Rekening voor 1963 sluitend
Beveiligen
kan niet
sneller.
Grensoverschrijdend
goederenvervoer nu
42 pet. van totaal
1
Staatsmijnen:
gaskwaliteit
niet slechter
Voorzieningen blijven in
r.-k. bejaardentehuizen
bii moderne eisen achter
van Wereldhaven
Economie
van A
tot Z
"oSte?
PHILIPST.V. 3 MAANDEN GRATIS! BE1116440
Iiar»e*aen
lakens
SENSATIONELE
AANBIEDING!
nu voor
80 percent
georganiseerd
KLM tot februari
zonder president
Stapel planken
bedelft man
Rubberfabriek in
Haarlem uitgebrand
tweepersoons
-180x2.30 cm
Eindhovense beschuldiging
TfiuirenoQ t&ig&oo iO utp.boht
m
mmm
SET VRIJE VOLK VRIJDAG 10 JANUARI 1964
PAGINA 3
(Van onze verkeersredacteur)
Ondanks een kostenstijging' van 25 miljoen verwachten de
Nederlandse Spoorwegen voor 1963 een nagenoeg sluitende re
kening. Dit is een gevolg van een stijging van de ontvangsten
in het afgelopen jaar met circa 54 miljoen (op een totaal van
ongeveer 600 miljoen). In 1962 was het verlies 29 miljoen.
i JUNKER+RUH
ALL-GAS FORNUIZEN
Onze prijzen
blijven ladg
Orizé priizeri
blijven laag
(Van een onzer verslaggeefsters)
Een onderzoek in 346 katholieke bejaardentehuizen heeft uitgewezen dat het gemiddelde
verzorgingstehuis onvoldoende is ingesteld op:
intensieve verzorging van de 28 der bewoners, die daaraan behoefte hebben
behoud en vergroting van de validiteit van de zelfstandiger bejaarden.
VERPLEGING
REVALIDEREN
Skopje ontving na ramp
reeds 35 miljoen dollar
Meer winst
Speculatie
MODERNE TWEEDJASSEN
5 4975
5975
69.75
-~-r—--1 MEENT22-34TEL.116440
0 ij 0 HOORN I OVSHSC'H;00^reSBWAt« TEL4I25S
■ontvangsten met
54 iljoen gestegen
Dit verheugende nieuws lieeit de
president van NS. ir. J, Lohmann.
.donderdag te Utrecht meegedeeld in
de jaarlijkse bijeenkomst met de
binnen- en buitenlandse pers. Over de
beraamde tariefsverhoging, waartoe
de directie voorstellen heeft ingediend
bij de minister van Verkeer en Wa
terstaat, kon de heer Lohmann geen
enkel detail geven.
De vorige tariefsverhogingen zijn.
volgens ir. Lohmann. in het algemeen
met begrip ontvangen. Het aantal rei
zigerskilometers is gestegen met een
hall: percent, het goederenvervoer
zelfs met elf percent, namelijk met
drie miljoen ton. Hjgrmee werd voor
B(j het beveiligen van overwegen mag
men de Nederlandse Spoorwegen
geen onverschilligheid verwijten.
Dit jaar werd het hoogste aantal
overwegen beveiligd met automati
sche knipperlichten (aki's) dat ooit
in een jaar tot stand kwam, name
lijk 65. Het streefgetal is nu 66 per
jaar. Het werk wordt echter ge
remd door de capaciteit, inzonder
heid ook omdat NS tevens werken
aan het automatische blokstelsel
en de automatische treinbeheer-
sing, die in 1975 klaar moet zjjn.
Er is een programma om in tien jaar
450 van de duizend onbeveiligde
overwegen in verharde wegen te
beveiligen. De 345 overwegen, die
van dit programma nog resten, ho
pen de spoorwegen in vijf tot zes
jaar te hebben behandeld. Doordat
steeds meer wegen worden ver
hard. komen er echter ook weer
overwegen bij die beveiliging vra
gen.
Aldus heeft ir. J. Lohman, president
van NS, donderdag aan de pers
verklaard. Op vragen of toch geen
versnelling mogelijk was. ant
woordde hij, dat om bovenge
noemde redenen de mogelijkheid
niet ziet. Op beveiligde overwegen
komen echter ook ongelukken voor.
iVan onze verkeersredacteur)
Bij de Nederlandse Spoorwegen is
nu tachtig percent van het personeel
georganiseerd in de erkende bonden,
een ongekend hoog percentage, waar
mee de directie zeer ingenomen is.
De categorale bond FSV. Federa
tieve Spoorweg Vakvereniging, geeft
op drieduizend leden te hebben, of
wel tien percent van het personeel.
Dit betreft voornamelijk treinperso
neel, dus zo federatief is deze bond
niet. Hij wordt dan ook niet erkend.
Ongeorganiseerd is eveneens tien
percent.
Aldus een antwoord van ir. J.
De verhouding tot onbeveiligde was Lohman. president van NS. op vra-
in de laatste vier jaar zelfs als 14 Sen ter jaarlijkse persconferentie te
-- - - Utrecht gesteld.
net eerst m ae geschiedenis van NS
de dertie mihoen ton overschreden.
De toeneming met drie miljoen ton
is te splitsen in één derde als gevolg
van het wegvallen van ander vervoer
in de strenge winter, één derde ver
voer van zand voor de zeewering van
Delfland en één derde toeneming van
andere soorten vervoer. Dit laatste
nu is een gevolg van de investeringen
van de afgelopen jaren, waardoor
men de klanten kan bedienen met
velerlei soort wagens. Er zijn nu 1200
nieuwe wagens op een totaal van
20.000, In 1964 en later volgen nog
700 nieuwe.
De personeelssituatie bij NS is nog
altijd krap. hetgeen ir. Lohmann on
der meer weet aan het lang uitblijven
van een c.a.o. Het tekort nam toe met
727 man. zodat de n.v. nu 1250 per
soneelsleden te weinig heeft. Het on-
gunstigt is de situatie in de districten
Amsterdam en Botterdam. Overplaat
singen en inschakeling van hulp
krachten geven slechts beperkt soe
laas.
Voorwaarde voor het bestendigen
van de financiële situatie in 1964 is
de goedkeuring van de voorgestelde
tariefsverhoging, maar inmiddels zijn
alweer tien dagen van het jaar ver
streken. terwijl iedere dag er één is.
zei ir. Lohmann.
in mineur sprak ir. Lohmann over
de voorstellen van de Europese com
missie tot het invoeren van marge-
tarieven. Deze zouden de commer
cie handelingsvrijheid van NS ern
stig aantasten en een aanmerkelijke
vermindering van inkomsten zou het
gevolg zijn.
De president heeft echter vertrou
wen in de wijze waarop de regering
de Nederlandse belangen internatio
naal verdedigt.
Advertentie I.M.
Advertentie I.M.
5 in een handomdraai j
geschikt toor aardgas
Reeds vanaf 333.-
een echte Junker Ruit
Toonzaal: Gustowea 57 - Rotterdam.7
(Van onze lucht vaartredacteur)
De aandeelhoudersvergadering
van de KLM, die een nieuwe raad
van commissarissen moet benoe
men, zal waarschijnlijk niet eerder
dan in februari worden gehouden.
Tot dan zal de KLM formeel zonder
president-commissaris zijn.
In de commissarissenvergadering
van gisteren is de gedelegeerd-com
missaris mr. A. H. C. Gieben ver
zocht de leiding van de bijeenkomst
op zich te nemen.
De heer Gieben heeft aan dit ver
zoek voldaan en zal rot een nieuwe
raad is benoemd, de leiding van
het college In handen hebben zon
der echter de titel van president
commissaris te voeren.
Eiml 1965 zullen er in West-
Duitsland geen eigenlijke woonkam-
pen meer zijn. De Westduitse minis
ter voor Vluchtelingezaken. Hans
Krijger, deelde donderdagmorgen de
Bondsdag mee. dat er in december
1960 nog 2281 kampen met 142.602
bewoners waren. Sindsdien zijn on
geveer 68.000 kampbewoners in wo
ningen ondergebracht.
Het grensoverschrijdend goederenvervoer van de Nederlandse
Spoorwegen is vorig jaar zodanig gestegen, dat het nu 42 percent
uitmaakt van het totale goederenvervoer van NS. Dat is het dubbele
van tien jaar geleden.
In tonkilometers bedroeg de stijging 23 percent tegen 8 percent bij
het binnenlands goederenvervoer.
tot 36. Grotere voorzichtigheid bij
het publiek is dus dringend nodig.
Het aantal gereedgekomen overwe
gen met automatische halve bomen
(ahobs) heeft enigszins geleden
onder de aandacht die men be
steedt aan de aki's. Er kwamen er
in 1963 achtentwintig tot stand.
Aan automatisch blokstelsel werd
vijftig kilometer voltooid, zodat het
totaal werd 963 km.
Advertentie IM
Wij hoeven U toch niets meer te
vertellen over de grote voor
delen van Bei O Fast: over
hemden, die druk geadverteerd
in prijzen tot 16 gulden toe,
voldoende bekend zijn.
Wassen zoals U zelf verkiest...
met de hand of in de machine-
Bel O Fast overhemden van
popeline, dat zich zeif strijkt in
de was.
Van deze voortreffelijke hemden,
met alle goede eigenschappen
die U van Bel O Fast kunt
verwachten en van een partij
Tricot Enkalon overhemden
met Poes-garantie, hebben wij
morgen een speciale aanbieding
voor een ongekend lage
prijs.
Zaterdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van deze Bel
O Fast en Tricot Enkalon over
hemden, met Poes-garantie...
hagelwit, in de
maten 36 t/m 42,
voor
(Van een onzer verslaggevers)
Tydens omstapelen van voorraden
hout is de 49-jarige werknemer van
de houthandel W. 3. M. Menkveld uit
Assen, gistermorgen dodelijk veron
gelukt.
Een stapel planken vie! van 2V!- m.
hoogte op de man, die bieronder be
dolven werd en op slag werd gedood.
Hij laat een vrouw en vier kinderen
na.
(Van een onzer verslaggevers)
De N.V. Rubberfabriek voorheen
Gebr. Merens aan het Zuider-Buiten-
spaarne in Haarlem is gisteravond
uitgebrand.
De brand werd om haif tien ont
dekt, Na een ur was de brandweer
het vuur meester.
Dit jaar bestaan ae spoorwegen in
Nederland 125 jaar. Het jubileum
valt op 20 december, maar wordt
gevierd op 19..september..met een-
plechtigheid te Amsterdam of te
utrecht'fdit "stütitnog"ntef vast.
De N.V:'Nederlandse Spoorwegen zal
het jubileum breed onder de aan-
dacht brengen, onder meer door
een affiche, icaarov een oude loco
motief en een nieuwe elektrische
staan. Reeds is een wedstrijd uitge
schreven voor de zesde klassen van
de lagere scholen.
Ook komen er feestavonden voor het
personeel, dat (met inbegrip van
de gepensioneerden) een fotopocket-
boék krijgt. PTT wijdt twee bij
zondere postzegels aan het spoerr-
wegfeest.
Bij het grensoverschrijdende reizi
gersverkeer was de groei veel minder
sterk, maar er was toch stijging.
De Nederlandse Spoorwegen zijn
dus wel te spreken over de interna
tionalisatie van het treinverkeer.
In het bijzonder de 'gesloten ver
voeren' vertonen een toeneming: in
1963 in tonnen met 25 percent, in
tonkilometers met tien percent. Ge
sloten vervoer is transport in vaste
treinsamenstelltng, zonder rangeren,
rechtstreeks van laad- naar losadres,
In het personenvervoer wordt mid
den van dit jaar de diesel-TEE Am
sterdam-Parijs vervangen door een
getrokken elektrische.
Ir. J. Lohmann. president van NS.
die hierover ter jaarlijkse persconfe
rentie mededelingen heeft gedaan,
kondigde tevens binnen niet al te
lange tijd de elektrificatie aan van
de grensbaanvakken Arnhem-Emme-
rik-Oberhausen en Venlo-Kaldenkir-
chen-Viersen.
De elektrificatie van het Neder
landse deel Arnhem-Babberich, 17
kilometer van eerstgenoemd traject,
staat op het investeringsprogramma
voor 1966. in welk jaar men ook hoopt
klaar te zijn.
Er zjjn drie voordelen: enige be
korting van de reistijd., ontlasting
van; station Arnhem en mindere
vértragingsgevoeiigheid van de
treindienst, Venlo-Kaldéhkirchen is
.vooral .van,belang in het goederen
verkeer.
Het aantal TEEM-treinen (voor
goederen) van en naar Nederland, zal
stijgen tot zeven, doordat dit jaar een
nieuwe TEEM. Rotterdam-Hamburg
tot stand zal komen.
Grote werken zijn op gang om de
zwakke schakel in het Europese ver
keer Bazel-Gotthard-Chiasso te ver
sterken.
Belangrijke vooruitgang is geboekt
bij het ontwerpen van een uniform
systeem voor het merken en numme
ren van goederenwagens met een
twaalfcijferige code, wat onder meer
voordelen heeft voor de elektronische
verwerking. Ook de oostblokstaten
nemen deel aan het overleg.
Advertentie I.M
Horgen begint de speciale ver
koop van flanellen lakens voor
een prijs, die U alleen tijdens
zo'n extra aanbieding kunt ver
wachte)?.
Twee-persoons flanellen la
kens, 180 x 230 cm, die vorige
winter nog verkocht werden
voor zeven 5 acht gulden, kunt
U nu kopen, voor nog géén
vijf gulden.
Donzig warm anti-rheuma van
een extra zware kwaliteit flanel.
Zaterdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van deze flanel
len lakens,
180 x 230 cm,
kleur ecru,
voor
Géén tel of schrift, best.
(Van een onzer verslaggevers)
De Staatsmijnen hebben gisteren de beschuldiging van de hand gewezen,
als zou dit bedrijf de laatste tijd gas van aanzienlijk mindere kwaliteit aan
haar aïnemers (gemeenten en grote bedrijven in vrijwel heel zuid-Neder
land. Red.) leveren.
Het onderzoek waarvan de resultaten in ropportvorm zijn verschenen, ls gehouden door de Kotholieke Vereniging
van Bejaardentehuizen. Van de 438 katholieke tehuizen werkten 346 eraan mee. De 19.600 bejaarden in deze tehui-
!en vormen ssmen byna een derde deel van alle bejaarden in Nederlandse verzorgingstehuizen.
Dezt enquete is het eerste grote
onderzoek in Nederland geweest
naar de verzorgingsbehoefte in de
tehuizen. Doel was, een oplossing te
brengen voor 'de verwarring, die er
in ons land heerst ten aanzien van
het -roHeem der verzorgings- en
verpïeegbeboeftige bejaarden' en bij
te dragen tot een goede taakverde
ling tussen verzorgings- en verpleeg
tehuizen en andere inrichtingen. In
een zuiverder taakverdeling ziet de
gerontologische commissie van de
katholieke vereniging, die het on
derzoek insteld\ onder meer de mo
gelijkheid, in de toekomst onnodige
er, 'vaak verdriet meebrengende ver
huizingen van bejaarden van het ene
naar iiet andere tehuis te beperken.
Een soortgelijk onderzoek als nu
in de -erz-rgingstehuizen gedaan,
wordt voor de verpleegtehuizen in
het vooruitzicht gesteld.
Het percentage bejaarden die in
tensieve verzorging nodig hebben
(28) wordt verrassend hoog ge
noemd. Bedlegerig blijkt 6,8 pet. te
zijn, volledig hulpbehoevend 9,5
pet, gedeeltelijk hulpbehoevend 23,7
pet.. Alleen behoefte aan huishoude
lijke verzorging heeft 43,6 pet.
Van de 346 tehuizen die aan het
onderzoek hebben meegewerkt, ble
ken slechts negen te beschikken over
een voorlopig (door de Ziekenfonds
raad) erkende verpleegafdeling, 39
hebben een niet-erkende afdeling, de
andere behelpen zich met een aan
tal ziekenbedden of verplegen zieke
bewoners op eigen kamer.
Zieken die niet in eigen kamer
kunnen worden verpleegd, hebben
verpleging op de ziekenafdeling of in
-en ziekenhuis nodig, aldus het rap
port, Blijkt de ziekte een langdu
rige toestand te worden, maar is de
revalidatiekans goed, dan kan opne
ming in eet verpleegtehuis volgen.
Uitgangspunt moet zijn dat de be
jaarde terugkomt in het verzorgings
tehuis, zoals jongere mensen na
ziekte terug gaan naar het eigen ge
zin. Ook als de prognose voor de
levenskansen slecht ls, moet de be
jaard mens in het tehuis kunnen
rekenen op verzorging, temidden
van valide leeftijdgenoten. Dit zal
voor de bejaarde onnodig isolement
voorkomen en in de verpleegtehui
zen de doorstroming bevorderen.
In het algemeen, aldus het rap
port, moet de verzorging in de be
jaardentehuizen meer worden ge
richt op de 'optimale validiteits-
graad' van de bewoners, meer op
activering dan op pasciviteit. De
medische staf moet daarop meer in
gesteld zijn dan tot nu toe het geval
is geweeri.
Er moeten meer voorzieningen ko
men voor dit revalideren of valide
houden van de bewoners: heilgym-
nastië*. arbeids- en bezigheidsthe
rapie. hulp bij spraakmoeilijkheden,
voetverzorging. Bouw en inrichting
van het tehuis en de opleiding van
het personeel moeten daarop zijn
gericht. In dit verband betwijfelen
de rapporteurs of de subsidiërende
instanties hun maatstaven wel aan
de tijdsomstandigheden hebben aan
gepast.
De verzorgingsbehoefte van de
bejaarden in de katholieke verzor
gingstehuizen is het grootst geble
ken in Dren.p, Utrecht en Gronin
gen. het kleinst in Friesland en Zee
land.
Behalve de bejaarden wonen on
geveer 1700 mensen be.ieden de 85
jaar in de katholieke tehuizen. Van
hen is 72 pet. lichamelijk of gees-'
telijk hulpbehoevend. Uit de enquê
te bleek dat tehuizen geleid door re
ligieuzen. gemiddeld twee maal zo
veel bedlegerigen en volledig hulp
behoevenden verzorgen als tehuizen
van leken.
Het rapport besteed» ook aandacht
aan de 'invaliderende' invloed van
de inrichting'. personeelstekort
maakt snel. efficiënt werken nodig,
dat eigen activiteit van bejaarden
vaak onmogelijk maakt op gebieden,
waar zij in eigen tempo eii met de
nodige stimulansen nog actief ton
den kunnen zijn.
Deze beschuldiging was gisteren
vervat in een artikel in het Êindho-
vens Dagblad, waarin de directeur
Gemeentebedrijven van Eindhoven,
ir. is. Hustinx, ouder meer opmerkte
dat de aanzienlijke vermindering van
de gaskwaliteit in Eindhoven reeds
aanleiding had gegeven tot ernstige
storingeD.
Een door het Eiadhovens dagblad
geïnterviewde (niet met name ge
noemde) gasdeskundige stelde zelfs
dat de huidige kwaliteit van het
staatsmijngas de toleranties van de
landelijke gasnormen ver overschrijdt
en evenzeer de grenzen waar binnen
volgens de keuringseisen de huishou
delijke apparaten normaal moeten
functioneren.
Volgens het blad zouden ook ver
schillende grote Eindhovens bedrij
ven, o.m. Philips en de ETOS-coöpe-
ratie, ernstige storingen hebben moe
ten overwinnen.
In het artikel wordt geconcludeerd
'dat de Staatsmijnen onverantwoor
delijk te werk gaan en dat het een
schande genoemd mag worden dat
deze gasleverancier met het oog op de
toekomst van het aardgas thans zijn
meer dan dertigjarige gasklanten in
de steek laat, voor kosten laat op
draaien en aan gevaren blootstelt.'
In het commentaar dal de voor
lichtingsdienst van de Staatsmijnen
gisteravond gaf naar aanleiding van
deze besehuldiging, wordt toegegeven
dat de samenstelling van het staats
mijngas sinds enkele maanden, als
gevolg van technische omstandig
heden <o.a. een verandering in de
soorten verwerkte kolen), inderdaad
een wijziging heeft ondergaan.
Deze samenstelling garandeert ech
ter nog steeds een kwaliteit,, die
ruimschoots binnen de contractueel
vastgestelde eisen ligt, aldus Staats
mijnen.
Een incidentele bedrijtsstoring tij
dens de afgelopen vorstperiode heeft
echter enkele duidelijke kwaliteits
schommelingen tot gevolg gehad, zo
wordt verder gezegd. De druk van het
gas is door de Staatsmijnen evenwel
niet verlaagd, integendeel, zelfs ver
hoogd. tin Eindhoven zouden huis
vrouwen vee! klachten hebben over
verminderde druk, waardoor veel
meer tijd nodig zou zijn om water te
koken of het eten gaar te krijgen. -
red.)
Bij de Staatsmijnen vindt men het
overigens wei typisch dat er blijkbaar
alleen in Eindhoven klachten zijn
over het. gas en elders niet. Dat de
kwaliteit van het gas verminderd zou
zijn met het oog op de komst van
aardgas, noemen de Staatsmijnen
'een zeer tendentieus en lelijk verzin
sel' en dat de Staatsmijnen op het
ogenblik noodzakelijke reparaties aan
de installaties achterwege laten 'pure
nonsens."
'De kwaliteit van het gas ging voor
de wijziging in de samenstelling ver
uit boven die welke indertijd in de
contracten was vastgelegd en is ook
op dit ogenblik nog beter dan waar
ook in het land,' aldus de Staats
mijnen.
Advertentie I.M.
BELGRADO (Reuter) De Zuid-
slavische stad Skopje, die vorig jaar
getroffen werd door een aardbeving,
heeft tot nu toe 35 miljoen dollar
ontvangen, aldus het Zuidsiavischfc
persbureau Tanjoeg Meer dan 14
miljoen kwam uit 73 landen: Zuid-
slavië bracht 21 miljoen voor de ge
troffen stad op.
Koop 'n boek bij do
ARBItDXXSTXKf
De N.V. Maatschappij tot Exploi
tatie van Onroerende Goederen
De Wereldhaven heeft enig opzien
gebaard door reeds op de ochtend
van de 2de januari haar jaarverslag'
1963 gedrukt en wel te publi
ceren. Terecht hebben velen zich af
gevraagd, of dat verantwoord
kan. compleet met accountant.ver
klaring en al. gedateerd 31 decem
ber 1963. Als Wy aandeelhouder wa
ren zouden wij er ter jaarvergade
ring een vraag over stellen.
Als wij aandeeinouaer waren zou
den wij trouwens meer hebben om
over na te denken. Wereldhaven is
een typisch voorbeeld van een on-
roerende-goederenmaatschappij in
een haussemarkt. De N.V. bezat en
exploiteerde indertijd het befaamde
(en mislukte) Twaalf-Frovinciënhuis
in Rotterdam. Begin 1962 zjjn de aan
delen echter in andere handen over
gegaan: er is een nieuwe directie
gekomen, de horecabedrijven zijn
verkocht en de maatschappij is nu
voornamelijk bouwer en exploitant
van onroerende goederen.
De getaxeerde waarde van het on
roerende goed (winkels, kantoren,
woningen en diverse bedrijfsgebou
wen) bedraagt volgens het verslag
13,6 miljoen gulden. Daarnaast heeft
de N.V. o.m. in aanbouw: 430 wonin
gen in Den Haag en Voorburg, kan
toren en een motel in Rotterdam.
Deze projecten gaan samen 30 mil
joen kosten; er is al tien miljoen in
geïnvesteerd. Sinds de overname is de
divendpolitiek veel royaler gewor
den. Over 1962 werd niet 7 of 8
percent uitgekeerd zoals in 1960 en
1961, maar 15 percent dividend plus
één bonusaandeel. Dit jaar wordt
voorgesteld over het (vergrote) kapi
taal IS percent dividend uit te keren
plus 50 pet. bonusaandelen (op twee
uitstaande aandelen één cadeau).
TF/'aar berust dit alles op? Volgens
het jaarverslag is de winst ge
stegen van 610.000 in 1962 tot
1.077.000 in 1963. Bepaald een for
se stijging, al moet daarbij worden
vermeld, dat 165.000 daarvan moe
ten worden toegeschreven aan 'inci
dentele opbrengsten' die met geen
letter worden toegelicht.
Nergens In het
verslag blijkt in
tussen. dat da
N.V. op de pan
den in exploita
tie ook afschrijft
en zo ja. hoeveel.
We zullen maar
aannemen. dat
het gebeurt, an
ders moet op da
winstcijfers die
we noemden ze
ker een aftrek
worden toege
past om de wer
kelijke winst te benaderen. Of vindt
de directie afschrijving niet nodig,
omdat zij meent, dat onroerend goed
toch alleen maar in waarde stijgt en
niet daalt?
Want dit hele verslag staat in het
teken van de waardestijging van het
onroerend goed. Lees de eerste re
gels maar mee; "De stijgende ten
dens van de onroerend-goedprijzen
bleef in het verslagjaar onvermin-
dercf aanhouden en hef laat'Mh aan-
zien'."'dal hieraan vooralsnog geen
einde zal komen.'
H^Lis de0e die dit fonds
in net afgelopen jaar een van de
meest spectaculaire van de hele
beurs heeft gemaakt en die het de
directie mogelijk maakt bij herha
ling nieuw kapitaal aan te trekken.
In de balans is het onroerend goed
(voor zover in exploitatie) opgeno
men "tegen de door onafhankelijke
taxateurs per 31 december 1963 vast
gestelde taxatiewaarde." Dat lijkt
safe. De vraag is natuurlijk: welke
waarde is dat? De gebruikswaarde?
De waarde op basis van de inkom
sten? Of.de verkoopwaarde van 'n
speculatie-object? Als dat zo is en
deze factor speelt stellig mee dan
wordt die waarde zeif mee bepaald
door de hausse die op het ogenblik ia
onroerend goed heerst. Een stille re
serve zit daar dus niet in.
Welnu, gaat men nu op deze. toch
waarlijk niet krappe basis, bereke
nen wat de reële waarde is, die ach
ter één aandeel Wereldhaven zit,
dan komt men op een koers van
ongeveer 390 percent.
Maar... op het moment van de
verschijning van het verslag noteer
den deze aandelen aan de beurs niet
390. maar... 725 percent. En het
jaarverslag bleek géén aanleiding
tot een daling, maar aanvankelijk
zelfs tot een stijging van de koers...
onroerend goed, mijnheer, daar zit
stijging in.
Morgen 9 uur begint de verkoop
van schitterende
in vlotte raglan-modellen met rug
ceintuur, geheel satijn gevoerd,
voor ongelooflijk lage prijzen:
Serie i
Serie il
Serie III, nd
nd
ROTTERDAM Woit-Kruilfcatio
ROTTERDAM Kort» Hoogstraat
ROTTERDAM Moros
o ROTTERDAM Xatondr. iagortljl:
o HOOGVLIET WinfcoUonlrvtn
o VIAAROINGEN: tiosvold
lïtOEN Haarlommerstraat
ZEIST Siortson i).
2'o begint de speculatie in onroe-
rende goederen en in aandelen,
die onroerend goed representeren,
i malle vormen aan te nemen. In de
week van 27 december tot en met
2 januari was het meest verhandel
de fonds aan de Amsterdamse
beursZwolsman EMS, gevolgd
door de grote vier (Koninklijke. Phi
lips, Unilever en AKU). Daarna
kwam dus vóór Hoogovens, Ko
ninklijke Zout en. enz. - deze We
reldhaven. waarvan de koerswaarde
binnen één jaar (de bonus meegere
kend) tot het 3,5-voudige is geste
gen
In feite is het rendement, dat men
bij dergelijke koersen kan verwach
ten kleiner dan een spaarbank
biedt. Maar deze aandelen worden
dan ook gekocht in de verwachting,
dat ze nog wel verder zullen stijgen.
De gang van zaken doet heel sterk
denken aan de ontwikkeling in de
jaren voor 1929 op de New-Yorks»
effectenbeurs. Wie het boeiende
boekje De krach van '29* van Gal-
braith (de man van De economie
van de overvloed) leest, ontdekt
treffende overeenkomsten. Uiteraard
is hier geenszins mee gezegd, dat er
geen enorme verschillen zijn en dat
nu een ineenstorting als in '29 voor
de deur zou staan. Maar het zou
voor velen niet gek zjjn te beden
ken. dat men óók op dit gebied op
een goed moment zjjn hoofd kan sto
ten.
E n hard. Natuurlijk zijn er (ook
in dit verslag) allerlei verklaringen,
die aannemelijk maken, dat de prijs
stijging van onroerend goed nog wel
zal aanhouden. Maar juist wie daar
op vertrouwt, zouden wij willen ver
wijzen naar Galbraith, die hele pagi
na's citaten geeft van economen en
instituten (en waarlijk niet de eer
ste de besten) die tóén haarfijn wis
ten voor te rekenen, dat het koers-
peil in wezen nog best gezond was.
Dat was vlak vóór de grote krach,
die en de redeneringen en de koer
sen aan gruzelementen sloeg,
John Kenneth Calbrallh
De krach van '29. Uitg. J. H.
de Bussy, Amsterdam.
Nederlandse vertaling: A.
Vfestervaarder,