ilpIPiiliP
ipHï-MilïSilïiïlHsiiiÜiiiiiüiï
fin ifiMBsMM
MÊum
Irak»
Haven en handel
in één complex
Gedurfd p
335 miljoen dollar
Keus uit 17 lijsten
Prinses is
Hulp aan Baii:
Giro 777
Ned. Rode Kruis
Ifei
HERTZ RENTACAR
in voor Uw
zakelijke afspraken
HERTZ
ZONDER COMMENTAAR
<!>f
Seniorenconvent
ivas te laat
Ekehaar helpt
zijn zieken
Teveel
Man poogt
vrouw omver
te
rijden
Symphaiie
N»:!«ItlKifeSkivi!«<n,U
H
'iBfgpIS
Schakel
Eigen 'toetten'
MERKWAARDIG
ACHTERSTAND
IQBT VïïiJ'E VO&KWOENSDAG 3 APRIL 1363
PAGINA 3
Deel van de maquette van het nieuwe wereldhandelscen-
iram. dat haven en handel in één complex zal verenigen.
NEW YORK ZAL EEN MOOIE STAD ZIJN ALS ZE HET
OOIT KLAAR KRIJGEN'.Het werd jaren geleden ge
zegd door de toenmalige burgemeester van New York en hij
bedoelde het volkomen serieus. Misschien, heeft men er toen
«m gelachen het was per slot van rekening. een' vondst -—
maar" tegenwoordig wordt hij in New York graag geciteerd.
Omdat men beseft, dat. hij de situatie in deze stad scherp ka
rakteriseerde.
Sommige New Yorkers proberen hem sindsdien te imiteren.
Een veel gehoord grapje is: 'Als ik een paar maanden met
vakantie naar Europa ga en ik kom terug, dan moet ik zoeken
naar mijn huis. Ze hebben de stad dan intussen ondersteboven
gehaald en weer eens anders opg jouwd.'
it
Kam*
vertegenwoordigd gemest.
iHÈiillili
k-i'«-I;
C '3 - w-v- y -*y/.'V;7'
New York krijgt
wereldhandelscentrum
n mpr fc/»hlAï» nrtrtnlnsïwfA v^rk*#*ri6. ViMrto "Koir rrtf?l/um
Advertentie XM.
RENTACAR
biedt U de voordelen van een wereld om
spannende organisatie! Hertz Rent a Car
verhuurt nieuwe Opel Rekords en andere
bekende merken tegen vaste tarieven
inclusief verzekering, onderhoud en olie.
Reserveer per uur. dag, week of maand bij
Hertz Renta Car!
ROTTERDAM, GROOTHANDELSGEBOUW
STATIONSPLEIN 45,TEL. 010-141430
WOmO Mriot
AMSTERDAM,
PRINSENGRACHT 737-741, /HERTZ/
TEL. 020-30685
BINT A CAR
Let HERTZput you in the driver's seat!
In deze rubriek vermeldt Met Vrijt
Volk zonder commentaar tref
I fende uitspraken van anderen, uiter
aard voor rekening van hen 'die wor
den geciteerd.
Het mandement van 1954, dat
binnen r.-fe. kring niet met gejuich
'Is ontvangen en in het heersende
'klimaat van toenadering en samen-
werking door -velen eerder als een
moeilijk te verwerken stap terug
werd aangevoeld, heeft mede bijge
dragen tot voortgaande bezinning op
ide vraag naar de verhouding tussen
geloofsovertuiging en politieke keuze,
.tussen geloofsovertuiging en maat
schappijleer {(etc.). Ten aanzien
daarvan komen de reeds vermelde
■•richtingen' terug: vanuit 'het sy-
isteem' denkend ziet men die ver-
E1* idlng nogal rechtlijnig en heeft
n weinig moeite meteonfessione-
partjjen en honden; vanuit *het
en' deukend zal men erop wijzen,
[dat het politieke leven en het maat-
'.schappelijk bestel aan eigen 'wetten'
en categorieën onderworpen zijn,
waarom confessionele groeperingen
dan ais historisch gegroeide noodop
lossingen worden beschouwd, van
welke nood wij maar liever geen
deugd moeten waken.
de
Tussen dit grapje en de woor
den van die burgemeester moet
ergens de werkelijkheid liggen.
Ten naaste bij hier: Wie na een
jaar of tien als vreemdeling
weer eens terugkomt, zal inder
daad een sterk veranderde stad
aantreffen. Zal hier en daar
complete stadsdelen niet meer
herkennen en zal. als hij per
sciiip komt en de Hudson op
vaart. ook in de contouren van
de wolkenkrabberklont op Man
hattan veel bekends missen en
nieuws ontdekken.
Een van. de meest gedurfde
plannen is het 'wereldhan
delscentrum', een project waar
mee een slordige 335 miljoen dol
lar is gemoeid. Het zal een groot
brok van het zuidelijk deel van
Manhattan grondig vei anderen.
Een paar andere cijfers ter ver
gelijking. Sinds het eind van de
ooriog heeft men voor de moder
nisering van de haven in totaal
ongeveer 300 miljoen dollar ge
ïnvesteerd. Een indrukwekkend
groot busstation, waar de bussen
van tientallen lijndiensten van de
verdiepingen rechtstreeks naar de
snelwegen rijden en waar dage
lijks 180,000 reizigers worden aan-
en afgevoerd, kostte het havenli
chaam maar een zestiende deel
van wat dit nieuwe handelscen
trum gaat kosten.
Erachter zit één gedachte: zo
veel mogelijk voor en van de
haven en handel in één gebouwen
complex concentreren. Opdat het
werk in de h- .ende decennia be
ter en sneller kan worden gedaan,
zonder dat men bij het onderling
contact gekweld wordt door de
nier scniér onoplosbare verkeers
problemen.
Dit enorme project, ter waard»
van 1,2 miljard Nederlandse gul
dens, zal maar drie hoofdgebou
wen omvatten. Daaronder is dan
wel een wolkenkrabber van 72
verdiepingen, maar voor de ande
re gebouwen zoekt men het minder
hoog. Een centraal dienstgebouw
krijgt 'maar' twintig verdiepin
gen, een derde handelsgebouw zal
het met dertig verdiepingen moe
ten doen.
Een zeer groot helikopterplat
form, op palen buiten de
oever gebouwd en door een lucht
brug over een brede boulevard
met het centrum verbonden, com
pleteert het plan, dat voor Man
hattan ook een grote stedebouw-
kundige betekenis heeft.
Omdat tussen de wolkenkrab
bers een intern (boven- en on
dergronds) communicatiesy
steem is ontworpen, hoefde men
de gebouwen niet dicht op el
kaar te zetten. Ze beslaan een
oppervlakte van, ongeveer zeven
hectare; ertussen komen, grote
binnenpleinen te liggen, met
groen- en waterpartijen. Dat al
les op de plaats van een stads
kwartier van oude, nauwe en
donkere straten.
Merkwaardige situatie daarbij.
Manhattan ligt In de staat New
York, maar ook de staat New Jer
sey draagt aan. dit gigantische
plan bfj. De Port Authorities vor
men namelijk een lichaam, waarin
belde staten samenwerken
naast de stad Nëw York, die ook*
nog' haar eigen havenactiviteiten
heeft.
Zo beheert het overkoepelend 11-
chaam onder andere vier luchtha
vens, zes tunnels en bruggen met
nog een twintigtal vervoerscentra
voor land-, zee- en luchtverkeer.
De stad New York beheert onder
meer de 200 pieren, waaraan
plaats Is voor 400 grote zeesche
pen.
T> otterdam maakte zich verleden
-'-'-jaar wat druk over de vraag of
het de haven van New York was
voorbij gestreefd of niet. Opvallend
is, dat men er hier in New York niet
het minste probleem van maakt en
dat zeker niet omdat het negéren
van deze vraag een erkenning zou
inhouden van een Rotterdamse
overvleugeling.
Voor de Newyorkers is hier al
les anders: er is geen sprake
van vergelijkbare grootheden.
Dat hun natuurlijke haven 1500
vierkante mijl beslaat; dat er
bijna een half miljoen mensen
In werken of direct erbij betrok
ken zijn; dat er meer dan 170
geregelde lijndiensten op de ha
ven van New York worden on
derhouden; dat alleen door de
Lincolntunnel tussen Manhattan
en New Jersey jaarlijks 28 mil
joen auto's (tegen betaling van
tol!) in beide richtingen rijden
het zegt ze allemaal weinig.
Liever wijzen ze op de waarde
van de goederen, die hier in en
rondom deze haven worden ver
handeld. Dat is nu ongeveer tien
biljoen dollar per jaar: bijna de
helft van de waarde van de tota
le Amerikaanse-ibuitenlandse han
del. Commentaar van een van de
New-Yorkse 'haven-baronnen':
Waarom zouden we dan niet eens
335 miljoen neertellen om het de
handel wat makkelijker te ma
ken?
TVie houding la eigenlijk type-
rend voor de gehele gang van
zaken in de Newyorkse haven.
Ga, waar dan ook, aan de oever
van East of West River staan en
je waant je geen ogenblik in de
grootste haven ter wereld. Zeker,
de kaden en de pieren zijn druk,
het inaakt met elkaar een over
weldigende indruk, maar op de ri
vier zie je gemiddeld één keer in
de twintig minuten een zeeboot
binnenkomen.
Verder zie je er weinig. Géén
lichters, vau. het vervoer van en
naar de havens is hier een zaak
van het wegverkeer. Geen coas
ters, want die kent men hier nau
welijks. Alleen wat overzetboten,
waarmee de goederen in spoor
wegwagons van de ene naar de
andere oever worden gebracht.
06k geen kranen, want in New1
York is het laden en lossen geba
seerd op gebruikmaking van het
laadgerei van de schepen zelf. En
wordt .dat als een achterstand bij
andere grote, bij voorbeeld Euro
pese havens beschouwd?
Het is of ze nog nooit aan die
mogelijkheid hebben gedacht: New
York gaat ook als haven zij;, eigen
gang. De 'pallet', het handige ding
waarmee de behandeling van de
schepen enorm werd versneld» be
gon hier zijn opmars. De contai
ner, die nu overal in de wereld
populair gaat worden, werd hier ge
boren.
Een Newyorker zeis *Waarom
ons dan druk maken? Wij geven
als haven het voorbeeld; wat goed
is, nemen jullie wel over. Zonden
we nou, bjj voorbeeld met die
kranen, plotseling naar Europa
moeten kijken?'
CEES ROOZEMOND
'Ik dacht: ik heb nog een week,
maar toen belde het ANP me op en
vertelde dat het vandaag kandidaat
stelling was.'
Ziedaar in een enkele zin de reden
waarom de heer C. Andringa uit Wol-
vega, voorman van de partij Senio
renconvent, 'gisteren geen kandida
tenlijst heeft ingediend voor da
Tweede Kamer.
'We hadden eigenlijk al eerder be
sloten niet aan de verkiezingen deel
te nemen, omdat we maar in hoog
stens acht kieskringen konden uit
komen. We zouden dan bovendien on
gewenste combinaties met zeer con
servatieve partijen moeten aangaan
vertelde de heer Andringa ons. Zijn
partjj had als enig programmapunt:
handhaving van het passief kiesrecht
voor boven-60-Jarigen.
(Van een onzer verslaggevers)
Het door een t.b.c.-explosie getrof
fen Drentse dorp Ekehaar pakt de
„noaberhuip" aan de twaalf patiën
ten die in een sanatorium zijn op
genomen, grootscheeps aan.
In het dorpscafé, waar in decem
ber op een sportuitvoering de be
smetting op grote schaal plaatsvond,
zette de voorzitter van de t.b.c.-hulp-
verleningsdienst Ekehaar en omstre
ken dinsdagavond de plannen uiteen.
Men wil. tot de laatste patiënt uit
het sanatorium is teruggekeerd, elke
maand met lusten rondgaan in de
verschillende dorpen van de Broek
streek, zoals Ekehaar en omstreken
genoemd wordt. Deze week nog gaan
de dertig leden van de hulpdiensten
op pad.
Op een rekening bij de Boeren
leenbank in Rolde is daarnaast een
rekening geopend, en gisteravond
legden verschillende verenigingen sa
men al 2545 op tafel.
De patiënten zullen worden bedol
ven onder een voortdurende stroom
van fruit, boeken, handenarbeidma-
teriaa! etc. Ook zal het vervoer van
verwanten naar de sanatoria worden
verzorgd. Als een patiënt uit het sa
natorium terugkeert, zal hy thuis
niet meer de oude bedstee vinden,
waarvan er hier nog heel wat zyn,
maar een - gemoderniseerd slaapver
trek, geschikt voor een eventuele na-
kuur.
De politie te Tilburg heeft een 22-
jarige bouwvakarbeider gearresteerd
onder verdenking een poging te heb
ben gedaan zijn vrouw omver te rij
den. J
De man zou met zijn auto zijn
ingereden op zijn echtgenote, toen
zij op straat wandelde met een
i vriend. De man ontkent. Volgens
i hem was hij met zijn wagen ge
slipt.
TOKIO (AFP) Prinses Beatrix
heeft in Tokio een goede pers. De
Japanse journalisten vonden haar
In één woord: „Hogaraka", wat vrij
vertaald betekend: heel vrolijk. In
Japan is dat voor een prinses iets
heel opvallends, want aan het eigen
keizeriyke hof gaat het nogal
styfjes toe.
De Prinses ontving de journalisten in
de rococosalon van de grote villa,
die bestemd is voor het verbUjf van
buitenlandse staatshoofden,
's Morgens was zy op het vliegveld
van Tokio ontvangen door kroon
prins Akihito (geheel rechts). Er
waren ongeveer 2000 belangstellen
den aanwezig.
Woensdagmorgen heeft de Prinses in
Tokio een onverwacht bezoek, ge
bracht aan het nationaal museum,
zy zou oorspronkelijk de ochtend
,in het verbiyf voor officiële gasten
doorbrengen, maar dinsdagavond
gaf zy de wens te kennen dat zij
graag zou willen kennismaken met
de Japanse kunst, waarop het be
zoek aan het museum werd inge
last.
De Prinses werd rondgeleid door de
directeur van het museum, Asano,
die het een en ander toelichtte ter
wijl zy aandachtig prachtige doe
ken, schilderyen en vazen bekeek.
In het museum kreeg de Prinses
ook voor het eerst voorwerpen te
zien uit de tyd, dat de eerste Ne
derlanders zich in Japan vestigden.
Er werd haar een houten beeld van
Erasmus getoond, dat afkomstig
was van het eerste Nederlandse
schip dat Japan aandeed, ,De Lief
de'. Dit schip wierp in 1600 zyn
anker uit in de Beppoebaai. Grote
belangstelling had prinses Beatrix
ook voor vergeelde Nederlandse
boeken die destijds ondanks het
isolationisme van het Tokoegawas-
jogoenaat het land waren binnen
gekomen.
Als de Kroonprinses volgende week
naar Nagasaki gaat, zal zy in de
gelegenheid zyn plaatsen te bezoe
ken, waar de Nederlandse Oostin-
dische Compagnie in de eerste helft
van de zeventiende eeuw factorijen
liet oprichten.
Toen de Nederlandse ambassadeur in
Japan, de heer N. A. J. de Voogd,
die de Prinses by haar bezoek aan
het museum vergezelde, haar
lachend vroeg of zy het originele
beeld van Erasmus kon onderschei
den van een nagemaakt exemplaar
dat ernaast stond, wees prinses
Beatrix onmiddellijk het juiste
beeld aan. Een woordvoerder van
het museum zei na afloop van het
bezoek dat de Prinses ook zeer ge
ïnteresseerd bleek te zijn voor oude
Boeddha-beelden.
Later op de dag woonde prinses
Beatrix een receptie by op de Ne
derlandse ambassade in Tokio voor
leden van de Japans-Nederlandse
Vereniging en in Tokio wonende
Nederlanders.
Aok deze verkiezingen zullen niet
tussen de grote partijen al
leen worden uitgevochten. Een
aantal kleine partijen en groepe
ringen doet mee, begunstigd door
ons stelsel van evenredige ver
tegenwoordiging. De manier
waarop de zetels worden verdeeld
maakt hen niet allen kansloos.
Een van de grote voordelen van
de evenredige vertegenwoordiging
is. dat Iedere stem meetelt. De
partij die in het land genoeg
stemmen weet te vergaren voor
één zetel komt In het parlement.
Dat is eerlijk en. rechtvaardig en
wat u maar wilt. Het is ook niet
zo erg voor het functioneren van
onze parlementaire democratie als
het bij enkele zetels blijft- Worden
het er meer dan is het wel erg.
Gewend aan onze evenredige
vertegenwoordiging zijn wij wel
eens geneigd te vergeten waar het
bij de verkiezingen om gaat. Te
veel wordt gedacht aan een soort
politieke volkstelling waarbij elke
nuance tot haar recht moet ko
men. Te weinig wordt bedacht
dat verkiezingen ook gaan dm
de vorming van een parlement
dat zijn taak naar behoren kan
verrichten.
Het staat voor ons vast, dat zo'n
parlement uit vrij grote fractie»
moet bestaan. De één- of twee
mans-fracties kunnen het werk
niet aan. Zij hebben geen beteke
nis bij de vorming van een par
lementaire meerderheid als basis
voor een parlementair kabinet.
Zij krijgen daardoor geen verant
woordelijkheid te dragen. Hun
geringe omvang sluit werkverde
ling vrijwel uit en verhindert dat
de zo uiteenlopende onderwerpen
die bij het regeringsbeleid aan
de orde komen voldoende des»
kundig en kritisch worden be
handeld.
Voor een goed bestuur ls het
gewenst, dat het aantal politieke
partijen ln het parlement klein is.
Terwille van de doelmatigheid.
De neiging om splinterpartij
tjes op te richten verraadt een
ernstig gebrek aan inzicht in de
eisen die de doelmatigheid stelt.
Het liefst zou iedere politiek ge-
interesseerde Nederlander zijn
eigen politieke partij hebben.
Want hij is het met niemand in
alle opzichten eens. Stel je voorü
Het best zou de democratie func
tioneren wanneer de strijd tussen
twee of drie grote partijen ging
en wij eraan konden wennen met
de grove keuze die deze partijen
ons laten genoegen te nemen.
Zoals de Engelsen bi) voorbeeld,
die op enige ervaring met de par
lementaire democratie kunnen te-
rugzien. -.y-r.,.yy-
TTet Christelijk: Nationaal Vak-
AA verbond heeft wel sympathie
voor de stakende Franse mijn
werkers, meent zelfs, dat hun
eisen geheel gerechtvaardigd zijn,
maar is niet bereid de stakers
te steunen. Wel overweègt het
'CNV hoe het de Franse zusteror
ganisatie na afloop van de sta
king eventueel zal kunnen hel
pen.
Die houding verwondert ons.
Natuurlijk is ons bekend, dat het
CNV zeer bepaalde opvattingen
heeft over de wijze, waarop de
vakbeweging zich jegens de over
heid behoort te gedragen. Maar
het laat zich in dit geval daarbij
wellicht toch te veel leiden door
Nederlandse verhoudingen. Im
mers, men kan wel zeggen: de
overheid bepaalt in Frankrijk in
laatste instantie hoe de lonen
moeten worden vastgesteld; even
tuele acties moeten daarom via
de politieke partijen en het par
lement worden gevoerd, maar zo
functioneert de democratie in
Frankrijk helaas niet meer.
Hier is ook geen sprake van een
politieke, maar van een econo
mische staking, waarbij voor
Frankrijk zelazaam verschijnsel
de politiek bulten geding is
gebleven.
TTet is daarom ook een onwe-
J-J- zenlijk standpunt te zeggen
(zoals een CNV-bestuurder tegen
over ons deed) dat men de sta
king niet wil verlengen door nu
geld te geven. In feite kan dit
betekenen, dat men vrienden
waarvoor men zegt zoveel sympa
thie te hebben, op het kritieke
moment in de steek laat. -
Gisteren zijn zeventien kan
didatenlijsten voor de Tweede-
Kamerverkiezingen op 15 mei
ingediend. Daarvan zijn er
"veertien ingediend in alle
achttien kieskringen. Twee
lijsten bestaan ieder uit een
samenvoeging van de kandida
ten van twee partijtjes, zodat
er negentien partijen deel
nemen.
In alle achttien kieskringen hebben
In de eerste plaats de partijen, die
al ln do Tweede Kamer zijn verte
genwoordigd, lijsten ingediend. Het
zijn:
De KYP met de lijstaanvoerders
mej. dr. M. A. M. Klompé, dr. W. L. P.
M. de Kort, dr. G. M. J. Veldkamp en
J. H. J. Maenen.
De PvdA met dr. ir. A. Vondeling,
A O, StntJhoff en J, M. Wülems,
De VVD met mr. E. H. Toxopeus.
De ARP met B. Roolvink,
De CHD met mr. H. K. J. Beer-
nink.
De CPN met S, (Paul) de Groot.
De SGP met ir. C. N. van Dis.
De PSP met H. J. Lankhorst.
Verder zyn er in achttien kies
kringen lijsten ingediend voor:
het Gereformeerd Politiek Verbond
(F. Jongeling), dat in 1959 slechts
weinig stemmen tekort kwam voor
een zetel;
de Liberale Party van Vrije Burgers
en Economisch Appèl. Deze twee
groepen hebben samen lijsten inge
diend met als aanvoerders J. J. M.
Smits, J. Fabius en R. G. Vonk;
de Liberale Staatspartij met L. J.
R. Ridder van Rappard;
de Liberale Unie en Veilig Verkeer
en 199.000 woningen, die ook samen
één lyst hebben ingediend met als
aanvoerders A. G. Hamers, N. Ver
laan en mej. T. Coster;
de Nieuw Democratische Partij met
llt, j
de Boercnparty met H. Koekoek.
De Christeiyk-Nationalo Volkspar
tij zal onder aanvoering van J. F. N.
van Os aan de verkiezingen deelne
men in de kieskringen Leiden.
Utrecht, Middelburg, Nijmegen, Den
Haag, Dordrecht, Amsterdam en Arn
hem. In Arnhem heeft de CNV nog
pas 10 van de 25 benodigde hand
tekeningen. maar er is tot vrijdag
gelegenheid dit verzuim goed te ma
ken.
Dan is er nog een lijst van G. M. A.
Grol uit Blaricum, die een kansje
waagt in Amsterdam en Haarlem. En
ten slotte is er de lijst van Volks
referendum, dat tegen de Lijsten is
en slechts in Amsterdam da strijd
aanbindt.
In Arasterdam zullen dus alle 17
lijsten aan bod komen. Het aantal
van 17 lijsten is een ua-oorlogs re-
kord. Tot dusver spande bet jaar '52
met 13 lüsten de kroon. In 1933 ls
het echter gebeurd, dat er 54 lijsten
waren. Toen zyn er 14 verschillende
'litieke groeperingen in de Tweede
politiek
