stoet
over
en
Twee branden in
kweekscholen -
opzet vermoed
m
WAAR HAALT U
ZE VANDAAN?
Schweitzer
85 jaar
m
Belgen niet
bij onderzoek
ZONDER COMMENTAAR
Roemers tot Rooivink:,
Maandag start
van rij-examens
'nieuwe stijl'
Oorzaak: grond
verschuiving,
rietopruiming
of golfslag
Dr. v. Baal legt
ties neer
Meisje dood na
aanrijding
V S-topgangsters
naar
cel
termeulën
Niet even duidelijk
mmssm
Aanvaring Doorman
Wilt U naar de WINTERSPORT
HET VRIJE VOLK DONDERDAG 14 JANUARI 1960
PAGINA 3
r
Eilandje
■Ut
1| a 2 meter
ÜNEVEDA
J
Staatssecretaris
moest Utrecht
wel waarschuwen
n
KV-"*.
SE V
f"
(Vervolg van pagina 1)
Het is nu duidelijk, dat het hele
.oude dorp' onder water val komen te
staan, en dat alleen de nieuwe beton-
woningen van de zogenaamde tutti-
trutti-buurt (waar straten liggen
als Abrikozen-, Kersen- en Bananen-
straat) droog zullen blijven. Dat be
tekent dat zeker driekwart van het
tuindorp geëvacueerd moet worden.
(Van een onzer verslaggevers)
In twee vlak bij elkaar gelegen Rotterdamse kweekscholen
is vannacht binnen een uur brand uitgebroken. Alles wijst erop,
dat er sprake is van brandstichting.
Om 8 minuten voor half vijf werd de brandweer gealarmeerd
voor een brand in de kamer van ,de administrateur in de Ge
meentelijke Kweekschool voor Kleuteronderwijzeressen aan de
Hofstedestraat 36. Om dertien minuten voor half zes werd
brand gemeld in de kamer van de amanuensis van de Kweek
school met de Bijbel aan het Aelbrechtsplein 10.
In de school aan de Hofstedestraat
was de vloer van de brandende kamer
bezaaid met papieren en rapporten.
Een groot deel van deze documenten
ging verloren, terwijl voorts twee ta
fels, een kast, een schrijfmachine en
een telefoon verbrandden. De schade
werd geschat op vijftienduizend gul
den.
In de school aan het Aelbrechts-
plein was de ravage iets minder groot.
Dat kwam mede doordat de kraan
van een fles koolzuurgas was open
gedraaid. Mogelijk hebben de brand
stichters gedacht, dat door het gas
het vuur zou worden aangewakkerd,
niet wetend, dat koolzuurgas de
vlammen juist verstikt. In deze school
was schade aan kasten, vloer en verf-
werk, terwijl onder meer een skelet
verloren ging.
De brand in de Hofstedestraat werd
gebrost met drie nevelstralen. De
brandwacht Vogel werd tijdens het
blussingswerk gewond door een om-
laagvallend stuk muur.
Aan het Aelbrechtsplein bluste men
de vlammen met een nevels traal en
een straal iagedruk.
De recherche van het bureau Oos-
tervantstraat heeft een uitgebreid
onderzoek naar de oorzaken van de
branden ingesteld. Men ontdekte on
der meer, dat in de school aan het
Aelbrechtsplein een ruit van het
natuurkundelokaal was ingedrukt.
Advertentie I.M.
Moeten wij U nog Iets vertellen
over Dobby overgordijnstof?
De meest verkochte was- en
zon-echce overgordijnstof voor
het moderne interieur?
En deze prachtige, doorgeverfde
Jacquard en fantasie Dobbysrof.
waarvan iedereen de kwaliteit,
maar ook de prijs, 3.40 per
meter, kent verkopen wij
morgen in onze Opruiming
per meter voor nog géén twee
gulden.
Vrijdagmorgen om 9 oer
begint de verkoop van deze
Dobby overgordijnstof met
kleine weefafwijkingen, die niet
van inrhed zijn op de kwaliteit.
120 cm breed, in de moderne
kleuren als geel.
rood. bleu. grijs,
blauw, enz.
per meter voor ff 04
(Van een onzer verslaggevers)
Het Tweede-Kamerlid D.
Roemers (arb.) heeft aan de
staatssecrètaris van Sociale
Zaken en Volksgezondheid de
volgende schriftelijke vragen
gesteld:
Is het juist, dat de staats
secretaris van Sociale Zaken
en Volksgezondheid op vrijdag
8 januari 1960 voor de televisie
heeft meegedeeld, dat i.200.000
werknemers van de gediffe
rentieerde loonpolitiek heb
ben geprofitterd? Zo ja, kan
de staatssecretaris dan een
specificatie van dit aantal
geven?
(Van onze verkeersredactuer)
Maandag 18 januari begint het
Centraal Bureau afgifte bewijzen van
rijvaardigheid met het doen af
nemen van rij-examens volgens de
nieuwe regelin. Het betreft hier dus
inschrijvingen, die zijn ontvangen na
14 december van het vorige jaar, toen
de mogelijkheid op de oude voet
examen te doen, sloot.
Het nieuwe examen is duurder dan
het cude en het duurt langer.
Hoewel in de dagen voor 14 decem
ber nog een tienduizend inschrijvin
gen voor het oude exomen zijn ont
vangen, is dit aantal nu vrijwel af
gewerkt.
Het CBR brengt onder de aan
dacht, dat wie ise gezakt en dat
zijn in de dagen van de laatste goed
kope examens er velen geweest
herexamen moet doen volgens de
nieuwe regels. Het opnieuw af te
leggen examen wordt dus beschouwd
als een nieuwe inschrijving.
Het Centraal Bureau is druk bezig
nieuwe examinatoren aan te trekken,
waarvan het er vijfenzeventig nodig
heeft. Het aanbod is groot genoeg,
maar er wordt een scherpe selectie
toegepast, waadoor velen afvallen.
Dezer dagen worden 125 kandidaten
psychotechnisch onderzocht.
(Van een onzer verslaggevers)
Vandaag is dr. Albert Schweitzer,
de bekende arts-theoloog-musicus
uit Lambarene 85 jaar geworden. Ter
gelegenheid van deze verjaardag
heeft de Nederlandse commissie van
de internationale raad van het in
ternationale studiecentrum een Al-
bert Schweitzer-prüs ingesteld.
De prüs (duizend gulden) zal
jaarlijks worden toegekend aan Ne
derlanders die dienende en menslie
vende arbeid hebben verricht, die
meestal in stilte is geschied. Mer
denkt aan werkers op het gebied van
theologie, zending, cultuurfilosofie
vrede geneeskunde en kunst.
Twee mannen proberen een
auto naar een hoger gedeelte te
duwen.
(Telefoto ANP).
(Van een. onzer verslaggevers)
Wat is de oorzaak van de
ramp die Tuindorp-Oostzaan
heeft getroffen? Volgens des
kundigen van Rijkswaterstaat
is de grond onder de dijk gaan
schuiven. Vannacht was de
dijk nog gecontroleerd, zeggen
zij, en toen is niets onregelma
tigs geconstateerd.
Maar .de bewoners in de buurt van
de dijk zijn vol bittere verwijten je
gens de gemeente Amsterdam.
Geruime tijd geleden zijn er palen
geheid langs de dijk van het zijka-
naal H om ligplaatsen te maken
voor woonschepen. (Het Barnegat,
waar de dijk ls doorgebroken, ligt
tussen het zijkanaal H van het
Noordzeekanaal en de Noorder IJ-
polders, vlak hij het gemaal). De
grond is toen uitgebaggerd en het
riet langs de dijk is verwijderd. De
bewoners menen dat het dtjkliehaam
hierdoor ernstig is verzwakt en dat
hierin de oorzaak gezocht moet wor
den van de ramp. Anderen menen
dat de zware golfslag van coasters,
die hier veel langs de dijk varen,
mee de oorzaak kan zijn.
Tegen elf uur vanmorgen stond in
Tuindorp Oostzaan het water al een
meter hoog. Het gat in de dijk is 35
meter groot. Het water stroomt er
doorheen met een snelheid van an
derhalf i twee meter per seconde.
Volgens deskundigen van Rijks
waterstaat zal het water het peil
bereiken van het Noordzeekanaal.
Hoe hoog het in Tuindorp Oostzaan
zal stijgen, kon men vanmorgen nog
niet zeggen, vermoedelijk tot ander
half a twee meter. Het is moeilijk te
zeggen wanneer het zijn hoogste peil
bereikt zal hebben.
Pas als het water tot stilstand is
gekomen, kan men beginnen met het
herstel van de dijk. Rijkswaterstaat
stuurt er zijn materiaal heen, om
klaar te zijn, zodra dat moment is
aangebroken.
L LI x
(Van onze parlementsredactie)
Oud-gouverneur van Nieuw-Guinea
dr. J. van Baal is afgetreden als
voorzitter van de Koninklijke Ver
eniging Oost en West, van de Gere
formeerde Vereniging voor Zieken
verpleging en van de commissie van
advies inzake Nieuw-Guinea van de
Antirevolutionaire Partij.
Dr. Van Baal heeft hiertoe beslo
ten omdat het oordeel van de rege
ring over de uitoefening van onwet
tige censuur in Nieuw-Guinea ook zijn
naam niet onaangetast heeft gelaten.
Hij wenst niet over dit oordeel in
debat te treden.
De heer Van Baal heeft van zijn
besluit mededeling gedaan aan het
ANP.
Tien uur: het water dringt snel op.
Het schuurt langs de trottoirbanden
en in enkele seconden vordert het al
vele meters. De auto's, die zich tot
in de verste hoeken hebben gewaagd,
kunnen er niet meer door, op som
mige punten reikt het water tot de
assen. De bromfietsers die nog pro
beren hun huis te bereiken, kunnen
ook niet verder. De mensen stappen
af en waden kniediep door het ijs
koude water. Zelfs laarzen zijn al
niet meer voldoende om droge voe-
ïen te houden.
Alleen de zware vrachtauto's van
de NDSM en van andere grote be
drijven zetten door. Zij keren telkens
terug met een laadbak vol vluchte
lingen. Het Zonneplein, dat iets ho
ger ligt, is nog een eilandje, maar
met de minuut wordt het kleiner.
In de kille, grijze ochtend onder
een gestadige sneeuwval begonnen
vrijwel alle inwoners van Tuindorp
Oostzaan hun. huizen te verlaten.
Over de Oostzanerdijk trekt een on
afzienbare stroom van evacués, want
het water steeg snel tot een meter
hoogte. Toegeschoten mensen uit de
omgeving helpen met man en macht
de slachtoffers om hun have en goed
nog een beetje in veiligheid te bren
gen. De onderlinge burenhulp was
uitstekend. Mensen uit benedenhui
zen hebben zoveel mogelijk hun boel.
tje opgeslagen in de eerste etages
van de lage huizen.
De gemeente helpt de mensen ver
voeren in vletten van de marine en
boten van de NDSM. Over de dijk
komt men slechts voetje voor voetje
vooruit want het verkeer is natuur
lijk in de knoop geraakt.
Op het kruispunt Kometensingel-
Oostzanerdijk zit de boel voortdurend
in de war. Velen sjouwen bezittingen
mee. Dekens, radiotoestellen en an
dere kostbaarheden heeft men vast
gesjord op fietsen. Hier en daar heb
ben mensen uit de omgeving roei
boten over de dijk getrokken om op
die manier de getroffenen in de on
dergelopen tuin stal te helpen bij het
reddingwerk.
Het hele gebied van de Noorder
IJpolder is een grote watervlakte. De
hoge elektriciteitsmasten steken er
een beetje wezenloos bovenuit. Tus
sen de eindeloze stoet van mensen
lopen koeien, paarden, varkens en
zelfs eenden mee.
Tal van instanties zijn. aanwezig
of onderweg om hulp te bieden. De
Dienst Bescherming Bewolking heeft
'het verbindingsnet bezet, zodat snel
inlichtingen over de situatie doorge
geven kunnen worden.
(Ongecorrigeerd)
in deze rubriek vermeldt het fin;.
Volk zonder commentaar tref.
lende uitspraken van anderen, uiter.
aard voor rekening van hen dis
worden geciteerd
En vervolgens Het hij (het socialis
tische kamerlid Den Uyl red. H\ry)
een scherp kritisch geluid horen op
de ontzaglijk hoge winstuitkeringen
uit n.v.'s. 'In 1957 leverden de naam
loze vennootschappen met 80 pet. van
het totale geplaatste kapitaal een
winst op van ƒ3:700.000.000. Daarvan
Daarvan werd 1,8 miljard uitge
keerd, ƒ300 miljoen in de vorm vau
tantièmes en andere soortgelijke uit
keringen en anderhalf miljard aan
aandeelhouders.' De heer Den Cyl
achtte het redelijk, dat van deze
enorme winsten en van de uitkerin-
gen-om-je-lioed-voor-af-te-nemen een
belangrijk deel ook ten goede zou
komen aan de werknemers. Het ware
ons niet onwenselijk voorgekomen,
indien de katholieke woordvoerder,
de heer Koersen, die overigens ten
voortreffelijk betoog hield, zich even
duidelijk over deze zaak had uitge
laten als de heer Den CJyl.
Uit 'Ruim Zicht' vud II januari
1960, kaderblad van de Katho
lieke Arbeidersbeweging.
Advertentie IJl
>n klasse apart
spaar de wikkels voor
6 Rïeuwe series
sprookjes-borduurkaartjes
(Van een onzer verslaggevers)
De Nederlandse marine-auto
riteiten hebben geen gevolg ge
geven aan het Belgische verzoek
om medewerking bij het onder
zoek naar de. ramp met het Bel
gische vissersvaartuig Frans Elza,
in september 1959.
De gehele bemanning van de Frans
Elza kwam-om het. leven nadat het
schip was overvaren door het vlieg
dekschep Karei Doorman.
De rijkscommissaris bij de Onder
zoekraad voor de Zeevaart te Oosten
de heeft dit gisteren tijdens een zit
ting van de raad verklaard. België
had. uitwisseling van de stukken ge
vraagd en het recht om de beman
ning van de Karei Doorman te on
dervragen over de,, aanvaring.
De getuigen, bemanningsleden
van een ander vissersschip uit
Oostende, zeiden gisteren weer dat
de Karei Doorman vaart had ge-
minderd en twee rode lichten bad
ontstoken nadat de Frans Elza niet
meer te zien was geweest.
Naar de Marïnevoorlichtingsdienst
meedeelt heeft de marineraad de
aanvaring van de Karei Doorman
nog in onderzoek. Te zijner tijd zal
de zaak in openbare zitting worden
behandeld, maar gezien het vooron
derzoek zeer nauwgezet wordt uitge
voerd, is er nog niets te zeggen hierr
over.
Advertentie I.M.
Werkt dan nog enkele weken als (steno-) typiste, dan beschikt
straks over een aardige reissom (bijv. steno-typiste Neder
lands bij een 8-urige werkdag 15,84). Snelle afrekening.
BUREAU STENOTYP
Groothandelsgebouw A5 - Rotterdam
Telefoon 113150 (2 lijnen)
(Van een onzer verslaggevers)
Bij het plotseling oversteken van
de Sittarderiveg in Heerlen is de ne
genjarige Hubertine Vranken woens
dagmiddag door een personenauto
aangereden. Tijdens het vervoer naar
het ziekenhuis overleed het meisje.
NEW YORK (Keuter). Vijftien
„voormannen" van de Amerikaanse
onderwereld zijn veroordeeld tot vijf
jaar gevangenisstraf en elf hunner
moeten bovendien een boete betalen
van 10.000 gulden. Vier hebben vier
jaar gekregen en een is tot drie jaar
veroordeeld.
Deze twintig gangsters namen in
1957 deel aan de beruchte „onder-
wereldconventie" te Apalachin. Zij-
hebben allen een schrikwekkende ge
schiedenis, zo zei de rechter.
Zij werden in 1957 gearresteerd toen
zij in een grote luxe villa een bijeen
komst hielden om de politiek te be
palen van hun misdadige organisa
ties die zich over geheel Amerika uit
strekken.
De vonnissen vielen wegens verzet
tegen de loop van het recht.
Rechter Irving Kaufman zei dat de.
veroordeelden hun misdadige activi
teit verschuilen achter wettige zaken.
Het zijn geraffineerde, harde en in
telligente misdadigers die uit de
samenleving gebannen moeten wor
den.
DEN HAAG (ANP) Staatssecre
taris sur. Y. Scholten van O., K. er.
W, heeft reistoelagen van 1006
toegekend aan de dichteres Lidy
van Eysselsteyn en de dichten
Gerrit Kouwenaar en Harry Iklnk,
voor de door hen anoniem inge
zonden dichtbundels.
Voor het proza zijn ditmaal geen
reistoelagen toegekend, omdat de
jury de kwaliteit van het ingezonden
werk onvoldoende achtte.
Met hun dikke wollen winter
jas hebben deze Limburgse scha
pen nog weinig last van de win
terse kou. Of ze ook last van
koude natttenen hebben....
o ?e,. brief tan staatssecretaris
Scholten aan het gemeentebestuur
van Utrecht over de plannen tot
singeldemping in het kader van het
verkeersplan-Feuchtinger geelt eeen
aanleiding tot de gedachte dat de
gemeentelijke autonomie door de
centrale overheid wordt ondermijnd.
Dit antwoorden de minister van
Binnenlandse Zaken en staatssecre-
taris Scholten op vragen van het
Tweede-Kamerlid Smallenbroek
(aar.). In het onderhavige geval
zou de staatssecretaris in zijn taak
tekort zijn geschoten indien hij B.
en W. van Utrecht niet opmerkzaam
had gemaakt dat bij dit verkeers
plan een belang van monumenten
bescherming in bet geding is, zo
zeggen de bewindslieden.
Zevenentachtig jaar oud, al 75
jaar kleermaker en nog kwiek
van lijf en geest: dat is het
portret van de heer G. J. Jan
sen in Neede, waarvan heel de
Achterhoek trots aanneemt
dat hij de oudste, nog werken
de, kleermaker is van ons
land.
U moet de oude heer gezien
hebben om 't te kunnen gelo
ven. Een kleine, bedachtzame
man op klompen, met dun wit
haar, vergroeid en verkleefd
met de streek, aan wié de
jachtigheid en het ongeduld
van onze tijd zijn voorbijge
gaan. Een man die van krante-
mensen niets weten wil en nog
nimmer een fotograaf over z'n
drempel heeft laten komen.
De oude heer Jansen leeft al
driekwart eeuw te midden van
broeken, colbertjes, vesten en
jassen. Hij staat er om half
acht mee op en hij gaat er om
elf uur mee naar bed. Tussen
dat opstaan en naar bed gaan
liggen tien volle uren van ver
stellen, tomen en naaien, want
'een achturige werkdag is mij
niks weerd.'
Hij ging mij vóór naar de
kleermakerij, waar nu z'n 54-
jarige zoon de scepter zwaait.
Toch wel 'n oude stramme
man, dacht ik. De oude heer
hielp mij spoedig uit de
droom: in een oogwenk sprong
hij in de legendarische kleer
makerszit op z'n tafel.waama
hij met vaardige en soepele
vingers een voering lostornde.
'Ziet u die kleine naald
daar?' vroeg z'n zoon. Ik zag
'm niet. Maar de oude kleer
maker zag niet alleen de
naald, maar ook het minuscule
oogje, want hij gebruikt de
naald bij het stoppen en haalt
er zelf de draad doorheen.
Voor hem is er geen nieuws
onder de zon. Wat moderne
broeken! Smalle broekspijpen
zonder omslag werden ook in
z ij n tijd gemaakt. 'Alles komt
terug, meneer, maar mooi is 't
niet!' Neem alleen maar die
boer die een 45 jaar oud pak
uit de kast haalde, dat aan de
laatste modevoldeed: splitje
van achter, afhangende schou
ders, nauwe pijpen, geen om
slag.
Alleen de prijzen... ja, de
prijzen. Nu kost een knap
maatkostuum in Neede 232
gulden, ,maar de oude Jansen
maakte ze -destijds met vest
voor zestien guldens en leverde
de stof erbij. In 1903 bereken
de hij nog een maakloon van
3i gulden, 'maar dat was geen
beste tted.'
Toch heeft in zijn ogen het
vak van kleermaker afgedaan.
"M'n kleinzoon hoeft geen
kleermaker te worden, da's
niks 'edaan. Neem 'n .grote
plaats als Eibergen,daar zit
ten nog maar twee kleerma
kers meer, de rest is er uut.'
'Vader,' zegt de zoon trots,
'kan nog best mee. Alleen
heeft hij een hekel aan
knoopsgaten. Die stelt-ie uit
tot 't laatst. En de ellende is.
dat een goed pak er negen
moet hebben...'
Ondanks de grote
woningnood moeten er
in Nederland nog kas
ten van hulzen staan,
waarin men zich slechts ge
motoriseerd van de keuken
naar de huiskamer kan bege
ven. Want anders zou deze
advertentie in de Haagse Post
geen enkele zin hebben: 'Dame
v.g.h. wil graag huishouding
verzorgen waar bezit van rij
bewijs vereist is.'
M'n eigen Harlinger
Courant maakt het 'deze
week wel heel bont als
ze gewag maakt van
een slippartij van de 19-jarige
Gerrit L., die na een smak van
z'n fiets nog een eind met z'n
zitvlak over de keien gleed.
Voor Gerrit, schrijft de H.C.,
was de publieke belangstel
ling wel wat pijnlijk, want van
het zitvlak van zijn broek was
niets meer óver, zodat hij het
bewuste blote lichaamsdeel
maar gauw op het zadel van
z'n fiets neervlijde en als een
Indiaan naar huls reed.
Wist u dat? Van die In
dianen, bedoel ik.
En in het Limburgs
Dagblad las ik in een
jaaroverzicht over Heer
len de volgende merk
waardige zin: 'Ook nog steeds
In maart werd voor een deel
van de binnenstad éénrich
tingsverkeer Ingevoerd, het
geen de Nederlandse Vereni
ging van Huisvrouwen niet
verhinderde haar 25-jarig be
staan te vieren.'
Een welgedane zaken
man, aan wie de goede
zaken des levens niet
onopgemerkt voorbij
gingen, raadpleegde dezer da
gen z'n huisarts in verband
met enkele vage klachten.
De dokter keek z'n patiënt
eens aan en zei glimlachend:
'Als ik u was, zou ik 't maar
es wat kalmer aan 'oen met
Wein, Welb und Gesangl'
Zei de man: 'Dokter, vindt u
't goed als ik dan maar met
het Gccang begin?'
WILLY LEVIE
