Vrijere9 geleide
voorzichtige loonpolitiek
Lo denken de groepen
Als bestedingsbeperking is
opgeheven: huurverhoging
Dit was de commissie
B
m
45 e at
I
NW:blij én
teleurgesteld
1 Stork
BET VRIJE VOLK
WOENSDAG 29 APRIL 1959
CREATION 1946
HET POSTKANTOOR
UW SPAARBANK
,.U Moet
Kerkelijke beroepen enz.
Over de huurverhoging, die
'in beginsel' 25% moet bedra
gen en op 1 april 1960 van
kracht zal worden, bestaat in
----- - - ter uitgesproken, dat een huur
verhoging alleen aanvaardbaar
is, als de bestedingsbeperking
geheel ongedaan is gemaakt.
Als de regering te dezen het
advies van de SER wil volgen,
verkeert ze geheel in de mist.
Nieuwe regering moet het ruimtesop kiezen.
Voorzichtig
De voorzichtige liberale werkge
vers wallen eerst, nog eens bestude
ren, hoe een vrijere loonvorming pre
cies verloopt. Naar hun mening kan
met de verwerking van de huurbij
slag 1957 een proef worden genomen.
Verlaging der kosten
De bouwkosten zijn gestegen ten
gevolge van de stijging van de prij
zen van materialen en lonen. In be
langrijke mate echter ook ten gevolge ging van 'i960 moet worden gegeven
Drie ER-adviezen
over ruimteverdeling
Dr. M. W. Holtrop
De commissie Ontwikkeling Natio
nale Economie, die het SER-advies
over de besteding van de ruimte heeft
voorbereid, was aanvankelijk als volgt
samengesteld:
T. J. Twijnstra, voorzitter; C. W.
van Wingerden, onder-voorzitter; A.
Borst Pzn prof. ür, H, W, J. Bos
man; mr, F. H. A. de Graaff; F. G.
van der Gun; Chr. van den Heuvel;
dr. M. W. Holtrop; Th. S. J. Hooij
prof. dr. J; Horring; dr. G. A. Kessler;
ir. C. S. Knottnerus; J. A. Middelhuis;
dn D, Roemers; B. Roolvink; prof,
dr. F. de Roos; M. Ruppert: mr. F. J.
F, M. van Thiel; W. P. van Tilburg;
prof. dr. Jf. Tinbergen; ir. H. Vos;
dr. G. van der Wal; prof. C. W. Wil-
lünge Prins-Visser; prof. P. de Wolff.
De leden Chr. va n den Heuvel en
Twijnstra zijn overleden. De heer Van
"Wingerden heeft wegens ziekte nage
noeg niet aan de werkzaamheden
deelgenomen In de laatste fase van
de werkzaamheden van de commissie
was prof. Tinbergen voorzitter.
(Van onze sociaal-economische redactie)
In feite brengt de Sociaal-Economische Raad niet één advies,
maar drie adviezen uit. Drie groepen stellen elk een complex
van maatregelen voor, dat zij als cén geheel beschouwen.
De drie groepen zijn globaal als volgt samengesteld:
a. De confessionele werkgevers en werknemers en ljun geest
verwanten
b. De liberale werkgevers en hun geestverwanten;
c. Het NW en zijn geestverwante kroonlcden.
LONEN
Groep a: Vrijheid tot verbetering va»
de ionen door vrijere loonpolitiek,
gepaard gaande met verwerking
van de huurbijslag 1957 in de
ionen.
Vermindering van het gemeente-
klasseverschil in de uurlonen tot
9 cent.
(Een gedeelte van de ruimte zou
gebruik* worden voor de 'verwer
king', die 1,7 in beslag neemt.
Voor de vrijere loonsverhogingen
zou omstreeks Ij a 2 gemiddeld
overblijven.)
Groep b: Verhoging van de contract
en regelingslonen vanaf 1 juli 1959
en uiterlijk vanaf 1 januari 1960
door middel van vrijere loonpoli
tiek:, Verwerking van de huur-
bijslag-1957 en vermindering van
het gemeenteklasseverschil m de
uurlonen tot 9 cent.
Volgens deze groep nemen de ver
werking en de zogenaamde auto
nome loonsverhogingen (kleine
verbeteringen bij vernieuwing van
c.a.o.'s, iets meer premie perio
dieke verhogingen) juist de hele
ruimte in beslag. Dus; geen echte
loonsverhoging.
Groep c: Een algemene uniforme
loonsverhoging van 4 vanaf on
geveer 1 juni 1959, gespreid in de
tijd tot ongeveer 1 oktober 1959.
Beperkte verwerking van de huur
bijslag 1957.
f
Een afzonderlijke commissie
heeft -een uitvoerige studie ge
maakt van de melksubsidie Zij is
tot de conclusie gekomen, dat de
consumentensubsidie drie cent
per liter bedraagt. Deze subsidie
zal in drie etappe^ worden afge
schaft. zodat de straatprijs op 1
oktober 1960 40 cent per liter zal
bedragen.
Het NW is van mening, dat de
vermindering van de subsidie op
de woningbouw aan het rijk zoveel
oplevert, dat een verhoging van
de melkprijs niet nodig is.
MELKSUBSIDIE
a. en b. Geleidelijke alschaifing van
de consumentensubsidie op melk
door prijsverhoging van 1 cent per
liter op i oktober 1959, 1 cent op
1 juli i960 er; ten hoogste 1 cent
op i oktober 1960.
c. Handhaving van de consumenten-
subsidie op melk. dus geen verho
ging van de melkprijs.
d>yj
ONTWIKKELINGSGEBIEDEN'
a., b. en c. Overheidsinvesteringen tot
een bedrag van ongeveer 50 mil
joen per jaar in de ontwikkelings
gebieden.
V
verbogingen ais gevolg van alge
mene loonmaatregelen (huurbijslag
I960) vormen op deze regel een uit
zondering.
b. In het algemeen dienen loonstij
gingen geen gevolgen voor de prij
zen te hebben.
c. Spreekt niet over al of met door
berekenen. (Bij uniforme loonron-
den zijn prijsverhogingen vaak niet
te vermijden.)
Ook over de ijdetijke belastingver
hogingen zijn de meningen ver
deeld Een deel van de SER vindt,
dat de belastingverhogingen op
31 december moeten aflopen (18
stemmen). Een ander deel wenst
zich niet uit te spreken over de
wenselijkheid van algehele afschaf
fing. Deze leden (10) hebben nog
onvoldoende inzicht in de toestand
van "s rijks schatkist om nu ai te
kunnen beslissen.
Een derde deel spreekt van; hand
having van de tijdelijke verhoging
van de belastingen.
Prof. dr. J. TINBERGEN
HUREN
a. Een huurverhoging van (in begin
sel) 25 Te, mgaan.de 1 aprii i960.
Deze verhoging is te beschouwen
ais een eerste stap.
b. Een huurverhoging ais bij a. ais
eerste stap.
c. Een huurverhoging van (in begin
sel) 25 ingaande 1 aprii 1960.
HUURCOMFENSATIE
ab, en c. Een huurbijslag tegelijk
met de huurverhoging. Grootte
naar voorlopige schatting 2,5 3
van de loonsom.
INVALID ITE1TSRENTEN
a., b. en c. Verhoging van de toesla
gen op de mvaliditeitsrenten van
beneden 65-jarigen.
MINIMUMLONEN
a. en b. Onderzoek naar de wenselijk
heden en mogelijkheden van een
minim umloon.
e. Spreekt hierover niet, maar staat
er, voor zover uit het advies blijkt,
niet onwelwillend tegenover.
De verwerking van de iiuurbijslag-
1957 houdt onder meer in, dat de
bijslag iii de c.a.o.'s of loonrege
lingen wordt opgenomen, zodat ook
andere groepen ervan gaan proli-
teren, Bovendien wordt de oor
spronkelijke afstand tussen de
vijfde en eerste gemeenteklasse, die
10 cent per uur bedroeg, op zijn
minst hersteld. Enkele groepen
willen eeir deel van de ruimte ge
bruiken om de afstand terug te
brengen van 10 tot 9 cent.
Advertentie IM.
Koperen
Jubileum
van Gouden
T abak
Golden Fiction
Advertentie IM.
Waarom slak U zo gevaarlijk over?
Oh - eh - agent, ik moet naar
het postkantoor om te sparen.
KINDERBIJSLAG
a. en b. Verwerking van de huidige
duurtetoeslag op de kinderbijslag
met ingang van 1 juli 1959, gepaard
gaande met een verhoging van drie
cent per kind en per dag ter com
pensatie van de r.ulkpr ijsver-
hoging. De compensatie van de
melkprijsverhoging zou voor be
jaarden en weduwen gevonden
moeten worden in een kleine ver
hoging van de ouderdoms- en.
weduwenuitkeringen.
c. Spreekt niet over kinderbijslag.
Wil geen melkprijsverhoging en
behoeft dus geen compensatie.
DOORBEREKENING
a. Loonsverhogingen worden niet
doorberekend in de prijzen. Loons-
(Van onze sociaai-econonnsche redactie)
In de SER bestaan drie stromingen, die over de loonpolitiek verschillend
denken.
Er zijn voorstanders van de vrijere loonpolitiek en voorstanders van de
geleide loonpolitiek. Deze laatsten willen geen wijziging in het loonbeleid,
zolang er geen redelijke zekerheid is, dat een andere methode succes beeft.
Daartussenin staan zij die wel voor een vrijere loonpolitiek zijn maar de
tijd niet rijp achten er nu al volledig toe over te gaan. Zij willen een 'voor
zichtig begin van ombuiging van het loonbeleid.' Hieronder geven wi) de
voornaamste argumenten van deze drie stromingen.
r/ verwijzen naar de ervaringen, opge-
rlJc daan met de lonen van het spoorweg-
De voorstanders van de vrijere personeel, de- bouwarbeiders en de
loonpolitiek (confessionele werkge- mijnwerkers.
vers en werknemers) zeggen, dat ook is niet duidelijk hoe de coördi-
daarbij rekenm-, kan wordenj?ehou- na;,? <samen]iang met andere be
den met de bijzondere economische -irijfstakken) moet worden verwezen-
en sociale positie van de bedrijfstak-
zoek naar de mogelijkheid van invoe
ring van differentiatie m de hoogte
van de lonen.
Het NW wil allereerst de beste
dingsbeperking opheffen. Dat zal al
leen mogelijk zijn door een algemene
loonronde. dus door geleide loonpoli
tiek. Het is van mening, dat de
vrijere loonpolitiek nooit de garantie
geeft, dat de bestedingsbeperking
over de hele linie verdwijnt.
ken. sectoren en ondernemingen.
Zij erkennen de mislukking van de
proefneming van 1956 (36 percent),
maar merken op, dat er nu op de
De werknemers in de slechtste be
drijfstakken kunnen misschien wor
den beschermd door de instelling van
Groep (Confessionele werkgevers
en werknemers)
HONEN Vrijere loonpolitiek met
kleine ruimte. Verwerking huur-
compensatie-1957 en verkleining af
stand gemeenteklassen.
HUREN 25% op 1 april 1960 als eer
ste stap. Voorwaarde van een deel
van groep a: opheffing bestedings
beperking.
MELK. Driemaal een verhoging van één cent per liter: op 1 okt. 1959,
1 Juli 1960 en 1 okt. I960.
arbeidsmarkt een gunstige situatie is sen wettelijk rnmimumloon. Maar
voor een nieuwe proef De misluk- dan kan m de beste bedrijfstakken
king van 1956 was ook te wijten aan de aanwezige ruimte niet ten voile
het noemen van een maximumper- 6,r'4J worden, omdat dan de totale
rp-ntacp nerepnfbestedingsruimte zou worden over-
centage u> percent). schreden. De voorstanders van de ge
leide loonpolitiek zijn echter wei be
reid mee te werken aan een onder-
Advertentie LM.
Groep b (Liberale werkgevers).
Voorzichtige vrijere loonpolitiek zon
der ruimte. Verwerking huurcom-
pensatie-1957 en verkleining afstand
gemeenteklassen.
25 als eerste stap.
Groep c (NW, c.s.)
Loonronde van 4%. Beperkte verwer
king huurcompensatie-1957.
25% op 1 april 1960. Voorwaarde: op
heffing bestedingsbeperking.
'JfG *A* r» wy't^TT m 'M
lAJt-SUrvv-
p 0 d u c; f
De heer W, f. van Tilburg, secre
taris van het NW, die een belang
rijk aandeel in de besprekingen
heeft gehad, verklaarde over Het
SER-advies: 'Het is bijzonder verheu
gend dat een meerderheid van de
SER zij het een kleine meerder
heid eerst de bestedingsbeperking
wil opheffen voordat de buren kun
nen worden verhoogd.'
Overigens zei hij teleurgesteld te
zijn dat de besprekingen 20 lang
hebben moeten duren en dat het ad
vies desondanks zoveel uiteenlopende
meningen bevat.
'Als ik dit vergelijk met het advies
over de bestedingsbeperking, dat in
twee maanden klaar was. moet ik wel
concluderen dat de SER de lasten ge
makkelijker verdeelt dan de lusten,
zo zei hij.
Voor verder commentaar van de
zijde van NW verwees hij naar het
congres dat op 9 mei wordt gehou
den,
Ned. Herv. Kerk.
"eroepen te Ame'ide en Tienhoven
A. den Hartogh te Amersfoort; te
Zoetermeer A J. Timmer te Huizen:
te Putten H. G. Abma te Monster,
Bedankt voor Streefkerk W. H. van
Kooten te Hasselt.
Evang. Luth. Kerk.
Aangen. naar Bodegraven-Gouda
A. Jense, Gouda.
Geen prijsverhoging.
Zij menen, dat degenen dit: zeg
gen dat er eigenlijk, geen ruimte
voor een loonsverhoging is, toch
geen be.'M kunnen hebben tegen
invoenr .r. do vrijere loonpoli
tiek in h*H Een juist, toegepaste
vrijere loonvorming zal niet meer
ruimte gebruiken dan er bestaat.
Bij het overleg za: rekening wor
den gehouden met algemene maat
regelen, bij voorbeeld compensatie van
de huurverhoging.
Vrijere loonvorming houdt grotere
waarborgen m voor handhaving van
een stabiel prijspeil. De werknemers
krijgen belang bij het opvoeren van
de arbeidsproduktiviteit.
(Van onze sociaal-economische
redactie)
De voorstanders zeggen, dat bij de otto o-mf-t. nwto vnn
verkorting van de arbeidstijd diffe- Lk' SER teen Srote mate van
rentiatie eigemeen wordt aanvaard- overeenstemming. Met 22 tegen
In tijden van spanningen blijven 21 stemmen heeft de Raad ech-
algemene maatregelen mogelijk. Voor
a. alle woningen uit de periode 1918
tot en met 1945;
b. alle woningwetwoningen uit de
periode 1945 tot en met 1956:
c. ie premiewoningen uit de periode
1945 tot en met 1956.
De huren van woningwet- en pre
miewoningen, voltooid in 1957 tot en
met 1959 mogen slechts worden ver
hoogd. als de huidige huur lager is
dan de verhoogde huur van verge
lijkbare woningen, die vóór 1957 ge
reed zijn gekomen. Het peil van de
premiewoningen zal in het algemeen
hoger liggen, dan dat van de woning
wetwoningen.
Van de woningen die vóór 1918 zijn
Ter verlaging van de bouwkosten
geeit het advies vijf wenken:
1. Overspanning van de bouwmarkt
moet worden voorkomen;
2. Voorbereiding en uitvoering van
bouwwerken moeten in onderling
verband worden georganiseerd;
3. Het gebruik van standaardplan
nen verdient aanbeveling;
4. Er kan meer gebruik worden ge
maakt van vervangingsmateriaal
en prefabrikatie;
5 Prijsafspraken in de handel van
bouwmateriaal moeten worden
tegengegaan.
De huursubsidie voor de nieuw te
bouwen woningwetwoningen dient tc
worden verlaagd. De SER stelt voor
gebouwd, wordt de huur met ver- ^rsXidie7 dlf ihans «ngev^ f 350
bepaalde voor-
In de eerste plaats lopen dc me
ningen uiteen over de vraag, of er
hoogcL
a. als zij niet aan
waarden voldoen.
De werkgroep van de SER, die zich
in het bijzonder niet de huren heeft
beziggehouden, vindt bij voorbeeld,
dat 'rug-aan-rug-womngen' en voor-
en achterwoningen niet aan redelijke
voorwaarden voldoen. Ook woningen
met een buitenprivaat, een privaat
per jaar bedraagt, te verlagen tot
f 250 per woning.
Met een grote meerderheid (33
tegen 8 stemmen) adviseert de Raad
ten aanzien van de premiewoningen
de premie per woning te halveren,
van bijna f5090 tot ongeveer ƒ2590.
De SER heelt ook gesproken over
de vraag, wat er met de huurverho
ging moet gebeuren. Hierover Hepen
de landarbeid moeten speciale voor
zieningen worden getroflen.
Verder rijn er 'slechts zeer beperk
ts mogelijkheden' tot loonsverhoging.
Nadat het huurbeleid voor de toe
komst is vastgesteld willen ze we!
eens verder zien. Zij stellen het op
prijs, als een onderzoek wordt inge
steld naar «et duurzaam opnemen
van gezinsbijslagen in de lonen. Zij
willen de hele loonvorming (loon-
struotuur) nog eens bestuderen.
Zjj die voorlopig voorstander blij
ven van de geleide loonpolitiek, het
NW, zeggen: 'Wij hebben nog geen
redelijke /.ekerheid, dat een ander
stelsel voldoet aan eisen van econo- vrijere loonpolitiek. Maar bij een
mlsche doelmatigheid en sociale vrijere loonpolitiek zijn er zeker
rechtvaardigheid.' op korte termijn altijd groepen
Voor de vrijere loonpolitiek kijkt die voorlopig achterblijven en voor
men naar de werkgelegenheid, de wie de bestedingsbeperking dus op- 1
produktiviteit en de rentabiliteit, april 1960 nog niet zal zijn opgehe-
maar met deze maatstaven is in wer- ven.
kelijkheid weinig te beginnen. Dat Alleen het NW neemt hier een
heeft 1956 geleerd. duidelijk standpunt in. Het zegt:
Het onderzoek, of bedrijfstakken of Geef aan iedereen een loonsverho-
ondemenungen aan de voorwaarden ging van 4 percent, dan zijn we van van" de uitbreiding van de bouwpro- iri de vorm van een bijslag "Deze
voldoen, kan zó lang duren, dat er de bestedmgsbepeiking al. auktie, waar geen uitbreiding van de vorm is gekozen omdat een deel van
grote spanningen optreden. De voor- De huurverhoging zou moeten geiden bouwcapaciteit (aantal arbeidskrach- de Raad het hele probleem van de
standers van de geleide loonpolitiek voor: ten) heeft gestaan. loonvorming nog eens wil bestuderen.
met directe ingang van kamer of keu- de meningen zozeer uiteen, dat aan
ken, en de woningen die met zijn de commissie die het huurvraagstuk
nog bestedingsbeperking is en zo ja. aangesloten op het" elektriciteits- of speciaal bestudeert, is opgedragen
hoeveel
In de tweede plaats wil een deei
van de Raad geen echte loonsverho
ging geven, en een ander deel wil
waterleidingnet, voldoen niet aan de hierover in een interimrappori een
oordeel te geven,
Over het huurbeleid op langere ter
mijn zal in de loop van 1959 een na-
■bepaalde voorwaarden',
b. als de woningen beneden een be
paald huurpeil liggen. Hierbij is
gedacht aan een huur van 30 tot ^er advies worden uitgebracht.
f 50 per maand, naar gelang van
de gemeenteklasse.
De compensatie voor de huurverho
