Contracten zijn eenzijdige vodden
De artiest moet alles -
de manager hoeft niks
JLm
Eis van 2% jaar tegen
'autobandiet' van 19
CS
Weekblad TV wacht
Hoofdstad ziet 'geksterally ter wereld
f PPIP
.4 :$ik
Moet u
horen
Isli wtrVésiH®
DE SCHILLEMAN
KAN MORGEN JE
IMPRESSARIO ZIJN
ZONDER COMMENTAAR
i 1
op ieders 20 stUkS f. u
Regering fout
Regering goed
Drie maanden voor
opperwachtmeester
Dorp aan rivier:
Oscar-kandidaat
m
I
illlilm
HET VRIJE VOLK DONDERDAG 18 FEBRUARI 1960
PAGINA S
„DAT ÏS ZE. TOEN WAS ZE ACHTTIEN. EEN
MOOI KIND. ANDERS HADDEN ZE HAAR OOK
NIET NODIG GEHAD." DE MOEDER IVIJST OP
EEN PORTRET OP DE SCHOORSTEEN. EEN
LACHEND MEISJESKOPJE MET REGELMATIGE
TANDEN. GOLVEND HAAR TOT DE SCHOU
DERS. „DAT PORTRET IS GEMAAKT TOEN ZE
WEG ZOU GAAN.
ZE IS DOOR EEN VRIENDINNETJE MET ZO N
MANAGER IN CONTACT GEKOMEN. HIJ
MAAKTE ZOTS' BESCHAAFDE INDRUK, DAT JE
HEM JE LAATSTE DUBBELTJE ZOU GEVEN. IK
HEB TOEN EEN NEDERLANDS CONTRACT GE
TEKEND, VOOR EEN TOURNEE NAAR NOOR
WEGEN, FRANKRIJK, BELGIË EN ANDERE
LANDEN IN WEST-EUROPA.
IK HEB OOK NOG ANDERE CONTRACTEN
MOETEN TEKENEN. IN HET FRANS GELOOF
IK OF IN HET ENGELS. IK VERTROUWDE DIE
MAN ZÓ, DAT IK MET EEN GERUST HART HEB
GETEKEND. LATER IS DE POLITIE ERTUSSEN
GEKOMEN. DIE ZEIDEN ME, DAT IK NOU OOK
GOEDGEVONDEN HAD, DAT MIJN KIND MEE
ZOU GAAN NAAR EGYPTE EN ANDERE LAN
DEN VAN AFRIKA EN AZIË. MAAR DAT WAS
HELEMAAL MIJN BEDOELING NIET.
IK BEN TOEN ONMIDDELLIJK NAAR DIE
MAN OP ZOEK GEGAAN. HET IS HELEMAAL
NIET ZÉKER, ZEI HIJ, DAT WE NAAR HET
OOSTEN GAAN. MAAR ALS WE ONDERWEG
NOU AARDIGE CONTRACTEN KRIJGEN, ZOU
HET TOCH ZONDE ZIJN DIE TE LATEN LOPEN.
DE KINDERRECHTER HEEFT VERHINDERD,
DAT MIJN DOCHTER WEGGING. IK BEN
DAAR TOCH WEL BLIJ ÓM, ACHTERAF."
Gehoord in artiesten- één Nederlandse „mana- door de artiest. We hebben contractant I (de manager)
■intrpr»* WPOC nnlnoM Crer". naVMQliitr Tror/rnnf,. T-
kringen: Wees beleefd ser".
tegen de chauffeur en je The artist shaU....
schillenman. Morgen kan The artist shall....
het je impresario zijn. The artist shall....
The artist shall
Gaat het in de ar- De artiest moet, moet,
beidsbemiddeling van moet. moet.
het artiesten wereldje, De artiest moet alle in-
van het vermaaksvak, structies gehoorzamen, die
inderdaad zo wild toe door vertegenwoordigers
Een beetje zwart-wit ge
zien, zeggen de arbeidsbu
reaus en d» heer L. Sler-
ringa, bestuurder van Mer-
curius, de bond waarin de
artiesten zijn georgani
seerd. Maar inderdaad zou
van de manager worden
gegeven;
De artiest moet optre
den gedurende de tijd, die
voorgeschreven wordt door
de huisreglementen;
De artiest moet alle
kostuums dragen, die de
namelyk vergeefs gezocht het recht dit contract te
naar „verplichtingen", die verbreken"
de manager op zich heeft -
genomen. Of het moest Eventueel slecht gedram"
gase Cf IS ""tottHO*" oer lan C0Btracl*nt wordt
hotel- en verblijfkosten wens nnk nïef in
ZethetWreu|enidbetaaid) R!etf E^e,se' Fransc
Meestaf heeftzo'n con- Dwtse contracten..
tract nog een aanhangsel,
waarin de artiest ook op ul, bona fide
een aantal voorschriften bemiddeling (sen geconces
je vaak niet zeggen, dat je ™auager voorschrijft;
in I960 leeft, als je ver- ,De artlest nioet zich
scheidene arbeidsovereen- 2 Onder 'geen voorwaarde uest van Qe ene maand ii
komsten" zxet, dxe gesloten dm van ikracht 2. Onder geen voorwaarde de andere. De meesten vin
wordt vastgelegd.
Om er een paar te noe
men:
1. Paspoorten inleveren
gedurende de ccmtrat-
periode;
sioneerde particulier, de ar
beidsbureaus, en anderen)
hebben een paar aanteke
ningen bij deze contracten
gemaakt.
Een artiest, zeggen zij,
leeft meestal van de ene
dag in de andere en op zijn
best van de ene maand in
._rrïp7, zijn in de vermaaksgelegen
woraen- heid waar zij optreedt;
Buiten de arbeidsbureaus Pe artiest mag gedu-
zyn er een stuk of zes par- "nde de contractperiode
ticvdiere bemiddelingsbu- de Plaats
reaus, die een concessie vait rti werkt zonder de
het departement van So
ciale Zaken hebben gekre
gen. Deze zes zijD aan
strenge normen gebonden.
Verder is er een stich
ting „Bemiddeling" opge
richt waarin werkgevers
en werknemers zullen sa
menwerken. Deze stichting
zal binnenkort wel meer
van zich laten horen.
mag de artiest na haar
optreden alleen of in an
der gezelschap dan de
hele balletgroep
haar hotel of pension Tl*""
terugkeren. (Hetgeen
den het al gauw goed als er
ergens in het contract een
"naar aage genoemd, waarmee
zij wel instemmen. De rest?
Maar de rest kan juist zo
bijzonder belangrijk zijn.
Tekenen zonder voorbehoud
voor alle nog ongeziene en
dus onbekende huisregle
menten van alle mogelijke
nachtclubs in de wereld?
Dat kan natuurlijj- levens
gevaarlijk zijn. De „straf op
de zonde"?
In deze rubriek vermeldt Het vrije
Volk zonder commentaar tref
fende uitspraken van anderen, uiter
aard voor rekening van hen die
worden geciteerd
Om deze redenen veroordeelt het
C'NV-bestuur de wilde stakingen zon
der enig voorbehoud.
Aan de andere kant spreekt het be
stuur van het CNV zijn diepe teleur
stelling uit over de wijze waarop de
regering iD deze zaak opgetreden is.
Het is de regering bekend, dat het
gaat om wilde acties, waarvoor de
bona fide organisaties van vervoers-
personeel geen verantwoordelijkheid
dragen.
Verklaring van het Christelijk
Nationaal Vakverbond over het
busconfllct, 2d januari I960.
In'het concrete geval lag de zaak
toch even anders. De situatie was
deze, dat de besturen der vakorgani
saties weliswaar niet achter de sta
king waren gaan staan, doch dat haar
leden er wel bij betrokken waren, ja
zelfs in de stakingscomités zitting
hadden.
De besturen hebben nagelaten zich
op duidelijke wijze van deze leden te
distanciëren, integendeel, zij hebben
verklaard begrip te hebben voor hun
misnoegen en onrust, doch optreden
naar buiten thans niet opportuun te
achten. Dientengevolge stonden zij
onder druk; in ieder geval bleken zij
hun leden niet in de hand te hebben.
Dat zij daarom als overlegpartners
voor de regering moeilijk aanvaard
baar waren, komt ons alleszins be
grijpelijk en juist voor.
Uit "De Werkgever", officieel
orgaan van het Verbond van
Protestants-Christelijke Werit-
gevers in Nederland van
11 februari I960.
Advertentie I.M.
(Van een onzer verslaggevers)
De president van een der strafkamers van de Amsterdamse recht
bank, mr. J. Coninck Lïefsting, heeft gistermiddag de 19-jarige ma
gazijnbediende Leo van A. die op 11 oktober in de hoofdstad
onder meer op twee agenten zou zijn ingereden gezegd „dat zijn
straf hoog zal uitvallen als bewezen wordt verklaard, wat hem ten
laste is gelegd."
„Dat zijn buitengewoon ernstige feiten voor een knulletje van
19 jaar," toornde de president. „Ik wil u wel bêloven, dat als die
jonge agenten hun leven voor u in de waagschaal hebben moeten
stellen er ook van zal lusten."
Volgens de statistiek van de
Weense politie is het aantal doden en
gewonden door verkeersongelukken
vorig jaar met 8,6 percent toegeno
men tot 14.195 (tegen 13.066 in 1958).
Het niet in acht nemen van de ver
keersregels wordt als eerste oorzaak
der ongelukken genoemd, terwijl
drankmisbruik als oorzaak van onge
lukken pas op de negende plaats
komt.
Een wild-westfilm noemde de of
ficier van Justitie, mr. W. K. baron
Van Dedcm, deze affaire, waarin hij
ten slotte wegens dronken rijden en
drie pogingen tot doodslag subsidiair
zware mishandeling, een gevangenis
straf van twee jaar cn zes maanden,
verbeurdverklaring van de pas ge
kochte auto en tevens ontzegging van
de rijbevoegdheid voor vijf jaar (het
maximum) eiste.
Bfj de politie heeft deze uit de
tuchtschool te Breda weggelopen jon
geman verklaard, dat hij des zondags
morgens om zes uur weer was gaan
rijden, nadat hij bij een in een bar
opgedane kennis nog een liter genever
had gedronken.
In de Vondelkerkstraat in Am
sterdam ramde hy eèn auto. Het
geraas alarmeerde manschappen van
het politiebureau op de hoek. Men
sommeerde hem te stoppen, doch de
jongeman reed zigzaggend achteruit
uit de doodlopende straat en ramde
daarbij zeven geparkeerde auto's.
Een agent, die zich inmiddels aan
zijn wagen had vastgeklampt, zou
volgens de officier in levensgevaar
hebben verkeerd, omdat hij dreigde
te worden klem gereden. Daarna zou
de jeugdige verdachte op twee an
dere agenten zjjn ingereden. Een van
hen loste nog een schot in de zijkant
Als er moeilijkheden
ontstaan, laten we zeggen in
Aleppo, Beyroet, Teheran,
Cairo, Port Soudaan, dan is
dat beslist geen duizend
en-één-nacht-sprookje. Het
klinkt wel aardig, dat de
moeilijkheden getoetst kun-
nen worden aan de wetten
„„Lu van betrokken land,
contracten hebben prak— maar welk mpjcia a.
He*, rtoeolfr*» !r,V,r,„ri Tv, WeiK UieiSje Kent dC
dus betekent tot slui
tingstijd in de „zaak"
blijven.)
De Franse en
weg? Welk minderjarig
meisje durft zelfs maar die
weg te zoeken?
Die „Conventionalstrafe"
Maar daarbuiten ligt
blijkbaar een groot ar
beidsveld. Talrijke te goe-
der naam en faam bekend geschreven toestemming
staande, maar gelukkig van de manager;
veel minder ook duistere artiest krygt geen
„zwarte agenten" opereren raisSelcl terugbetaald, als
op dit terrein. Dat is het de overeenkomst
ssbicd w£L3<r contrsctGn öc6incli§t.
worden getekend waarvan Elke inbreuk op deze tisch dezelfde inhoud. In
een kenner met 'de armen voorschriften stelt de ar- een Duits contract zijn wij
ten hemel uitroept" tiest aansprakelijk voor be- de strafbepaling bij in-
Je staat er versteld van. eindiging van deze over- breuk op het contract
dat zelfs zeer gerenom- eenkomst. Elke inbreuk op tegengekomen, die een be- ,,^„„vc,lllunals„ale..
meerde artiesten zulke dit contract stelt de ar- drag noemde, gelijk aan de voor hét totale bedrag van
eenzijdige vodden tekenen. aansprakelijk voor totale gage. In dit geval de gage en dan nog geen
Ze zijn soms ontstellend ïïnn dollar -.Conventional- reisgeld terüg is een mooie
naïef. manager van 1800 dollar. strafe 1800,-. stok achter de deur. Vooral
als die deur op een paar
„Eenzijdige vodden". Ne- Zeven bloemen, die wij jn verschillende gevallen duizend kilometer van jc
derlandse meisjes tekenen voor a JJ™ de ruiker van n'ordt eerst een Nederlands eigen huls ligt
ze voor tournees in heel voorschriften hebben ge- uittreksel ter tekening
West-Europa, Noord-Afri- Phïht. Ze zijn zonder moei- voorgelegd. Optreden vol- Contracten in het arties-
ka, het Midden- en Verre tr a?n gens huisreglement en in- tenwereldje zijn soms een
Oosten. Ouders van min- neJJ contract staat ook nog leveren van de paspoorten merkwaardige zaak, zeggen
derjarige meisjes aarzelen „troostende zinsnede: staan er nadrukkelijk in de kenners. Maar dat is
ook al niet. Zelfs niet, als 4.~ m„Ijvermeld. Met niet veel niet alleen in het buiten
die contracten in het En- °~P;tes a Questions J meer woorden overigens, land zo.
gels, Duits of Frans zjjn kunnen die wor- dan Wij hier gebruiken. En
gesteld. Een taal, die ze den getoetst aan de wetten heel duidelijk zegt dit Ne- Wat vindt u van een Ar-
dan meestal niet eens be- net lana, waar öe derlandse uittreksel: gentijnse danseres, die een
heersen. problemen zyn gerezen. contract in de Nederlandse
„Bij slecht gedrag of het taal tekent? Dan staat er
Voor ons ligt een af- Op zo'n contract kan, niet nakomen van de bepa- nog w e 1 even onder, dat
schrift van een in het lijkt ons, alleen maar in- lingen. waarmee dit con- ze van de inhoud op de
Engels gesteld contract van breuk worden gemaakt tract is aangegaan, heeft hoogte is
(Van een onzer verslaggevers)
Drie maanden met aftrek luidde
vanochtend het vonnis van de Rot
terdamse rechtbank tegen de 47-Ja-
rige opperwachtmeester r. r. uit
Capelle aan den iJssei die bij het
constateren van een overtreding geen
proces-verbaal had opgemaakt, maar
wel tien gulden had aangenomen. De
officier van justitie had zes maan
den met aftrek waarvan drie voor
waardelijk gccist.
Advertentie I.M.
Voor de slanke lijn!
d« nieuwe - in Amerika ontdekte - zoetstof,
waarover menindebele wereld enthousiast lat
Otto Skorzeny, die commandant
is geweest van de Duitse parachutis
ten die Mussolini hebben ontvoerd,
heeft toestemming gewaagd om zich
in Ierland te vestigen. Skorzeny heeft I rentiis "(Italië
een boerderij in Ierland gekocht. i ken)
Hollywood heeft vijf buitenlandse
films aangewezen voor Oscar-nomi
natie van de Academie van Films,
Kunsten en Wetenschappen, Een van
de vijf: „Dorp aan de rivier", het
regiedebuut van Fons Rademaikers.
De overige kandidaten zijn „Orpheu
Negro" van Camus (Frankrijk),De
Brug" van Bernard Wieki (Duits
land), „De grote oorlog" van De Lau-
..Paw" (Denerr.ar-
(Van onze radio- en t.v.-redacteur)
In een schrijven aan de advocaat van het Weekblad TV heeft de
advocaat van de Radio- en TV-Gids van de VARA meegedeeld, dat
de gids van 28 februari een nadere publicatie zal bevatten over de
zinsnede, waaraan het weekblad TV zich heeft gestoten: „En wat
zien we: ook het Weekblad TV mist ze nu!!!
Zoals men zich zal herinnren, had
de hoofdredacteur van het Week
blad TV, de heer P. de Ruwe, de
hoofdredacteur van de VARA-gids,
de heer G. P. Bakker en de uitgeef
ster, de NV De Arbeiderspers ver
zocht, uiterlijk donderdagochtend
mee te delen of zy bereid waren deze
zin terug te nemen, aangezien hij
het stellen van deze zin een onrecht
matige daad achtte, daar de pro
gramma's van de avonduitzendingen,
die in het uit Nederland verzonden
weekprogramma ontbraken, wel „op
de gebruikelijke wijze" in het laatste
nummer van het weekblad TV zou
den zijn vermeld.
De advocaat heeft letterlijk het
volgende meegedeeld:
„Indien u hier met de woorden
„op de bjj TV gebruikelijke wijze" be
doelt, dat de programmapublikaties
in het Weekblad TV uitgebreider zijn
naarmate meer gegevens in voor
programma's en schema's tevoren
door de omroeporganisaties zyn ver
spreid, dan is cliënt volgaarne bereid
dit in de VARA-Gids op de hier
boven geschetste wijze te publiceren.
Mocht u echter met deze woorden
bedoelen, dat met betrekking tot de
genoemde avondprogramma's in no,
6 van het Weekblad TV publicatie
is geschied op een wijze, die zowel
qua aantal programma-items als
qua detaillering overeenkomt met
voorgaande nummers van TV d.w.z.
in een periode waarin het buitenland
wel volledig van de avondprogram-'
ma's op de boogte was dan moet
ik constateren, dat tussen no. 6 en
de vorige nummers van TV een zo
danig verschil in hoeveelheid en
juistheid van programmamededelin
gen blijkt, dat van een „gebruikelijke
wijze" van mededelen niet kan wor
den gesproken.
De hoofdredacteur van het Week
blad TV zal met het definitief aan
hangig maken van het kort geding
wachten tot de- VARA-Gids van 28
februari zal zijn verschenen.
(Van een onzer verslaggevers)
jlTef een pak aanmaakhout onder de helmstok, de Nederlandse vlag op de
ul achtersteven heeft Han Bouvy schrijver van vele autotechnische boek
les en matador in zuinigheidsritten) zich gistermiddag in Amsterdam met
xoequipier Stapel op zijn rijdend fornuis naar de Coupe des Constructeurs
(een juskom op wielen) gereden in de 'gekste rally ter wereld'.
Het is een daverend gek feest geworden, dat het autoblad Autovisie gis
teren in de hoofdstad organiseerde ter gelegenheid van de 42e RAI-tentoon-
stelling.
Twaalf automobilisten hadden gereageerd op de dwaze inval van dit auto-
olad om huishoudelijke attributen te motoriseren. Eén huishoudelijk voor
werp voora! had de knutselaars geïnspireerd. Jurylid Simon Carmiggelt
sprak over "een weelde van w.c.'s'.
Een daarvan viel in de prijzen. Een werkelijk prachtige 'tweezitter', waar
van de achterste trekker van de waterbak de ciaxon bediende, de voorste
urekker de motor op gang bracht en een closetrol voor de bediening van de
versnelling zorgde.
Al deze vehikels bewogen zich gistermiddag In het Amsterdamse verkeer.
Met snelheden van soms we! veertig kilometer per uur reden ze naar het
nieuwe RAI-gebouw en keerden toen weer terug naar de oude tentoonstel
lingshal.
Dat gaf soms opstoppingen. Hans Blonk, bekend Porscherijder, bleef met
de wielen van zijn wieg in de tramrails steken. Jaap Zwart, eens de maat
van Ad Bouwmeester in grote rallys, gleed soms vreemd met zijn badkuip, om
dat hij het heel gek had gedaan: besturing via de achterwielen.
Maar de grootste dwaas was toch wel Bob Laming, die op de circuits velen
In verrukking heeft gebracht met zijn prachtig geconserveerde Bugatti. Gis
termiddag verscheen hij op de 'snelste trapleer ter wereld': een keukentrap
op een driewielerchassis.
'Ik heb reserve-bougies bij me,' verkondigde hij voor de start, alsof bij
klaar stond zijn trapleer (met bezem als stuurstang) naar Monte Carlo te
rijden. Toen hij terugkwam, maakte hij plotseling een extrarondje. 'Ik bad
mijn vrouw gezegd, dat lk vanavond op de TV zou verschijnen en toen ik die
camera niets zag doen, dacht ik, ik ga nog even terug.'
Bob Laming, de Engleberts met hun tweezitter-closet, Han Bouvy met zijn
rijdend fornuis en de twee Utrechtse Wegenwachters Fontljn en Wies-
man met hun Deux Jumeaux waren de hoogtepunten in een succesprogramma
Want een succes was het. 2 mei zal in Beverwijk ter gelegenheid van de
opening van het nieuwe station weer zo'n 'gekste rally ter wereld' worden
gereden. En directeur Hans Hugenholtz van het circuit in Zandvoort zei gis
termiddag: Dit moet ik hebben ais voorprogramma bij de Grand Prix.'
Deux Jumeaux noemden de Utrechtse Wegenwacir ers Fontijn en Wiesman
hun rijdende ledikant (met wekker en schemerlampjes) waarmee u ze hier
in het Amsterdamse verkeer ziet. Ze wonnen er gisteren de tweede prijs mee
in da nol-iia rail* *ar inaralii
van de wagen door het portier
raampje heen, nadat hij de ruit met
zijn revolver had stukgeslagen in zyn
poging Leo te grijpen.
Toen iedereen verwachtte, dat hij
nu wet zou stoppen, joeg de „auto
bandiet", zoals de president hem
noemde, plotseling weg. ;,Als een stel
letje gekken zijn we hem achterna
gegaan", verklaarde een der agenten
ter zitting, „en bij ieder schot dook
hij weg." Leo van A. werd ten slotte
vastgereden op de Ceintuurbaan en
na een felle worsteling gegrepen.
Mr. Fr. Pauwels betoogde in zijn
pleidooi onder meer, dat men de
zaak niet buiten zijn proporties moest
trekken. Wel noemde hy de dolle-
mansrit „een uiterst gevaarlijke ma
nier van vluchten", doch hij meende
dat Leo niet de opzet heeft gehad
iemand dood te rijden, zodat hij op
deze punten vrijspraak vroeg.
Op des raadsmans verwijzing naar
de kranteverslagen over deze kwes
tie antwoordde de president: .Ach
verslaggevers zijn er zelf nooit bij. Die
berichten komen van mensen, die er
een kwartje voor krijgen. Tenminste
zo was het in mijn tijd en hy" zei nog
eens nadrukkelijk: de berichten in de
krant zijnniet ontleend aan vast
gelegde gegevens. (Wat er ook zij van
de berichtgeving, zoals de president
dit uit zijn jongensjaren zegt te her
inneren, thans komen berichten over
ongelukken etc. op deze wijze niet
meer in de krant. - Red. HVV).
Mr. Pauwels vroeg ten slotte alsnog
om een psychiatrisch onderzoek.
De president zegde toe, dat de
rechtbank in die richting een oplos
sing zal zoeken.
Aan een van de hoogleraren
van de rijksuniversiteit te
Utrecht zal morgen een be
langrijke principiële vraag
worden voorgelegd.
Mag een neerlandicus die al
meer dan tien jaar een diep
gravende studie heeft gemaakt
van een nog levende Ne
derlandse schrijver, deze studie
afsluiten met een proefschrift
over deze figuur?
Als het antwoord op deze
vraag gunstig uitvalt, zal er in
de bossen achter Bennekom in
het houten landhuis van ir. L.
F. Abell een enorme zucht van
verlichting opgaan en in
Utrecht aan het eind van dit
jaar een unieke promotie
plaatsvinden.
Het leven en werk van de
61-jarige schrijver Simon Vest
dijk vormen de inzet van deze
interessante vraag. Het leven
en het literair-wetenschappe-
lijk werk van de 45-jarige
landbouwkundig ingenieur
Abell en zijn vrouw zullen bij
een gunstige beslissing diepere
inhoud krijgen.
In de volmaakte rust van
een winters aangekleed bos,
niet ver van de Panorama
hoeve, vond ik de gastvrije
Abells. Een kleine, tengere
man met stug, grijs haar, een
vriendelijk gezicht en een wat
hakkelende, hoge, nasale stem.
Een iets jongere vrouw, rustig
en beheerst,-met glad wegge
trokken en in een wrong ge
legd haar, Intelligente ogen en
een duidelijke, goed formule
rende stem, die zegt dat zij zelf
'maar wat geliefhebberd heeft'
in Vestdijk. Een houten droom
huis met de sfeer van mensen
die de drukte schuwen, gezel
lig en rommelig.
perspectieven in Indonesië,
verzette ir. Abell zijn bakens.
In '53 sloot hij zijn studie in
de Nederlandse taal en lette
ren af en sindsdien hebben de
mens Vestdijk en zijn diepere
beweegredenen volledig bezit
van hem en zijn vrouw geno
men.
De heer Abell heeft vroeger
van Vestdijk geen weet gehad.
Geboren in het het voormalige
Nederlands-Indië, in Neder
land op school, terug naar de
Oost, in '33 gerepatrieerd met
als doel: studeren voor land
bouwkundig ingenieur in Wa-
geningen. Kort voor de oorlog
als afgestudeerd man terug
naar Indië, in '46 voorgoed ge
repatrieerd en hier getrouwd.
In Wageningen, te midden
van een groepje studenten met
verdeelde literaire belangstel
ling, stapte figuurlijk ge
sproken Simon Vestdijk in
zijn leven. 'Terug tot Ina Dam
man, de geschiedenis van een
jeugdliefde, was het eerste
boek dat Ik in handen kreeg.
Ik vond het zo'n verschrikke
lijk verhaal, dat fk 't de vol
gende dag meteen terugbracht.
In de boekwinkel zeiden ze: O,
dat hindert niet, morgen komt
u 't weer halen!'
De volgende dag stond de
jonge Abell Inderdaad weer op
de stoep, 'terug tot Ina Dam
man'' en dat verhaal, dat hij
later tijdens een van zijn drie
bezoeken aan de schrijver zelf
vertelde, heeft Vestdijk enorm
veel plezier gedaan.
Na de oorlog, bij gebrek aan
Als onderwerp voor zjjn
eventuele dissertatie koos Abell
de symbolische roman De kel
ner en de levenden. Op bijna
mathematische wijze, gehol
pen door zijn vrouw, die zich
meer door intuïtieve motieven
laat leiden, heeft hij gepoogd
uit dit boek de levensbeschou
wing van de schrijver1 te
analyseren.
Waarom juist dit boek? 'Om
dat in dit werk van Vestdijk
in symbolische vorm bijna alle
belangrijke ideeën van de
schrijver zijn verwerkt.' Vest
dijk heeft hem hierbij niet
willen helpen. Wel stelde de
schrijver feiten tot zijn be
schikking, maar conclusies liet
hij aan Abell over.
Het wordt geen lijvig boek
schrift. Maar aan elk woord Is
gedokterd. 'We zijn al zeker
honderd keer van idee ver
anderd in de afgelopen zes
jaar!' De Abells geloven, dat'
zij alle duistere zaken in De
kelner en de levenden kunnen
verklaren en met 'hun' proef
schrift een wezenlijke bijdrage
leveren tot een beter begrip
van de gecompliceerde mens
Vestdijk.
En daarna? 'We zullen er de
rest van ons leven wel mee
doorgaan! Zo iets laat je niet
meer los.'
In Berghem bij Oss heb
ik sprakeloos staan
luisteren naar de heer
J. M. van Deutekom (in
verzekeringen), die mij in zijn
totaal uitgebrand woonhuis
vertelde, hoe hij 's nachts in
pikdonker acht kinderen in
veiligheid had gebracht.
Maar niet alleen de moe
dige, onverschrokken redding
van deze kleine, forse veertiger
was een adembenemend ver
haal. Wat daarna gebeurde,
grenst aan het ongelofelijke.
Oordeelt u zelf maar.
's Ochtends om half zeven
brandde zijn huis met elf
kamers uit (schade 22.000 gul
den, uiteraard door verzeke
ring gedekt). Vier uur later
had de burgemeester hem tij
delijk een ander, pas afge
bouwd, huis toegewezen. En
weer acht uur later, 's avonds
om half zeven, was die nieuwe
woning compleet ingericht!
Een leger van verhuizers, tim
merlieden, meubelmakers, sme
den, loodgieters, elektriciens
en vloerzeilleggers, door Van
Deutekom gealarmeerd, speel
de het klaar. En. een bliksem
bezoek van Van Deutekom en
z'n vrouw aan de 'stad' v':«r i
inkopen deed de rest. I
Een prestatie waarvoor ik Ji
diep m'n petje afneem. j
WILLY LEVIE
