GEEN RISICO'S NEMEN MET MARGARINE Verwarring bi publiek na waar schuwingsactie )eskundi jen: Ernstiger dan volgens officiële lezing Unilever zweeg niet tegenover Muntendam, wel tegen inspecteur In Duitsland wel om gestopt blaasjesziekte Si# oldoende van andere fabrikanten Aanbod tot schadevergoeding ee-oorlog op Doggersbank of storm in glas zeewater uw oliehaard ESSPETRI ILEUM Liever merken clan waslijst codenummers nieuw Niwmm DUITSE LOGGER SCHIET OP SCH. 261 Najaarsbeurs: 1063 exposanten BESMETTE LIJST YLQHMi RATTEN- PASTA Pseudo-reclierclieur in Dordt gepakt VOOi de haardoiie met het hoogste rendement HET VRIJE VOLK MAANDAG 12 SEPTEMBER 1960 l pagina (VERVOLG VAN PAGINA 1) De grootscheepse waarschuwingsactie tegen margarine van Je Unilever, waarbij voor het eerst ook de televisie werd inge schakeld, is later toegelicht door de officier van Justitie te Rotterdam, mr. S. J. van der Hoeven en door prof. dr. P. Mun tendam, directeur-generaal van de Volksgezondheid. In die belichting zei mr. Van der Hoeven: 'Het is gebleken, dat in Ie periode van vóór 22 augustus, toen de schadelijke emulga- or aan de Planta is toegevoegd, andere merken margarine die :1e fabriek maakt dezelfde kuipen zijn gepasseerd.' Het werd dus mogelijk geacht, dat sporen van de emulgator geslopen zouden kunnen zijn in die andere merken. Het gaat hierbij om een periode van veertien dagen, gelegen dus vóór 22 augustus (in feite gaat het om een langere periode omdat reeds sedert mei de nieuwe emulgator, zij het in de geringere dosering, in Planta werd gebruikt Red. HVV). Daar marga rine een 'omlooptijd' heeft van een week of drie kan dus haast wel worden aangenomen, dat 99 percent van de op het ogen blik in de handel zijnde margarine goed is, als zijnde marga rine van na 22 augustus. Men heeft evenwel gemeend ter wil le van de volksgezondheid geen enkel risico te mogen nemen. Winkels bestormd (Van een onzer verslaggevers) De vraag of de Deutsche Margarine Union nooit ver moed zou hebben dat de in Duitsland opgetreden 'blaas jesziekte' het gevolg zou kun nen zijn van het. in de handel brengen van de merken Rama en Sanella met de nieuwe emulgator. is beantwoord. Technicus niet vathaar Advertentie I.M. ROEiï ZE GÊNADEIOOS WT S- De Directie van Van den Bergh en Jurgens N.V. maakt bekend, dat zij aan hen die gelede hebben aan de huidaandoening welke wordt toegeschreven aan het gebruik van Planta of an dere door haar geleverde margarine, de door hen geleden schade zal vergoeden volgens d hieronder vermelde regels: 1. Ongeacht de vraag of Van den Bergh en Jurgens N.V. voor het ontstaan der huidaandoe ning aansprakelijk is, zal alle schade binnen de grenzen van wet en rechtspraak wordei vergoed. 2. De vergoeding dient te worden aangevraagd op een formulier, dat schriftelijk kan woröer aangevraagd bij Van den Bergh en Jurgens N.V., Postbus 1252, Rotterdam, en dat de nodigt aanwijzingen zal bevatten. Indien voor meer leden van eenzelfde gezin vergoeding wordt verzocht, gelieve men het aantal hiervan bij de aanvraag van het formulier te vermelden, 3. Het formulier zal ook de nodige aanwijzingen bevatten hoe de vereiste medische verkla ring kan worden verkregen. Men wordt dus dringend verzocht zich niet tot zijn arts te wenden voor men het formulier heeft ontvangen. 4. Het formulier dient te zamen met de medische verklaring en alle bewijsstukken van de schadeposten, waarvoor vergoeding wordt gevraagd, te worden ingezonden aan Van den Bergh en Jurgens N.V., Postbus 1252, Rottterdam. 5. De vergoeding van die schadeposten, welke zonder nader onderzoek op de ingezonden stuk ken kunnen worden afgedaan, zal zo spoedig mogelijk na de administratieve controle per postwissel worden uitbetaald. Met betrekking tot schadeposten, welke naar het oordeel van Van den Bergh en Jurgens N.V. niet of niet zonder nader onderzoek voor vergoeding in aanmerking komen, zal de inge diende vordering ter vaststelling worden doorgegeven aan een Commissie, waaronder de hieronder genoemde personen zich bereid hebben verklaard zitting te nemen: Mr. J. van Vollenhoven (voorzitter), oud-president der Arrondissements Rechtbank te Rotterdam; Mr. J, J. Hage, oud-directeur van het Gemeenschappelijk Administratiekantoor en van de Coöperatieve Vereniging Centraal Beheer; Prof. Mr. P. Sanders, hoogleraar in het Burgerlijk en Handelsrecht aan de Nederl. Econ. Hogeschool te Rotterdam. Tevoren is van het voornemen om deze personen te benoemen mededeling gedaan aan de Departementen van Sociale Zaken en Volksgezondheid en van Justitie. 7. Degene, die de weg van de in dit aanbod vermelde regeling wil volgen, aanvaardt daar mede de uitspraak van de Commissie als bindend. Uiteraard zal de uitspraak ook voor Van den Bergh en Jurgens N.V. bindend zijn. De Commissie zal van de betrokkene nader bewijs van de doorhem gestelde schade kunnen verlangen. Geen schadepost waarvan vergoeding wordt gevraagd, zal door de Commissie geheel of gedeeltelijk worden afgewezen zonder dat tevoren de betrokkene of zijn gevolmachtigd in de gelegenheid is gesteld tot schriftelijke of mondelinge toelichting. De Commissie zal haar uitspraak schriftelijk mededelen. Een door de Commisise vastgestelde vergoeding zal terstond na de uitspraak worden uit gekeerd. 8. De kosten, verbonden aan het verkrijgen van de medische verklaring, alsmede de kosten van de bovengenoemde Commissie, zullen geheel voor rekening van Van den Bergh en Jurgens N.V. zijn. (Van een onzer verslaggevers) Het hospitaal-kerkschip 'De Hoop' kwam zaterdagmorgen omstreeks half elf met een alarmerende kreet in de ether: Nederlandse treiler op Doggersbank beschoten door Duits vis sersvaartuig. Maar wat er precies aan de hand was geweest, werd niet meegedeeld. De wildste geruchten deden in Scheveningen en IJmuiden de ronde. Wel werd even later bekend gemaakt, dat het hier de treillogger Sch. 261 van de rederij Vrolijk uit IJmuiden betrof. méér warmte minder roet Nog onduidelijk Slechte verhouding Duitsers bewapend PROF. DR. P. MUNTENDAM directeur-generaal Volksgezondheid Tdigens deze verklaring zou er dus bij de besmetting van de andere margarinemerken met de schadelij ke emulgator geen sprake zijn ge weest van 'toevoeging'. Intussen heldert deze theorie na t het oordeel van sommige deskundi gen, die bü het onderzoek naar de Flanta-affaire betrokken zijn, niet ttUes op. Bij de ziektegevallen, die tot hei hernieuwde onderzoek en daarmee tot de jongste maatregelen van Volksgezondheid en Justitie hebben geleid, gaat het namelijk ook om patiënten die een ernstig ziekte beeld ertoonden, In sommige geval len bij voorbeeld na het gebruik van Blue Band in de gevaarlijke periode was dit beeld zo 'zwaar* dat het naar hun s>ordcel niet te rijmen valt met de uiterst geringe concentratie van de enmlgator, waarvan mr. Van der Hoeven in zijn verklaring sprak. De verwarring was zaterdagmid dag volkomen. In het zuiden en zuidooster, van ons land reageerde het oubiieï vrij rustig maar in -Je rast van het land werden de winkels als het ware bestormd; onrustige mensen belden kranten, politie, art sen op om te vragen wat er precies aar. de hand "was Het bleek, dat de winkeliers dikwijls pas van hun klanten hoorden wat er gaande was en slechts door improvisatie het grootste tumult In hun winkel kon den voorkomen. In Den Haag kwam de helft van de huisvrouwen, die hun inko pen voor het weekeinde al hadden ■edaan, terug om wat mders e halen. Bestelwagens werden uit de wjjk teruggenomen om ijlings bij de groothandel margarine van on verdachte afkomst te gaan halen. Een bedrijf verkocht ünilevcr-mar- garine met een briefje eraan dat dit merk wel betrouwbaar was, hoewel het voorkwam op de Iiist, die door radio- en TV ais 'besmet' was uitgezonden. In Amsterdam konden de volko men verraste winkeliers lang- niet aan d( vraag voldoen. Sommigen gingen tot distributie over, anderen verkochten tot re 'leeg waren. Het winkelpersoneel had het extra druk met het terugnemen van alle S; smett e merken. Bij de en winkeliei kwam niemand terug, de andere werd zaterdagavond om half tien nog uit zjjn woning gebeld om be smette margarine te verwisselen tegen andere. 'in Utrecht werkten de winkeliers tot ver na sluitingstijd om hun klan ten zoveel mogelijk tevreden te stel len. In talrijke gevallen bracht men ook margarine terug, die helemaal niet van de Unilever afkomstig was. De winkeliers gelukte het dan niet hun klanten gerust te stellen. Men ■vilde geen margarine meer. Bij een slager kwam een oud vrouwtje met een pan met vlees. Of hij alles maar terug wilde ne men omdat het in margarine was gebraden. In Nijmegen moesten er politie agenten aan te pas komen om een ordelijke gang van zaken voor de winkels te verzekeren. Groningen kreeg ook zjjn deel van de stormloop en in Leeuwarden wordt praktisch geen margarine meer verkocht. In verscheidene Frie se plaatsen ontstond een ran op de levensmiddelenwinkels, In Drachten rantsoeneerden de winkeliers de room boter en een margarinefabrikant uit Bfilsward raakte In één middag door zijn hele voorraad heen. (Van een onzer verslaggevers) Naar aanleiding- van een mededeling van de raad van bestuur van Unilever heeft een woordvoerder van het Ministerie van Soci ale Zaken en Volksgezondheid bevestigd, dat inderdaad aan de directeur-'generaal van de Volksgezondheid, prof. dr. P. Muntendam, een mondelinge mededeling is gedaan over het voorkomen van de emulgator in andere margarinesoorten dan Planta., Be directeur-generaal vond het het volgens de verklaring van de woordvoerder niet het juiste ogen blik, In het licht van de toen be- trent het ontstaan der ziektegeval len, verdere bekendheid te geven aan de inlichtingen van Unilever, dat zeer kleine hoeveelheden Planta in ande re margarinemerken verwerkt waren. tVan een onzer verslaggevers) De manier om het publiek door middel van de codenummers ach terop de wikkels te waarschuwen voor de eventueel besmette Vni- levennargarine heeft niet alleen bij het publiek, maar ook bij de han del veel wrevel gewekt. De verbrui kers hadden veel liever een merk gehoord dan de hele waslijst met codenummers. Een margarine-ompakbedrijf in Zoe termeer heeft zaterdagavond aan de minister van Social.- Zaken en Volksgezondheid een telegram ge stuurd waarin de minister aanspra kelijk wordt gesteld voor de schade die dit bedrijf zal leiden in de ver koop van zijn hoofdmerk, waarvoor het de margarine zelf produceert. Als 'bijmerk" verkocht dit bedrijf ook margarine van de Unilever. BU het Produktschap voor Margarine, Vet ten en Oliën wordt echter aan eik bedrijf één codenummer verstrekt voor alie merken. Dit nummer is ook opgenomen in de 'Besmette lijst". De fabrikant vreest daardoor dat zijn andere merk, waarvoor hij de margarine niet bij de Unilever koopt, schade zal leiden. In de kringen van de andere marga rine fabrikant en was men bijzonder ontstemd over de maniet waarop deze kwestie aan het publiek be kend was gemaakt. Zij vreesden schade te lijden door de fouten, die bij de Unilever zijn gemaakt. 'Op het ministerie heeft men hele maal niet aan ons gedacht. Alleen maar aan de Unileverf zei ons een fabrikant. Der geneeskundig hoofdinspecteur heeft naar aanleiding van deze zaak meegedeeld dat hij en de offi cier van Justitie in Botterdam ook liever hadden gezien dat in plaats van de lijst codenummers een lijst met merken was gegeven. 'Om technische redenen heeft de Uni lever alleen een lijst met coderin gen, kunnen geven.' zei hij. De lijst, die in overleg tussen de Ge neeskundige Hoofdinspecteur van de Volksgezondheid e» de officier van Justitie te Botterdam bekend is gemaakt, verwijst naar de ach terzijde van de wikkels. Daar staat het stempel MVO plus letters en/of cijfers. De lijst ziet er zo uit: D 41, met eronder CR: D 23 met er onder AZ: D.41 met onder de streep TA: D 53 met onder de streep R; D.41 met onder de streep BIJ; D 72 met daaronder BIJ. En verder de nummers (zonder let tercombinaties)105201; 144; 504; 104262; 103; 167; 557; 186; 196; '201; 693; 255 401 103885 281; 306: 35?: 362; 378; 382; 333: 103840: 524; 103785; 103S02: 399; 155; 104748. Advertentie I.M. tevens duidelijk, werd dat er toch nog enkele nieuwe ziektegevallen optra den na het uit de omloop nemen van Planta, werden door de directeur- generaal, de hoofdinspecteurs van de Volksgezondheid en de officier van Justitie te Rotterdam alle maatrege len getroffen, welke nodig waren om het optreden van nieuwe ziektege vallen te voorkomen, aldus de zegs- Daarbij ging de directeur-generaal uian. ervan uit. dat de inlichtingen door de fabrikant op. aanvraag fiiet ont houden zouden worden aan de des betreffende inspecteur. Deze inspecteur heeft volgens de zegsman van het ministerie deze vraag aan Van den Bergh en Jurgens gesteld doch daar geen bevestigend antwoord op gekregen. Op het ogenblik dat dit aan de di recteur-generaal bleek, en toen hem De Duitse bedrijfsleiding heeft zich na het optreden van dc ziekte, zowel bij de eerste te Kiel in de bande! ge brachte partij in juli 1958 als bij do in september en oktober van flit jaar' in andere delen van West-Duitsland gedistribueerde partijen, door de of ficiële gezondheidsinstantie volledig laten inlichten over de aard en het verloop van de 'biaasjesziekte Hoe wel haar toen van medische zijde de verzekering werd gegeven, lat liet bier een virusziekte gold. heeft zij daarop de produklie gestaakt. Van de Rotterdamse officier van Justitie, mr. Van der Hoeven, die hec. justitlëïe onderzoek in de Nederlandse Flanta-affaire leidt. vernemen wij dat de Duitse Justitie var deze feiten op de hoogte is er. ze in haar onderzoek betrokken heef:. De conclusie lijkt gerechtvaardigd da' het herhaald optreden van de Duitse 'biaasjesziekte' minder aan de Margarine Union moet worden gewe ten da- aan Je Duitse med dio hardnekkig aan hun virus-theorie bleven vasthouden. Alleen daaruit is ook te verklaren üai het eind 1959 in West-Berlijn nog weer tot een nieuwe marqarineproduktie met de gevaar lijke emuigfltor is gekomen, die we- d"-m tot een enidemie (200.000 na tiën ten) van de 'biaasjesziekte' heeft geleid. Voor het produkt daar in distribu tie kwam. zou een van de technici van de fabriek een enorm kwantum van de volgens het nieuwe recept geëmul geerde margarine hebben gebruikt. Pas toen zich bij hem de verschijnse len van de ziekte niefc openbaarden, zou hij zich gewonnen heoben gege ven aan de opvatting van de medici, dat de in 1958 geconstateerde geval len aan virus te wijten moesten zijn, In werkelijkheid toonde individu ele proefondervindelijke ervaring ai- leen maar aan. dat deze technicus voor de allergische aandoening die de 'blaasjesziekte' is, niet vatbaar was. In het licht van deze feiten valt het ernstig te betreuren, dat de Uni- iever, die ioch wel door de Duitse fabrieksleiding op de hoogte moet ziju gebracht van haar vermoedens en het herhaalde besluit de produklie stop te zetten, niet het onderzoek van het Rijksinstituut voor de Volksge zondheid heeft afgewacht voordat zij in Nederland de Planta met de nieu we emulgator op de markt bracht. De mededeling van Unilever luid de: „Reeds enige malen zijn in de pers berichten verschenen, volgens welke Unilever te kort zou zijn geschoten in medewerking aan het onderzoek naar de aan Planta toegeschreven huidaandoening. Tol dusverre heb ben wij ervan afgezien op de on juistheid van deze berichten te wij zen in verband met de omstandig heid dat deze zaak in onderzoek is bij de justitie en bij de door de raad van bestuur ingestelde commissie. In berichten, die jl. zaterdag zijn verschenen, wordt verondersteld dat het feit, dat door vermengingen in de fabriek zeer kleine hoeveelheden Planta en daarmee van de emulga tor in andere margarinemerken kun nen zijn terechtgekomen, door Uni lever zou zijn verzwegen. Dit ernsti ge doch ongegronde verwijt menen wij niet omoeersproken te kunnen laten. Met klem verklaren xoij, dal ivij de mogelijkheid van deze ver menging, zodra zij door onze fabriek eigener beweging was opgespoord, aan de directeur-generaal van de Volksgezondheid ter kennis hebben gebracht." aldus Unilever. (Van onze verslaggevers) De ongeveer twintig nog zelf standige margarinefabrikanten be schikken over voldoende capaci teit om heel Nederland van mar garine te voorzien, zo zei ons za terdag een welingelichte zegsman uit margarinekringen. Het zal misschien de eerste dagen uog wat moeilijkheden geven onidat het distributie-apparaat omgeschakeld moet worden, maar wat dc pro- dufctic betreft kunnen we de zaak aan. De vraag is zaterdagmiddag met fabelachtige sprongen omhoog ge gaan, De eerste geruchten deden zaterdagavond al de ronde over een prijsverhoging van de goed koopste soorten margarine die niet door de Unilever worden gemaakt. De ijotervoorraden bij de han del zijn enorm teruggelopen. De meeste handelaren hadden zater dagavond niets meer in hun pak huizen, Ook sommige fabrieken raakten door hun hele voorraad heen. Per week wordt er gemiddeld 1500 ton margarine in ons land ge bruikt. De Unilever leverde daar ongeveer twee derde deel tot ze ventig percent van. (Vervolg van voorpagina) De Rotterdammer verscheen za terdagmorgen in Dordrecht op de Clara Mariahof. Aan twee bejaarde dames, die een buurpraatje maakten, vroeg hij of een van hen op het postkantoor net haar AOW-uitkering had gehaald. Dat bleek niet het ge val. maar de vrouwen wezen hem de woning van een vrouw,, die dat wet had gedaan. M. vergiste zich toen in de woning, waarop de vrouwen hem nariepen en beduidden waar hij wel moest zijn. De man raakte daardoor in verwar ring' en verdween plotseling haastig. Op dat moment kregen de twee da mes argwaan. Ze waarschuwden een winkelier, die onmiddellijk de politie belde. Een adjudant en een rechercheur reden naar de Clara Mariahof, kre gen daar een duidelijk signalement en herinnerden zich een man, die zij juist op het Bagijnhof hadden zien lopen en die hun met meer dan ge wone aandacht had aangekeken. Ze fietsten terug naar deze drukke win kelstraat en troffen daar de man nog aan. Op het bureau volgde confrontatie, waarna M., zo verklaarde de politie, snel bekende de man te zijn, die door de Rotterdamse en Schiedamse politie werd gezocht, Hoe hij ertoe is gekomen zich voor PTT-recher- cheur uit te geven, is vooralsnog een raadsel. M. is een zoon van gegoede ouders. Advertentie I.M. De Duitse treiler 'Helgoland' zou met tot nu toe onbekend gebleven wa pens liet vuur op het Nederlandse schip hebben geopend zonder dat er slachtoffers vielen. Dit sensationele bericht werd uitgezonden door de Seh. 242, 'Huïocrtje', lie zich in de buurt van dit miniatuur-zeegevecht bevond. Schipper Zier Blok uitte zich in zuinig verontwaardigde termen over het op treden van de Duitser. Andere log- gerschippers hoorden via hun ont- vangstapparatuur van de schietpartij en wilden de 'Helgoland' te lijf. Dit alles werd op De Hoop ge hoord Kapitein Rog maande de Nederlanders tot kalmte en waar schuwde de autoriteiten aar> de wal. Dit Den Helder vertrok de politie- kruiser Panter, die laat in de avond op de Doggersbank arriveerde. Ook dc Duitse inspectievaartuigen Fritj- hof en Meerkatze stoomden naar het rumoerige gebied. Zondagmorgen is de schipper van de Sch. 261, Maarten Koiwing, aan boord van de Panter geweest om zijn visie op de zaak te geven. Hierbij trad als getuige schipper Blok op. Wat er precies aan de hand is ge weest, is nog steeds niet duidelijk. Schipper Korving bewaart een ern stig stilzwijgen en geeft- op geen en kele oproep van de wal commentaar. De schipper van de Sch. 117 van dezelfde rederij, Daan Verbaan, die zondagmiddag in IJmuiden binnen liep, had op de onderlinge visserij- golf een gesprek met schipper Kor- ving gehad, waarin deze wel zijn verontwaardiging uitsprak, maar ver der geen commentaar op de gebeur tenissen leverde. Vermoedelijk wil de heer Korving afwachten wat het onderzoek op de Panter oplevert. Met deze schietpartij is de slechte verhouding, die de laatste maanden tussen Nederlandse en Duitse vis sers op de Doggersoank bestaat tot een luidruchtige uitbarsing gekomen. Op de Doggersbank vist on het ogenome een uit ruim 200 schepen bestaande armada van tretlers uit Oost- en West-Duitsland, Rusland, Engeland en Nederland. De sche pen willen allemaal zoveel mogelijk haring vangen, waarbi] de Duitse treilers de Nederlandse vaak pp brutale wijze in het vaarwater zit ten. Vaak is het al gebeurd, dat een Nederlands vaartuig door een wilde manoeuvre van een Duitser het vis tuig verspeelde. Het lijkt wel aisol üe Duitsers de Doggersbank als territoriaal water beschouwen, zo klaagde een Neder landse visser onlangs zijn nood. De Duitse treillers zijn veel groter en hebben een krachtiger motor dan de Nederlandse schepen en daardoor kunnen zij deze vaak op een minder elegante manier opzij drukken. Vee) Nederlandse schippers spre ken dan ook al over een zeeoorlog. Deze meuing wordt nog in de hand gewerkt door het feit, dat de sclap- pers van de Duitse treilers met een revolver bewapend zijn. De treilers hebben ook geweren aan boord voor het overschieten van de vislijnen Het fregat Panter was gisteravond op weg naar Der. Helder Dc com mandant van de Panter seinde zon dag ais resultaat van liet onderzoek door: Storm in glas water. Het wapen waarmee -- op een af stand van ongeveer 200 meter is geschoten was van ongeveer 6 mm kaliber, De schipper van het Duitse vissers vaartuig zei, dat het doel niet de Nederlandse logger was geweest, maar een vlucht meeuwen. (Van een,onzer verslaggeefsters) De 75 ste najaarsbeurs in Utrecht is "anmorgen om 9 uur -onder enig officieel vertoon geopend. Br nemen ditmaal 1063 firma's aan deel uit 23 landen. Er is een expositieruimte van in totaal 16.000 vierkante meter. De beurs die uitsluitend verbr.uiks- goederen omvat is dus kleiner van omvang dan de voorjaarbeurs De beurs is ondergebracht in de gebouwen van het Vredenbuxg en geeft een overzicht van 16 verschil lende branches. De groep luxe en metaalwaren is het grootst, 29 h£; ma's, dc afd. speelgoederen telt firma's. De drukte was vanmorgen meteen al vrjj groot.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1960 | | pagina 2