Geen
sanering m
afbraafe
fase.
maar
van
Oude W
dorpse sfeer
in stadshart
roep
m
TOT KB
Wa
wordt vervangen
Joop van
Mee! maakt
„monster"-
Bijzondere dienst
in Baplistenkerk
Expositie doeken
over de zêe van
Derk Maandag
Bulldozers
Prioriteiten.
GRAAFSTROOM
lÉIPiiMlilSi
STUDIERAPPORT ONDERWEG
Deense werf
bouwt
containerschip
Xedlloyd
krimpt in
kor o-Ballast
loopt goed
melk .heerlijk
boter vers
kaas kostelijk
PilliySai
Hubis bij
To tal «vloot
door
Jan Ladenius
DE ROTTERDAMMER
PAGINA 3
ZATERDAG 1? JUNI 1971
ROTTERDAM De combina
ties van architecten, die op ver
zoek van de bond Nederlandse
architecten, kring Rotterdam,
een onderzoek ingesteld heb
ben naar de moeilijkheden 'en de
mogelijkheden van het Oude
Westén, hebben hun plannen
nog eens bij elkaar gebracht in
het tijdschrift Bouw. Het eerste
plan is in januari al gepubli
ceerd, de andere vier staan in
het deze week verschenen num
mer. De architecten hebben ge
probeerd antwoord te geven op
de vraag hoe men zo'n gebied
als het Oude Westen, waar
twintigduizend mensen wonen
in zesduizend huizen op ruim
veertig hectare, het beste kan
saneren!
Volledig zijn hun plannon niet, zij
geven slechts schetsmatig aan hóe de
ontwikkeling zou kunnen zijn. Zo heeft
geen van de architectencombinaties
zich in Bouw uitgelaten over de kos
ten van hun project en over de vraag
hoeveel hoger de huren van de door
gaans minder draagkrachtige bewo
ners van het Oude Westen kunnen
worden.
Door ai de plannen loopt wel steeds
een rode lijn: geen onverbiddelijke en
onmiddellijke afbraak maar een sane
ring in fasen. Daarover zijn alle ar
chitectengroepen het eens. Allereerst
nu de ideeën die de ingenieurs P.
Mulder en H. A. Tielman hebben over
het Oude Westen.
Een geleidelijke vernadering van
de wijk door het inweven van een
nieuwe structuur door de bestaande
is bun ideaal.
„Saneren bij het leven" noemen zjj
die oplossing die evenmin vrij con
creet wordt uitgewerkt.
„Behoud voor langere duur van de
oude sfeer en schaal in deze stads
buurt is ons inziens niet realistisch",
schrijven zij in hun Bouw-artikel.
Eén van de richtlijnen van Mulder
en Tielman is ,,het behoud voor onge
veer tien tot vijftien jaar van een
groot deel van de bestaande buurtge
meenschap, waarbij dan rekening
dient te worden gehouden met ver
betering van woningen en het slopen
van slechte panden ter verkrijging
van speelgelegenheid en betere zon-
toetreding in de straten".
Niet de bulldozers 2ullen onverbid
delijk en meedogenloos door het oude
westen razen maar er maet een lang
zame, gefaseerde sanering plaats vin
den, die zich uitstrekt oyer een groot
aantal jaren. Begonnen zou moeten
worden met het vrijmaken van een
terrein aan de Korte Bajonetstraat,
de Kogelvangerstraat en de Adriana-
straat. Nieuwe huizen kunnen dan
verrijzen ten oosten van dat terrein
en langzaam naar het oosten opschui
ven.
Tegelijkertijd wordt een buurthart
geschapen, de zuidelijke wand van de
Kruiskade afgebroken en vermenging
in te veel gevallen van oud en nieuw
voorkomen. Aldus de gang van zaken
zoals Mulder en Tielman die zich
voorstellen.
Terug naar liun zinnetje: „Behoud
voor langere duur van de oude sfeer
en schaal in deze stadsbuurt is ons
inziens niet realistisch". De twee ar
chitecten vinden het „wenselijk" dat
over twintig tot dertig jaar de hele
wyk gesaneerd is en bestaat uit
nieuwe huizen. Twintig tot dertig jaar,
dan kunnen de bewoners „geleidelijk
aan vertrouwd gemaakt worden met
een nieuwe en betere wijze van ste
delijk wonen en leven", schrijven zij-
Dat is volgens de twee architecten
nodig want „het wonen in een grote
stad kan op den duur niet meer zijn
het wonen in een dorpse of provin
ciale enclave", de stadsbewoner zal
op eigen terrein zijn eigen intieme
wereld moeten vinden maar dwars
daardoorheen en naast de deur „stads
lucht willen ruiken".
meden en zonder nodeloos breken ont
staan op den duur het nieuwe straten
plan. Tot zover wyken lloogevecn c.s.
nauwelijks af van de ander'' plannen
makers.
Maar zij leggen sterk de nadruk in
tegenstelling tot hun collega's op hel
wonen in de binnenstad. Zij vinden,
dat ondanks alle ongemakken en be-
zwaren aantrekkelijk. Althans: het
kan aantrekkelijk zijn. In het ..nieu
we" Oude Westen bijvoorbeeld door
het aanleggen van een centraal voet
gangersgebied. „Speels en vrijblijvend,
een tegenhanger van de Lijnbaan"
schrijven do heren ingenieurs zelf.
Bijvoorbeeld door het aanleggen van
binnenhoven met daaraan kleine wo
ningen en bedrijfjes, overdekte voet
gangersbruggen en piatte daken met
daktuinen die met elkaar verbonden
zijn door hellingen en trappen. Het
voetgangersgebied, dat dwars door
het Oude Westen heen zou moeten
lopen, sluit aan op de Lijnbaan maar
is minder „duur".
Herstructurering is gewenst, vin
den de samenstellers, de heren O. J.
de Bruin. G. P. de Bruyn en L. de Jon
ge van het laatste plan in de Bouw-
pubiicalic. Herstellen wordt steeds
meer onmogelijk en het woonklimaat
wordt .steeds verder aangetast. Dc
woningen zjjn slecht, er is te weinig
groen, cr is te veel lawaai en de kiin-
deren kunnen nergens spelen. Aan
de andere kant is de buurt in zekere
Zin uniek, omdat wonen, werken en
vertier cr verweven zijn, de wens
droom van veel architecten en slcdcy
bouwkundigen.
Die (sehijn)tegenstelling is te over
bruggen door de bouw van terras-
woningen die naast het interieur ook
eon eigen, zij het beperkte, buiten
wereld hebben met een stukje blauwe
hemel en daktuintjes. Bovendien wor
den bij terraswoningen nauwe en in
tieme voetgangersstraatjes mogelijk
die de leefbaarheid .vergroten. Niet
alleen woningen, ook straten projec
teren Mulder en Tielman op verschil
lend niveau.
In de buurt lopen de voetgangers
op, de begane grond, rond de huizen
blokken "op terrassen van ongeveer
één meter veertig hoog, waar verder
winkels, cafeetjes en stille bedrijfjes
liggen, en autostraten op een weer
lager niveau.
6 Een beeld van ecu sluk.jc Oude
Wcsien zoals het er op het ogen
blik bijligt.
Do opstellers van het tweede plan,
A. S. ter Braak,-- W. Eykelenboom,
P. P, Hammei, A. Middelhoek, prof.
W. C. Quist en N. Witstok, stellen voor
het beleid ten'aanzien van een be
paalde stadswijk een aantal prioritei
ten:
Waar nog een enigszins aanvaard
bare, oude omgeving is mag men die
niet méér aantasten dan strikt nood
zakelijk:
Het bevriezen en ineens saneren
van een wijk leidt tot onaartvaarbare
verpaupering en verval;
Wonen in en rond dc binnenstad is'
noodzakelijk;
Mensen moeten in hun wijkkun
nen blijven wonen als zé dat willen.
Consequentie van deze prioriteiten
stelling is een continuproces van af
breken van wat totaal verkrot is,
herstelwerkzaamheden en nieuw
bouw. Het merendeel van de bewo
ners'kan in de wijk blijven.
Het plan van de zes heren is vaag,
bevat niet meer dan een aantal uit
gangspunten. /Plannen leggen een
eindfase vast en bemoeilijken zo een
verdere toekomstige ontwikkeling",
schrijven zij zelf. Het Oude Westen
kan een wijk worden waar oud en
nieuw tot één geheel zijn gegroeid,
het kan ook een helemaal nieuwe
wijk worden'. Dat moeten we af
wachten en niet van tevoren in plan
nen vast leggen.
Ook de ingenieurs C. Hoogevcen,
C. F. A. Knol, S. P. I. Maas en S. G.
Nuyten .deuken aaa een vernieuwing
in fasen. „Het leven van nu mag niet
t abrupt worden afgesneden". Daarom
ook moet zoveel mogelijk binnen de
huidige structuur worden vernieuwd.
Een geschonden aanblik wordt ver-
tlltr
bTeskermgraaf
01849-245
-ROTTERDAM Zondagmiddag,
zal in de Baptistenkerk „Het Nieuwe
.Verbond", Jagerslaan 9 (Vreewijk),
een bijzondere bijeenkomst worden
gehouden.
Het orkest „Elad" uit Hengelo, dat
in Twente een goede naam heeft, zal
samen met" een koor een uitvoering
geven. Het optreden zal worden afge
wisseld met samenzang en een korte
toespraak. De bijeenkomst begint om
vijf uur. De kerk is open vanaf kalf
vijf. De toegang en de plaatsen zijn
vrij.
te: i
-a
L.jcT Iraakse motorschip Baghdad, eerste schip uit een serie van vier vracht
schepen, voor de Iraqi Line in aanbouw was even in Rotterdam. Reden voor
Kersten Humk ore even stil te staan bij de maiden-trip van het in Rusland ge
bouwde vaartuig. De Baghdad zai evenals de volgende schepen worden ingezet
tussen Europa en de Arabische Golf. Het tweede schip wordt eind augustus, be
gin september verwacht. De laatste twee zullen de lijndienst completeren in 1972.
Een en ander heeft tot gevolg dat de twee kleinere schepen dié de rederij op dit
traject heeft varen, te weten de 14 July en de 14 Ramadhan naar een ander vaar-
gebied zullen verhuizen.
De Baghdad is 13.600 ton groot en heeft een baal capaciteit van 623.125 coft.
Het schip vaart normaal 16,5 knoop per uur.
TVFA vijftien jaar trouwe
J dienst is het walradar-
systeem voor de Nieuwe Wa
terweg aan vernieuwing toe.
Toename van-het scheepvaart
verkeer en uitbreiding van het
•hayenoppervlak maken ver
vanging wenselijk. In overleg
met de radarcommissie ver
zocht de gemeente Rotterdam
het Nederlands Radar Proef
station een rapport te willen
uitbrengen over een nieuw
walradarsvsteem voor de
Nieuwe Waterweg". Het in 1968
uitgebrachte nautisch-tëchni-
sche ranoort was voor de ra
darcommissie en de gemeente
raad van Rotterdam in 1970
.aanleiding' om Philins een stu-
Hieondracht te verstrekken een
development cost plan ob te
stellen. j
Het doel van het nieuwe walra
darsvsteem moet zijn een uitbrei
ding van de verwerkingscapaciteit
door een automatisch positiebepa
lingssysteem en automatisering
van routinehandelingen, waardoor
ROTTERDAM Voor de tweede
keer dit jaar 'zal er in het voorlich
tingscentrum Eur-O-Rama een schil
derijenexpositie worden gehouden,
die de zee als onderwerp heeft. De
zeeschilderijen zijn vervaardigd door
de 68-jarige Derk Maandag uit Rot
terdam. De heer Maandag, voormalig
tekenleraar, heeft vroeger zes jaar
gewerkt in het atelier van de
Vlaamse kunstschilder Gerard Jacobs.
Hij nam eerder deel aan do expo
sitie „Salon van de Maassteden'.
De schilderijen van de heer Maan
dag zijn van X juli tot en met eind
september te bezichtigen. De heer W.
O- Hart, directeur van B. F. Raffi
naderij Nederland n.v., zai op don
derdag 1 juli om 16.30 uur in
Eur-O-Rama de expositie met een of
ficieel tintie openen.
ROTTERDAM Een jaar
heeft Joop van Meel gewerkt
aan een schilderij van vier bij
viereneenhalve meter. Hel
heeft geen naam. maar het is
'een overweldigende fantasie in
de science-fictiónsfeer van een
jonge schilder. „Dit is hele
maal van mij. Het is mijn ver
haal dat ik geschilderd heb.
Het is 100% van mezelf', zegt
hij.
Joop van Meel heeft zijn schilderij
nauwelijks aan iemand laten zien.
Het moet zijn tocht nog paan begin
nen. Waarschijnlijk zal het eerst het
Schiedams Stedelijk Museum wor
denóf het Amsterdams Stedelijk.
Hij hoopt dat het langs Groningen
en Utrecht gaat. Tegelijkertijd gaan
er fotoboeken compleet met een
serie dia's en teksten de wereld over,
naar Londen, naar het Newyorkse
Guggeriheimmuseum.
Het begon allemaal .eens toen zijn
vader, die na de oorlog uit het con-
centratiekamp terugkeerde, hem,
meenam, naar de fi}m „Nacht und
NebeV'. D.at is hem altijd bijgeble
ven. In zijn eerste verbeeldingen
van gekruisigde mensen, later van
figuren die in stukken uiteen vielen,
als robotmannen waarin soms orga
nische delen herkenbaar waren. We
zens die elkaar .beloerden, wezens
die gevoed werden door anderen,
ten slotte robotten die een eigen
wereld creëren van ontbinding.
In zijn gigantische schilderij dat
in zijn atelier aan de Osseweistraat
is opgesteld is een nieuwe fase van
zijn denken en voelen zichtbaar ge
worden.
i
,,Ik zie het als een vervanging van
het surrealisme. Beter als Magrittc
kan voor mij niet. Dit is iets waar
ik mee door kan gaan. Er is veel
science fiction in de literatuur, maar
niet in de schilderkunst. Ik ben een
verteller geworden. De horror is er
nu uil. In de schepping zijn alleen
machines overgebleven.
Er wordt door vijf machines een
poging gedaan nog wat nieuws te
produceren. Maar de centrale rode
machine met menselijke trekken is
bezig zelf een nieuw, machine-achtig
wezen, te baren terwijl al die andere
brokken techniek er verder niets
aan doen. Zij reiken wel onderdelen
aan, maar ze zitten er steeds naast...
Het is geen caricatuur meer, geen
verminkte mens, een bijna blije op
lossing.
„Mijn werk is wel eens met dat
van Leger vergeleken. Maar die be
doelde nooit robots te maken". En als
we hem op trekjes van Dali wijzen:
„Ik had dit idee al lang voor de gro
te Dali-expositie. Het is gewoon een
illustratie bij wat ik denk. Ik geef
eigenlijk het schilderen om het schil
deren. op.
Ik maak geen mooie schilderkun
stige toestanden. Het is meer ver
haal dan beeld. Ik wil er ook voor
oppassen om een profeet genoemd
ie worden. Bovendien ben ik hele
maal niet technisch. Maar toen er
kort geleden hier eert automonteur
tvas, zei die dat mijn machines zou
den kannen bewegen als een wan
kelmotor. Maar ik we >t helemaal
niet wat dat is".
Het hallucinerende van dit enor
me werkstuk is dat het ten slotte een
onbestaanbare machine laat zien die
zonder andere machines zichzelf
voortplant. Het is geschilderd op
een planeetachtige bolvorm die door
het blauwe fond iets kosmisch krijgt.
Joop van Meel heeft de mensfigu
ren uit zijn schilderij weggewerkt.
Het lost zich aan de bovenzijde op
in sierlijke blauwe flarden, bijna
feestelijk. Maar hij denkt al weer
over het vervolg: dan wil ik de ver
binding tot stand brengen tussen
verschrompelende mensen die ken-
O Joop van Mee! voor zijn reus
achtig schilderwerk
nis maken met deze robotmachines".
Op het schilderij zijn heel wat in
teressante details aan tc wijzen zo
als machines die het cijfer vijf dra
gen: „Er was iemand op de academie
die. als hij niets te zeggen, had en
toch iets wilde heiveren, alleen maar
het woord „vijf" uitsprak.
In de rode, centrale figuur zijn
ook stukken architectuur terug te
vinden. Hij laat een probeersel zien,
een huisontwerp waar hij mee bezig
is geweest. Maar hij kan daarin niet
verder komen, zegt hij zelf.
Joop van Meel heeft een overdon
derend modern schilderij gemaakt
det 'past in de sfeer van de science
fiction die weer heel anders is dan
het surrealisme van Dalt, of de on
mogelijke creaties van de graficus
Escher.
de radaroperator meor tijd be
schikbaar krijgt om de loodsen
aanvullende gegevens te verstrek
ken, b.v. inzake betonning die hij
passeert en tegemoetkomend of
achterlopend scheepvaartverkeer.
Door de sterke uitbreiding vanhet
havenoppervlak, we hoeven hierbij
slechts te denken aan het- Euro-
poortgebied. is het noodzakelijk ge
worden ook het aantal radarsta
tions uit te breiden.
Zo zal in het plan het walradar-
station van'. Hoek van Holland ver
plaatst worden tot halverwege het
Noorderhoofd en zai er een onbe
mande radarpost op circa II kilo
meter in zee komen te staan. De
9 toekomstige posten zullen wor
den uitgerust met moderne beeld-1
schermen en VHF-apparatuur voor
spraakverbindingen. Op de scher
men zullen de schepen te zien zijn
als een radarech'o voorzien van een
merkteken dat' de gemeten positie
van een responder weergeeft die
door dc loods mee aan boor,d van
iiet schip wordt genomen.
Tevens is de radarecho van het
schip voorzien van een nummer
waarmee de identiteit bepaald kan
worden. In tegenstelling met voor
heen behoeft de radaroperator niet
voortdurend de positiebepaling aan
de Joods door te geven daar dit ge
heel automatisch gebeurt en deze
voor de loods zichtbaar wordt ge
maakt middels een cijferpaneeltjc.
op de microfoon van de autocom:
het apparaat waarmee hij tevens in
radio-telefonisch contact kan ko
men met het walradarstation. Ook
behoeft de operator niet meer de
scheepsposities door te geven aan
zijn collega's van de naburige sta
tions daar deze informatie aan hen
automatisch verstrekt wordt door
de centrale computer van het
systeem.
V,
Een derde verlichting van de
taak van de operator wordt ge
vormd door het feit dat hij niet
meer de posities van de verschil
lende schepen in zijn sektor be
hoeft door te geven aan de centrale
post in Rotterdam waar via beeld
buisstations een totaal overzicht
verkregen kan worden van de po
sities van de beioodste schepen in
het vaargebied. Ook deze hande
ling wordt voor hem door een
computer verricht.
Dit betekent een aanzienlijke
verlichting van zijn taak waardoor
hij thans meer schepen in zijn. sek
tor zal kunnen afhandelen dan
voorheen. De maximale capaciteit
van het systeem dat men. thans in
gedachten heeft bedraagt 200
schepen tegelijkertijd. De moge
lijkheid tol uitbreiding is echter
ruimschoots aanwezig. Op "net
systeem, dat gebruikt zal worden
door Rijkswaterstaat, het Loods
wezen en het Gemeentelijk Haven
bedrijf. zuilen ook andere geïnte
resseerden kunnen worden aange
sloten middels consoles waarop de
posities van de schepen en hun na
men zijn af te lezen.
Het bovenbedoelde development
cost plan voor dit systeem, dat in
samenwerking met Holland Sig
naal Apparaten N.V'. te Hengelo en
de N.V. Philips' Telecommunicatie
Industrie te Hilversum werd on
gesteld, en het resultaat van de
studie wordt binnenkort door Phi
lips Nederland ingediend bij de
gemeente Rotterdam.
TJE 226.000 tons tanker Rubis is
dezer dagen aan de vloot van
Total toegevoegd. Het schip maakte
een serie geslaagde proeftochten en
bracht het totaal aan schepen op
14. In tonnen uitgedrukt bezit Total
n-i 1.400.000 ton, waarmee de vloot
de grootste van Frankrijk is. Na het
gereed komen van nog drie super
tankers tegen het eind van 1974 zal
de vloot inclusief de gecharterde
schepen een capaciteit hebben van
3.300.000 ton.
De Rubis is 330 meter lang, 48
meier breed en heelt een diepgang,
van 20 meter. Zoals bekend is Total
ook partr.er in 'het plan op de Maas
vlakte een tankerterminal neer te
zetten zodat de schepen Rotterdam
regelmatig aan zullen doen. 1
A/TET ingang 'van september zal
de East Asiatic-Co te Ko
penhagen kunnen beschikken over.
'het eerste in Denemarken gebouw-'
de containerschip. Het vaartuig, dat
de naam Falstria draagt, werd on
langs te water gelaten bij de
scheepswerf te N'akskov.
Het schip heeft negen ruimen j
waarin totaal 918 29-voets contai
ners opgeslagen kunnen worden. De
Falstria, zo genoemd naar het Deen
se eiland Falster, heeft op het ach
terschip accommodatie voor 47 op
varenden. Zij hebben de beschik-
king over 1-persoonshutten, elk met
bad en toilet.
Na de oplevering zal het schip,
dat een snelheid van 22'A mijl per
uur kan varen, worden ingezet tus
sen Europa en 'de westkust van
Noord-Amerika in de Scanstar
dienst een gecombineerde Blue Star/
E.A.C. service.
Voor deze dienst zijn ih totaal
vier containerschepen besteld, door
elke onderneming twee.
IhE KONINKLIJKE NEDLLOYD
gaat dertien schepen afstoten.
Do vloot zal hiermee tot 76 sche
pen gereduceerd worden. De re
derij. onderdeel van de Neder
landse Scheepvaart Unie zal een
kleiner aantal grotere en moderne
schepen in gebruik nemen om de
verouderde vaartuigen te kunnen
vervangen, zo meldt hc-t personeels
orgaan van de NSU.
Het overschot van gezagvoerders
clat door deze inkrimping zal ont
staan heeft tot gevolg dat de kapi
teins die van 1971 tot 1U/S ouder
dan 55 jaar zijn of worden met
pensioen zullen gaan. Tot aan de
officiële pensioendatum zal een
overbruggingsregeling worden ge
troffen.
Voor wat het overige personeel
betreft zit de zaak wat gemakke
lijker omdat er binnen de NSU-
vloot nog steeds tekort is aan
stuurlieden.
[N samenwerking met Hoüand-
sche Aanneming Maatschappij
heeft de Ballast-Nedam groep on
langs een groot werk verkregen
in het kader van de uitbreiding
van de haven van Sydney. Ook op
een ander front gaan de zaken
goed. De ontwikkeling van de in
Japan gevestigde Goyo-Ballast Co
verloopt voorspoedig. Er is een
eerste opdracht verkregen voor
het verplaatsen van drie miljoen
kubieke meter zand.
Voor het uitvoeren van dit werk
is in .Japan een zuiger op stapel
gezet. Het vaartuig moet in mei
1972 gereed zijn. Goyo-Br.llast gaat
zich vooral toeleggen op -het bou
wen van gezonken tunnels.
