OLIEKRAAN NOG VERDER DICHT
van koplopers
Vluchtelingen in Chili
mogen niet vertrekken
Reacties
op noodwet
in mineur
Overleg Kissinger1 Van der Stoel
in deze krant
inkt en de oliecrisis
Indien nodig
olie uit VS
Politie jaagt
Op politie -I
Het Kwartet
Machtigingswet moet catastrofe voorkomen
Staaltros doodt
twee mannen en
verwondt derde
Hamsteraar had
voorraad benzine
Akkoord Ierse Raad
Droog
Vleesbedrijf in de as
Overtreders rijverbod
MAANDAG 10 DECEMBER 1973
71ste jaargang no. 177
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR NEDERLAND
Westblaak 9-11, Rotterdam Postbus 948
Tel. 115588 Gironr. 269274 t.n.v. B.V. De Christelijke Pers, Amsterdam
Abonnement 10,58 per maand, per kwartaal 31,35
Afd, Bezorging vanaf 08.30 uur
SANTIAGO (AFP, UPI) De Chileense regering zal geen vrijgeleide
meer toestaan aan politieke vluchtelingen, die verblijven jn ambas
sades van landen die de conventie van Caracas niet hebben onder
tekend. Deze maatregel treft vooral de Europese landen, die deze
conventie over het asielrecht niet hebben bekrachtigd, in tegenstel
lingtot de Latijns-Amerikaanselanden.
paring energie
ra»..
Rampzalig
li
D
Adres:
Plaats:
Van onze parlementsredactie
Politici en woordvoerders uit het
bedrijfsleven hebben het afgelo
pen weekeinde in mineur, maar
terughoudend gereageerd op de
machtigingswet die het kabinet-
Den Uyl zaterdag bij de Tweede
Kamer heeft ingediend.
Binnenland
Buitenland
Israël rekent op
langdurig vredesoverleg 7
Kerk
Kunst
Rigoletto opnieuw (en beter)
bij Nederlandse Opera 8
^vooraanstaande
prot. christelijke
dagbfadên
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
Van onze fin.-economlsche .redactie
AMSTERDAM De Arabische olie
ministers hebben op een bijeenkomst
in Koeweit besloten met ingang, van
januari weer vijf procent minder olie
tc produceren. De totale produktiebe-
perking zou dan neerkomen op zo'n
30 procent.
Volgens het ministerie van oliezaken
van Koeweit zal de besnoeiing voorna
melijk West-Europa en Japan treffen.
Om de beperking te vermijden moe
ten de Europese landen, nét als in no
vember, met de 'Verklaringen van de
Negen' een nieuw bewijs leveren van
hun vriendschappelijke gezindheid ten
aanzien van de Arabische landen. Zij
kunnen dit doen door druk uit te oe
fenen op de VS of Israël om een terug
trekking uit de door Israë! bezette ge
bieden tc bevorderen, aldus de olie
landen.
Zodra er een tijdschema zal zijn opge
steld voor de terugtrekking zullen de
Arabische landen een programma op
stellen voor herstel van de oliepro-
óuktle tot het niveau van november.
De produktie zal verder worden opge
voerd naarmate de Israëlische terug
trekking vordert, aidus de verklaring.
De Afrikaanse en Islamitische landen
krijgen intussen alle olie die zij nodig
hebben. Voorwaarde is daarbij dat dc
olie niet wordt doorgeleverd aan lan
den die onder dc leveringsbeperkin
gen of zelfs onder een boycot vallen.
Dc Libische minister van oliezaken
heeft gezegd da; zijn land de olie-cit-
voer naar het Caribische gebied zal
slaken, 'omdat gebleken is dat deze
oiie naar de VS wordt doorgezonden'.
De VS zijn zoals bekend getroffen
door een Arabisch olie-embargo.
Irak had gisteravond de verklaring
om de oliclcverantles extra te vermin
deren nog niet getekend. Het land
zegt het niet eens te zijn met het ge
bruik van olie 'als wapen'.
Waarnemers uitten gisteravond hun
twijfels over het verband tussen de
produkticbcpcrking en dc politiek van
West-Europa en Japan ten aanzien
van het conflict in het Midden-Oos
ten. Zij menen dat de olieproduceren
de landen vooral, uit zijn op een ver-
krapping van dc markt om de olie zo
lang mogelijk tegen zo hoog mogelij
ke prijzen tc kunnen verkopen.
Voor vervolg zie pag. 7, kolom 7
AMSTERDAM Ajax, Feyenoord
en PSV hebben er dit weekeinde
een schuttersfeest van gemaakt.
Ajax won met 72 van Telstar,
Feyenoord met' 6—1 van NEC en
PSV met 60 van FC Den Haag.
Alléén de andore kopgroepclub FC
Twente hield zich met het moei-
iijke UEFA Cup-duel tegen Ips
wich .Town in het vooruitzicht, rus
tig. NAC verloor op eigen terrein
slechts met 0—2. Verrassendwas
het dat FC Amsterdam zich op
nieuw handhaafde, nu door bij AZ
met 20 te winnen.
Bij Ajax maakten de twee aanko-
penhuï)',debttMt;-ZoUanVarga(zie
foto) meVhéf'S'éröëMérnümaiér 14
vererving Johnny Rep, die drie doel
punten maakte, terwijl Arno Stef-
fenhagen voor Piet Keizer ook nog
enige minuten over het gras mocht
gaan. Bij Feyenoord kwam Rinus
Israel niet aan de beurt. Trainer
Coerver wilde hem de tweede helft
een kans geven maar Israel vond
dat hij het op de bank zo koud had
gekregen dat het geen zin had op
het veld risico's te gaan nemen.
De profschaatsèrs kwamen slechts
één dag in aktie. Door het slechte
weer van zaterdag werd voor giste
ren een kort programma opgesteld.
Het kon niet veel publiek trekken.
Nog geen 3000 toeschouwers zaten
er op de tribunes van de Haagse
Uithof en beleefden een deceptie
toen-'Ard Schenk op, de 6000 meter
als laatster-eindigde en daardoor,
ook óp de laatste plaats iri hét
klassement terecht, kwam.
Meer nieuws op de sportpagina's.
In 1974 mogelijk
175.000 werklozen
Drie maanden na de staatsgreép tegen
president Allende is er nog steeds een
constante stroom van mensen, die een
toevlucht zoekt in ambassades. Het
aantal vluchtelingen, dat nog in am
bassades wacht op een vrijgeleide om
naar het buitenland te gaan wordt op
ongeveer tweeduizend geschat
De Zweedse ambassadeur in Chili, Ha-
rald Edelstam, die door de Chileense
regering tot ongewenst persoon was
verklaard, heeft gisteren Chili verla
ten. Verscheidene ambassadeurs deden
Op de meeste plaatsen droog
weer met flinke opklaringen.
Vanuit het westen geleidelijk
meer bewolking. Zwakke tot ma
tige; in de loop van de dag tot
vrij krachtig toenemende wind
uit zuid tot zuidwest Minimum
temperaturen van 0 graden vlak
aan zee tot 5 graden plaatse
lijk in het binnenland. Maxima
ongeveer 5 graden.
MORGEN EN OVERMORGEN:
enige tijd regen en iets hogere
temperaturen.
Morgen zon op: 08.38
onder: 16.29
maan op: 18.15
oud err. 10.00
't Kost je natuurlijk wel wat energie.
hem uitgeleide tot op het vliegveld.
In het vliegtuig naar Europa namen
ock ongeveer twintig vluchtelingen
plaats.
inmiddels heeft de Westduitse bonds
kanselier Brandt gezegd, dat West-
Duitsland aan meer Chileense vluch
telingen asiel zal aanbieden dan welk
ander Europees 'and. Hij deed deze
toezegging aan demonstranten bij een
bezoek aan West-Berlijn,
Chileense militaire autoriteiten heb
ben meegedeeld, dat in het noorden
van Chili iemand door een vuurpelo
ton is terechtgesteld eri vijfentwintig
mensen door krijgsraden tot gevange
nisstraffen tot vijftien jaar zijn ver
oordeeld. Sedert de staatsgreep zijn
meer dan honderdvijftig mensen te
rechtgesteld.
SCHIEDAM Een springende staal
tros heeft zaterdagmiddag op de werf
Wilton-Feijenoord twee dokwerkers
gedood en een derde zwaar gewond.
Het óngeiuk gebeurde, toen bij het
strak zetten van de tros een borg los
schoot. Een van de mannen werd
door de zwiepende tros het water van
het gedeeltelijk opgelopen dok inge
slagen. Nadat vergeefs was gedregd,
vonden duikers pas na twee uur zijn
stoffelijk "overschot.
Dé tweede man werd doodgeslagen op
de kant, waar ook de gewonde een
klap van de tros had gekregen. De ar
beidsinspectie stelt een onderzoek in.
De losgeschoten borg is in beslag ge
nomen.
HAULERWLJK Een brand heeft za
terdagavond het vleesbedrijf P. Plas in
Haulerwijk (gem. Ooststellingwerf)
verwoest. Er ging 20 ton vlees ver
loren. De schade bedraagt ruim
ƒ200.000.
De Amerikaanse raad voor de kosten
van levensonderhoud heeft de olie
maatschappijen in de Verenigde Staten
gelast hun benzineprijzen met een dol
larcent per gallon te verlagen. Ter
compensatie mogen ze de prijzen van
de andere olieprodukten met twee
cent verhogen.
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN H. Ai AG De werkloos
heid (thans rond de 100.000)
zal volgend jaar oplopen tot tus
sen de '125.000 en 175.000. Dit
blijkt uit de nota die het kabi
net-Den Uyl op basis van bere
keningen van het Centraal. Plan
bureau zaterdag bij de Tweede
Kamer heeft ingediend.
De verstrekkende maatregelen
die de regering zonder tussen
komst van bet parlement op
grond van de machtigingswet zal
kunnen nemen, moeten het mo
gelijk maken dat de werkloos
heid niet- oploopt tot veel ca»
.tastrofaler omvang. j
(Zie daarvoör ^giha5
De stijgende werkloosheid is een ge
volg can:
een beperking van de beschik
baarheid vanolie voor binnenlands
gebruik ter grootte van 25 procent;
een stijging van de invoerprijzen
van circa vijftien procent;
een stagnatie van dewereldhan
del, onder meer ook als gevolg van de
oliecrisis.
De olieboycot van de Arabische lan
den zou in principe betekenen dat on
ze aanvoer met ongeveer 2/3 zou wor
den gekort Er is echter sprake van
een zekere flexibiliteit in de interna-
.(tionale handelsstromen met name ook
in verband met de leveringen uit niet
boycottende landen; Het kabinet schat
de beperking op de-binnenlandse afle
veringen daarom voor het eerste
kwartaal van 1974 op 30 tot 35 pro
cent Door in te teren op de binnen
landse voorraden met vijf tot tien
procent wordt de totale beperking ge
schat, op 25 procent
De regering wijst erop dat deze be
perking bij een passief regeringsbe
leid rampzalige gevolgen met zich zou
meebrengen. De produktie zou. met
tien procent dalen en als gevolg daar
van zou de werkloosheid met 200.000
oplopen tot circa 300.000. Deze ont
wikkeling zal voor het grootste deel
het hoofd worden geboden dóór een
massale overschakeling van olie op
aardgas, die het olietekort van 25 pro
cent met iets meer dan de helft moet
terugdringen.
De produktiecapaciteit van de aard
gasvelden zal daarvoor verder worden
opgevoerd. Bovendien zullen in snel
tempo oliestookinrichtingen in, wonin
gen en bedrijven worden omgebouwd
op aardgas. Hiermee zal een. investe
ring gemoeid zijn van ongeveer twee
miljard gulden.
Het versneld overschakelen op aard
gas lijkt in tegenspraak te zijn met
het vroegere beleid van de regering
zuinig te zijn met aardgas. Minister
Lubbers (economische zaken) wees er
echter op dat de overschakeling op
aardgas juist voor een groot gedeelte
mogelijk zal zijn juist door er zuinig
op te zijn (betere isolatie; lagere tem
peratuur e.d.). Het kabinet.zal boven
dien proberen onze export van aard-
Voor vervolg zie pagina 5, kolom 7
AMSTERDAM De Amsterdamse po
litie heeft proces-verbaal opgemaakt
tegen de 39-jarige Amsterdammer A.
van der K., die ongeveer 110 liter
benzine en dieselolie had gehamsterd
in de kelder van zijn woning.
De politie, die over deze hoëveelheid
opgeslagen benzine getipt was door
buurtgenoten, kon eerst het huis van
de man niet binnen, omdat hij de
deur gebarricadeerd had. Later heeft
de politie zich toch de toegang tot het
huis verschaft
Op grond van de wet ontplofbare stof;
fer. (het zogenaamde benzinebes]uit)
en het gevaar, dat deze grote hoeveel
heid benzine voor de buurt opleverde,
is er een proces-verbaal tegen de man
opgemaakt De benzine en de olie zijn
in besiag genomen.
Van een verslaggever
BRUSSEL .De Verenigde Staten
zullen Nederland, als dat nodig mocht
blijken van olie voorzien. De Ameri
kaanse onderminister voor energie
William H. Donaldson zal volgende
week maandag voor 'spoedoverleg'
naar Den Haag komen.
Dit werd gisteren bekend na de be
sprekingen tussen de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken Henry
Kissinger en minister van der Stoel
in Brussel. Volgens minister Van der
Stoei toonde Kissinger begrip en me
deleven voor het Nederlandse stand
punt inzake de crisis in het Midden-
Oosten. De Nederlandse en Portugese
ministers werden door Kissinger in
zijn hotelsuite in Brussel ontvangen.
De Amerikaanse minister bedankte
Nederland en Portugal voor hun
steun 'tijdens de jongste oorlog in het
Midden-Oosten. Volgens sommige
zegslieden zou Kissinger de Nederlan
ders op zijn minst indirect hebben
aangemoedigd, ondanks de olieboycot,
niet toe te geven aan de eisen van de
Arabische staten.
Minister Van der Stoel zei gistera
vond ook een 'zeer openhartig ge
sprek' te hebben gehad met zijn
Griekse collega Tetenes. De Neder
landse minister had in 'alle duidelijk
heid' het Nederlandse standpunt uit
eengezet en de hoop uitgesproken dat
in Griekenland de democratie spoedig
zal worden hersteld.
LONDEN (AFP) Op de conferentie
van Londen, Dublin en Belfast in het
Zuidengelse Sunningdale is men het
gisteravond eens geworden over de
vorming van een Raad voor heel Ier
land. Dit is van officiële Britse zijde
vernomen.
DEN HAAG Op de zesde autoloze
zondag zijn, voor zover bekend, zeven
entwintig automobilisten aangehouden
wegens overtreding van het rijverbod.
Hunt auto's werden in beslag genomen.
Ook onze inktvoorsiening ondervindt de gevolgen
van de oliecrisis. Want zonder olie is drukinkt on
bestaanbaar. Om er een heel eenvoudig recept van
te geven: afgezien van stoffen die de inkt snel droog
maken (onmisbaar voor een bedrijf dat 35.000
kranten por uur moet kunnen produceren) beslaat
die inkt voor ongeveer 80 procent uit olie en voor
omstreeks 20 procent uit roet. En dat roet is ook
tveer (verbrande) olie.
Zo ziet u maar hoe afhankelijk ook wij zijn van olie:
de krant komt op olie en benzine naar u toe, wordt
gemaakt op machines die met olie gesmeerd worden
en zelfs de inkt is, wat overdreven gezegd, een en
al olie. Wij zouden eigenlijk ook best op de bon
ivillen. Als het dan maar die bon hieronder is.
De directie.
NIEUWE ABONNEE
NAAM:
STRAAT:
GIRO: PLAATS:
Wenst abonnement op:
TROUW
DE ROTTERDAMMER
NIEUWE HAAGSE CRT.
NIEUWE LE1DSE CRT.
DORDTS DAGBLAD
(aankruisen a.u.b.)
Betaalt per maand/kwartaal
Opgegeven door:
Naam:
Een postzegel is niet nodig
Schrijf op de envelop: De
IK ONTVANG GRAAG;
Altijd-paraatmap (-I-briefpa
pier en pen).
Pletineschaaltje (flessenon-
derzetters).
Gezellige rookverdrijver
Die betalen wij.
Chr. Pers, Antwoordnummer 2792, Amsterdam.
Het kabinet acht de bevoegdheid om
in te grijpen 'een eis van de hoogste
orde*.' Minister Lubbers legde zater
dagavond uit dat de huidige verminde
ring van de olietoevoer met 25 pro
cent zonder overheidsingrijpen zou
leiden tot een produktieverlies van 10
procent en tot '200.000 extra werklo
zen.
ONZEKER
Het is nog onzeker hoe de Tweede
Kamer op de plannen zal reageren.
De progressieve fractieleiders ver
klaarden zich akkoord en de woord
voerders van WD en DS'70 uitten
seherp'e kritiek, maar dé fractievoor
zitters van de confessionele partijen
onthielden zich nog van commentaar.
Mr. F. Andriessen (KVP) en rnr. W.
Aantjes' (ARP) hadden gistermiddag
de stukken trouwens nog niet gekre
gen, hoewel de documenten oppositie
leider Wiegei per speciale koerier in
zijn buitenhuis in het Friese Ee wer
den thuisbezorgd.
Ook de vakcentrales gaven geen com
mentaar. Een kleine commissie van
beleidsmedewerkers, en specialisten
uit de vakcentrales zijn de stukken
aan het bestuderen. Vandaag volgt
een bespreking in de bestuurscolleges
en dinsdagochtend in het overiegor-
Zie verder pagina 3
Max van der Stoèl, de Nederlandse, minister van buitenlandse -zaken, had gisteren een prettig onderhoud met zijn
Amerikaanse collega Henry Kissinger. Belde ministers zijn in Brussel voor de conferentie van de NAVO-raad, die
vandaag begint.
Van een verslaggever-
AMSTERDAM Politieagenten:?,
hebben gisteren in eentrilde:
achtervolging achter politieagent
ten aan gereden.'Dat gebeurde;.'*
op. de rijksweg van Amsterdam il
rmgr. de Afsltutdiji. YdeiErlO):
De dchtervolgerswareripdlttie-ty;
mannen,uit Beemster;Votehdam
en Monnickendam.: Zij iihdbberm:
enkele collega's uitVolendenw'i
klemgereden.
De inzittenden van de acktet' A
volgde wagen 'negeerden reen.'-
stopteken van enkele survétlle-:-"
rende agenten van de rijfcspolf-
tie. Omdat deze meenden met
een overtreder van het rijver
bod te maken te hebbenzetten'
zij de achtervolging in.
De bemanning van de achtervolg- -
de wagen had te kampen met
een defecte mobilofoon. Zij heb,
ben aangenomen dat hun col
lega's voor de grap de achtervol
ging hebben ingezet. -
Marja Habrakcn
en het toneel 6
Een op de zes mensen gaat
nooit naar de tandarts 5
Apartheid: crisis in kerken 2
Lezers schrijven 2
Kerkbladen a
Familieberichten 1*
Aulerubriek li
