eó
met mannetje
mmmmm
0(
Moedeloze strijd tegen ambtelijk onbegrip
mm
perijes.
Met nodig
I -
DE BEWONERS van de vermaarde acht molens aan de Over
waard zijn 's nachts geïsoleerd van de goed verlichte buiten
wereld. Als de duisternis valt over de uitgestrekte velden, plassen
cn rietkragen begint voor hen een primitief bestaan. Een bestaan,
zoals alleen de ouderen dat nog kennen uit de Tweede Wereld
oorlog. In Kinderdijk dat als eerste gemeente van elektriciteit
profiteerde moeten de bewoners van de molens het zonder doen.
Hnlsvronwen
tobben met
olielampjes
Molenaarsgeslacht
Modderwater drinken
Behelpen
Rotterdammers
verdienen een
steviger99 hoek
Ratten
.CTAVE DE CONINCR heeft
op ons verzoek «en toe'
komstbeeld geschetst, Zo.kan het
metroviaduct in Rptterdam-Zuid
ongeveer, worden. De kolommen
begroeid met o.a. wingerd, ver
der wat struiken. En de bomen
van de Mijnsheerenlaan, die er-
al zijn, spelen natuurlijk ook een"
rol. Niet onaardig en misschien
een, lichte troost voor de Maas
stedelingen die d'e stadstrein op
niveau voor hun deur krijgen.
Ook een aansporing voor chef
plantsoenen ir. A. Raad en zijn.
mensen om maar gauw te gaan
planten
EILANDJES...
;t
t Wie de jeugd heeft
-ten:
Al tientallen jaren vechten zij een
moedeloos makende strijd tegen ambte
lijk onbegrip voor hun situatie. Langza
merhand is er enige verbetering in geko-
men: het modderige pad langs de mo
lens is geasfalteerd en sinds eind 1964'is
men zowaar aangesloten op het waterlei
dingnet. Maar van electriciteit .is nog
geen sprake. Te duur, vindt de provinci
ale waterstaat, die de door duizenden
toeristen bezochte molens beheert.
a En dus blijven de huisvrouwen tob
ben met de was, die met de hand gewas
sen moet worden, met kleden waarvoor
stoffer en blik de stofzuiger vervangen,
met: gaskousjes die bijna niet meer te
krijgen zijn en olielampjes, die brandge
vaar bepaald niet denkbeeldig maken.
B Over het leven van de huisvrouw in
de negentiende eeuw hoeven boeken
geen opheldering te bieden, een bezoek
bij de familie C. den Boer aan de Over
waard 6 is voldoende. „Je hebt hier veel
vrijheid," zegt mevrouw Den Boer,
„maar dat Is het enige."
tjET gaskousje bijna niet meer
in de handel voor de molen
bewoners nog steeds een bittere
werkelijkheid
MUN VIJF broers wonen ook in
inoiens, wijst de heer G. Hoek,
die zich nog steeds molenaar voelt.
O In haar woning, die een uitzicht
biedt op wuivende rietpluimen waarbo-
HH
ven steeds -wisselende wolkenluchten,
hadden wij een gesprek met haar man
en de heren G. Hoek en P, de Jong.
B De laatste twee zijn de enige eigen
lijke molenaars, die hier nog wonen. De
heer Hoek -stamt uit een mole-
naarsgeslacht, dat tweehonderd jaar oud
is. Hij was het die voortdurend ijver
de voor betere omstandigheden. „Ik zou
er een boek over kunnen schrijven, en
niet zo'n kleintje ook," zegt hij
enigszins bitter.
B Hij vertelt, datdertig jaar geleden
een bedrijf aanbood om voor de luttele
som van 1200 alle acht molens van
electriciteit te voorzien. Die kosten zijn
ons te hoog, vond de toenmalige eige
naar, het waterschap Overwaard. Toen
in 1964 de waterleiding werd aangelegd
verzamelde de heer Hoek handtekenin
gen van de molenbewoners voor een
request aan Gedeputeerde Staten.
li Het was, zo- vonden dé onderteke-
naars,' een prachtige gelegenheid om'j
een electriciteitskabel te leggen jn vde"
sleuf, die vbor de aanleg van dé water-"''
leiding was gegraven. De kosten becij
ferde GS op 30.000,- een onoverkome
lijk bezwaar. „Wat betekent zo'n bedrag
nou voor het rijk," zegt de heer Hoek.
B Hij weet ook alles te vertellen ovor
de gang van zaken bij de aanleg van de
waterleiding. Het moest tot 1964 duren
voordat .de bewoners hierover, konden
beschikken. -Al het water, ook om. te
drinken, werd uit de vaart naast -de
molens gehaald.
B Is het water in Nederland nergens
meer helder, de toestand verergerde
hier toen er regelmatig een rondvaart-
boot voorbij, tufte. „Die boot heeft veel
diepgang en haalt alle losse slib naar
boven. Het was gewoon modderwater,
.dat je moest drinken." Deze situatie ver
anderde pas, toen een landelijke gezond
heids-commissie van deze ongelooflijke
toestand lucht kreeg.
De heer Hoek werkt nu al een jaar of
vijftien op een scheepswerf, maar in
zijn hart is hij nog steeds molenaar. Op
het moment, dat de machinale bemaling
het werk van de molens in de Alblasser-
waard overnam, is zijn leven drastisch
veranderd. Hij vertelt bewogen, hoe
-zijn dochtertje hem op.de bewuste dag
toeriep: „Pappie, je mag niet meer ma-
"CXKE AVOND weer worden in
de molens van Kinderdijk de
olielampjes aangestoken
ANLANGS is bij de uitgever La
r Rivièra en Voorhoeve te Zwolle een
wek verschenen over de politie te wa
ter. De schrijver is K. Norel. Het boek
behandelt de geschiedenis van de Rotter-
aamse rivierpolitie en kreeg daarc-m als
ktel „Politie te water, wakers over Eu
ropoort".
Hu moet het meteen maar van ons
Wrt.'We geloven niet dat de rivierpoli
tie-met dit boek is gediend. Norel heeft
«et. geheel naar 'onze smaak te geroman
tiseerd en de mensen -van de rivierpoli
tie, namen zijn uiteraard gefantaseerd,
ajn nu onwerkelijk te voorschijn geko
men. Het 'zijn allemaal aardige mannen
we gauw tot tranen toe zijn bewogen
01 die bij het minste geringste even
naar beneden moeten om een. traantje
weg te pinken.
Over het werk van de rivierpolitie
van nu is weinig te lezen, „Er komt
slechts weinig van in de publiciteit",
schrijft Norel, -maar -hij zelf heeft er
dan- niet veel tot verbetering bijgedra-
gen.
O Veel ruimte krijgen de gebeurtenis
sen tijdens de oorlogsjaren. Deze zijn
breed uitgemeten, geen wonder want
Norel heeft daarover al heel wat
geschreven. Diverse hoofdstukken zijn
precies -gelijk (hoofdstuk 7 en 17) qua
opzet en volgorde van, gebeurtenissen.
De hele stijl is die van een jon
gensboek.. Steeds opnieuw beschrijft No
rel het leven in de Rotterdamsehaven
bij avond en nacht, bijna ieder
hoofdstuk heeft-een dergelijke beschrij
ving en steeds op dezelfde wijze en met
dezelfde woordkeus.
0 !En de zin „Schoorvoetend trekt hij
'zijn sokken uit" (pagina 531 is volgens
ons beslist fout. Over het geheel: de
Rotterdamse politie en zeker de -hard
werkende leden van de rivierpolitie
zijn een wat „steviger" en „manne
lijker" boek waard 5.90, 222 bladzij
den).
"STOOR wie het niet wist; Ruigenhoek
is een Rotterdamse straat. Nader
bepaald: in Zuidwijk. Goed, daarover
zijn we het dn» allemaal eens. Als het
er echter om gaat te bepalen in welke
van de genummerde wijken, waarin
Rotterdam is verdeeld, Ruigenhoek
ligt ja, dan rijzen er twijfels. Kijkt
u maar. Er zijn twee mogelijkheden:
23 en 24. Deze bordjes hangen niet
ver van elkaar. Heeft de gemeentelijke
„straatnatiienscliilder" als er zo
iemand bestaat een vergissing ge
maakt? Of wilde hjj de zaak open
houden?
WE gaan verder met onze greep in
het verslag van de Keuringsdienst
van Waren over 1965. Een bloemlezing
van .verkeerde handelingen, die de
mensen plegen met grondstoffen, voe
dingsmiddelen of sanitaire voorzienin
gen, Het verslag liegt er bepaald niet
om.
B' Proces-verbaal werd opgemaakt om
dat bij een .bakkerij bezorgwagens en
voorraadblikken werden aangetroffen,
die inwendig waren verontreinigd door
aangekoekt vuil, roest e.d. Strafvervol
ging werd uitgelokt tegen een bakker,
die bezig was onverpakt .brood zonder
enige voorzorg tegen verontreiniging op
de openbare weg in een personenauto te
laden om het zo naar de klanten te
brengen.
B De keuringsdienst verheugt er zich
over dat in het algemeen .trap- en mo
torcarriers met zeilafdeikking voor het
vervoer ,van .brood meer en meer wor
den vervangen door elektrisch voortbe
wogen, ruime en goed afsluitbare be
zorgwagens. Het blijkt echter, dat de
broodbezorgers bij het vervoer .van
brood op de openbare weg de wagen
niet altijd goed gesloten houden. Daar
door wordt niet steeds voldoende moge
lijke verontreiniging voorkomen.
B Tijdens een inspectie van een bakke
rij bleek dat de ruimten, waarin de
bereiding van het brood geschiedde met
vrij grote hoeveelheden xattenuit-
werpseis waven -bevuild. Ter bestrijding
van het ongedierte was de vloer kwistig
met een verdelgingsmiddel bestrooid.
Het gevaar was niet denkbeeldig dat
het rattenbestrijdingsmiddel in het deeg
van- waren
tjes chocoladeartikelen aangetroffen, die
waren bezet met insecten en schimmel.
Vooral de zg. cacaomot bleek actief te
zijn, welk verschijnsel leidde tot het
afkeuren van diverse kleine' én grote
hóeveelheden. In een tweetal gevallen
was de verontreiniging met larven en
spinsel zodanig dat tegen de verkoper
werd opgetreden..
Van detotale hoeveelheid onder
zochte monsters consumptieijs bleek het
aantal dat afweek minder.dan het'.voor
gaande jaar. Mogelijk is de koele: zomer
daaraan debet. Toch voldeed nog ruim
17 pet. der monsters in bacteriologisch
opzicht niet aan de gestelde eisen. Xn 27
gevallen moest een strafvervolging te
gen ijsbereiders worden uitgelokt; ook
werden waarschuwingen verstrekt.
B Bij een verkoper van verpakt ijs,
die ook een patat-fritesbakkerij heelt,
bleek een aantal pakjes consumptieijs
afwijkend van smaak en geur te zijn
geworden doordat de baklucht in de
verpakking en in het ijs was getrokken.
De afwijkende pakjes werden (vernie
tigd.
B Sommige verkopers van verpakt ijs
hadden grote eenheden ifl tweeën gesne
den ijs bij zich. Dat had- de fabrikant
op zijn geweten. Hij deed het om te
voldoen aan de vraag naar kleinere een
heden, Het mag echter niet; strafvervol
ging werd uitgelokt. De wederverkopers
kregen ditmaal nog een waarschuwing.
B Een waarschuwing, ook op ijsge-
bied. Er wordt ijspoeder. verkocht dat
ter bereiding alleen nog maar met "wai
ter moet worden gemengd om dan in
een diepvrieskast te worden gezet. Als
dat gebeurt in een kast, die uitsluitend
bestemd is ivoor ijsbcrejding is er geen
bezwaar. De ervaring leert echter dat
men geneigd is de te bevriezen .mix"
in een vriesruimte- te zetten,waar al
andere eetwaren staan. Het gevolg is
d an id at bacteriële verontreiniging van
het ijs ontstond. De ijsbereiders moeten
ervoor zorgen dat .hun produkten onder
alle omstandigheden ook in - bacteriolo
gisch opzicht aan de eisen voldoen.
)NVERPAKT brood moet zorgvul
dig worden behandeld!
en de andere grondstoffen zou komen.
Proces-ver-baal werd opgemaakt. De ei
genaar werd erop gewezen dat hij beter
de oorzaak der aanwezigheid van ratten
kon opsporen in plaats van royaal be
strijdingsmiddelen gebruiken.
i
B Waarschijnlijk als gevolg van het
vrij lange warme najaar werden in ver
houding tot andere-jaren vaker partij-
len en je bent je viswater en je tuin
kwijt." „Het was alsof ik door de grond
zakte. Dag en nacht heb ik voor het
waterschap gewerkt en dan wordt je zo
aan de dijk gezet."
IS Intussen heeft de kille manier waar
op de overheid een eind maakte aan'
zijn activiteiten als molenaar niets ver
anderd aan zijn liefde voor de molen.
Er wordt nog vaak een beroep op hem
gedaan als de molens zaterdags moeten
draaien voor de toeristen.
B i Als dé toerist in geestdrift raakt voor
de schoonheid van- de molens in dit
landschapa*;beseft>-thijl^niet hoej de.
hüisvro uw zfön .hier moet behelpen.' Hij
weet niet, dat zij 'de huisvrouw in de
stad benijdt. Als, hij gedachteloos -het.
licht aanknipt stommelt zij tastend: een
steile trap op om haar kind naar bed te
brengen. Struikelt, ze en' laat ze bet olie
lampje vallen. dan mag ze van geluk
spreken als er geen brand ontstaat,
S3 Electriciteit, voor ons een werkelijk
heid. voor de molenbewoners een tover
woord, dat de weg opent naar een ge
makkelijker bestaan, dat -strubbelingen
in huisgezinnen en zorgen over brandge-
vaar wegneemt. Om over radio en .tele
visie nog maar niet te spreken, „dat is
luxe," zeggen ze in de molens.
«UhA
TYEZE WEEK 'circuleerden berich-
D ten over plotseling opgedoemde ei-'
landjes in de Bergse Voorpias te Rotter
dam. Er zijn inderdaad „stukjes nieuw
land verschenen: sommige groot, ande
re zeer klein. Volgens insiders is dit
echter, niets bijzonders. Het is wel va
ker gebeurd zeggen mensen die de plas
sen goed kennen. Gewoon veenbotiken,
die makkelijk omhoog komen, 't Is er
immers zeer ondiep? En ze gaan wel
weer weg ook. Daarop lijkt het wel,
want sommige eilandjes zitten niet aan
de bodem vast. Aan de andere kant
zouden een paar onderbrekingen in het
water van- deze plas wel aardig staan.
We zijn benieuwd wat er gaat gebeu
ren.
O ®„-
J-' -S -'^e.-Yvv, .Vv\ïx
•t'SSpSfc v .'V
Hol
VREEMDE EEND in de bijt oftewel een wandelwagentje tussen twee
deftige koetswerken. Dat valt op, omdat het verschijnsel zich voordeed
op het trottoir van het Rotterdamse stadhuis. Altijd gedacht dat daar alleen
gemeentebestuurders mochten parkeren Of geldt hier het gezegde: „Wie
de jeugd heeft
TIET mannetje dat naast ons
stond op liet middenbalcon
van lün 5 zei terwijl hij peinzend
voor zich uit staarde: „'tKen
vreemd gaan in 'tleve, hè? Ze
ker wel geleze van die Engelse
werrefenemer in do kunstmest
industrie die door 'n ongelukkig
velletje pepier goed in te vuile
ineens zo'n slordige drie miili-
joen rijker wier. 'tEne ogeblik
battïe niks, 't andere wastie schat
rijk. 'tKen gek gaan, hè? Ze
vrouw wist meschien de ene dag
nie eens hoeweze an ete moste
komme, de andere dag koiineze
in 'tejiekste resteran net zoveel
kip ete asse wouwe. 't Blijf gek,
hè? Gewoon 'n-velletje pepier.
Cijfers invulleden raak wezel Hij
had 't nooit eerder gedaan, heptie
gezeg, dat wil zeggen, maar één
keer eerder. Toen niks gewonne.
Meschien woudie nie eens 't nog
is 'n keer prebcre. Meschien liep
ze vrouw 'm dertoe motte dwin-
ge. ken dat weL Jij zeg nee,
maar ja vrouw zeg: Eén keertje dan nog maar. En dan
tuimel je dcrin. Zo is liet netuurljjk ook gegaan met die
Engelsman. Om van 't gezeur van ze vrouw af te weze,
heptie gezeg: Nou goed, mins, jü je .zin. Geef me dat
pepier dan maar. En in 'n kwaaie bui heptie 't ingevuld.
,,En laan die nou helemaal raak weze? Gek, hè? Merrek-
"waardig, hè? Ook de rejakties van 'tpeWiek, hè? Of
hebbu die nie gehoord!".
"Wc zeiden eerlijk: Neen.
TJIJ zei: „Op 't werrek was "t gewoon 't onderwerrep
van gesprek. Over twee dinge prate de minse 't
liefst:' over voetballen en over geld, over cente. Maar nou
moddu is oplette. Hoe stane ze d'r nou tegenover die
werreknemer, die Brit, zogezeg, die die prijs hep gewonnc?
Daar hebbik nou is 'n studie van gemaak. Kijk, de een
zeeMijn bverkomp dat nou nooit is, elleke week vul
'k me formeliertje in, maar wat winne? Noppes. De
ander zee: Hij wel! De derde: *k Wou dat mijn al dat
geid in de schoot geworrepe wier. D'r wazzer nou nie
eentje, die zee: Leuk voor die vent,, fijn daddeze in
dat grain d'r eige nou is wat rejalcr kenne bewege.
Daddeze nou is kenne kope, waddeze wille. Nee,'twas
enkel jelaersheid. Daddie nou de mins. Hebberig, schra
perig, de amlcr ze geluk misgunne. Ik zee op 'n gegeve
memment: Jortges, azze jullie nou is al die cente hadde
gekrege, wat zouwe jullie d'r dan mee doen? En toen
haddu die antwoortjes is motie hore. Piet zou de cente
gebruike om andere gelukkig mee te make. Jan zou
eerst 'n oto kope en dan ze zwager hellepe, die in de
dalles zit. En ik maar lache- Begrjjppu waarrik been
wil?"
We zeiden eerlijk: Neen.
TJU zei: „Van die liefdadigheid geloof 'k niks. Daar
is de mins te hebberig voor. Die wil alles voor ze
eige houwe. En nou oplette! Nou krijgie die drie milli-
joen. En wat nou? Zal ik is wat zegge? Je weet d'r
geen raad mee, meester. Drie miïlijoen krijgie nooit
van ze leve op. Je ken kope wat je wil, die drie miïli
joen blijf drie miïlijoen vanweges de rente. Begrijppu
me? En d'r komp ook nog wat bij. Jc wil ze nie opmake.
Je wil alles bij elkaar houwe. Je word zo gierig as 'k
wee nie wat. Nou leggie 'n guide neer voor 'n biertje,
maar dan zeggie'n Guide? 'k Ken me geld wel beter
gebruike. 't Groei me nie op me rug? Je leef verdurend
in angst, daddeze je cente afpikke. Je krijg elleke dag
tientalle brieve van allerlei minse en insteilinge. Je ken
nie buite lope of d'r is *t er wel de een of d'ander, die
'n praatje met je kotup make en je 'n tientje probeer
ai te zette. Leer mijn dc utinse kenne. U zal. is zien wat
'n narigheid die Engelse werreker nog te vettere krijg.
Eerlijk, 'k vind 't fijn, dat die man die drie miïlijoen
hep gewonne, maar blij dat ik bin, dat 't mijn deur is
voorbijgegaan.Hé, condukteur, stoppis effe, je weel
ommers, doddik 'rhier af mot!"
NJIEUWE aflevering in de „serie".'
Rails op de Mijnsheerenlaan.:.,in
Rotterdam, 'die zo maar eindigen; in.
hel gras. Intnssen lopen de stalen sta
ven dwars over een fietspad. Je band
zal er 'in- terecht' komen...... Waafom
ruimen we die rommel niet op?
