Stroeve c.a.o.-onderhandelingen
Oplossing
Rechtbank onderzoekt
geldgoochelkunst van
Indiër en Pakistaner
Bijdrage Wereldbank aan
is groot
Italiaanse mode weken
achter bij Holthaus
Kunstzinnige
militairen
Lieftinck voor Werkgeversgroep PvdA:
Duidelijk
Operaprijsvraa g
Staatsmijnen zijn
tevreden over
de kolenafvoer
wmmwwmi wmmmmmmmm
Mond- en klauwzeer
in Sehaijk (N.-Br.)
Verschil
Isolement
HÉT VRIJE VOLK ZATERDAG 26 JANUARI 1963
PAGINA 3
Onder zijn ogen
Loonsverhoging
Plafond
mmmm
Grens bereikt
Teleurstellende reacties
"h
Rechtstreekse hulp
Andere voorwaarden
Regionaal denken
Werkgevers halsstarrig
tegen langere vakanties
Ik schenk de Nederlandse schrijver
als dank voor culturele ijver
een gratis tramabonnement,
zegt Scholten. Dank zij die beloning
krijgt hij dan tussen werk en woning
ook kans, dat hij zijn boekjes pent.
(Van onze sociaal-economische redactie)
Het blijkt nu wel, dat vooral de verlenging van de vakanties
het grote struikelblok is bij de onderhandelingen in de groot- j
metaalnijverheid, de textielindustrie en het grafisch bedrijf.
In alle drie bedrijfstakken hebben de werknemersbonden een
bescheiden uitbreiding van de vakantierechten voorgesteld. De i
werkgevers weigeren echter daarover te praten. ZIJ hebben ken-
nelijk van hun centrale organisaties het parool gekregen elke j
verbetering van de vakantierechten voor het jaar 1963 af te
wijzen.
(Van een onzer verslaggevers!
Is de 44-jarige Indische koopman Anwar H. zo'n goocheme goochelaar
dat S>y een Amsterdamse winkelier een aantal bankjes van ƒ100 uit zün
vingers heeft weten te grissen, zonder dat deze het ogenblikkelijk heeft ge
merkt? Of is hU, zoals hij voorgeeft, een eerzame textielhandelaar uit het
verre India, die sinds eind november onschuldig in Nederland gevangen zit?
Is zijn reisgenoot, de 24-jarige handelsbediende Mohammed Y, uit Pakis
tan, die zijn huidig lot deelt, al even onschuldig of is hij des 'goochelaars
assistent', die voor de afleidende manoeuvres behoort te zorgen?
Het zijn geen eenvoudige vragen,
waarop de Amsterdamse rechtbank,
die het tweetal gistermiddag voor zich
zag verschijnen, antwoord geven
moet.
Want de kleine, van een zorgvuldig
geknipte ringbaard voorziene Indiër
ontkende hardnekkig in beeldend Ur
du (Pakistaans) dat hij de eigenaar
van een fotozaak op de Nieuwendijk
ƒ1100 afhandig heeft gemaakt, ter
wijl. deze er met zijn neus bovenop
stond. En de jeugdige Pakistaner be
tuigde zij het op veel lakonieker
wijze al evenzeer onschuldig te
zijn.
De gedupeerde winkelier deelde de
rechtbank mee dat de oudste ver
dachte in zijn zaak voornamelijk het
woord had gevoerd. De Indiër zou
bijzonder veel belangstelling hebben
getoond voor Nederlandse bankbiljet
ten, met name voor 'groene' briefjes.
Om de weetgierigheid van de moge
lijke klant te bevredigen had de win
kelier de man een pakje bankbiljetten
(voornamelijk van ƒ100) laten zien.
De Indiër zou toen tweemaal het
pakje hebben beetgepakt en tweemaal
zou de winkelier zijn hand hebben te
ruggetrokken. Maar op dat kritieke
moment zou de 'assistent van de vin
gervlugge goochelaar' althans vol
gens de theorie van de officier van
Justitie de aandacht van de winke
lier hebben afgeleid door op te mer
ken dat deze nergens bang voor be
hoefde te zijn, waarna de buitenlan
ders vriendelijk groetend de zaak ver
lieten.
Zij waren nog maar nauwelijks
weg of de winkelier tenslotte toch
onraad vermoedend had naar zijn
achterzak gegrepen. 'De kleur schoot
mij uit, toen het pakje veel dunner
aanvoelde,' zo zei hij. En: 'Ik was
r
In Den Haag heeft staatsse
cretaris Calmeyer gisteren in
Pulchri Studio de jaarlijks terug
kerende tentoonstelling 'De mili
tair met palet en camera' ge
opend. De winnaars van de door
prins Bemhard beschikbaar ge
stelde medailles zijn dit jaar ser
geant J. Boekhoom (links), met
zijn schilderij 'Carnaval', en sol
daat H. J. F. Af. Wasser, die de
prijs kreeg voor zijn foto 'Kerk
hof'.
door zijn optreden overdonderd.'
waaraan hij nog steeds verbaasd
toevoegde: 'Ik heb mijn ogen niet
van het geld afgehad.'
Toch bleek hij daarna negen brief
jes van ƒ100 te 'missen en nog eens
twee uit de kassalade, die hij ook al
uit gedienstigheid zelf geopend had.
'Heeft hij gezien dat ik het geld
gestolen heb?' Het de Indiër middels
een tolk vragen. En; 'Hoe kan hij zo
onvoorzichtig geweest zijn mij geld
te laten zien?'
Een tapijtenhandelaar uit de Leid-
sestraat kwam de rechtbank vertel-
I len, dat hij iets dergelijks met dezelf
de heren had meegemaakt. Met dit
verschil dat hij plotseling dacht aan
een wisseltruc, toen zijn geld en dat
van de Indiër door elkaar dreigde te
raken. Bovendien beschikte de officier
van Justitie nog over enkele soortge
lijke aangiften.
Nadat 's avonds de signalementen
van de verdachten in de kranten wa
ren gepubliceerd, werden zij de vol
gende dag al in Rotterdam aange
houden. Van de 1100 is echter zelfs
geen spoor teruggevonden.
De officier van Justitie, die slechts
op de getulgeverklaringen kon af
gaan, eiste tenslotte tegen elk van
hen een gevangenisstraf van 1 jaar
met aftrek.
De verdedigers ontwierpen een an
der beeld dan dat van de 'super
goochelaar en diens assistent'. Vol
gens hen was de oudste een zaken
man, die een wereldreis ondernamen
de jongste, lid van een respectabele
familie, op weg naar familie in En
geland. Samen uit Pakistan vertrok
ken, omdat de eerste ouder en wijzer
was, de jongste beter met Engels
overweg kon.
Zij bepleitten voor beiden vrij
spraak, of als de rechtbank anders
oordeelde, een veel korte straf, waar
na hun cliënten met behulp van de
ambassades van hun land zeer snel
naar hun verre woonplaatsen zouden
kunnen worden teruggezonden.
De uitspraken werden bepaald op
8 februari.
DEN HAAG (ANP) De Johan Wa-
genaarstichting heeft een besloten
prijsvraag uitgeschreven voor een
korte opera (eenakter). Tot deelne
ming zijn uitgenodigd prof. Hendrik
Andriessen, Jan Masséus en Jaap
Geraedts, die alle drie de uitnodi
ging hebben aanvaard.
Het bestuur van het Holland Fes
tival wil te zijner tijd de opvoering
bevorderen
Dat de vakantieverlenging een zeer"
moeilijk punt zou worden, stond bij
de aanvang van de c.a.o.-besprekln
gen al vast.
De werkgeversorganisaties In het
particuliere bedrijf hadden zich bij
zonder geërgerd aan de gunstige re
geling, die in het georganiseerd over
leg tussen de regering en het over
heidspersoneel was overeengekomen.
De ambtenaren kregen, al naar hun
salarisgroep, één twee werkdagen
erbij en bovendien nog een extra
snipperdag.
Dit was voor de werkgeversbonden
aanleiding zich met een boze brief
tot de regering te wenden en daarna
hebben zij voor het 'vrije bedrijf' de
boot zover mogelijk afgehouden.
De werknemersbonden kunnen er
op wijzen, dat vóór de Invoering van
de vijfdaagse werkweek in het alge
meen 15 werk dagen vakantie werd
gegeven ofwel 25 week. Toen de za
terdag een vrije dag werd, bleef de
vakantie 25 week. Het aantal werk
dagen waarover de vakantie zich uit
strekte, werd toen dus teruggebracht
tot 13.
Nu willen de vakorganisaties weer
terugkeren tot een vakantie van 15
werkdagen, twee dagen meer dus. In
de metaal- en de textielindustrie
heeft men deze eis reeds gematigd
tot één dag voor 1963, maar ook daar
van willen de werkgevers niet horen.
Ook wat de directe loonsverhoging
betreft, lopen de onderhandelingen
nogal stroef. De werkgevers hebben
zich vastgebeten in het percentage
van 2,7 en in de metaalindustrie
vinden zij dat zelfs nog te veel.
Vergeten wordt, dat de Sociaal-
Economische Raad 2.7 pet. heeft
geadviseerd (welk advies door de
regering is overgenomen) als de
gemiddelde stijging voor het
gehele bedrijfsleven. Nergens staat
geschreven, dat bedrijfstakken die
zich meer kunnen veroorloven, niet
boven die 2.7 pet. uit mogen- gaar.
Aanvankelijk wilden de werkgevers
in de metaalindustrie er ver
onder blijven. Een verhoging van 1.5
pet. (drie cent - op' het uurloon)
vonden zij voldoende. Zij zijn inmid
dels tot circa 2.5 pet. gekomen het
geen correspondeert met een uur
loonverhoging van vijf cent. De
werknemersbonden vragen behalve
de vakantieverlenging met één dag
een verhoging van ongeveer 3 pet.
In de textielindustrie en
het grafisch bedrijf beschou
wen de werkgevers de 2.7 pet. als
een plafond. De textiel-vakbonden
hebben een verlenging van de va
kantie met één dag niet kunnen
trekken. Zij hebben nu als voor
waarde voor het afsluiten van een
c.a.o. gesteld, dat dit punt nu in
ieder geval by de onderhandelingen
over de c.a.o. voor 1964 aan de orde
moet komen. De loonsverhoging za'
zeven cent per uur bedragen.
De grafische werknemersbondc:
vechten nog voor een vakantiever
lenging met twee werkdagen. C
werkgevers willen de lonen en tf
andere arbeidsvoorwaarden verbete
ren met 2.7 pet., maar aan de vakan
tie willen zün niets doen.
(Van een onzer verslaggevers)
De Staatsmijnen zijn op het ogen
blik bijzonder tevreden over de ko
lenafvoer. Sedert woensdag stellen
de Nederlandse Spoorwegen in toe-1
nemende mate wagons beschikbaar.
Het tempo zal dit weekend nog wor
den opgevoerd. De moeilijkheden bij
de kolenafvoer vanuit Limburg zijn
daarmee nagenoeg opgelost.
Een betrekkelijk grote hoeveelheid
cokes is door de vaste afnemers in
middels zelf met vrachtauto's van de
mijnen gehaald.
De Russische balletmeesteres Natalia Orlowskaja, door de leidster van Het
Nationaal Ballet Sonja Gaskell aangetrokken voor dit seizoen, is begonnen
les te geven. Hier danst zij voor, tijdens een openbare les in de studio van
het Nationaal Ballet in de Stadsschouwburg van Amsterdam.
(Van een onzer verslaggevers)
De bijdrage die de Wereldbank en de met haar verbonden instellingen leveren aan de hulp
voor onderontwikkelde gebieden, krijgt te weinig aandacht en waardering, zo betoogde oud-
minister prof. dr. P. Lieftinck gisteren tijdens een openbare bijeenkomst van de Werkgevers-
groep in de Partij van de Arbeid die in Amsterdam werd gehouden.
Het gaat hier, aldus prof. Lieftinck, om een bijdrage die men kan becijferen op 25 percent
van de totale netto-kapitaalhulp, een bijdrage van hoog gehalte die geheel aangepast is aan
de behoeften der ontwikkelingslanden.
komende Jaren verder op te voeren.
Tot nu toe hebben de IDA-kredie-
ten (de IDA is ln 1960 opgericht)
een peil bereikt van bijna 309 mil
joen dollar per-jaftr.
De president van de wereldbank
wil komen tot 2.5 miljard in de ko
mende vijf Jaar, waarbij reeds dit
jaar zou moeten worden beslist over
de toevoer van nieuwe middelen naar
de IDA.
Die middelen zouden moeten ko
men uit de industrielanden, hetzij
uit de schatldsten, hetzij uit staats
leningen.
DICK HOLTHAUS
een stapje vóór
Prof. Lieftinck legde er de nadruk
op, dat de buitenlandse schulden
van de ontwikkelingslanden in de
laatste zes Jaar meer dan verdub
beld zijn.
Rente en aflossing vergen al 2,5
miljard dollar per jaar, zeven per
cent (in verscheidene landen tien
percent) van de exportopbrengst van
deze landen.
Verscheidene landen hebben de
grens van wat nog verantwoord is
al bereikt. Het is daarom nodig, dat
hulp in toenemende mate wordt ge
geven op een wijze, die de betalings
balans van die landen niet zwaarder
belast met rente en aflossing.
Daarom bestaat behalve aan schen
kingen (die vooral grote landen niet
accepteren) grote behoefte aan hulp,
zoals de IDA (Internationale Ont-
wlkkelings Associatie, een dochter
van de Wereldbank) die verleent.
Hierbij wordt vrijwel geen rente
betaald en wordt de aflossing over
een lange periode uitgespreid.
Prof. Lieftinck merkte op, dat de
grote Westerse industrielanden te
leurstellend hebben gereageerd op
de plannen van de president van de
Wereldbank om de IDA-hulp in de
(Van een onzer verslaggeefsters)
De nieuwe Italiaanse mode,
zoals gewoonlijk gelan
ceerd vlak voordat Parijs van
zich doet horen, zal de geschie
denis ingaan mét déze ken
merken:
langere rokken Cde knie wordt
weer helemaal bedekt);
een taille die in de rug op de na-
O"'-:--'
mms
tuurlüke plaats zit en aan de voor
kant 'prinsessig' oploopt;
avondjaponnen met volslagen
blote ruggen en, letterlijk als tegen
hanger, voor de dag veel capes, pel-
lerines én bolero's;
losse panden, die san schortjes
doen denken.
Het meest verbazingwekkend aan
de Italiaanse nieuwe Hjn ls in
onze Nederlandse ogen, dat hij zo
veel bekends heeft.
Waar hebben we ze méér gezien,
die zwart-wit-creaties, de poncho als
een korenschoof, de lange, harem
vrouwachtige pantalons voor thuis?
Het is waar ook: Dick Holthaus was
op zijn eentje de hele Italiaanse bent
een paar weken vooruit.
Al deze vondsten van Rome en
Florence hebben wij imers al ge
zien in de oer-Nederlandse Katoen
show 1963.
"£r
De grote lijn in Florence nog
steeds het centrum, waar ook de
meeste Romeinse ontwerpers hun col
lectie presenteren krijgt pas fleur
door de vele, vaak uiteenlopende, va
riaties.
Patrick de Barentzen, die zich zelf
uls de ware nazaat van de in '57
overleden Parijzenaar Jacques Fath
beschouwt, toonde jurken zoals ze
door Fath destijds werden gebracht
als het summum van vrouwelijkheid:
met ballonmouwen, een wespentaille
en wijd uitwaaierende rokken.
iV-faar Galitzirse, het andere uiter-
-*•1 ste, had alle modellen losjes en
vloeiend van lijn gehouden, de rok-
i ken recht. Plooirokkan (Veneziani),
ruches en losse panden (Balestra)
iange rijen knopen op de rug (ge
zusters Fontana), tailles op de plaats
van het middenrif (De Luca) heb
ben de aandacht getrokken.
Marucelli en Mingolini-Gugen-
heim waren de mannen van het
lage rug-decolleté (tot op het mid
del vaakl); alleen over de voor
kant (van heel plat tot juist heel
weelderig) verschilden hun opvat
tingen.
Carosa en Enzo handhaafden de
kangoeroe-jasmouwtjes v anverleden
jaar: zó ver voorwaarts ingezet, dat
het lijkt of de draagster haar afmen
niet zal kunnen opheffen.
Behalve capes werden er ook veel
redingnotes gedragen.
"jVfieuwe kleurencombinaties ln de
-1- Florentijnse mode waren roze met
geel en roze met blauw, voor de
avond bleek-geel met bleek-groen.
Er waren, zoals Holthaus ons al had
kunnen vertellen, veel zwart-witcom-.
binaties, maar even belangrijk wa
ren alle denkbare pasteltinten.
Verscheidene landen geven er ech
ter de voorkeur aan zelf rechtstreek
se hulp aan bepaalde ontwikkelings
landen te verlenen.
Prof. Lieftinck erkende, dat men
met zulke bilaterale hulp de eigen
belangen heel goed kan dienen en
dat men aan het ontvangende land
gemakkelijk voorwaarden kan stel
len (b.v, dat installaties in het ver
strekkende land moeten worden ge
kocht).
Maar, zo stelde hij. als men het
belang van de ontwikkelingslanden
voorop stelt, dan moet toch worden
gezegd, dat zij veel beter geholpen
zün met hulp van het IDA-type.
De oud-minister verheugde zich er
dan ook op, dat de Nederlandse re
gering een meer evenwichtig stand
punt heeft Ingenomen. Maar hü was
het bepaald niet eens met minister
Luns, dat het onderscheid tussen
bilaterale en multilaterale (via in
ternationale organisaties verleende)
hulp zou vervangen.
Als men dat zegt, ziet men over
het hoofd, dat de IDA-hulp wel op
heel andere voorwaarden wordt ge
geven, zei hü.
Prof. Lieftinck vertelde, dat de We
reldbank nauw samenwerkt met het
DEN HAAG (ANP) Wegens een
geval van mond- en klauwzeer heeft
de directeur van de veeartsenijkun-
dige dienst het vervoersverbod van
varkens en herkauwers van toepas
sing verklaard voor de gemeente
Sehaijk in Noord-Brabant. Onthef
fing is verleend voor de rechtstreekse
doorvoer van dit vee langs de rijks
weg Den Bosch—Nijmegen. Het be
smet verklaarde gebied is met borden
langs de wegen aangeduid
PROF. DRLIEFTINCK
waardering gevraagd
Speciale Fonds van de Verenigde
Naties, maar betrekkelijk weinig con-
tact heeft met het Europese Ont
wikkelingsfonds van, de EEG.
'Daar overheerst het regionale
denken (mi. een overblijfsel tilt het
koloniale tijdvak) nogal,' zei hij. On
der de gasten op de bijeenkomst was
o.a. de president van de Nederland
se Bank, dr. M. W. Holtrop.
De uitspraak van de Partij van.
de Arbeid over de te volgen
politiek ln het atoomtijdperk is
duidelijk geweest. Het komt er op
aan een atoomoorlog te vermijden.
Daartoe Is het noodzakelijk met
handhaving van het machtseven
wicht te zoeken naar middelen om
tot wederzijdse gecontroleerde
ontwapening te komen.
Deze politiek moet worden ge
voerd door een nuchter maar
fantasierijk en beweeglijk aftas
ten van de situatie van k®'°geJ?"
blik en de kansen die zij biedt. En
bovendien dient de politiek van
het Westen gericht te zijn op ver
sterking van de democratie en de
sanering van misstanden ln de
westerse landen zelf. Daarnaast
zal het probleem van de ontwikke
lingslanden op de grootst mogelij
ke schaal moeten worden aange
pakt.
Ziehier ln enkele woorden <3e
kern van de zaak. Aan duidelijk-
held dus geen gebrek. Toch had
Het Parool graag het accent wat
anders gezien. Te veel is, naar dit
blad meent, de nadruk gelegd op
wat meerderheid en minderheid
bindt. Te weinig op het grote ver
schil van inzicht in de wenselijk
heid van nationale ontwapening
dat hen scheidt.
Tiet Parool maakt zich tot tolk
van een typisch Nederlandse
eigenschap om de verschillen te
accentueren. Een eigenschap die
tot veel partljsplltsingen heeft ge
leld. Wij zien daarvan hetnut niet
In. Als de duidelijkheid is gewaar
borgd en het verkiezingsmani
fest laat niets te wensen over
dan achten wij het verstandig dat
een grote partij zich niet toelegt
op het toespitsen van een verschil
'van mening om één belangrijke
zaak ln de partij.
De duidelijkheid garandeert dat
Ieder weet wat hij aan de PvdA
heeft. Geen lid van de PvdA dat
tot de minderheid behoort, zal
moeite hebben met duidelijk te
maken wat de PvdA wil. Hij zal,
desgevraagd, zeggen dat hij per
soonlijk op één van de punten van
het beleid een andere mening
heeft. Maar dat is in een grote
partij geen ongewoon, doch eerder
een gewoon verschijnsel.
Is door deze botsing van menin
gen de PvdA gaan lijken op een
confessionele partij? De rooms-
katholieke Volkskrant zinspeelt
daarop. Het verschil van mening
in de PvdA Is meer fundamenteel
dan de verschillen binnen andere
partijen, schrijft het blad. En het
meent dat men in socialistische
kring over die verschillen bij an
deren wel wat ruimer zou kunnen
gaan denken.
Verliest bij deze minzame op
wekking de Volkskrant niet uit
het oog dat een partij als de KliP
om bl] voorbeeld de Welter-groep
aan te trekken, praktisch heeft
verloochend dat zij een program
had? Om alle katholieken te kun
nen omvatten, heeft men zelfs be
grippen als conservatief en pro
gressief uit het politieke woorden
boek willen schrappen.
Bij de PvdA als echte politieke
partij gebeurt juisthet omge
keerde. Daar wordt ernaar ge
streefd bij 'n belangrijk menings
verschil tot een duidelijke uit
spraak te komen. En dat streven
slaagt. Het cement in de socialis
tische partij is echter sterk genoeg
dat de partij bij elkaar blijft. Niet
omdat de levensbeschouwing ce
leden aan elkaar bindt, maar om
dat de gemeenschappelijke poli
tieke inzichten die grote bindings
kracht hebben.
T-Tet is niet de eerste keer dat de
J-L PvdA tegen een verschil van
mening bestand is gebleken. Over
de politionele acties ln Indonesië
is destijds de Partij verdeeld ge
weest. Over de Nieuw-Guinea-
poiitiek hebben leden van de Par
tij anders gedacht dan de meer
derheid. Er zijn meer voorbeelden
Steeds ls gestreefd naar duidelijk
heid. Want een politieke partij
moet geen twee politieke oplossin
gen die met elkaar in strijd zijn,
tegelijk verdedigen. Er moet dui
delijkheid zijn. En dat Is er-ge
weest.
Elke keer heeft de minderheid
aanvaard dat er een beslissing was
genomen die niet de hunne was.
Dat heeft haar aan de ene kant
niet ertoe gebracht eigen afwij
kende opvattingen te verlooche
nen. Het is haar ook nooit ge
vraagd. Dat heeft aan de andere
kant er niet toe geleid dat de min
derheid te kort is geschoten ln een
loyale houding tegenover het een
maal ingenomen standpunt. Dat
behoort tot het wezen van de de
mocratie.
"Tussen de leden van de Partij
van de Arbeid die op het
standpunt van de nationale ont
wapening staan en de leden van
de PSP bestaat een zeer wezenlijk
verschil. Voor de PvdA-Ieden ls de
nationale ontwapening één be
langrijk punt waarop zij anders
denken ln het geheel van een po
litiek waarmee zij het eens zijn. Zij
voelen zich met vele banden aan
de meerderheid gebonden en voe
len zich thuis ln een grote socialis
tische volkspartij.
Voor hen die voor de PSP kiezen,
Is het pacifisme alles overheersend
en zij zetten zich in het bijzonder
af tegen de PvdA.
De eenzijdige concentratie op
één punt leidt tot kortsluiting op
allerlei andere punten en tot ver
vreemding van het moderne socia
lisme dat tracht op de hoogte te
blijven van de tijd. Dat proces van
vervreemding ls ln volle gang. Zii
die de PSP steunen, komen door
het voortdurend afgeven op de
grote socialistische volkspartij
steeds verder van het socialisme
a* te staan ln een steeds rancu-
neuzer isolement.
