MR. J.A.W.BURGER AFSCHEIDSREDE:
Scherpe aanval op
deel van de pers
Zijlstra: geen functie
bij de Wereldbank
Drie mannen randen
meisje aan voor
ogen van verloofde
'Burger is homo
U
Ontdek zé de fijne smaak van Drum!
MAMM
'fc-M
m
SSSSBBR
Solidair
ZILTE ROKERTJES
HET VRIJE VOLK MAANDAG 24 SEPTEMBER 1962
(Van een onzer verslaggevers}
De Partij van de Arbeid beeft zaterdag tijdens een
openbare vergadering van de partijraad in Amsterdam
op hartelijke en stijlvolle wijze afscheid genomen van
mr. J. A. W. Burger als voorzitter van de Tweede-
Kamerfractie.
Mr. Burger heeft bij die gelegenheid nog eens ('typisch Bur
ger,' zei iedereen na afloop) precies gezegd hoe hij over een
aantal dmgen in het Nederlandse politieke leven denkt. Met
name hekelde hij de ondermijning van de politieke moraal door
onwaarachtige beloften aan de kiezers en door het geschrijf
van sommige kranten.
Onder zijn gehoor waren onder anderen de ministers De Quay
PAGINA 3
r***
'i
N®."®t
Drie verkeersdoden
in Eindhoven
Vereniging koopt
vogelreservaat
Kritiek
Vervolg van voorpagina
Bij 't rechte eind
Zeilboot
Iets meer ruimte
voor financiering
STEEK EENS OP: een vers-gerolde sigaret van Drum shag. Hoe smaakt
dat? Bijzonder lekker, vindt U niet? Zacht en toch pittig. Geen wonder ook:
U proeft een bonte mélange van liefst 17 soorten tabak, van goudgeel tot
rijpbruïn. elke soort metz'n eigen karakter. Samen geven ze Drum die aparte
geur,dieverrassend fijne smaak-Genieivan Drum- half zwaar- héél lekker!
fl.-
m m <««a0P B W M
Instorting te Brussel:
Hechtenis verlengd
van aannemer en
hoofdingenieur
Politieke moraal in ons
land wordt ondermijnd
a* - «L- TanTl,. nnea^"d3e Zaken, mr. Toxopeus, hangt mr. Burger en Toxopeus, de kamervoorzitters mr. Jonkman en dr. Korten-
jrrtewum om behorend bb het eommandeurschap la de orde van oranje- horst en de v00rzitters van de Tweede-Kamerfracties van KVP
(dr. De Kort), AR (dr. Bruins Slot) en CHU (dr. Tilanus).
-jr-.
AA.
isA-k"
y>/t
-4>
jp
Kassa».
■S3 iv
Een deel van de achttien miljoen
(bedorven) sigaretten die woensdag
avond door de coaster Helvetia S. in
de Noordzee zijn geworpen, heeft dit
weekeinde de weg naar de vaste wal
alweer teruggevonden. En dit ondanks
het feit dat de wind volgens de be
manning van de coaster In de goede
hoek zat rn afdrijven naar het stranc
uitgesloten was.
De Haagse politie ook in Was
senaar, Noordwijk en Katwijk spoel-
den sigaretten aan heeft gisteren
wel andere ervaringen gehad. Op he)
Scheveningse strand werden niel
minder dan tweehonderdduizend stuki
verzameld, in politiejeeps geladen er
naar de gemeentereiniging gereden
Daar is de hele partij verbrand.
Te midden van alle drukte
een apartje met zijn vrouw;
I mr. Burger natuurlijk even tijd voor
(Van onze parlements-
redactie)
Minister Zijlstra heeft zon
dagavond op Schiphol ont
kend, dat hem een functie bij
de Wereldbank in Washington
zou zijn aangeboden.
Wei deelde hij mede dat Eugene
Black, da president van de wereld
bank heeft aangekondigd te zullen
aftreden, maar over zijn opvolging
is nog met gesproken. Dat zelfde
geldt voor de functie van Per Jacob-
son, de president van het Interna
tionale Monetaire Fonds, die in 1964
heen gaat.
De bewindsman van financiën, di«
vergezeld was van mr. Van Lennep,
oe thesaurier-generaal van het mi
nisterie- keerde terug uit Amenka
waar hij de jaarvergadering van bei
de financiële instellingen had bij
gewoond.
In de jaarvergadering van de We
reldbank had de bewindsman ge
zegd, dat Nederland sympathiek
staat tegenover een uitbreiding van
het kapitaal van de bank. De hui
dige verdeelsleutel is voor ons land
echter onaanvaardbaar.
In de vergadering van het Inter
nationale Monetaire Fonds heeft Per
Jacobson medegedeeld, dat de inter
nationale monetaire toestand na de
ooi log nog nooit zo rustig is ge
weest. Deze mededeling heeft de hela
teigadenng beheerst
Ook de Verenigde Staten zijn weer
vol vertrouwen m de hardheid van
de dollar.
(Van. een onzer verslaggevers)
Het verkeer in Eindhoven heeft
zaterdag drie levens geeist. De 16-
jarige wielrijdster H, J. Dubbenboer
werd door een bestelauto aangereden
en overleed In de nacht van zaterdag
op zondag aan de verwondingen.
De 75-jarige weduwe P. C. Her-
nians-Janssen. werd door een scooter
aangereden, toen zij de rijbaan over
s'ak Op weg naar het Bmnenzieken-
huts overleed zij.
In Veldhoven verongelukte de 16-
jange Albertus Kapteyns. Hij zat
-U meiop een oiomliets, die duo» Zijn j
26-jaiïge bioer werd bestuurd. Zjj j
weiden door een takuiwagM BOST*- l
pen. i
AMSTERDAM (ANP). De Neder
landse Vereniging tot Bescherming
van Vogels beeft het 35 hectare grote
vogelreservaat de Ackerdijkseplas-
sen in Fijnacker bij Delft aangekocht
Dit 'c mogelijk geworden door een
schenking van een levensverzekering
maatschappij.
Zes jaar lang konden employes van
deze maatschappij bij het bedrijf voor
een gulden per stuk kalenders met
foto's van vogels kopen. Het geld
werd gereserveerd en liep op tot een
halve ton.
Sprekend over de 'uittocht van een
aantal prominente politici' zei mr.
Burger: 'Men moet de oorzaak met
zoeken in mindere bereidheid 's lands
belang te' dienen, maar In da poli
tieke partijen en in de politieke be
richtgeving m ons land.
De politieke partijen verwijt Ik,
dat zij ministers toelaten het omge
keerde te doen van wat ze beloofd
hebben. Dat gaat ten koste van de
publieke moraal. En dan is het heel
begrijpelijk, dat veel ministers de
ontmoeting met de kiezers vrezen.'
'Wij hebben,' 20 gmg mr. Burger
voort, 'ia Nederland een plratenzen-J
der die in strijd met alle internatio
nale verdragen opereert-. Het is de
plicht van een minister daar een
eind aan te maken. In dit geval een
taak van de heer Korthals. Dat ge
beurt dan ook, ai duurt het wel een
beetje lang. Maar nu lezen we in het
Handelsblad, dat men Korthals niet
kan gebruiken als lijstaanvoerder,
als hli tegen deze piratenzender op
treedt, met andere woorden, als hij
doet wat zijn plicht is. Dat is een af
schuwelijke zaak. Daar g&ét een fat
soenlijk man om heen. Dat moet men
goed begrijpen.'
Mr. Burger ontkende ten stelHg-
stc, dat by zou zijn weggegaan om
kritiek die van bulten op hem is
uitgeoefend. «Er f» inderdaad wel
eens kritiek geweest,' zei h|j lachend,
'maar welke politicus vertrekt nu
vanwege kritiek van buiten? Toch
niemand.
De heer Mellenta (c,h.uheeft on
langs voor de televisie gezegd, dat
ik zou zijn weggeschreven door som
mige kranten. Nu zou ik niet graag
iets kwaads zeggen van de heer Mel-
lema en zelfs met van de CHU <d«
grote aantrekkelijkheid van die par.
tij ts, dat je erop kunt stemmes
zonder t« kiezen). Maar wat di«
kritiek (o.a. van Het Parool) betreft:
Als men nu tien jaar lang de leiding
heeft gehad van een fractie, als men
heeft kunnen zien, dat in die tijd hei
prestige van die fractie niet is ge
daald, als men het ongeschokte ver
trouwen heeft van de leden van die
fractie, dan ligt het toch niet voor
de hand, dat men zou weggaan ter
wills van een paar miezerigheden.
Ik heb precies gezegd waarom ik
wegga in een brief aan het parth-
I bestuur. En die brief is gepubliceerd.'
'Dat zovelen hierheen gekomen
zijn,' aldus mr. Burger, *is een bewijs
van de hartelijkheid dfe ik altijd
van alle partijen (behalve de CFN en
de staatkundig-gereformeerden) heb
ondervonden.
De verkiezingen voor de Provin
ciale Staten," zo besloot hij, "waren
ondanks alle draaien) die men ook
daarmee heeft bedreven de beste
statenverkiezingen cue wij ooit na de
oorlog hebben gehad. De gemeente
raadsverkiezingen waren de beste
die wij ooit hebben gehad. Ik ben
ervan overtuigd dat wij ook in het
voorjaar de beste verkiezingen zui
len maken die wjj tot nu toe heb
ben gehad.
Ik zal niet nalaten daar aanwezig
te zijn, waar men meent mij nodig
te hebben.'
Het Nederlandse danspaar Rita
«n Heinz Holshuyzen heeft in Ljub
ljana de overwinning behaald in de
eindstrijd van het toernooi om de
Europese danskampioanzchappon.
(Van een onzer verslaggevers)
Drie mannen Iiebbcn in de nacht van vrijdag op zaterdag in
de bossen tussen Bergeyk en Weebosch het 19-jarige meisje
J. v. d. V. uit Waalre in aanwezigheid van haar verloofde aan
gerand. Drie van de vier betrokkenen zijn inmiddels gearres
teerd.
Mej. v. d V en haar verloofde
A M„ uit Eindhoven hadden m een
cafe m Zeelst kennis gemaakt met
het viertal en een aanbod aanvaard
om per auto thuisgebiaclit te wor
den
De eigenaar van de auto, de Emd-
hovenaar A. P„ legde in Meerveld-
hoven eerst nog aan bij een cafe,
waar opnieuw consumpties werden
gebruikt.
•We gaan binnendoor,' zei hij bij
het vertrek. Maar al gauw bleek, dat
hij de verkeerde kant uitging. Mid
den m de bossen aan de Belgische
grens kwam de wagen om eén uur
tot. stilstand
In de auto konden drie mannen
het meisje al niet met rust laten
Ds piotesterende vei loofde gaven zij
een oak slaag
Tenwji de jongeman n, de auto
in bedwang werd gehouden en nog
slaag opbep, trokken de
andeien het. meisje naar bulten.
Haar gillen werden .met gehoord,
haar leizet baatte niet.
Een vierde man, die dit alles met
veeizin aanzag durfde niet tussen
beide ie komen. Om drie uur
's nachs gaven de mannen het meisje
gelegenheid haar kleren weer op te
zoeken .Ze jwerd daarna weer m de
auto gesleurd.
In Luyksgestei, waar de wagen
stopte voor het huis van een bekende,
vluchtte het meisje en waarschuwde
buren. De ijlings gealarmeerde politie
liet haar naar huls brengen. Ook de
verloofde had kans gezien te ont
snappen.
Een uitgebreide jacht op de daders
leverde de arrestatie op van dne ge
huwde mannen, de Emdbovenaren
A P. en J. K. en H B. uit Veld
hoven. De vierde verdachte, de onge
huwde Eindhovenaar A, v. d. M., i«
nog iWtaotete
JoanWillems sprak namens de
fractie. 'Achter de wetten, de pro
grams en de statistieken zag h|j
voortdurend de mensen. H|j kent de
theorie, maar als iemand alléén maar
een theorie probeerde te verkopen,
placht Burger te zeggen: "Daar
word ik niets wjjzer van." Wóórden
en daden moeten iets met elkaar te
maken hebben, was zjjn overtuiging,
en als dat niet zo was, dan kwam bij
met zijn hele wezen in opstand.'
Drs. Roemers prees spre
kend namens het NVV Burgers in
zicht in de betekenis van de vakbe
weging, zijn streven om in de poli
tiek concrete dingen te bei eiken,
zijn buitengewone bekwaamheid als
onderhandelaar ('We zijn daar wel
eens een beetje jaloers op geweest')
en zijn charme ta de persoonlijke om
gang.
Prof. dr. A. Vondeling herin
nerde om. aan Burgers werk in Lon
den. waar hti zich krachtig heeft ge
keerd tegen allerlei voor de demo
cratie gevaarlijke plannen, die daar
in voorbereiding waren. Vondeling
citeerde een officiële brief, waarin
Burger protesteerde tegen ondermij
ning van de democratische gedachte
door de invoering van ''kletscolleges
'U ziet.' aldus Vondeling, 'aat Bur
ger ook in die tyd gewend was de
dingen duidelijk te zeggen.'
De laatste spreker was pai tij voor
zitter Suurhoff.
'Mr. Burger neemt geen afscheid,
omdat b|j zich geen homo politicus
zou voelen," zei hij (zinspelend op de
afscheidsbrief van minister Zijlstra).
'Burger is een echte homo politicus,
een man, die het eenvoudig niet laten
kan zich voor politiek te interesseren,
ja, zich er druk over te maken'
'In de veelheid van problemen nisi
Burger altijd de politieke kern te
ontdekken en in zijn consequenties te
overzien. De fractie volgde hem,
omdat ervaring haar geleerd had,
dat hy het meestal bü het rechte
eind had.
Wel was het telkens een teleurstel
ling voor Burger te ervaren hoe wei
nig (en hoe verwrongen) de debatten
in het parlement doordringen tot de
kiezers.'
Namens PvdA, NW en Arbeiders
pers bood Suurhoff de scheidende
fractievoorzitter en zijn echtgenote
(die hij nadrukkelijk m de hulde be
trok) het afscheidscadeau aan: een
grote zeilboot.
•Het casco, waar Je in zult zit
ten is van rood polyester. De boot
wordt voortbewogen door torentiug,
dat hoog m de lucht reikt, ais de
idealen, die jou hebben gestuwd.'
Na afloop van het officiële ge
deelte hebben de aanwezigen, onder
wie behalve de elders reeds genoem
den ook de oud-ministers dr. Drees,
Van de Kieft, In 't Veld en Hofstra,
commissaris der Koningin dr. Prin
sen, burgemeester Van Hall en echt
genote en vele, vele tientallen anderen,
de heer en mevrouw Burger nog per
soonlijk de hand gedrukt.
(Van onze soc -economiscjie redactie)
De Nederlandse Bank heeft de
banken weer wat meer financiële
speelruimte gegund
Het kasreservepercentage is met
ingang van 24 september met éen
percent verlaagd tot zes percent. Dit
betekent, dar de banken een kleiner
renteloos tegoed berekend m ver
houding tot hun verplichtingen
hoeven aan te houden, zodat zij hun
kredietverlening Iets kunnen verrui
men.
iffdfi
axnousj
'Tn dienst van de Vrede' is de
naam van het rapport, uitge
bracht door de Commissie Oorlog
en Vrede m het Atoomtijdperk,
ingesteld door de Partij van de
Arbeid. In deze naam is aangege
ven dat de commissie al werkende
boven haar opdracht is uitge
groeid. Gezocht is naar de formu
lering van een ideeënrijke poli
tiek. Naar een politiek die ons een
taak stelt, die vooruit reikt naar
een toekomst van vrede in een
wereld waarin geen oorlog meer
gevoerd kan worden. Dit is meer
dan wat de commissie zou hebben,
gedaan, als zij zich had beperkt
tot het aangeven van wat op dit
ogenblik onze houding moet zijn.
De inhoud van het rapport
heeft daardoor voor het grootste
deel de hele commissie kunnen
bevredigen. In de grootse opgave
die het stelt, herkennen socialis
ten van diverse pluimage hun
taak. De verschillen van mening
behoeven niet te scheiden bij zo
veel dat samenbindt, ook in deze
vraagstukken. Juist in deze al
les overheersende vraagstuk
ken.
Toch zullen onvermijdelijk die
punten, waarop een minderheids
nota afwijkt van het rapport, de
meeste aandacht krijgen. Want
■men wisselt minder van gedach
ten over zaken die men gelijk ziet,
dan over zaken waarover de me
ningen uiteen gaan.
TJet rapport acht ontwapening
-*"*• alleen mogelijk als gevolg van
een taai en voorzichtig gevoerd
beleid van het Westen als geheel
Het aanvaardt risico's bij het stre
ven naar ontwapening. In het
maken van welke afspraak ook
met communistische dictatoren,
die in beginsel zich moreel niet
gebonden achten aan enig ak
koord met een niet-communist,
steekt reeds een groot risico.
Maar grondslag van elke poli
tiek om tot vermindering van het
oorlogsgevaar te komen, is de wes
terse solidariteit. Die solidariteit
immers is een van de fundamen
ten waarop het machtsevenwicht
In de wereld is gebouwd. En het
machtsevenwicht geeft ons de
kans een weg naar vrede te zoe
ken.
De minderheid stelt daar tegen
over dat Nederland op eigen hout-
ie, zonder instemming van de
bondgenoten, wel zou kunnen ont
wapenen. Dat zou aan het machts
evenwicht niets afdoen en dat
zou een stap tn de goede richting
zijn. Het feit dat Amerika over
een zo grote atoombewapening
beschikt, geeft kleine landen de
mogelijkheid onder de Ameri
kaanse paraplu een koers te va
ren.
Het valt op dat hier niet voor
een principiële ontwapening van
het Westen wordt gepleit, maar
voor een eigen politiek van Ne
derland.
TWij delen het standpunt van het
rapport zelf. Een zo eenzij
dige verbreking van de westelijke
solidariteit als de minderheid
raadzaam vindt, achten wij on
juist. Als wij de vrijheid nemen
een eigen koers te gaan, kunnen
wij van Amerika, dat ons ai één
keer heeft gered, met vragen een
politiek te blijven voeren, die het
machtsevenwicht en de machts
paraplu boven ons handhaaft.
En wij verbeuren recht van spre
ken als andere landen ook weer
een eigen koers gaan varen, los
van het Atlantisch geheel. Wij
zien in het uiteen laten brokkelen
van de macht der vrije wereld een
laten glippen van de enige kans
op ontwapening.
Het standpunt van de minder
heid, dat de ontwapening in de
menselijke geest een grote plaats
moet innemen, wil er wat van ko
men (daarom zou ontwapening
van een klein land als het onze
zo van betekenis zijn) vinden wij
volledig terug bij de meerderheid.
Terecht. De bereidheid tot ont
wapening kan worden versterkt
als de aandacht wordt geconcen
treerd op de kolossale taken die
er in dienst van de vrede verricht
moeten worden.
Anders dan de minderheid me
nen wij, dat ons volk heel
goed weet wat de gevolgen van
een atoomoorlog betekenen. Aan
voorlichting over de verschrikkin
gen heeft het niet ontbroken. Wij
menen dat het onverantwoord zou
zijn, en tot oorlog zou leiden, als
wij de westerse eensgezindheid en
de NAVO zouden prijsgeven. Wij
menen niet dat het met de ge
volgen van een atoomoorlog wel
mee zal vallen.
De atoombewapening Is een
loodzware last, met ontzettende
gevaren. Alleen een voorzichtige,
maar vastberaden en duidelijke
politiek van het Westen als geheel
kan ons naar een situatie bren
gen, waarm de volstrekte onont
koombaarheid van gecontroleerde
ontwapening wordt erkend. En
waarm uit die erkenning de ge
volgtrekkingen worden getrokken
voor de politieke opbouw van de
wereld. Van de wereld als één ge
heel.
BRUSSEL (ANP, AP) De recht
bank te Brussel heeft zaterdag met
een maand de voorlopige heebteniz
verJengd van de aannemer en de
hoofdingenieur van het bouvrwwdc
naast het regeringsgebouw in Bnw-
JStr dat vorig» week instortte
-ohHhm
