aan
Het Trekpaard' valt
dr. Hugenholtz
Ach terhoedegevech t
om coupeerverbod
van paardestaarten
...maar de
Metamatic
dóét 't nu
DEZE ZOMER: VOGELZEGELS
Kinderbijslag vooral
praktisch bezien
Dantumadeel
in zak en as
ASPIBIIN
Na 4LeCouple'thans de 5
Weduwe geeft aanstoot, Justitie slaat toe
Honderden bewijzen
laatste eer aan
Vader der Expogé's
Bouwbedrijf
al begonnen
met 5-daagse
i I?
Vrije
Volk
fNjEj>£j^iA MPMmmm
Prof. Oud op WD -congres
Tweede fase'
loonpolitiek
in bespreking
BUISMAN
Brand: half
miljoen schade
Elk wat gils
Het
Vcirboclei-i
doorgang
Anderzijds***
WELTERUSTEN
Personencontrole
binnen Benelux
toegestaan?
WMMWWI
eri ntr ook
kinder-<AS PI BI l\i
Kleuter verdrinkt
te Tiet jerk
HET VRIJE VOLK ZATERDAG 18 MAART 196)
PAGINA 3
(Van een oneer verslaggevers)
Een verbitterd achterhoedegevecht ls uitgebroken over het
op 1 maart jl. in werking getreden coupeerverbod voor paarde-
staarten, dat deel uitmaakt van de nieuwe Dierenwet.
Secretaris Chr. Oomen van de Koninklijke Vereniging 'Het
Nederlandsche Trekpaard' heeft gisteren tijdens de algemene
vergadering in Den Haag bij het uitbrengen van zijn jaarver
slag een felle aanval gedaan op mr, dr. W. Hugenholtz, voor
zitter dei* Nederlandse Vereniging tot bescherming van Dieren
De laatste leverde gisteravond een kort en krachtig commen
taar: 'Vuilspuiterij, meneer!'
Datum geivijzigd
Strafbaar
(Van onze parlementsredactie)
Het is een misverstand dat de algemene kinderbijslagverze
kering een punt van het program van het kabinet-De Quay zou
uitmanen. Een tweede misvatting is dat een kabinet van alles
wat het op zijn program heeft staan, kabinetskwesties zou moe
ten maken. Het geeft veel meer bevrediging als er zonder der
gelijke druk een oplossing wordt bereikt.
Meeste kritiek
BESLOTEN
De gemeente zal in elk geval
wel lang nodig hepben om voor
de dag te komen met een be
groting voor 1961 waaraan pro
vincie en rijk hun goedkeuring
kunnen geven.
in élk gezin „gezien!"
(Van een onzer verslaggevers)
Bijna vijf jaar nadat de Am
sterdamse burgemeester mr. A.
J. d'Ailly persoonlijk heeft
moeten optreden tegen net on
zedelijk geachte en op een plein
geexposeerde beeld 'Le Couple'
van Lipchitz, is de hoofdstad
donderdag geconfronteerd, met
een soortgelijke affaire.
Ditmaal gold het de kunst
uiting 'La veuve du coureur' de
weduwe van de wielrenner) van
Robert Muller, welke is verban
nen door twee officieren van
Justitie en twee hoofdinspec
teurs van politie.
MfiO-TAPWT
(Van een onzer verslaggevers)
Het podium was vrijdagmiddag één groot bloemperk. Kleine
tuiltjes fresia's, boeketten en grote kransen bedekten alle mar
mer, toen daar onder de blauwwitte banier van de oud-illega
len uit Haarlem de kist was opgesteld met het stoffelijke over
schot van Karei van Staal. Meer dan vijfhonderd mensen ston
den dicht opeen in de aula van het Westerveldse crematorium.
VOOR KOFFIE OP Z'N BEST!
ahpoederkoffie is)
Wordt weldra een Lachweek de
mode
dan is ook voorziening geboden
in 'n Hijg- en een Rilweek,
een Zwijg- en een Gilweek,
want iedereen heeft zo zijn
noden
Advertentie I.M.
Kunt a met slapen door reumatiek,
spit, ischias, hoofd- en aeoHwpijneii.
neemt, dan Togai. Togal verdrijft snel
en afdoende die pijnen, en tt slaapt
daardoor weer rustig de gehele nacht.
Togal kan baten waar andere midde
len falen. Togal zuivert de meren en
ie veilig voor hart en maag Bij apoth.
en drog. 0,95, 2,40 en 8,83.
(Van een onzer verslaggevers
Bet Tweede-Kamerlid Peten
'k v.pheeft er de minister van
Buitenlandse Zaken op geattendeerd,
dat op bepaalde plaatsen langs de
binnengrenzen der Beueluxlanden
door de Koninklijke Marechaussee
personencontrole wordt uitgeoefend.
Hb vraag of dit niet in strijd is met
artikel 2 van de Benelux-overeen-
komst inzake de verlegging van de
personencontrole naar de buitengren
zen van het Beneluxgebied.
rh
(■Van een onzer verslaggevers)
Slechts 24 uur na het betreu
renswaardige misverstand
rondom 'La veuve du coureur'
is het Stedelijk Museum erin
geslaagd, via een dramatische
'coupe de théatre' zijn repu
tatie van degelijk kunstcentrum
terug te winnen.
Dit gebeurde gedurende een
druk bezochte persconferentie
tijdens welke «La veuve*
werd angstvallig doodgezwegen
een tweede poging werd
ondernomen om de tekenma
chine 'Metamatic' 17' van de
Zwitserse kunstenaar Jean
Tinguely, deel uitmakend wan
de expositie 'Bewogen Bewe
ging', te doen functioneren.
Nadat een eerder onderno
men soortgelijke poging jam
merlijk was mislukt, slaagde de
kunstenaar thans glansrijk in
zy'n opzet.
Onder luide bijval van de
vrijwel in zijn geheel opge
komen hoofdstedelijke kun-
stenaarsbent, produceerde de
hortend rondrijdende en proes
tende Metamatic bijzonder
goed gedisponeerd aan de
lopende band nonfiguratief
werk, dat alleszins veelbelo
vend mag worden genoemd.
Het meest bewonderenswaar
dige aan het apparaat was, dat
het zijn uitlaatgassen opspaar
de in een steeds uitdijende bal
lon, die een omvang van zo'n
twee meter bereikte alvorens
met een luide knal open te
barsten. Het wachten is thans
op de Metamatic 18.
r De secretaris van Het Trekpaard
had gezegd dat een mededeling van
dr. Hugenholtz, dat de voorbereiding
en opstelling van het ontwerp van
■wet in 3951 was geschied, hem had
bevreemd, 'omdat deze vereniging
van dierenbeschermers at in de oor
logsjaren een brochure heeft ver
spreid waarin met een conpeerverbod
werd gedreigd.'
HJ las uit deze van 1941 daterende
brochure een passage voor, waarin
met zekerheid aangekondigd werd
dat binnen afzienbare tijd een die
renwet inclusief coupeerverbod tot
stand zou komen. Dit naar aanlei
ding van een op 8 maart 1941 in Ful-
chri studio in Den Haag gehouden
bijeenkomst, waar Oberregierungsral
dr. Pschorr een inleiding hield ovei
wat in Duitsland op het gebied van
wettelijke dierenbescherming toi
«tand was gekomen.
Volgens de heer Oomen is dezelfde
brochure met weglating van de.
door hem vermelde passage en met
wijziging van de datum 20 maart 1941
in 20 maart 1949 onlangs voor de
stemming over het coupeerverbod
aan de leden der Sta ten-Generaal
toegezonden
"Het is wel bijzonder teleurstellend,'
aldus de heer Oomen, 'dat thans mei
medewerking van de overheid en een
kamermeerderheid datgene werke
lijkheid kon worden, waarmee wij in
de bezettingsjaren werden bedreigd,
'Ze gooien met modder.' zei dr. Hu
genholtz gisteravond. 'Met die bij-
eenkomst m 1941 heeft de vereniging
noch ik zelf iets te maken. Twee be
stuursleden zijn toen wezen luisteren
naar die Duitser, maar het toenmali
ge hoofdbestuur heeft zich Gedistan
tieerd en de Duitsers zijn cr niet in
geslaagd aan te pappen
Zelf ben ik pas in 1949 in het
hoofdbestuur van de Dierenbe
scherming gekomen, en m 1851 heb
ik een ontwerp-Dierenwet gemaakt,
waarvan het overgrote deel door de
regenng is overgenomen.
Van die brochure heb ik vandaag
pas gehoord. Die is in 1041 geschre
ven door een inmiddels overleden
Amsterdamse dierenarts, en in 1948
herdrukt voorzover hij betrekking
had op het coupeerverbod De direc
teur van de vereniging heeft het stuk
zonder overleg met het bestuur aan
de kamerleden gestuurd. Persoonlijk
zou ik dat afgeraden hebben.'
Op de mededeling dat de trek
paardfokkers en de georganiseerde
landbouw met alle ten dienste staan
de middelen, de strijd zouden voort
zetten tot het coupeerverbod onge
daan zou zijn gemaakt,'had dr Hu
genholtz het volgende commentaar
'Vertelt u ze dan maar dat over
twee weken mijn "Commentaar op de
Dierenwet' verschijnt. Het is 290
bladrijden lang, en bevat 25 voorstel
len tot wetswijzigingen. Daarbij is
ook het voorstel om het onder zich
hebben, kopen, verkopen en vervoe
ren van geconpeerde paarden straf
baar te stellen.'
En met iets spijtigs in zijn stem
voegde hij daaraan toe: 'Behalve na
tuurlijk als aangetoond kan worden
'dat het voor 1 maart gecoupeerde
paarden zijn.'
Het standbeeld van Ferdinand
de Lesseps, de ontwerper van het
Suez-kanaal, dat m Port Said by de
ingang van dit kanaal is opgesteld,
zal worden vervangen door een zes
meter hoog beeld van een „Afrikaan
se reus" als symbool van het Afri
kaanse ras, dat beïig is zich van zyn
ketenen te bevryden.
Advertentie
wr?"
v f iv-
De zomerzegels
1961 zijn gewijd aan
de strand- en weide
vogels in Nederland.
De 4-centszegei
draagt de afbeelding
van een meeuw, die
van 6 cent een schol
ekster, die van S een
wulp, die van 12 een
kluut en die van 30
een kievit.
De zegels zijn ont
worpen door de Veer-
se kunstenaar Dirk
van Gelder.
Dit is de gezichtshoek van waaruit prof. mr. P. J. Oud, voorzitter van de
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, het netelige vraagstuk van de
algemene kinderbijslag beschouwt, dat, zoals bekend, in de KVP hoge
prioriteit geniet.
Laat ons de zaak toch bovenal van de praktische kant bezien, zo heeft
de liberale aanvoerder vrijdagavond betoogd in zijn rede voor de jaarlykse
algemene vergadering van de VVD te Botterdam. En hij eindigde dit deel
van zijn beschouwingen met het stellen van een vraag, zonder deze te be
antwoorden: "Is het nu uitgesloten dat wij het eens worden over een defi
nitieve regeling, gebaseerd op de sociale overweging, dat er bevolkingsgroe
pen zijn, die In de kosten verbonden aan het verzorgen en opvoeden hunner
kinderen behoren te worden tegemoet te komen? Ik kan dit denkbeeld
fhanis niet verder uitwerken...'
Ook de kwestie van de mammoet
wet (regeling van het voortgezet on
derwijs) mag volgens prof. Oud met
worden opgelost 'onder politieke druk'.
Zijn weliswaar uitvoerige, maar wei
nig concrete uiteenzetting over dit
onderwerp mondde uit in een pero
ratie over de dynamiek en de pro
gressiviteit van het liberalisme.
Men moet bijtijds de bakens weten
te verzetten. 'Dat het socialisme dit
onvoldoende heeft onderkend, he»"
ertoe geleid, dat het meer en mt
het gevaar is gaan lopen te stranden
op de zandbank van het conserva
tisme.'
Prof. Oud greep de gelegenheid van
dit congres aan om nog eens van leer
te trekken tegen de antirevolutio
nairen en de ehristelök-historischen,
die immers m december met hun
woningbouwmotie de confessioneel-
liberale coalitie op haar grondvesten
hebben doen schudden.
Niet alleen de protestans-christe-
lijke kamerfracties, ook de antirevo
lutionaire ministers kregen hun fou
ten breed uitgemeten. Deze bewinds
lieden hebben het landsbelang niet
gediend, het heeft hun aan staats-
manswysheid ontbroken enzovoorts.
Op elk der samenwerkende groepen,
zo sprak de liberale fractieleider ver
manend, rust de plicht crises van
deze soort te voorkomen. Laat men
ait het gebeurde in leder geval deze
les trekken.
Over vraagstukken als dat van
Nieuw-Gmnea, over de Europese ver
houdingen, over huren, lonen en prij
zen wist prof Oud weinig of geen
nieuws m het midden te brengen.
Uiteraard putte hij zich uit in lof
tuitingen op de binnenlandse politiek
van. het kabmet-De Quay
Het kabinet zal er, aldus prof Oud,
verder verstandig aan doen de zaken
waarvan het politieke kwesties meent
te moeten maken, 'te beperken tot die
waaromtrent alle ministers hoofd
voor hoofd van oordeel zijn, dat zij,
als de Kamer de regering met wil
volgen, de verantwoordelijkheid voor
het beleid met langer kunnen dragen.
In de zaken die daartoe met behoren,
zou de regering bereid moeten zyn
zich neer te leggen bij de beslissing
van de Kamer.' Zulk een vrije kwes
tie zou dan in het bijzonder die van
de kinderbijslag voor zelfstandigen
moeten zijn.
(Vei volg van voorpagina)
Dit is echter de taak van de GSW-
eommissie, de commissie voor de Ge
meentelijke Sociale Werkgelegenheid.
Zij dient de beslissingen te nemen,
doch zij heeft in twee jaar niet ver
gaderd
Het ryk, dat 90 percent subsidie
geeft op de lonen van de mensen die
in beschutte werkplaatsen werken,
eist thans een bedrag van 250.000
gulden terug omdat de mensen niet
volgens de richtiynen van het rijk in
de beschutte werkplaats zyn opge
nomen.
Het schynfc dat het ryk heeft mee
gedeeld dat dit slechts een gedeelte
is van het geld dat het zal terug
vragen.
De inwoners van Dantumadeel
kregen gisteravond geen kans iets
van de beraadslagingen en de interne
conflicten te vernemen De deuren
van het buurthuis 'De Sprankel' in
Murmerwoude, waar de raadsverga
dering werd gehouden, bleven dicht.
Zy gingen slechts voor een kwartier
open om de zitting formeel openbaar
te maken.
De noodlijdende gemeente Dantu
madeel, die altijd al In grote finan
ciële moeilijkheden verkeert, is door
deze eis van het ryk van bij elkaar
715.000, die misschien nog hoger
wordt, nagenoeg failliet, voor zover
dan een gemeente failliet kan gaan.
Advertentie I.M
De affaire i» dubbel pijnlijk aange
zien het gewraakte voorwerp deel uit-
maakte van een grote expositie in
hei voornaamste gemeentelijke mu
seum (bet Stedelijk Musenm), tegen
de directeur, jonkheer W. H. 3-
B. Sandberg, wellicht proces-verbaal
sal worden opgemaakt.
'Ik acht,' so verklaard* d« Amster
damse officier van Jusitie mr. W.
Tonckens gistermorgen dienaangaan
de, "het voorwerp obsceen en aanstote
lijk voor de eerbaarheid. Onmiddel
lijk toen ik het zag zei ik: Dit moet
van de tentoonstelling worden ver
wijderd.'
De onderhavige tentoonstelling,
vorige week onder enorme belang
stelling geopend onder de titel 'Bewo
gen Bewegmg', toont een aantal sin
guliere en vaak elektrisch gedreven
machines, die na een druk op de
knop ia beweging komen
Van de honderden geexposeerde
apparaten trokken bovenal de aan
dacht: een machine die tekeningen
vervaardigt en de genoemde 'Veuve'
die door onze recensent werd beschre
ven als een 'home-trainer'.
'Veie dames hebben wij zien blozen,'
zo voegde hij eraan toe, .°ls zij dit
apparaat niets vermoedend ui wer
king stelden. Men moet het zien om
het ten voile op zijn realistische
waarde te kunnen schatten.'
Naar thans blijkt hebben verschil
lende bezoekers zich aan het appa
raat gestoten en klachten gedepo
neerd bij de politie. Gevolg hiervan
was dat de hoofdinspecteurs van de
zedenpolitie C. J. de Dood en T. C.
J. Sanders zich donderdag incognito
en ter bescherming van de openbare
zedelijkheid, onder de kunstminnen
de museumbezoekers mengden.
Nadat zij enkele klassen met school
kinderen hadden gepasseerd, die in
het kader ra de onderwijsvernieu
wing de tentoonstelling bezochten,
stonden zij voor het voorwerp waar
van deze insiders terstond vaststel
den dat het obsceen was.
Om drie uur 's middags verlieten de
politiemannen de expositie, waarna
zij zich met de officier Tonckens in
verbinding stelden, die zich verge
zeld van de substituut-officier mr. H
B o u m a spoorslags naar de aan
gegeven plaats begaf.
Het wonderlijke verschijnsel deed
zich voor dat de openbare aanklagers
in de aanvang mets obsceens aan de
Veuve konden ontdekken De oorzaak
hiervan kon meteen door de actieve
Advertentie 1M
lETOPKBMDRAAOt
Deze grote belangstelling was het
bewijs hoezeer de oprichter van de
bond van ex-politieke gevangenen
voor Nederland en ook voor de nazi-
slachtoffers in het buitenland heeft
betekend. Veelsoortig waren de acta
viteiten van Karei van Staal, de va/
der der Expogés, die op 71-jarige leef
tijd is heengegaan.
Daaraan herinnerde de oud-mmis-
ter-president dr "W. Drees, die naar
voren trad om namens de Partij van
de Arbeid een woord te spreken. Hij
kenschetste hem als de man wiens
werk steeds werd beheerst door
warme gevoelens van menselijkheid.
Hij sprak ook over de grote geest
kracht die Karei van Staal had ge-
sond m fiuchenn aid en over de hulp
die hij opnieuw na de oorlog had ge
boden aan de slachtoffers van de
terreur. "Daarover ging ons laatste
gesprek toen ik hem kortgeleden nog
m volle levenslust voor het laatst
heb ontmoet.'
Ook m internationaal verband iz
Karei van Staal werkzaam geweest.
Daarvan getuigde baron Coppieters
d'Wallandt, sprekende namena de
internationale commissie ter bestrij
ding van het concentratiekamp
systeem. 'Hij was daarin een van de
eersten en ook het beste element.
Verder gewaagden ook de Fransman
Degois uit naam van de FILRID, de
internationale federatie van gedepor
teerden, en dr. Unger uit Bonn, van
zijn meer dan nationale betekenis.
Het kamerlid Smallenbrock van de
ARP vertegenwoordigde het hoofd
bestuur van de Stichting 1940/1945
en mr. G, Ch. Aalders gaf namens de
Expoge uiting aan de waardering der
ex-polilieke gevangenen. 'Zolang die
er zijn, zal er eer betoond worden
aan zijn nagedachtenis. Daarom is
dit niet de laatste eer die wij be
wijzen.'
Een vertegenwoordiger van de
Vereniging van Foresters, waarvan
de overledene tientallen jaren hd ls
geweest, voerde het woord. Ook uit
naam van de directie, de commissa
rissen en het personeel van de Haar
lemse drukkerij Boom Ruygrok.
waarvan Karei van Staal tot voor een
jaar directeur was, werd hij geeerd.
Zyn grote werkkracht en ook zijn
progressiviteit als het ging om de
belangen van de personeelsleden
werden gememoreerd.
Hu vriend, de heer H. van Delüen,
sprak een dankwoord voor de zeer
ontroerende blijken van belangstel
ling die men had ondervonden.
De plechtigheid, die men was be
gonnen met het spelen van het 'Mor
genrood'. werd besloten met het 'Aan
de strijders'.
politiemannen worden opgehelderd
onbekenden hadden onmiddellijk ns
hun vertrek het meest aanstootgeven
de onderdeel van de kunstuiting ter
sluiks verwijderd.
De aanwezigheid daarvan was ech
ter door de politie geconstateerd,
zodat tóch kon worden opgetreden.
De directeur van het museum zegde
toe het voorwerp te zullen verwijde
ren, hetgeen inmiddels ls g»schied
het werd veilig opgeborgen in de kel
ders van het museum welke ontoe
gankelijk Zijn voor onbevoegden,
'De weduwe was mij,' zo verklaarde
jonkheer Sandberg later, *nlet bijzon
der opgevallen.
Officier Tonckens weet nog niet of
hij tot vervolging zal overgaan. "Het
artikel 240 strafrecht is hiervoor,' zo
luidt zijn $tandpur.t, 'ruim genoeg.'
Volgens het genoemde artikel wordi
hij die een aanstootgevend voorwerp
tentoonstelt, dat hem ais zodanig be
kend was, gestraft met een gevange
nisstraf van ten hoogsi ---en jaar oi
ƒ6099 boete. In het m'r.Scr ernstig
genomen geval dat Iemand een voor
werp tentoonstelt waarvan hü kor
vermoeden dat het aansteotgevenc
waa stelt lid twee van het artikel di.
gevangenisstraf op ten hoogste ze
maanden.
(Van onae soc.-econ. redactie)
De looncomnussie van de Stichting
van de Arbeid heeft met vertegen
woordigers van de regering en het
College van Rijksbemiddelaars een
bespreking gehad over de zogenaam
de tweede fase van de vrijere loon
politiek. Nu in dit jaar een zeer
groot aantal collectieve arbeidsover
eenkomsten moet worden vernieuwd,
moet oorden uitgemaakt hoe even
tuele loonsverhogingen dienen te wor
den berekend,
In het overleg hebben de regenngs-
vertegenwoordigers op de grootst
mogelijke voorzichtigheid en matig
heid aangedrongen Het is bekend
dat de regenng vooral na de revalua
tie van de gulden de grootste terug
houdendheid m acht wil nemen
In de Tweede Kamer is gebleken,
dat zij van mening is dat de loon
stijging de stijging van de produku-
viteit heeft overtroffen Bovendien
verwacht zij dat de pioduktiviteit
met m dezelfe mate zal blijven toe
nemen als in 1960 het geval is ge
weest.
Over de wijze waarop de loonsver
hogingen moeten worden berekend,
is verschil van mening tussen het
bedrijfsleven en de regering. Over
dit verschil heeft de heer I. Baart
enkele dagen geleden vragen aan de
regering gesteld.
De berekeningswijze die de rege
ring voorstaat leidt tot uitkomsten
die tot. 20 percent lager liggen, da»
die welke door het bedrijfsleven wor
den berekend. De besprekingen heb
ben nog met tot resultaten geleid.
(Van een onzer verslaggevers)
De driejarige Gysbertus Jonkers,
een zoontje van de hervormde predi
kant G. Jonkers te Tietjerk, is vrij
dagmorgen in een onbewaakt ogen
blik in een sloot geraakt en verdron
ken.
De moeder zocht het kind toen zij
het miste en vond het in de sloot Zij
bracht het zelf op het droge. Hoewel
direct kunstmatige ademhaling werd
toegepast, mocht dit niet meer baten.
Advertentie T.M.
eos/wt
(Van een onzer vei staggevers)
De sneeuwbal van de werktijdver
korting xs nu ook het bouwbedrijf
binnengerold. De directie van het
aannemersbedrijf N.V. B. J. Nijhuis
en Zonen te Rijssen (Ov.) heeft be
sloten tot invoering van de verkorte
werkweek.
De N V. Nijhuis, die met bijna 400
werknemers tot de grote aannemers
m het land behoort, loopt hiermede
vooruit op de onderhandelingen in
het bouwbedrijf. Algemeen werd er
rekenmg mee gehouden dat m deze
bedrijfstak de werktijdverkorting zou
ingaan in juni bij de aanvang van
het nieuwe vakantiebonnenjaar.
Een brand, die naar schatting een
half miljoen gulden schade heeft ver
oorzaakt, vernielde gisteren een ge
deelte van de geboui .en van het com
plex van de Land- en Tuinbouw Bond
aan het Noordhollands Kanaal.
In korte tijd stonden de showroom
en magazijnen voor landbouwwerk
tuigen in lichterlaaie. Van de machi
nes en apparaten kon men vujwe!
mets redden.
Magazijnmeester C. J. Witte en
chef-monteur W. Smit ontdekten
deze brand, die omstreeks acht uur
uitbrak Men probeeide het vuur mei
schuimblussers te bedwingen doch
pas na de komst van de brandweei
van Heiloo kon het worden geblust.
Van het gebouw bleef een puinhoop
over. Uit het kantoor kon slechts een
telmachine, de kassa en een bat
kaarten worden geborgen.
r)e aandeelhouders van de Ko-
ninltlijke Petroleum Maat
schappij hebben alle reden om
tevreden te zyn. Hoewel de winst
van de maatschappij niet sterk
is gestegen, stelt de directie voor
een fiks dividend uit te keren:
evenals verleden jaar 26percent
tn conta ten en bovendien nog
10 percent (vorig jaar 2%) in
aandelen. Aangezien deze aan
delen op de beurs ruim zeven
maal zoveel waard zijn als de no
minale (oorspronkelijke) waarde
bedraagt, betekent deze uitkering
van dividend plus gratis aandelen,
dat men per aandeel van 20,
nominaal ook ongeveer 20,—
aan waarde uitbetaald krijgt. Een
uitkering wan 100 percent dus. Dit
wil intussen niet zeggen, dat de
aandeelhouders nu ook 100 per
cent van hun geld maken. Want
men moet al lang veel meer dan
j 20,betalen om een aandeel
van 20.nominaal te kunnen
bemachtigen. Maar, een behoor
lijk dividend bhjft het.
Het is echter nog de vraag, of
de rechtvaardige belasting
heffing bij deze uitkering even
zeer aan haar trek komt als de
aandeelhouders. Immers over die
ontvangen aandelen behoeven de
aandeelhouders geen belasting te
betalen. Het gaat hier nl om een
zgn. uitkering uit de agioreserve
en een dergelijke uitkering wordt
als ze in aandelen en niet in
contanten wordt gedaan door
de fiscus niet beschouwd als In
komen voor de ontvanger De fis
cus gaat ervan uit, dat hier een
voudig een bewysje (aandeel)
wordt afgegeven voor een stuk In
het bedrijf belegd vermogen, waar
de aandeelhouder toch al recht
op had. Met andere woorden, dat
hier geen winstuitkering plaats
vindt, maar een bestaand recht
op vermogen wordt bevestigd.
Theoretisch moge deze redene
ring er fraai uit zien, in de prak
tijk leidt ze tot uiterst onbevredi
gende consequenties. Want in
feite is deze uitkering van aan
delen geenszins een overreiking
van een papiertje, dat de aan
deelhouder voor kennisgeving
aanneemt, maar wel degelijk een
stuk verrijking. Trouwens, ook
het feit, dat steeds meer onder
nemingen ertoe overgaan een
deel van het dividend in de2e
vorm uit te keren, wijst er wel op,
dat men hier een goede kans ziet
de belasting te ontwijken.
TJeeds op 15 mei 1957 toen de
fiscus ertoe overging uitke
ringen uit de agioreserve die in
contanten werden gedaan te be
lasten voordien waren die ook
belastingvrij - schreven wij'Wij
begrijpen zijn onderscheid tussen
uitkeringen in contanten en uit
keringen in aandelen niet. Het
maakt v xor de aandeelhouders
geen wezenlijk verschil of de uit
kering in contanten of m de vorm
van aandelen geschiedt, die zij
weer te gelde kunnen maken
Het is beslist gewenst, dat de
minister van Financien nu einde
lijk bij dit weggetje dat dient om
de belasting te ontwijken, een
bordje 'Verboden doorgang' zet.
Zeker nu het weggetje steeds va
ker bewandeld wordt. De dividen
den zijn al hoog genoeg.
Tie rede die prof. Oud dit jaar
voor de algemene vergadering
van de WD heeft gehouden, zou
men met de woorden van onze
parlementsredactie een vangnet
rede kunnen noemen. De voor
naamste zorg van prof. Oud is
namelijk nog steeds: 'Hoe besten
dig ik het moeilijke bestaan van
het zittende kabinet.'
Het is voor de aanvoerder van
de WD, die in de oppositie lange
jaren zulke ferme woorden heeft
gesproken en die in verkiezings
dagen de straatwanden overdekte
met gespierde leuzen, met zo ge
makkelijk alle duikelingen en
kronkelingen van het kabinet-De
Quay goed te praten.
Vandaar waarschijnlijk, dat
prof. Ouds rede zo'n voorzichtige
en weimg positieve indruk maakt.
Het is wat men noemt een diplo
matiek betoog, waarin voortdu
rend wordt gezegd, dat men een
probleem enerzijds van deze kant
kan bezien, maar dat er ander
zijds ook wat anders van te zeg
gen zou zijn.
Dezerzijds vinden wij zulke be
togen dan wat zwevend. Zij bie
den ons weinig houvast.
7° vernamen wij dat progressi
viteit tot het wezen van het
liberalisme behoort. Maar ander
zijds zei prof. Oud. dat de voor
loonsverhoging beschikbare ruimte
in de eerste plaats moet worden
aangewend om de loontrekkenden
een redelijke compensatie te ge
ven voor de verhoogde huur. Dat
wilde volgens prof Oud -- de
regering en dat wil hij ook.
Dat de regering de ruimte in de
eerste plaats voor een huurver
hoging wilde besteden, hadden
wij uit de befaamde schermutse
ling over het loon- en het huur-
konijn niet begrepen, maar op
gezag van prof. Oud nemen wij
het aan.
Als de instemming van prof.
Oud betekent, dat wy m de toe
komst een voortzetting van deze
politiek moeten verwachten, kun
nen wij wel meedelen, dat ons dit
enerzijds van de WD niet ver
baast. maar dat wij ons ander
zijds er met kracht tegen zullen
blijven verzetten.
