Culturele taak van het
socialisme
GEBUREN
VOORSTE!
in hart van Vlaardingen
IMaardermeer moést
22.000
Actieve samenwerking
in de kleine kring
Het gouden
jubileum
èk±l
mm
Kerkbouw in
Schiedam
Dr. Ph. J. Idenburg voor IvAO
Revue over 70
jaar CJMV
Ontploffing op
Duitse lichter:
drie gewonden
Uit het dagboek
van de politie
Waarschuwing
Jitc,
JE
Voor het eerst
Oostenrijkse
Rijnschepen
Ulo-salarissen
in het G.O.
Politie haalt
weer fietsen
van straat
Ledental steeg
van 86 tot
PvdA-vrouwen
gaan film zien
Typhoon raast over
Zuidzee-eiland
BB-oefening aan
Van Riebeeckweg
VARA-j ubileumf eest
in Passage-theater
Oud-voorzitter
SVZ, mr. Hummel,
in VS overleden
Burgerlijke stand
A.B.M.H. huldigt
jubilerende leden
Klaverj astoernooi
voor bejaarden
HET VRIJE VOLK WOENSDAG 14 MAART 1953
PAGINA 5
„Ik geef niets om een passieve cultuurspreiding", zei dr.
Ph. J. Idenburg uit Den Haag tijdens een bijeenkomst van
leden het Schiedamse IvAO, die dinsdagavond in het volks
gebouw werd gehouden. De heer Idenburg sprak voor een
kleine schare IvAO'ers over de culturele taak van het socia
lisme. De verspreiding van de cultuur onder alle lagen van de
maatschappij is volgens dr. Idenburg noodzakelijk, maar de
zelfwerkzaamheid moet toch op de eerste plaats staan. Het
luisteren naar de radio en het ivandelen langs schilderijen in
musea was volgens de spreker niet voldoende. Pas bij een ac
tieve belevenis van het culturele geheven is dit een glorieuze
overwinning.
Sterke krachten tegen
Waarschuwend sprak de heer Iden
burg over de sterke krachten in de
j5 i üim
Vlaardingen, stad met een
oude en grote historie, heeft in
zijn steöeschoon weinig, dat
herinnert aan het verleden.
Dat is een reden te meer om
dankbaar te zijn, dat midden
in het hart van de stad een
stuk levend verleden bestaat.
Vanaf de Hoflaan, zichtbaar
van ver, ligt de werf van Figee.
Deze werf met zijn bedrijvig
heid en zijn tradities geeft een
bijzonder schilderachtig beeld
aan de Oude Haven. Men, mag
zich in Vlaardingen gelukkig
prijzen, dat daar zo duidelijk
de verwantschap van de stad
met het water wordt getoond.
Men heeft wel eens gezegd:
„Het is zo rommelig". Dat is
misschien wel zo, maar we wo
nen nu eenmaal in een stad en
niet in een museum.
Op 22 april...
180 akten...
De Schiedamse CJMV, die met
verschillende feestavonden haar ze
ventigjarig bestaan viert, brengt
vanavond en morgenavond de op
voering van de revue „70 jaar CJMV
Jeugdwerk in Schiedam". De avon
den worden gegeven in Irene aan de
Nieuwe Haven. Aanvang kwart voor
acht.
WOENSDAG
Bioscopen:
PASSAGE-THEATER, 2 7 en 9.15 u.:
Johnny knapt 't op (18 jr).
MONOPOLE-THEATER, 2, 7 en 9 u.:
Typhoon (a.l.).
Tentoonstellingen:
STEDELIJK MtJSETJM: Kunstnijver
heid uit eigen bezit.
Apotheek:
Firma Van WeBtendorp, Singel 81.
telefoon 67674.
Diversen:
HET ZONNEHUIS, film Irene-fonds,
7.45 uur.
ARCADE, Feestavond Het Groene
Kruis Kethel, 8 uur
IRENE. CJMV-revue, 8 uur.
MUSIS SACRUMWllton-Fijenoord
brengt „Blijf zitten waar Je zit," 8
uur.
DONDERDAG
Bioscopen:
PASSAGE-THEATER: 's Avonds geen
voorstelling: 2 uur: Johnny knapt
't op (18 Jr).
MONOPOLE-THEATER, 2, 7 en 9 u.:
Typhoon (aJ.).
Tentoonstellingen:
STEDELIJK MUSEUM: kunstnijver
heid uit eigen bezit.
Apotheek:
Firma Van Westendorp, Smgel 81,
tclïSden - -
Diversen:
MUSIS SACRUM:
ton, „Blijf zitten waar je zit."
IRENE: CJMV-revue, 8 uur.
PASSAGE-THEATER: Crescendo en
Kunst na Arbeid, toneel en con
certavond, 8 uur.
AMSTELBRON: Vergadering Ver. ter
beh. van de belangen van tbc-pa-
tiënten, 8 uur.
ROTTERDAMSE BIOSCOPEN
ARENA: De voddenrapers van Abba
Pierre."2, 7 en 9,30 uur (14 Jr).
CAPITOL: The naked street. 2. 7 en
9.15 uur (18 Jr).
CENTRAAL: Marcella, het elrcusklnd.
2, 7 en 9.15 uur (14 Jr).
CINEAC: Journaal van 9 tot 5.15 uur.
M'sieur Ia Callle. 5.30, 7.45 en 10
uur (18 Jr).
COLOSSEUM: Helena van Troje 2, 7
en 9.15 uur (14 jr).
HARMONIE: Mannequins voor Rio.
2. 7 en 9.13 uur (18 jr).
LUMIÈRE: Het verloren continent.
2.15, 7 'en 9.30 uur (a.l.).
LüTCSCA: Gentlemer Marry Brunet
tes. 2.15. 7 en 9.30 uur (14 Jr).
METRO: Johnny knapt 't op. 2, 7 en
9.15 uur (18 Jr).
PRINSES: De radeloze indringer.
2.15, 7 en 9.30 uur (14 Jr).
REX: De prins der piraten. 2, 7 en
9.15 uur (14 Jr).
THALIA: To catch a thief. 2.15, 7 en
9.30 uur (a.l.).
't VENSTER: Doctor In the house.
2, 7 en 9.15 uur (aj.j.
VICTORIA: M'sieur la Caille. 2, 7 en
9.15 uur .(18 Jr).
ROTTERDAM
DINSDAG
GROTE SCHOUWBURG. Zuidplein,
Het Nationaal Volkstoneel met „De
witte non," 8 uur.
LUXOR-THEATER. Kruiskade. Slees-
wljks nieuwste Snip en Snap Revue
„Hollandse nieuwe" (....tast toe!).
8 uur.
R'DAMSE SCHOUWBURG, voorstel
lingen van het Nederlands Ballet,
8 uur.
AULA MUSEUM BOYMANS, Alliance
Francaise. Prof. Vladimir Jankélé-
vltch spreekt over „L'homme en
verve." 8.15 "uur.
LEO'S LUNCHROOM, Jonker Frans
straat 95-99. Ned. Ver. van Suiker-
zieken. 8 uur. g
REKOBOTHKERK. Noordsingel, Zak-
bljbelbond, grote propagandabij- 0
eenkomst, 3 uur.
VOORHOEVE DIETRICH, Nieuwe
Binnenweg 29. George Simenon
spreekt over „Le roman de demain"
8 uur.
Een felle ontploffing aan boord
van de Duitse zeesleeptanklichter
„Trave", gemeerd in de Tweede Pe
troleumhaven, heeft vannacht drie
bemanningsleden verwond. Er ont
stond brand, zodat op de Shell Fa
brieken en Installaties „Fernis" groot
alarm werd geslagen. Het vuur werd
snel bedwongen.
De explosie ontstond in de pomp-
kamer, toen men wilde beginnen bal-
lastwater in te pompen, maar zette
zich door naar een der tanks. De dek
sel drie vierkante meter groot en
een duim dik werd negentig meter
ver weggeslingerd.
Kapitein C. Mtiller, eerste mahinist
E M. Krumm en de pompkamerma-
chinist R. Curt werden verwond en
hepen brandwonden op. De bootsman
moest In een ziekenhuis worden op
genomen, maar zijn toestand is niet
ernstig. De twee anderen konden, na
verbonden te zijn, weer aan boord
gaan.
De vijftig jaar oude „Trave" lag
gemeerd aan steiger 33 in de tweede
Petroleumhaven.
De cultuur is een ruim begrip en
omvat het gehele menselijke gebeu
ren in alle lagen van de samenleving,
aldus dr. Idenburg.
De betekenis van het woord „cul
tuur" herleidde de spreker uit het
Latijn, waar het „akkerverzorging"
betekent. De heer Idenburg sloot
zich in zijn betoog aan bij profes
sor Van Peursen, die in zijn boek
„Cultuur en christelijk geloof" een
heldere uiteenzetting geeft over het
begrip cultuur.
Het betekent omvormen en is geen
activiteit in het luchtledige. De na
tuur wordt bewerkt door de mens
en is een algemeen menselijke bezig
heid. De mens Is dus hierbij ten
nauwste betrokken in tegenstelling tot
het gebeuren in de natuur.
Cultuurbezit
Bjj het proces van het omvormen
der natuur, dat zich op velerlei gebied
voordoet zoals in de kunst en de
wetenschap) wordt de mens geeste
lijk rijker. Het resultaat van het om
vormen noemt men cultuurbezit of
cultuurschatten. In socialistische
kringen is men van oordeel, dat dit
cultuurbezit uitgedragen moet wor
den.
Het socialisme, zo sprak de heer
Idenburg, gaat uit van de gedachte
dat er een geestelijke en staatkundi
ge vrijheid moet zijn. Het spreekt
van een economisch bestel zonder
klassen en het streeft naar een maat
schappijstructuur met een verschei
denheid van. fuckties en „Gedingen.
Hierin ligt volgens de heer Idenburg
de grote taak van het socialisme. Het
moet dienstbaar zijn aan de cultuur
en de drijfveer hebben in de liefde
voor de mens.
samenleving die de ontwikkeling van
de cultuur tegengaan. In verband
hiermee wees de spreker op de in
houd van het boek van Georghiu,
Het vijf en twintigste uur.
De cultuurvorming is geen zaak
van een masabeweging, doch werpt
de beste vruchten af door samenwer
king in kleine kring. Het moet met
zachte krachten gaan, zei de heer
Idenburg.
De spreker, die directeur van het
Centraal Bureau voor de Statistiek
is. vónd bij de IvAO een aandachtig
gehoor.
Na de pauze was er een geanimeer
de discussie.
Monopole, t.m. donderdag „Ty
phoon''. Twee jonge Amerikanen,
Johnny Potter en Joe, een rijke zon
derling en eigenaar van een onder
zeeër komen met de bedoeling om
parels te zoeken op een eiland in de
Stille Zuidzee terecht. Daar bliikt
een lief meisje ta wonen, Dea ge
naamd, die een getemde chimpensee
ais enig gezelschap heeft. Dea neemt
Johnnij 'gevangen' en dit schijnt hij
niet geheel onaangenaam te vinden.
Er gebeurt van alles op dat eiland.
De bemanning van de onderzeeër
gaat muiten en slaat op de vlucht
voor een naderende typhoon. De
muiters vergaan jammerlijk. De beide
jonge mannen hebben elkaar inmid
dels weer teruggevonden en zij slui
ten vriendschap met Dea. Zij over
leven als een wonder de natuurramp.
Zij vinden een bootje en kiezen zee
naar een beter oord, dan het door
de wervelwind geteisterde eiland.
Dorothy Lamour is in deze film een
mooie Zuidzeeschone. De twee dap
pere Amerikanen worden gespeeld
door Robert Preston en Lynne Over
man.
Aan de Van Riebeeckweg zal de
Schiedamse BB zaterdagmiddag om
3 uur een oefening houden. Een
denkbeeldige verfwarenfabrick staat
in brand en de BB moet gewonden
naar een verpleegplaats brengen.
Voor deze oefening maakt de BB
handig gebruik van een partij afval,
bestaande uit olie en poetsdoeken van
de Metaalbu'zenfabriek Excelsior.
Het afval wordt aan de Van Rie
beeckweg in brand gestoken.
Aan de oefening nemen deel een
speciale groep uit de afdelingen 7
en 9 (Sohiedam-Noord),, de gemeen
telijke dienst voor opsporing en red
ding en de brandweer. Leider van
Blokploeg 9, de heer Den Hollander,
voert de opdracht van de heer H.
Sjoers, hoofd van de BB, uit. Er
zullen honderd personen aan de
oefening meedoen. De verbindingen
worden onderhouden door mobilo
foonauto's.
Op zateraxig 17 maart zal dc
jaarlijkse algemene vergadering
van de Vereniging tot behoud
van natuurmonumenten in Ne
derland worden gehouden in de
Grote Zaal van het Concertge
bouw in Amsterdam. Het wordt
tevens een herdenkingsbijeen
komst, omdat de vereniging in '56
vijftig jaar beslaat. Over hetgeen
zij in deze periode tot stand
bracht 14.500 hectare natuur
schoon werd door aankoop voor
verwoesting behoed kunt u
lezen in bijgaand artikel.
De politie 'heeft in verband met het
feit, dat er de laatste tijd munitie
aan de Maas word gevonden, een on
derzoek ingesteld. Er werd nog °en
flink partijtje geweerpatronen ge
vonden, die alle uit de oorlog stam
men. Het onderzoek had verder tot
resultaat, dat de agenten met een
compleet machinegeweer naar het
bureau togen.
Een damesfiets werd dinsdag
bij het station gestolen. De fiets, die
niet op slot stond, is eigendom van
de heer M. v. d. S.
Een stel kwajongens heeft op de
zolder van een bouwmaterialenhan-
del in de Hoofdstraat een brandje
gesticht. De jongens zijn tot nog toe
onbekend gebleven.
De Schiedamse politie waarschuwt
voor een zgn, advertentiecolporteur,
die zegt op te treden voor het Alge
meen Politieblad. Het politieblad
neemt echter nooit advertenties op,
zodat hier van oplichting sprake is.
De politie houdt zich aanbevolen
voor tips,
■r f: i'.V-'Vv:
4 feft*
Voor het eerst in de lange geschie
denis van de scheepvaart zijn twee
onder Oostenrijkse vlag varende
Rijnschepen in Rotterdam aangeko
men. Ook Oostenrijk is nu een Rijn
vaartland en Rotterdam heeft dat feit
gisteren met een korte plechtigheid
gevierd.
De aankomst van de twee sche
pen, de „Austria I" en „Austra II",
werd vastgelegd in een oorkonde, ge
tekend door burgemeester mr. G. E.
van Walsum, de Oostenrijkse gezant,
dr. K. Wildmann en de voorzitter
van de Unie van Rijaikamers. mr. K.
P. van der Mandele.
„Wij zijn verheugd," stelde mr. K.
P .van der Mandele vast. „We heb
ben veel gedacht, gezegd en geschre
ven over de mogelijkheid, hoe Oos
tenrijk met ons en andere Noordzee
havens per schip in verbinding kon
worden gebracht."
„Naar twee kanten strekten "ii
onze armen uit: Rijn-Main-Dou.iii
scheen nog ver af; Bazel-Bodenmeer
was wel dichterbij, maar nog niet
dichtbij. Zwitserland kwam te hulp
en heeft het Oostenrijk nu mogelijk
gemaakt met de vaart van Bazel te
beginnen."
„We zijn wel gelukkig, maar nog
niet tevreden", stelde mr. K. P. van
der Mandele, „want de Oostenrijkers
leden van onze unie, Feldklrch, Linz
en Wenen zien verlangend uit naar
een directe verbinding over water.
Onze unie zal niet ophouden al het
mogelijke te doen om deze hartewens
te ondersteunen."
In de centrale commissie van het
Georganiseerd Overleg komen op 20
maart de voorstellen tot wijziging
van de salarissen der ulo-onderwij
zers aan de orde.
De politie heeft maandagnacht weer
een controle gehouden in Schiedam
op onbeheerde rijwielen. Nu werden
er eenendertig fietsen van straat ge
haald. Bovendien stonden een brom
fiets en een motor zo maar buiten.
Zfj zijn evenals de fietsen op de „fiet-
senshow" van zaterdag op het bureau
te bewonderen.
Voor de feestavond ter gelegenheid
van het dertigjarig bestaan van, de
VARA, die op 5 april in het Passage
theater gehouden wordt, zijn de
plaatsbewijzen nu verkrijgbaar. Men
wende zich tot de bezorgers van ie
Radiogids of de bestuurders van de
afdeling. Ook bij het kantoor van
Het Vrije Volk (Passage 20) kunt V
terecht. De medewerkers van deze
avond zijnThe Top Liners, Tineke
van Leer, Scot en Black, mr. Wil
liams, Charles Ray en Joop Walvis.
Het begint om 8 uur.
Mevrouw Iva d'Aquino, die tij
dens de oorlog voor radio-Tokio heeft
gewerkt („Tokio Rose"), is door de
Amerikaanse immigratie-autoritei
ten uit het land gewezen. Zij heeft
reeds een gevangenisstraf uitgezeten.
Zij woont bü haar familie in Chi
cago.
Natuurmonumenten officieel de Vereniging tot behoud van
natuurmonumenten in Nederland bestaat vijftig jaar en
dat is aan een vandalistisch voorstel van een Amsterdams ge
meentebestuur te danken.
'Laten we het Naardermeer, een waardeloze plas, gebruiken als bergplaats
voor het stedelijk vuil', stelden B. en W. van Amsterdam in het najaar van
1904 voor aan de raad. Maar gelukkig leefde er een Thijsse, Jac.P. Thijsse, en
vooral aan hem is het te danken, dat het meer geen vuilnisbelt ts geworden-
maar Nederlands eerste natuurmonument.
Sr waren toen maar weinig men
sen, die het Naardermeer goed ken
den en wisten dat de roomblanke
lepelaars er broedden. Behalve bij
het Zwanenwater van Callantsoog
was er nergens in westelijk Europa
een lepelaarskolonie. De dichtst
bijzijnde buiten Nederland lag in
Oostenrijk, in de buurt van de Hon
gaarse grens. De zeldzame purper
reigers nestelden» ook in het Naar
dermeer en in het drassige oeverland
bloeiden orchideeën.
Een waardeloze plas, oordeelden
niettemin B. en W. Woeste grond
die niet gemakkelijk kon worden
ontgonnen, had geen waarde. Aan
zoiets als een natuurreservaat dacht
niemand.
Mensen die wél oog voor natuur
schoon hadden, wilden niet eens
beginnen aan een campagne om het
Naardermeer te behouden. Dat er
voer Thijsse, toen hij d-, C. Kerbert,
de directeur van Artis, polste.
Hij kreeg ten antwoord 'Ik acht
nw idealisme zeer hoog en heb daar
voor grote achting, doch wezenlijk,
waarde vriend, de werkelijkheid is
anders.'
De woorden ideëel en onmogelijk
leken in die dagen vrijwel synoniem,
stelde Thjisse vast. Toch zette hij
door. H(j schreef over deze kwestie
in het Algemeen Handelsblad, en
zajn vriend en mederedacteur van
"De levende natuur'. E. Heimans.
De kerkvoogdij der Ned. Herv. Ge
meente van Schiedam heeft met
goedkeuring van de Prov. Diaconale
Kamer een bedrag van 100.000 ge
leend voor kerkbouw. Aan de archi
tect is thans verzocht zijn plannen
definitief uit te werken. De Prov.
Diaconale Kamer had een lening
van 150.000 afgekeurd met het oog
op de middelen van de diaconie, maar
heeft tegen een lening van 100.000
geen bezwaar.
Zaterdag is plotseling als ge
volg van een hartaandoening te
Los Angeles (VS) mr. J. K. Hum
mel, oud-voorzitter van de
Scheepvaart-Vereniging Zuid te
Rotterdam, overleden.
Mr. Hummel was met zijn echtge
note, die vanavond per vliegtuig ta
ons land terugkeert, op een studie
reis door Amerika. Deze reis was hun
door de SVZ aangeboden, toen hij
eind augustus van het vorige jaar
zijn functie van voorzitter der SVZ
om gezondheidsredenen neerlegde.
De overledene is van 1 januari 1948
tot 31 augustus 1955 voorziter van de
SV", geweest. In die periode is op
sociaal terrein zeer veel ta de haven
van Rotterdam tot stand gekomen.
Wij noemen: het pensioenfonds voor
de CvA-arbeiders (de vroegere HAR),
de talrijke verbeteringen ta de c.a.o.
der havenarbeiders, de stichting van
de Havenvakschool, de omzetting van
de HAR in de CvA, waardoor de
rechtszekerheid der havenarbeiders
werd vergroot. Een groot aandeel
had mr. Hummel ook in het overleg
tussen de Noordzeehavens. De sociale
diensten der SVZ zijn in die acht
jaren sterk uitgebreid.
In het overleg met de vakorgani
saties bleek mr. Hummel een toe
gankelijke figuur, die met gezag en
begrip voor de SVZ optrad zonder
uiteraard te vergeten, dat hij ta dat
overleg de werkgevers vertegenwoor
digde. Maar als er in de haven thans
totaal andere sociale verhoudingen
bestaan dan in het verleden, dan Is
dit mede te danken aan het beleid,
dat de SVZ in de persoon van mr.
Hummel heeft gevoerd.
Het te zeker een beetje tragisch,
dat hij juist op de reis, die men liem
als een geschenk ter waardering van
zijn arbeid aanbood, zo plotseling is
overleden.
schreef erover ta De Groene. Ook
andere bladen lieten daarop een
protest klinken. Met 2018 stemmen
werd het voorstel verworpen.
Voorlopig was het Naardermeer
gered. Thijsse zon op middelen, om
het voorgoed te beveiligen en de
volgende stap was de oprichting van
Natuurmonumenten, op 22 april in
de Kleine Restauratie van Artis.
Deze vereniging, die maar enkele
tientallen leden had en even weinig
guldens ta kas, wilde het meer kopen.
Dr. J. Th. Oudemans, de eerste
voorzitter, schreef een brochure en
om portokosten te besparen, ging hij
die zelf op Heren- en Keizersgracht
bezorgen. Aan de leden van Eerste
en Tweede Kamer en aan tal van
autoriteiten zond men een circulaire.
Dat leverde' nog geen half dozijn
leden op. Aan bet eind van het jaar
bedroeg het ledental 86 en er was één
donateur. Aan schenkingen had men
toen ƒ122,ontvangen. Die cijfers
kloppen met wat Thijsse later schreef:
'Heel goede mensen achtten onze op
zet hersenschimmig...'
De bestuursleden gingen eens pra
ten met Jan Hoetmer, een visser, die
wist hoeveel het meer zou kunnen
opbrengen door visvangst en rietcul-
tuur. Doe het maar gerust: er komt
wel ƒ5000,per jaar uit was het
advies van Hoetmer. Maar de koop
som was 150.000,—.
,Men heeft toen de volgende oplos
sing gevonden: we geven voor 150.000
aan obligaties uit met een rente van
drie pet; de rente kunnen we beta
len uit de opbrengst en het meer is
het onderpand.
Voor anderhalve ton werd het
Naardermeer gekocht. In zes weken
hebben drie bestuursleden ƒ160.000
aan obligaties verkocht.
Het eerste natuurmonument was er.
Keer op keer heeft Natuurmonu
menten deze financleringspolitiek ge
volgd. De Amsterdamse assuradeur
mr P. G. van Tienhoven, die penning
meester en. Sater voorzitter werd, to
verde met obligatieleningen. Zijn be
leid heeft het mogelijk gemaakt dat
de vereniging voor ruim vijf en half
miljoen bedreigd natuurgebied heeft
kunnen kopen.
Men werkte zonder enige subsidie
tot 1922. Toen steunde de staat met
ƒ7500,per jaar, bepaald geen be
drag om over te juichen.
Toch heeft Natuurmonumenten
bijna altijd kunnen voorkomen, dat
waardevol natuurgebied verloren ging.
Het gevaar dat het Leuvenumse Bos
zou worden gerooid, dreigde. Het was
een bos van 600 hectare en er was
ƒ250.000,— nodig. Het geld kwam er,
alweer dank zij obligaties.
In het jaar daarop, m 1911, toen
De vrouwengroep van de Partij van
de Arbeid gaat dinsdag 20 maart naar
eer. film kjjken over verschillende
problemen op het gebied van de kin
derbescherming. De film „Het broze
riet" wordt vertoond ta het Volks
gebouw aan de Tuinlaan. In de pauze
worden er ingekomen stukken be
sproken en aan het slot van de avond
gaat mevrouw M. Drukker-v. d. Brink
voorlezen.
Geboren: Adrlana M, d v W C Erf-
man en J de Neeff; Jacoba M, d v J
Adams en B A Robart; Irma, d v P
van Leeuwarden en G J Slijkoord;
Paulus J W, z v W M J Kloppers en
J M van Embden.
Overleden: E A Rissema 66 j; G H
Lafort 57 j; A F Verw&Uen 62 j, wed
van J H v d Water; M. Schuurman
59 j, vr van A Jongejan; M H W
Reijnen 82 j; G H Schoonderwal
66 j, wed van J Herman de Groot.
ae eigenaar van de Dossen van Hage
nau op de Zuidoost-Veluwe al besloten
had zijn houtopstand te verkopen
werd er weer onderhandeld, ditmaal
ging het om ƒ405.000,Ook Hage-
nau bleef gespaard. Het werd leven
de basis van het nationale park D<
Veluwezoom. het gebied van bos es
hei waarin Zijpenberg en Imbosch
zijn gelegen. De das en de vos hebben
er hun holen, er huizen boommarterj
ers wilde zwijnen. Het is het enig<
vrij toegankelijke terrein waar hé
edelhert leeft.
Er zijn jaren overheen gegaan eei
het zijn huidige omvang had, on
geveer 4000 hectaren. Alieen dooi
veel tact en geld kon de deiing var
de Rheder en Worth RJieder marken
de heide van de Zijpenberg
die door de markgenoten werd ver
langd, worden voorkomen.
En moesten niet 180 eigendoms
akten worden gepasseerd eer hei,
oossen en vermen tussen Oisterwijk
en Boxtel aan de lijst van bezittin
gen konden worden toegevoegd? Hef
was nodig, want anders zouden daar
villa's zijn gebouwd; vermoedelijk
iou ook het plan om vennen te drai
neren, zijn uitgevoerd.
Door het Gooi zou een elektrische
tramweg worden aangelegd, van Am
sterdam naar Hilversum langs het
Naardermeer, dwars door het
mooie 's-Graveland. Men sprak van
de elektrocutie, die terdoodveroorde
ling door elektrische stroom, van het
Dooi. De elektrocutie werd voorko
nen.
Het oude loofbos van Heiloo heeft
men beschermd tegen de opdringen-
ie villa's Griend, het enige onbe
woonde eiland tussen Terschelling
;n de Friese kust is nog steeds een
broedplaats van tienduizenden sterns.
Jank zij Natuurmonumenten.
Met dat 'dank zij' zou men lang
«unnen doorgaan. De Muien op
Texel, de hei bij Dwingelo, de grote
tandverstuivtagen bij Hulsthorst en
in Noord-Brabant, de Drentse hei,
□ij Dwingelo, het zou er allemaal
aiet meer zijn geweest zonder deze
vereniging.
Er zou nog minder ruimte zijn ge
weest om te fietsen en te wandelen
ian nu. Het zou ook bijna onmoge
lijk zijn geweest voor de mensen van
de wetenschap om de samenhang
lassen planten en dieren, de sociolo
gie, te bestuderen.
Tientallen van zulke wetenschappe
lijk belangrijke reservaten, vogd-
kolonies. een bos waar zestien soor
ten orchideeën voorkomen in het
Limburgse Gercndal moerassen
en venen heeft deze vereniging gered.
Nu moerasgebied
De grootste zorg uit vroeger jaren
was het behoud van bos en hei. En
nu, het klinkt vreemd, heeft het
moerasgebied vooral bescherming
nodig: het oeverland rondom de plas
sen van Nieuwkoop, Ankeveen, Beul-
aker en Belter Wijde. Het kost veel
tijd en moeite eer er weer eens een
stukje rietland kan worden gekocht.
Maar zo'n koop is veel tijd en moeite
waard, omdat anders een landschaps-
vorm die uniek is In Europa door
ontginning zou verdwijnen.
Gedurende vijftig jaar strijd om
natuurbehoud heeft de vereniging
natuurlijk niet altijd gewonnen. Het
Twiske. het vogelrijke waterland tus
sen Oostzaan en Zaandam, heeft ze
moeten prijsgeven. Het zal daar een
polderland worden.
Het mooie landschap van de St.
Pietersberg gaat ook verioren, hap
voor hap, want de cementindustrie
praaft de berg af. Dat zal zo door-
taan, omdat zij na de oorlog van
iet rijk voor zestig jaar concessie
reeft gekregen.
Zwaarder dan ooit zal de strijd
:ijn die Natuurmonumenten in de
.maste toekomst strijden moet. Het
gaat tegen ontginning, uitbreidings-
Dlannen, mechanisatie, verkaveling en
militaire oefenterreinen. Maar één
itag heeft men mee: In de afgelopen
halve eeuw is begrip gegroeid voor
dit werk.
Dit blijkt uit het ledental, dat tot
22000 steeg. Een bewijs hiervan is
ook, dat er nu jaarlijks drie miljoen
wordt uitgetrokken op de begroting
van OK en W voor aankoop van
landgoederen.
'Heel goede mensen, die de opzet,
van deze vereniging hersenschimmig
vinden,' zijn er niet meer.
Heel goede mensen zijn nu lid. Of
4e worden het ta dit jubileumjaar
GIEL BAKKER
In het Volksgebouw is er donder
dag 22 maait een feestavond van de
Algemene Redrjjfsbond voor de Meu-
bilerings- en Houtbedrijven afdeling
Schiedam. Op deze avond worden
door bondsoestuurder J, Boon enkele
jubilarissen gehuldigd. Het pro
gramma wordt verzorgd door het ge
zelschap „Berg Vrü". Ook Patatje
Renes. een van de jongste humoris
ten in Nederland, zal meewerken. De
heer Verbeten verzorgt de conféren
ces.
De uitslagen van de gespeelde par
tijen van het klaverjasconcours van
de Bond van Ouden van Dagen wa
ren:
Gemeentewerken B 11461 pt: Ge
meentewerken C 10681 pt; Gemeente
werken D 11779 pt; Gemeentewerken
E 12141 pt: Vlug A 12283 pt; Vlug B
10233 pt; Zes Neven 10459 pt; Orar.-
jsplaat Vlaardingen 10945 pt.