Het
Vrjjè
Volk
Bladgoud op koningssloep
receptie wacht
Zuidafrikaanse studenten
verblijfsvergunning
KALKOEN!
Hoofdagent verdacht
van aannemen van
steekpenningen
I Duizenden l
tegelijk! j
FONGERS
Feest-film
met Pasen
FONGERS
mm
m
In Gorkrnn geen
snipperpartij
Karei Doorman
in Den Helder
Winkels dicht
op 30 april
Kind uit
rivier
Verziend
Minder dan
niets
FONGERS
HET VRIJE VOLK WOENSDAG 18 APRIL 1962
PAGINA 3
Bij het eerste fraaie weer zal In de see bij Petten een psy
chologische buis wofrden gelegd. Het is een soepele plasticbuis
van vier klometer lengte. Hij begint in het reactorcentrum en
gaat golvend over het duinlandschap naar zee, waar hij onder
duikt. Een kilometer of drie buiten de kust mondt die inge
graven buis uit op een pvnt wsm de zeebodem opeens daalt.
Waarom een psychologische b«is? Omdat hij er (voorlopig)
alleen zal liggen ter geruststelling. Hij Is niet nodig, zeggen de
deskundigen van Petten. We kunnen ons afvalwater rustig
zonder meer in zee spuien. Maar omdat het over atomen gaat,
willen we het veiliger dan veilig doen. Daarom gaat die buis
nog kilometers de zee in.
vervetal
tan fettewinkef
sterk... prachtig
Hinderwetvergunning
F aardige handen brengen voorzichtig goad op de koningssloep.
Bladgoud wel te verstaan, dat op het beeldhouwwerk, van de
sloep wordt geplakt. Vóór 30 april moet het vaartuig opgesierd
zijn, want op die dag zal de koninklijke familie van de sloep ge
bruik maken tijdens de rijdende en varende, receptie in Amster
dam: v.*~
Daarom wordt op de Rijkswerf in Den Helder hard gewerkt
om de koningssloep tijdig in het goud tè'Zéttèn.
(Van. een onzer verslaggevers)
De Stichting Studentencomité Zuid-Afrika, die zich ten doel
stelt studenten te helpen die in Zuid-Afrika in moeilijkheden
zijn gekomen, vraagt hulp voor twee studenten die uit Afrika
zijn vertrokken en in Nederland verder willen studeren, omdat
zij met de kennis van Afrikaans het Nederlands het naast staan.
MUZIEKOPDRACHTEN
Geen BA-examen
Bestel tijdig, ze vliegen weg!
Rotterdammer in
Italiaanse cel
'Iliiliriiiiiiiriiiiiiiiiuiiiiuirifiiimitiiinijriiiifwiiiiimnimiiimniiilim
de niéuwste
FIETS
etdeJ>udsie
FAAM
Advertentie 1. Af.
Afval Is bij elke atoom installatie
een punt van ernstigs overweging.
Een groot punt bij de enorme opwer
kingsfabrieken van splijtstoffen iii
de Verenigde Staten en bij de com
plexen van kerncentrales in Enge
land en elders. Een klein, maar niet;
te verwaarlozen puntje bij beschei
den experimentele reactors zoals in
Petten. Want het gaat over radio-;
actief afval.
Nu bestaater radioactiviteit in
soorten. Beetjes, die de moeite niet
waard zijn zoals op lichtgevende cij
fers van horloges en wekkers. En,
enorme stralingsniveaus zoals in de
kern van een werkende reactor.
Daartussen zitten aüe denkbare
nuances. Het makkelijke bij straling
is dat zelfs de allerkleinste hoeveel
heid gemeten kan worden.
Een maat voor de radioactiviteit
van een stof Is de Curie. Een Curie
is de hoeveelheid radioctief materiaal,
die per seconde 3,7 maal 10/10 des-,
integraties geeft. Iets om te vergeten.
Maar om een orde van grootte aan
te geven kan gezegd worden dat de-
acht reactors in het Amerikaanse
centrum Hanford 2000 curie per dag
lozen op de Columbiarivier en dat;
het Engelse centrum Windscale (in
1958) 6100 curie per maand loosde in
de Ierse Zee.
De Britse reactors in Harwell lozen
20 curie per maand op de Theems en
de verdunning gaat zo snel. dat bij
Londen het Theemswater al weer ge
schikt is voor de drinkwatervoorzie-,
ning. En nu Petten. Daar komt men.
in de verste verte niet aan deze hoe
veelheden. Ais de reactors in vol be
drijf zijn zal daar een halve curie
per maand geloosd moeten worden.
■En dat is, zeggen de experts, niet
eens om over te praten.
Natuurlijk worat er toch over ge
praat. Er is bij voorbeeld over ge
sproken door professor dr. R. Kor-
ringa, directeur van het Rijksinsti
tuut voor visserijonderzoek in Umul-
den. In een voordracht in oktober
1920 heeft hij gesproken over de ma
nier waarop zeedieren als oesters,
mosselen, garnalen, etc, allerlei stof
fen uit het water opnemen, óók de
radioactieve varianten van die stof
fen.
En al leg je een buis in zee, zo zegt
prof. Korringa, je kunt vissenen
lagere dieren nu eenmaal niet op
veilige afstand van het lozingspunt i
houfjen.4Men .kan zich.afvragen:.en I
wat dan nög? Want 'het gaat immers
over zulke uiterst geringe hoeveel
heden radioactief materiaal. I
Maarmpnieuw -komt' een psycholo- j
gische factor in het spel. Want, zegt j
proiessor aomnga, ais visimporte-
rende landen bekend raken met het
feit dat radioactieve besmetting van
Nederlandse vis niet geheel denk
beeldig is, dan kan die mogelijkheid
worden aangegrepen om de hele vis-
import uit Nederland stop te zetten.
In Petten is men zich ook van die
moeilijkheid bewust. Daarom wordt
er een biologisch onderzoek gedaan,
in samenwerking met het Rijksinsti
tuut voor Volksgezondheid. Een on
derzoek aan zeedieren, zowel in open
water als in een aquarium. Een klacht
daarbij is, dat de concentraties radio
actief materiaal in die dieren zo
klein zullen zijn, dat ze praktisch niet
meer te meten vallen,
l
Naast de psychologische buis dus
een psychologisch aquarium; het
zekere wordt voor het onzekere ge
nomen. Afgezien van de psychologie
en van de praktijk-van-nu zyri er
trouwens toch nog andere kanten
aan de zaak. Want de lozingsvergun
ning geldt voor twee jaar. Misschien
zal het na die tijd nodig worden een
iets ruimere vergunning aan te vra
gen, En tegen die tijd wil men met
de pijpleiding ervaring hebben op
gedaan en het eventuele effect van
het afval op de zeedieren grondig
hebben uitgezocht.
Tot bet lozen van zwak radioactief
afval door de pijp is de hinderwet
vergunning verleend door de gemeen
te Zijpe, na overleg met de arbeids
inspectie te Haarlem, met de Pbarma-
ceutische Inspectie van het staats
toezicht op de Volksgezondheid en het
'Rijksinstituut voor de zuivering van
afvalwater.
De binnenhuis is van plastic. Daar
omheen zijn. gescheiden door elek
trisch Isolatiemateriaal twee lagen
dun koperstrip gewikkeld. Weer door
isolatiemateriaal gescheiden is daar
omheen een loodmantel gelegd. Een
bewapening van staaldraad en een
bekleding van gebitumeerd jute vol
tooien het geheel.
De leiding wordt per schip aan
gevoerd en met een speciaal hiervoor
ontwikkelde spuitmethode enkele me
ter onder de zeebodem ingespoten.
Een spuitstuk aan'het einde van de
leiding maakt dat het afval onmid
dellijk met zeewater wordt verdund.
Binnen enkele meters van de uit
monding is de concentratie radio
actief materiaal' dezelfde als gewoon
regenwater al van nature bezit.
.Met andere, woorden: als zeewater
niet zo vies smaakte, aou je het kun
nen drinken.
(ANP) Ter gelegenheid van het
25-jarig huwelijksfeest van het ko
ninklijk paar brengt Folvgoon-Pro-
filti een korte film uit in de. Neder
landse bioscopen onder de titel
'Peest op Soestdijk.' Samensteller
Anion Koolhaas heeft geput uit de
archieven van het filmjournaal.
De minister van Justitie, mr. A. C. W. Beerman, wil deze studenten geen
verblijfsvergunning verlenen. Zij verblijven thans in Engeland, op kosten
van de stichting, die echter niet de middelen bezit hen nog lang te
subsidiëren.
(Van een onzer verslaggevers)
Gisteren liep de termijn af waar-
i binnen de kandidatenlijsten voor de
'komende gemeenteraadsverkiezingen
■in Gorkum dienden te worden inge
leverd. Vier partijen hebben kandi
daten gesteld; De PvdA, de gecombi
neerde protestants-christelijke groe-
jpen, de KVF en de WD.
De PSP of wethouder Swaters zijn
Idus niet met een lijst gekomen.
Naar aanleiding van de gerucht
makende rede van Gorkums burge
meester in de gemeenteraad werd ui
brede kring verondersteld, oat cue
toespraak mede ten doei had het uit
komen met een lijst door een snipper
partij te bevorderen. Een mogelijke
absolute meerderheid van de PvdA in
Gorkums raad zou daardoor waar
schijnlijk getorpedeerd geworden zijn.
Den Helder (ANP) Het vliegkamp-
schip Karei Doorman is vanmorgen
in de haven van Den Helder aange
komen en is afgemeerd in de nieuwe
marinehaven. Het schip blijft voor
lopig in Den Helder. De commandant
zeemacht Nederland, schout-bij-
nacht mr. A, N. Baron de Vos van
Steenwjjk, is gisteravond om zes
uur in volle zee per helikopter op
het vliegkampschip geland om com
mandant en bemanning te verwel
komen.
Het bestuur van de Johan-Wage-
naarstichting heeft enige opdrach
ten verleend,. Max Vredenburg te
Amsterdam kreeg een opdracht voor
het schrijven van een suite voor
hobo, clarinet en fagot, Ludwig Ot-
ten te Deventer voor het schrijven
van een trio voor blazers in een be
zetting naar keuze.
De componisten hebben deze op
drachten aanvaard.
De stichting verwacht dat de beide
studenten op grond van een geme
nebest-bepaling op den duur een
Brits paspoort zullen verwerven.
Daarna zou het hen wellicht mak
kelijker vallen Nederland, 'dat zij als
het land van asiel bij uitstek be
schouwen, binnen te komen. Op hei
ogenblik zijn zU in wezen statenlooi
wat waarschijnlijk de voomaamstf
belemmering is voorhun toelating
De Stichting Studentencomit^
Zuid-Afrika Is een naast het Uni
versitair Asyl Fonds werkend
lichaam, gevormd uit vertegenwoor
digers van studentenverenigingen.
De stichting zou wel aansluiting wil
len bjj het Universitair Asyl Fonds,
maar stelt als voorwaarde dat dit
dan de zorg overneemt voor de beide
Zuidafrikaanse studenten, daar de
eigen middelen zijn uitgeput. Enige
leden doen reeds persoonlijk beta
lingen voor net doei. Dit overnemen
heeft het Fonds geweigerd en het
heeft de minister mededeling gedaan
van zijn standpunt.
Het Studentencomité Zuid-Afrika
is opgericht in november 1960 op in
stigatie van dr. K: L. Roskam. Het
heeft reeds 5» maart 1961 verblijfs
vergunning aangevraagd voor de bei
de studenten, maar pas na een jaar
antwoord -gekregen van bet minis
terie van Justitie. Dit antwoord was
afwijzend en werd niet nader gemo
tiveerd dan met de mededeling dat
'beide heren geenszins voor bemid
deling door het Universitair Asyl
Fonds in aanmerking kunnen wor
den gebracht.'
Nader heeft het Studentencomité
vernomen, dat ais motief voor ae ai-
wijzing geldt, dat beiden niet het
vereiste examen nebben afgelegd:
het examen B. A. (Bachelor of Arts)
in Engeland.
Een van beiden, de 33-jarige Man-
dy T. B. Msimang, een neger, wordt
bovendien te oud geacht om nog een
studie te beginnen.
De heer Msimang studeerde onder
andere rechten in Johannesburg,
maar is wegens de rassenbepalingen
via Ghana naar Engeland gegaan,
waar het echter zeer moeilijk is werk
te vinden. Hij heeft een Ghanees pas
poort.
De andere student, de 25-jarige
Lionel Morrison, valt in Zuid-Afrika
onder de 'kleurlingen.' Hij heeft aan
de universiteit van Johannesburg
sociale en politieke wetenschappen
gestudeerd, maar is sinds 1960 ais
niet-blanfce geweerd. Omdat hij daar
na een bittere leuze schreef op de
muur van een bibliotheek, is hij ge
arresteerd en heeft hij een uitreis
visum gekregen. Hetgeen in Zuid-
Afrika betekent, dat als men een
maal (onder dwang) het land heeft
verlaten, men er niet meer in komt.
De leuze op de bibliotheek zou thans
in Nederland worden aangemerkt als
'politieke activiteit.' Een paspoort
heeft Morrison niet.
Beide studenten ontvangen van het
comité een zakgeld, waarvan weinig
overblijft als zij hun huur hebben be
taald. Er is een Nederlands aanbod
om hun studie te financieren, maar
dit geldt slechts als zij zich hier
vestigen, wat dus voorhands niet
kan.
Toch wi! de stichting beide slacht
offers van de Zuidafrikaanse op
vattingen loslaten. Zowel hun ver
blijf In Engeland als een eventuele
reis naar een ander land tbijvoor-
oeeld Noorwegen), Kosten getö. Daar
om heeft het Sludent-enccmité Zuid-
Afrika ons het gironummer opgege
ven van zijn penningmeester: post
giro 36.33.79.
De Stichting Universitair Asyl
Fonds deelt inmiddels mee geen
beurs te hebben toegekend, -omdat
niet voldoende kon worden aange
toond, dat deze studenten inderdaad
in staat zouden zijn'én met name in
Nederland, rechten te gaan studeren.
In beginsel is het U AF, bereid stu
denten die het slachtoffer zijn van
de discriminatie in Zuid-Afrika een
beurs te verstrekken en één Zuid-
Afrikaan studeert op deze wijze in
Nederland, aldus dit communiqué.
Advertentie LM.
Lang weekend. Heerlijk mali, eapplg
vlees zonder vetl Kalkoen!
Gezond, licht verteerbaar.
Kslkoen-kuiken v.a. 2 a 2</2 kg,
panklaar!
Gratis recepten bij uw leverancier»
(Van een onzer verslaggevers)
De Amsterdamse recherche
heeft de 42-jarige hoofdagent
van politie J. N. v, 't H. maan
dag aangehouden, omdat de
man verdacht wordt van het
aannemen van steekpennin
gen.
MILAAN (AP) De politie heeft gis
teren de 22-jarige Nederlander J. M.
uit Rotterdam gearresteerd. Hij wordt
beschuldigd van poging tot inbraak
in het huis van Don Dario Campa-
reiii, de dorpsgeestelijke in Santa i
j Margherita di Lissone. De politie zei
dat hij op heterdaad betrapt werd. i
Bij een hevige ontploffing m een j
chemische fabriek te Brandenburg in
de Amerikaanse staat Kentucky zijn
dinsdag minstens 25 mensen gewond
Een twintigtal gebouwen werd ver
woest. De schade wordt geschat op
miljoenen dollars.
De hoofdagent, die belast is met de
controle van gunstvergunningen in
drankwetzaken, zou enige honderden
guldens hebben aangenomen voor het,
uitbrengen van een gunstig rapport
over een bepaalde zaak die bij hei
bureau algemene dienstzaken van de
politie een aanvraag voor bepaalde
gunsten had ingediend.
Bij een Interne controle kregen de
controleurs argwaan. Een ingesteld
onderzoek heeft toen aanleiding ge
geven om tot arrestatie van de hoofd
agent, over te gaan.
De gunstvergunningen, waarover
het hier gaat, geven drankwetzaken
de mogelijkheid om muziek ie laten
spelen, dansvergunningen tc krijgen,
om andere sluitingsuren te mogen
aanhouden of om andere voor het
bedrijf voordelige gunsten van de po
litie ie krijgen.
Voorwaarde voor net verlenen van
gunsten is' dat er geen klachten over
ae aesoetrertenae cirar.Kvergunnings-
zaken zijn. Ambtenaren van het bu
reau algemene dienstzaken moeten
onderzoeken of er geen bezwaren
tegen verlening van gunsten zijn.
Voor de desbetreffende caféhouders is
het verkrijgen van gunsten vaak van
grote financiële betekenis. Het kan
hun dus wel wat waard zijn om een
bepaalde vergunning te krijgen.
itimiiiiiiii!iiiihiii!ii!iifi(UNitmiiiifiii!iiiiii!(iu!iiiiimii!if!mifmiii!i)'^1
Met duizenden tegelijk stro- ff
men de handtekeningen bin-
nen. Het bureau van de Partij s
H van de Arbeid in de Amster- s
damse Tesselschadestraat 31
beieeft hoogtijdagen. De peti- 3
H tionnementsactie inzake Nw.- s
s Guinea begint op gang te ko- s
s men. s
Duizenden handtekeningen H
ff..voo,ral op het formulier in
Het Vrije Volk afgedrukt, fg
Want dit formulier was het ff
begin van de actie. s
s Er zijn brieven bij die van
s diepe verontrusting' getuigen. Jf
s Van een belijdend christen
..Tegen ooriog voor oprecii-
te bespreking zonder eigen-
H waan". s
Er zijn brieven bij met geld. I
s toegezonden uit de behoefte
g iets meer te doen dan te teke-
nen. Maar de handtekening is
voldoende. Die brieven zijn
van naam en adres voorzien,
ff Er zijn briefkaarten bij, s
brieven en aantekeningen op s
formulieren die een andere g
taal spreken:
Het rode schorem heeft zich
weer bijeen bevonden. ff
ff Lafaards, lafaards, volksmis- H
leiders
De PvdA beslaat uit ver- ff
s raders.
1 Deze brieven en aanteke- 1
a ningen dragen geen naam en
ff adres. Er is een brief van Jos s
Hakker. oud-Mokumer en nu s
voorzitter- van een afdeling van 1
de BSP in Antwerpen. Hij
ff heeft zijn handtekening mot s
s zwier geplaatst. De actie is
nog maar nut op gang geko- s
men. Overal in het land wordt
huis aan huis gebeld. De dis- Jg
g eussies zijn levendig, soms fel.
g Deze petitionnementsactie
door de Partij van de Arbeid 1
georganiseerd en gericht tot
Nederlanders van alle gezind- 1§
ff ten, heeft een sterke Impuls ff
H door het Nederlandse politieke
ff leven gejaagd. §f
jg Het zal een korte actie zijn 1
maar niet zo kort als aanvan- 3
H kelijk werd gedacht. Er dreigt s
p tijdsgebrek. Daarom zal ds
sf actie duren tot en met 1 mei
en n i e t tot 24 april, |f
DEN HAAG (ANP) De com
missie van overleg van de midden-
standscentrales waarin samenwerken
de Christelijke-, de Ned. Katholieke
en de Kon. Nederlandse Midden
standsbond hebben de zelfstandige
ondernemers in midden- en klein
bedrijf geadviseerd om op maandag
30 april hun zaken te sluiten, voor
zover de omstandigheden Ier plaatse
dit toelaten.
Dit advies is gegeven In verbana
met- het bijzondere karakter van de
ze dag. daar niet alleen de verjaar
dag van de Koningin maar tevens
het 25-jarig huwelijksfeest van het
koninklijk paar wordt gevierd.
A let een schok is de Consumen-
-*-1 bond in de publieke belang
stelling gekomen. Jarenlang werk
heeft blijkbaar 'net klimaat voor
bereid. Met de pubükatie over teer
en nicotine in sigaretten, die juist
op een ogenblik kwam waarop al
lerwegen het verband tussen
roken en longkanker onder de
aandacht wordt gebracht, heeft
deze consumentenorganisatie zich
in de schijnwerpers van de publi
citeit gezet.
Wij hebben in onze krant steeds
aandacht geschonken aan het
werk van de consumentenorgani
saties. Want dat werk Is belang
rijk. Te betreuren valt slechts dat
de onderzoekingen tot nu toe op
nogal bescheiden schaal kunnen
plaatsvinden. Want zulke onder
zoekingen kosten nogal veel geld
en moeite.
Het is duidelijk, dat de consu
ment zeer gebaat is bij een on
partijdig onderzoek naar de kwa
liteit van aangeboden artikelen.
De producenten zijn dat natuur
lijk ook. Maar zij zien dat moeilij
ker in. naarmate hun artikel la
ger wordt geplaatst dan dat van
hun concurrent.
Als het consumenten-onderzoek
op grotere schaal en met toe
nemend gezag verricht kan wor
den. zal de weerstand bij de pro
ducent afnemen. De tijd zal ko
men. dat men prijs zal stellen op
een oordeel van de consumenten
organen. Omdat zo'n oordeel meer
zal zeggen aan de consument dan
welke reclameleuze ook. Dan zal
men met het oordeel van de con
sumentenorganen reclame willen
maken.
Zover zijn Intussen de bij de
Rooms-Katholieke Bond van Si
garenwinkeliers aangesloten mid
denstanders nog niet. Het wil er
bij deze vérschouwende helder
zienden niet in, dat er achter de
onderzoekingen van de consu
mentenbond naar teer en nicotine
geen politieke bedoeling steekt.
Immers, minder roken minder
accijns minder staatsinkom
sten minder belastingverlaging
kabinetscrisis verkiezingen
winst oppositie!
Dit zijn nu de mensen met een
denkraam.
pen half jaar nadat de heer Van
Jj der Putten door de minister
van Defensie, ir. S. H. Visser, is'
ontslagen, heeft het Ambtenaren
gerecht dit ontslag nietig ver
klaard. Deze uitspraak verbaast
ons niet. Toen het ontslag werd
verleend, hebben wij ons reeds
over de motivering verwonderd en
in onee krant betoogd dat ons dit
ontslag onhoudbaar leek.
De vraag rijst wat er nu zal
gebeuren. Minister Visser kan van
deze uitspraak in beroep gaan.
Die verleiding moet groot zijn.
omdat het wc! een merkwaardige
zaak is. dat een ontslag, waaraan
ongetwijfeld verscheidene des
kundigen op het departement van
Defensie zijn te pas gekomen, op
zulke kennelijke onvolledigheden
door de rechter kan worden ver
nietigd.
Maar wat zal het gevolg zijn
van een hoger beroep? Dat de
zaak weer zes maanden in behan
deling is!
1 ntussL'u wacht de door de Twee-
de Kamer benoemde commissie
die over de nota-Van der Putten
door minister Visser aan de
Kamer aangeboden zal rappor
teren. met haar onderzoek. De
Kamer wilde eerst de ontslag-
kwestie door het Ambtenarenge
recht behandeld hebben.
Welnu, als in november van dit
jaar de uitspraak van de rechter
in hoger beroep zou vallen, en als
daarna de Kamercommissie actief
wordt, dan loopt de ambtsperiode
van minister Visser mooi op zijn
eind.
De kloeke uitspraak dat de on
derste steen boven zou komen,
heeft dan geleid tot een nota,
waarin wordt te verstaan gegeven
dat één van de belangrijkste figu
ren, die zou kunnen getuigen,
thans in Indonesië zit. terwijl
deze zoals uit onze krant Is ge
bleken een paar straten van de
minister af ln Den Haag woont.
En tot een nietig verklaard ont
slag.
Dat Is alles wat van het stoere
gedoe is terechtgekomen. Het
saldo is duidelijk negatief of wel
minder dan niets.
De 2-jarige Cerilda Brugman»,
.wonende te Culemborg. Steen-
jvenslaan 34. raakte dinsdagavond
om 6 uur in de rivier de Lek te
water. Omstanders zagen het kind
de rivier opdrijven er. sloegen
alarm. Jan Dubbeldam sprong
zonder zich te bedenken te water
en wist het kind te redden. Het
werd ter observatie naar het St.-
barbara Ziekenhuis te Culemborg
vervoerd.
Advertentie I.M
Wie maakt de mooiste
tienerfiets?.
Hoe weet U hoe
een Fongers fietst
Stap naar de dealer
stap op een
Er is er een voor iéder een!
Fongtfs rijw/efen afjn. voorzien vn:
Fabrikaat (v)VnKfe$t«n banden
Stormay-Afchor VafsnaWmffanaven.
