Aanval met benzine op
verpleegster: eis 4 jaar
Zuiderkruis brengt
624 spijtoptanten
KAB-Geleen:
.geen subsidie
voor Humanitas
CH U - voorzitter ziet
volop 'vrije kwesties'
Winst van Unilever
in 1960 gedaald
Student stak belager dood uit
noodweer - geen straf gevraagd
Wm
I -jg
Ba
ÜB
Het
sgi
Aanrander (met
mes gestoken)
bekent
Man gedood bij
botsing
Zeer zacht en
regenkansen
Kolendamp eist
slachtoffer
Duopassagiere
bij botsing
gedood
Vrije
BRUVNZEEL
lit
JUS Aspirin
KE NNISaEVING
Concentratie
Misltraam
HET VRIJE VOLK VRIJDAG 24 FEBRUARI 1961
PAGINA 3
Prof. Vos begraven
Nederlands-Belgisch
militair akkoord
Briefkaarten
Eenzame figuur
balpennen
Individuele problemen
SAMEN UIT SAMEN
Geen genade voor subsidie kerkebouiv
In de wet
Zaakvoerder vair
verduistering
verdacht
jjgj Zen Du ook
m élk gezin .gezien'!
OLIEKACHELS
RAD I VECTOR'
CENTRIFUGES
HALVE PRMS
SINGEL 43
Reflexbeweging
Landbouwer onder
trekker gedood
Advertentie 1ST.
Advertentie (I,M.)
Zij die gewend zijn om kousen
te kopen die niet alleen ragfijn,
maar bovendien tot de sterkste
behoren die er zijn, beuoeven
wij niets over Perion te ver
tellen.
Haar dit is niet alleen een aan
bieding Perlons, neen, die zijn
Perions van 2.75 per paar, nu...
méér dan een gulden goed
koper dan normaal.
Dem®r
Zaterdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van deze
Perlonkousen met fijne naad,
20 denier, elastisch boord en
ladderstop in boord en teen,
in courante maten en in mo
dieuze kleuren,
per paar
voor
(Van een onzer verslaggevers)
In Maastricht, zijn geboortestad, is
gistermiddag het stoffelijk overschot
ten grave gedragen van prof. dr. J.
J. Th. Vos, oud-hoogleraar algemene
pathologie asm de rijksuniversiteit te
Groningen.
Prof. Vos, die zaterdag op 73-jarige
leeftijd na een hartaanval m Am
sterdam ovsrleed, verwierf interna
tionale faam op het gebied van de
kankerbestrijding.
Op verzoek van de familie werd
aan het graf niet gesproken. De oud
ste zoon van de overledene, Ch. J.
Vos. dankte voor de belangstelling.
DEN HAAG (ANP) De Nederland
se min*ster van Defensie en de Bel
gische minister van Landsverdediging
hebben in Brussel hun gebruikelijk»
samenkomst gehad, v.-aarbij zij heb
ben besloten de sinds 1948 bestaand»
contacten meer vaste vorm te geven
De opzet is de grootst mogelijke sa
menwerking der beide kriigsmachter
te bereiken
(Van een onzer verslaggevers)
'U liep (och allang met het Idee rond wraak op zuster Westerhuis te
nemen?', zo vroeg de president van de Amsterdamse rechtbank gistermid
dag de 49-jarige meubelmaker Gijsbert van der V„ die op 10 augustus een
32-jarige wijkverpleegster met benzine had overgoten.
De ™an (holle ogen in een mager, scherp gesneden gezicht) antwoordde:
Daar is mij niets van bekend, daar weet niemand iets van.' In zijn stem
klonken agressiviteit en verongclijktheld door. "Dacht u dat," zei de presi
dent, ongelovig naar het dossier wijzend, 'en uw uitlatingen dan. uw brie-
ven en briefkaarten?'
("Van een onzer verslaggevers)
De 20-jarige loodgieter J. D. uit
Amsterdam, die op 7 februari op de
dille Passeerdersgracht in de hoofd
stad door een jonge vrouw tot twee
maal toe in de borst werd gestoken,
oadat hij haar had lastig gevallen,
heeft donderdag tegenover sle zeden
politie bekend, dat hij inderdaad het
plan had deze vrouw aan te randen.
Bovendien is gebleken dat hij een
half uur vóór dit incident m dezelfde
juurt geprobeerd heeft, een andere
jonge vrouw aan te randen.
Het tweede slachtoffer van D. de
27-jange rnej. N. E„ heeft een stiletto
mes te voorschijn gehaaid, toen hij
naar wilde aanvallen. Door de ste
ken verloor de man zoveel bloed, dat
hij naar het Binnengasthuis moest
worden overgebracht.
Dinsdag werd hij uit het zieken
huis ontslagen, maar zijn vrijheid
was slechts van korte duur. Hii is
door de zedenpolitie aangehouden.
Morgen zal hij voor de officier van
Justitie mr. H. Bouma worden geleid.
Maar de verdachte, tegen wie de of
ficier van Justitie wegens poging tot
zware mishandeling met voorbedach
ten rade vier jaar met aftrek en ter
beschikkingstelling van- de regering
eiste, bleef erbij dat hij niet van plan
was geweest de ve.pleegster in brand
te steken en zijn daad, zo verklaarde
hij, was alleen het gevolg geweest van
de biertjes, die hij tevoren m een
café gedronken had.
De verpleegster had de meubelma
ker, die aan een chronische ziekte
lijdt, jarenlang verzorgd en ook zijn
vrouw tot aan haar dood. 'Het is ge
loof ik zo gegaan.' meende de presi
dent. 'doordat zij geregeld bij u thuis
kwam, heeft u zich een verhouding
met de zuster ingebeeld." Zij bleek
daar echter allerminst van gediend te
-zijn en nadat hij eens uit zijn bed
gekomen was en de deur op slot had
gedaan, was zij niet meer teruggeko
men en had een veel oudere collega
de meubelmaker verder moeten hel
pen.
Reeds m het voorjaar zou hij tegen
een buurtgenoot, eveneens een pa
tiënt van zuster Westerhtus en thans
haar verloofde, gedreigd hebben 'haar
wel te zullen krijgen.'
In die richting wezen ook ettelijke
briefkaarten, die de meubelmaker op
dezelfde dag, waarop hij zijn levens
gevaarlijke daad volvoerde, aan ken
nissen had gestuurd.
Of hij ze ervóór of ema geschreven
had was lange tijd het onderwerp van
discussie. Zijn bij de rechter-commis-
saris afgelegde verklaring: 'Ik schreef
ze ervóór,' trok hij ter zitting in.
Hij had de jonge vrouw des mid
dags bij het wijkgebouw van het
Oranje-Groene Kruis aan het Mamix-
plein opgewacht en haar gevraagd
hem voor een aanval te behandelen.
Binnen gaf hij haar een briefje, dat
niets bijzonders behelsde en terwijl zij
zich boog om het te lezen, goot hij
een paar liter benzine uit een bus
over haar uit. De zuster rende gillend
naar de conciërge boven en, zo con
cludeerde de officier van Justitie,
slechts aan deze snelle reactie is het
te danken, dat de verdachte zijn plan
niet heeft kunnen afmaken.
In de rapporten werd hij een een
zame, zich miskend doelende en
jaloerse figuur genoemd. De psychi
ater vond het beter, dat hij voorlopig
uit de maatschappij blijft, omdat het
risico bestaat dat hij weer tot gekke
dingen komt. Hij werd verminderd
toerekenbaar geacht.
Dit het deskundigenrapport bleek
nog dat indien er ook maar één vonk
op één meter afstand van de met
benzine doordient te kleding van de
vrouw was ontstaan, zij in brand zou
zjjn gevolgen, hetgeen met grote
Advertentie (1-M.)
met documenten
inkt
(Van een onzer verslaggevers)
'De gezondheid van de spijt-
over. Ik heb de indruk gekre
gen, dat de gewone voedings
toestand draaglijk is in Indo
optanten laat niets te wensen
nesië. Kleding is blijkbaar
schaars.
Het verliezen van een betrekking,
het zich gepasseerd voelen door In
donesiërs, het weggaan van familie
leden en geestelijke druk zijn meestal
de beweegredenen, die de spijtoptan
ten eeD visum voor Nederland doet
aanvrage».*
Dit vertelde minister C. W. Beer
man gistermiddag aan boord van de
Zuiderkruis, nadat hij tal van ge
sprekken met in Nederland toegela
ten spijtoptanten had gevoerd.
Met de Zuiderkruis kwamen 624
spijtoptanten aan. In totaal 125 ge-
zinen, waaraan één van elf. vijf van
tien. negen van negen en vijf van
acht personen. Vrijwel alle gezinnen
zijn gisteren nog naar hun bestem
ming gebracht met uitzondering van
hen,' die in Noord- en Zuid-Holland
terecht zouden komen.
'Het vinden van pensions is daar
heel moeilijk. En we moeten ten slot
te ook rekening houden met de va
kantiegangers.' aldus minister Beer
man.
Met deze 6'14 mee zijn er nu onge
veer 7500 spijtoptanten in Nederland
toegelaten. Een derde van de 50.000
mensen, die voor het Indonesische
staatsburgerschap in aanmerking
wenste te komen na de soevereini
teitsoverdracht, heeft tot nu toe een
visum voor Nederland aangevraagd.
Als men de verhalen hoort, die de
spijtoptanten aan minister Beerman
vertelden, is het moeilijk om echt
schrijnende gevallen onder de 125
gezinnen aan te wijzen.
'Er zijn echter ongetwijfeld vee"
mensen, die het heel moeilijk hadden
in Indonesië. Die nfoeilijkheden lig
gen meestal op het individuele vlak.'
aldus minister Beerman.
'Tóch zijn er ook spijtoptanten,
die weer terug willen naar Indonesië.
Dat zijn er overigens maar weinig.
De meesten passen zich snel en goed
aan.'
zekerheid zwaar lichamelijk letsel en
wellicht haar dood tot gevolg zou
hebben gehad.
Volgens de officier van Justitie, die
de primair ten laste gelegde poging
tot moord of doodslag vallen liet. was
de meubelmaker met zijn voorberei
dende handelingen zover gegaan, dat
hij, vóór hij een zelfmoordpoging
ondernam, aan een kennis in Zeeland
telegrafisch zijn dood meldde.
Een vrouwelijke relatie van de ver
dachte, zo liet de president nog weten,
had uit angst voor schriitelyke drei
gementen van de man inderdaad een
eind aan haar leven gemaakt. Hierop
wees de officier nog eens, toen deze
de verdachte 'een enorm gevaar
voor de maatschappij' noemde. Aan
de andere kant wilde hij rekmg hou
den met de conclusie van de psychia
ter.
De raadsman betoogde dat de voor
bedachte rade niet bewezen was en
vroeg op wettelijke gronden vrijspraak
of ontslag van rechtsvervolging. De
rechtbank doet 8 maart uitspraak.
A rf.nfrt.f.nti/» 7 "M
V* j
hebben de kinderen onder deskundig toezicht hun eigen
speelparadijs. De Verenigde Naties in het klein én op hun best!
(Van een onzer verslaggevers)
De KAB-centrale te Geleen voert een felle actie tegen de
plaatselijke afdeling van de stichting voor maatschappelijk
werk Humanitas, die het gemeentebestuur om subsidie ge
vraagd heeft.
Alle katholieke raadsleden hebben een brief van de KAB gekregen, en
voor zondagavond is een vergadering in het r.-k. jeugdhuis uitgeschreven.
De Nijmeegse priester \V. Engelen zal dan spreken over "Het Humanistisch
Verbond en zijn neveninstellingen: wat is wat wil en wat doet Humanitas?"
Het subsidievoorstel van B, en W. komt m de raadsvergadering van dins
dagavond, voor de tweede maai reeds, aan de orde.
(Van een onzer verslaggevers)
Bij een botsing tussen een perso
nenauto en een truck met oplegger
is gisteren op rijksweg 32, twee kilo
meter ten noorden van Wolvega, de
41-jarige heer T. Timmermans uit
Steemvijk zo zwaar gewond geraakt
dat hij korte tijd later in het zieken
huis te Heerenveen is overleden.
Het ongeluk ontstond toen de heer
Timmermans een voor hem rijdende
personenauto wilde passeren en
daarbij een (£uck met oplegger die
van de tegenovergestelde richting
naderde, te laat opmerkte. De heer
Timmermans botste metzijn auto
tegen de rechterzijde van de truck
waarna de zwaar beschadigde wagen
in een bermsloot werd geslingerd.
De oplegger van de vrachtauto
raakte na de botsing los van de truck
en kantelde op een juist passerende
derde auto. Ook een vierde auto werd
door de truck geraakt. De bestuur
ders van deze auto's kwamen evenals
de chauffeur van de truck met de
schrik vrij. Door de enorme ravage
werd het verkeer ongeveer twee uur
gestremd.
Het slachtoffer was gehuwd en
vader van vijf kinderen.
Het werd namelijk op 8 februari
voor de eerste keer behandeld. Toen
staakten echter de stemmen: tien
tegen tien.
Tegen waren de 10 KVP-raadsleden
(die m deze raadsperiode als opposi
tie fungeren), voor waren de drie
aanwezige wethouders (waarvan twee
(Van een onzer verslaggevers)
De voorzitter van de Chris-
telijk-Historische Unie, mr.H.
K, J. Beernink, heeft op een
toogdag" van zijn partij te Arn
hem donderdag verklaard, dat
hij actuele politieke vraagstuk
ken ais de wet op de kinderbij
slag, de mammoetwet, subsi
die kerkebouw en omroep- en
TV-regelingen ziet als 'vrije
kwesties'.
'Vrije kwesties* zijn voor hem
vraagstukken waarover geen binden
de afspraken zijn gemaakt bij de ka
binetsreconstructie. De fracties in de
Tweede Kamer kunnen dus in vrij
heid voor of tegen stemmen. De vraag
of er thans sprake is van een extra
parlementair kabinet vond de heei
Beernink niet belangrijk: Hij zag de
huidige regering als een soort tussen
vorm.
Over de kinderbijslag zei de heet
Beernink: Wij laten ons niet dwin
gen door bepaalde (r.-k.) ministers
maar zullen de wet op zijn zakelijke
merites beoordelen. Hij meende dat
de verzekeringsgedachte ten onrechte
in deze wet wordt ingevoerd. Hii zag
wel een taak van de overheid bij
steun aan kinderrijke gezinnen, maar
dan met via een verzekering.
De wet op de subsidiëring van kei-
kebouw kon ook geen genade vinden
ra de ogen van de CHD-voorzitter, in
dien de steun voor de bouw van foe-
zinningstehuizen voor buitenkerkelij
ken worJ" overgelaten aan een rege
ling per .mkliifc besluit.
Deze kwestie dient in de wet te
worden geregeld of uitgesloten te
1 worden.
Op grond van het e.-h. principe
over de christelijke grondslag van
de staat zou dc heer Beernink zich
echter tegen de wet verklaren als
daarin de steun aan humanistische
instellingen werd opgenomen.
De reacties uit christehjk-histo-
rische kring na de jongste kabinets
crisis hadden de heer Beernink wei
geleerd dat er in zijn partij overwe
gend bezwaar bestaat tegen eer. nau
wer samengaan met de antirevolu
tionairen. Het verwiit, dat de CHU in
het voetspoor van de ARP was ge
treden tijdens de crisis wees de heer
Beernink echter af.
Verdacht van verduistering -van
een bedrag of goederen tot een totaal
van 10,000 is te Enkhuizen in ar
rest gesteld de 52-jarige J. van T..
zaakvoerder van het. Aikmaars he
renconfectiebedrijf Spaander en Co.
N.V. De zaakvoerder,- die volledig
heeft bekend, wordt zaterdag voorge
leid voor de officier van Justitie te
Alkmaar. Het bedrijf in Enkhuizen
is ontruimd en gesloten. Het tekort
werd ontdekt bij de laatste inven
tarisatie in december van het vorige
jaar.
Advertentie IM.
aikomstig zijn uit de r.-k. dissidente
de derde is prot. chr.), de vijf r.-k.
dissidenten, en de twee PvdA-raads
leden. De vierde wethouder, eveneens
r.-k.-dissident, was afwezig. Ook hij
had het voorstel gesteund, zodat het
bij zijn aanwezigheid met 11 tegen 10
stemmen zou zijn aangenomen.
'Namens de meer dan 2000 bij ons
aangesloten leden hopen -wij, dat
alle katholieke raadsleden de sub
sidie-aanvrage van Humanitas zul
len weigeren, Een andere houding
zal ons met alleen sterk teleurstel
len, maar ons ook sterk te denken
geven,' aldus de brief van de KAB.
'Humanitas wil sociaal werk doen
onder het stempel: zonder God. Ge
zinsverzorgsters van Humanitas m
Heerlen dat is de ervaring van een
parochiegeestelijke aldaar infiltre
ren katholieke gezinnen met huma
nistische ideeën. Dat dit niet rifijd
openlijk gebeurt maakt voor ons hun
werk des te gevaarlijker en moet ons
dubbel waakzam doen zijn,' aldus de
KAB.
Premier Debré van Frankrijk
brengt een tweedaags bezoek aan het
Algerijnse Saharagebied. Hij zalo.m.
de Franse raketproefbasis in Colomb
Bechar bezoeken.
(Van onze weerkundige medewerker)
De temperatuur is weer bijzonder
in vorm op het ogenblik. In zachte
lucht uit Frankrijk loopt het kwik
met gemak tot tien a dertien graden
Celsius op. Morgen gaat de zon weer
schuil achter frontale bewolking en
stjjgt de kans op wat regen.
Het weer heeft zich het afgelopen
etmaal grillig gedragen. Zeer onver
wacht bracht een storing in de ho
gere luchtlagen fikse regenbuien:
plaatselijk vijf tot tien mm. Achter
dit front is een gebied met opklarin
gen gevolgd, waarin de temperatuur
bij aanvoer van zeer milde lucht tot
tien A dertien graden kon oplopen.
Bordeaux meldde gisteren een ma
ximum van twintig graden Celsius.
Constantine in Algiers bereikte met
27 graden Celsius zelfs al een zo
merse waarde. Vannacht was het
in Frankrijk nergens kouder dan
acht tot elf graden.
Advertentie I BI
i&i
aangénamé- smattit j, .'r'.-b-.
./- aah- kindèren aapgapastéj
rt 'Idbseririg-'-;.-"-f-
veuigheidssluvnng. J
(Van onze corrspondent)
De weduwe Oosterom, wonende
aan de Overtocht te Bodegraven, is
woensdag door kolendampvergifti
ging om het leven gekomen. Toen de
bakker geen gehoor kreeg, opende
hij de deur. Hij zag de wouw aan de
tafel zitten, maar zij was reeds bui
ten bewustzijn. De bakker opende
direct alle ramen en deuren en
waarschuwde een arts. Hoewel meer
dan een uur kunstmatige ademha
ling werd toegepast, konden de le
vensgeesten niet meer opgewekt wor
den.
Wegens liquidatie wordt de
laatste party verplaatsbare
(Becht en Dyserïnck)
direct aan het publiek verkocht
Deze oliekache! zeer geschikt
voor verwarming van bunga
lows, zomerhuizen, boten, cara
vans, studeerkamers, enz
"Verbruik ca. li ct. p. nar
Absoluut reukloos
Desgewenst 5 dagen op proef
Van 105,voor 60,
Binnenkort een liquidatiepartij
die VQuf de
worden aangeboden
Amsterdam
Telefoon 020-221777
(Van onze sociaal-economische redactie)
Ondanks een met 636 miljoen tot 19.652 miljoen gestegen
omzet vertoont de winst van het Unilever-concern over 1960
een flinke daling.
De brutowinst voor belastingen
daalde van 1216 miljoen in 1959 tot
1129 miljoen in het afgelopen jaar.
Na aftrek van belastingen (J 573 mil
joen tegen 594 miljoen m 1959) en
buitengewone verliezen en winsten
resteert een nettowinst van 550
miljoen, dat is 90 miljoen minder
dan een jaar tevoren.
Ondanks deze daling van de winst
ontvangen aandeelhouders van Uni
lever tuch een hogere dividenduitke
ring. Voorgesteld wordt namelijk een
slofdividend van 13 percent uit te
keren, waardoor het totale dividend
over het afgelopen jaar 21 percent
zal bedragen tegen 20 percent over
1959.
De winstdaling, zo blijkt uit de
gedetailleerde cijfers, trad voor het
grootste deel (75 van de 90 mil
joen) in het tweede halfjaar op,
in welk tijdvak ook de omzetstij
ging veel geringer was dan in de
eerste helft.
De winstdaling 'was bij het Engelse
deel van het concern sterker dan bij
het Nederlandse deel. In hoeverre de
Pianta-affaire nog van invloed is ge
weest op totale omzet en winst van
Unilever blijkt niet uit het thans
uitgegeven communiqué.
De 29-jarige mevrouw H. II. Wisse
uit Wassenaar is gisteravond op de
rijksweg 13 te Delft van de duo van
een motor geslingerd en zwaar ge
wond naar het Hippolytusziekenhuis
vervoerd, waar zy kort na aankomst
is overleden.
Het ongeluk gebeurde omstreeks
acht uur ter hoogte van de Pauwmo
len toen een Volkswagen ten gevolge
van slippen dwars op de weg kwam
te staan. De 34-jarige motorrijder
C. Th. Wisse, schilder uit Wasse
naar, naderde met zijn echtgenote
op de duo. De berijder merkte de
auto op het laatste moment op, wist
nog uit te wijken, maar slipte. De
vrouw werd van de motor geslingerd
en bleef zwaar gewond op het weg
dek liggen. Zij laat vjjf kinderen
achter.
(Van een onzer verslaggevers)
De officier van Justitie te
j meende, dat een beroep op noodweer
gerechtvaardigd was.
De beklaagde is een eenzame figuur,
Groningen heeft gistermiddag I ,^,^3 officier, die de zelfkant van
het leven zocht. Op een avond ont-
ontslag van rechtsvervolging
gevraagd tegen de 26-jarige
J. M. D. uit Eygelshoven, tot
voor kort student in Gronin
gen, die vorig jaar in de nacht
van 1 op 2 juli de ex-echtge
noot van zijn 'vriendin' de
30-jarige Hoekstra een dode
lijke steek met een zakmes
toebracht.
De tenlastelegging luidde doodslag,
subsidiair mishandeling de dood ten
gevolge hebbende. Maar de officier
moette hij een meisje, met wie hij
betrekkingen aanknoopte. Gezien de
vrij kinderlijke structuur van ver
dachte valt aan te nemen, dat hij
niet wist met een prostituee te doen
te hebben. Zij had hem verteld in een
ziekenhuis te werken..
Op de bewuste avond had de ex-
man van zijn "vriendin' met een ken
nis de afspraak gemaakt. D. af te
tuigen. Toen de beklaagde dan ook
dr i.iati op zich af zag 'tormen mei
een stuk hout in de hand en boven
dien diens vriend ontwaarde, moet
hij in een reflexbeweging Hoekstra j gen uitspraak doen.
hebben neergestoken. Aldus de offi
cier.
Als getuige werd gehoord de 28-
jange Zwaantje B. uit Groningen, de
ex-echtgenote van het slachtofier.
die in 1958 van haar man was ge
scheiden. daar deze haar betichtte
van het achterhouden van verdien
sten
Zij verklaarde op die bewuste
avond met haar vriend naar huis te
zijn gereden. Daar bleek, dat haar
ex-man m het huis was geklommen
Toen zij de voordeur opende,
stormde Hoekstra onder het uiten
van de kreet: 'Waar is die student?'
op verdachte toe.
De raadsman verklaarde in zijn
pleidooi deernis te hebben met het
slachtoffer, maar-ook met zijn |eug-
dige cliënt. Hij toonde zich erkente
lijk voor de clementie van de offi
cier.
De rechtbank zal over veertien da-
"Liet verschijnsel van de concen-
L tratie van ondernemingen.de
samensmelting van kleine tot
grote eenheden, is niet nieuw.
Reeds meer dan honderd jaar ge
leden heeft (o.a.) Marx er insnij
dende opmerkingen over ge
maakt.
Maar de concentratiebeweging
heeft in de afgelopen jaren een
bijzondere nieuwe impuls gekre
gen. De opsomming die onze so
ciaal-economische redactie heeft
gegeven van de fusies en overne
mingen van bedrijven in de
laatste twee jaar, die ver
scheidene kolommen besloeg,
toont duidelijk aan. hoe snel het
op het ogenblik gaat.
Zonder twijfel is de naderende
Euromarkt op dit ogenblik een
van de belangrijkste drijvende
krachten naar concentratie.
Door de Euromarkt zal immers
een veel groter afzetgebied ont
staan en daarmee ook meer mo
gelijkheden om in veel grotere
series te produceren dan tot nu
toe het geval was. Daardoor ont
staan mogelijkheden, vooral voor
grote bedrijven. Alleen grote of
nauw samenwerkende bedrijven
zullen alle nieuwe exportmoge
lijkheden kunnen benutten An
derzijds zal door het wegvallen
van invoerrechten de concurren
tie van de kant van bedrijven in
andere Euromarktlanden toene
men. Ook dit is een factor, die tot
aansluiting noopt.
En ten slotte zijn er vele ('"en-
tallen Amerikaanse bedrijven, die
binnen het grote gebied van de
Euromarkt vaste voet willen krij
gen en die dat niet zelden doen
door samenwerking te zoeken met
reeds bestaande bedrijven in de
Euromarkt.
A nders dan men vroeger wel
eens gedacht heeft, betekent
deze concentratie intussen niet,
dat het kleine bedrijf als zodanig
verdwijnt (al zullen veel kleine
bedrijven het wel moeilijk krij
gen) en evenmin, dat nieuwe be
drijven geen kans zouden maken.
Wat dit laatste betreft, namen
als Van Doorne en Verolme be
wijzen wel. dat het ondanks
alle klachten over overheidsin
grijpen en hoge belastingen
ook na de oorlog mogelijk is ge-
wpest nieuwe bedrijven groot te
maken. Trouwens in alle delen
van ons land vindt men tiental
len middelgrote industrieën, die
in de laatste tien jaren zijn op
gekomen.
UT is zeker geen reden de groei
naar grotere eenheden als een
op zich zelf ongewenste ontwikke
ling te zien. Integendeel: de con
centratie geeft de mógelijkheid
de produktiviteitsstijging te be
reiken, die onontbeerlijk is voor
de welvaartsgroei die wij wensen.
Concentratie? Akkoord, mits we
er voor zorgen, dat naast en zo
nodig tegenover de grote onder
nemingen een ten minste even
sterk overheidsgezag komt te
staan, opdat niet alleen het bij
zondere belang van de (mach
tige) combinatie, maar vooral ook
het algemeen belang tot zijn
recht komt. Hier ligt een zeer
zware taak, niet alleen voor de
nationale overheid, maar vooral
ook voor de Europese Commissie,
het bestuur van de Euromarkt,
wier kartelpol'tiek nog in de
kleinste maat kinderschoenen
staat.
Daarnaast betekei.*" de ontwik
keling ook een enorme concen
tratie van macht binnen de
grote ondernemingen. Macht die
op dit moment niet of nauweliiks
gecontroleerd wordt uitgeoefend.
Naarmate de concentratie voort
schrijdt en dat gebeurt in ijl
tempo wordt het vraagstuk
van de hervorming van de struc
tuur van de grote particuliere
onderneming urgenter.
Tn de c.a.o. voor de sigarenindus-
x trie, waarvoor de onderhan
delingen thans zijn afgesloten,
staat te lezen: Een werknemer
wiens vrouw bevalt, krijgt daar
voor één vrije dag. ook als deze
gebeurtenis op een zaterdag of
zondag plaatsvindt.
Dat is juist, want de vader
heeft dan binnens- en buitens
huis gewoonlijk wel wat te doen
en van werken komt toch niet
veel.
Maar de c.a.o. zegt ook: Is er
sprake van een miskraam onder
de 7 maanden, dan geniet hij een
halve vrije dag.
Er zouden bittere grapjes te
maken zijn over zoveel rekenkun
dige zuinigheid. Mogelijk zal. de
praktijk menselijker zijn dan de
c.a.o. In elk geval is er thans één
punt waarop de c.a.o. bij een vol
gende herziening gewijzigd kan
worden. Op dit punt is deze c.a.o.
een miskraam.
Gisteren is in I.ewedorp onder de
gemeente 's-Heer-Arendskerkc de 72-
jarige landbouwer M. V. tijdens
werkzaamheden op het land onder
een door hem bestuurde zware land
bouwtrekker bekneld geraakt. H(j
was op slag dood.
Koningin Fabioia en prinses
Paoia van België zullen op 26 maart
niet kunnen deelnemen aan de al
gemene verkiezingen, enerzijds om
dat zij op 1 juli 1959 geen zes maan
den in België waren gedomicilieerd
en anderzijds omdat buitenlandse
vrouwen, die door huwelijk de Bel
gische nationaliteit hebben verkre
gen, de eerste tien jaar slechts bij
gemeenteraadsverkiezingen mogen
stemmen.
