Eerste stap wijziging
kiesgerechtigde leeftijd
en troonsopvolging
PTT-zorgen: t vorig jaar
9 pet. bezetting afgevloeid
w
Meer rijksvergoeding
voor
Jongen prikt
meisjes
Eeuwfeest in gemoderniseerd Bronbeek
In sfeer van
Indië
t
en militairen
hun laatste levensjaren
Amsterdamse
Rijnmond
vordert
mmm
Jackson Style
10 KORTING
Lijn 15 botst op
vrachtauto
Kabinet 3
Negen maanden
Coed land
m
Toneelavond voor
bejaarden
Licht brengen in
het noorderlicht
Bijlmermeer
3ïBT vRI, 13 VOLK VRIJDAG 19 OKTOBER
1962
PAGINA S
(Van onze parlementsredaetie)
De regering heeft thans dc eerste stap gedaan om te komen
tot grondwetswijzigingen betreffende de troonopvolging en de
kiesgerechtigde leeftijd. Minister-president De Quav adminis
ter Toxopeus hebben bij de Tweede Kamer wetsontwerpen in
gediend, waarbij (zoals de formulering luidt) wordt vastgesteld
dat er grond bestaat de grondwet op deze punten te wijzigen.
Het ontwerp van rijkswet, dat op de troonopvolging betrek
king Heeft, beoogt het begrip stamhuis te elimineren en de
opvolging ten gunste van de oudste linie te wijzigen Als de
wijziging wordt doorgevoerd, wordt de situatie dat kinderen
van prinses Beatrix eerder voor troonopvolging in aanmerking
komen dan prinses Irene, ook indien hun moeder zou zijn
overleden voor zij de kroon heeft bestegen. Het andere
ontwerp, alleen van bglang voor het rijk in Europa, heeft
ten doel de leeftijdsgrens voor het actieve kiesrecht terug te
brengen van 23 tot 21 jaar.
STAMHUIS
TE OUD
De personeelsbezetting geeft de PTT reden tot grote-ongerust
heid. In de loop van het vorig jaar 'is niet minder dan 9 percent
van de totale bezetting afgevloeid. Bij sommige bedrijfsafdelin
gen was dit percentage zelfs 20 percent. Aldus blijkt uit het
jaarverslag van de hoofddirectie van de PTT over 1961.
Per saldo is de totale bezetting weliswaar iets toegenomen door het aan
trekken van nieuwe krachten, maar deze toeneming was toch onvoldoende
om de groeiende vraag naar PTT-diensten en bovendien nog de gevolgen
van de werktijdverkorting op te vangen.
(Van onze parlementsredaetie)
Telefoon
TV-sforing
Bekentenis
Velden is het voorgekomen, dat
reeds zover van tevoren de ge-
dachtenwisseling over een kabi
netsformatie is gevoerd als thans.
De verkiezingsactie is nog niet
begonnen. Over de uitslag van de
verkiezingen in 1963 laat zich
niets voorspellen.
De discussie is ingegeven door
de gedachte, dat er veranderin
gen kunnen komen. De nederl? 3 g
van de liberalen is dit jaar in
drukwekkend geweest. In de Anti
revolutionaire Partij is beweging.
De standpunten, ingenomen bij
de mammoetwet en bij.hetNieuw-
Guinea-vraagstuk, hebben beroe
ring gewekt. De KVP wordt ge
confronteerd met het feit dat er
van haar beloften over het land
bouwbeleid en de oplossing van
de woningnood bitter weinig is
terechtgekomen.
Daar komt bij dat vertrouwde
namen als die van prof. Romrne,
prof. Oud, de heer Tilanus in 1963
op de lijsten van hun partij zul
len ontbreken. Zal dat ook In
vloed hebben op de verkiezings
uitslag?
(Van een onzer verslaggevers)
Bronbeek in Velp bestaat bijna honderd jaar. Het lijkt of de
nadering van dit eeuwfeest nu reeds merkbaar is in het blanke
gebouw dat koning Willem Hl in 1863 heeft geschonken aan
oude indische soldaten, die moe van dienst overzee naar het
vaderland terugkeerden.
Traditie
Voor het daadwerkelijk tot wijzi
ging van de grondwet komt moeten
deze ontwerpen twee maal het par
lement passeren. In eerste lezing
kunnen de Tweede en de Eerste Ka
mer met gewone meerderheid over
de voorstellen beslissen. Worden zij
aanvaard, dan moeten de kamers
worden ontbonden en moeten nieu
we verkiezingen worden gehouden.
De regering heeft reeds vastgesteld,
dat deze verkiezingen dan op 15 mei
1963 zullen worden gehouden. De
nieuwgekozen kamers moeten daar
na de ontwerpen opnieuw behande
len. Voor aanvaarding is een twee
derde meerderheid nodig.
De regering heeft voor de voor
stellen betreffende de troonopvol
ging gebruik gemaakt van het in
1954 uitgebrachte rapport van de
staatscommissie-Van Schalk. Het
verwijderen van het begrip stam
huis" uit de grondwet heeft ten doel
duidelijker de verbondenheid tussen
Nederland en het Huis Oranje-Nas-
sau tot uiting te brengen. Kinderen
van een regerende koningin behoren
namelijk tot het stamhuis van de
vader en met de troonbestijging van
prinses Beatrix sou dus in de toe
komst eigenlijk het huis ju.ppe-i>:es-
terfeld op de troon komen.
Maar naar gevoelen van het Ne
derlandse volk, aldus de staatscom
missie en de regerlhg, zet het Huis
Oranje-Nassau zich ook door opvol
ging in vrouwelijke lijn als regerend
stamhuis voort. Dit besef zou ver
zwakken indien de grondwet telkens
bjj de opvolging van een koningin
een ander stamhuis introduceert.
Ook door het verwijderen van de
factor van het In leven zijn bij de
erforpvolriïfS willen regering en
staatscommissie de lijn naar een na
tionaal koningschap doortrekken.
Juist deze factor brenrt thans met
eioh mee, dat het rviai van. .opvol
ging thans bij overlijden van prinses
Beatrix vóór haar troonsbestijging
overgaat op prinses Irene, met voor
bijgaan van eventueel reeds geboren
(Van een onzer verslaggevers)
Er komt vaart in de ontwikkeling
van de Amsterdamse- Rijnmond. Dit
kan betekenen: binnenkort super
tankervaart in de IJpuIder, die weer
voor een groot deel water wordt.
Er moet natuurlijk veel gebeuren
alvorens 80.000-tomiers zich een
■weg naar de hoofdstad kunnen ba
nen. Allereerst is nodig de aanleg
van twee nieuwe pieren in Umuiden
om de schepen binnen te loodsen.
De kosten van deze werkzaamheden
worden geraamd op 120.0000.000.
Vervolgens staan op het program
ma een drastische verbreding en uit
dieping van het Noordzeekanaal
(kosten ƒ80.000.000).
Het Amsterdam-Rijnkanaal ten
slotte moet ook een totale verande
ring ondergaan om het dan toene
mende vervoer van goederen naar
het achterland te kunnen verwerken
(kosten ƒ240.000.000).
Over ai deze problemen schijnen
de belangrijkste in het geding zijnde
gemeenten Amsterdam, Haarlem,
Velsen en Zaandam overeenstem
ming te hebben bereikt.
In het Waterloopkundig Labora
torium in de Noordoostpolder wor
den de plannen op het ogenblik uit
geprobeerd.
kinderen van de huidige kroonprin
ses.
Thans Is, als van een overleden
koning jjecn zoons of kleinzoons in
leven zijn, de oudste in leven zijnde
dochter tot de kroon geroepen. Dit
brengt met zich mee. dat kinderen
van een vooroverledtn oudste doch
ter pas na andere dochters aan de
beurt zijn.
Een dergelijk stekel mist de ge
wenste stabiliteit, menen regering en
commissie. Zij geven daarom de
voorkeur aan opvolging-door kinde
ren uit de oudere .linies boven de
jongere linies. Ook in de zijlinies wil
men de factor van het in leven zijn
elimineren. Het principe, dat zons
voor dochters en de oudste voor ton
geren gaan, wil men -echter hand
haven.
Met het voorstel de leeftijd voor
het actieve kiesrecht voor de Tweede
Kamer, de Provinciale Staten en de
gemeenteraden te verlagen van 23
tot 21 jaar, wordt o.m. aansluiting
gezocht bij de praktijk in andere
Westeuropese landen. De regering
acht dit in verband met. eventuele
Europese verkiezingen van belang.
Ook acht men het gewenst, dat de
kiesgerechtigde leeftijd overeenstemt
met de leeftijd waarop men tot an
dere rechtshandelingen bevoegd
wordt. In de praktijk is voorts geble
ken, dat bij de huidige bepalingen
de meeste jonge kiezers pas op 26-
jarige leeftijd voor het eerst hun
stem uitbrengen, wat ongunstig op
dc politieke belangstelling van de
Jongeren moet werken.
De kiesraad is in meerderheid ook
voorstander van de verlaging. Tegen
verlaging van de leeftijd voor het
passief kiesrecht en tegen vereen
voudiging van het verkiezingssy
steem voor de Eerste Kamer heeft
deze raad echter bezwaar. De rege
ring stemt met deze bezwaren in en
stelt daarom op deze punten geen
wijzigingen voor.
ijs-isrjiS
De Rotterdamse Bond van Ouden
van Dagen organiseert maandag 22
okotber in Ons Huis een toneelvoor
stelling. De toneelvereniging Wiiien
Is Kunnen zal het blijspel „Blijf zit
ten waar Je zit" voor het voetlicht
brengen. Eenzelfde opvoering in het
jeugdhuis 'a Siag (Rotterdam-Zuid)
had veel succes.
Advertentie I.M.
Lange Nylon Simplex Dames
handschoenen, de grote mode-
troef van die najaar!
Heerlijk warm geruwd voor de
winter en voorzien van een nerf,
waardoor ze bijna niet van
echt leder kunt onderscheiden.
Morgen koopt U deze veel ge
adverteerde iange (ruim 10 cm
over de pols) Nylon Simplex
dameshandschoenen, die'ner
gens onder de vijf gulden wor
den aangeboden... ais jubileum
aanbieding, per paar voor nog
géén drie gulden.
(Van onze soc.-econ. redactie)
Zaterdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van deze ge
voerde lange Nylon Simplex
dameshandschoenen in 3e kleu
ren zwart, donkerbruin, cognac,
groen, beige
enz. in de
i.iaten 7-8-9
per paar voor
Minister Toxopeus heeft de vergoedingen voor de gemeentelijke
politiekosten verhoogd. De bijdrage in de materiële kosten is ver
hoogd van ƒ1420 tot ƒ1520 per lid van het gemeentelijk politie
korps. De gemeenten krijgen bovendien een nieuwe extra-uitkering
voor bepaalde vacatures in hun korps. De maatregelen zullen rond
zes miljoen gulden vergen.
Advertentie LM.
voor BETERE herenkleding
MEENT 71 - TEL. 12 96 07
COLBERT-
KOSTüTJMS v.a. 127.-
REGENJASSEN V.a. 69.50
WINTERJASSEN v.a. 89.501
Ter introductie op deze prijzen
Deze verhoging van de rijksbijdra
gen houdt verband met de invoering
van de arbeidstijdverkorting vorig
jaar. De korpsen zijn toen in de ge
legenheid gesteld door verbetering
van de technische outillage de gevol
gen (zelfde werk in minder manu
ren) op te vangen. Deze voortgaande
mechanisering vergt echter belang
rijke bedragen voor vervoers- en an
dere verbindingsmiddelen.
De nieuwe axtra-vergoeding voor
onderbezetting, ontstaan door de
werktijdverkorting. wordt berekend
aan de hand van codebedragen, die
variëren van ƒ100 tot ƒ250 naar ge
lang de grootte van het korps. De
uitkering heeft een maximum van
ƒ5000 voor elke werkelijke vacature.
Bovendien kon door de aantrek
king van nieuwe krachten de kwali
tatieve achteruitgang niet worden
voorkomen. Het personeelstekort be
droeg vorig jaar voor het gehele be
drijf vijf. pereent. y
Zelfbediening
Enkele andere punten uit het jaar
verslag:
Een afdoende oplossing voor het
personeelsvraagstuk In West-Neder
land ligt niet binnen de ter beschik
king staande mogelijkheden. Op en
kele plaatsen in het land is een lelf-
bedieningskantoor ingericht.
De omvang van het postverkeer is
verdei' toegenomen. z(j het iets min
der snel dan in i960, (stijging van
briefpostverkeer 2,5 percent tegen 4,5
percent in 1960).
Het aantal bij abonnement gefran
keerde stukken nam echter sterker
toe (5,5 percent tegen 4 percent in
1960).
De geldelijke omzet bij de giro
dienst steeg met 7,9 percent tot 177
miljard. Het ziet er naar uit dat de
huisvestingsmoeilijkheden in Dn
Haag in de jaren 1962-1963 tot op
lossing zullen kamen door nieuw
bouw.
De telex wint snel terrein ten koste
van de openbare telegrafie. De daling I
van de telegrafie in het binnenlandse
verkeer bedroog ongeveer 3!£ per
cent, die in het verkeer met het bui
tenland bijna 6 percent. Daarentegen
steeg het binnenlandse telexverkeer
met 15,5 percent en het buitenlandse
met ruim 6 percent. Het totaal aan
tal telexaansluitingen is in vijf jaar
verdubbeld en bedroeg eind 1961 ruim
3800.
De vraag naar telefoonaansluitin
gen is met 14 percent gestegen. Het
aantal nieuwe aansluitingen kon
echter met slechts tien percent wor
den verhoogd. Er werden 151.000
nieuwe aansluitingen tot stand ge
bracht maar de wachtlijst steeg van
36.000 tot 49.000.
Het ziet er riet naar uit dat de
PTT in de komende jaren aan de
groiende vloed var. aanvragen het
hoofd kan bieden of dat de achter
stand kan worden ingelopen. Bij
voortduring van de huidige econo
mische omstandigheden moet worden
verwacht dat de wachtlijst nog aan
zienlijk zal groeian aldus het jaar
verslag.
Het aantal telefoonaansluitingen
bedroeg eind 1961 1.127.000. Dit be
tekent een toename met 40 percent
.in de afgelopen vijf jaar. Het aantal
lokale gesprekken bedroeg rond een
miljard, (toename 26 percent)het
aantal interlokale gesprekken 497
miljoen (toeneming 66 percent) het
aantal uitgaande internationale ge
sprekken 6,7 miljoen (toename 107
percent alles in vijf jaar).
In de vraag .aar mobilofoons en
huistelefooninstallaties is een sterke
stijging te bespeuren.
De daling van het aantal hoofd-
aansluifcingen bij de draadomroep
zette zich in 1961 voort zij het met
enige vertraging in de teruggang.
Einl 1961 waren er 3500 aansluitin
gen minder dan eind 1960.
Ferdinand II heet dit appa- }i
raat, waarover straks de gra-
naatvormige huls geschoven zal
worden. Ferdinand zal licht
moeten brengen in verschillen- 7
de duistere aspecten van het
noorderlicht. In november zul- j
le'. de Noren van hun basis
Andoya hem 120 km hoog af-
schieten met een Amerikaanse
Nike-Cajunraket.
In augustus is Ferdinand I
met succes jmhooggebracht.
En na nummer 2 staan nog
meer lanceringen op het pro-
gramma. De instrumenten voor
't noorderlichtonderzoek wor- 1/
den in Kjeller gebouwd.
(Van een onzer verslaggevers)
Op de Westzeedijk te Rotterdam
botsten donderdagmiddag om half
zes een tramwagen van lijn 15 en
een vrachtauto met aanhanger. Er
werd niemand gewond. De voorzijde
van de tram werd ingedeukt en de
ruit ging aan scherven. 1
(Van een onzer verslaggevers)
De Amsterdamse zedenpolitie heeft
de 16-jarlge jongen S. D. aangebon
den die in een tijdsverloop van ruim
een maand acht meisjes met een
stopnaald in het zitvlak gestoken
heeft, in een der gevallen brak de
lange naald waarmee hij werkte, af.
Een arts moest het afgebroken einde
verwijderen.
E<?n aaDtal van de slachtoffers was
leerlinge van de Middelbare Meisjes
school. Een van de meisjes wist de
directrice van de school te verteilen
dat zij vermoedde dat de jongen van
de Rivierenlaan kwant. Zij zag hem
dagelijks.
Op deze mededeling van de direc
trice van de school werd donderdag
morgen in de Riviereniaan gepost.
Toen de jongen op weg.ging naar de
school voor individueel onderwijs in
Amsterdam-Oost werd hij door de
politieauto gevolgd. In het drukke
verkeer raakten de rechercheurs
hem kwijt, maar even verder za
gen ze hem weer en reden hem kiem.
Dit wekte bij enkele toeschouwers de
indruk dat de jongen ontvoerd -werd.
vandaar dat 5x8 gewaarscnuwd
werd. Maar door berichten van het
hoofdbureau was het misverstand
snel opgehelderd.
De jongen heeft, bij verhoor bekend
dat hij acht- mei ,jes geprikt heeft.
Nadat proces-verbaal was opgemaakt
wegens mishandeling met voorbe
dachten rade. is de jongen 's middags
door zijn ouders van het hoofdbureau
van politie afgehaald.
In deze rubriek vermeldt Het Vrije
Volk tonder commentaar tref
fende uitspraken van anderen, uiter
aard voor rekening van hen die wor-'
den. geciteerd.
'Wat dat betreft zou .u Amster
dammers het spook van de Bijlmer
meerpolder dreigend kunnen opdoe
men. Het is immers de heer Toxo
peus, die de BUimermeerpoIder aan
Amsterdam weigert. Ten onrechte
weigert, zo menen w(j nog steeds.
Onzes inziens mag echter om de bo
ven uiteengezette redenen aan deze
factor niet zoveel gewicht gehecht
worden, dat men zich te Amsterdam
of elders tegen de heer Toxopeus
als lijstaanvoerder zou moeten ver-
Maar dat alles verklaart toch
nog niet waarom reeds nu zo
druk wordt vóór-gekaart. De
regeringspartijen hebben zich bij
de algemene beschouwingen alle
lovend uitgelaten over het hui
dige kabinet. Het wetgevingspro
gram voor dit laatste jaar ziet er
veelbelovend uit. En van de kant
van deze partijen heeft men niet
geaarzeld de indruk te wekken
dat men dit program ernstig
heeft genomen. Als in mei de
balans wordt opgemaakt, interes
seert zich niemand meer voor de
regering-De Quay. Men loopt dus
geen risico.
£ra-
ta b(j de ambtenaren zou zijn, ach
ten w(j indien al- waar niet van
doorslag-gevend belang tegenover de
positieve betekenis van het enkel
voudig lijstaanvoerderschap.'
Algemeen Handelsblad, 12
oktober J962.
Het aantal klachten over storingen
in de TV-ontvangst is na tie in-
dienststeiling van de nieuwe zender
Lopik (9 mei 1961) gedaald. Er kwa
men 2100 klachten binnen tegen 5300
in 1960. De bctaüjigsdisciplïne Van
radio- en TV-bezitters laat te wen
sen over.
In 1961 moesten 530.000 waarschu
wingen aan radaobezitters en 140.000
aan TV-bezitters worden uitgestuurd.
Er werden resp. 17.000 en 9.000 pro
cessen-verbaal opgemaakt.
Er wordt voortdurend aan getimmerd. Het oude gebouw wordt gemoder-
to P611 Haag> 018 de viering van het honderdjarig bestaan
ïre"t m fetouarl001" dt' h0<>Pt d® verbouwin« ?«ecd is voor het
In het algemeen hebben toegang
alle gepensioneerde militairen die
buitenshuis hebben gediend, weduw
naar of vrijgezel zijn en een bewijs
van goed gedrag kunnen overleggen.
Daarmee is het voortbestaan van
Bronbeek voor de komende zestig jaar
wel verzekerd.
Bronbeek is van plan het eeuwfeest
Bronbeek Is in de loop van die
honderd jaar een begrip geworden
Meest- vergrijsde 'mannen vonden na
een zware tropendienst hier de be
scherming weer van de militaire ge
meenschap.
Ze vonden in het prachtige gebouw
de sfeer van de herinnering tussen
de tientallen oude, bronzen, kanonnen
de. grote verscheidenheid aan Indische
wapens en temidden van Indische,
Chinese en na de Tweede Wereld-
oorlog ook Japanse veliquieèn.
Bronbeek heeft zich zeil nog lane
met overleefd. Het is van een een Ko
ninklijk Militair Invalidenhuis een
Militair Bejaardentehuis geworden
Er wonen nog altijd een 150 oude
soldaten, die vele expedities in de
Oost nebben meegemaakt.
Brigade-generaal A. van Santen is
hun commandant. Hij heeft in Bron
beek een werkkamer met, aan de
muren de portretten van de vorige
commandanten. s
Het zijn portretten van martiale
figuren met brede rijen onderschei
dingen op hun borst. Op de tuniek
van elk van deze commandanten
?H;., - a°Se onderscheiding van dc
Militaire Willemsorde. Want zó u>il
de traditie het.
Conform de eis heeft de Rotter
damse rechtbank gisteren de 21-
jarigc kantoorbediende J. de K. en
de even oude bankwerker A. de J.,
wegens inbraak in een kantoor aan
de Kasteeiweg, veroordeeld tot ne
gen maanden met aftrek, waarvan
drie voorwaardelijk.
De 24-jarige kassier op dat kan
toor P C. de S., die over de situatie
inlichtingen had verstrekt en ook ten
nadele van zijn werkgever een ver
duistering had gepleegd, werd een
gevangenisstraf van 12 maanden,
waarvan drie voorwaardelijk,' opge
legd, twee maanden meer dan de of
ficier had geëist.
Vroeger brachten alleen militairen
van het KNIL (Koninklijk Nederlands
Indische leger) hun laatste levens
jaren in Bronbeek door. Dat is na de
oorlog veranderd. Ook militairen die
in Korea, de West of in Nieuw-
Guinea hebben gediend,-worden in
Bronbeek toegelaten.
Vanwaar dan toch die vreemde
voorbarigheid?
klaren. Ook hel tegen hem gebruikte °™da' af-
argument, dat hy persona non gra- beseft dat deze regering een
5U a *ra gedane zaak is. Een regering met
zo weinig leiding en zo weinig
eenheid van inzicht kan Neder
land niet nog eens vier jaar heb
ben. Met of zonder socialisten, er
moet een regering komen, die als
geheel weet wat zij wil en rit
mensen bestaat die weten wat zij
willen. Een regering die er zeker
van is op de kernpunten van haar
beleid het .vertrouwen van een
parlementaire meerderheid te be
zitten.
In 1963 is de tijd van het
freewheelen voorbij. Er moeten
weer spijkers met koppen worden
geslagen. Omdat dit zo algemeen
en zo sterk woi gevoeld, is on
danks alle holle lof voor dit kabi
net de discussie over het volgende
kabinet al aan de gang.
Als het toeval wil, dat- In
dezelfde week een gevangen
bewaarder een vriendelijk praatje
maakt met een ontsnapte gevan
gene en hem ongemoeid laat om
dat hij dacht dat de gevangene
voorwaardelijk In vrijheid was
gesteld en dat een hoofdagent
een inbraak een inbraak laat om
dat zijn dienst afgelopen is en hij
op weg is naar huls. beseffen wij
hoe goed het is In Nederland te
leven. Wij vinden dat dom van de
bewaarder en wat formeel van de
agent. Wij stellen zelfs een onder
zoek in en gaan over tot de orde
van de dag. Want de ontsnapte
gevangene wordt toch wel weer
-.epakt en krijgt op den duur zijn
voorwaardelijke invrijheidstelling
•)Ok wel. En de Inbrekers lopen
stellig tegen de lamp. Is het deze
keer niet dan is het de volgende
keer wel. Omdat wij zo'n klein
en zo'n goed georganiseerd land
zijn.
Het is goed ln Nederland te
leven.
niet a! te officieel te vieren. De
grootse plannen voor de viering zijn
namelijk door de gebeurtenissen in
Nieuw-Guinea doorkruist. Tóch zal
het eeuwfeest beslist niet ongemerkt
in het gerestaureerde Bronbeek voor
bijgaan.
Er staat een uitgebreide rijsttafel
op het programma. Voorts krijgen de
militairen, die op die dag vanzelf
sprekend de zwarte uniformen met
de gouden tressen zullen dragen, een
feestprogramma in de recreatiezaal
aangeboden, compleet met goede
zware shag en andere geapprecieerde
versnaperingen en attenties.
Een stukje van één van de gan
gen van hel sfeervolle Bronbeek,
waar letterlijk alles aan het oude
Indië herinneringen opwekt
