Grote belangstelling voor
Poppen thea ter Colombine
Prachtige reprise van
charmant Capricio
Originele begroeting
van de 10.000ste
Beschonken jongeman
bedreigde pleegvader
van zijn vriendin
Honkbalverwachtmg
voor liet weekeinde
Scarlatti: bemin
Wanda Landowska
Schat van composities
voor klavecimbel
Het liep weer storm voor marionetten
Uit het dagboek
van de politie
Pas op voor
oplichter!
Stemming best
in Putten zegt
Karei Scholten
Mijlpaal voor het museum
Ajala heeft het
(toeli) moeilijk
Wat zij vingen
Afsluiting van
Oude Maas
nóg niet zeker
Bij het heien
gewond
ALTZANGERES RIA KOENS:
ZEER MUZIKALE ZANG
Franse boeren
krijgen minder
voor tarwe
chiedammers
onder
elkaar
Gouden huwelijk
Overmaas-SFC
Van de duiventil
V akantieganger
onder melkwagen
Marktberichten
HET VRIJE VOLK DONDERDAG 15 AUGUSTUS 1957
PAGINA 4
OPNIEUW WAS woensdagavond het poppentheater Colom
bine, gehuisvest in het Stedelijk Museum, tot op de laatste stoel
bezet. Op het programma stonden een Oosters sprookje en een
reprise van „Capricio", dat ook deze maal weer een bijzonder
warm onthaal kreeg. Deze bonte musical werd zo mogelijk nog
geperfectioneerder uitgevoerd dan de vorige keer; ongelooflijk
was de precisie waarmee de marionetten op het ritme van de
muziek gebaarden. Don en Ly Vermeire 2ijn werkelijk virtuozen
in het „bespelen" van hun poppen.
Ongeluk
Treffend
Onthoud één ding
Voor Uw pantalon naar
de Broekenkoning
Op bijzonder .originele wijze werd gisteravond in het Stedelijk
Museum te Schiedam, de 10.000ste bezoeker van de poppententoon-
stelling Poppendroombegroet. Ofschoon de met voelbare spanning
verwachte gast al omstreeks 8 uur het museum binnenkwam niet
als toeschouiver van de poppenvoorstelling in het theater Colombine,
maar als betalendebelangstellende voor de expositie vond om
streeks 9 uur de huldiging in het poppentheater plaats.
r
Op 23 juli was het tweehonderd jaar geleden dat Domenico
Scarlatti is overleden. Dat deze klavecimbelcomponist thans
bekend en bemind is, is vooral te danken aan Wanda Lan
dowska, die er wel volledig in geslaagd is, aan het klavecimbel
onder alle lagen van de muziekminnaars de plaats terug te
geven die het toekomt.
Honderden
Onontgonnen
ZUfD-HpllANDSCHE
KANTOORBOEKHANDEL
MEN (de grote, onbekende MEN)
heeft mij wel eens gevraagd: „Word
jij eigenlijk, betaald voor je stukjes
over het museum? We (dat zijn de
lezers dan) zien dagelijks iets over
de Poppendroom in de krant staan.
Is dat niet een beetje overdreven
Tja, lieve mensen, ik vxrrd er in
derdaad voor betaald. De conserva
tor heeft gezegd: „dames (zei die),
James, jij krijgt van mij een x-be-
drag voor elk stuk, dat jij over het
museum in (ie krant zet)'.
Eerst protesteerde ik natuurlijk,
want ik dacht aan de Tuchtraad
van de Nederlandse Journalisten, die
zulke dingen eigenlijk niet graag ziet.
Maar toen dacht ik ook weer: „Ach,
kan mij 't wat schelen, een kleine
bijverdienste is niet te versmaden in
deze tijd".
En dus leest men dagelijks iets
over 't museum. Ten minste, dat zal
dan. wel op die basis gebeuren, niet
waar? Of niet? Goed, wie mij lief
heeft gelove me: Ik krijg er geen
cent voor, en de conservator sou wel
gek zijn als hij mij gemeentegeld zou
aanbieden. Nee, lieve mensen, dat is
er niet bij. Het is een verdachtma
king, waartegen ik ten stelligste moet
protesteren. En hoe het dan wel te
verklaren is, die uitvoerige publici
teit over 't museumAch, ge begrijpt
het toch zelf wel! Ga naar de Pop-
vcndroom, struikel over de bezoe
kers, die met honderden tegelijk wil
len „dromen". Bedenk, dat ge in een
museum zijt; een zo vaak ten on
rechte als stoffige bergplaats van
kunst" betiteld gebouwwaar men
slechts fluisterend doorheen mag
schrijden.
Dit museum is méér, en ge zult
er nog meer en stééds meer van ho
ren. Het is een van de beste en meest
gezonde, meest levendige plaatsen van
samenkomst in Schiedam. Straks
volgt een waarachtig geen. kinder
achtige expositie, namelijk van het
werk van Van Gcigh; een. tentoon
stelling, die wederom de naam van
onze stad eer zal aandoen. Daarom:
prijs Schiedam- er gelukkig mee!
JAMES
De politie heeft 42 pakjes bak- en
.braadvet gevonden. Wie mist deze
waar? Wie is de eigenaar? Men
stelle zich met het hoofdbureau in
verbinding.
Op de Bujjs Ballotsingel viel de
tienjarige Wim van A,, die op de
laadklep van een vrachtauto zat. van
deze wagen. Met een hersenschud
ding is hü in de Dr. Noletstichting
opgenomen.
De zestienjarige D. v. d. P. liet
gistermiddag in een levensmiddelen-
zaak een tas vol boodschappen staan.
Toen hij even lateT nog eens terug
kwam was de tas verdwenen. De jon
gen is zeer gedupeerd.
Ten nadele van de heer T. v.
V. is een bromfiets, die niet op siot
voor zijn woning aan het Boerhave-
plein stond, gestolen.
In een tuinhuis op de volkstui
nen „Klein Babberspolder" is giste
ren ingebroken. Een ruit werd ver
nield en enige voorwerpen zijn ont
vreemd, Ook werden nog andere ver
nielingen aangebracht.
Genoten we weer van „Capricio", willen doden, blijkt het, dat zij te
aan de andere kant speet het ons de 1 doen hebben met een demon door de
première van de poppenopera „Die
Kiuge" op moziek van Carl Orff te
moeten missen. Dit gemis werd echter
weer goedgemaakt door de vertoning
van het voor ons nieuwe sprookje
„De glimlach uit de blauwe hemel".
Dit oude sprookje uit India handelt
over een jonge heerser, die echter
geen heerser over zichzelf Is. Als
prins geeft hy zich al over aan al
lerlei vertier, terwijl hy niet de min
ste interesse voor staatszaken heeft.
Eenmaal koning ontmoet hij tijdens
een jachtpartij ln het woud een
schone jonkvrouw, die hij als zijn ge
malin mee naar zijn kasteel neemt.
Hij houdt van deze vrouw intens veel
en beleeft met haar een zeer geluk
kige tijd. Zij weet hem zo te boeien,
dat hij zich aan vermaak noch aan
staatszaken iets gelegen laat liggen.
Maar tydens een strijd met een
naburige vorst treft het ongeluk de
Jonge koning. Terug in zijn slot
verneemt hy, dat zün gemalin ge
storven is. Dan geeft hij zich volle
dig over aan zijn verdriet en bekom
mert zich niet in het minst om land
en volk. Niemand slaagt erin hem op
te beuren of af te leiden.
Ten slotte komt er een oude man,
die beweert in dromen te handelen
en het verleden weer heden te kun
nen laten worden. De koning drinkt
uit een flesje.... en is dan in het
Nirwana by zün geliefde. Maar elke
droom heeft zyn einde en ook deze.
De vorst valt weer in de grauwe wer
kelijkheid terug. Hjj beloont de oude
man door hm het koningschap te
geven en verlaat, getroffen door
waanzin, het kasteel.
Als daarop soldaten de oude man
Op 29 augustus zullen de heer
en mevrouw W. van Meeteren en
P. v. MeeterenVeen de dag her
denken dat zij vijftig jaar geleden
in de echt werden verbonden.
Dat zij nog lang en gelukkig mogen
leven is de wens van hun liefhebben
de kinderen, kleinkinderen en achter
kleinkinderen. We weten niet of de
gehele familie die dag het gouden
echtpaar zal bezoeken, maar dat het
op het adres Mariastraat 3.06 niet
aan belangstelling zal ontbreken be
twijfelen wij niet! Onze hartelijke
gelukwensen alvast.
In Schiedam opereert op het ogen
blik de bU de politie als oplichter be
kend staande 62-jarige man, die zich
by voorkeur bezig houdt met het
'oplichten van winkeliers in leder-
warenartikelen.
Gisteren bezocht hij de winkelier
M. aan het Broersveld. Hij vroeg een
groot aantal portemonnaie's, porte
feuilles en tassen op zicht en de win
kelier gaf hem de goederen geheel
te goedertrouw mee.
Van de man hoorde hy niets meer.
Het opgegeven adres bleek gefingeerd
te zijn. De politie waarschuwt de
winkeliers voor deze specialist-op
lichter.
goden gezonden. Zo straften de goden
een heerser, die geen heerser over
zichzelf was.
Op treffende wijze werd dit oos
terse sprookje door de marionetten
en hun bespelers uitgebeeld. De be
geleidende muziek was voortreffelijk
gekozen. Bovendien verhoogde een
goede voordracht van de tekst, in het
bijzonder door Ly Vermeire, de kwa
liteit van het geheel.
Op de dag gaf het echtpaar Ver
meire voor Schiedams jeugd, die in
groten getale was opgekomen ,vier
voorstellingen van het sprookje van
de grote tovenaar. Op een zeer pret
tige en aanschouweiyke wyze werd
de jongeren duidelijk gemaakt,
dat eigenwijsheid en leugenachtig
heid worden gestraft.
„Regen en wind kan ons niet
deren" klinkt nog wel eens in het
clubhuiskamp „Groot Spriel" te Put
ten om verandering in het weer te
krijgen.
Toch heeft het weer geen invloed
op de stemming. De bewoners van
het kamp die zich noemen „De den
nenappels", „De Gouden Dwergjes",
en „Het Rovershol" groeten door
middel van de krant hun vaders en
moeders en allerlei andere bekenden.
Woensdagavond werd een kampvuur
programma afgewerkt, verzorgd door
eigen deelnemersisters). Het was een
zeer gevarieerd programma, nl. spoor-
zoektochten, vlaggenroof (voor jon
gens;. zwerftochten in de omgeving,
bezoek aan het Sollegat en veel spel
en sport.
Nog enkele dagen en de zomerkam
pen zyn achter de rug. Als. vrijdag
avond tussen 6 uur cn half zeven de
bus weer aan het clubhuis komt, dan
hebben tientallen jongens en meisjes
een vakantie gehad die ze nooit zul
len vergeten. Het zou erg prettig zijn
als de moeders en vaders en andere
belangstellende aanwezig zyn op het
Doelepleln om de vakantiegangers
af te halen.
Na de zomerkampen wordt het
clubhuis gesloten om in september de
deur weer wagenwijd open te zetten
voor de Schiedamse jeugd.
Op het DHS-terreia in Kethel zal
zondag de wedstryd OvermaasSFC
om de KNVB-beker worden gespeeld.
Advertentie LM.
HOOGSTRAAT 86
DONDEBDAG
Bioscopen
PASSAGE-THEATER, 2 uur;
Carnaval ln Wien (14 jr).
MONOPOLE-THEATER 2, 7 en 9 "U.:
De bandieten van Silver-Springs
(14 JrK
Apotheek:
Fa. Van Westendorp, Singel 81.
Tentoonstellingen:
STEDELIJK MUSEUM, 10—5 uur;
Poppendroom.
CULTUREEL CONTACT CENTRUM,
105 uur: werk van Joop Sanders.
Diversen;
HOOFD. 2, 3.30 en 5 uur: H&venrond-
vaarten.
passage-theater, s uut zomer-
cocktail.
VRIJDAG
Bioscopen:
PASSAGE-THEATER, 2 en. 8.15 UUT;
Je komt er wel uit (a.l.).
MONOPOLE-THEATER, 2, 7 en 9 U,:
De vijand uit het heelal (14 Jr).
Apotheek:
Fa. Van Westendorp, Singel 81.
TentoonstelUnsca:
STEDELIJK MUSEUM, 10—5 uur:
Poppendroom.
CULTUREEL CONTACT CENTRUM,
105 uur; werk van Joop Sanders
Oiversen;
HOOFD. 2. 3.30 en 5 uur: Havenrond
vaarten.
BERLIJN (Reuter). De Nigeriaan-
se student, Otabisl Ajala, die zo graag
naar Rusland wilde en die er tydens
het bezoek van Chroesjtsjow in ge
slaagd is diens hand te drukken, heeft
het (toch) moeilijk: de politie heeft
hem gearresteerd, nadat hy dinsdag
middag in Oost-Beriyn geluisterd had
naar de rede van de Russische party-
leider en hij is pas woensdagavond
vrijgelaten.
Volgens Ajala is hy de hele nacht
ondervraagd door de politie, die hen;
vroeg een document te tekenen, dat
hij had gespioneerd.
Maar dat wilde hij niet, en ten
slotte werd hy vry'gelaten nadat hy
een bewijs had getekend, dat hy niet
mishandeld was.
De scooter, die by zyn verweer
tegen de politie was beschadigd, heeft
hy' teruggekregen, maar zonder het
plaatje, dat hy er zelf op had geplakt,
waarop hy 'vereeuwigd' was terwyi
hy Chroesjtsjow de hand drukte.
Zondag 18 augustus zal het jaaxiyks
terugkerende traditionele Bondscon-
cours plaatshebben (georganiseerd
door afd. B van de NABvP) vanuit
Parkestone (Engeland), afstand 260
km. Aan dit concours kan met oude
en jonge duiven worden deelgenomen.
Waardevolle prijzen zijn op dit lief-
dadigheidseoncours te winnen; het
wordt gehouden ten bate van het
Nederlandse Rode Kruis.
Leden van postd.ver. „De Vrijheid'
kunnen hun duiven vrijdagavond in-
manden tussen 6.30 en 7.30 uur.
En dat gebeurde heel grappig, want
Don en Ly Vermeire, die juist bezig
waren hun kleurige Capricio op te
voeren lasten bykans ongemerkt
worden in de tekst die op het heug
lijke feit sloegen. Een knap staaltje
techniek, want zowel muziek als ge
sproken tekst van hun Capricio staan
op de band. zy onderbraken hun
programma en kondigden aan, dat
mevr. F. v. d. Berg, die even later
met haar echtgenoot de zaal betrad,
de 10.000ste was.
„Ik ben helemaal niet zo gelukkig
met uw komst," zei conservator Pierre
Janssen. Niet, dat hy deze 10.000ste
bezoeker niet charmant of sympa
thiek achtte, neen, hy wilde daar
alleen maar mee zeggen dat hy liever
de 10.000ste bezoeker bij voorbeeld
vijf jaar later het museum had zien
binnenwandelen.
„Want het lijdt geen twyfel of
verdere tentoonstellingen zulen, qua
bezoekers-aantal, geheel verbleken in
het licht van deze geweldige belang
stelling. „Zó ziet men maar weer,"
zei de heer Janssen, „waneer men
water bij de wyn schenkt is het suc
ces groot." En daarmee bedoelde hij:
't Is jammer, dat exposities van een
artistiek hoger gehalte (Bali, Werk
man) niet genoeg belangstelling trek
ken.
Overigens was hy toch oprecht
blij met deze mijlpaal, een mijlpaal
ook Voor de Schiedamse Gemeen
schap. De heer A. de Wolff, secre
taris van de SG, betuigde zün dank
aan het adres van de conservator;
ook voor de SG Is het byzonder
prettig dat de expositie zo goed
loopt. Op zulk een succes had men
slechts in grote stilte gehoopt.
Hij gaf mevr. v. d. Berg een
fraaie pop ten geschenke. In de
hulde werd ook de heer v. d. Berg,
oud-bestüursüd van de Motorclub
Schiedam, en thans wonende te
Rotterdam, betrokken.
Om een uur of één vannacht werd de heer v. d. K. van het Rietveld
te Delft uit zijn bed gebeld. Hij opende de deur van zijn woning en
zag een wat verwilderde jongeman die met dikke tong vertelde dat
hij de zeventienjarige pleegdochter van de heer y. d. K. wilde
spreken. „Als je niet toestemt, gooi ik een steen door je ruit
ZWIJNDRECHT. Woensdagmor
gen om elf uur reed de melkhande
laar R. met zyn wagen in de Jacob
Marisstraat te ZwUndrecht, terwyi
de tienjarige Leendert Klootwyk uit
Driebergen, die met vakantiein
Zwijndrecht is, de bel luidde om ds
straatbewoners op de komst van dePronksnybonen 32—37; Spinazie 36;
OUD-BEIJERLAND Veiling van
14 augustus. P. R. Zomerappel 0,71—
0,99; Early Victoria 0,510,76; Zi
geunerin 0,67—1,12; Codlin Keswick
0,450,52; James Grieve 0,74—0,93;
Koningin Emma 0,430,71; Late
Franse 0,44; N.H. uikerpeer 0.25—
0,44; Frécose de Trevoux 0.62—,87;
Juttepeer 0,82—1,04; Belle de Lou-
vain 1,12—1,24; Ontario 0,92—1,41;
Reine Victoria 0,901,44; Reine
Claude 0,711,28; tomaten 0,240,31;
uien 0,090,14; waspeen 0,100,14;
kroten 0.06—0,07; augurken 0,21—
1,07; andyvie 0,07—0,12; postelein
0,310,32; dubb. princessen 0,25
0,41; snijbonen 0,370,55; stokprin-
cessen 0,46—0,52; eigenheimers 0,11—
0,18; komkommers 0,090,22; sla 0,06
0,07; perziken 0,12—0,35.
ROTTERDAM Coöp. Tuin-
bouw-Veiling der Zuidhollandse Ei
landen van 14 augustus.
Aardappelen gr 718, p 39;
Bloemkool A 1044; Dubb Princ 1
25—52, II 25—35; Stok-Prine 39—63;
Stoksnijbonen I 4458, H 2654;
melkboer attent te maken. Toen de
jongen de langzaam rijdende wagen
wilde stoppen, viel hij eronder.
Hy klaagde over hevige pyn in een
been en liep een lichte shock op.
Daar er geen dokter te bereiken was,
heeft men de jongen toen per rieken-
auto naar het "Diaconessenlrois te
Dordrecht gebracht. Na daar te zyn
behandeld kon hij naar zijn vakan
tieadres worden teruggebracht.
Het gebied van Como is ge
troffen door een hevige wervelstorm.
Van circa 250 woningen werden de
daken weggerukt.
Waspeen 10—24; Andyvie 7—9; Au
gurken 2180; Kroten 714; Rode
kool 511; Gele kool 7—10; Kom-
ommers A 8—15, B 811; Sla IA 7
10;Sla IIA 3—10; Uien 10—15.
Tomaten Export A 2223, B 22
3, C 20, CC 20; Tomaten Binnen
land A 20—25, B 22—27, C 20—22, CC
20.
In Cairo is bekendgemaakt dat
het eiland El Kliarn el Zahaby
(Gouden Hoorn), dat vroeger van
koning Faroek was, aan de universi
teit van Heliopolis zal worden afge
staan voor atoomonderzoek.
De heer v, d. K. kwam het van
nacht verontwaardigd op het politie
bureau vertellen. Toen hij had ge
weigerd aan het verzoek van de jon
geman te voldoen, had deze een steen
uit zijn zak gehaald en inderdaad ge
gooid. De steen trof niet de ruit,
maar een voet van de heer v. d. K.,
die echter niet werd gewond.
De politie heeft getracht de be
schonken jongeman, die na zijn worp
het hazepad koos, te achterhalen.
Hy bleef echter onvindbaar.
VLAARDINGEN, Vangstberich-
ten van donderdagmorgen: VI. 172
3 kantjes; VI. 216 3 kantjes VI. 97 70
kantjes; VI. 114 70 kantjes; VI. 115
gisteren 315 kantjes; VI. 197 40 kant
jes, VI. 199 35 kantjes; VI. 61 4 kant
jes; VI. 166 8 kantjes; VI. 56 4 kant
jes VI. 89 6 kantjes: VI. 112 10 kant
jes VI. 132 3 kantjes; VI. 121 200
kantjes.
Prijzen donderdagmorgen: Traw]
Haring Groen 85r tot 89.
Wie door de waterige Goudse
streek wandelt of rijdt, ziet er
dozijnen bruggen, Woningen langs
een sloot hebben, elk hun eigen
draaibruggetje en het kost moeite
om zelfs hier twee bruggen te
ontdekken, die precies gelijk zijn.
Er zou een foto-album te vullen
zijn met de mooie en lelijke, grote
en kleine bruggen in de Goudse
streek. In Stolwijk zag de foto
graaf dit rustieke, houten brug
getje met zijn knoestig lijnenspel
in de leuningen, zachtkens gespie
geld in hel water.
(Van een onzer verslaggevers)
In tegenstelling tot veelvuldig
circulerende berichten staat het nog
geenszins vast, dat b(j de uitvoering
van het Deltaplan een stuw in de
Oude Maas gelegd moet worden. Dit
hebben B. en W. van Dordrecht in
een nota aan de gemeenteraad mee
gedeeld, met de bedoeling om aan
deze geruchten, die schadelijk voor
de stad worden geacht, een eind te
maken.
In de nota wordt gezegd, dat de
gemeente Dordrecht van het hoofd
van de Deltadienst van Rykswater-
staat, prof. ir. P, Ph. Jansen, de
mededeling heeft gekregen, dat de
afsluiting van de Oude Maas de
Dordtse waterweg naar zee nog
volkomen ln de lucht hangt.
Op initiatief van prof. Jansen is nu
een commissie benoemd die het voor
en tegen van deze afsluiting gaat
bestuderen. Tal van waterstaatkun
digen van ryk en provincie hebben
daarin zitting genomen.
VLAARDINGEN
De 56-jarige werkman W. S. uit
Rotterdam raakte gistermiddag ty
dens hei-werkzaamheden in West-
wyk bekneld tussen een heistelling.
Met een verbrijzelde linkervoet moest
hy naar het Bergwegziekenhuis te
Rotterdam worden vervoerd.
Het zondagelftal van TSB speelt
zondag een oefenwedstrijd tegen een
combinatie van de Hollandiaanaan
vang kwart voor elf op het Sport
park de Vyfsluizen van de Shell
Fabr. te Pemis.
Door de nederlaag van Jf-
gen PSV jl. zondag zyn SVV en DOS
gelijk gekomen in het aantal verlies-
punten, namelijk zes, terwijl PSV er
vijf heeft.
SW en PSV hebben nog twee
wedstrijden in het vooruitzicht, zodat
de spanning er wel tot de laatste
wedstryd in zal blijven.
De Hazenkamp wordt de tegen
stander van PSV en op de Boshoek
komt aanstaande zondag het Haagse
Laakkwartier op bezoek.
Voor de Hagenears staat geen be
lang meer op het spel, maar de no-
run zege (15—0) uit het begin van
de competitie zal beslist niet ver
geten zijn, waardoor een op revanche
belust Laakkwartier wel eens voor
een verrassing zou bunnen zorgen.
De roodgroenen doen er dus goed
aan op hun hoede te zyn, wil men
de kans blijven behouden.
De wedstrijd wordt weer op het
terrein Boshoek gespeeld en begint
om 2 uur.
Het tweede negental speelt zondag
morgen om 10 uur tegen de reser
ves van Neptunus.
De stand luidt momenteel: DOS
14—22, PSV 12—19. SW 12—38,
Schiedam 13—13, Laakkwartier 12-
12, De Hazenkamp 2 129, Pacifieo
13—6, USC 14—3.
Nog te spelen wedstrijden: De Ha-
zenkamp 2PSV en PSVLaak
kwartier en SW—Laakkwartier en
PacifieoSW.
in beslag genomen voor een nader
onderzoek naar de remcapaciteit.
Op de Hoflaan ontstond een ket
tingbotsing, waarbij vier personen
auto's waren betrokken. Eén auto
moest plotseling stoppen. De drie
achter hem rijdende wagens schoven
daarna op elkaar. Eén wagen moest
worden weggesleept. Twee inzitten
den liepen lichte verwondingen op.
Scarlatti's ruim 56C 'sonates', bril
jant, gedurfd, spontaan en virtuoos,
nemen in de literatuur voor klave
cimbel een geheel aparte plaats ln.
Ze missen het abstracte karakter van
de werken van Bach. Maar het te
gendeel daarvan, het programmati
sche dat bij de Franse klavecinisten
hoogty viert, komt by Scarlatti niet
voor. Diens 'sonates' zyn speelmu-
ziek zonder meer. MaaT dan van een
veelkleurige fonkeling, zoals we die
in haar veelzijdigheid zelfs niet bij
Rameau of Couperin aantreffen.
Wie was deze Domenico Scarlatti?
Het is ook hier weer gevaarlijk, op de
muzieklexiea af te gaan. Een daar
van, uit 1957, geeft by voorbeeld aan
dat de componist in zyn geboorte
stad Napels zou zyn overleden. In
1955 echter was al onomstotelyk ko
men vast te staan, dat Domenico te
Madrid Is gestorven en 'in het ge
heim' begraven. Waarom in het ge
heim. is een van de vele vraagstuk
ken die met betrekking tot Scarlatti's
leven onopgehelderd zijn gebleven.
In 1685 is hy geboren in Napels.
Zyn vader was de componist Ales-
sandro Scarlatti, wiens vocale wer
ken ook nu nog repertoire houden.
Domeniro werd de eerste en nog
steeds enige eomponistenzoon in de
muziekgeschiedenis, wiens werk naaT
de kwaliteit met dat van de vader op
één lijn gesteld kan worden.
Een van zyn moderne biografen is
op degeiyke gronden van mening, dat
Domenico toch wel heel sterk in de
schaduw van zyn beroemde vader
heeft geleefd, al deed de verstandige
Alessandro zijn zoon dan ook na het
eerste onderricht by anderen in de
leer. Ook toen Domenico nog jong
de bijzonder eervolle post van kapel
meester van de Sint Pieter in Rome
kreeg, voelde hy de behoefte aan af
stand van vader en vaderland, en hij
trok de wereld in en kwam via Enge
land en Portugal in Spanje terecht.
Pas daar kwam hy na de dood van
zijn vader in 1725 en na zyn late hu
welijk tot volledige ontplooiing.
Voordien had Scarlatti jr. zich
vooral toegelegd op het gebied waar
in ook zijn vader uitblonk: de opera.
In 1955 heeft men bij de opening van
de Piceola Scala in Milaan, het klein
ste operatheater ter wereld, een van
deze opera's gebracht: Mitridate Eu-
patore. Ondanks de medewerking
o.m. van Victoria de los Angeles
werd de uitvoering geen succes. Was
Domenico Scarlatti dertig Jaar vroe
ger gestorven, dan zou hij, ondanks
het grote oeuvre dat hy tot dan toe
geschapen had, vergeten zyn.
Maar omstreeks 1725 begon hU
aan het Spaanse Hof zyn 'sonates*
te schrijven. Het woord sonate
moeten we hier niet ln zijn tech
nische betekenis zien, maar in de
letteriyke zin van 'klinkstuk'. Scar
latti noemde ze trouwens zelf
'essercizi*: etudes.
By honderden rolden ze vervolgens
uit zyn pen, zoals ze nu nog by tien
tallen uit de vingers van vaardige
klavecinisten rollen. Ook enkele pia-
DAT BEETHOVEN ALS LIEDERCOMPONIST veel minder bete
kent dan als instrumentalist is algemeen bekend. Niet alleen om
dat hij zo weinig voor de menselijke stem heeft geschreven maar
omdat hij, wanneer hij dit deed, geremder was en niet de volle be
schikking leek te hebben over zijn fantasie en zijn scheppend vermo
gen dat zo sterk was ir jesteid op de grote verhoudingen van een
orkest of het gecompliceerde stemmenweefsel van een kamermuziek
gezelschap.
Deze gedachte is bevestigd tydens
het concert dat de alt Ria Koens met
de organist Jacques Bekkers gister
avond in de Grote Kerk gaf. zy had
daarbij het goede initiatief getoond
een volkomen onbekende liederency
clus van Beethoven eens uit het stof
te halen. Maar voorzover we konden
nagaan heeft de dichter Gellert de
componist toch niet voldoende geïn
spireerd. want de ingetogen wysge-
rige teksten mogen Beethoven heb
ben aangetrokken, beschouwelijk als
hij zelf ook. was. tot een vrije muzi
kale ontplooiing hebben ze zeker niet
geleid. Het klinkt alles nogal mono
toon en van wemig begrip getuigend
voor de mogelykheden van de stem.
Toch zyn we de alt erkenteiyk voor
de gelegenheid ,die zij ons bood met
deze muziek kennis te maken. We
zyn haar trouwens voor meer din
gen dankbaar: Ria Koens heeft ons
doen genieten van een zeer bewogen
en muzikale zang en een stem met
veel schoonheid, die zeker kansen
heeft zich verder te ontwikkelen in
technische zin. Werken van Handel
en Schubert kregen het volle relief,
vooral de eerste, die nu eenmaal min
der eisen stelt aan souplesse.
Jacques Bekkers zelf ten slotte leg
de weer veel eer in met zijn spel in
Buxtehude, Loeillet en Handel, ter
wijl een improvisatie bewees, dat hy
langzamerhand aan zyn impulsen
meer de vrije hand laat.
WESSEL BENNIS
nisten (met name Robert Casadcsus)
weten er een aantal van op hun in
strument te realiseren. Enkeie zyn
voor orgel geschreven.
Allerlei vormen nemen deze etudes
aan. Een groot aantal is inderdaad in
een soort primitieve sonatevorm ge
schreven. Andere hebben lied- of
dansvormen (technisch gesproken
hebben ook deze dansen de liedyorm),
verschillende zyn fuga's. Vele zijn
Italiaans van kleur, speciaal Napoii-
taans met het tarantella-ritme; in
andere gevallen herlront men Spaan
se harmonieën en ritmen, zoals de
fandango.
Jammer genoeg is de schat, die in
deze composities besloten ligt, nog
maar ten dele beschikbaar. De grote
Italiaanse uitgave uit 1909, die 550
van deze etudes bevat, is zeer onbe
trouwbaar. De tempo-aanduidingen
houden dikwyis niet de minste re
kening met wat Scarlatti zelf boven
zün stukken schreef. Allerlei aanwy-
zingen omtrent tempowisseling in de
stukken zyn eenvoudig weggelaten.
Versieringen zijn gewijzigd of ach
terwege gelaten, mogelijk omdat ze
op de moderne piano (Wanda Lan
dowska had toen nog haar werk niet
gedaan) niet uitvoerbaar zijn of niet
klinken.
Paul Dufcas en Ralph Kirkpatrick
hebben elk een aantal van de mooi
ste stukken opnieuw, en nu goed, uit
gegeven. Maar dat zijn er enkele: der
tig en zestig. Van de fuga's bestaat
alleen van de zgn. Kattenfuga een
goede editie. Ook Bartók gaf een
aantal sonates uit.
Tijdens Scarlatti's leven was van
zijn werk buiten Spanje byna niets
bekend. In later tijd was'Brahms de
eerste die hem weer waardeerde en
Bülow de eerste die hem, zij het ver
minkt, uitvoerde. Deze pianist zag
zijn gedurfde harmonieën voor schrijf
fouten aap. De moderne componist
Poulenc is op zijn aardigst, waaneer
hy bewust Scarlatti naaapt. En on
getwijfeld zal de waardering voor de
ze sprankelende voorloper van Cho
pin, wiens liefde voor zyn instrument
zich niet in zoete zwoelheid maar in
tintelende speelmuziek uit, stijgen
naarmate bekwame musicologen ons
meer van zyn omvangrijke oeuvre
ontsluiten,
1-,RIEK OLYvERKSRK
De Franse regering wil de boeren
dwingen over te schakelen van het
verbouwen van tarwe naar de vlees-
produktie, Om dat te bereiken is als
eerste maatregel een verlaging van
de garantieprijzen voor tarwe met
drie percent aangekondigd.
Frankrijk voert op het ogenblik
grote hoeveelheden vlees in. Door de
nieuwe maatregel zal de subsidie aan
ae landbouw kunnen verminderen,
terwijl op. iets langere termijn een
gunstige invloed op de deviezen-
siuatie wordt verwacht.
i „„?e fra2?e,boerenbond heeft reeds
aangekondigd, dat hij zich ten sterk-
verzettei)1 nieuwu maatregel zal
Advertentie LM.
m
PASSAGE SCHIEDAM
Y U L P E NHOUOERS