgen.
Na voltooide opleiding volgt tewerk
stelling op een onzer binnenlandse
montagewerken,
Regeling voor reisgeldvergoeding of
kost- en reisgeldvergoedmg.
Gratis bedrijfskleding.
Gunstige winstaandeeiregeling.
Nadere inlichtingen kunnen verkregen worden
woensdag 20 februari a.s. tussen 7 en 8 uur njn
bij het Gew. Arbeidsbureau te MAASSLUIS',
alwaar een. Werkspoor-vertegenwoordiger aan.
wazig is.
Reis- en verzulmkosten b(j sollicitatie worden
vergoed.