REEKS BRANDEN RICHT
AAN
Hogere invoerrechten
beïnvloeden export
Rododendrons
horen!
K£WOiNSMG-TiP
Aanloopbedrag
(1 miljoen) voor
Papoeakorps
Uit Duitsland
komt minder
warme lucht
Man stak vriend
zuster in
woede neer
HET VRIJE VOLK DINSDAG 10 MEI 1960
pagina
Rotterdam-shag met de pure Kentucky
Watergebrek
waskaar, h immminfnn
Kritiek ogenblik
Toren bedreigd
Bij jongensdorp
De Nederlandse Bloemisterij bijeen
Oude iepen
Dorst
Texas-short
Alleen geldig woensdag 11 mei Ifelif
Macht in de
onderneming
L
(Van onze parlementsred&ctie)
Terwijl de Eerste Kamer de begro
ting- van Nieuw-Gulnea over het jaar
1859 nog moet behandelen, is thans
aan de Tweede Kamer de begroting
1960 van dit rijksdeel aangeboden.
Voor de oprichting van een Papoea-
vrijwilligerskorps, zoals door minis
ter Toxopeus in de Tweede Kamer
reeds werd aangekondigd, is op de be
groting een bedrag van 1 miljoen
uitgetrokken voor de eerste aanloop
kosten-
Ten laste van de defensiebegroting
is een gelijk bedrag voor dit doel ge
steld. Voor de instelling van een
Nieuw-Guinearaad zal de Kamer
eerlang een wetsontwerp worden aan
geboden. De minister en staatssecre
taris Bot wijzen erop. dat de onder
wijsfaciliteiten van 1950 tot 1958 zijn
verdubbeld. Het bevolkingsonderwiis
zal dit jaar met" zeventig gesubsi
dieerde dorpsscholen worden uitge
breid. Voor de versnelling van de
agrarische en mUnbouwkundige ont
wikkeling is het noodzakelijk, dat een
groot dee! van Nieuw-Guinea
(310.000 km2) uit de lucht gefotogra
feerd en gekarteerd wordt. De vesti
ging van een grootlandbouwbedrijf
in de Grimé vlakte wordt onderzocht.
Na gedeeltelijke drooglegging van dit
gebied zal men hier rond een gouver-
nementsiandbouwondememing 600
gezinsbedrijfjes kunnen vestigen.
Op het vliegveld van Biak zullen de
startbanen (voor 7 miljoen) ver
lengd moeten worden in verband met
het in gebruik nemen van DC8-straal
vliegtuigen door de KLM.
Uit Duitsland wordt nu minder
warme lucht aangevoerd, waarin de
temperatuur niet hoger oploopt dan
tot 17 a 21 graden. Verder voert de
oostelijke wind bewolking mee, waar
uit enkele geïsoleerde regen- of on
weersbuien kunnen vallen. De kans
op regen van betekenis blijft echter
als voorheen gering.
De Ronde van Nederland start on
der de goede zorgen van een Scan
dinavisch hogedrukgebied dat zijn
positie handhaaft. De renners maken
de grootste kans om droog van Am
sterdam naar Heerenveen te komen.
Wel zullen zij de wind niet mee heb
ben Langs de gehele route waait een
matige tot vrij krachtige oostelijke
wind die nu wat frissere lucht uit
Duitsland naar ons toevoert.
Gisteren haalde Amsterdam 23 gra
den, Twente 22 en Vlissingen 20 gra
den.. Londen, Bordeaux en Genève
meldden alle drie 24 graden en ook
in het noorden van Europa was het
vrij zomers met in Helsinki 18 graden
en Haparanda in Noord-Zweden 18
graden. Vriezen doet het nog steeds
in Noordoost-Rusland: 's nachts
plaatselijk tien graden. Madrid
meldde gisteren met 29 graden Cel
sius de hoogste temperatuurwaarde.
Advertentie IJM
(Van een onzer verslaggevers)
Onstuitbare vlammen heb
ben gisteren In verschillende
streken van ons land voor mil
joenen guldens schade aange
richt.
Zestien mensen werden dak
loos in het Friese Greonterp.
Tachtig tot honderd miljoen
bolsterturven gingen verloren
bij een veenbrand over een
oppervlakte van duizend hec
taren in het Schoonebeker-
veld. Een schuur en twee boer
derijen gingen in vlammen op
te Boertange, twee woonhui
zen te Heugeem bij Maas
tricht. een boerderij te Otter
sum en een woning te Stads
kanaal, Ook kwamen nog en
kele kleine bos en heidebran
den voor.
Drie kleine boerderijen en vier wo-
ninren moesten worden ontruimd
Advertentie l.M.
STERK, KREUK HERSTELLEND,
ten" gevolge van de enorme veen
brand in het Schoonebeker-
veld, ln de buurt van het plaatsje
Weitcveen, dicht bij de Duitse grens.
Het vuur, dat reeds wekenlang in
ae bodem had gesluimerd, werd door
de stormachtige oostenwind naar bo
ven gejaagd. Gisteravond woedde het
nog over een oppervlakte van dui
zend hectaren. De ontruimde panden
bleven overeind, maar de schade die
het loeiende vuur aanrichtte, was
groot.
De brandweer <in totaal elf spui
ten uit Emmen, Coevotden, Tweede
Exloermond, Klazinaveen en Schoo-
nebek) kampte de eerste uren met
ernstig watergebrek. De meeste grep
pels en sloten stonden droog.
's Middags ontstond een zeer kri
tieke situatie toen de wind naar het
zuidoosten draaide. Het vuur dreigde
hierdoor over te slaan naar het Am-
sterdamseveld waar enorme turf
voorraden liggen opgestapeld.
Slechts anderhalve kilometer
verder begint het zogenaamde Zes
de Blok, de grootste 'turfschuur'
van Zuidoost-Drente. Een droogge
vallen greppel vormde de enige
barrière.
Tientallen vrijwilligers slaagder.
erin de vlammen en vonken die
telkens weer overwipten met schop
pen neer te slaan.
Bij het invallen van de avond ging
de wind wat liggen. Het gevaar was
hierdoor nog niet geweken, doch
slechts een etmaal verschaven. Van
daag gaat de strijd verder.
Men schat, dat tachtig tot honderd
miljoen bolsterturven verloren zijn
gegaan. Hierdoor zijn honderd man
voor enige tijd werkloos geworden.
Twee grote boerderijen en een tap.
schuur zijn gistermiddag in het Gro
ninger Boertange tot de grond
toe afgebrand.
In één boerderij kwamen zes var
kens en 21 biggen in de vlammen om
en ging een auto en een spaarpot
met enkele duizenden guldens verlo
ren. De landbouwwerktuigen en in
boedels konden niet meer worden ge
red.
De totale schade wordt geschat op
250.000 gulden. De betrokkenen wa
ren slechts laag verzekerd.
In Meppen (gelegen in de Drent-
|se gemeente Zweeloo) werd een boer-1
■derij die in de zomer door kampeer
ders werd gebruikt, door brand ver-
woest
Twee varkens verbrandden. Het
grootste gedeelte van de inboedel ging
verloren. De schade, die door verze
kering wordt gedekt, bedraagt 50.000
gulden.
De brandweer uit Emmen en Zwee
loo kon voorkomen dat de vlammen
■oversloegen naar het nabijgelegen
bos.
Zestien personen zijn gistermiddag
dakloos geworden toen in Greon
terp door een felle uitslaande brand
twee woningen, een schuur en een
onbewoond huis werden vernield.
Door de straffe wind sloeg bet vuur
ook op de alleenstaande historische
dorpstoren over. Met veel moeite is
men er in geslaagd, deze te behouden,
hoewel in het Inwendige veel schade
is aangericht.
Het vuur is vermoedelijk: ontstaan
aoor net omvallen van een petroleum
stel.
In de Limburgse gemeente Otter-
s u m brandde gistermiddag de eeu
wenoude boerderij De Biesterfield af,
die een goed geconserveerd voorbeeld
was van het Nedermase boerderij
type. De brand begon in een schuur
en sloeg later over naar de vijftig
meter verwijderd staande boerderij,
die met riet was gedekt. De straffe
oostenwind maakte de taak van de
brandweer hopeloos. Gebouw en in
ventaris gingen zo goed als geheel
verloren.
Twee woonhuizen in het centrum
van Heugen, een buitengemeente
van Maastricht, werden gisteravond
een prooi der vlammen. Ze werden
bewoond door twee families Van den
Born. Slechts een (dein deel van de
inboedels kon worden gered. Het ene
•gezin was tijdens de brand niet thuis.
Het was bezig met het melken van
koeien op een in de buurt gelegen
weiland.
In Stadskanaal brandde gis
termiddag de woning van de heer
Roossien tot de grond toe af. Van de
inboedel kon niets worden gered. De
eigenaar was laag verzekerd.
Een heidebrand je bij Graderen
vernielde gisteren tegen de avond vijf
hectaren hei. Snel ingrijpen van
brandweren en militairen kon uit
breiding voorkomen.
Het jongensdorp Bethanie in hét-
Limburgse Horn, dat vorige week
door Prinses Beatrix is geopend, is
gisteren ernstig bedreigd door een
brand in twee hectaren dennen. Met
grote moeite konden brandweerkorp
sen, militairen en personeel van het
jongensdorp voorkomen dat de pavil
joens door het vuur werden bescha
digd.
Op het landgoed van Sir Harold
Mitchel op Jamaica is porselein ter
waarde van 50.000 gulden aangeko
men. Men verwacht daar dat prinses
Margaret en haar echtgenoot een
deel van hun huwelijksreis op dit
landgoed zullen doorbrengen.
(Van een onzer verslaggevers)
De Kerkraadse politie heeft
maandagmiddag de doodslag tot
klaarheid gebracht, die in de
nacht van zaterdag op zondag te
Bleijerheide is gepleegd.
De veertigjarige in Aken wonende
J. B. heeft na lange verhoren bekend,
dat hjj de 55-jarige losse arbeider J.
C. in drift met een mes heeft neer
gestoken in het huis van zijn zuster,
de weduwe K.
C. overleed zaterdagnacht, nadat hij
op het trottoir voor het huis van de
weduwe met wie hij na zijn echt
scheiding samenleefde, bloedend was
aangetroffen door een voorbijganger.
Er heerste de laatste tijd een minder
goede verstandhouding tussen C. en
de vrouw. Zaterdagavond was zij met
haar broer en J, C. afzonderlijk de
stad ingegaan.
Na cafébezoek kwamen de vrouw
en haar broer het eerst thuis. Zij wil
den de ander niet meer in de woning
toelaten. Toen C. tegen half een de
woning afgesloten vond, trapte hij na
lang smeken om binnengelaten te
worden, een deur in.
Binnengekomen greep hy de vrouw
bij haar haren en sleurde haar door
de kamer. De in woede ontstoken
broer greep daarop een mes en stak
de aanvaller in de borsl.
De dader zal vermoedelijk vandaag
worden voorgeleid aan de officier van
Justitie te Maastricht. Waarschijn
lijk zal de vrouw, die ook was gear
resteerd, op vrije voeten worden ge
steld.
(Van een onzer verslaggevers)
In het eerste kwartaal van dit jaar bedroeg de export van snijbloe
men 15 miljoen gulden, slechts 200.000 meer dan in hetzelfde tijd
vak van 1950. De export van onze bloemisterijplanten is niet
onbelangrijk gestegen: van ƒ2660.000 tot ƒ3540.000.
Dr A. J. Verhage, voorziter van De
Nederlandse Bloemisterij, nomde deze
cijfers bij de opening van de algeme
ne voorjaarsvergadering, die deze
vereniging dinsdagmorgen in het
Groothandelsgebouw te Rotterdam
hield.
De vorig jaar van kracht gewor
den verhoging van de invoerrechten
in Engeland en Zwitserland komt in
WASHINGTON (Reuter) Pre
sident Eisenhower en zijn vrouw zul
len op 22 juni van Tokio naar Seoel
vliegen voor een bezoek van één dag
aan Zuid-Korea, aldus is dinsdag te
Washington bekendgemaakt.
De president brengt van 19 tot 23
juni een bezoek aan Japan.
Na zijn aankomst op het vliegveld
Haneda na zijn reis naar de Sowjet-
Unie zal Eisenhower keizer Hirohlto
en keizerin Nagako ontmoeten.
Er bloeien nog tienduizenden
tulpen op de Floriade, maar
lang zal het niet meer duren.
Gelukkig is de bloeitijd van de
rododendrons en de azalea's be
gonnen. Beide soorten zijn rijk
vertegenwoordigd op de binnen-
tentoonstelling Hollands Tuin
en ze geven ook kleur aan vele
delen van het Park.
Tot voor kort wandelde er bijna
niemand door de Rododendron
Allee, een met dennenaalden en
turfmolm bestrooid pad tussen
brede flauw glooiende wallen. De
azalea's en rododendrons op die
wallen bloeiden nog niet en men
vond het lange en lijnrechte pad
nogal stijfjes.
Waarom zit er geen enkele bocht
in? Rotterdammers die zich herinne
ren hoe het Park er voor de E-55 uit
zag, kunnen die vraag wel beantwoor
den. Waar nu het pad is, liep de
brede sloot die het Park in twee
stukken verdeelde. De Plantsoenen
dienst had een hekel aan de sloot,
die wou een geheel van het Park
maken, maar sommige geschiedkun
dig aangelegde stadgenoten kwamen
met bezwaren. Dit water is van his
torische betekenis, zeiden ze, het
geeft de grens aan tussen de twee
voormalige buitenplaatsen waaruit
het Park is ontstaan.
Bij de voorbereiding van de E-55
bleek het wenselijk, de sloot te dem
pen en toen mocht de Plantsoenen
dienst zijn gang gaan. De sloot kon
echter niet in een bevallig kronke
lend pad veranderen, omdat men de
oude iepen aan weerskanten van het
water wilde sparen. Er waren al zo
veel mooie hoge iepen aan de ellen
dige iepeziekte bezweken.
De in 1955 gespaarde oude bomen
staan nu dus boven op de wallen van
de rechte Rododendron Allee Met
het frisse jonge blad lijken ze kern
gezond, maar ook deze laatste der
Mohikanen zijn ondertussen door de
iepeziekte aangetast. Hun nog niet te
dichte kruinen geven lichte schaduw
aan de rododendrons en de azalea's
en dat is juist wat deze sierplanten
nodig hebben om zo mooi en zo lang
mogelijk te bloeien.
Donkerrood, purper, roze, zachtgeel
en heldergeel bloeit nu deze vallei
zonder bochten en dagelijks komen
er meer bezoekers op haar kleuren
af. De Rododendron Allee danken we
(behalve aan de E-55 en de scha
duwgevende zieke iepen) aan de
Stichting Plantpropaganda Holland.
Als de walbeplanting is uitgebloeid,
komen er ruim honderdduizend Bel
gische knolbegonia's voor in de
plaats.
Met de regeninstallatie, met op de
waterleiding aangesloten slangen en
zelfs met grote gieters, zoals we het
in de Heemtuin zagen, bestrijden de
Floriade-tuinlieden de droogte.
Maandagmiddag hanteerde Frans
van Dam uit Voorhout, hovenier in
opleiding, in de Franse tuin een plas
tic tuinslang. HU werd bestormd door
zeven dorstige jongens en meisjes:
„Toe, laat ons even drinken! 't Is
toch leidingwater?" 't Was leiding
water en ze mochten drinken, aan
de plastic slang.
„Zo krijg ik er wel honderd op een
dag en de andere sproeiers ook," zei
Frans, „maar zelf drink ik liever re
genwater. Ik heb zo'n idee, dat er
een smaakje aan dat Rotterdamse
leidingwater zit. Voor de planten is
regenwater ook beter. Er zit meer
voeding in."
Advertentie UI.
Sanfor, ijzersterke katoenen keper,
in bieu, blauw en grijs. RJis-
siuiting op voor- en achterzak. Op
achterzak leuke cowboy-figuur.
8 laar nü 3.9°
WL Sta P< TH.
2-5 zakmt m Nederkmd
de exportcijfers tot uiting. Dr. Ver
hage meende, dat de regering krach
tig stelling moet nemen tegen deze
verhoging.
De voorziter noemde het onbegrij
pelijk, dat de Sociaal Economische
Raad vestigingsregelingen voor de
bedrijfstak bloemisterij afwijst. Een
vestigingsregel waarborgt, dat iedere
vaggenoot in staat is, de op zichzelf
goede voorlichting van de tuinbouw-
voorlichttngsdienst ook te verwerken.
Als handelaren zonder voldoende vak
kennis aan het buitenland gaan leve
ren, kan de naam van Nederland als
leverancier van kwaliteitsprodukten
ernstig worden geschaad.
Uit het jaarverslag over 1959 bleek,
dat West-Duitsland het belangrijkste
afzetgebied is gebleven. De export
naar Zweden, Frankrijk en Oosten
rijk is gestegen.
De totale omzet van de Nederland
se bloemenveilingen nam met onge
veer rijf percent toe tot ruim 82 mil
joen gulden. De beide Aalsmeerse
veilingen namen van de omzet 54
percent voor hun rekening.
mm
ln deze rubriek, vermeldt Het Vrij*
Volk zonder commentaar tret,
jende uitspraken van anderen, uiter
aard voor rekening van hen die
worden geciteerd.
Het lijkt verantwoord te conclude
ren, dat de macht ln de onderne
ming in grote lijnen is verdeeld naar
gelang de bijdrage aan de ondernc-
ming: juist de kleine aandeelhouders
en de kleine werknemers zijn het
minst in de besluitvorming betrok
ken. getuige de beperkte roJ van de
algemene aandeelhoudersvergadering
en van organen als kern en onderne
mingsraad.
Het is eveneens duidelijk, dat de
juridische structuur van de onder
neming hiermee allerminst parallel
loopt Waarschijnlijk is dit het ga.
volg van de hoeksteen-positie van de
eigendom in ons rechtssysteem: als
realiteit verregaand uitgehold, ah
rechtstitel ongebroken.
Uit een artikel van prof. dr. 3.
A. A. van Doorn in 'De onderne
ming', orgaan van het Centraal
Sociaal Werkgevers-Verbond, 30
april 1960.
Kroonprins Akihito van Japan
en zijn gemalin zullen zich 27 sep
tember naar Washington begeven on
uitnodiging van president Eisenho
wer.
In een .vuil, verwaarloosd
huis aan de Nassaustraat 8 te
Baarn ligt sinds gisteren een
brok geschiedenis te kijk. Een
brok geschiedenis, belichaamd
in het fotografisch archief
van de heer A. G. van Agt-
maal, die op de 18de januari
van dit jaar dood op bed werd
aangetroffen.
Een onvoorstelbaar romme
lig en stoffig archief: meer
dan 3000 platen van 13x18,
dikke pakken foto's en nega
tieven en... 130.000 antiek-
aandoende ansichtkaarten
van Amsterdam, Den Haag en
Rotterdam, gebundeld ln pak
ken van duizend.
Van Agtmaal is op 72-jarige
leeftijd gestorven... als een
excentriek en eenzelvig man,
die beduidend betere tijden
had gekend. De jonge genera
tie zal zijn naam niet kennen.
Maar voor de oudere vakbroe
ders, voor talloze gemeentebe
sturen, voor plaatselijke VW's
en voor NS, in wier treinen
zijn foto's hingen, Is de naam
Van Agtmaal nog steeds een
begrip. In de wereld der foto
grafen spreken ze nog wel van
een 'typische Van Agtmaal',
als ze een plaatje ln handen
krijgen van een vredig, ver
stild landschap, met een mo
len, een slootje en wat grazen
de koeien.
Maar ook het stadsgezicht,
het folkloristische prentje, de
ansicht, was zijn specialiteit.
Van persfotografen hoorde ik,
dat hij vóór de oorlog het bus-
verkeer schuwde. Op z'n fiets
je trapte Van Agtmaal het
land door: een ouderwetse
man die evenwel zijn vak uit
muntend verstond.
maai zijn rechten overgedra
gen? Wij weten het niet.'
Geen mens schijnt het te
weten. De oude man, door de
dood verrast, heeft er nooit
over willen spreken. Morgen
zal zijn archief naar alle wind
streken wegfladderen.
Onder toezicht van het no
tariskantoor Romer zal make
laar Beuken morgen die hon
derdduizenden fotografische
herinneringen publiekelijk ver
kopen. Bergen vuil en afval
hebben ze uit het huis moeten
wegslepen voor ze bij benade
ring een Indruk kregen van
het bezit van deze man, die
eens naar men in Baarn
zegt puissant rijk geweest
moet zijn.
Uit een dichtgeschroefde kist
kwamen elf foto's van 70x100
te voorschijn, geplakt op tri
plex. Elf levensgrote portret
ten van vermaarde KLM-vlie-
gers zoals Parmentier,Geysen-
dorffer, Evert van Dijk, Hon-
dong, Smirnoff, Tepas, Viruly.
Uit een tot barstens toe gevul
de kast kwamen kostelijke, in
leer gebonden fotoalbums van
de vooroorlogse, door brand
verwoeste 'Statendam'.
Op een tafel, in stoffige do
zen, liggen de 130.000 ansicht
kaarten, waarvoor Van Agt
maal waarschijnlijk nooit
meer een koper heeft kunnen
vinden. Een deskundige heeft
ze moeten rubriceren. Wie zal
die hopeloos ouderwets aan
doende prentjes in zwart-wit,
die morgen met 500 tegelijk in
veiling komen, nog willen ko
pen?
'Een moeilijke nalatenschap,'
zegt mevrouw M. C. A. Römer-
Janssen, die het notariskan
toor beheerst.'Geen mens weet
hoe het precies zit met het
auteursrecht van al die foto's
en negatieven. Heeft'Van Agt-
In de nachtelijke och
tenduren van donderdag
14 april klonk in een
groot herenhuis tussen
het Stedelijk en het Rijksmu
seum in Amsterdam een schot.
In het daarop volgend gevecht
tussen twee brandkast-gang
sters en de 55-jarlge contro
leur J. B. van Nol van de
nachtveiligheidsdienst kreeg
de laatste vijftien klappen van
een revolverkolf op het hoofd.
Zware hoofdwonden en een
angstig groot bloedverlies be
letten de dappere Van Nol niet
op de flets te springen en naar
de politie te snellén. Een dag
later wees een spoor van bloed
nog aan, welke weg de contro
leur gegaan was. De twee boe
ven zjjn helaas nog steeds niet
gegrepen.
Het afgelopen weekeinde
mocht Van Nol (Borgerstraat
262, Amsterdam) voor 't eerst
weer een uurtje op. Zijn zwa
re hoofdpijnen nemen af. Drie
weken plat liggen zijn daar
niet vreemd aan.
'Het Is geweldig zoals de
mensen gereageerd hebben,'
zegt de grijze nachtwaker
dankbaar, in z'n pyjama aan
tafel zittend. 'Ik kreeg brieven
van wildvreemde mensen, die
me zo maar geld stuurden. Ik
kan ze niet bedanken, want ze
maakten zich niet bekend.'
'Van de firma, bij wie die
kerels wilden inbreken, kreeg
ik een beloning en een schitte
rende fruitmand, zeker wel
van dertig, veertig gulden. Ik
ben net bezig ze een briefje te
schrijven. De directeur van de
nachtveiligheidsdienst stuurde
me een telegram. Bovendien
hebben ze me bevorderd tot
inspecteur, een prachtige pro
motie, want ik ben als waker
begonnen en nog geen twee
jaar in dienst.'
Het meest verguld zijn Van
Nol en z'n even kordate vrouw
met dit telegram: 'Bravo held
haftige Nol - Lang zal hij
leven!' Dat kwam van mevr,
MusaphBiijdenstein, direc
trice van 'De Pauwenhof'
bekend vakantieoord voor
kunstenaars in Wassenaar,
waar de Van Nols enkele jaren
als conciërge-echtpaar hebben
gewoond.
Het eind van de beproeving
is nu in zicht. Maar z'n radio-
en TV-debuut heeft de dappe
re nachtwaker misgelopen. De
dokter wilde er niets van we
ten en nu, nu is dat akkevietje
in dat Amsterdamse herenhuis
geen nieuws meer
Uit de Schager Courant-:
'Op woensdag 11 mei
hoopt onze geliefde
G UURTJE de dag te
herdenken, dat zij 12i jaar in
onze zaak werkzaam is. Dat zij
nog lang in ons midden mag
zijn, is de wens van de familie
M. A. Visser. Ondanks tijde
lijke handicap gelegenheid tot
feliciteren vanaf 10 uur v.m.
't Zand.'
Een receptie met handicap,
zogezeid. WILLY LEVIE
