BS-rapportDe les van 30 maanden
f
m
KJUeRI
dö is
met is het
Minister, 11 bent op
verkeerde weg
W. F. van Tilburg voor NVV
Regering plaatst
zich tegenover
de vakcentralen
ZONDER COMMENTAAR
'REGERING
BLUNDERT'
Versterk rode draad,
óók in uw familie
55
Voordeliger
Overeenstemming
over c.a.o. in goud
en .zilvernij verheid
tuwt tU
Vóór december
WBS-eonferentie
kolenvraagstuk
Amerikaans soldaat
ter dood veroordeeld
Volgende zomer vrij
personenverkeer
HET VRIJE VOLK ZATERDAG 24 OKTOBER 1959
PAGINA 3
AA3SP.RAEEN
mm
OFFERS
OPSCHORTING
„Recessie kostte ons
land 2 x zoveel als
watersnood
(Van onze sociaal-economische redactie)
De schade, die in ons land door de achter ons liggende cco-
j nomische recessie is ontstaan, is in geld uitgedrukt ongeveer
twee maal zo groot als die van de watersnoodramp van 1953.
i Aldus luidt een van de conclusies, die worden getrokken in een
1 rapport, dat de Wiardi Beekman Stichting vandaag onder de
j titel „De les van dertig maanden" heeft gepubliceerd.
In dit rapport heeft een vijftal economische deskundigen
een nabeschouwing gegeven over de oorzaken en het verloop
van de recessie en de bestedingsbeperking van 1957/58 en te
vens getracht conclusies te trekken voor het in de toekomst te
voeren conjunctuurbeleid. Dit is vooral van belang nu, zoals het
rapport zegt, „een nieuwe con junctuur verstoring in aantocL'
lijkt".
Volgens de commissie zijn de mid
delen, die de overheid reeds thans ter
beschikking staan voldoende om eco
nomische inzinkingen aanzienlijk te
beperken. Zij legt er echter de na
druk op, dat de regering dan tijdig
moet optreden. Daar heeft het in het
jongste verleden <svel eens aan ont
broken. Nog veei betere resultaten
zou men kunnen bereiken ais bet
j huidige conjunctuur-politieke instru
mentarium nog verder werd verbe-
j terd en verfijnd, aldus het rapport-
In het verleden zijn ernstige ion-
ten gemaakt, m. doordat öa bei
tingen ontijdig werden veriss;
Folkje en Tjitske de Vries
vierden gisteren in Leeuwarden
samen de kettingen tuaaraan
de gedenksteen hing, die aan
gebracht moest worden in de
nieuwbouw van het Diacones
sen-kinderziekenhuis dat giste
ren op 'hoogte' f22 m) kwam.
Zij mochten dat doen als
oud-patiëntjes van het Dia-
conessenhvis: vijf jaar geleden
werd deze Friese Siamese twee
ling hier operatief van elkaar
gescheiden. Beider beloning
was een prachtige pop.
doordat de loonsverhogingen vin 1
1958 te Iaat kwamen en ais re-
volg van het experiment met "de
vrijere loonpolitiek te groot uit
vielen, doordat de investeringsaf
trek niet tijdig werd opgeschort en
doordat er veei ontbrak aan be
heersing van de bouwmarkt.
binnen bepaalde grenzen variërende
rente.
Overweging ver-dient het. verder om
evenals in Engeland bestaak een
'kapitsalm&rkteoninaissie' in ie stel
len, die het recht sou snoeten beb
oer. emissies op te schorren ia tpdes
van grote schaarste.
Sta belsagrpk ar,rad-si om te voor
komen dat her aandeel vsn de .arbeid
ia hes, sstscasls inkomen in de op
gaande conjunctuur ral dalen ziet
c-e esmaïssse Sa het verschaffen aan
de werknemers van saaspr&ken op
:.v)
In deze rubriek vermeldt Het Vrüi
Volk zonder commentaar tref
fende uitspraken osn anderen, uiter
aard voor rekening van hén <Jh
worden geciteerd,
Zoéven wezen we erop, dat het vooi
het NVV in de afgelopen periode geei
onvoordelige zaak was geaffilieerd U
z(jn aan een regeringspartij. Bjj d(
huidige integratie van de vakbewe
ging in het maatschappelijk levea
moet het dunkt ons voor het NVT
niet prettig zijn, dat het min of meti
vijandig staat tegenover de regerings
gezinde fracties in het parlement.
Zo heeft dus het NVV met rijs
bijna 590.001! leden er heel weinig aan,
dat de voorzitter lid Is van de socia
listische Tweede-Kamerfractie en flui
geroepen is oppositie te voeren. Wal
dat betreft zou de heer Roemers dm
beter lid van de liberale fractie ia
de Tweede Kamer kunnen zijn!
Uit Vrijheid en Democratie,
weekblad van de WD, vais
X7 oktober 1859.
öe becrflrea gsSnvesteerde
(Van onze sociaal-economische
redactie)
Werkgevers en werknemers In de
goud- en zilvernijverheid hebben
overeenstemming bereikt over de
nieuwe c.a.o., die o.m. een loonsver
hoging van 5 percent en een verwer
king van de huurbijslag 1957 in de
loontabellen inhoudt. Er is verder
principiële overeenstemming bereikt
over een werktijdsverkorting tot 45
uur die in de komende drie jaar (de
looptijd van de nieuwe c.a.o.) verwer
kelijkt tal worden. De nieuwe c.a.o.
gaat in' op de datum van goedkeu
ring door het College van Rijksbe
middelaars.
*t la
Advertentie IJM.
weert
Ademin voorkom! an
ineesl. bovendien 'n tracfatio.
gMHMVBnWH
In het rapport wordt erop gewezen,
dat het aandeel van de arbeid In het
nationale inkomen in de opgaande
conjunctuur pleegt te dalen. Dit
leidt tot spanningen.
„Het niet tijdig realiseren van de
claim van de loontrekkenden in de
opgaande conjunctuur, heeft de
winsten vergroot en daardoor de in
vesteringen der ondernemers meer
gestimuleerd dan verantwoord was.
Dat de loonstijging tot stand kwam
op een ogenblik, dat reeds van een
overbezetting van het produktie-
apparaat sprake was, heeft ongetwij
feld het proces der overbestedinc
versterkt."
De bestedingsbeperking, die toen
onveimijdelijk was geworden, heeft
ten slotte grotendeels geresulteerd ir.
offers voor de gezinshuishoudingen,
„Het kan niet worden ontkend/dat
het zwaarste offer dat kier werk
loosheid - voor een belangrijk deel
is gedragen door onze economisch
zwakke gebieden en de sociaal zwak-
sten in onze samenleving."
Ook voor de toekomst achten de
WBS-deskundigen hantering van de
begrotingspolttiek een der belang
rijkste middelen om conjunctuurbe
leid te voeren. Een opschorting van
overheidsbestedingen in de orde van
grootte van enkele honderden mil
joenen guldens achten zij wel moge
lijk. Verdergaande beperkingen zou
den echter zeer schadelijke nevenge
volgen hebben.
Op fiscaal gebied zal de regering
de nodige armslag moeten hebben om
snel te kunnen reageren, Invoering
van een belasting op vermogenswin
sten zou conjunctureel gunstig wer
ken.
Om de kapitaalvoorziening van de
overheid in tijden van kapitaal-
schaarste veilig te stellen, dienen
langlopende overeenkomsten te wor
den gesloten tussen de overheid en
institutionele beleggers, waarbij de
laatste zich verbinden om een vast
gesteld deel van hun toekomstige be
leggingen aan de overheid beschik
baar te stellen tegen een vaste of
versagen. De gedachten hierover zijn
echser in een buiten de PvdA
nog niet uitgekristalliseerd.
In de laagconjunctuur wordt steeds
minder geïnvesteerd dan nationaal-
economisch gezien gewenst is. Dit
zou kunnen verbeteren door: X. over.
heidsdeelneming in de investeringen
van basisindustrieën te vergroten en
2. vertegenwoordigers van het alge
meen belang en van het arbeiders
belang in de leiding van ondernemin
gen op te nemen. De werkgroep die
het rapport heeft opgesteld bestond
uit: drs. J. Koopman, drs. A. A. van
Ameringen, drs. W. de Vrijer, drs. H,
J. Eysink en drs. K. M. de Lange.
Advertentie LM.
(Van een onzer verslaggevers)
De conferentie over het kolen-
vraagstuk, die de Wiardi Beekman
Stichting (het wetenschappelijk in-
stjinui van de Partij' van de Arbeid)
sinds bet begin van dit jaar voorbe
reidt, zal nog voor eind december in
Limburg worden gehouden.
Dit heeft het Tweede-Kamerlid dr,
Tans uit Maastricht vrijdagavond
meegedeeld op een vergadering van
de Bredase PvdA-afdeling, waar hij
een inleiding hield over de binnen-
i landse politieke situatie.
De PvdA heeft de bestudering van
het kolenvraagstuk in het kader van
j een ongecoördineerd energiebeleid ter
I hand genomen, zodra de kolencrisis
J in het Europese vlak voelbaar werd,
aldus dr. Tans.
Een studiecommissie, die in het be
gin van dit jaar is gevormd, legt
thans de laatste hand aan een aan
tal rapporten en pre-adviezen, die de
grondslag voor de conferentie zullen
vormen.
Voorzitter van deze commissie Is de
heer J. G. Suurhoff en secretaris A.
J. Eijsink. Verder hebben zitting J.
Berger. P. Kapteyn, J. J. Kramer, drs.
G. Nederhorst. ir. S. A. Posthumus
en dr. J. Tans, allen, lid van de Eerste
of Tweede Kamer of het Europese
Parlement. Voorts hebben zitting dra,
Penna van den Burg, Ir; A. Paulenj
Ir. E. Platp, .prof. dr. J. .Tinbergen!
ir. D. Tinbergen, ir. E. V. Verwey en
Joh. v'. d. Woude.
..Hoe maakt Hare Majesteit
het?" vroeg Danny Kaye.de vro
lijke. aan de hertog van Edin
burgh, echtgenoot van de ko
ningin van Engeland. „Zij maakt
het uitstekend,"' luidde het ant
woord en ieder glimlachte. Danny
Kayc glimlachte iets meer dan de
anderen en trok er meteen maar
een van zijn vreemde gezichten
bij. In het midden. Sylvia Fine,
de vrouw van de beroemde grap
jas.
(Van onze sociaal-economische redactie)
ÏM Adviescommissie voor de Arbeidsvoorziening is het niet eens met de
nieuwe richtlijnen, die de minister van Sociale Zaken, mr. dr. Van Rooy,
wil toepassen bij de plaatsing van arbeiders op de aanvullende werken.
iZlj vindt de maatregelen van de minister onpraktisch en ondoelmatig.
De minister meent, dat in een tijd
van ruime werkgelegenheid het aan
tal arbeiders op de aanvullende
'werken beperkt moet zijn.
In de toelichting op zijn begroting
heeft hij twee maatregelen aange
kondigd:
1. Sluiting van de aanvullende
werken in gebieden waar een ruime
normale werkgelegenheid is;
2. werkloze arbeiders worden niet
direct geplaatst op de aanvullende
objecten, maar moeten eerst enige
tijd in de wachtgeld- en werkloos
heidsverzekering worden opgenomen.
Over beide maatregelen heeft de
bewindsman het oordeel gevraagd
van de Adviescommissie voor de Ar
beidsvoorziening.
Deze commissie heeft geconsta
teerd, dat verreweg de meeste ob
jecten voor aanvullend werk gelegen
zijn in de streken met een struc
turele werkloosheid. In deze gebieden
zijn, ook als het landelijke werk
loosheidscijfer gering is. altijd veel
arbeiders zonder emplooi. Van stop
zetting van de aanvullende werken
kan daar dus geen sprake zijn.
De tweede maatregel van de mi
nister kan al evenmin enig resultaat
hebben. De praktijk is nu al zo.
dat werkloze arbeiders een wachttijd
van circa twee weken moeten door
maken voordat zij op de aanvullen
de werken worden geplaatst. In die
periode krijgen zij een uitkering
krachtens de wachtgeld, en werk
loosheidsverzekering.
Ais de minister de wacht periode
verlengt, betekent dit. dat de werk
los® arbeiders gedurende een langere
termijn wachtgeld krijgen ten laste
van een voorziening, waarvoor het
bedrijfsleven de premie betaalt. Wat
op de rijksbegroting bespaard wordt
aan kosten voor het in stand houden
van de werkgelegenheid zou dus door
anderen moeten worden opgebracht,;
(Vervolg van voorpagina)
Wü zijn ook bepaald niet bereid,
zo ging hij voort, om de slagen op te
vangen, die dit regeringsbeleid uit
lokt. Wij hebben daar geen zin in en
ik denk dat de KAB en het CNV daar
evenmin zin in hebben.
Wij moeten eraan biyven herinne
ven. aldus drs. Roemers, dat prof.
Romme er ook van is uitgegaan, dat
de werknemers eerst een ruimtebe
steding zouden krijgen en dat daarna
de huren en de melkprijs aan de orde
zouden komen. Zoals het nu dreigt te
gaan, zal er voor de werknemers niet
veel overblijven. Maar daarover
spreekt prof. Romme niet.
Ik geloof echter, zo verwachtte de
NW-voorzitter, dat een reële loons
verhoging niet zal kunnen uitblijven,
gezien de krachten die in die richting
werken.
Vandaag zijn de hoofdbesturen van
de NVV-vakbonden bijeen om de si
tuatie op het loonpolitieke gebied na
de interpellatie-Suurhoff nader on
der ogen te zien.
Sinds december staat de Partij van
de Arbeid in een geheel andere "posi
tie dan waarin zij van haar oprich
ting af had verkeerd.
De verkiezingscampagne heeft be
wezen hoezeer men in onze beweging
zich rekenschap ervan geeft van welk
belang het juist nu is de strijd met
geestdrift te voeren en te doen blij
ken van groeiende kracht.
De toestroming van nieuwe leden
deed zien, dat vele geestverwanten de
behoefte gevoelden van hun verbon
denheid met de partij te doen blijken
ook door de daad der aansluiting.
Moge de actie die nu wordt gevoerd
om velen die in wezen reeds tot ons
behoren, ook tot toetreding te doen
besluiten, evenzeer met succes wor
den bekroond
BONN (Reuter), De 22-jarige Ame
rikaanse soldaat Edward Heilman
is door een militair gerechtshof te
Göppingen in West-Duitsland ter
dood veroordeeld wegens moord os
een collega en poging tot moord oo
een andere collega. Hij zal waar-
schijnlük in de VS worden geëxecu
teerd.
(Van een onzer verslaggevers)
Het is duidelijker dan ooit tevoren komen vast te^staan, dat
de regering, ondanks alle beweringen binnen en buiten bet
parlement, de voorrang geeft aan de buur- en melkprijsverbo-
gingr.
Hiermee heeft zij zich geplaatst tegenover de drie vakcen
tralen. Als men de voorrang wil geven aan een welvaartsver-
ruiming zullen de huur-en de melkprijsverhoging naar een
later tijdstip moeten worden verschoven.
Moet u
Dit heeft de secretaris van het
NVV, de heer W. F. van Tilburg, za
terdagochtend gezegd op een hoofd
bestuursvergadering van het NW,
die te Amsterdam is gehouden. Zijn
uiteenzetting van de wordingsge
schiedenis en de huidige stand van
de vrije loonpolitiek kwam uiteraard
in grote trekken overeen met het ar
tikel dat de heer Van Tilburg deze
week voor onze krant heeft geschre
ven. Hij vond echter gelegenheid hier
endaar nog enkels puntjes op de i te
zetten.
Zo sprak hjj onder meer over het
citaat, dat de heer Roolvink donder
dag in de Tweede Kamer uit notulen
van een vertrouwelijke bespreking
heeft voorgelezen. „Ik vind dit een
ernstige zaak, waarover het NVV
aanstaande maandag in zijn dagelijk
se bestuursvergadering zal moeten
praten."
De overcompensatie, die bij de ko
mende huurbijslag zal ontstaan, is er
in de allereerste plaats voor de
hoogstbezoldigden, want het is de be
doeling dat er geen maximum loon
grens voor de compensatie wordt ge
steld.
De drie vakcentralen waren het
volkomen met elkaar eens. dat met
de „nadere verduidelijking" niet te
werken was.
In de brief van de meerderheid van
de stichting heeft men „na een be
leefde buiging aan het adres van deze
zogenaamde verduidelijking, de in
houd daarvan op elegante wijze aan
zijn laars pogen te lappen," aldus de
heer Van Tilburg.
Het NVV is niet met de meerder
heid in de stichting meegegaan, om
dat ook de werkwijzer van deze meer
derheid tot willekeur moeten leiden.
Bovendien zullen de sterkste bedrijfs
takken, die toch al een naar verhou
ding grote loonsverhoging mogen
eisen nu nog een extra-portie .ont
vangen. En dat betekent tegelijk dat
de zwakkere groepen nog meer ach
terblijven. Dit Is voor het NW on
aanvaardbaar.
„Wij leven nu ruim twee en een
halve maand na de geboortedag van
de algemene aanwijzing en er zün
slechts twee loonadviezen uitgebracht
en een derde is in de maak. Waarom?
Omdat de meeste tüd is verspild aan
discussie over interpertaties."
Ook zei de heer Van Tilburg dat
de regering met haar politiek onrust
en sociale spanningen oproept. Zij
hoeft zich echter voorlopig nog niet
ongerust te maken, dat die spannin
gen tot stakingen sullen leiden.
Het wordt namelijk hoe langer hoe
duidelijker dat de werkgevers zich
niets aantrekken van spelregels en
nieuwste spelregels. Ze betalen een
voudig een hoger loon om te voorko
men dat hun beste mensen weglopen.
De zwarte lonen, die men altijd heeft
gezien als een verwerpelijkneven-
verchsijnsel van de geleide loonpoli-
WIN EEN LID,
HUISGENOTEN.
begin bij uw
W. DREES
(Van onze parlementsredactie)
Er wordt naar gestreefd de pas.
sencontrole aan de Belgisch-Neder
landse grens met ingang van 1 juli
i960 te laten vervallen. Aan de Bel
gisch-Luxemburgse grens is ze reeds
opgeheven. Als de plannen worden
verwezenlijkt zal de volgende zomer
het personenverkeer binnen de Be
nelux dus geheel vrij zijn. Van een
vrü goederenvervoer zal echter nog
geen sprake zijn. Daarvoor blijven
da grensformaliteiten gelden.
tiek, krijgt een nog veel groter om
vang.
Na het antwoord dat de staatsse
cretaris donderdag aan de stichting
heeft gezonden, is de toestand nog
mistiger geworden, nog ingewikkel
der en nog vager. Het risico van de
huidige gang van zaken is dat wjj
naar een vrije loonpolitiek zullen af
glijden.
Jü
Op Rijksweg 13 tussen Delft
en Overschie ls in de afgelo
pen acht maanden een top
prestatie geleverd, die tien
tienen met tien griffels ver
dient. In minder dan driekwart
jaar heeft een gouden team van
Nederlandse wegenbouwers
vier ongescheiden rijbanen
verbouwd tot twee maal drie
modelstroken, zonder daarbij
het voorbijrazende verkeer lam
te leggen.
Het totaal vernieuwde baan
vak van ruim zeven kilometer
wordt dinsdag 27 oktober door
minister Korthals feestelijk in
gebruik gesteld. Dinsdag: dat
is een maand vroeger dan de
plannenmakers hadden be
groot.
De kranten hebben er de af
gelopen maanden op gewezen,
dat de on-Hollandse zomer
van 1959 dit succes in de hand
heeft gewerkt.
Dat is maar de halve waar
heid. hoorde ik uit de mond
van de hoofdingenieur Rijks
waterstaat, ir. J. C, Hoornen-
borg. De andere helft van de
waarheid: de weergaloze in
spanning van enkele honder
den mannen en de werkelijk
sublieme samenwerking van
hoog tot' laag, die acht maan
den lang een teamgeest in het
leven gehouden heeft, die zon
der overdrijving uniek ge
noemd mag worden.
'Ik heb nog nooit Sa mijn
loopbaan een werk van deze
omvang (bijna zeven miljoen
gulden!) onderhanden gehad
én binnen één jaar kunnen af
leveren/zegt de 46-jarlge ir.
Hoomenborg, 'en Ik kan ge
rust zeggen, er zijn weinig
werken geweest die ik met zo
veel plezier heb gedaan.
Onze mensen hebben- dagen
gemaakt van zestien tot acht
tien uur en nooit heb ik
iemand horen mopperen. Toen
een man bij een ongeval een
kneuzing opliep, hebben ze in
een oogwenk tweehonderd gul
den voor het slachtoffer op
gehaald. Dat is solidariteit, die
toch zeker hartverwarmend ls.
Ik heb de indruk, dat men
het als een eer beschouwde om
dit wegvak in de kortst moge
lijke tijd op te leveren. Neem
de machinist, die twintig uur
lang op zijn shovel een
zwaar type bulldozer zat en
er dan nog lachend afkwam:
zo was de geest en daar kun
nen we echt niet dankbaar ge
noeg voor zijn.
Een eresaluut aan het hele
.'zwarte' korps, aan hoofduit
voerder Verhagen, de rechter
hand van de hoofdaannemer,
aan de technische hoofdamb
tenaar Fennema, die de dage
lijkse supervisie had en aan de
waterbouwkundige Geluk, die
mij geassisteerd heeft. Nog
eens: ik heb het nog zelden zo
meegemaakt. Maar u ziet: t
kan!'
ze volgende week woensdag en
donderdag naar toe vliegen.
De KLM maakt met haar
nieuwe Electra een demon
stratievlucht van twee dagen,
naar... een onbekende bestem
ming. Niet alleen verzwijgt de
KLM het reisdoel, ze heeft ook
allerlei slimmigheidjes be
dacht, die de 66 nleuwsjagers
tot wanhoop brengen.
Zo heeft ze bepaald, dat men
een paspoort moet meebren
gen, dat geldig ls voor alle
werelddelen. De pas van een
statenloze journalist die blijk
baar een visum nodig heeft
voor deze reis, is door de maat
schappij Ingenomen. Hij: krijgt
z'n document pas.op.de plaats
van bestemming terug.
Bemanning en grondperso
neel op Schiphol hebben ver
zegelde lippen: geen mens zal
het geheim prijsgeven. Aan
boord van het vliegtuig zullen
geen landkaarten te vinden
zijn...
Alleen deze gegevens staan
de wanhopigen ten dienste: de
Electra heeft een actieradius
van 4000 kilometer en een
kruissnelheid van 650 km per
uur. Het zal een non-stop-
vlucht worden, een reis dus
van ongeveer zes uur.
Er zijn er, die menen dat ze
het weten. Maar op de Ples-
manweg in Dén Haag lachen
ze stilletjes. U hoort 't nog wel
van onze eigen verslaggever.
GELEZEN in het Rotter
damse blad 'Contact' van
de Lutherse Gemeente:
't Was in de vakantie. De
familie heeft een huis gehuurd
en op zich genomen, voor de
kippen van de eigenaar- te
zorgen.
Maar ondanks de toewijding
belieft het een van de kippen
dood te gaan. Het dier wordt
door de kinderen netjes be
graven en krijgt een mooi graf.
De volgende dag ls 't zon
dag en de familie gaat naar
de kerk. In de afgelopen week
blijkt een vooraanstaand lid
der gemeente te zijn overle
den. Dominee verzoekt de ge
meente te willen opstaan en
een minuut stilte ter gedach
tenis in acht te nemen.
Terwijl de gemeente over
eind komt, hoort vader zün
elfjarige dochter fluisteren
tegen haar vriendin: Laten wij
maar aan die kip gaan den
ken, die meneer kennen, we
toch nietl
Zesenzestig journalis
ten, onder wie 23 buiten
landse correspondenten
in Nederland, pijnigen
gek met de vraag, waar
In verband met het
grapje van donderdag
over twee kunstschilders
en de koffie in het Ste
delijk Museum in Amsterdam,
durf ik met de hand op m'n
hart te verklaren, dat in deze
koffie geen druppel van een
abstract bijmengsel zit. Ik ge
loof de restaurateur, de heer
J. Beemink, op zijn woord als
bij mij verzekert, dat daaren
tegen zijn koffie uitstekend Is.
WILLY LEVIE
