Winkeldiefstallen nemen sterk toe
Verleidelijke artikelen
boter, snoep en kousen
Drie architecten
krijgen opdracht
Admiraal Helfrich -
75 jaar-overleden
u
NHM sluit tijdelijk
kantoor Nw.-Guinea
'Man herhaalt bekende
feiten en gaat cel in:
majesteitsschennis
RYNBENDE'S
fciiiilfeiêiE
\Mr. Bot: Verlof
niet geweigerd
Vrij Nederland schrijft:
Conflict tussen
FCV en klooster
bijgelegd
Getuigenis
Unicef start
kaartenverku p
Er
wr VRÏJE TOE* WRèfóDAG 21 SEPTEMBER
1662
PAGINA 8
Advertentie IM.
(Van een onzer verslaggeefsters)
De winkeldiefstallen nemen toe. Dit blijkt uit de cijfers van
het Centraal Bureau voor de Statistiek van 1953 tot 1961 zijn
ze verdubbeld. De vraag is: Kunnen we er iets tegen doen en zo
ja wat?
DDbeduidend
goedkoper!
tv/ecpe
Studieproject voor 1400 woningen
Sport en sensatie
Graaf van Bylandt
gaat met pensioen
In '48 met pensioen
Politie halen
Verleiding
fl.' per 20
Pccuisr1^
m
wm
Vermist jongetje
blijkt verdronken
(Van een onzer verslaggevers)
'Pas op uw woorden! Zelfs als u meent dat ze van weinig be
lang zijn, als u praat om maar een praatje te maken, kan het
slecht aflopen.'
CITROËN den Ouden
KLM waterdrager
voor seheepsdoop
N.V. QisTiiiEEauEfcu.'^ a - SGuteoAm
iViet gehoord
ALLE
VOORDELEN
van ander© verwarming
IN ÉÉN
NIEUWE KACHEL
SSS»
A is onverhoopt de rampzalig#
aV overeenkomst over Nieuw-
Guinea mocht worden goedge
keurd door Tweede en Eerst#
Kamer is er nog maar één Moge
lijkheid. Heel christelijk Neder
land en allen die nog Nederland#
kunnen voelen en denken, dienen
zich te scharen om de Troon van
Oranje om te smeken dat onze
geëerbiedigde Vorstin de wijsheid
en de kracht ontvange om te wei
geren het schandelijke stuk te
tekenen.
Met deze woorden besluit G«
Goossens een brochure, getiteld:
Nleuw-Guinea, de koude oorlog
en de Anti-Revolutionaire Party»
De heer Goossens is antirevolu
tionair. Hij was tot 1958 in Indo
nesië bij het middelbaar onder
wijs en thans is hij bij het onder
wijs in Rotterdam.
Aan zijn brochure heeft het
antirevolutionaire dagblad Trouw
enige hoofdartikelen gewijd. Dat
ls te begrijpen. Want de brochure
van de'heer Goossens is één grote
aanval op het beleid van de anti
revolutionairen. Voor de andere
politieke partijen heeft hij ook
geen goed woord over, maar als
antirevolutionair gaat hem zijn
partij in het bijzonder ter harte.
Het standpunt van de heer
Goossens is in enkele woor
den weer te geven. Nederland had
ter wille van de zelfbeschikking
der Papoea's moeten vechten. Het
had nooit mogen toegeven aan de
dreiging van Indonesië. En of de
met Nederland bevriende landen
al dan niet hadden geholpen ls
ten slotte van geen betekenis.
Voor een rechtvaardige zaak moet
men staan, wat ook de gevolgen
zijn.
Trouw heeft het in zijn verweer
niet gemakkelijk. Want de heer
Goossens spreekt de taal der anti
revolutionaire vaderen. HU be
roept zich op de bijbel, op Groen
van Prinsterer en Abraham Kuy-
per. Hij werkt met het Rijksplan
van Koning Christus waarin al
leen het stand houden voor een
rechtvaardige zaak past. Hij weet
bijbelteksten te hanteren met
grote innerlijke overtuiging. Zijn
geschrift ls een voorbeeld var. een
boetepreek.
TCTat kan Trouw daartegenover
stellen? Dat de heer Goossens
geen begaanbare tot beter resul
taat voor de .Papoea's voerende
weg aangeeft dan de leiding van
'•de Anti-Revolutionaire Partij
I heeft bewandeld. En dat is juist.
Maar op een figuur als Goossens
maakt dat argument weinig in-
idruk. Hij vraagt niet naar be-
gaanbare wegen, naar politiek re
sultaat, maar naar: wat plicht
i gebiedt, ongeacht de resultaten.
En Trouw opponeert tegen een
toch wel eenzijdig hanteren van
'Christus' Rijksplan' en 'Gods Wil'
alsof een ander beleid onchriste
lijk zou zijn. Trouw meent dat da
heer Goossens wel wat te gemak
kelijk zijn kijk de christelijk#
kUk vindt en van zijn kijk ver
schillende opvattingen als on
christelijk van tafel veegt. Ook
daarin heeft Trouw gelijk.
Maar bU dit tweede gelijk moet
worden bedacht, dat de christelij
ke politieke partij tot de denk
trant van de heer Goossens ge-
makkelUk verleidt. Worstelt'niet
de Anti-Revolutionaire Partij zelf
voortdurend met het probleem,
dat veel van wat men wel en niet
wil wordt gestoken in het kleed
van een christelijk principe. Dat
is de oorzaak van veei starheid en
verbittering in de christelijke po
litieke partij.
'n wat het eerste verwijt betreft:
natuurlijk, de heer Goossens
getuigt, hij geeft geen politiek#
oplossing van het actuele pro
bleem aan, waarvoor Nederland
stond. En hij meent ten onrechte
dat zUn getuigenis politiek is,
,Maar ook daarin vertegenwoor
digt hij een kant van het chris-
telijk-polttiek denken In de chris-
.telijk-polltieke partijen, die maar
jal te vaak het vinden van een
oplossing voor een brandend pro-
Ibleem heeft geblokkeerd.
Wij willen niet zeggen, dat d«
heer Goossens de antirevolutlo-
'nairen koek van eigen deeg geeft.
Daarvoor is zijn koek te oneet
baar. Maar hij heeft wel sommig#
ingrediënten uit de antirevolutio
naire keuken gebruikt. Die Ingre
diënten, die de Anti-Revolutionai
re Party, zoals elke christelijke
party, zo vaak verleiden te vol
staan met een getuigenis, waar
een oplossing van een politieke
vraag noodzakeiyk is.
J? r?srst .cen grote kaait uitge
bracht. Deze kaart van de glas-in-
lood-kunatenaar Ma* Iow#ad
8g cent,
bespr?'ce,ï (ma»r niet opgelost) op een persconferentie
t aeciass9rln« die elk jaar voor de Nationale Reclas-
aan bep&aW ondmp
Advertentie IJM.
Als U toch van plan bent om
deze winter wollen dekens aan
te schaffen.-wacht dan niet
langer en koop morgen de beste
wollen dekens, die er be
staan— in de grootste maat die
gangbaar Is, voor een prijs,
méér dan dertig gulden lager
dan normaal.
Morgen begint de verkoop van
een grote exportpartij zuiver
wollen dekens. Dekens van de
beste wol, die er in de wereld
te vinden Is (deze partij was
bestemd voor Amerika, en het
bestels daar maar nit goed genoeg).
Dekens, die uitmunten door
fijnheid en warmte, dus geen
dikke planken, maar dicht ge
weven.
Juweeltjes van dekens, in een
extra grote maat, de meeste
afgebiesd en in 10 pasteltinten.
Morgen koopt U deze droom-
deken van 100% zuiver„Virgin"
wool, normale prijs 62.50 (met
kleine schoonheidsfoutjes) voor
nog géén dertig gulden.
Zaterdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van deze zuiver
wollen dekens, In de extragrote
maat 190 x 230 cm, In tien
verschillende Jtj%
kleuren,
(Van een onzer verslaggevers)
De gemeentelijke woningdienst
jvan Amsterdam heeft onlangs drie
Nederlandse architecten, die de Iaat-
iste jaren sterk de aandacht op zich
j vestigden t.w. de heren Aldo van
jEyck, F. J. van Gooi en Bakema de
i opdracht gegeven een studieproject
:te maken voor de bouw van 1400 wo-
1 ningen in de Buikslotermeer.
De bedoeling ligt hierbij voor te
'zoeken naar nieuwe vormen van
'volkswoningbouw, op welk gebied
men zeker veel kan verwachten van
.de architect Van Eyck, die bij her
haling zulk een scherpe kritiek heeft
uitgeoefend op de woningbouw in de'
westelijke tuinsteden.
De woningdienst laat het drietal
binnen het raam van de financiële
mogelijkheden alle vrijheid met iets
nieuws te komen.
De dienst stadsontwikkeling, die
voor het betreffende gebied reeds een
stedebouwkundig plan had gemaakt,
heeft zich zelfs bereid getoond haar
projecten indien nodig aan te passen
aan de verlangens der architecten.
Het drietal zal eerst trachten met
een gezamenlijk voorstel te komen.
Mocht dit niet mogelijk blijken, dan
hoopt men dat elkeen een apart plan
zal overleggen.
Uiteraard is het mot zeker dat deze
projecten, die wellicht sterk «uilen
afwijken van de tot nog toe gereali
seerde nieuwbouw, ook metterdaad
zullen worden uitgevoerd.
Gehoopt wordt echter dat dit in
derdaad mogelijk zal blijken.
Advertentie IM.
HOOFD-AGENT Brcdaituat.R'd»m-Tet 117655 !|c
(Van onze kamerverslaggever)
Staatssecretaris Bot heeft donder
dagmiddag in de Tweede Kame.
meegedeeld, dat geen enkele amb
tenaar in westelijk Nieuw-Guinea
verlof Is geweigerd.
Hii beantwoordde hiermee eeu
vraag van de socialist Blom, v
Heeft het toenemen van het aantal
winkeldiefstallen iets te maken met
het groeiende aantal zelfbedienings
winkels? Daar is niet met zekerheid
op te antwoorden. De statistiek maakt
geen onderscheid tussen gewone win
kels, zelfbedieningszaken en waren-
hulzen. Bovendien slaan de cijfers al
leen op bü de politie bekende winkel
diefstallen en dat is waarschijnlijk
nog niet een derde van de werkelijke
hoeveelheid gepleegde delicten. Veel
winkeliers vooral de directies van
warenhuizen hebben blijkbaar een
voorkeur voor zelf oplossen.
Dr. P. E. J, Bomli, directeur van
Albert Heijn, zei dat er in alle soor
ten winkels evenveel gestolen wordt.
Hij grondde die mening op buiten
landse publikatles en Nederlandse
schattingen.
Men steelt voornamelijk kleine ar
tikelen; naar rangorde van veelvul
digheid: boter, verpakt vlees, snoep
en dameskousen. Er worden meer
vrouwen betrapt dan mannen, maar
dat zegt niets ten nadele van de
vrouwen: ze komen nu eenmaal meer
ln winkels dan mannen.
Vrouwen stelen het meest tussen
hun vijftigste en zestigste levensjaar;
kinderen tussen het negende en vijf
tiende. Men steelt voornamelijk om
«e sport en de sensatie: winkcldief-
DEN HAAG (ANP) Bij KJB. is aan
mr, w. P. L. Graaf van Bylandt,
ambtenaar van de buitenlandse dienst
der eerste klasse, op zijn verzoek op
de meest eervolle wijze ontslag uit de
buitenlandse dienst verleend.
Van 1940 tot 1945 was hij waarne
mend secretaris-generaal van het de
partement van Buitenlandse Zaken,
dat toen in Londen zetelde. In 1952
werd hij in Djakarta de laatste Ne
derlandse hoge commissaris. Hij bleef
dit tot 1956. Voor 1952 was de heer
Van Bylandt gedurende 5 jaar am-
bassaderu in Rome, welke functie hij
na 1956 opnieuw vervulde.
De heer Van Bylandt gaat nu met
pensioen.
(Van onze parlementsredaetie)
Luitenant-admiraal C. E. L. Hel
frich, oud-bevelhebber van de Ne
derlandse zeestrijdkrachten, i* gis
termiddag op 75-jarige leeftijd in een
Haags ziekenhuis overleden.
Admiraal Helfrich was in 1940
commandant van de zeemacht in Ne-
deriands-Indië. Hij gaf in februari,
1942 als opperbevelhebber van de
gecombineerd Amerikaans-Brfts-
Australisch-Nederlandse vloot bevel
tot de slag in de Javazee.
De heer Helfrich werd in 1886 in
Semarang geboren. Na zijn indienst-
treden bij de marine in 1907 werkte
hij in vele functies, zowel bij staven
opleidiagseenheden als in de zee
dienst, zowel in Nederland als in
Jhdië.
Tijdens de oorlog werd bij benoemd
tot bevelhebber van alle Nederlandse
strijdkrachten in het Verre Oosten.
Hij trad ook op als Nederlands gede
legeerde bh het ondertekenen van de
capitulatie-overeenkomst met Japan.
Na zijn repatriëring in 1946 was ad
miraal Helfrich nog twee jaar bevel
hebber der zeestrijdkrachten. In 1948
ging hij met pensioen.
De heer Helfrich was commandeur
in de orde van Oranje Nassau en
drager van het Grootkruis van de
orde van de Nederlandse Leeuw.
Voorts was hij onderscheiden om.
met het oorlogsherinneringskruis en
met, het ereteken voor orde en vrede.
Ook buitenlandse onderscheidingen
zijn admiraal Helfrich ten deel ge
vallen. Zo was hij knlght-commander
stallen uit armoede zijn zeldzaam.
Soms is er wel sprake van geeste
lijke gestoordheid zoals kleptotnanie,
maar ook dat komt niet veel voor. Bij
vrouwen van een Jaar of vijftig spe
len wel vaak de leeftijdsverschijnselen
een rol.
Dr. Bomli meende dat de onderne
mers doen wat ze kunnen, om hef
stelen tegen te gaan. Men was, toen
de zelfbedieningswinkels hier begon
nen, veel banger geweest voor diefstal
dan gerechtvaardigd bleek. Het feit,
dat men de boodschappen in een open
mandje moet leggen, weerhoudt velen
van diefstal.
Ook hét optreden van het personeel
kan vee! doen. Mensen met open
paraplu's en wijde kleren worden al
tijd in de gaten gehouden en als zij
iemand verdenkt, moet de casstère
vragen: 'Heeft u werkelijk alles in
het mandje gelegd?' Dan komt er
vaak nog wat te voorschijn uit hand
tas of mantelzak en de mensen we
ten, dat er op ze gelet wordt.
De heer Bomli toonde zich veront
rust door de lauwe manier waarop
ouders vaak reageren op de winkel
diefstallen van hun kinderen; het
lijkt soms wel of het normbesef ont
breekt.
Dit laatste werd van harte onder
streept door dr. C. N. Peyster, com
missaris van politie in Vlaardingen.
Dr. Peyster voelde ook niets voor de
opvatting van veel zakenmensen: de
diefstal zelf afhandelen, Hij zou wil
len dat de politie er altijd in gemoeid
werd. Als de mensen weten, dat dit
gebeurt, zullen zé wel nalaten om
voor de sport te gappen. Men moet de
winkeldiefstallen wel ernstig nemen;
dertig percent van alle dieven is be
gonnen met het plegen van winkel
diefstalletjes.
Dr. Peyster legde de cijfers van het
CBS over. In 1953 kende de polite
1457 gevallen van winkeldiefstal op
een totaal aantal misdrijven van
103.000 (1,4 pet.) en in 1961 waren dat
er 4801 op een totaal aantal misdrij
ven van 132.000 (3,6 pet.). In ver
houding tot het totale aantal dief
stallen, Hepen de bekend geworden
winkeldiefstallen in die acht jaar op
van drie tot xs percent. 25e stijgen
veel sneller dan alle andere misdrij
ven.
Men kan de winkeliers niet verbie
den hun'waren aanlokkelijk uit te
stallen; bedieningszaken doen dat
trouwens evenzeer als zelfbedienings
winkels. Maar men zou wel willen,
dat de verleiding wat beperkt werd,
aldus de heer Peyster. Misschien zou
het Franse systeem helpen bij de zelf-
bedieningszaiken: de klanten verplich
ten hun eigen tas bij de ingang neer
te zetten, eer zij een mandje grijpen
en de ronde gaan doen.
Naaf de mening van de heer Peys
ter zou altijd inschakelen van de po
litie en meer publiciteit geven aan be
trappingen en veroordelingen, een
'preventieve werking hebben. Nu den
ken de mensen te veel, dat het toch
wel met een sisser afloopt.
Over dit punt ontstond een lange
en geanimeerde discussie. Veei* jour;,
nalisten waren het niet eens met de'j
stelling van de heer Peyster, maar
men bleef zitten met de vraag: Wie
heeft bevoegdheid om te beslissen of
de politie gehaald moet worden of
niet?
In zijn openingswoord had de voor
zitter van de Vereniging van Reclas-
seringsinstelüng, prof. mr. I. A, Die
penhorst zijn bezorgdheid uitgespro
ken over de hooghartige houding van
veel mensen jegens ex-delinquenten.
of the most honourable Older of the
Bath Division (Engeland) en drager
van het zilveren kruis van de orde
Virtuti Militari (Polen).
Het stoffelijk overschot van admi
raal Helfrich zal dinsdag 25 septem
ber op Westerveid worden gecre
meerd.
HOLLANDIA (ANP) De enige bank
in Hollandia, de Nederiandsche Han
delmaatschappij, zal haar kantoren
van 25 september tot 1 oktober slui
ten om de administratieve achter
stand weg te werken.
Deze achterstand is ontstaan, door
dat een tiental personeelsleden de
laatste dagen het kantoor heeft ver
laten en is gerepatrieerd. De rekenin
gen met het gouvernement moeten
vereffend worden voor 1 oktober,
omdat het gouvernement daarna zal
ophouden te bestaan. De kantoren
van de NHM zullen zo spoedig moge
lijk na 1 oktober heropend worden.
Over de geruchten als zou de bank
haar deuren in Nieuw-Guinea voor
goed sluiten, wilde de agent geen
commentaar geven. 'Indien wij ln
staat gesteld worden het werk voort
te zetten, zullen wij dit zeker doen.
maar daarover valt thans bijzonder
weinig te zeggen,'
De directie van de NHM in Amster
dam verwijst in dit verband naar
haar mededeling, dat zij van plan is
het werk van de bank in Nieuw-
Guinea voort te zetten, ook na 1 mei
1963. zolang dit maar mogelijk blijft:
De bank wil blijven doorwerken, zij
het aangepast aan een mogelijke ver
mindering van activiteiten aldaar.
(Van een onzer verslaggevers)
Na een week dreggen in de Dom
mel bij Son, is de sedert woensdag
12 september vermiste 2-jarige Gert
Jan Scbolten uit de Varcnlaan ge
vonden.
Het ventje was verleden week uit
de tuin van het ouderlijke huis weg
gelopen en is met een vriendje naar
de Dommel gestapt. Men vond later
wel het vriendje maar Gert-Jan was
weg. Wat men ai direct vermoedde
is helaas bewaarheid geworden. Het
ventje is verdronken en ongeveer 2
km in de nogal sterk stromende
Dommel meegespeeld.
P. LORILLARD
NEW YORK
IA
"Dit Is de ervaring van de 42-jarige elektrotechnicus Abraham de Kok uit
Groenekan, gemeente Maartensdijk, die op vrijdag 13 juli 1962 in de trein
van Geldermalsen een gesprek met zijn overbuurman begon over het weer.'
Dit schrijft de heer KI. Smedts,
hoofdredacteur van Vrij Nederland
deze week in zijn blad.
Advertentie I.M.
HOOFD-AGENT R'dam-T«t 117655
DEN HAAG (ANP) Een snelle ac
tie zal' het mogelijk maken, dat
maandag 24 september in Zuidbroek
(Groningen) voor de eerste maal in
Europa een schip te water wordt ge
laten volgens de islamitische ritus.
Het schip, de boeienlegger 'Path
finder', is in Pakistaanse opdracht
gebouwd. Het zal worden gedoopt
met water uit de bron Zam-Am waar-
uit eens Ismael dronk, en dat pes
KLM-vliegtuig uit Karachi naai
Nederland wordt overgevlogen.
Advertentie LM.
Hij vertelt, hoe er een levendige
discussie ontstond tussen twee trein
reizigers over publikatles met betrek
king tot enkele leden van het Ko
ninklijk Huis in bladen als Elsevier
en Propria Cures.
De Kok wees op een artikel uit
het Duitse blad Der Spiegel, waar
in een episode wordt beschreven
uit de jeugd van Prins Bemhard
op grond van publikaties van de
Engelse journalist Sefton Delmer.
Na aankomst in Utrecht verzocht
een medereiziger, die niet aan het
gesprek had deelgenomen, de heer
De Kok mee te gaan, omdat de laat
ste zich beledigend over het Konink
lijk Huis uitgelaten zou hebben.
'Deze man legitimeerde zich met
een gele kaart, die de naam en een
foto van een marechaussee in burger
bevatte. Hieruit bleek, dat de jonge
man belast was met speciale op
sporingsbevoegdheid.' aldns het week
blad.
De Kok werd meegenomen naar
het hoofdbureau van politie te Utrecht
voor verhoor en proces-verbaal. Hij
werd echter niet gehoord, maar in
een cel opgesloten, zonder dat hem
een vraag vferd gesteld. Pas de vol
gende dag werd hij verhoord, waar
na hij naar huis werd gezonden.
Op 18 augustus werd De Kok door
de rechter-commissaris mr, O. Bronk-
horst gehoord. Sedertdien heeft hij
van de zaak niets meer gehoord.
Vrij Nederland besluit: 'De 'ver
dachte' wacht af. Ondertussen is hij
gearresteerd en heeft een nacht ir
de cel doorgebracht om een opmei
king, berustend op een overige-
waar) verhaal, dat in een Duits c
ook in een Nederlands blad is ver-
(Van een onzer verslaggevers)
Het conflict tussen de voetbalclub
FCV uit Venlo en de zusters domini
canessen van het slotklooster Maxia-
dai is bijgelegd. De zusters hebben
het voetbalveld van FCV als land
bouwgrond in gebruik willen nemen
omdat rendabele exploitatie van het
klooster anders niet mogelijk was.
De voetbalvereniging beriep zich
op oude toezeggingen en maakte ten
proces aanhangig.
Voor de rechtbank te Roermond
zijn beide partijen gisteren overeen
gekomen dat FCV nog t,jdens de
lopende competitie op het idoosrer-
veld mag blijven spelen en dat zij
daarna van de gemeente Venlo een
ander terrein krijgt toegewezen.
Advertentie I.M.
C*. H.Y,
(Van een onzer verslaggevers)
Het Nederlands comité Unicef ls ln
Den Haag gestart met de verkoop van
Unicef-nieuwjaarskaarten voor
1963. Door verkoop van deze kaarten
hoopt de Unicef gelden bijeen te krij
gen om de levensomstandigheden in
onderontwikkelde landen te vergro-
Vorig jaar heeft het comité 700.000.'
kaarten verkocht, de opbrensrst wa*i
280.000. Dit geld"wordt1taSlS
besteed om onder meer zuiveringsin-
stallaties en geneesmiddelen te Vniw»
coudté Unicef heeft meege-'
afin! gehouden melk-
akfcie 440,000 gulden heeft omze-
Hiervoor is 300 ton volle mük.
poeder gekocht. De melkpoeder wordt
op het ogenblik afgeleverd aan Thai
land en Tunesie.
Unicef heeft behalve de gebrui
kelijke kaarten die verpakt in doos-
es van t.en stuks 4 kosten, ait jaar
kort
