Professor en pater tijdens symposium: Rotterdam mist n eigen dialect, Amsterdam heeft er verschillende HH Trr HH HH Nog veel auto s zonder spatlap Auto met vechtenden kanaal in - chauffeur dood, ander gegrepen Dr. Platteel terug naar Hollandia Yan Rooy's plannen slecht ontvangen Uitstekend jaar voor N.V. De Arbeiderspers I lomaanslag beschadigt zender in roerig Venezuela DODEN IN VERKEER Cees Laseur in schouwburgen herdacht 13. I7.90 6. ANWB geeft reischeques Directeur van T extielmuseum ontslagen Martin Mariner waarschijnlijk buiten dienst Be j aarden verzekering Wilt U naar de WINTERSPORT? JANUAKf PARTIJEN VERKOOP DEKENS Betancourt minder boos op Antillen Van je vrienden... Matroos verdronken in Rotterdam HET VRIJE VOLK MAANDAG 4 JANUARI I960 ZWAAR WOLLEN WOL-MOGUETTE KARPETTEN 160 x ioo *2P#80 200 x 135 54>#90 280 x 200 SCHUIMRUBBER MATRASSEN ENKELE VELOURS Vrijdag 1 januari was het de dag, dat een zeer groot deel van de Nederlandse automobilisten de spatlap moest hebben gemonteerd op ieder achterspatbord. Eerst waarschuwing Korte worsteling Bij grenskantoor Werkt dan nog enkele weken als (steno-)typiste, dan be schikt U straks over een aardige reissom (bijv. steno typiste Nederlands bij een 8-urige werkdag 15.84). BUREAU STENOTYP Groothandelsgebouw Aö - Rotterdam Telefoon 113150 (2 lijnen) CARACAS (Reuter) Het is de afgelopen dagen in Vene zuela weer zeer roerig geweest. Staande en in stilte heeft zondag- middas het publiek in de Haagse Koi-ir'sUike Schouwburg de in de nacht van 2 januari overleden direc teur, regisseur en acteur van de Haagsche Gomedie, Cees Laseur, her dacht. Het was een ontroerende mededi recteur Paul Steenbergen, die bU deze eerste voorstelling van Shake- speares „Winteravondsprookje - na de nieuwjaarsvoorstelling met zjjn tra gische afloop vóór de aanvang op het toneel verscheen om zijn naaste me dewerker in een korte toespraak te herdenken, zoals hij dat de avond tevoren reeds in het televisiejournaal had gedaan. De heer Steenbergen memoreerde tn het kort de roemrijke toneelcar rière en de grote verdiensten als to neelleider, regisseur en acteur van de man, die hij als blijspelregisseur „onze grootste meester" noemde en wiens sprankelende geest hij verge leek met „een bron, die stralen uit- ïond als een fontein". Zondagavond vond eenzelfde korte plechtigheid plaats. De nieuwjaars wens na afloop van het stuk kwam te vervallen. In de Amsterdamse Stadsschouw burg beeft directeur Johan de Mees ter van de Nederlandse Comedie Cees Laseur herdacht voor de aanvang van de Gijsbreelrt-voorstelling. Ook hier werd «en minuut stilte in acht ge nomen. De begrafenis zal dinsdag plaats vinden. op de begraafplaats Rhijnhof te Oegstgeest, waar Albert van Dai- sum in de aula het woord zal voeren. Te voren vindt om half elf 'n korte plechtigheid plaats in de als rouw kamer ingerichte hal van de Konink lijke Schouwburg, waar Paul Steen bergen en de Haagse wethouder voor Kunstzaken, J. van Zwijndreeht, zul len spreken. (Van een onzer verslaggevers! Van enige naijver tussen Amsterdam en Rotterdam is niets ge bleken tijdens een zaterdagmiddag in het hoofdstedelijke Trippen huis gehouden symposium over de dialecten, die in de twee grootste steden van het land worden gesproken. Als men de beide inleiders, de Amsterdamse pater J. J. Mittel- meijer en de Rotterdamse prof. dr. L. J. Rogier, mag geloven, bezit de hoofdstad naast het Jordaans nog enkele andere onmiskenbare dialecten, terwijl de belangrijkste havenstad eigenlijk geen eigen idioom heeft. „Het Rotterdams is in wezen iden- geringe afstand tussen de huizen in tlek met het standaard-Hollands.' betoogde de in bloemrijke volzinnen sprekende hoogleraar. Het betekende niet, dat de professor met deze uit spraak al zijn chauvinisme prijsgaf, want hjj liet er onmiddellijk op vol gen, dat de driehoek Rotterdam-Den Haag-Hoek van Holland de baker mat is van het algemeen beschaafd Nederlands (ABN). Hiermee plaats te hij Amsterdam nadrukkelijk bui ten een nationale invloedssfeer, waar de Rotterdammers dan wél prat op kunnen gaan. Twee opmerkelijke verschillen ken merkten de beide inleiders. Prof. Ro gier putte zjjn filologische kennis uit zijn jeugdherinneringen, pater Mit- telmeijer kwam met bewijzen, want hij ging met een bandrecorder' op pad. De geestelijke hield zich tot op de minuut aan de hem toegestane spreektijd van een half uur. de pro fessor legde met Rotterdamse Sturm und Drang en zonder blikken of blo zen beslag op vijf kwartier. In het algemeen is volgens de pa ter de belangstelling voor dialecten en volkstalen aan het kwijnen. De interesse aan filologische zijde kwa lificeerde hjj als opvallend beperkt. Die kritiek oefende hij niet uit op de samenstellers van amusements programma's, die juist een opmerke lijke voorkeur voor het Amsterdamse en het Rotterdamse plat aan de dag leggen. De onderzoeker stelde vast, dat er in de Jordaan slapper wordt gearti culeerd. Hij schreef dit toe aan de Advertentie I.M. ONGELOOFLIJK VOORDELIGE Een fabrteVspartiJ in moderne dessins en kleuren 1 persoon* 13 90 200 x 150 Idto 2 panoont 220 x170 Een fabrfefetpartij In varschlllenda moderne des sins en kleuren [T 60 stuks van bekend merk, beslist eerste keus, 10 cm. hoog. Warmte isolerend, stofvrij en hygiënisch. Overtrokken met zeer exclusieve meerkleurlge damast,. 1 persoons 190x80, ver beneden 50 de waarde. jfmt Ook leverbaar In 2 persoons. Een partij voor overgordijnen (B-keus) met zeer kleine weefloutjes, 120 br. Verschillende kleuren. Prachtige velours van 12.90 en 14.25 p. mtr. A 95 BINNENWEG „City Centrum" BEIJERLANDSELAAN ROTTERDAM OEN HAAG - UTRECHT - VUSSINGEN (Van onze verkeersrcdacteur) Maar was dit ook gebeurd? Het lijkt er niet op. Er rijden nog enorm veel auto's zonder spatlappcn,. Dat heeft drie oorzaken: 1. de automobilist is eenvoudig In gebreke gebleven aan de nieuwe be paling uit het Wegenverkeersregle ment te voldoen. 2. de spatlappen waren uitverkocht. (Dat komt op het ogenblik heel veel voor.j (Van een onzer verslaggevers) Met Ingang van vandaag zal de tXYYB voor het eerst reischequcs ver strekken aan zijn leden. Deze ANWB- cheques zuilen in alle Europese lan den bij gTote banken, in bijna alle plaatsen van toeristische betekenis, verzilverd kunnen worden. Bovendien kunnen houders van ANWB reis- en kredietbrieven reser ve reischeques krijgen, die pas na eventueel gebruik betasid behoeven kdWOKkn, 3. De garages hebben het zo druk, dat ze er niet aan toe komen ieder op tijd te helpen. Want zoals gewoonlijk hebben de meeste gegadigden ge wacht tot de laatste dag. Bovendien waren vandaag veel garages gesloten. Treedt de politie nu onmiddellijk bekeurend op tegen hen. die nog niet hebben gelapt? Daarover luiden de berichten ver schillend. Wij hebben de indruk, dat er nog wel even zal worden gewaar schuwd en niet direct proces-verbaal opgemaakt. Maar uiteraard iaat de politie zich daarover niet gaarne uit. De Amster damse. Haagse en Groningse politie hebben ons verzekerd niet onmiddel lijk al te streng zullen zijn en in Rotterdam kregen wij de Indruk, dat er op hét ogenblik niet ai te veel personeel Beschikbaar is. Maar na enige dagen zal dit alles we! veranderen, zodat ons advies luidt: laat het niet in de lap hangen. de nauwe sloppen, die buurpraatjes vergemakkelijkt. Hij wenste de Jor daan niet omschreven te zien ais een achterbuurt, maar als een volkswijk met sociale geledingen. Prof. Ropier trad met een geestig heid je in het strijdperk voor de Rot terdamse rechten. .Jlotterdam," zei hij, „de stad waar Erasmus werd ge boren en alsof het nog niet ge noeg was ook ik." Pal daarop ci teerde de hoogleraar dat een man van beschaving zich te Rotterdam voelt als een roodkieuvrige vis in een stinksloot. ,PHer," zei de professor in het Trippenhuis, „sta ik dan buiten mijn element." Onmiddellijk daarop werd prof, Rogier emsüg. „Sinds zich in 1940 dat gruwelijk vonnis over de city van Rotterdam heeft voltrokken, heeft het dialect er geen domicilie meer. Het zwerft als een schip op drift door de wijken." Hij constateerde, dat er op het ge bied van de dialectologie weinig li teratuur is over Rotterdam. In het oude Rotterdam van bin nen de wallen zijn volgens prof. Rogier geen schakeringen te on derscheiden. Dit hangt samen met het feit. dat Rotterdam veel langer het karakter van provinciestad heeft behouden. Brusses Boefje kreeg van de professor een afstraf fing. „Het heeft in de verste verte niets te maken met city-Rotter dams. Brusse verraadt in zijn taal, dat hij een Amsterdammer is." Typische Rotterdamse woorden en uitdrukkingen wist de professor bij de vieet op te noemen. Voorbeeld: de Rotterdammer woont op en niet in een straat. Hü loopt over een straat en niet er door. En je kunt in Rotterdam de Hoogstraat niet uit-, maar wel aflopen. Een zeer kenmerkend verschil met Amsterdam kwam er ten slotte nog uit de bus: de hoofd stad heeft grachten, maar dat woord is eenvoudig in Rotterdam niet in gebruik. Een gracht heet daar water. Daarmee is de eer van Amsterdam zonder enige twijfel gered. Vérgaande verschillen van inzicht tussen het bestuur van het Textiel museum te Tilburg en zijn directeur, de heer J. A. I. M. Brandenburg, heb ben geleid tot het ontslag van de laatste. Voorlopig is de heer Brandenburg met ziekteverlof gezonden. Op 1 juni 1960 zal zijn ontslag ingaan. Reeds geruime tijd bestonden er tegenstel lingen tussen bestuur en directie over beleids- en financiële aangelegenhe den. (Van onze parlementsredactie) Officieel is er nog geen beslissing genomen, maar in marinekringen is men ervan overtuigd, dat de Martin Marines van de Marineluchtvaart dienst op Nieuw-Gulnea buiten dienst zullen worden gesteld. Voor een der gelijk besluit zal worden genomen, wacht men evenwel nog op het ad vies van de vlagofficier m.l.d„ schout bij nacht Van OEm, die thans in ver band met het jongste Mariner-onge- iuk op Nieuw-Guinea is. Voor vervanging van deze voor verkenning en transport ingezette toestellen schijnt men te denken aan de aankoop van een aantal Grunman S2P „Traeker"-toestellen. De mJ.d. krijgt dit toestel al in het kader van de Amerikaanse hulpverlening ter vervanging van de Lockheed-PSV 7 „Neptune". Er zijn met dit type al gedurende ongeveer een jaar proeven genomen, onder andere op de Karei Doorman. De Tracker heeft een tamelijk zware bewapening en wordt dan ook uitste kend geschikt geacht voor de duik- bootbestrijding. Als de Grunman ook op Nieuw- Guiuea zou worden Ingezet, zou hij slechts voor de verkenningstaak wor den gebruikt. Men denkt dan een aantal helikopters op Nieuw-Guinea te stationeren voor transporttaken. De president van Oost-Duits- land, Wilhelm Fleck, heeft zondag zijn 84ste verjaardag gevierd. De pre sident, wiens gezondheidstoestand te wensen overlaat, is reeds geruime tijd niet meer in het openbaar ver schenen. (Van een onzer verslaggevers) Al vechtende met de 25-jarige L. R. uit Lixhe (België) is in de nacht van zaterdag op zondag de 39-jarige monteur J. Weerts uit Maastricht- Limmel in het Belgische grensplaatsje Kleïn-Ter- naaien met zijn auto in het kanaal Luik-Maastricht ge reden en verdronken. K. die na een heftige woordenwisse ling met het slachtoffer in diens wagen was gesprongen toen deze weg reed. staagde er in uit het water te komen. Gistermiddag werd hij door de Rijkswacht van Klein-Temaaien gearresteerd en overgebracht naar de Rijkswacht in Canne. Het drama speelde zich omstreeks 3 uur 's nachts af in Kleln-Ter- naaien waar Weerts. vergezeld van het echtpaar Willems uit Maas tricht een bezoek had gebracht aan het café Douane, dat vlak bij het tolkantoor ligt. In het café of er buiten de menin gen daarover lopen nogal uiteen ontstond op een gegeven moment ruzie tussen de in Lixhe woonach tige Nederlander L. R., en J. Weerts. Op aanraden van de heer Willems, die vreesde dat de woordenwisse ling op een handgemeen zon uit draaien, stapte Weerts in zijn auto en reed daarmee weg. R. sprong echter bij hem in de auto waarin een vechtpartij ontstond. De wor steling duurde maar kort, want zeventig meter verder dook de auto het kanaal in. Het slachtoffer, vader van vijf kin deren, moet er nog in geslaagd zijn uit de wagen te komen: pas om on geveer 11 uur zondagmorgen werd zijn lijk op enige afstand van de plaats van het ongeval uit het wa ter gehaald. was onmiddellijk nadat hij zich uit het water had weten te red den met twee vrienden over de grens in de richting Maastricht verdwenen, 's Middags werden zij echter over de grens bij Kiein-Ter- naaien gearresteerd, toen zij daar, alsof er niets gebeurd was, per fiets de douane wilden passeren R. werd overgebracht naar de Rijks wacht in Canne, waar hij vandaag CARACAS (AFP. ANP) Het An- tilliaans-Venezolaans pamflettentn- cident gaat een betere fase in, nu de Nederlandse autoriteiten in Den Haag 'en op de nabij de Venozolaan- se kust gelegen bezittingen' hebben erkend dat Venezuela geen verzets- haarden tegen ie democratie kan dulden.' Dit heeft, de Venezolaanse presi dent, Rontulo Betancourtin zijn nieuwjaarsrede verklaard. De auto van de op so tragi sche wijze bij een nachtelijke ruzie omgekomen monteur Weerts wordt door een kraan wagen op het droge» gebracht. Zijn stoffelijk overschot werd pas uren later opgedregd. aoor net parket van Tongeren aan een verhoor zal worden onderwor pen. De verwondingen die het slachtoffer aan het hoofd vertoont, zijn hem naar alle waarschijnlijkheid reeds in de wagen toegebracht. r (Van tea onzer verslaggevers) Gouverneur dr. P. 3. Platteel van Nederlands Nieuw-Guinea Is zater dagavond na een verblijf van enkele weken In Nederland per vliegtuig naar noUandia vertrokken. Hij heeft met de regering o.m. be sprekingen gevoerd over de nieuwe bewindsregeling voor Nieuw-Gumea, die b nenkort aan de Staten-Geae- raal zal worden voorgelegd. Het rap port voorziet in een vertegenwoordi gend lichaam dnt onder meer de jaarlijkse begroting zal moeten be handelen. net rapport over de censuur !n Nieuw-Guinea noemde dr. Platteel Sï een gedegen stuk werk. 'De rege- fering heeft haar beleid naar aan- |S leiding van dit rapport vastgesteld. H Onmiddellijk na mijn aankomst in Hollandia zal ik de uitvoering van j dit beleid ter hand nemen,* aldus de gouverneur. Staatssecretaris Th. H. Bot, die dr. Platteel uitgeleide deed, zal op 8 januari voor een bezoek van vijf we ken naar Nederlands Nieuw-Guinea vertrekken. In dese rubriek vermeldt het Vnfe Volk zonder commentaar trei lende uitspraken van anderen, uiter aard voor rekening van hen die worden geciteerd. Van protestants-christelijke zijde I Speciaal van AR-zijde) werd gerui me tijd geleden reeds onverbloemd geschreven, dat wij in naam nu wel een kabinet-De Quay hadden, maur in de praktijk was het feitelijk een kabinet-Zijlstra. De meeste tegenwerking en bestrij ding van voor de KVP essentiële en belangrijke programpunten komt van de zijde van de regeringspart ners. Om slechts een viertal te noe mer.: de onderwijswet van minis ter Cals (de zogenaamde mammoet wet). de algemene kinderbijslagwet, de voetbaltoto en de subsidiëring van de kerkebouw. ...Het antipapisme mag dan al officieel niet meer zo aan de opper vlakte komen, het sluimert nog bij vele honderdduizenden, en naarmate de katholieke invloed stijgt, zal dit antipapisme steeds meer oplaaien. P. Kiestra in De Opmar», ledenblad van de KVP. januari I960. (Van onze sociaal-economische redactie) De minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, rnr. dr. van Rooy, zal, ais hij zijn plannen met de ziekenfondsverzekerign voor bejaarden -wil uitvoeren, de Sociaal-Economische Raad tegenover zich vinden. De bewindsman wil de aanzienlijke tekorten van deze verzekering uit de middelen van de algemene ouder domswet putten. Zü worden thans gedragen door het rijk en het ver eveningsfonds van de verplichte ver zekering, leder voor de helft. Minister Van Rooy heeft over zijn voornemen advies gevraagd aan de Sociaal-Economische Raad en aan de ziekenfondsraad. Naar wij vernemen is van de com missie uit de SER. aan wie de minis ter zijn plan heeft voorgelegd, een afwijzend advies te verwachten. De werkgevers- en werknemersvertegen woordigers voelen er in elk geval niets voor de premie van de AOW te gebruiken om de lasten van de schat kist- te verlichten. Mocht de minister toch met een wetsontwerp komen, dan zal hij waarschijnlijk in de Tweede Kamer evenmin steun vinden. Bij de behan deling van de begroting van Sociale Zaken en Volksgezondheid zijn de voornemens van minister Van Rooy reeds door de woordvoerders van vrij wel alle partijen gekritiseerd. Advertentie T.M ("Van een onzer verslaggevers) „De N.V. De Arbeiderspers floreert. Zij heeft een uitstekend jaar achter de rug. Er zijn vele records geslagen. En wij gaan met de beste verwachtingen het jaar 1960 tegemoet. De directie verzekert, dat het personeel van. deze gunstige resultaten zal kunnen meepro fiteren." Deze bemoedigende woorden sprak vanmorgen directeur C. van der Waerden in zijn nieuwjaarstoespraak tot het personeel van De Arbeiderspers in de hal van het gebouw te Amsterdam. De bewindsman heeft ook de mening gevraagd van de zieken fondsraad. maar dit orgaan zal er waarschijnlijk geen behoefte aan hebben te adviseren over de beste ding van gelden, die niet uit de middelen van de ziekenfondsen komen. Voor de bejaardenverzekering was in 1958 ruim 71 miljoen gulden nodig. De verzekerden hebben zelf aan premie 20 miljoen gulden betaald. Het rijk en het vereveningsfonds moesten ieder dus ruim 25 miljoen gulden bijdragen. Voor 1960 was de subsidie van het rijk, die de minister voor rekening van het AOW-fonds wil laten komen, op 29,3 miljoen gulden gesteld. De teer v. d. Waerden weest eerst op de belangrijke taak van een so cialistische krant in het bijzonder in een land dat geregeerd wordt zonder socialisten. Van de hoogtepunten, die het be drijf bereikte, noemde spreker het abonnementental op Het Vrije Volk, dat de 305.000 passeerde, het behalen van 500.000 leden-abonnees door de VARA en de verkoop van 235.000 exemplaren van de Den Doolaard- omnibus. De handelsdrukkerij en de adver- tientie-afdeling noteerden een top jaar. De totale omzet bedroeg de som van 40.000.000. De resultaten stellen het bedrijf in staat tot vernieuwingen en uit breidingen van de rotatie-capaci teit in alle drukkerijen, de invoe ring van nachtdienst te Rotterdam om meer plaatselijk nieuws te kun nen geven, modernisering van de clichéfabriek, beperkte oplossing van het ruimteprobleem en een studie over de aanschaffing van teletype-zetmachines om aan het Zaterdag ontplofte een zware bom in de radiozender van Caracas waar door een schade werd aangericht van ongeveer 120.000 gulden. Een spring stoflading die eerder was aangebracht kwam niet tot ontploffing. Vrijdag avond ontplofte een bom in de woning van kolonel Marcheli Padron, dip »(pds de' januarirevolle van 195S reeds verscheidene malen met de dood is bedreigd. De revolutie van 1958 maakte eert eind aan het regime van president Jimenez, die thans in Miami woont Het ziet ernaar uit dat Jimenez van Amerika uit de verspreiding van 'anti communistische vlugschriften" bevor dert. Tientallen personen zijn gearres teerd. Troepen zijn gezonden naar Los Teques. waar zich het hoofdkwar tier van een semepzweripg zou be vinden. verlangen naar meer citeit tegemoet te komen. zetcapa- De directeur verzekerde, dat de gunstige omstandigheden zullen wor den uitgebuit en hu' dankte het ge hele personeel voor de toewijding, die het in het afgelopen jaar heeft ge toond. Namens de ondernemingsraad zei de heer Frie, dat er bij De Arbeiders pers hard wordt gewerkt. De waar dering hiervoor zal zeker niet uit blijven. Hjj wenste een ieder een ze genrijk 1960 toe. (Van een. onzer verslaggevers" Op de Kamperweg te Zwoller- kerspel U zaterdagavond de 61- jarige veehouder K. Dillen, terwijÉ hij aan de linkerkant van de weg liep, door een bestelauto tijdens eem inhaalmanoeuvre aangereden. Hij overleed in het ziekenhuis te Kam pen. j In Euisinge ODr.) is saterdag de 64-jarige A. Piel. die zonder op? het verkeer te letten de weg overJ stak, door een auto aangereden. Hij! is aan zijn verwondingen overleden! Op de Holterstraatweg te R ij s s e nj is zaterdag de 23-jarige J. WansinIG uit Holten met zijn bromfiets tegen; een boom aan de linkerkant van des wég gereden. Hij was op slag dood. Öe 69-jarige wielrijder H, vary ■Muijlwijk werd zaterdagmiddag opj .de hoek Melis StokelaanAagje De- 'ken!aan in Den Haag aangereden' :door een auto. waaraan hij geeni Ivoorrang verleende. Hij overleed ia' het ziekenhuis. In de nacht van zaterdag op zon dag is in de Noordoostpoider bij Luttelgeest de 16-jarige Th. Bis schop door een personenauto, waar van de chauffeur door een tegen ligger werd verblind, aangereden en dodelijk gewond. Te Gouda overleed vanmorgen in het St.-Jozefpaviljoen de 69-jarige mej. S. F. Meijer. Zij werd vrijdag 4 december bij het oversteken van de Markt aangereden en ernstig ge wond. In het Stads- en Academisch- ziekenhuis te Utrecht is zaterdag avond overleden de 60-jarige Chr. de Leeuw uit Scherpenzeel. Op 24 november maakte hij een ongeluk kige val met zijn bromfiets. Zonder nog eenmaal bij kennis te zijn ge weest is hij overleden. (Van een onzer verslaggevers) In de Aeibrechtskolk te Rotterdam is zaterdagmiddag het stoffelijk over schot gevonden van de 52-jarige matroos Alexander Kanner uit New- York, opvarende van de American Ranger. Hij werd sinds nieuwjaars dag vermist. Vermoedelijk is hij toen door duisternis misleid te water- geraakt.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1960 | | pagina 1