T&tcW
Oranje en Ruys verkocht
W itteveen
Zaakgelastigde bedreigd
door Ambonnezen
Sjaril vraagt toezicht
en po
IVOROL tandpasta Prima en niet duurt
Winst AKU
stijgt met
32 percent
Volendamse Dorusfilm op TV
Exploitatie alleen
bij voldoende garantie
8
WAT DOEN
WE MET
ONZE
"Wat'n héérlijke lunch!
'Schrijf twee
leugens op'
Zweedse Edet-
papierfabriek
in Tilburg
C. C. Steensma
in dienst van
Ruys Haarlem
Vleesprijzen
blijven hoog
Verre Visserij
verkoopt 4
trawlers
3)1
wintersoepen
Eenvoudiger normen
Twaalf maanden
voor NVSH-
administrateur
Haagse PTT-agent
Molenkamp nu in
functie hersteld
f 17/7 miljoen meer
HET VRIJE VOLK DONDERDAG 16 JANUARI 1964
PAGINA-3
Brandlucht
68 ct
Bruine
Bonensoep
met hele bonen
78 ct
Dak verteerd
Treurig nieuws1
(Vervolg van voorpagina)
Gevolgen
BEWERINGEN
IJSSELOORD
In Noord-Afrika, waar alleen in
1962 bijna 400 miljoen ton aardolie
werd ontdekt. In en rond de Noord
zee, waar momenteel ongeveer 25
oliemaatschappijen naar gas en olie
speuren.
Tweemaal brand in woning
aan Oudedijk binnen 6 uur
(Van een onzer verslaggevers)
Tweemaal op dezelfde avond is
brand uitgebroken in het huis
Oudedijk 154 in Rotterdam. Het
eerste begin van brand, gisteren
vroeg in de avond, werd door de
bewoners met een slang op de
waterleiding nog herwaren, maar
toen vannacht om ongeveer kwart
voor één de tweede, vrije verdie
ping plotseling als een fakkel
brandde, was het gauw gebeurd.
Deze zolderverdieping, bewoond
door een Turkse student en een jong
echtpaar met een baby van twee
maanden, brandde in minder dan een
half uur tijd uit.
Het jonge gezin konzich ternau
wernood redden door via het achter
balkon te vluchten. De student was
niet thuis. Het bluswater van de
brandweer, die vflf stralen op de uit
slaande vlammen richtte, bracht grote
schade op de eerste etage aan. De
totale schade wordt geschat op 35
mille.
De twee verdiepingen zijn gelegen
boven de bloemenz&ak De Peppel,
waar eveneens aanzienlijke water
schade ontstond. Alie bewoners warer.
gisteravond thuis: het echtpaar A.
Schell, dat de bloemenzaak beheert,
de 29-jarige kantoorbediende J. W.
Menkveld, de bewoner van de voor
kamer op de eerste etage, de 21-ja-
rige koelmonteur Paul Otto, zijn
achttienjarige vrouw en hun twee
maanden oude zoontje en de Turkse
student Ignolü, die een stage door- J*
loopt aan het Bouwcentrum kamer doorgebracht. De Turk is later
met een koffer met kleren naar het
huis van meneer Schell aan de
's-Gravenweg gegaan om daar te gaan
De koelmonteur merkte om 7 uur slapen.'
een brandlucht op. Hij waarschuwde
de anderen en samen gingen ze op De kantoorbediende en het echt-
onderzoek uit. paar Otto gingen -om kwart over
De heer Menkveld vertelde: „We twaalf naar bed, maar niet nadat ze
ontdekten dat een contactdoos op de "en controleronde door het hele huis
kamer van de student, vóór op de hadden gemaakt. Er was kennelijk
zolderetage, in brand stond. De wand mets aan de hand. maar op dat mo
er omheen schroeide. Ik heb toen ment moeten de elektriciteitsbuizen
vanuit de badkamer een straal water onder de vloer van de zolderverdie-
op de muur gericht en zo het brandje PLn& a* gebrand hebben,
geblust."
De heer Menkveld: „Ik lag nog
.„Maar toen bleken er een paar half in bed, toen ik
stoppen doorgeslagen te zijn. De stu- ï*"a?^er brand-
dent en het echtpaar, die toen zonder hlcl,t- ?acht begint het nou
,r ITUP? Tm ila tranlra» 1>«W JW
licht zaten en die geen kaarsen had
den. hebben de avond bQ mij op de
Advertentie I-M,
Anders dan anders. Een dampend
bord Hollandse Erwtensoep of
Bruine Bonensoep van Knorr. In
20 minuten op tafel.
Hollandse
Erwtensoep
met echte erwten
(Van onze soc.-econ. redactie)
"Op vergaderingen van de vakbond
hoor je niets dan leugens en in het
vakblad lees je niets dan leugens.'
Deze uitroep van de buschauffeur A.
W. A. Gordijn, die de praktische lei
ding had van de nachtvergadering
van ontevreden buschauffeurs op 1T
december te Utrecht, heeft geleid
tot een open brief van de heer W.
Spit, voorzitter van de Katholieke
Bond van Vervoerspersoneel. De
heer Gordijn is lid van deze bond.
In het bondsblad Richting, nodigt
de heer Spit de heer Gordijn uit
twee leugens uit het vakblad aan tf
tonen. Hy kan dit doen in een open
brief, die volstrekt ongewijzigd zal
worden geplaatst, zo belooft de heer
Spit.
De KBV-voorzitter vraagt zich m
rijn open brief af waar de actiedrift
van de heer Gordijn zo ineens van
daan komt. "Voor zover mijn kennis
reikt hebt u zich nooit voor een be
stuursfunctie beschikbaar gesteld,
noch aan de propaganda of het vor
mingswerk deelgenomen.'
weer? In de keuken heb ik een em
mer met water gevuld, maar toen
zag Ik plotseling boven de trap de
vlammen naar bulten slaan. Meteen
heb Ik de brandweer en de politie
gealarmeerd. Ze waren er onmiddel
lijk'
Later bleek, dat, toen hy de brand
eerst weer zelf te lijf wilde gaan,
het jonge echtpaar met hun kind
boven nergens anders heen kon dan
naar de achterkant. De heer Otto
sloeg de ruit aan de achterkant in
en samen met zijn vrouw en kind
bereikte hij het balkon. Ze hebben
geprobeerd de buurman op nummer
156 wakker te bonzen, maar toen dat
niet lukte, klauterden ze verder. Bij
de tandarts, mevrouw Van Duyn-
Bol, op nummer 158. vonden ze ëen
goed heenkomen. Nog vannacht zijn
ze naar familie in Den Haag ge
bracht.
De feite vlammen, geholpen door
de oostenwind, verteerden het dak
aan één z(jde volkomen. De brand
weer wist echter te voorkomen dat
het vuur op het huis van de heer 3.
E. van Leeuwen (66) oversloeg. Wel
werd het keukentje op de tweede
verdieping gedeeltelijk door het vuur
aangetast.
De brandweer, die onder leiding
(Van onze Scandinavische
correspondent)
De Zweeds papierfabriek Lilla
Edet, gevestigd in het niet ver van
Gothenburg gelegen dorp met de
zelfde naam, zal begin 1965 in Til
burg een fabriek openen die zich op
papier voor sanitaire doeleinden
zal specialiseren.
Grondstoffen zullen uit Zweden
worden aangevoerd. Men heeft reeds
een machine met een capaciteit van
7.000 ton per jaar aangekocht. In de
aanvang zal de fabriek vijftig man
werk verschaffen.
Met de bouw zal zeer binnenkort
onder leiding van de Zweedse des
kundige ir. Lars Haeger worden be
gonnen.
Lilla Edet bezit reeds een doch
teronderneming in Zuid-Amerika.
Aangezien er grote onzekerheid
heerst omtrent de toekomstige eco
nomische betrekkingen tussen Zwe
den en de Europa-markt wil men
door middel van een Nederlandse
vestiging vaste voet in het gebied
van de EEG-landen krijgen.
Door gunstige voorwaarden en
goedkope werkkrachten viel de keus
op ons land.
De zolderverdieping van een huis
aan de Oudedijk brandde van
nacht uit, nadat bijna zes uur
uur tevoren een contactdoos in
de voorkamer als gevolg van
kortsluiting vlam had gevat. Op
de achtregrond de slaapkamer
van het echtpaar Otto en zijn
twee maanden oude baby, dat
door een raam aan de achter
kant en via twee balkons aan de
vlammen wist te ontsnappen.
Rechts staat mevrouw M. J. A.
Otto-Verbraeken. die vanmorgen
de slaapkamer in een waardeloze
ruïne veranderd aantrof.
stond van hoofdbrandmeester M. van
de Blink, was tegen half twee het
vuur meester. Aanwezig waren de
bluseenheid 122, de G4. de bluseen-
heid 121, de L2 en A12. Het verkeer
werd tijdens de blussing over de
Gerdesiaweg omgeleid.
HAARLEM (ANP) De directie
van A. E. Ruys Haarlem N.V. deelt
mede, dat binnenkort de heer C. C.
Steensma, die per 1 januari de KLM
verliet, in dienst van de vennoot
schap za! treden.
Na een oriënteringsperiode van en
kele maanden in het buitenland zal
hy een vooraanstaande plaats in het
bedrijf gaan innemen, aldus de
directie.
(VERVOLG VAN VOORPAGINA)
Moeilijker kan het worden voor „e
oudere functionarissen in de hogere
civiele rangen. Voor deze categorie
wordt een speciale regeling getrof
fen. Met nadruk werd gezegd dat al
het personeel van de dek- en ma-
Chinekam er dienst op andere schepen
van de respectieve koopvaardijvlo
ten zal worden ondergebracht.
De directeuren van de twee rede-
De minister heeft die verklaring voor
kennisgeving aangenomen. Mede op
grond daarvan was volgens de rede
rijen de verlening van de exportver
gunning voor beide schepen door het
rjjk niet meer dan. een formele aan
gelegenheid.
Beide directies wezen er vandaag
op, dat zij de onderhandelingen met
Lauro los van elkaar hebben gevoerd.
Desondanks kunnen de transacties
nauwelijks los van elkaar worden ge
rijen bestempelden vanmorgen op een zien. De Oranje en de Willem Ruys
gemeenschappelijke bijeenkomst de w'erden.met name op de dienst naar
verkopen als 'treurig nieuws'. Het be- in samenwerking ge-
v. exploueerd. Wanneer slechts een van
sluit is volgens hen het gevolg tod tefde ^hepen zijn verbocht> km
een complex van factoren. Na het de exploitatie van het andere nog
wegvallen van de vaart op Indonesië moeilijker zijn geworden,
zag het er aanvankelijk naar uit, dat
beide schepen elders lonend emplooi Dat Lauro beide schepen wel lo-
konden vinden. nend denkt te exploiteren, komt door-
dat de Italianen, speciaal in de emi-
tv, rf. grantenvaart. aanmerkelijk eenvoudi-
*er nonnen hanteren. Dat wordt om.
wS i geïllustreerd met de verbouwings-
voted door een r«telmati?e kos- Plann«n- Beide schepen gaan straks
tenftijging. Een vefhoging^van de me«r P^S^rs vervoe-
tarieven bracht in 1962 weer enig ren Qan cnans-
soelaas, maar in 1963 werd de ex
ploitatie weer veel moeilijker. Beide De Oranje zal voor de Nederland de
directies verklaarden, dat de jong- aangekondigde zomercrulses nog ma
st* 'loonexplosie' in feite de deur ken. De daarna geplande reizen rond
heeft dichtgedaan, de wereld komen te vervallen. De
laatste reis van de Willem Ruys voor
Al geruime tijd geleden hebben zij de Llovd eindigt kort voor Kerstmis,
de vorige minister van Verkeer Passagiers, die dan nog over retour-
en Waterstaat meegedeeld, dat ver- biljetten voor deze schepen beschik-
koop van de twee passagiersschepen ken. kunnen reizen met andere
wellicht onvermijdelijk zou worden, maatschappijen.
De loonstijging zal een reële verbete
ring betekenen, zei prof. Witteveen,
Hi) sprak de hoop uit dat men niet
een grotere loonsverhoging zal
eisen want dan zou het moeilijk
worden voor Nederland om met de
export te concurreren op de we
reldmarkten. In dit verband her
innerde h(j er nog eens aan dat ons
land de helft van het nationale
produkt In het buitenland afzet.
'e loonsverhogingen komen niet ai-
leen uit de grote winst iel hij, in
de scheepsbouw heeft men loons
verhoging gekregen hoewel daar
met verlies wordt gewerkt.
'j verdere loonstijgingen zal er een
terugslag ontstaan bij de investe
ringen en export omdat de winst
marges op de export onvoldoende
worden. Als gevolg daarvan zullen
bedrijven die nu nog net mee kun
nen in de concurrentiestrijd ermee
op moeten houden, aldus prof. Wit-
teveen.
\ndere gevolge van grotere loonstij
ging zouden kunnen zijn een be-
talingsbalanstekort en inkrimping
van de geldcirculatie. Hij verwacht
te voor 1964 in elk geval grote
spanningen in de monetaire sfeer
terwijl de investeringen onder druk
komen te staan. In 1965 zullen deze
sterk dalen, zo voorspelde hij.
(Van een onzer verslaggevers)
De Amsterdamse rechtbank heeft
vanmorgen aan de 48-Jarlge admini
strateur Jan C. S., beheerder van het
Aletta Jacobshuis van de NVSH in
Amsterdam, conform de els veroor
deeld tot een gevangenisstraf van
twaalf maanden met aftrek, waar
van drie voorwaardelijk en onder
toezichtstelling gedurende de proef
tijd van drie jaar.
De administrateur heeft bekend,
zich in tien jaar tijd 35.000 a 40.000
uit de kas te hebben toegeëigend.
Volgens een rijksaccountant is er
echter meer dan 77.000 verdwenen.
De rechtbank sprak In het vonnis van
verduistering van vele duizenden
guldens.
In deze verduisteringszaak is ook
de voormalige penningmeester van
de afdeling Amsterdam van de
NVSH en vriend van de beheerder,
K., betrokken. Volgens de beheerder,
doch dit bleef ter zitting onverklaard,
zou hü van 1956 tot 1962 geen geld
meer voor zich zelf uit de kas hebben
genomen, doch wel maandelijks f 100
aan de ex-penningmeester hebben
overgemaakt.
Dit'zou dan gebeurd zijn uit angst
voor K. en om diens stilzwijgen te
verkrijgen, aldus de verdachte. K.
heeft nog niet terechtgestaan.
(Van onze landbouwredacteur)"
Er i» nog weinig uitzicht op goed
koop viees. Het ziet er raar uit, dat
de prijzen van het varkensvlees en
bet rundvlees voorlopig nog wel hoog
zullen blijven, als er nog geen prijs
verhoging bijkomt Waarschijnlijk zal
het tot augustus duren voor van een
aanmerkelijke daling gesproken zal
kunnen worden.
Dit is gebleken tijdens de vergade
ring die het produktschap voor Vee
en Vlees gisteren in Utrecht heeft ge
houden. Omdat de boeren over weinig
wintervoer beschikken, verwacht men
dat deze winter nogal wat slachtvee
naar de markt zal worden gebracht.
Er komt ook een groter aanbod van
varkens en tenslotte wil men tot eind
maart twee maal zoveel slachtkoeien
als vorig jaar uit Denemarken laten
komen.
Het ziet er echter naar uit, dat de
vraag groter zal blijven dan het, aan
bod. De prijzen blijven dus hoog.
Vlees uit Argentinië is intussen de
helft duurder geworden. Wanneer we
een vroeg voorjaar met veei gras krij
gen. za! het aanbod van slachtrund-
vee weer kleiner worden, omdat' de
boeren dan over voldoende voer be
schikken.
AMSTERDAM (ANP) D« Verenig
de Machine Fabrieken gaan voor
Noord-Koren een kunstmestfabriek
bouwen. Het contract daartoe is
gisteren in Amsterdam ondertekend.
De fabriek zal gaan werken vol
gens het procédé van Stamiearbon,
een dochteronderneming van Staats
mijnen.
(Van onze parlementsredactle) j
Op zijn verzoek zijn de Indo- j
nesische zaakgelastigde in Den j
Haag, drs. Moh. Sjarif. door
Buitenlandse Zaken toezicht en
zo nodig bescherming van de
politie toegezegd.
De heer Sjarif en zijn pers-
attaché IViarto zijn bedreigd
met molestatie.
De dreigementen zijn geuit door
extremisten onder dc Ambonnezen,
die een onafhankelijke republiek
Zuid-Molukken wensen. Hun plan is.
voor het gebouw van de Indonesi
sche ambassade in Den Haag te
gaan demonstreren.
Aanleiding zou zijn de arrestatie j
van dr. Soemokii. leider van het i
Zuidmoluks verzet tegen Djakarta,
die kort geleden op Ceram in han
den van het Indonesische leger is
gevaiien.
Drs. Sjarif wordt verweten, dat
hi- groepen Ambonnezen in Den
Haag fotokopieën heeft voorgelegd
van dr. Soemokils' verklaring .in
Djakarta ondertekend, dat de strijd
om onafhankelijkheid van de Zuid-
Molukken is geëindigd.
Deze beweringen wijst drs. Sja
rif van de hand. Hij zegt niemand
onder 'Tuk te willen zetten: *Am-
boanezen die wij ontvangen komen
vrijwillig en krijgen elke gewenste
voorlichting.'
Men betreurt het, dat een intern
Indonesisch geschil in Nederland
dreigt te ontaarden in een exces.
Alles wordt in het werk gesteld om
de verhitte gemoederen te kalme
ren.
Intussen zijn in het ambassadege
bouw aan de Tobias Asseriaan in
Deo Haag voorzorgsmaatregelen ge
nomen, De politie houdt een oog in
het zeil in de omgeving.
Ook wordt gesurveilleerd in Was-
senaar.waar drs. Sjarifs ambtswoning
staat.
In het Ambonnezen-woonoord (175
woningen, duizend zielen), in Capelle
aan den IJssel hebben de verreweg
in de meerderheid zijnde aanhangers
van een republiek Zuid-Molukken
geëist dat vier gezinnen, die te ken
nen gaven naar Indonesië te willen
terugkeren, uit hel woonoord worden
verwijderd.
De gemoederen raakten verhit
toen bleek, dat de betrokkenen in het
bezit waren van een fotokopie van
de proklamatie waarbij dr. Soemokii
in Djakarta verklaarde, dat de strijd
tegen de Indonesische republiek ten
einde was
Noch de burgemeester van Capelle
aan den IJssel. noch de regerings
commissaris voor de Ambonnezenzörg
noch ir. Manusama die behoort tot
de RMS-voormannen in Nederland
slaagde er tot dusver in. de opge
wonden inwoners van TJsseloord tot
rede te brengen.
De vier gezinnen weigeren het
woonoord te verlaten. Zij kunnen
daartoe slechts bij rechterlijk vonnis
worden gedwongen.
DRS. SJARIF
(Van een onzer verslaggevers)
Maandag zal de heer Th. Molen
kamp in de Haagse Bijenkorf weer
op een voor hem vertrouwde plaats
zitten: achter het loket van het
t'TT-postagentschap in dit waren
huis.
De heer Molenkamp was vorig
jaar aangehouden, verdacht van
diefstal van ƒ34.000. Hij zat zes
weken in voorlopige hechtenis, maar
later werd de 37-jarige chauffeur
W. S. L. aangehouden.
Deze zou volgens de justitie be
kend hebben dat hij, en niet de
heer Molenkamp, het geld heeft ont
vreemd.
De directie van de Bijenkorf
heeft nimmer het vertrouwen in
de heer Molenkamp verloren en
nam hem na zijn ontslag uit
voorlopige hechtenis weer in
dienst. Thans heeft men besloten
hem ook weer in zijn oude func
tie te hersteilen.
Deze daad betekent voor de heer
Molenkamp de volledige rehabilita
tie, waar hij recht op heeft.
Tegen de chauffeur L. is vanmor
gen een onvoorwaardelijke gevange
nisstraf van twee jaar en zes maatr
eten en verbeurdverklaring van alle
luxe elektrische apparaten die hij
van het verduisterde geld had ge
kocht.
Advertentie l.M.
(Van een onzer verslaggevers)
De heer J. J. van der Toorn direc
teur van de Scheveningse rederij
WN heeft gistermiddag aan zijn
schippers verteld dat vier van de
moderne trawlers van z(jn vloot van
22 verkocht worden. De onderhande
lingen hierover zijn in volle gang.
Jk heb de schippers dit willen ver
tellen om ze op t(jd de gelegenheid
te geven iets anders te zoeken.' zei
de heer Van der Toorn ons gister
avond.
Overigens waren de onderhande
lingen voor de verkoop van de sche
pen al aan de gang voor dat de sta
king uitbrak. Wel gaf hij zijn schip
pers te kennen dat zyn bedrijf geen
verhoging van loonkosten kon ver
dragen. .Ik blyf niet varen voor
niets.' aldus de heer Van der Toom.
(Van onze soc.-econ. redactie)
De brutowinst van de Algemene
Kunstzijde Unie was vorig jaar met
72,9 miljoen ruim 32 percent gro
ter dan in 1962, toen deze 55,2
miljoen bedroeg. De nettowinst, na
3ftrek van belastingen, steeg van
36.4 miljoen tot 48J. miljoen.
De omzet nam van 1962 op 1963
toe van 382 miljoen tot 447 mil
joen. De. kosten stegen minder, na
melijk van 340,1 tot 391,6 mil
joen. Als gevolg daarvan steeg de
winst van de Nederlandse bedrijven,
van 41.9 tot 55.4 miljoen.
Dat de totale brutowinst sterker
steeg, was te danken aan enerzijds
een toeneming van de post dividen
den en interest van deelnemingen ea
anderzijds een vermindering van het
negatieve resultaat van de diverse
baten en lasten.
De cijfers die de AKU vandaag
heeft gepubliceerd, dragen een voor
lopig karakter. Zij zijn niét door de
accountants gecontroleerd.
«t meneer Cor Sityn óók tn dit programmal
Het Is voor een bedrijf een wet van
Meden en Perzen, dat het zijn
investeringen afstemt op de markt-
behoefte. Geen industrie zal er in
normale omstandigheden aan den
ken jaar in, jaar uit enorme kapi
talen uit te geven, zolang dat niet
nodig is om aan de vraag naar haar
produkten te kunnen voldoen. Doet
een bedrijf dat toch, dan lapt het
alle bedrijfseconomische grondregels
aan zijn laars, of het is een olie-
industrie.
In ons tweede artikel hebben wij de
Suez-crisis ter sprake gebracht en de con
sequenties daarvan voor de oliewpreïd. In de
periode van 1946 tot 1956. toen Suez wei
begon te dreigen, maar zich nog niet deed
gelden, is de bewezen olie reserve in de
gehele wereld verdrievoudigd De Jaarlijkse
produktie in die tien jaar verdubbelde
slechts.
Het ingrijpen van president Nasser had
tot gevolg dat de oliemaatschappijen, die de
kwetsbaarheid van hun belangrijkste oiie-
wingebied hadden gevoeld, hun opsporings
programma's ijlings versnelden. Het duurde
een paar jaar voordat, ze daarmee goed op
gang waren gekomen. Nemen we nu 1950
als uitgangspunt, dan is de wereldoliereserve
tot en met 1962 zelfs meer dan verviervou
digd. En dat, terwijl het verbruik van aard
olie (produkten) in dezelfde periode ook
slecht» verdubbelde.
Volgens de allerlaatste gegevens ts de
wereldreserve aan aardolie thans 34 keer zo
groot als het huidige verbruik per Jast van
ongeveer 1300 miljoen ton Dat is dan de
zogenaamde bewezen reserve, tn werkelijk
held zit er nog véél meer. De schattingen
van deskundige geologen variëren van een
wereldvoorraad van 600 miljard tot 2000
wiflUwW
U4AAJSM.U,
TTet merkwaardige van deze cijfers is niet.
dat in onze aardbodem veel en veel
meer olie zit dan men enkeie tientallen
jaren geleden dacht. Ook niet dat er wel
eens meer aardolie zou kunnen zijn dsn de
wereld met nieuwe energiebronnen in
opkomst nodig heeft
Veel opvallender is het verschijnsel van
het van eikaar weglopen van de cijfers voor
de olievoorraad en de oüeproduklie. Het
illustreert immers, dat de oliemaatschap
pijen veel meer geld uitgeven voor de explo
ratie (opsporing) dan nodig is om in de
behoefte te kunnen voorzien.
Op basis van het verbruik in 1962 zou
tnen zeifs kunnen zeggen, dat er nog maar
den van de NAM-boringen in de Noordzee
belicht. De opvatting van Shell, die de Tri
ton aan de oliewinning in liet Meer van
Maracaibo onttrok, omdat de exploitatie
voorwaarden daar ongunstiger waren ge
worden.
In datzelfde Venezuela, een van de rijkste
oiiegebieden ter wereld, begon de ohe-explo-
ratie reeds in 1878. Het duurde daar echter
meer dan dertig jaar, voordat er op een
schaal van enige betekenis werd geprodu
ceerd. De Caribbean Petroleum Company, de
Venezuela Oil Concessions Ltd. en andere
maatschappijen begonnen namelijk pas, toen
in een nieuwe mijnwet de produktie voor
hen aantrekkelijker was gemaakt.
voor een goede dertig jaar olie voorhanden
is en gezien de ontwikkeling zal die periode
nog korter zijn. Maar die bewering gaat
mank. omdat het zeker is da' er véél meer
olie is en omdat hei in 1963 bepaald nog
niet nodig is, miljarden te investeren om de
produktie voor het Jaar 2000 veilig te stellen
Aan deze enorme exploratie-activiteit lig
gen voor een groot deel andere factoren ten
grondslag. Ze liggen voornamelijk in het
oöHtieke vlak en de hele geschiedenis van
de oiie-industrie is er in feite op gebouwd
Diverse andere landen kennen een soort
gelijke ontwikkeling Mexico Is er een van.
Folitieke strubbelingen maakten, dat. de
olieconcerns de produktie dsa> tot in ue
dertiger jaren voortdurend lieten dalen!
Kort voor de Tweede Wereldoorlog werden
de Mexicaanse olievelden genationaliseerd;
een paar Jaar na de oorlog werd een schade
regeling getroffen en sindsdien stijgt de
produktie in Mexico regelmatig
Üeze geschiedenis houdt voor Nederland
een waarschuwing m. In her tweede
artikel hebben we ook reeds de achtergrön-
Hit historische voorbeelden leren ons. dal
*-* nationale bodemrijkdommen, indien dr
exploitatie daarvan werd overgelaten aan
particulier* «li»m**t«chsppijrs. alleen dan
werden ontgonnen, wanneer de regeringen
deze maatschappijen winsten garandeerden,
die ia hun ogen voldoende waren.
Was aat niet het geval, dan bleven öe
rijkdommen in de bodem, werden de win
nings- en opsporingsprogramma's vertraagd
of geheel afgebroken.
Die gang van zaken heeft niets onlogisch.
Want daarvoor zijn het particuliere
maatschappijen, opererend met- het geld van
hun aandeelhouders, die daarmee géén lief
dadigheid willen bedrijven Wanneer in
Venezuela de winsten kieiner. in Araoië de
politieke onzekerheden groter worden, dan
zullen de daar werkende oliemaatschappijen
hun positie eiders proberen te verstevigen.
