Ongezouten kritiek in en B(r)it$e dame N-Guinea: Wie zei wat - en waar? Verrassende afwijking na koppig volhouden Oude munten kunnen nog I ingeleverd m Luns ontkent: Nw.-Guraea*roer niet om Verkeerde deur open: kind valt uit trein Eén dode, drie zwaargewonden op rijksweg 15 Reizen Vrouw oekent baby te hebben A LI SASTKOAMIDJOJO: Reden tot lachen Economist 1860 Dl BET VRIJE VOLK WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1960 PAGINA 3' NEGEN MILJARD 88V2 percent terug HOGERE UITGAVEN BELASTINGEN TIJDELIJKE VERHOGING 'Ongelukkig' 'Meer dan verdrietig' Het feit, dat de minister-president via een communiqué van de Rijksvoorlichtingsdienst de woorden van prof. De Quay naarstig heeft ingeslikt, heeft gisteren in enkele avondbladen ongezouten kritiek op de handelwijze van de regering opgele verd. VERVOLG VAN PAG. I 'TOEGEGEVEN' Het gebeurde aan boord van een der schepen, die regelmatig óp en neer varen tussen Rot terdam en Groot-Brittannië. Een zeer Britse, maar helaas ook nogal bitse dame stortte zich op enige niets vermoe dende Rotterdammers om hen uit te horen óver de Floriade, waar ze overigens al „alles" vanaf wist. Euromast Postkoets-film DJAKARTA (AP) Het voormalig hoofd van de Indonesische delegatie bij de Verenigde Naties, dr. Ali Sastroamidjojo, heeft gisteren de persberichten, dat Nederland zou streven naar het internationaliseren van Nieuw-Guinea bestempeld als een verrassende afwijking van Nederlands koppig volgehouden politiek inzake dit gebied. (Van een onzer verslaggevers) Zal na de historische Boston teaparty, waarmee de Ame rikaanse vrijheidsoorlog begon, de „cocktailparty van De Quay" de geschiedenis ingaan ais het zichtbare begin der internationalisatie van het vraagstuk Nieuw-Guinea? Volgens minister mr. J. M. A. H, Luns niet. Volgens de Rijks voorlichtingsdienst niet, volgens woordvoerders van andere be trokken departementen daaren tegen wel. „Oud nieuws," zei minister Luns. „De regering heeft altijd gezegd, dat alle mogelijkheden bestudeerd zullen worden." En hij citeerde op zijn persconferen tie aan boord van de Nieuw- Amsterdam de handelingen van februari 1960. PPOT Miljoenennota brengt belastingverlaging (Vervolg van voorpagina) Minister Zijlstra zou misschien kunnen proberen politieke en eco nomische wenselijkheden zo goed mo gelijk tot elkaar te brengen door in te gaan op een suggestie, die enkele malen van WD-zijde is gedaan, nl. om wel een belastingverlaging voor te stellen, maar de feiteijke invoe ring ervan uit te stellen tot een con junctureel gezien geschikt ogenblik. Een dergelijke suggestie is gedaan tn een rapport van de liberale Prof. Teldersstichting en vrij recent, in een rede, die de financiële specialist van de VVD in de Tweede Kamer, mr. H. F. van Leeuwen, op 3 mei in Amster dam heeft gehouden. De inkomsten voor de schatkist vloeien op het ogenblik wel zeer ruim. In de eerste zeven maanden van dit jaar heeft het rijk 524 miljoen meer aan belasting ontvangen dan in de zelfde periode van het vorige jaar (de Personele Belasting, en de Grond belasting, die rechtstreeks voor de gemeenten bestemd zijn, niet mee gerekend). (Van een onzer verslaggevers) Wie nog munten heeft, die inmid dels aan de circulatie zijn onttrok ken, kan ze tussen 12 september en 19 november aanstaande alsnog in wisselen. De laatste gelegenheid! Al dus het ministerie van Financiën. Het betreft hier alle munten die •edert 19*8 buiten omloop ziin ge steld: cent (brons). 1 cent. (brons en zink), 2£ cent (brons en zink), 6 cent (cupronikkel en zink). 10 cent (zilver en zink), 25 cent -zilver en zink), i gulden. 1 gulden en 2i gulden. Van al die munten is tot dusverre 884 percent naar 's Rijks munt toe gevloeid. Hoe kleiner de waarde, hoe minder munten er terugkeerden. Zo is van de kleinste munten ongeveer de helft ingewisseld. Het percentage van 884 Is. volgens het ministerie, vrij hoog. Want onder de sinds 1948 ongeldig verklaarde munten bevinden er zich, die meer dan een eeuw (zilveren kwartjes en dubbeltjes) en ruim drie kwart eeuw (bronzen 24 cent, 1 en 4 cent) in ge bruik zijn geweest. Het aantal mun ten, dat in al die jaren verloren is gegaan, is aanzienlijk. In de laatste oorlog zijn vermoede lijk vrij vee! munten als gevolg van materiaalschaarste door het publiek aan hun bestemming onttrokken. Gistermiddag om half een is tus- •en Ommen en Maricnberg een t-jarig meisje uit een trein gevallen. Een 12-jarig zusje zou haar naar het toilet begeleiden, maar vergiste zich in de deur. waardoor het kind naar buiten vieL Ogenblikkelijk werd er aan de noodrem getrokken. Toen men het kind langs de rails vond bleek, dat het slechts lichte verwon dingen had opgelopen. Advertentie IJl „Lonka" op Uw suikerwerk - 'n ander woord voor „lekker" Wij hebben op basis van deze gege vens een raming gemaakt van de belastingopbrengst in het gehele jaar 1960. Volgens deze voorzich tig gehouden raming zal de belas tingopbrengst dit jaar voor het eerst in de geschiedenis de ne- tn miljard gu 1 den overschrijden (exclusief Personele en Grondbe lasting, maar inclusief de onlangs ten bate van het rijk ingevoerde verhoging van de Grondbelasting). Dit zou betekenen, dat minister Zjjlstra dit jaar nog ƒ850 miljoen meer aan belasting zal ontvangen dan de ƒ8140 miljoen, die hij in 1959 heeft geïncasseerd. De door hem in de vorige Miljoenennota verwachte opbrengst zal met ongeveer ƒ250 miljoen worden overschreden. Anderzijds moet de minister in het komende jaar een aantal zeer be langrijke uitgavenverhogingen in zijn begroting verwerken. Daar is in de eerste plaats de ver hoging van het defensieplafond, die enkele honderden miljoenen meer aan uitgaven kan betekenen, o.a. ook in verband met de aanschaf van de Starfighters. De begroting van oaderwjjs, die van jaar tot jaar hoger wordt, zal in 1961 zeker weer een 140 miljoen meer vragen. De Nieuw-Guinea-po- litiek van de regering brengt een verhoging van uitgaven mee, die we op een 50 miljoen taxeren. De be perking van de aanpassing der amb- tenarenpensioenen kost de schatkist enkele tientallen miljoenen. Ook de woningbouwfinanciering zal waar schijnlijk meer geld vragen, mede in verband met de meerdere gelden, die als gevolg van de oude financierings- regelingen 1947 en 1948 nu moeten worden uitbetaald. De weer moeilijker wordende zui- velsituatie zou grotere bedragen no dig maken voor producentensubsi dies, ware het niet, dat de regering van plan schijnt die last ten dele door de consumenten te laten dragen door verhoging van het vetgehalte van de melk en de daarmee samen hangende prijsverhoging. Welke bedragen in de miljoenen nota zullen worden opgevoerd voor Lauwerszee en Coentunnel is uiter aard niet bekend, maar deze uitga ven, alsmede die voor hulp aan pro bleemgebieden (Noorden) zullen ze ker aanzienlijke bedragen vergen, om maar niet te spreken over de vele wensen, die nog bestaan ten aanzien van hulp aan buitenlandse onont wikkelde gebieden, van wegenaan leg, ruimere armslag voor gemeen ten "iz. enz. Al dece factoren bij el kaar maken, dat de .ruimte" voor belastingverlaging niet zo groot is als men uitsluitend afgaand op de sterk stijgende belastingontvangsten zou denken. Van alle belastingen komt - ook blijkens uitlatingen van regeringszijde de Toon- en inkomstenbelasting het meest voor verlaging in aanmer king. Dc r de algemene stijging van het loon- en inkomenspeil in de laatste jaren Is de druk van deze belastingen die in de persoonlijke sfeer liggen, aanzienlijk verzwaard. De belasting stijgt immers verhou dingsgewijs sterker dan het inko men. Sinds de invoering van de vo rige belastingverlaging in 1958 is het (loon) inkomen gemiddeld met ruim 35 percent gestegen. De belasting is ongeveer 75 percent hoger, in som mige gevallen is ze zelfs verdubbeld. Men mag verwachten, dat de mi nister een flinke verhoging van het belastingvrije minimum (dat. thans voor gehuwden met twee kinderen bü 3400 per jaar inkomen ligt) zal voorstellen en daarnaast wellicht ook een matiging van de progressie. Wat de belastingen betreft, die aan het eind van het jaar automatisch komen te vervallen: dit zijn de be kende tijdens de bestedingsbeperking ingevoerde tijdelijke verhogingen, die minister Hofstra in 1958 met twee jaar had willen verlengen, hetgeen aanleiding werd van de kabinetscri sis. Inmiddels zijn de belastingen toch twee maal met een jaar ver lengd de meeste tot 31 december van dit jaar. Het gaat hier om de volgende be lastingen: joen gulden per jaar. Het aflopen van deze tijdelijke verhogingen zou echter voor 1961 niet onmiddellijk een inkomstenderving tot dat be drag betekenen. Veranderingen in sommige belastingen (vennootschaps belasting, vermogensbelasting) ko men pas met grote vertraging in de feitelijke aanslagen en ontvangsten tot uiting. Als gevolg hiervan, is met de al of niet verlenging van de tij delijke verhogingen voor 1961 geen 325 miljoen, maar ruim 200 mil joen gemoeid. Vrij algemeen wordt verwacht, dat minister Zijlstra een deel van deze indertijd ingevoerde verhogingen ook in de toekomst zal willen handhaven om meer ruimte te hebben voor ver lagingen op ander gebied, met name van de inkomstenbelasting. Met name voor de vennootschapsbelasting is in de huidige hoogconjunctuur de wenselijkheid van ten verlaging twijfelachtig, zeker ni' de regering het kort geleden zelfs nodig heeft geoordeeld de investeringsfaciliteiten te beperken. Overigens is juist voor de vennootschappen ook nog een andere verlichting van druk in uit zicht gesteld. In het kader van de algemene her ziening van de belastingwetten heeft de regering voorgesteld de belasting op winsten, die ntet in het bedrijf worden gehouden, maar aan aan deelhouders worden uitgekeerd, 15 punten lager te stellen dan het nor male tarief en dus te brengen op 32 percent, als het normale tarief 47 percent van de winst bedraagt. Anne Helm, in pyjama en nog een beetje met de slaap in de ogen, heejt alle reden om vrolijk te zijn: zij heeft een enorm bedrag geërfd van haar grootvader, een multi-miljonair uit Amerika. Anne, een actrice die in Toronto woont, moet de erfenis met een oom, en tante en twee andere kleinkinderen delen. Maar dat sal geen be zwaar sijn, haar grootvader liet meer dan vijf miljoen gulden na. (Van een onzer verslaggevers) Eèn dode en drie zwaar gewonden; dat was het gevolg van het overste ken van een bromfietser over de drukke rijksweg 15 onder Leerdam. Het gebeurde gistermiddag omstreeks vüf uur. Op het kruispunt Leuven zag de automobilist M. Rieraeyer uit de Van Noortwijckstraat te Rotterdam, die uit de richting Tiel kwam, plot seling de vijftigjarige J. S. uit Brakel met zijn brommer de rijksweg oprij den zonder op het verkeer te letten. Onmiddellijk gooide de automobi list zijn stuur om. Hij kon echter de ignan niet meer ontwijken. Deze werd geschept en een eind meegesleurd. Zwaar gewond bleef hij Op de weg liggen. Op hetzelfde moment naderde uit tegenovergestelde richting een perso nenauto, bestuurd door de 53-jarige mevrouw A. Hezemans-Blok uit Oss. Beide wagens vlogen met volle snel heid (75 en 100 km per uur) op el kaar in. Mevrouw Hezemans was vrij wel onmiddellijk dood. De heer M. R. werd met een ingedrukte borstkas uit de wrakstukken van zijn wagen ge haald. Ook een mede-inzittende, de heer Th. Cleton uit de Breukelenstr. te Rotterdam, werd zwaar gewond. De drie 'gewonden werden naar ziekenhuizen in Leerdam en Gorfcum vervoerd. Hun toestand is niet le vensgevaarlijk, Het verkeer onder vond slechts korte tijd enige vertra ging. a. De vennootschapsbelasting, die van 43 op 47 percent werd ge bracht; b. de vermogensbelasting, die van 5 op 6 per mille werd verhoogd; c. het bijzonder invoerrecht op ben zine (een bedrag van 7,5 cent per liter) d. het tussentarief van de omzetbe lasting (dat van 5 op 8) en het weeldetarief (dat van 15 op 18 percent werd gebracht); e. de omzetbelasting op sigaretten en op TV-toestellen, op personen auto's, motorrijwielen en banden. Bjj al deze belastingen tezamen gaat het om een bedrag van 325 mil- Een beetje bleek om de neus, want je komt als jarige nu ook weer niet elke a bij een echte excellentie, zit obby op het puntje van zijn stoel, helemaal tn Den Haag op het ministerie van Sociale Zaken en Volksgezond heid. Niemand minder dan de minister zelf, mr. dr. Ch. J. M. A. van Rooy, kwam hem daar met uitgestoken hand tegemoet en overhandigde de jonge Rotter dammer, die de medici op het spoor van de ,J?lanta"-ziekte bracht, een mooie schooltas. De minister zette ook nog zijn hand tekening in Robby's plakboek. Rechts op de foto de directeur- generaal voor de Volksgezond heid. prof. dr. P. Muntendam. dat hü presideert, een zeer slechte dienst bewezen door zijn conver satie over Nieuw-Guinea op een cocktailparty." En aan het slot: „Wat voor onmo gelijke indruk moet dit alles in de wereld en Nieuw-Guinea maken. Die onmogelijke indruk maakt het zeker in Nederland. Het lijkt naar niets. Het leidt er alleen maar toe om de boel in Nieuw-Guinea op nieuw op stelten te zetten." Zo schrijft het Algemeen Han delsblad: 'Grote rampspoeden drijven alle ster ke en intelligente mensen tot Ei!<> sofie, aldus De Balzac. Het Nieuw- Guinea-probleem en de Doorman complicaties zijn zo langzamerhand rampspoedig genoeg om enig filo soferen van onze minister-president te verklaren. Maar zij rechtvaardi gen nog biet, dat Z.E. zich op dit terrein nu ook nog kan veroorloven ongelukkige aetklaringen af te leg gen en weer in te trekken. Ook al moge het volgens Schopen hauer de eigenlijke taak der filo sofie zijn om tegenstrijdigheden te verenigen, van een politicus wordt meer Verwacht. Namelijk, öaj hij tegenstrijdigheden weet te vermij den. Tenzij de heer De Quay be doeld zou hebben een proefballon netje op te laten...! De minister had de handelingen van de Eerste en Tweede Kamer mee gebracht om met uitspraken van dr. Drees en minister Luns aan te tonen, dat de regering een voogdijschap van de VN nimmer principieel heeft afge wezen. 'De moeilijkheid is echter steeds geweest en daarin is geen ver andering gekomen dat Indone sië daar geen genoegen mee neemt. De kans zou klein zijn dat een der gelijk voorstel door de VN zou wor den aangenomen.' 'Reeds acht maal', zo betoogde mi nister Luns, 'heb ik in New York bij de VN met vertegenwoordigers van bevriende mogendheden en de secre tarissen-generaal de problemen van Nieuw-Guinea besproken. Dit zal ik ook thans doen, maar dat betekent dus beslist geen koers wijziging,' oordeelde minister Luns. Eén der journalisten, die aanwezig was toen minister-president De Quay de besproken verklaring aflegde, hield stijf en strak vol dat de mi- nister-president wel degelijk van een koerswijziging had gesproken. De mi nister-president zou gezegd hebben dat de ervaringen in Congo een ge wijzigd standpunt La.v. Nieuw-Gui nea zouden rechtvaardigen. Minister Luns herhaalde, dat een voogdijschap geen haalbare zaak zou zijn in de VN, Hij oordeelde verder, dat de minister-president 'niet be doeld kan hebben, dat Nederland de zaak-Nieuw-Guinea op een andere wijze aan de vergadering van de VN zal voorleggen. Over zijn activiteiten in New York wilde de minister zich verder niet uitlaten, omdat hij 'speculatieve be schouwingen achterwege wilde laten.' Hij verwachtte niet, dat hij ia New York een ontmoeting zou hebben met president Soekamo van Indonesië. De poging van minister Luns om de onthullingen van premier De Quay te bagatelliseren, was een nieu we ontwikkeling in een zaak die offi cieel Den Haag gisteren de gehele dag in de grootste opschudding had gehouden. Het NTS-joumaal heeft gister avond ook een poging gedaan om over de geruchtmakende onthulling van premier De Quay wat meer uit de doeken te doen. Men liet de hoofdredacteur van het Amerikaanse persbureau Associated Press in Nederland, de heer H. Kersting, vertellen hoe tijdens de cocktail-party 'een zeer hoge rege ringsfiguur' de bereidheid tot in ternationalisering van het vraag- stuk-Nieuw-Guinea by de Neder landse regering had toegegeven. Het was een zeer bereisde dame; het continent had voor haar geen geheimen meer tussen Delfzijl en Dantzig, tussen Bar celona en Boekarest en ze had er zeer persoonlijke ideeën en op vattingen over. De faam van Floriades kabelbaan had ook haar bereikt en inspireerde haar tot de vraag: „Wat zie je dan eigeniyk?" De Rotterdammers raapten hun beste mondje Engels byeen en ver klaarden haar dat zij bloemen zou zien, gras, kassen, water en de on volprezen bomen van het Park. „Dat bedoel ik niet," zei ze, „ik wil weten wat je van de Floriade ziet." Haar werd herhaald, dat ze bloemen, gazons enz. zou zien en dat dat alle maal bij de Floriade hoorde. „Dat kan niet, want de Floriade is binnen wat zie Je eigenlijk bin nen?" Terwyl het schip zich zachtkens deinend naar de Waterweg voort- stampte, deden de Rotterdammers een verwoede poging om haar uit te leggen, dat de Floriade een „binnen" en een „buiten" heeft. Ze bedoelde het allemaal niet, maar wilde dan toch wel weten, of je In die kabelbaan móest en waar om dat ding er was. Haar werd uitgelegd, dat „het ding" er was, o.m. voor mensen, die ge durende de lange wandeling over het terrein ook wel eens een eindje zit tend voort wilden, dat het uitzicht aardig was en dat het bovendien een mooie directe verbinding vormde tus sen beide Floriadeterreinen, die voorts door een luchtbrug werden verbonden. Met een geïrriteerde zucht over zoveel wanbegrip besloot zy te gaan lopen. En daarmee was ze op het volgende onderwerp aangeland: de Euromast. Als ze maar niet dachten, dat ze die op wilde lopen. De voortreffelijke diensten der liften werden haar uit eengezet en deze uitleg werd gevolgd door de onvermijdelijke vraag: „En wat zie je dan? Kun. je iets van de Deltawerken zien?" Bij mooi. helder weer, zo gebood dé hoffeiykheid te melden, kan men de Dom van Utrecht zien, maar de Del tawerken dat zal wel niet lukken. „Ik wil alles ineens zien," ver klaarde de Engelse, „alle Deltawer ken én Vlissingen én hoe het worden gaat." Vergeefs werd zij voorbereid op een lichte teleurstelling, maar voor haar bleef .een Euromast zonder Vlissingen even zinloos als een zee zonder wa ter. Het' laatste tafereel van dit Zon derlinge toneelstuk werd opgevoerd door een wanhopig gebarende hof meester, die haar op nog geen kilometer afstand van de mast uit legde, dat de weg naar de Euro mast heel gemakkelijk te vinden is, wanneer men er maar rechtstreeks heenloopt. Om het nog even bij reizen, maar dan met per boot te houden: de vermaarde reis van de Floriade- postkoets van Istanboel naar Leiden en Rotterdam is nu op de film te zien. Deze filmreportage over de lange en lang niet gemakkelijke reis van meer dan 3409 km wordt in de openlucht bü de Koningshof ver toond. De postkoetswederwaardig- heden zijn nl. opgenomen in het In deze rubriek vermeldt Hel Vrije Volk zonder commentaar trei lende uitspraken van anderen, uiter aard voor rekening van hen die worden geciteerd. Wij mogen dezen kronijk niet slui ten. zonder melding te maken van een boek over een belangrijk staah huishoudkundig onderwerp, te weten: Max Havelaar of de koffij-veilingen der Nedcrlandsche Handelmaatschap pij, door Multaluli; Arast., de Ruiter 1889. Wie echter denkt dat er Sn dit boek iets over koffij-veilingen voorkomt, zoals men, op den titel tl- gaande met billijken grond mogt ver moeden, zal zich bedrogen vinden. De titel is foppaadje, maar... mogten wij dikwijls zoo gefopt worden! Een merkwaardig boek. Een boek dat ongetwijfeld reeds menig harte- lijken lach en stille zucht heeft af gedwongen, En toch, ja, er is eenig verband met de koffij-veilingen. Het werk zou perfect kunnen heeten: Een waarschuwend woord over de binnen landen van Java. Een adsistent-re$- dent in die binnenlanden, voorgesteld als een braaf, royaal, levendig, ge- moedelijke man, (wiens karakterbe schrijving kortweg een meesterstuk van stijl en fijne opvattingen mag genoemd worden), Max Havelaar in een woord, is getroffen door de onderdrukking en afpersingen waar aan de geduldige Javasehe bevolking is blootgesteld, niet zoozeer dlrecte- lijk van de zijde der Europeërs, als wel van de zijde van hunner eigen hoofden, die echter niet genoegzaam door de Nederlandse regering worden gecontroleerd. Getuige van het stille lijden der Javanen, neemt hij zich voor. zonder aanziens des persoon», zijne klagten over elke knevelarij of ongeoorloofde toelating in te dienen waar het behoort, en hij brengt zijn plan ten uitvoer, doch wordt het slagtoffer van zijne opregtheid, In ongenade vervallen bij zijne superi euren, neemt hij zijn ontslag al.» ambtenaar, en komt in de niet zeer aangename betrekking' van geruï neerd eerlijk man naar Holland te rug. Een bekende historie wel niet zoo heel veelvuldig in de werkelijk heid voorkomende, maar toch een be- kend thema. Maar dat thema is hier ingekleed! Een merkwaardig boek. zeggen wij nogmaals: het blinkt wat veel, maar er is ook goud in; bet snijdt en het gloeit, maar 'tis ook diamant. Een ruwe diamant, grillig, ongewoon en slordig gemonteerd, maar toch een diamant! Een dia mant van stijl, van gevoel, van hu mor... Boekbeoordeling (Bijblad blz. tH>' uit De Economist van 186(1, opgenomen in De Economist, juli/augustus 1960. (Van een onzer verslaggevers) Een inwoonster van Eemnes, de 28-jarige Dirkje van G.-B., heeft bekend in de nacht van 19 augustus haar pasgeboren baby te hebben vermoord. De politie heeft haar en haar man gearresteerd. De vrouw had het lijkje verborgen in een vuilnisbak. De politie ging op onderzoek uit naar aanleiding van praatjes in het dorp. Bij verhoor bekende de vrouw de baby direct na de geboorte te hebben gedood en het ïykje te hebben begraven in de tuin. Toen graafwerk (in aanwezigheid van de Utrechtse officier van Justitie en de gerechtelijke geneesheer Zel- denrust) geen resultaat had, gaf zü toe het üjkje in de vuilnisbak te hebben verborgen. Het echtpaar zal voor de officier van Justitie te Utrecht worden geleid. Het echtpaar heeft een zoontje van één jaar. Het aantal om het leven geko men slachtoffers van ongelukken in de Verenigde Staten tijdens .Labour Day" en het daaraan voorafgaande weekeinde heeft in totaal 595 bedra gen, tegen 613 vorig jaar. Door ver programma. dat daar twee maal per j keersongevallen kwamen 409 mensen avond wordt gedraaid. j om, vergeleken met 438 in 1959. *We hebben vier jaar onafgebroken en zonder succes geprobeerd via de Verenigde Naties tot een oplossing te komen.' aldus dr. astroamidjojo Hij weigerde c e tailleert! commen taar te leveren voordat hij precies wist hoe dc Nederlandse regering zich voorstelt het conflict op te los sen. Andere sen verklaarden, dat IndonealS elke oplossing via de Verenigde Naties welkom zou heten zolang de soeve reiniteit en de rechten van de Indo nesische regering door de Volkeren organisatie worden erkend. Indonesische functionaris- Een man die in Hollywood was gearresteerd wegens het stelen van de beurs van z(jn hospita, heeft be kend dat hij drie vrouwen heeft ver moord. ie Nieuwe Rotterdamse Courant noemt de nasleep van de cocktail-party 'een meer dan verdrietige zaak.' "Het staat wel vast', aldus het blad. 'dat er iemand en niet de eerste de beste beeft staan praten zon der de draagwijdte van zijn woor den te beseffen. Het zal heel wat moeite kosten, de wereld aan het verstand te brengen- dat minister De Quay waarschijnlijk zijn per soonlijke inzichten heeft ontvouwd, inzichten die op dit ogenblik niet de inzichten zijn van het kabinet- Het is ontstellend.' 'Olamage' luidt het kopje boven D een commentaar van het Alge meen Dagblad waarin o.a. staat: "Hij (premier De Quay, red. HW> heeft door juist op dit ogenblik te zeggen wat hü heeft gezegd, blijk gegeven van een bijna onvoorstel bare en in haar uitwerking moge- gelük zeer bedenkeiyke argeloos heid. En nadat hy zijn woorden had gesproken, nadat zij vervol gens als groot nieuws door de pers bureaus over de aardbol waren verspreid, heeft men zich voor de zoveelste keer helaas in Den Haag op geen stukken na gereali seerd wat de gevolgen zouden kun nen zyn." En aan het slot: „Wie niet begrijpt dat woorden zoals die maandag avond door prof. De Quay zijn ge sproken, opzienbarende woorden zijn, wie niet beseft dat de 'ont kenning' die, op zy'n allerbest, hal velings aanvaardbaar zou zijn voor een heel kleine ploeg ingewijden uit het kabinet, de zaak alleen maar ongelukkiger maakt, geeft er blijk van dat hy van voorlichting geen kaas beeft gegeten." Het Dagblad Trouw schrijft: „De minister-president, de heer De Quay, heeft ons land en kabinet J. Luns, deze mogelijkheid zal be spreken met de secretaris-generaal van de VN, Dag Hammarskjöld. Minister Luns vertrekt vandaag. Bedoelde bron gaf te kennen, dat een „internationale oplossing a'. enige tyd de Nederlandse regering voor ogen zweeftHet zou ervan afhangen hoe dit Nederlandse idee ontvangen wordt, of Nederland een concreet voorstel bij de algemene vergadering der VN zal indienen". Er was geen sprake van dat prof. De Quay zy'n mededelingen onder verzoek tot geheimhouding deed. Is dit alles oud nieuws, zoals mi nister Luns beweerde? By het begro tingsdebat over Buitenlandse Zaken had dr. C. L. P at y n op 2 februari 1960 aanhakend aan eerdere sug gesties namens de fractie van de PvdA voorgesteld dat Nederland het volgende initiatief neemt: „Nederland maakte....) bij de Trustschapsraad van de Verenigde Naties een voorstel aanhangig om Nederlands Nieuw- Gumea onder trustbeheer van de VN te plaatsen". Nederland zou het trust- beheer voor tien jaar uitoefenen. Tot zover het letterlijke antwoord van de minister, zoals te vinden in de handeilngen der Tweede Kamer van 9 februari 1960. Hier is geen twijfel mogeiyk. In ternationalisatie wordt door de mi nister namens de regering een wy- ziging van haar vastgestelde beleid genoemd en afgewezen. Op zyn persconferentie heeft mi nister Luns deze'regels niet geciteerd. Wel citeerde hij de volgende passage, die vooral in de aanvang niet zon der ironie is: 'Ik zou nog lang over dit onder werp kunnen filosoferen, maar ik weet niet of wij daarmee veel be reiken. Ik wil vooral nog eens met klem stellen, dat deze regering, evenals de voorgaande, wel dege lijk alle mogeiykheden zorgvuldig heeft overwogen en onderzocht en zulks zal blyven doen, niet alleen van achter zyn schrijftafel of die mijner ambtenaren, maar ook in talloze gesprekken in internationa le milieus.' Maar dit 'gefilosofeer' van de mi nister, doet evenmin als het eocktail- gefilosofeer van de premier zelf, iets af aan de vroegere duidelijke af wijzing van de suggesties tot inter nationalisering van het vraagstuk een afwijzing, die r.a een belangrijke koerswijziging van de regeringspoli- ite kblijkbaar in instemming ver keerd is. „Wie heeft nu eigenlijk tv at gezegd en waar?" "De vraag die mijn politieke vrien- cien en ik de regering thans zou willen stellen is: bent u bereid, ja of neen, een oplossing van deze aard In overweging te nemen.' vroeg dr Patijn by die gelegenheid. Een week later antwoordt minister Luns. 9 februari 1960; en hij ant woordt concreet genoeg. Ik denk zegt hy, evenals waarschynlijk de beer Patyn aan een hernieuwde be- 3. Nel Shs pesoanlpk handeling in de VN met een mogelijk i, seinde het volgende minder gunstige uitslag, gezien de Op de Haagse cocktailparty heeft prof. De Quay volgens de aanwezige buitenlandse correspondenten mede delingen gedaan van een nieuwe koers. Het persbureau Associated Press, waarvan de Haagse corres pondente mej. aanwezig was. bericht naar het buitenland. gewijzigde stemverhouding. Dat is natuurlijk een punt dat grote aan- DEN HAAG, 5 september (AP)dacht vraagt en ook krijgt. Uit hoogst gezaghebbende bron wordt heden vernomen, dat de Ne derlandse regering voornemens is de Verenigde Naties voor te stel len een „internationale" oplossing te vinden voor Nederlands Nieuw- Guinea. Verwacht wordt volgens deze bron, dat de Nederlandse mi nister van Buitenlandse Zaken. mr. "Maar zou de regering nu, onder de druk van een misschien ver wachte, maar nog onzekere situa tie haar vastgestelde beleid moe ten gaan wijzigen? En zo ja, is internationalisatie dan een deug- dely'k middel? Ik geloof het niet. maar ik kom er nog op terug.'

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1960 | | pagina 2