brengt Duitse
Conti-lotto in ons
slag
land
toe
VenJkaêc
VLIEGLAWAAI
'Minder last
van ons dan
van de Rus'
7k zag de kiel als
X
0
J
I
MERKTEKENS
ZONDER COMMENTAAR
Formulieren en inleggeld in beslag genomen
Eén katholieke
vakcentrale
Bejaarde man
verongelukt
Het
Vrije
Volk
5&a
Gasvergiftiging
na clandestiene
aansluiting
Drie jaar voor
steken met mes
't Gaat goed bij
Verschure en Co.
Vaag spoor leidt naar Dorst
5 Zmtk Kippen bewaren..!
Breken
Spaarbank moet
meer bank zijn
Voorzitter ARKA:
Confessionele
partijen
Toxopeus antwoordt
over opening brug
WÈËÈ
MILITAIRE JEEP
BOTST OP AUTO:
ÉÉN DODE
Hogere omzet bij
Jansen-Sutorius
HET VRIJE VOLK DINSDAG 8 NOVEMBER 1960
PAGINA 2
het échte Zweedse
KNACKEBRÖD
(Van sen onzer verslaggevers)
Zeker achtduizend, maar misschien meer dan tienduizend
Nederlanders hebben de afgelopen weken en maanden regel
matig gespeeld in de Duitse Conti-lotto.
De meesten van hen zetten per week 1,25 in, sommigen
meer, anderen minder. Alien hoopten ze een flink deel uit de
wekelijkse prljzenpot van meer dan een miljoen gulden te win
nen.
DOOR ONBEKENDE
AGENTEN POSTEN
DRUK ONDERZOEK
YERVOLG VAN PAG.
-Dominee Gietema heeft ooi
de bezwaren van de Jelsamers
toegelicht.
'Het heeft in onze dorpen
kwaad bloed gezet,' zei hij, 'dat
de piloten van deze basis niet
in Jelsum of Marssum wonen,
maar in Hardegarijp, Heeren
veen of Harlingen.
We protesteren niet tegen
bewapening. Maar waarom
heeft de overheid niet eerst
eens een onderzoek ingesteld?
Niet laatste
cAeh ecAeéej
Ik zag de kiel
Meisjes in paniek
iPi
AA
mëifê
(Van onze parlementsredactïe)
De marechaussee had gaster-
avond de drie radioactieve
merktekens van de land
macht nog niet teruggevon
den.
Wel had men de aanwijzing,
dat het zinvol was in de om
geving van Dorst (bij Breda)
te zoeken. Maar ook daar
heeft men nog geen succes
geboekt.
Yrij
zorgeloos
TTet NW en het CNV willen het
openbreken van collectieve
arbeidscontracten tot een nor
male bezigheid maken. Althans
onder omstandigheden die voor
de arbeiders gunstig zijn, In
slechtere tijden ook?
Met deze vraag meent de Volks
krant blijkbaar op een heel Intel
ligente manier de opvattingen
van het NVV aan te vallen. In het
nummer van zaterdag wordt het
beleid van het NW besproken
onder de titel 'Weinig nieuws'. De
Volkskrant meent dat het NW
met zijn voorliefde voor openbre
ken erop uit is een algemene loon-
ronde te forceren. En daar voelt
het blad niets voor, want zo'n
loonronde zouden wij ons econo
misch niet kunnen veroorloven.
En zo'n loonronde past niet bij de
vrijere loonpolitiek die thans
wordt gevoerd.
TTet komt ons voor dat de Volks-
J"1 krant de zaken duisterder
maakt dan zij zijn. Daarop wijst
haar vraag of het NW in moei
lijke tijden ook voor openbreken
is. Deze vraag wekt de indruk als
of het NW collectieve arbeids
overeenkomsten openbreekt.
Dat is een verkeerde indruk.
Het NW breekt geen contracten
open. Dat kan het NW niet.
Het NW tracht evenals het CNV,
waar de bedrijfsresultaten daar
toe aanleiding geven, met de on
dernemersorganisaties tot over
eenstemming te komen om geza
menlijk de c.a.o. te wijzigen vóór
dat zij is afgelopen. Uitgaande
van de juiste gedachte,' dat twee
partijen die een contract sluiten,
ook het recht hebben dat con
tract verandering te brengen zo
dra zij het over die verandering
eens zijn. Die verandering behoeft
dan de goedkeuring van de over
heid.
Bij de neergaande conjunctuur
zou het ook denkbaar zijn dat
werkgevers en werknemers elkaar
vinden voor een tussentijdse wij
ziging van de c.a.o. Vermindering
Van werktijd om meer mensen in
dienst te kunnen houden en
werknemers voor volledige werk
loosheid te behoeden, is meer dan
eens tussentijds overeengekomen.
De vraag van de Volkskrant kan
dus gemakkelijk met ja worden
beantwoord. Ook in moeilijke tij
den is het mogelijk tussentijds
een contract te wijzigen. Maar al
leen als beide partijen het daar
over eens worden. En anders niet.
Net zoals dat nu het geval is.
He moeilijkheid zit dus helemaal
niet bij het zogenaamde open
breken van c.a.o.'s. De moei
lijkheid zit op een -heel ander
punt.' Als werknemer en werkge
ver het erover eéns worden, dat
een tussentijdse loonsverhoging
er wel af kan omdat de produkti-
viteit sneller is gestegen dan
werd verwacht, zou volgens de
regels van de vrijere loonpolitiek
de tussentijdse loonsverhoging,
goedgekeurd moeten worden. De
regering wil echter die goedkeu
ring niet. En daarom heeft zij de
regels veranderd. Dóórop lopen
werkgevers- en werknemersorga
nisaties vast.
Tkit Is een pijnlijke zaak voor de
u regering. Want dit n 1 e t toe
passen van de in 1959 gestelde
regels bewijst dat die regels niet
te hanteren zijn. Daar wringt de
schoen. En daarom zit de huidige
loonpolitiek in het slop. Als de
Volkskrant zo uitweidt over het
openbreken van c.a.o.'s richt zij
de schijnwerper op een onbelang
rijk punt. De tussentijdse wijzi
ging van de spelregels van de
vrijere loonpolitiek Is de grote
steen des aanstoots. Met die
regels is gebroken.
(Van onze sociaal-economische
redactie)
De spaarbanken moeten
méér service gaan bieden aan
de spaarders.
Advertentie LM.
(Van onze soc.-econ. redactie)
Het hoofdbestuur van de ARKA
acht het mogelijk en gewenst, dat er
één katholieke vakcentrale voor alle
katholieke werknemers wordt ge
vormd.
Aldus de voorzitter van de enige
jaren geleden uit de KAB getreden
Algemene Rooms-Katholieke Ambte-
narenvereniging, mr. G. a. A. M.
Boot, op het congres van deze orga
nisatie te Utrecht.
De heer Boot sprak de hoop uit,
dat de Katholieke Bond van Over
heidspersoneel en de ARKA in on
derlinge harmonie het huis van de
ene vakcentrale zouden kunnen be
wonen. „Ze moeten niet tegenover
elkaar blijven staan, zoals nu al drie
jaar het geval, is."
Over hel resultaat van de gediffe
rentieerde loonvorming hangt een
sluier van teleurstelling, zei de
AKKA-voorzitter. Hij sprak in dit
verband over de onbevredigende
situatie bjj de lagere en middelbare
ambtenaren.
De heer Boot hield zich ook bezig
met de aangekondigde belastingver
laging.
Hij merkte op. dat degenen die
daarvan gaan profiteren, wel een
wrange bijsmaak moeten hebben als
zij zich realiseren, dat de vijfhonderd
miljoen gulden die hiermee zijn ge
moeid. mede worden gefinancierd uit
de „winst", die een voortgezette on
rechtvaardige bezolding van de amb
tenaren oplevert.
De Conti-spelers in West-Nederland, Brabant en Limburg behoeven deze
week niet uit te kijken naar de uitslag van de loterij. Hun formulieren en
hun inleggeld zijn namelijk door de Rotterdamse recherche in beslag ge
nomen.
veie weken hebben Rotterdamse
politiemannen onder aanvoeling van
hoofdinspecteur R. B. T. Perdijk van
de centrale recherche gewacht op een
kans om de topfiguren van de Conti-
lotto in Nederland te grijpen.
Reeds maanden geleden begon de
jacht op de Nederlanders, die voor
de verspreiding van de formulieren,
het doorzenden naar Duitsland en
■de uitbetalingen van de prijzen
zorgden.
Die jacht was des te moeilijker,
omdat deze topfiguren er zeer nauw
gezet voor hadden gezorgd, dat hun
namen zelfs niet bij de hoofdagenten
bekend waren, laat staan bij de ge
wone agenten, de sub-agenten en de
formulieren-verkopende winkeliers.
Reeds in mei'werd een Delftenaar
gearresteerd, die in het bezit was
van blanco Conti-lotto-formulieren.
Hij vertelde, dat hij door een onbe
kende was opgebeld, die hem had
gevraagd voor de verspreiding te zor
gen. De formulieren moesten in ont
vangst genomen worden van iemand,
die volgens afspraak bij het Delftse
station stond.
De politiemannen geloofden dat
verhaal aanvankelijk niet. Maar al
vrij spoedig werd duidelijk, dat de
Nederlandse topfiguren uitstekend de
kunst verstonden om zich schuil te
houden voor de politie.
Na de aanhouding van de Delftse
agent werden ze zelfs zo voorzich
tig, dat ze niet alleen him mede
werkers, maar ook de deelnemers
aan de lotto een codenummer
gaven. Er werd op gelet, dat de
ene verkoper de naam van de an
dere en van de agent niet wist.
Toch ontdekte de Rotterdams»
politie na verloop van tijd, dat een
der hoofdfiguren een adres in de
Rotterdamse wijk 'het Brabantse
dorp' had. Twee weken lang postten
daar telkens twee rechercheurs. Vrij
dag Jl. werd de volharding beloond.
Er arriveerde een auto, die zich
Advertentie I.M.
zoekend door de straten van het Bra
bantse dorp bewoog. Naar later bleek,
zat in deze wagen de 34-jarige Rot
terdamse chauffeur A. de K„ die een
groot pak met ingevulde formulieren
en circa tien mille moest overdragen
aan de Haagse koopman C. P. U. jr.
Deze had zich echter verlaat. Toen
hij kwam, vond hij De K. niet óp de
afgesproken plaats. Ook hij toerde
toen door de straten van die wijk.
Na verloop van tijd zagen de twee
mannen elkaar, er werd gestopt en
de lading zou worden overgedragen.
Op dat moment grepen de politie
mannen in.
U., De K., diens schoonvader (bij
wie de formulieren steeds in een
schuurtje werden bewaard) en een
schoonzusje van de Rotterdammer
werden meegenomen naar het bureau.
De Rotterdamse recherche is nog
druk bezig met het onderzoek in deze
xotto-zaaK. xvien zoent, onaer meer uit,
wat er precies met het geld gebeurde
wie nog meer meehielpen bij de ver-
Spreiding van de formulieren, waar
de lottoformulieren (met Nederlandse
tekst) werden gedrukt en hoe het
Stond met de uitbetaling van even
tuele prijzen.
Degenen, die de lotto in Nederland
hebben verspreid, zijn strafbaar vol
gens de Loterijwet. De deelnemers
zijn dat niet.
In deze rubriek vermeldt Bet Vrije
Volk sonder commentaar tref
fende uitspraken van anderen uiter
aard voor rekening van hen die
worden geciteerd.
Nederland heeft in de AR en de
CHU zijn confessionele partijen. Het
Is bekend hoe grote theologen van
onze tijd als Karl Barth en Reinhold
Niebuhr dit als christenen veroor
delen.
Eenzelfde opvatting wordt gevon
den in het rapport van de studiecon
ferentie van de Wereldraad van Ker
ken, die in augustus 1939 in Saloniki
bijeen was. Het rapport is afgedrukt
in het Zeitschrift für Evangelische
Ethik van september 1960. Het rap
port roept de individuele
christen op om in religieus ge
mengde partijen in verbanden mede
te werken, omdat christenen en niet-
christenen voor dezelfde levensnood-
zakelijkheid staan (pag. 282).
Wat betreft christelijke par
tijen is het standpunt dat zij meer
nadeel dan voordcel brengen. Daar
voor worden drie argumenten gege
ven:
le. christelijke partijen leiden tot
misverstanden omtrent het chris
tendom, daar zij het christendom
met een politiek program gelijk
stellen;
christelijke partijen miskennen
christelijke elementen in andere
partijen;
christelijke partijen leiden ïr. de
politiek tot religieuze verbittering
en tot onnodig diepe tegenstel
lingen, f
Het is voor de voorstanders van de
doorbraak een verheugende gedachte
te weten, dat hun medechristenen in
de Wereldraad de doorbraakgedachte
zijn toegedaan.
De AR en CHU mogen het weten:
hun standpunt en niet het onze
Is uitzonderlijk.
Uit Doorbraak, oktober 1960,
(Van een onzer verslaggevers)
„Zolang wij hier vliegen hébben de
mensen minder last dan icanneer de
Rus hier vliegt."
Dat was het commentaar van de
vliegbasiscommandant kolonel Bosch.
Wat wil men toch, zei hij, we doen
alles om hinder te voorkomen. Het
proefdraaien doen we zo ver mogelijk
2e.
8e.
Maandagmiddag om tien voor vijf
is de 81-jarige heer A van Oosterhout,
Dennenstraat 6 te Eindhoven, ver
ongelukt toen hij op de hoek van'de
Kastanjelaan en de Berkenstraat,
dicht bij zijn woning, met zijn fiets
plotseling linksaf sloeg en door een
bestelauto werd overreden.
De bejaarde wielrijder werd bij het
ongeval op slag gedood.
Niet zonder reden zei deze predi
kant dit. Want in feite protesteer!
men hier volkomen tevergeefs. De
uitbreiding van de vliegbasis s er aL
Op de grond, die tot militair terrein
is verklaard, 1 i g t de verlengde start
baan reeds op enkele honderden
meters vanaf het dorp Jelsum récht
naar de school toe.
Toen men die baan aanlegde heefi
men daar niet eens aan gedacht, zeg'
de dominee.
KOLONEL BOSCH
...wat wil men toch...
van de bewoonde wereld af, we vlie
gen ook zo weinig mogelijk na mid
dernacht en stoppen zelfs als er be
grafenissen. zijn.
Enfin, volgens ds. Gietema heeft
Waar blijft de nieuwe school, vroeg
een huisvrouw uit Jelsum. Ze heb
ben ons die al een jaar geleden be
loofd.
Een schoolhoofd uit Marssum
schetste de schade die het onder
wijs ondervindt. Lesgeven is niet
mogelijk meer. De kinderen zijn
zenuwachtig, onrustig en rumoerig
en er ontstaan situaties waartegen
onderwijzers niet meer zijn opge
wassen.
De heer Nijboer heeft de bezwaren
nog eens samengevat. Het gaat alleen
om het gevaar en het lawaai, over de
defensie-politieke aspecten van de
ligging der basis wil men niet oor
delen. Maar mocht in het kader van
een reorganisatie der luchtmacht een
of meer vliegvelden worden opgehe
ven laat de basis Leeuwarden dan
niet een der laatsten zijn, zei hij.
de actie ook aangekondigd als
.Makkers staakt uw wild geraas"
toch al succes gehad. „Ze vliegen nu
toch lang zo laag niet meer," zei hij
niet ontevreden.
MASCOIA
4711 "CARAT Et» de Cologne
4711 "RHEINGOCD" Eau de Cologne
4711 "MASCOTA" Eau de Cologne
4711 "TOSCA* Eau de Cologne
4711 TROIKA" Eau de Cologne
EAU OE COLOGNE
ËAÜDE
KömsSCH
TROIKA i
Een clandestiene gasaanslaiting
met een rubberslang buiten de gas
meter om is de 32-jarige bewoonster
van een woning in de Doubletstraat
in Den Haag bijna noodlottig gewor
den. In de sla-g was een lek ont-
•taan.
Door het uitstromend» ga* werd
Ae bewoonster, J. J. R.S. onwel.
Zij moest in het ziekenhuis Zuid wal
eer observatie worden opgenomen.
In antwoord op vragen van het lid
van de Tweede Kamer, de heer C. J.
van Lienden (p.v.d.a.), heeft de mi
nister van Binnenlandse Zaken mr.
E. H. Toxopeusmeegedeeld, dat de
burgemeesters van Breda en Gorkum
tot overeenstemming zijn gekomen
over de organisatie van de feestelijk
heden, die verband zullen houden
met de openstelling van de brug
Gorkum—-Sleeuwijk.
Voor de organisatie hiervan is in
Breda een officieel comité gevormd.
In Gorkum is een comité gevormd uit
de burgerij.
(Vervolg van pagina 1)
Het racebootje voer ter hoogte van
's Gravendeel op de druk bevaren
rivier toen plotseling de motor af
sloeg. Schipper Hensens deed ver
geefse pogingen de motor weer op
gang te brengen en hij kon intussen
niet voorkomen dat het ranke scheepje
dwars op de rivier kwam te liggen.
Op dat moment naderde de Zagri 12
al, een nieuw zandsefhp, dat van Dor
drecht onderweg was naar het Hol-
landsch Diep.
De opvarenden van andere in de
nabijheid varende schepen zagen
het gevaar ook, maar hoewel ze on
middellijk alarmsignalen gaven, be
merkte men aan boord van de hoog
boven het water liggende Zagri 12
het stuurloos ronddrijvende scheep
je niet.
Met een enorme klap werd hek
ranke bootje door het zandsehip ge-!
ramd. Aan boord van de andere sche
den zag men dat de vier opvarenden-
met het bootje onder de boeg van de
Zagri 12 verdwenen.
'Ik verlies niet zo gauw. mijn posi
tieven,vertelde schipper Hensens ons
gisteravond, 'maar toen ik onder dat'
grote schip werd gesleurd, dacht ik
dat dat mijn eindje wel eens kon be
tekenen. Ik zag de kiel van het schip
ais een donkere schim boven me en
het duurde een eeuwigheid voordat ik
weer licht zag.'
Toen de Numansdorper, die als een
ervaren schipper erkend staat, boven
water kwam, was zijn eerste gedachte
om te proberen de meisjes te hulp te
komen. Ze kwamen gelukkig allemaal
vlak bij elkaar aan de oppervlakte en
onmiddellijk werden van de sleepboot
en van enkele andere schepen red
dingboeien naar hen geworpen.
Elk van de drenkelingen kreeg er
snel een te pakken, maar door de
snelle stroom was het gevaar toen nog
allerminst geweken. De twee meisjes
die niet kunnen zwemmen, verkeer
den in paniek en voordat schipper
Hensens, die zelf geen zwemgordel
droeg, aan zijn eigen veiligheid dacht;
ging hij hen te hulp.
Hij wist hen vast te houden en werd
met de meisjes aan boord van de
sleepboot getrokken, Mej, Bos had
zich intussen zelf zwemmend in vei
ligheid gebracht.
Het racebootje werd onderste bo
ven drijvend door de Terneuzen 27
geborgen nadat de drenkelingen aan
boord van dit schip waren gebracht
en wat op verhaal waren gekomen
werden ze met een aut» naar huis ge
bracht.
mm
Veilig aan wal na een bang
avontuur: mej. J. Bos (links) en
mej. R. van der Sluis.
(Van een onzer verslaggevers)
De rechtbank te Maastricht heeft
gisteren de 40-jarige bouwvakarbei
der K. B. uit Aken, wegens doodslag
veroordeeld tot drie jaar gevangenis
straf.
B. had op 8 mei van dit jaar in de
woning van zijn zustereen wedu
we te Kerkrade haar kostganger
J. Coumans met een broodmes gesto
ken tijdens een ruzie, omdat het
slachtoffer in handgemeen was ge
raakt met de zuster van verdachte.
De rechtbank verwierp het beroep
op noodweer en veroordeelde B. tot
de helft van de gevraagde straf. (De
:officier van Justitie had aes jaar ge-
eist).
(Van onze soc.-econ. redactie)
De directie van Verschure en Co's
Scheepswerf cn Machinefabriek N.V.
in Amsterdam zegt dat de gang van
zaken in het lopende jaar bevredi
gend is geweest, In een aantal ge
vallen werd de productiecapaciteit
geremd door een tekort aan werk
krachten.
Met uitzondering van de afdeling
scheepsbouw is het bedrijf ruim van
orders voorzien en de directie ver
wacht dat de resultaten over 1960
niet zullen achterbleven bij die over
1959, Waarschijnlijk zal aan het ein
de van het jaar worden -begonnen
met de seriebouw van polyester-
Jachten.
(Van een onzer verslaggever»)
Op bet gevaarlijke kruispunt aan
de Bosscheweg te Best (N.-Br.) id
maandagmiddag omstreeks vier uur
een personenauto, die uit de richting
Eindhoven kwam, aangereden door
een Engelse jeep, bemand met twee
militairen. De boising was zo hevig,
dat zowel de twee inzittenden van de
personenwagen als de Engelsen wer
den gewond.
De personenauto werd bestuurd
door de 32-jarige heer Van Nistelrooy
uit Boxtel, Zijn ongeveer zestigjarige
vader, die naast hem in de auto had
gezeten, bleek er het ergst aan toe te
zijn. Hij overleed nog voor de aan
komst in het Blnnenziekenhiüs te
Eindhoven.
Advertentie (IM.)
A
W$N - ADVOCAAT - LMONAOC
TOT-VmVODR 5KIPPEN:
1 literfles MonaiCo en
1 fles. Orana limo
nade voor de halve
prifS4-.Uheeftdan.een-
reductie van 2.46 en...
2 nieuwe kippen.
Inmiddels is gebleken, dat de merk
tekens door de genie zijn uitgege
ven aan de 41ste intendance-com
pagnie en aan de 112de intendance-
BOS-compagnie. Het eerste onder
deel is gelegerd te Ermelo, het twee
de in de legerplaats De Witten
berg.
De drie merktekens worden vermis'
bij de 112de intendance BOS-com
pagnie.
De aanwijzing dat men moet zoeken
bij Dorst omvat eigenlijk niet meer
dan dat is komen vast te staan, dal
er tijdens het bivak in de omgeving
van deze plaats vrij zorgeloos is om
gesprongen met de merktekens.
Daarbij moet men uiteraard wel in
aanmerking nemen, dat de betrok
ken intendance-militairen niet wis
ten gevaarlijk materiaal in handen
te hebben.
Men ziet overigens ook nog niet a;
van de mogelijkheid, dat de merk
tekens nog ten onrechte in het bezit
zijn van militairen van de 112de in-
tendance-BOS-compagnie. Ooi
daar net men het onderzoek voort.
De LegervooriiohtlngsdleiMrt heeft In
tussen een wat scherper signaie
ment van de merktekens gegeven.
Het zijn ronde doosjes met een mid
dellijn van 54» centimeter (5J cm)
en een dikte van minder dan een
centimeter. Aan de voorkant zit er
een stuk glas op van ongeveer 45
cm in doorsnee, aan de achterkant
een lip om het doosje te openen.
het doosje bevindt zich een vrij
geringe hoeveelheid grijs-groen
poeder, dat in lichte mate radio
actief is. Het kan echter gevaarlijk
zijn, lange tijd aan de straling van
het poeder bloot te staan.
De Lerervoerliehtingsdienst heeft in-
mfddels ook een foto van een merk.
ieken vrijgegeven.
Zij dienen de mogelijkheden om
via de spaarbank speciaal perio
dieke girale overschrijvingen te
doen, te verruimen. Zij zouden kun
nen bemiddelen bij de aan- en ver
koop van effecten, kunnen overgaan
tot het verstrekken van voorschotten
en gaan bemiddelen bij het sluiten
van volks- en andere kleine verzeke
ringen.
Dit pleidooi is opgenomen in het
officiële orgaan van de Nederlandse
Spaarbankbond cn het is van het
hoofd van de afdeling voorlichting
van de Spaarbankbond, de heer F S.
Zuydwijk.
Waarom zouden de spaarbanken de
enige instellingen moeten zijn. die
zich van de raaatscliappelijke om
wikkeling afzijdig moeten houden?
vraagt de heer Zuydwijk in een arti
kel waarin hij onder meer wijst op
het opdringen van de handelsbanken
op spaarbankgebied.
Waarom zouden de spaarbanken
zich beperken tot de ene vorm van
dienstverlening, die indertijd het mo
tief voor hun oprichting is geweest
De verruiming van de financiële be
langstellingssfeer van de spaarder
moet bepalend zijn voor de taakuit
oefening van de spaarbank.
(Van onze soc.-econ. redactie)
B(j de N.V. Machinefabriek Jansen
en Sutorius in Utrecht is de omzet
in het afgelopen jaar flink gestegen.
In oktober zat mer. reeds boven her
jaartotaal van 1959 Een verdere
stijging van de omzet wordt, fo
deelt de directie mee, verwacht.
