Pensionbrand jaagt
zestien Hagenaars
koude straat op
m
HoltropDoodtij, maar
op zeer
niveau
Luchtmacht strooit voer... maar hongerende vogels ontbreken
Scheepsbrand
EEN EERLUKE
NATUURLIJKE SIGARET
met grond voor
bijna 4 ton van de hand
Gasexplosie
richt ravage
drie
aan m
woningen
Mr. J. A. Derks
verongelukt
Grafici wijzen
2% verhoging
van de hand
Prijsbeheersing vervallen:
Geen beleid
Een evenwichtige
melange van rijpe
zuivergehouden
tabakken
PBuim
HET VRIJE VOLK WOENSDAG 9 JANUARI 1963
FAGIN2T3-
Delfzijl ziet reus
binnenvaren
Grondprijzen
wPtl
VIJF TWINTIG VOOR ÉÉN GULDEN
Afflauiving
Belangrijk verschil
(Van een onzer verslaggevers)
De vijftigjarige publicist mr. Jo
hannes Augustinus Derks, oud-
hoofdredacteur van De Tijd, is dins
dagavond op het Damrak te Am
sterdam onder een tramstel van lijn
24 gekomen en op slag gedood.
De heer Derks stak van het
Beursplein over In de richting van
de Cineac. Teneinde een. uit de rich
ting van het Centraal Station ko
mende tram te laten voorgaan, deed
Ipj midden op de rijbaan enkele
stappen achteruit en kwam daarbij
onder een uit de richting Dam ko
mende Ujn 24.
Mr. JAN DERKS
Mr. Jan Derks werd 9 december
J9té te Tilburg geboren. Zijn gym
nasiale opleiding kreeg hij in Kat
wijk en. Den Haag. In 1935 voltooide
hij zijn rechtenstudie in Utrecht.
Twee jaar later verscheen zijn eerste
roman: Journaal van een dode. In
193" werd hij ook correspondent in
Rome van De Tijd en De Telegraaf.
In de oorlog in 1942 nam hij
enige maanden het adjunct-hoofdre
dacteurschap van De Tijd waar, tot
dat hij op bevel van de bezetter werd
vervallen verklaard van het lidmaat
schap van het Verbond van Neder
landse Journalisten. i
Na de oorlog ln 1946 hervatte
hij zijn werkzaamheden aan De Tijd
als adjunct-hoofdredacteur. In 1947
werd hij tot hoofdredacteur van De
Tijd benoemd. Dat bleef hij tot 1952.
Daarna werd hij (reclame)-advi
seur van verscheidene ondernemin
gen, o.m. van De la Mar en directeur
van de N.V. Cefima, gelieerd met
Joop Geesinks Starfilms voor recla
me.
Mr. Derks heeft vele toneelstukken
geschreven, alsmede verscheidene ro
mans, waaronder De bigamist.
Ook tijdens zijn werkzaamheden ln
de wereld der reclame leverde hij
journalistieke bijdragen, o.m. aan De
Volkskrant, waarin zijn rubriek 'Bin
nenskamers' opzien baarde, In De
Tijd schreef hij de laatste jaren ook
over de gewone dingen van de dag
onder de naam Tijdspiegelaar.
(Van een onzer verslaggevers)
Een man zette een ketel water op het gas, ging toen naar
de benedenburen om een praatje te maken en vergat de ketel.
Dat is gisteravond in Den Haag de oorzaak geworden van een
brand waardoor zestien mensen dakloos zijn geworden.
De brand brak om half zes uit in een herenhuis van drie
verdiepingen aan de J. P. Coenstraat. Het vuur, dat een hard
board schot deed vlam vatten nadat de ketel water was droog-
gekookt, woedde op de bovenste verdieping. De vergeetachtige
bewoner, teruggekomen in zijn huis, moest overhaast vluchten,
evenals het eezin DieDhuis. dat dezelfde etage bewoonde.
De 5Z-Jarlge heer O. Diephuls. Ir-
(september 1962 na 35 jaar rijksdiens*.
ln de tropen in Nederland aange
komen, lag ziek In bed toen hij de
brand gewaar werd. Hij duwde zijn
vrouw, zestienjarige doch Ier en zés-
Jarige zoon door rook en vlammen
(Van onze soc.-econom. redactie)
De onderhandelingen over een
nieuwe c.a,o. voor het grafisch be
drijf zijn na twee besprekingen vast
gelopen. De werkgevers hebben een
verhoging van de Ionen met twee per
cent aangeboden,. Zij menen, dat de
grafische werknemers hiermee ge
noegen moeten nemen, opdat de voor
het gehele bedrijfsleven toegestane
gemiddelde verhoging van 2,7 pet.
niet zal worden overschreden.
De werknemersbonden hebben dit
aanbod van de hand gewezen. Zij
hebben de c.a.o.*s in het grafisch be
drijf niet verlengd, omdat zij bij de
werkgevers geen enkele tegemoetko
mendheid hebben kunnen consta
teren.
In de loop van deze week za! nog
een derde bespreking plaatsvinden.
(Van een onzer verslaggevers)
Op het Griekse schip Delian Spirit
dat in dok 4 bij de NDSM te Am
sterdam ligt, zijn dinsdagmiddag de
kapiteinshut, de pantry, twee salons,
het dagverblijf voor de officieren en
de radiokamer uitgebrand.
Vermoedelijk is net vuur door kort
sluiting ontstaan. De brandweer, die
zes stralen op het schip richtte, kon
weinig uitrichten. De schade wordt op
bijna een miljoen gulden geschat.
heen de trap af en rende, slechts ge
kleed in pyama.ook zelf voor zijn
leven.
Het gezin kwam beroofd van alle
sezittingen in de kou op straat te
staan, maar gelukkig kon er in een
Dension aan de overzijde plaats voor
Den worden ingeruimd.
De bewoners van de andere ver-
liepingen, in totaal twaalf mensen,
noesten de afgelopen nacht even
eens een goed heenkomen zoeken,
Dmdat hun appartementen bij de
Dlussing veel waterschade hadden
ingelopen.
Advertentie l.M.
(Van een onzer verslaggevers)
De grootste tanker die ooit ln
Delfzij! is binnengelopen is gister
morgen met assistentie van vier
sleepboten de haven binnengeloodst.
Het was de 18.000 ton metende
Noorse tanker Tabriz met, een lading
van 9000 ton gasolie, waarvan 2000
ton werd gelost bestemd voor Gro
ningen.
De tanker was gecharterd door
Caltex omdat het noorden door de
binnenwateren niet bereikbaar is.
Ook het vervoer over de weg levert
nog moeilijkheden op.
De sterke sleepboot Waterman
maakte de weg naar de haven vrij
door een bijna tien centimeter dikke
ijslaag.
(Va® een onzer verslaggevers) Aan de verkoping gingen vele spe
culaties vooraf. Velen waren van me-
In Ulrum (Gr.) Is gisteren de ning, dat vooral uit Duitsland bieders
eerste openbare verkoping gehouden met zeer hoge bedragen zouden
van een boerderij met bijbehorende komen. Dat bleek niet het geval te
grond, waarbij vrije prijzen mochten zijn. Ook de speculaties, dat de land-
worden betaald, omdat de prijsbe- bouwers die door de uitbreiding van
heersin.j op 1 januari van dit jaar Schiphol van hun landerijen zijn
ls vervallen. verdreven, de prijs ongunstig zouden
beïnvloeden, gingen niet op.
De boerderij, die vorig jaar niet Het bieden begon bij f 250.000,
meer dan 6200 gulden per ha had maar al spoedig werd de verwachte
mogen opbrengen, ging nu voor prijs van 320.000 overschreden. Aan
7300 per ha onder de hamer. Daar- het einde van de eerste ronde was
door ging de boerderij plus de 53 zelfs het uiteindelijke bedrag reeds
ha grond een 150 jaar oud bezit bereikt,
van de familie Rijpma in totaal
voor bijna vier ton van de hand. Direct bij de aanvang van de
tweede ronde bleek, dat er geen in-
Koper werd ten slotte, nadat in de teresse bestond nog hoger te gaan.
tweede ronde van de verkoping de
animo niet groot meer bleek, de Gro
ninger politierechter mr. P. de Jong.
Grote belangstelling
De belangstelling was bijzonder
groot. Uit het gehele lar.d waren
belangstellenden naar Ulrum geko
men, velen uit interesse voor de ge
volgen van de opheffing van de prijs
beheersing.
'De minister had in de Kamer geen
vrees voor belangrijk hogere land-
prijzen, maar de realiteit zal hem
spoedig van zijn naïef optimisme ge
nezen.
Een voorproefje beleefden we dezer
dagen reeds bij de Grondkamer, waar
een boerderijverkoop aanhangig was.
Dc vraagprijs was 170.000 gulden, het
bod van pachter 100.000 Na heel
veel heen en weer gepraat is de koop
ten slotte bekrachtigd op 165.000 gal
den.
Het was eigenlijk te hoog, maar
het heeft weinig zin tegen het eind
van de wedstrijd de hekken, nog te
bewaken.
Maar binnen één week was deze
boerderij weer verkocht voor niet
minder dan 225.000 gulden en nau
welijks was de inkt van het contract
droog of de nieuwe eigenaar stond
alweer op dc stoep met de allernieuw
ste gegadigde, die er 250.000 gulden
voor neertelde. Een bedrijf van 30
hetaren. Dat wordt ruim 8000 gulden
per hectare.
De laatste koper was een Duitser,
die zijn lichtverdiende duiten uit het
land van het Wirtschaftswunder on
der een veilig dak wilde hebben voor
er weer eens een geldontwaarding
plaatsgrijpt. Men rekende hem voor
dat hü bjj de huidige pachtprijzen
slechts twee percent van zijn geld
iou kunnen maken. Ja, dat wist hü
wel, in Duitsland namen ze met an
derhalf percent reeds genoegen, zei
hij laconiek. Het is een vreemde
wereld.'
Tj. de Jong in 'Ons Noorden'
van 29 december 1982.
(VERVOLG VAN PAG. 1)
Bjjna alle bedrijfstakken zien zich
geplaatst voor inkrimpende winst
marges. Dit kan moeilijkheden op
leveren bij de financiering van in
uitvoering zijnde werken, maar ook
leiden tot mogelijke afzwakking van
opdrachten. Bij sommige conjunc
tuuranalytici leidt dit tot grote be
zorgdheid.
Niet de indruk wekkend, dat hjj
tot die somberste groep behoorde,
wees de president van de Nederland
se Bank erop, dat anderen hiertegen
over stellen het aanhouden van een
sterke consumptieve vraag, die op
den duur weer de noodzaak brengt
van aanpassing ln de kapitaalsgoede-
renindustrie.
Daarnaast zien wij kostenverho
gingen die ertoe leiden, dat diepte
investeringen noodzakelijk blijven.
(Van een onzer verslaggevers)
Een dreunende butaangasexplosie
heeft dinsdagavond om kwart voor
zes drie panden in de Goudsbloem
straat in de Amsterdamse Jordaan
vrijwel onbewoonbaar gemaakt. De
26-jarige semi-arts J. R. Wielinga,
in wiens woning op nummer 136,
eerste etage, de ontploffing plaats
had, liep brandwonden aan gezicht
en handen op. Hij ls in het WUhel-
mina Gasthuis opgenomen.
De vierjarige Johanna van Zon,
die bij buren in een woning naast
die van de heer Wielinga op bezoek
was, "kreeg een glasscherf in haar
arm.
Het brandpiket stelt een onder
zoek in naar de oorzaak van de ont
ploffing.
De overige bewoners van de hui
zen kwamen hevig geschrokken maar
ongedeerd naar buiten. In twee van
de aangrenzende woningen vielen
ollekachels door de luchtdruk om. In
de woning van de familie De Wit.
waar drie kleine kinderen in de ka
mer
vv
Op het ogenblik is het nog niet
goed mogelijk te beoordelen, o'
daling van de investeringen zal
plaatsvinden, wel afflauwing. Er is
zeker bezorgdheid over de omvang
van de lnvesteringsbeslissingen.
De Nederlandse Bans: meent in
deze situatie, dat wij voorzichtig
moeten zijn met ingrijpen, nu het
overdreven optimisme van 1960 voor
bij is.
We mogen verwachten, dat de han
delsbank etc. uit eigen beweging
voorzichtig zullen zijn. De restrictie
ve maatregelen zijn daarom opge
schort. niet opgeheven.
De Nederlandse Bank houdt zich
voor, op dit besluit terug te komen
indien de ontwikkeling anders is dan
i is verwacht.
In antwoord op later gestelde vra
gen bevestigde dr. Holtrop, dat dit
de organisaties van het bankwezen
bij het overleg dat maandag heeft
plaatsgevonden, nadrukkelijk is mee
gedeeld. Dit is de essentie van o p-
schorting.
Indien de situatie voortduurt, van
wat dr. Holtrop noemde 'blijven op
een hoog plateau', acht hij een lang
zame 'opplooiing' niet onmogelijk.
Gedacht wordt hierbij aan de toe
treding van jongeren tot het produk-
tieproces en verdere stijging van de
produktiviteit.
Of wij echter een keer kunnen
verwachten, is mee afhankelijk van
de ontwikkeling in het buitenland,
Belangrijk is daarbij dus in de eer
ste plaats de investeringsbereidheid.
De consumptie gaat wel door als er
geen werkloosheid, komt.
De huidige situatie vraagt een mo
netair neutrale houding. Er is geen
reden voor een stimulans, maar ook
niet voor een opzettelijke beperking.
De bank kan naar omstandigheden
nu beide kanten uit.
De verlaging van het discontotarief
schetste dr. Holtrop allereerst als
een maatregel om ons bij de situatie
in het buitenland aan te passen. Wij
waren in het Westen het land dat
het langst op de top na 1959 was ge
bleven.
Vooral als kostenfactor door zijn
invloed op de rente die de banken
berekenen, is het disconto van de Ne
derlandse Bank belangrijk. Onder de
huidige omstandigheden was het niet
verantwoord zo'n hoge rente te laten
bestaan.
Dr. Holtrop bestreed in antwoord
op vragen de opvatting, dat de op
heffing van de kredietrestrictie-meer
psychologische dan praktische wer
king heeft, nu de banken zelf al
onder het niveau bleven. Er is een
belangrijk verschil, of de banken zelf
vaststellen dat er ruimte is, of dat
de centrale bank dit doet. De drei
ging van de straf speelt een rol bi)
him kredietpolitiek. De opschorting
heeft 'bevrijdend' gewerkt.
Wat de werkgelegenheid betreft,
merkte dr. Holtrop nog op, dat hfj
van mening is, dat de spanning wel
vermindert, hoewel de zuivere statis
tische cijfers dat nog nauwelijks
weergeven. Ook wat zeer belang
rijk is de omzet van personeel is
verminderd. D© bouw riet hü even
wel ais een sector die compenserend
zou kunnen werken ais in andere
sectoren werkloosheid zou optreden.
Over wat werd genoemd 'wilde
hausse' in onroerend goed. wilde de
president van de Nederlandse Bank
zich liever niet uitlaten, omdat hh
hier te weinig van wist. Toch liet dr.
Holtrop, in antwoord op een opmer
king dat deze ontwikkeling merk
waardig is in verband met de aan
drang tot huurverhoging, 2ich ont
vallen, dat het de vraag is of de
speculanten hier niet dezelfde erva
ring zullen doen als op de effec
tenbeurs.
(Van een onzer verslaggevers)
Het was zo mooi georgani
seerd: voor de vogels-in-nood
was alom brood ingezameld,
dierenvrienden hadden het in
keurige dobbelsteentjes gesne
den, de luchtmacht was inge
schakeld, ettelijke kleine Bea
vers stegen gisteren van Ypen-
De dag tevoren nog hadden lucht,
verkenners in een van de Biesbosch-
polders duizenden ganzen gesigna
leerd. De vogels liepen te grazen ln
een van de vrij dun besneeuwde vel
den. Het was wel dubieus, of ze dat
brood in dank zouden aanvaarden,
maar men wilde het toch proberen.
Boven het mozaïek van ijskreken,
rietkragen en grienden speurde ser
geant-majoor-vlieger Aarts gister-
middag naar de ganzen. Op enkele
burg op om boven de Biesbosch tientallen na waren ze allemaal ver
waren nakte een zwager van UU'S "f - ueiuauen n.i waren ze auemaai ver-
de vrouw des huizes de omgevallen zakkenvol voer Uit te Strooien, dvvenen. De Beaver volgde de iaon-
u"n L,n» I - L-olc- trnn Ho. irnoin Irvntror» nvs nni-W/»Ir)n
kachel op en wierp die door he'
glasloze raam. Een tweede ramp
werd daardoor verrkomen
j Maarde hongerende vogels een walI> nam een duik en kon toen
I waren er niet.
kels van de-grote kreken en ontdekte
een wak, nam een duik en kon toen
auldelijk een troep eenden waarne
men. Die eenden begrepen eenter
niet, dat het toestel vol goede be
doelingen en zakken brood op hen
toedook. Zij zagen alleen een soorr
roofvogelsilhouet dat angstwekkend
snel groter werd en zij vlogen op.
Zij vluchtten weg naar een stillere
hoek van de wijde Bieschbos-rimboe.
De eenden een kleine honderd,
waren kennelijk nog in goede condi
tie. Niettemin, het toestel liet via 2ijn
vloerluik de eerste broodregen neer
dalen op het ijsveld bij dit wak. De
vogels zouden hier wel terugkeren.
De piloot van een tweede lucht
macht-toestel, dat ook een Biesbosch-
vlucht. maakte, kon later inderdaad
vaststellen, dat de dropping niet te
vergeefs was geweest. Toen hij over
kwam, was er ai belangstelling voor
het voer. Op dat moment zweefde
Beaver nummer een al boven een
andere polder en zag een koppel fa-
fazanten benen maken.
'Klandizie voor het graan. Kees.
riep de majoor naar achteren. Weer
een bocht, weer duiken, tot op hon
derd voet hoogte en het graan werd
uitgestrooid. Fazanten zijn nijvere
zoekers, die zouden hun korreltje wel
komen oppikken.
Maar waar waren nu de zwermen
van vele duizende vogels die onze
hulp nodig hadden? Twee Beavers
cirkelden een kwartier lang boven
alle platen en killen. Zij zagen een
troep langhalzige, zwarte vogels weg-
wieken, aalscholvers. Zij zagen hier
en daar nog kleine troepjes eenden
en meerkoeten, maar van een mas
sale vogeibevolklng ontbrak eik spoor.
Het stond na een dag verkennen
en voedsel strooien wel vast, dat er
in de Biesbosch geen grote groepen
hongerende vogels waren.
Gisteravond heeft daarom het
Comité Wlntervoedering Vogels be
sloten voorlopig geen voedsel meer
te laten uitwerpen boven de Biesch-
bosch, een aan luchtbrug voor vogels
is hier momenteel kennelijk geen be
hoefte.
Uinnenkort komt het er waar-
D schijn'Jjk van. Na er drie. vier
maal bij zijn jaarlijkse begro
tingsbehandeling op gezinspeeld
te hebben. Het rapport van de
Commissie Economisch Onderzoek
Zeehavens van de Rijksdienst
voor het Nationale Plan zal
aldus minister Korthals ln de
memorie van antwoord op het
voorlopig verslag van zijn begro
ting voor Verkeer en Waterstaat
waarschijnlijk binnenkort ver
schijnen. Dat rapport zal dan
voorspellingen geven over de goe
derenstroom die onze zeehavens
in 1930 moet verwerken, prognoses
dus voor over zeventien jaar van
een, denkelijk, gestadige gxoel
waarvoor waar? havenbek
kens, kademuren, los- en oversiag-
apparatuur etc. nodig zijn.
De minister zal het bij dat rap
port niet laten. Zo is hij niet.
Als het er is gaat hij zich ln de
materie verdiepen. Geen geringe
eer voor de Commissie Zeehavens.
Maaromdat die materie goed
deels uit diep vaarwater bestaat
en het ministeriële leven van de
heer Korthals misschien wel bin
nen betrekkelijk korte tijd ten
einde loopt, zien we hem van die
duik in de materie nog niet
bovenkomen, laat staan boven die
materie uitstijgen om tot enige
beleidsbeslissingen te komen.
Het lijkt een voorstelling zon
der publiek en zonder gevolg te
worden. Echter, mocht het on
voorstelbare waar worden en rap
port, studie en meningsvorming
toch nog tijdig toonbaar worden,
dan gaat minister Korthals
zorgvuldig overwegen of hij voor
de Kamer een Zeehavennota ma
ken zal. want: zo'n driftige he
melbestormer vol frisse aanpak
ben lk nou ook weer niet; ik be
houd me alle vrijheid voor, aldus
de heer Korthals.
Tnmiddels groeit heus die goede-
renstroom. Inmiddels wordt
die stroom natuurlijk ook ver
werkt, mogelijk snel en efficiënt
zelfs. De grootste en sterkste
onder onze zeehavens zitten Im
mers niet op rapporten, studies
en beleidsbeslissingen van natio
nale allure te wachten.
En omdat minister Korthals er
geen been in ziet de ene keer te
beweren, dat het rapport van de
Commissie Zeehavens nodig is eer
prioriteiten en urgenties bepaald
kunnen worden (1961) en de an
dere keer dat het rapport geen
iniicht verschaffen zal ln de
plaatsen waar de overslag moet
worden bewerkstelligd (1962), of,
dat havenontwikkeling bij uitstek
een zaak is tussen particuliere
ondernemers en gemeentelijke
overheden (1963) en, even later,
die opvatting, als het om de
Maasvlakte voor Rotterdam gaat,
weer op losse schroeven zet, ge
beurt er veel te veel of veel te
weinig dat door toevallige om
standigheden bepaald wordt.
Tiet enige dat blijkbaar van ml-
x nister Korthals verwacht kan
worden, is, dat binnenkort be
kend wordt hoeveel ruimte er in
totaal tegen 1980 aan havens in
Nederland nodig zal zijn en hoe
veel kilometer kadelengte daarin
gebouwd moet worden.
Hoe die ruimte over het land
verdeeld moet worden, blijft, als
vanouds, een mistige zaak. Enige
leiding, bepaald door allerlei
overwegingen als daar zijn ar
beidspotentieel, volkshuisvesting,
leefbaarheid, economische hulp
aan nog zwakke kanshebbers,
kortom alles wat maar even te
maken heeft met zo'n dierbaar
begrip als ruimtelijke ordening,
blijft zoek. In principe zoek, om
dat minister Korthals in de grond
van de zaak op het standpunt
staat dat de meest volstrekte
vrijheid blijheid brengt..
C^trenge winters zijn in ons land
v- uitzonderingen. Men ont
houdt de jaren, waarin zij voor
gekomen zijn en spreekt er nog
lang over na. Ouderen hadden
het graag over de barre winter
van 1890, iets minder ouden spra
ken van de winters van 1917 en
1929 en in een in alle opzichten
slechte tijd hebben wij de winters
van '40, '41 en '42 beleefd.
Of de winter van '62'63 ook
historisch zal worden is nu nog
niet te zeggen. Wél weten wij, dat
het samengaan van felle kou,
harde wind en veel sneeuw nu al
de indruk heeft gewekt van een
'ouderwetse winter'. En het is ons
nog eens goed duidelijk gewor
den, dat zulke winters voor grete
groepen van de bevolking aller
minst welkom zijn. Wij hebben al
geschreven over groepen als de
bejaarden, invaliden en derge
lijke en wij hebben tot ons ge
noegen gezien, dat in tal van ge
meenten de overheid extra hulp
biedt. Deze week zal in de Twee
de Kamer gesproken worden over
een toeslag voor hen, die een lan
delijke sociale uitkering ontvan
gen.
Tntussen worden er vaak grote
prestaties geleverd door de
mensen die buiten hun werk ver
richten. Daarbij denken wij ln de
eerste plaats aan de velen die het
personen- en goederenvervoer
gaande houden en aan hen, van
wie verwacht wordt, dat zij ook
onder de slechtste omstandighe
den geen verstek laten gaan.
Zij verdienen een grote pluim,
die wii hun hierbij dan ook graag
overreiken.
Cuba zal dit jaar ongeveer 33
miljoen pesos minder uitgeven aan
Defensie en openbare orde dan vorie
jaar.
