S'-
Beste beveiliging
met spoed Mezen
De grootste
ramp
IS WRAK VAN
DE AMSTELP
Huissen kiest nieuwe
raad in alle rust
Spoorwegongevallenraad brengt verslag uit
3"
Open een nieuw
koffie-tijdperk
Hel
Vrije
Volk
"IA tS
Van Nelle's
Prinses bezoekt
mausoleum
jradiogjg^
Handgranaten
als boekensteun
Vulsel
Versierd
VACUUM
iSË
Minder haring
uitgevoerd, toch
hogere opbrengst
Tien maanden voor
oud-polilieman die
overval pleegde
Er
Carnaval
Hypocriet
HET VRIJE VOLK DONDERDAG 15 NOVEMBER 1962
PAGINA.. S
Si
(Van onze verkeersredacteur)
De Spoorwegongevallenraad heeft geen antwoord kunnen
vinden op de vraag waarom de machinist van de Leeuwarder
trein op de morgen van 8 januari by het eerste sein (sein 713)
voor de splitsing Harmeien zijn snelheid niet heeft verminderd
tot dertig kilometer per uur.
Evenmin is verklaard waarom hij niet verder de trein heeft
afgeremd tot deze voor het laatste sein (sein 8) kon worden tot
stilstand gebracht.
Nieuwe mélange
Vers gemalen
Vacuum-in*pak
f
EAU DE COLOGNES
msb
kS
<r
L
4^
ftier helpt alleen nog 'n rolletje Scotch
4 x clandestien
Laatste keuring
Oorzaak treinramp Harmeien
blijft raadsel - seinen stonden
Advertentie Ut
y *'A jt 'eS-
Xv -
fi/
-t -
geel en rood
Bewezen wordt geacht, dat dit sein voor hem rood heeft getoond en het
voorsein geel.
Dit zijn de beide belangrijkste con
clusies die het onderzoek naar^de
treinramp van Harmelen de Spoor-
wegongevallenraad heeft opgeleverd.
Aldus blijkt uit het verslag van het
openbaar onderzoek dat de raad 29
maart te Amsterdam heeft gehouden
en dat is uitgebracht aan de minis
ter van Verkeer en Waterstaat. Het
verslag is heden vrijgegeven voor
publicatie.
Het met de bijlagen tot een boek
werk uitgegroeide rapport bevat be
halve conclusies ook een aantal voor
stellen aan de staatssecretaris van
Verkeer en Waterstaat en aan de
directie van de Nederlandse Spoor
wegen ter voorkoming van herhalin
gen.
Wel bewezen acht de raad, dat de
machinist van de uit Utrecht ko
mende Leeuwarder trein op het laat
ste ogenblik en dit moet dan 85
tot 105 meter voor sein 8 zijn ge
weest een sneiremming heeft in
gezet, die de snelheid van de trein
heeft teruggebracht van 125 km per
uur tot 107 km.
Niet aannemelijk is, dat hij een
dodemansremming heeft gemaakt.
Dan zou hij de d-odeman op onge
veer 535 meter voor sein 8 hebben
moeten loslaten, maar sein 8 was op
die afstand door de mist met voor
hem zichtbaar.
Bewezen acht de raad ook. dat de
remmen normaal hebben gefunctio
neerd: het gereond-gewidhtspercen-
tage bedroeg zelfs meer dan is voor
geschreven. Later bij Ede genomen
proewen hebben dit uitgewezen.
De raad stelt os!1" vast, dat de NX-
beveihging op de ju."-te wijze heeft
gefunctioneerd en dat het vertra-
gingsrelais ruimschoots heeft vol
daan aan de gestelde eisen.
Dit relais maakt dat bij het her
roepen van een reeds ingestelde rij
weg de wissels nog ten minste 90
seconden in dezelfde stand blijven.
Hieruit wordt ook afgeleid, dat de
machinist van trein 164 het eerste
sein (sein 713) nimmer groen kan
hebben gezien Hij zou daarvoor nog
te ver weg zijn geweest op het mo
ment van de herroeping. De raad is
er echter van overtuigd dat geen
poging Is gedaan de eenmaal inge
stelde stand te herroepen
Hij heeft namelijk uitvoerig ver
onderstellingen onderzocht die m de
pers waien geopperd als zou de
treindienstleider te Woerden de
normaal op onveilig staande semen
aanvankelijk voor de Leeuwarder
trein op veilig hebben gezet, maar op
het laatste ogenblik die stand heb
ben gewijzigd om toch voorrang te
geven aan de afbuigende trein.
Ten eerste heeft de treindienstlei
der dit ontkend, maar ten tweede )s
ook uit een tljd/wegdiagram geble
ken dat de treindienstleider dit niet
heeft kunnen doen, omdat de NX-
bevelliging te Woerden de eenmaal
ingestelde stand nog 93 seconden na
een omschakeling handhaaft.
Er bestaat geen enkele aanwijzing,
concludeert de raad, dat voor trein
164 (uit Utrecht) het op 1020 m voor
sein 8 gelegen sein 713 anders zou
hebben getoond dan geel licht en uit
hec inzetten van de sneiremming is
bewezen dat sem 8 rood heeft ge-
toona.
Advertentie I.M.
(Van onze verkeersredacteur)
De Spoorwegongevallenraad is van mening, dat de Neder
landse Spoorwegen niet later dan 1 januari 1964 dienen te be
ginnen met uitbreiding van het beveiligingssysteem.
De directie zal op korte termijn haar voorkeur voor een systeem moeten
uitspreken. Na ampele overwegingen doet de 'aad dat zelf niet, omdat hi)
hierop geen invloed wil uitoefenen.
Deze belangrijke aansporing aan
NS staat te lezen in de voorstellen
die de Spoorwegongevallenraad heeft
verbonden aan zijn uitspraak over
„Harmelen".
Omdat de Spoorwegongevallenraad
zich ervan bewust Is. dat invoering
van een nader te bepalen systeem
van automatische treinbeheersing in
het gunstigstegeval nog jaren zal-
vergen, heeft hij zich bezonnen pp
tijdelijke maatregelen.
Verworpen wordt een voorrangs-
regeling zoals die te Harmelen
enige dagen na het ongeluk heeft
bestaan. De raad Is het ermee eens,
dat hier toch weer een menselijke
factor In het spel is en dat de
heersende seindisclpline moet wor
den gehandhaafd.
Wel wenst de raad voor Woerden
een eerdere aankondiging van een
uit Utrecht naderende trein. Het
rijkstoezidht op de spoorwegen en
NS hebben deze zaak inmiddels in
studie.
Voor de hoofdconducteur van een
trein wil de raad de verplichting
mede in de kanine te komen als de
machinist hierom verzoekt. Zoals
men weet heeft de machinist het
recht de hoofdcontroleur te verzoe
ken mee uit te kijken.
Geen voorsteden doet de raad over
verlenging van de doorschietlengte
achter een sein, aangezien dit de
seindisclpline zou kunnen verzwak
ken en evenmin doet de raad voor
stellen omtrent de tijd waarin het
NX-systeem een eenmaal ingestelde
rijrichting moet vasthouden.
In Harmelen ls die tijd neg ver
lengd en de raad acht het wenselijk
dat NS nagaan of dit ook niet voor
andere punten moet gebeuren.
gekeken, want de Nee erlandse Spoor
wegen verlangen het allerbeste sy-
c* "-em en dat wordt in Europa op het
blik nog niet gevonden.
(Van onze verkeersredacteur!
De grootste ramp in onze spoor
weggeschiedenis, het spoorweg
ongeluk bij Harmelen op 8
januari 1962, heeft zich, naar
men zich zal herinneren, toe
gedragen als volgt:
Op die mistige maandagmorgen te
9,19 uur greep trein 164 (een door
een elektrische locomotief getrok
ken trein uit Leeuwarden, die eni
ge minuten te laat uit Utrecht was
vertrokken) op de splitsing bij
Harmelen een. andere trein fron
taal.
Bij de ramp waren 93 doden te be
treuren en ongeveer zeventig men
sen werden gewond.
De trein die werd gegrepen was no.
464, komend van Rotterdam en bij
Harmelen afbuigend naar Breuke-
len cm naar Amsterdam te gaan.
Deze trem moest de baan van de
andere kruisen en dit had veilig
kunnen gebeuren, omdat het NX-
systeem als de ene richting wordt
vrijgegeven, de andere onherroe
pelijk blokkeert met onveilige sei
nen.
I
De veronderstelling werd dan ook al
direct geopperd, dat de machinist
van de Leeuwarder trein, door wel
ke oorzaak dan cok. door onveilig
sein moet zijn gereden. Een open
vraag bleef of hij nog heeft trach
ten te remmen en hoe sterk hij dan
heeft geremd.
Machinist van de Leeuwarder trein
was de 41-jaxige P. v. d L. uit Rid
derkerk, machinist van de andere
trein was de eveneens 41-jarige P.
Flctoor uit Rotterdam. Belde ma
chinisten zijn omgekomen.
A
De Spoorwegongevallenraad heeft
thans zijn bevindingen over de
ramp gepubliceerd en voorstellen
gedaan om herhaling te voorko
men. Deze laatste betreffen vooral
een systeem om de machinist extra
te waarschuwen of om de trein
automatisch tot stilstand te bren
gen ui geval van nood.
„Er zijn geen woorden om mijn ge
voelens tot uiting te brengen," zei
prinses Beatrix gisteren in Fateïs-
poer in India waar ze een bezoek
bacht aan het mauseleum van de
Mongoolse keizer Sjah Jahan dat
drie eeuwen geleden werd gebouwd
als graf voor koningin Mumtaz
Begum.
De Prinses bezocht het bouwwerk
terwyi de maan aan de oostelijke
horizon stond Ze zal het bouwwerk
vandaag bij daglicht bezoeken. De
Prinses had tevoren een au totoent
van 170 kilometer gemaakt van Jai-
poer naar Fatehpoer, de zestiende-
eeuwse hoofdstad van keizer Kabar,
Het werd naar de mening van de
Prinses een der meest interessante
reizen Ze zag hoe zevenjarige jon
gens "van de stadsmuren van Fateh
poer in dertig meter dieper gelegen
putten doken en bezocht verder net
marmeren graf van de heilige Mos
lem, Salim Chistl.
Diens voorspelling dat de Akbar
een troonopvolger zou krijgen leidde
ertoe dat de keizer zijn hoofdstad op
deze plek liet bouwen.
WiJ herinneren er nog aan, dat lr.
J. P. Koster een der directeuren van
NS. reeds in januari heeft meege
deeld, dat contact is opgenomen met
een Amerikaanse maatschappij, die
het meest geperfectioneerde bevei
ligingssysteem uitbrengt. Dit Is het
stelsel van continue treinbeheersing,
waarbij men niet alleen op bepaalde
punten maar over het hele net de
treinen onder controle kan houden.
Het werkt met door de rails geleide
stromen, die ook in code aanwijzin
gen buiinen doorgeven aan de ma
chinisten. Het eist echter een ge
automatiseerd blokstelsel en op de
verwezenlijking van dit laatste heb
ben de Nederlandse Spoorwegen zich
in de eerste plaats toegelegd.
Binnenkort zou echter, zo verze
kerde ir. Koster in januari, een keu
ze uit de systemen worden gemaakt.
Daarbij zou niet op kosten worden
CAKAT
Mi»;
9^
A'A-
^eincoS
ÈÖLDE COLO®
^Natuurlijk kent U de verkwikkende eigenschappen van
»47H< ÉCHTE Eau de Cologne Voor hen die daarbij
een meer persoonlijke parfymering wensen, biedt
»5-
sortering >471t< geparfumeerde Eau"de CoiogrufS
I v -
-voor dame en heer - een ruime, smaakvolle-keuza.
(Van een onzer verslaggevers)
Is het scheepswrak van een
oud stoomschip, dat onlangs bij
Ketelhaven in Oostelijk Flevo
land is gevonden en dat thans
wordt gesloopt, afkomstig van de
nachtboot De Am stel, die in heel
vroeger jaren tussen Kampen,
Zwolle en Amsterdam heeft ge
varen?
Men zou op grond van nieuwe in
teressante gegevens, dit als vast
staand kunnen gaan geloven, Het
Stoomwezen te Amsterdam heeft, na
Als een symbool van troosteloos
heid en uitzichtloosheid zit hier deze
jonge Tibelaan die het communis
tische bewind .n, zijn geboorteland is
ontvlucht Ds mistroostigheid wordt
nog onderstreept door het merk
waardige hoofddeksel met staarten
dat hij draagt. De foto werd gemaakt
m een vluchtelingenkamp tra Tezpoer
in de Indiase staat Assam.
Schipper F. W Hugman van de
Bntse trawler Granby Queen uit
Lowestoft heeft de Nederlandse ere
penning voor menslievend hulpbetoon
in brons ontvangen voor zijn moedig
optreden bij de redding van acht be
manningsleden van de zinkende Ne
derlandse trawler LJmuiden 32 Elie
Cheneviere in de nacht van 18 op 19
oktober van het vorige jaar.
DEN HAAG (ANP) Volgens op
gave van de dienst der Nederlandse
hanngcoutrole bedroeg de Neder
landse uitvoer van pekel- en steurha-
nng ui het derde kwartaal van dit
jaar 7.358 999 kg netto ter waarde
van t 7.878 264, tegen 9.236.034 kg ter
waarde van 6 991.480 in het derde
kwart, ai van vorig jaar. De gemid
delde waarde per kg was dit jaar op
1.07 aanzienlijk hoger dan m de
voorafgaande jaren.
De voornaamste afnemers waren
Belgie, West-Duifcsland, Noorwegen,
Frankrijk en de Verenigde Staten.
Van de export m het derde kwar
taal van dit jaar werd uitgevoeid
door exporteurs, gevesi igd m Sche-
venmgen 3,3 miljoen kg ter waaide
van 3,5 miljoen, ui Vlaardingen
byna 2 miljoen kg ter waarde van
2,14 miljoen, m Katwijk 1.85 mil
joen kg ter waarde van bijna 2 mil
joen, m IJmuiden bijna 150 000 kg ter
waarde van f 157.447 en in de overige
plaatsen ruim 87.000 kg ter waarde
van ruim 85.000.
(Van een onzer verslaggevers)
Huissen heeft zijn nieuwe raadsleden in alle rust gekozen. Toen na veel
rekenen en herrekenen de officieuze cijfers woensdagavond om «tien uur
werden vrijgegeven kwam men ook weer heel otficieus tot de slotsom,
dat de vastberaden en serieuze 33-jarige mevrouw Saat—van der Aker
kanoer H endriksen met een neuslengte verschil uit de raad had gewipt.
Er is geen onvertogen woord geval
len en er is geen millimeter van de
kieswet afgeweken onder het alziend
en koel wélkend oog van de zes Nij
meegse ambtenaren die door het ge
meentebestuur van Hulzen zijn ata-
Advertentie
LM.
doorzichtig plakband
gezocht om controle uit te oefenen
Want Huissen wilde met opnieuw
de blamage van de vorige keer be
leven, toen ten slotte de oude raad
moest aanblijven omdat er onregel
matigheden in de kiesregisters en
de volmachfstemmen waren gecon
stateerd
'Niets dan lof voor de samenwer
king", zei gisteiavond om tien uur het
hoofd van de Nijmeegse afdeling be
volking de heer J H. Bos, die sedert
oktober de ieidmg had van de nieuwe
verkiezingen in Huissen.
Bij het opmaken van het Jaesre-
gister op grond van de gegevens van
17 apiil, dezelfde (burgerlijke) stand
die ook uitgangspunt was geweest
voor de kiezerslijst van mei, bleek dat
er thans 41 minder mensen gerech
tigd waren om te kiezen dan de vo
rigs keer. In mei moeten dus 41 men
sen onrechtmatig gestemd hebben.
De nieuw gekozen mevrouw Saat
zei: 'Dat had ik niet verwacht.' Zij
Uet er geen twijfel aan bestaan dat
voor haar politiek een serieuze zaak
was en geen camavalspretje of een
manier om panctooUgM tmsmm hot
te vieren.
Intensief speurwerk, geconstateerd
dat het schip De Amstel een. ketel
heeft gehad, in 1880 gebouwd door
Walker, Stronk Van Delden. Dit
klopt met hetgeen we reeds eerder
over dit wrak hebben geschreven.
Het registratienummer van de ketel
was 369.
De Amstel had voorts een cylinder-
vormlge ketel, had 89 vlampijpen.
De lengte van de ketel was 2.83 m,
ze had een diameter van 2.25 m, een
vuurkanaa! van 37 cm, het w&nddek
van de ketel bedroeg 16 mm.
Na nauwkeurige nametingen bij
het scheepswrak (dat men momen
teel aan het slopen is), blijken al
deze gegevens van het Stoomwezen
te Amsterdam te kloppen met de
ketel, die in het scheepswrak staat.
De nachtboot De Amstel Is eigen
dom geweest van de vroegere Zwol
se nachtbootonderneming. Voordien
stond zij geboekt op naam van de
firma D. P. Kievit te Amsterdam.
De ketel is voor Met laatst door
het Stoomwezen gekeurd op 15
januari 1894. Op 4 augustus 1894 is
de ketel nog nagezien. Dan houden
plotseling alle gegevens op.
Ook ln oude krantejaargangen van
1894 en 1895 hebben we tot nu toe
niets kunnen vinden over een schip
De Amstel, dat ln die jaren moet
zijn gezonken in de nabijheid van
De Ketel. Wel gaan er verhalen dat
omsueeKs die tijd een schip door
zwaie ijsgang in de nabijheid van j
De Ketel moet zijn gezonken. Is dit
de vroegere ..Amstel-' geweest' Er
woraen naar de verdere geschiedenis
van dit scheepswrak nog steeds na
vorsingen gedaan.
De Haagse rechtbank heeft de 30-
jarige gewezen chef-controleur van
de Bijenkorf en oud-agent van de
Zantvoortse politie W. C. van de Z.
conform de eis een gevangenisstraf
van tien maanden, waarvan twee
voorwaardelijk, opgelegd.
Van de Z. was bij het overbren
gen van 212.000 naar de bank met
dit geld op de loop gegaan, maar hij
werd nog dezelfde dag gearresteerd
HtJ had toen 70,- van het kapitaal
verbruikt
M klewr*r
(Van een onzer verslaggevers) n
De Enschede se politie heeft
twee handgranaten ira beslag
genomen, die de Enschedeer
G. enkele jaren heeft gebruikt
ils boekensteun. De granaten
Jiaren volkomen intact. Ont-
oloffmgsgevaar was dus voort
durend aanwezig. De mare
chaussee heeft na een tip van
omwonenden de boeken
steunenweggehaald.
is door de memorie van ant
woord over de nota reclame
televisie geen verandering van
enige betekenis gekomen in de
standpunten, zy die voor com
merciële televisie waren, blijven
ervoor. Zij die ertegen zijn blij
ven ertegen.
Dat tot de voorstanders van de
commerciële televisie een aantal
journalisten in Nederland be
hoort, blijft 'n verbazingwekkend
feit. De commerciële televisie wil
geen TV om de TV uitzenden,
maar zij wil uitsluitend TV om
aan de reclame te verdienen. De
TV-uitzen dingen zijn slechts mid
del tot dit doel.
Wij begrijpen niet dat er in ons
land journalisten zijn die daar
voor kunnen voelen. Zij zouden
op de achterste benen staan als
het bestaansrecht van hun krant
werd verdedigd met het argu
ment: wij hebben wel wat redac
tioneel vulsel nodig om onze ad
vertenties te verkopen.
TWog minder begrijpen wij deze
journalisten ais voorvechters
van de commerciële televisie, ais
zij de opsieringen van de recla
mebureaus voor zoete koek slik
ken. Het aanvankelijke standpunt
van de voorstanders van de com
merciële televisie is nuchter: er is
geld met de commerciële televisie
te verdienen, veel geld. En daar
om moeten wij het televisie
scherm ter beschikking hebben.
Dat is voor een zakenman een
aanvaardbaar standpunt. Dit za
kelijke standpunt is opgesierd. In
navolging van de Engelse com
merciële televisie noemde men
deze TV niet commercieel, maar
onafhankelijk. Plat volksbedrog
Maar doeltreffend.
Men spreekt over het peil vc.i
de programma's alsof men zich
voor de programma's een ogen
blik interesseert.
T"te klap op de vuurpijl is echter
■L/ wel, dat het betoog over de
rechten van de mens, het recht
op vrije meningsuiting en het
Verdrag van Rome waarmee de
memorie van antwoord schermt,
ook nog ernstig wordt genomen.
De Nieuwe Rotterdamsche Cou
rant schrijft: 'Onderschreven,
kunnen de conclusies worden die
staatssecretarissen trekken uit
artikel 10 van het Verdrag van
Rome.'
En Het Parool beweert: Th een
overtuigend juridisch betoog heeft
de regering gesteld dat het begin
sel van de vrijheid van menings
uiting, gecombineerd met de ver
plichtingen uit het Verdrag van
Rome (inzake de bescherming
van de rechten van de mens en
de fundamentele vrijheden) haar
niet toelaat om aan de redelijke
gegadigde die bereid is aan de te
stellen voorwaarden te voldoen en
die tot financiering van een goed
programma in staat moet worden
geacht, een concessie te weigeren.'
En dat terwijl het zonneklaar
is dat het hele betoog slechts
dient om één gegadigde aan een
televisieconcessie te heipe-i. Alle
volgende gegadigden zouden op
de deur 'bezet* vinden, en nul op
het rekest krijgen. Aan welke
voorwaarden atj ook zouden vol
doen!
Thaarom is het hele betoog over
de rechten van de mens in
deze memorie van antwoord op
zijn best een carnavalsstunt. Een
vermomming die niemand ernstig
neemt. Behalve enkele Neder
landse kranten.
"IVatuurlijk kunnen de omroep-
verenigingen bij sommige van
deze bladen geen goed doen. Zij
worden aangeduid als monopolis
ten. Wat zouden deze bladen te
keergaan, als de grote Neder
landse dagbladen te zamen als
monopolisten zouden worden be
schreven. Waar het praktisch on
mogelijk is een grote krant op
te richten naast de bestaande,
zou een dergelijk etiket zomaar
opgeplakt kunnen worden. Met
bijna evenveel recht. Of liever
onrecht.
Maar goed, de omroepvereni
gingen werdt kwalijk genomen
dat zij de reclame afwijzen onder
de mededeling dat, als er toch re
clame moet komen, de reclame
beter door de bestaande vereni
gingen in de een of andere vorm
verzorgd kan worden.
Het Parool heeft daar geen
minder woord voor dan hypocriet.
Dat is schijnheilig. Maar hypo
criet klinkt sterker.
Waarom dat schijnheilig is,
kunnen wij echter niet inzien. De
omroepverenigingen hebben tot
doel programma's te verzorgen.
Zij zijn daarvoor opgericht.
Als de vier groten zich tegen
de reclame uitspreken, doen zij
dat op gronden die wij groten
deels juist achten. Al speelt na
tuurlijk mee, dat zij ook voor hun
eigen positie zonder meer opko
men, als bestaande instellingen.
O rat tn aanmerking genomen
"och niets tegen, dat zij, voor
in i. geval de reclame toch zou
worden toegelaten, als hun me
ning uitspreken, dat de NTS het
best die reclame zou kunnen ver
zorgen. Omdat daardoor de groot
ste waarborg is gegeven voor de
onafhankelijkheid van het pro
gramma. Hypocriet? Och imm
