Johnny Elmensdorp is Stemming aan boord van de Zuiderkruis bijzonder blijmoedig Begroeting van verloren zoon Positie van zandboeren verslechtert met de dag Frontale botsing eist twee doden Drie Hagenaars bij steekpartij gewond Poging tot aanranding mislukt Na jarenlange scheiding m Auto schiet over middenberm Man met bijl levensgevaarlijk gewond Dalende aardappelprijzen Prof. Hirscli Balliu benoemd HST VRETB VOLK MAANDAG 3 SEPTEMBER 1963 PAGINA 3 Nederlander verdrinkt in meer van Lugano r Ze begroetten hem in de tjokvolle loods langs de kade. Johan Johnny Elmensdorp (25) had al een paar keer rondgekeken. Waar zouden ze zijn: zijn ouders en zijn verloofde, de Amsterdamse onderwijzeres Loes Hoenderdos 23 Maar Loes had hem gauw in de gaten en zo, in die baaierd van stemmen en emo ties, van onzekerheden en verwachtingen b rak de spanning van het wachten. De spanning die voor z' nouders 4 jaar had ged uurd. En voor zijn verloofde anderhalf jaar. as het een wonder, dat de aankomst van de Zuiderkruis zaterdagmorgen in Amsterdam voor hen een hele opluchting betekende? En tevens het einde van de omzwervingen van Johnny Elmensdorp, die vier jaar geleden als verstek eling met de Johan van Oldenbarnevelt van Indo nesië naar Nederland was gekomen en die met 36 andere verstekelingen naar Nieuw-Guinea was gestuurd. ■Mil Si (Van een onzer verslaggevers) <We hebben aan boord niets dan goeds beleefd. Bijna nog een blijde gebeurtenis en geen enkel sterfgeval. De stemming was bijzonder blijmoedig bij deze mensen die al enkele malen alles in hun leven hebben moeten achterlaten.' Dit zei zaterdagmorgen W. F. J. Mörzer Bruyns, gezagvoerder van de Zuiderkruis, even nadat hij - om ongeveer 5 uur - het Noordzeekanaal was binnengelopen met 609 evacués uit Nieuw- Daar had hij Loes leren kennen. Zij werkte er als onderwijze res en toen zij begin vorig jaar terugging naar Nederland en Johnny achterliet, toen wisten beiden: we zullen elkaar terug zien. 'JE MAG HIER NIKS' Ruimte gevraagd Zo bleven ze achter met hun hun herinneringen, zoals vader Elmensdorp, die monteur bij de DAF in Amsterdam was, terwijl hij helemaal m dat con tractpension in Nieuwenhagen bij Heerlen woont. Zo had hij twee huishoudens; één daar, met zijn vrouw en hun kinde ren (Melanie van 14, Robbie van 12 en Jena van 9) en één alleen voor zichzelf in Amster dam op de Keizersgracht, waar hij een kamer had, 'bedompt, benauwd, alles zo op elkaar, terwijl je frisse lucht gewend bent en ruimte.' En Loes, die de ministeries in Den Haag had platgelopen met het v» 1 roek: 'Geef Johnny El- n p toch een visum' en die haar activiteiten voor haar verloofde bekroond zag met de toekenning van het zo fel be geerde document Loeszei, toen de bus met Johnny naar Wezep was weggereden: 'Als het 'm maar niet zal tegenval len wanneer hij hier wat lan ger is.' Guinea. Stroom gaat door 'v_ Ex -verstekeling terug bij zijn onderwijzeres LUGANO (ANP, AFP) Een dag na dat sijn vakantie» in Italië begonnen was is de 25-jarige Nederlander H, Klein Reestnk uit Doesburg vrijdag middag in het Meer van Lugano ver dronken. De heer Klein Reeshüc sprong van het strand in Bisonne in het water en kwam niet meer boven. Een half uur later werd het stoffelijk over schot gevonden. Zo lang als de scheiding duur de, zo kort was de begroeting. Vlug, viug, want Johnny moest naar het opvangcentrum In We- zep. De bus wachtte al. Zo heb ben vader, Loes en moeder hem deze eerste dag maar even kun nen horen en zien. Met de Zuiderkruis is saterdag in Amsterdam Jahan Johnny" Elmensdorp aangekomen uit Nieuw-Guinea. Hij behoort tot de groep van 37 Indonesiërs, die in 1358, nadat zij met vele anderen als verstekeling uit Indonesië in N ederland waren aangekomen, naar Nieuw-Guinea werden ge stuurd. Daar leerde hij een Ne derlandse onderwijzeres kennen. Zij repatrieerde; Johnny bleef achter. Zaterdag zag hij zijn verloofde weer. Ook zijn ouders, die hem vijf jaar niet hadden gezien, stonden op de kade: Het Vrije Volk had de heer en mevrouw Elmensdorp voor deze ontmoeting met hun soon na de jarenlange scheiding opgehaald van het adres waar zij sinds maart verblijven: een con tractpension in Nieuwenhagen bij Heerlen. Vooral mevrouw El mensdorp, die tot dusverre alleen op Schiphol en in Bennekom en Nieuwenhagen was geweest, keek onderweg haar ogen uit. Néé, dat Nederland zomooi was, had zij niet gedacht. Wat de andere ex-verstekelin gen betreft, die nog in Nieuw- Guinea zijn, dezen mogen allen naar Nederland komen. V (Van een onzer verslaggevers) Zo geeft het voorgevoel een voor schot op de werkelijkheid. De hereniging kwam,in de chaos van de scheepvaartloods, waar John ny vertelde, dat hij onderweg twee keer verkouden was geweest en dat hp het fijn vond in Nederland te zijn Hij zou. misschien bijde Neder landse Heide Maatschappij kunnen komen en hij zou de Nederlandse na tionaliteit aanvragen. Sinds hij Dja karta als verstekeling verliet erkent Indonesië hem met meer als staats burger. Indonesiër was luj omdat zijn vader ais Nederlander, had ge opteerd voor de Indonesische natio naliteit, waardoor zijn minderjarige kinderen onder wie Johnny automatisch ook Indonesiërs waren geworden. Maar omdat gevoelens over alle gienzen heengaan leek het zaterdag morgen ae simpelste zaak van de we reld, aat een handjevol mensen daar xn die loods van de scheepvaartmaat- sc-nappij temidden van het gewemel bij emander stonden: dat vaaer Her- matius J. C. Elmensdorp (56) daar met zachte stem tegen zyn zoon zei: 'Ket is goed, dat je hier bent, Johnny' en dat moeder Moeriah Elmensdorp Oenang (45) vertelde, dat het haat best beviel. Wat betrekkelijk moet zijn geweest, want wie als zij met man en drie van nun acht kinderen m een con ti actpension woont waar de kamer tjes sijn gemaakt van een soort boxen un een opgedoekte dancing wie als vader Elmensdorp kan zeggen, dat tnj *in Indonesië altijd leidende baan tjes en zelfstandig werk heeft gehad' terwijl hij in Nederland trucks moest repareren wat 'te zwaar werk' voor hem was hij zal de loftrompet toen met te luide steken. Ook al zal hij het misschien me- Juurouw Hoenderdos met nazeggen, aat 'je in Nederland niks mag; dat je hier geen honden mag houden, geen katten en geen kippen; dat je geen kleedjes mag kloppen en dat er m de straat waarin je woont alleen maar een armetierige boom staat.' Want Loes Hoenderdos krijgt t er ■benauwd' van, zoals ze ons heeft toevertrouwd. 'Benauwa van al die balkonnetjes, van al die huizen naast elkaar en van die Hollandse visites, waarvoor je je speciaal moet kleden: Geef mij maar Nieuw-Gui nea', aldus Loes. Ze is er anderhalf jaar geweest en In een petieterig gebouwtje van drie bij vijf meter heeft ze aan vijf kin- dem les gegeven bij het Koembe- rijstproject in de buurt van Merauke. Ze had er een baboe, die Juliana heette en tegen wie ze kon zeggen: 'Juliana, doe dit even'. En: 'Juliana doe dat even'. 'TVat een verschil,' vond Loes, met Nederland, waar ik zelf mijn rommel moet opruimen en waar 't vaak koud is en waar je niks mag. Ik zou best toeg willen; naar een land waar 't warm, is, zoals Nieuw-Guinea. Ik heb er heimwee naar.' Haar verloofde bleek dan echter anders over te denken: "Of ik terug naar Nieuw-Guiena zou willen? Ze ker naar de para's? Nee, met graag'. En hij vertelde het verhaal van die zaterdagnacht, toen ze met hun vijf tienen op jacht waren gegaan. Dat was bij Koerik, zo'n veertig kilometer van Merauke. Het was een móóie nacht. De volle maan scheen over het oerwoud en toen plotseling had den ze vliegtuigen gezien, die para chutisten uitwierpen, zeker tweehon derd. De jagers hadden de adem in gehouden. Er was niets gebeurd, maar toch... En toen de Nederlanders bij Koerik waren geëvacueerd en niemand meel de wildernis in durfde om hun ba gage te halen heeft Johnny Elmens dorp dat gedaan. Met een bootje. Veel heeft hij ons daar niet van verteld, want daar lijkt hij de man niet naar. Er zou trouwens ook geen tijd voor geweest zijn want vóórdat de begroeting kon uitgroeien tot een verwelkomend gesprek dat verder reikte dan: Hoe gaat het?' en 'Hebt u een goede reis gehad?', werden de adreslozen. zoals dat heet 'af gevoerd' naar het opvangcentrum in de Willem de Zwijgerkazeme te We- zep; verwanten, vrienden en verloof den als Loes ietwat verbouwereerd en abrupt achterlatend op de kade, waar ettelijke malen de verzuchting klonk: Moet dat nu zo? Daarom ...en omdat het te duur was heeft Hermanus Elmensdorp de brui gegeven aan zijn hoofdstedelijke werkkring. Nu hoopt hij monteur in de buurt van Heerlen te worden en later voor de Heide Maatschappij, misschien naar Suriname te gaan 'we zijn zo de ruimte gewend." Herinneringen te over. Aan de oorlogsjaren *42—'45. toen hij in Bir ma gevangen zat en zijn vrouw in Djokja; aan Zuïd-Sumatra, waar hij technisch leider '36 zware trac toren' was en waar hi) die brief uit Port Said had gekregen. Een brief van zijn zoon Johnny, die er toen als verstekeling uit Djakja aan boord van de Johan van Oldenbar nevelt vandoor was gegaan. Herinneringen ook aan de sfeer in Indonesië, die op den duur 'niet prettig voor ons' was de Hollan ders lagen er helemaal uit bij de In donesische jeugd, die op de scholen allerlei politiek ingepompt kregen.' Zaterdagmorgen, op de kade, was ook de vroegere baas van Johnny uit Nieuw-Guinea ter begroeting aan wezig: ir. L. A. Meyer, die adminis trateur bij het Koembe-rijstproject was geweest en Johnny 'verreweg de beste werker* noemde. Hij is pien ter en ijverig, maar hij heeft weinig opleiding. En iemand die hem niet goed kent begrijpt hem niet zo gauw.' Om die opleiding was het begon nen, want Johnny wil vooruit In de wereld en daarom heeft hij Neder land altijd ais het land van belofte gezien; het land, waar hij zaterdag al zijn ex-collega-verstekeling en vriend K. H. Tan (31) ontmoette, die vorige week per vliegtuig was aan gekomen en die ons toevertrouwde, dat Mi zich 'hier opgelucht voelt, omdat je weet wat je hier hebt, om dat er hier oen wet bestaat waaraan men zich houdt.' Het ichïp was uitgevaren als troe penschip en daarom moest alle werk in corvee-dienst worden gedaan. 'Na de eerste dag verliep alles zonder enige hapering. We konden ons eigen leven inrichten en dat kwam de stemming zeer ten goede.' De Zuiderkruis vertrok 24 Juli uit Manokwari met 360 passagiers maar werd een etmaal later door de gou verneur teruggeroepen. Ten slotte verliet het schip op 28 juli de Nieuw- guinese wateren met de 609 passa giers (meer dan 300 kinderen) en 37 militairen van het Sde infanterie, die normaal terug zouden keren. Tachtig percent van de evacués hebben Nederland nog nooit gezien; 403 worden ondergebracht in het opvangcentrum van Wezep (Willem de Zwijgerkazeme), vanwaar zij na een week in contractpensions worden ondergebracht. Drieduizend hunner zijn reeds ln Nederland, vijfduizend tot zevendui zend evacués (allen met Nederlands paspoort) worden nog verwacht. Van daag nog zouden twee vliegtuigen ar riveren. De stroom gaat door. Ook van de spijtoptanten uit Indonesië, Na 30 september worden er 350 per maand ln Nederland verwacht. Thans zijn er reeds 1200 visa aan wachtenden toe gezegd. Hoeveel zich echter nog zul len aanmelden, is echter geheel on bekend. ïonneke Schipper, een donkere knaap van" vijf, toegeknikt door zijn "oude broer' van zeven gaf wel een kernachtige schets van de al gemene toestand: 'het was fijn aan boord. Wij gaan naar Oma, samen met moeder. Papa is achtergelaten, maar hij komt later, op een boot of met een vliegtuig.' (Van een onzer verslaggevers) Voor haar woning aan de Insulin- deweg te Amsterdam werd zaterdag avond omstreeks kwart over elf een zeventienjarig meisje door een man vastgegrepen en geslagen toen zij hevig begon te gillen. De 33-jarige voorman J. Z,, ver dacht van de plotselinge aanval, werd later op het Javaplein gearresteerd. Het meisje was, toen zij bij do hulsdeur haar sleutel niet kon vin den, met haar tasje naar een lan taarnpaal gelopen om daar verder te zoeken. Onmiddellijk aaarop kwam er een man op haar af. die haar naar zich toetrok. Het meisje verzette zich krachtig en riep luid om hulp. De man sloeg haar tegen het hoofd, waardoor haar bril brak en zij verwondingen aan het gezicht opliep. Toen er mensen naderden, vluchtte de man. Een voorbijganger, die een signa lement kon opgeven, belde de politie. Samen met de politie reed hjj in de buurt rond. tot hij op het Javaplein J. Z., als de gezochte aanwees. Volgens cle politie heeft Z. bekend dat hij oneerbare bedoelingen had. Hij is opgesloten in het hoofdbureau. Hij is reeds eerder met de politie in aanraking geweest, maar niet in ver band met een zedenzaak. Het meisje werd behandeld ln het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis en kon daarna naar huis gaan. (Van onze landbouwredacteur) De positie van de boeren op de zandgronden wordt op het ogenblik van dag tot dag slechter. Een aanvankelijk kleine verbetering in de eierprijzen is weer teniet gedaan. Veel leve ranciers van veevoer willen alleen maar leveren wanneer er contant wordt betaald. Kredieten worden geweigerd. Het aantal hypotheken heeft een recordhoogte bereikt. De ernstige toestand, waarin de boeren op de zandgronden van Dren's, Overijsel, Gelderland, Brabant en Limburg verkeren, is voor de heer C. Egas (p.v.a.a.), lid van de Tweede Kamer, aanleiding geweest de minister van Landbouw, mr, V. G. M.' MarUnen, schriftelijke vragen te stellen De heer Egas heeft de minister ge vraagd een overzicht te geven van de Inkomenspositfc van de boeren op Je zandgronden. Volgens plaatselijke deskundigen is dat inkomen al ge durende een reeks van jaren minder dan het c.a.o.-loon van een boeren arbeider. Het kamerlid vraagt de minister ook mee te delen hoe de prijzen voor eieren, pluimvee, varkensvlees en rundvlees, gedurende de laatste tien maanden zijn geweest. En, hoe de prijzen van veevoer zich hebben ont wikkeld. 'Welke invloed heeft het mond- en klauwzeer gehad op de re sultaten van de bedrijven op de zandgronden? Overweegt de minister bijzondere maatregelen om aan de moeilijkheden van de boeren op de M SisWi)*«S»«a zandgronden tegemoet te komen?', aldus de "oeer B«M- lükl De onrust onder de boenen op de zandgronden neemt op het ogenblik snel toe. Vooral in de oostelijke zand gebieden, maar ook in Brabant en Limburg Is de toestand op het ogen- blik zo dat er een wonder moet ge- beuren wil het voor de boeren geen rampjaar worden. De prijzen van vrijwel alle artikelen die zij produ ceren, liggen een eind beneden de pro- duktiekosten. De slechte zomer heeft dit alles nog versterkt doordat op eigen bedrijf weinig voer voor de komende winter kon worden gewonnen. Vele boeren hebben de gerst en de rogge nog groen geoogst, wat een aanzienlijk kwaliteitsverlies en prijsveriies tot ge volg heeft. Zij moesten dit echter wel doen om de grond te kunnen gebrui ken voor het Inzaaien van voerknol- len. Andere boeren hebben hun gras land gescheurd om het te kunnen la- zaaien met voerknollen. Op die ma nier hopen zij nog wat voer voor de wmter te kunnen winnen. ln deze rubriek vermeldt Het Vrije Volk zonder commentaar tref fende Uitspraken van anderen, uiter aard voor rekening van hen die wor den geciteerd. Alhoewel de weersomstandighe den de laatste weken in het alge meen weinig bevredigend zijn ge weest voor een vlotte gang van za ken b(| het oogsten Is blijkbaar spra ke van een ruim aanbod van aard appelen. Dit weerspiegelt zich in de telersprijzen want deze zSJa langza merhand aangeland op een peil, waarvan moeilijk gezegd kan wor den dat het goed is. Kr zit in de prijsvorming van de aardappelen iets onlogisch. Waarom moet er tussen de lelersprjjs en de consumentenprijs zo'n enorm grote marge zijn, zo in de orde van groot te van 100 tot 125 percent4 Als de overheid dan zo begaan is met het lot van de consument waarom moet de handel dan méér nemen dan do teler, die alle zorg en risico draagt van dit produkt?' Ir. D. S. Tuynman, secreta ris van de Holi. Mij v. Land bouw in De Landboüe. (Van een onzer verslaggevers) Enige minuten nadat zij met een personenauto de stad had den verlaten vonden zondag middag twee Rotterdammers de dood op de rijksweg naar Utrecht en werden twee ande ren ernstig gewond. De wagen raakte met het linkervoorwiel in de zachte middenberm en direct daarop buiten de macht van de bestuurder. Over de middenberm heen schoot de auto de andere rijbaan op en botste frontaal tegen een bestel wagen, die uit de richting Gouda kwam. De ravage was verschrikkelijk. De brandweer moest te hulp komen om een gewonde uit te zagen. De bestuurder van do personen auto, de 50-jarige A. Ooms, baas in een draaierij, woonachtig in de Giraf- festraat te Rotterdam, en zijn echt genote, de 49-jarige mevrouw G. OomsKalkman, moeten onmiddel lijk dood zijn geweest. De twee passagiers achterin wer den ernstig gewond naar het Berg- wegziekenhuis vervoerd. Het waren de 36-jarige bloemiste S. C. Vonk van het Bergplein in Rotterdam en haar moeder, de 17-jarige, bij haar in wonende met ouw S. VonkOoms. Twee inzittenden van de bestel wagen werden licht gewond, de 24- jarige paardenverzorger H. C. A. van der Made uit Amersfoort en de 16- ja-ige walsmachinist G. H. G. Wil- genberg uit Lensden. Zij werden belde naar Dijkzigt gebracht. De heer Van der Made kon na daar behandeld te zijn naar huis terug gaan. Dit is het overblijfsel van de Renault-Daufine. nadat de brandweer op Rijksweg 3, er een gewonde uitgezaagd had. Aan de Universiteit van Amsterdam is prof, dr. E. D. Hirsch Baffin be noemd tot buitengewoon hoogleraar in het nationale en internationale auteurs- en ultgeversrecht en het na tionale en internationale recht van de industriële eigendom. Hij was reeds sinds 1958 bijzonder hoogleraar aan deze universiteit in het eerstgenoemde vak. In belde vak ken is hij tevens lector aan de Rijks universiteit te Leiden. (Van een onzer verslaggevers) Drie Hagenaars z(jn ln de nacht van zaterdag op zondag door mee steken gewond toen ze werden aan gevallen door twee varensgezellen. De toestand van een van hen, de maga zijnmeester K. Rost (49) die ln buik en borst werd getroffen, is ernstig. Evenals hij moest ook de kunst schilder G. "Winkelman (24) in het ziekenhuis worden opgenomen. Hy had een blessure aan een longtop. Een student die de woede van de messentrekkers had opgewekt, werd door een mes licht verwond aan een heup. De student, de 19-jarige C. Knol, stond op de hoek van de Raamstraat te praten toen een taxi de smalle straat wilde inrijden. Hij trok zijn fiets op het trottoir en op dat mo ment werd een achterportier van de auto geopend. De student duwde het dicht om niet geraakt te worden. Even later sprongen twee mannen uit de taxi en er ontstond een ruzie met het gevolg dat er drie slacht offers vielen. De daders gingen er vandoor, maar een van hen kon door de student worden aangewezen aan een politie-agent. Het was de 18 jaar oude varensgezel J. P. E. uit Den Haag. Zondagmiddag werd de andere taxi passagier de varensgezel (J. H.) ge arresteerd. (Van een onzer verslaggevers) Tn Gorkum heeft de politie zater dagavond de 26-jarige gemeenteamb tenaar J. G. H. gearresteerd, die er- van wordt verdacht zijn vader met een bijl levensgevaarlijk te hebben verwond. Toen mevrouw H. zaterdagavond even de deur was uitgeweest vond ze by haar terugkeer haar man, ae 58- jange portier G. H., met een bloe dende hoofdwond m de huiskamer. Het slachtoffer werd naar het streek ziekenhuis gebracht. Zondagavond vreesde men nog voor zijn leven Na een onderzoek in de woning* ver moedde de politie dat de zoon de da der zou zijn. De jongeman we- p- gespoord, maar ontkende ho- er bloedsporen op zijn overhe; Sen aangetroffen. De verhouding ius- sen vader en 7oon was niet al tc volgens de politie echter^ niet "20 ij!' ^aï men een dergelijke ge welddaad had mogen verwachten.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1962 | | pagina 1