Het is nog even wennen..., maar
22.000 man bouwen gewoon door
Onderhandelingen
bouw-c.a.o. mislukt
„ZO IS HET..,
weg - 880 nieuwe
leden bij de VARA
Nog steeds reacties
HORLOGES
20% 10150%
KORTING
SIEBEL
ABB
Ook i AM kijkt kat
ut(Haagse)boom
PHILIPS T.V. 3 MAANDEN GRATIS! BEL 116440
Slechts 12%
van kapitaal
aanwezig
iOSRAM
INGRIJPEN:
ONMOGELIJK
H'
WAT DOEN
WE MET
ONZE
maar we nemen nog nader contact op
opruiming
Geruchten over
TV-eiland
Jongen door ijs
gezakt en
verdronken
opruiming
Stoffelijk overschot
geïdentificeerd als
van dr. Minnaert
Geen liquidatie
HET VRIJE VOLK VRIJDAG 17 JANUARI 1964
v, toPAGE$A 3
0UDSH00RN
55.
(Van een onzer verslaggeefsters)
Van de 3000 Nederlanders die per brief hebben gereageerd op
de laatste uitzending van VARA's omstreden TV-programma
'Zo is 'thebben 1600 van hun afkeuring blijk gegeven. 1400
waren ervóór. Weliswaar hebben 400 kijkers voor het lidmaat
schap van de VARA bedankt, maar daar staan ln dezelfde
periode liefst 880 aanmeldingen tegenover.
(Van een onzer verslaggevers)
Minister Bot ziet af van maatregelen tegen de VARA. Dit
beeft hij het hoofdbestuur van de omroepvereniging iaten we
ten in een brief, die donderdag in Hilversum is ontvangen.
Hiermee komt een eind aan de enorme opwinding, opgestokei?
over een onderdeel van het TV-programma 'Zo is 'tvan 4
januari, dat Wordt getypeerd als *de aanbidding van het tele-i
nsiphp^M'
GESTRAND
ZWART
(Van een onzer verslaggevers)
Te Rotterdam moest gisteren
op een aandeelhoudersvergade
ring van de N.V. Haarlemsche
Scheepsbouw Maatschappij een
beslissing worden genomen
over liquidatie van deze werf.
Goedkoper
Beste van de werld
et is beslist niet overdreven te
stellen, dat de historische, in
ternationale ontwikkeling van de
oliewinning voor Nederland (en de
andere Noordzee-landenbehalve
grote mogelijkheden ook grote ri
sico's met zich brengt.
Dat sindsdien bekend is gewor
den, dat de minister van Econo
mische Zaken voorlopig geen ver
gunningen voor boringen in het
ex-territoriale deel van de Noord
zee zal verlenen, doet aan het
principe van deze opvatting niets
af.
(Van onze soclaal-econ. redactie)
Gisteren waren in Nederland 22.000
bouwvakarbeiders normaal aan het
werk. Het vroor een graad of ze
ven en een ijskoude wind maakte
een verblijf op de steigert niet be
paald tot een pretje.
Maar de bouw ging door.
De stichting Verletbcotrjjding mag
voorlopig over de resultaten van het
eerste experimentele jaar meer dan
tevreden zijn. Het voorbeeld van
Zweden waar werken in de winter
normaal is, hoeft niet langer b(j de
verzameling sterke verhalen in de
kast te worden opgeborgen. Door
werken in Nederland kan net zo
goed. Deze winter heeft ons dit ge
leerd.
Technisch zjjn er geen problemen.
En de kosten worden ruimschoots
goedgemaakt door het verminderen
van renteverlies en verletkosten. Het
bouwtempo hoeft niet veei lager te I goedkoop en ook daar kan normaal
liggen dan in de zomer. Maar het
moeilijke punt is de mentaliteit van
het bouwvak te veranderen.
De techniek van werken met hete-
1 acht kachels, tenten en dekzeilen is
niet zo moeilijk. Zo heeft Van Ees
teren in Leiden een tent van 62 bij
28 meter geplaatst over de fundering
van een hoge kantoorflat. De hele
bouwploeg is normaal aan het werk.
En stort per dag 100 kubieke meter
beton.
De tent is duur. Maar het mate
riaal is zo gekozen, dat het zonder
kosten ook voor andere doeleinden
gebruikt kan worden.
Het groot auditorium van de Tech
nische Hogeschool te Delft is omge
ven door een geraamte van louter
plastic. Kwetsbaar materiaal, maar
gewerkt worden.
Maar het sterkste staaltje is de
bouw van een torenflat in Delft. Daar
gaat in de openlucht het beton stor
ten normaal zijn gang, dank zij sta
len bekistingswanden, die geïsoleerd
zijn met plastic.
Als ze een beetje ingespeeld zijn
doen ze het net zo vlug als in de
zomer.
Natuurlijk zjjn er fouten aan het
licht gekomen. De plasticplaten voor
het afdekken bleken soms te licht
en waaiden weg. Heteiuehtkacheltjes
waren soms zo gemonteerd, dat de
verbrandingsgassen in de werkruim
ten terechtkwamen.. Maar dat zijn
allemaal kleine technische feilen die
in een volgend seizoen gemakkelijk
verholpen kunnen worden.
Veel moeilijker blijkt het veran
deren van de mentaliteit op de bouw
plaats. Opzichters en uitvoerders
durven vaak de werkzaamheden niet
voor hun verantwoording nemen om
dat ze de ervaring missen met wer
ken in de winter.
Bouwvakarbeiders die zich in de
ze dagen dapper weerden in de kou
zijn er vaak heel moeilijk toe te krij
gen zich op de kou te kleden, IJzer-
vlechten met handschoenen aan gaat
niet, vinden ze. Terwijl hun colle
ga's in het buitenland niets anders
doen.
Pogingen van enkele aannemers
om warme winterkleding te ver
strekken zijn gestrand op de afkeer
van uniform. Maar zijn allemaal
Weinigheden zegt ir. Gont van de
stichting Verletbestrijding. Volgend
jaar gaat het beslist een stuk be
ter. We zijn moei op weg om het
verlet in Nederland uit te bannen.
Advertentie I.M.
MEENT22-34TEL.116440
- OVERSCRDORPSSTRAATi2TëL 41228
VARA over Bots
brief: Voldoening...
(Van een onzer verslaggevers)
Met «en korte verklaring heeft het!
dagelijks bestuur van de VARA gis
teravond gereageerd op de brief van
minister Bot.
De hele tekst luidt:
Hoewel de VARA zich niet met alle
in de brief gegeven overwegingen
kan verenigen en terzake nog na
der contact zal opnemen met des
minister, heeft het bestunr met)
voldoening kennis genomen van de
conclusie van de minister, generlei
maatregelen tegen de VARA te
treffen.
De vergadering tan het dagelijks
bestuur, in de VARA-studio's gehou
den, duurde gistermiddag maar kort.
VARA-voorzitter Burger en zijn
TV-secretaris Rengelink verwezen
na afloop naar de korte verklaring
van het dagelijks bestuur.
Er zou meer aanleiding tot com
mentaar zijn geweest als het ant
woord van minister Bot anders had
geluid.
Op detailpunten uit de brief zou
nog wel enige kritiek te oefenen zijn,
maar dat vereist een diepere en
langdurige studie.
Commentaar van andere zijde liet
zich wel noteren.
WD-fractievoorzltter nr. W. J.
Geertsema verklaarde door zijn
Wassenaarse burgemeesterstelefoon
kort en bondig, de. beslissing van ar.
Bot zeer terecht te vinden.
'Daarbij laat gelden,* aldus de
heer Geertsema. 'dat 's ministers be
sluit ook is gebaseerd op verklaringen
van het VABA-bestuur, die we wel
als verontschuldigingen mogen aan
merken.'.
In Leeuwarden zei PvdA-fractie-
voorzitter dr. A. Vondeling: 'Het
verbaast me niets. Welke maatregel
zou de minister hebben moeten ne
men? Ik heb van het begin af de
reactie van de regering wat overdre
ven gevonden.
In plaats van zo hals over kop te
(ireigen met ingrijpen had zij er beter
aan gedaan, de VARA onderhands de
kans te geven haar mening kenbaar
te maken.
En laten we de zaken duidelijk hou
den.' vervolgde dr. Vondeling, 'er was
in dit geval geenszins sprake van bij
herhaling ernstig falen van de VARA
hooguit van een uitglijden. En
voor zê'n uitglijder, zelfs een ernstige,
mag men toch geên censurering over
wegen.
Daarom kan ik niet zeggen, dat ik
blij ben met het besluit van de minis
ter. Hij had eenvoudig fatsoenshalve
niet anders kunnen reageren.'
Groningens burgemeester J. Tuin
'Ik vind niet dat het TV-programma
elementen bevatte, die gevaar voor
de goede zeden konden opleveren. De
teksten zijn bepaald onschuldig. De.
■wijze van voordragen was niet zo fijn
gevoelig.'
Commentaar van eindredacteur
Herman W i g b o I d van hét pro
gramma 'Zo is 't,..
'Ik vind dat de zaak nu tot normale
proporties is teruggebracht. Minister
Bot schrijft ergens in zijn brief Iets
over het in acht nemen van christe
lijke waarden. Het gaat in dit geval
niet over christelijke waarden
hoogstens om de vorm. Wat christe
lijke waarden betekenen.' aldus de
r.-k. Wigbold, "beseffen we zelf al te
goed.'
Commentaar van tekstleverancier
Rinus Ferdi nandusse, ook pre
sentator van het programma:
*Tk vind het hee! jammer dat mi
mister Bot zo heeft gereageerd. Ik
;had graag zes maanden uitgesloten
"willen zijn. Ten eerste omdat ik dan
rvakantie had kunnen nemen: ten
[tweede vind ik dat iemand, die on-
Jmiddellijk maatregelen aankondigt,
■die maatregelen ook moet nemen.
iAnders had zo iemand maar iets
iïanger moeten overwegen wat hij zou
:willen doen.'
Commentaar van Peter Lohr. die
net omstreden programmaonderdeel
op het scherm bracht:
Tk heb het idee gehad, veertien
dagen lang In een soort lanceercabl-
ne te hebben gezeten en nu komt
het bericht: de lancering gaat niet
door
Overigens vind Ik het wel erg pret
tig dat het programma doorgaat;
dat ons niets In de weg wordt gelegd.
De teneur van de brief van minister
Bot vind ik vrü redelijk. Hij heeft na
aiies wat gebeurd is ook moeilijk an
ders kunnen reageren.'
(Van een onzer verslaggevers)
Het is nu definitief vastgesteld dat
de stoffelijke resten, die boswachter
G. de Werdt van Staatsbosbeheer
onder Laende woensdag heeft ge
vonden, zijn van de sedert 18 sep
tember 1963 vermiste 33-jarige Eind-
hovense bio-chemicus dr. K. Min
naert.
Er waren verschillende zaken, die
een identificatie gemakkelijk maak
ten als ring, papleren, bril, kleding
stukken, enz.
Wel is er donderdag nog sectie
verricht op het in vérgaande staat
van ontbinding verkerende lichaam,
maar de doodsoorzaak kon niet wor
den vastgesteld.
Advertentie I.M.
voor heo die binnenkort de be
schikking krijgen over een wo
ning of voor hen die zomaar een
nieuwe vloerbedekking, maar
dan een bijzonder sterke, willen
hebben, is deze aanbieding be
doeld.
Want morgen begint de verkoop
van dubbelzijdig, dus extra
solide Sisaltapijt.
De ideale, oersollde vloerbe
dekking ivoor grote gezinnen,
normale prijs 7.25 voor de fa-
briekscollectie... maar in deze
Opruiming in een uitlopende
maar bijzonder mooie kleur'
rood, per meter voor nog géén
vier gulden.
Neemt
kamer
Zaterdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van dit dubbel
zijdig Sisaltapijt,
100 cm breed,
per meter
voor
3»
Géén tel. of schrift, bat
Minister ziet af van
maatre
Dit verklaringen van de VARA is
het de minister duidelijk geworden,
dat geen kwetsende bedoelingen heb
ben voorgezeten. Hij accepteert het
leedwezen, dat de VARA over deze
reactie bij grote groepen kijkers
heeft uitgesproken. Hij neemt aan,
dat de VARA herhaling van het ge
beurde zal weten te vermijden.
Intussen betreurt hij. ijet, .dat de
VARA als verantwoordelijke zend
gemachtigde het gebeurde niet
heeft kunnen voorkomen.
Bii de uitwerking van het pro
gramma-onderdeel had bedacht moe
ien worden, meent hfj, dat het ge
bruik van bijbelteksten en een ge
bedshouding groepen van de bevol
king in hun diepste gevoelens zouden
kunnen krenken.
De indringende aard van de TV en
haar grote bereik hadden bij de pre
sentatie tot zorgvuldigheid moeten
nopen. De uitwerking had voorzien
moeten worden en de uitzending dus
voorkomen.
Hét programma-onderdeel moet,
schrijft de minister, .gezien worden
als in strijd met artikel 4 eerste lid
van het Televisiebesluit .1.956: met
name voor wat betreft het opleve
ren van gevaar voor de goede zeden.
Minister Bot besluit, dat de bona
fide reacties op de uitzending niet
zullen nalaten, bun invloed ten goede
te doen gelden in dien zin, dat de
verantwoordelijke instanties meer
dan nooit tevoren zullen beseffen,
hoezeer godsdienstige waarden het1
Nederlandse volk ter harte gaan.
Advertentie I.M
BandencenfraTa
SPECIALE PRIJZEN
T0U.ENSS7R/WT SS ROTTERDAM
OCK ZATERDAGS HOPEND
(Vervolg van voorpagina)
Naast het spreidingsloon wm een
lysteem van tariefbeloning een be
langrijk geschilpunt. Wanneer een
bouwvakker in tarief werkt, kan hij
ioor lijn enorme routine in b.v. met-
lelen of deuren afhangen, soms wei
"0 percent boven zijn basisloon ko
men. De werkgevers wilden volgens
de bonden bij 30 percent een plafond
leggen. Dat zou echter, menen de
bonden, een onaanvaardbare rem leg
gen op de toepassing van de tarief-
arbeid.
Andere zaken waar het overleg op
gestrand is zyn:
6 De van werkgeverszijde voorge
stelde afschaffing van de franchise-
beloning van maximaal 15 percent,
e De onenigheid over de arbeids
duur, die de werkgevers in de zomer
wilden verlengen (tot 95 uur) en in
de winter verkorten.
0 De diensttijdentoeslag om de
binding van de arbeider aan bedrijf
of bedrijfstak te bevorderen. De bon
den vroegen hogere bedragen (o.m.
5 per week na vijfjarig dienstver
band bij één baas) dan de aannemers
wilden geven.
0 De door de bonden gevraagde
optrekking van de ziekengelduitkerin
gen van 90 tot 100 percent van het
davloon, en optrekking van de uit
keringen b(j regen of vonst tot 90 per
cent van het basisloon. Als het regent
of vriest scheelt dat een bouwvakker
soms 3 gulden loon per dag.
De onderhandelaars van werkne-
merszjjde hadden er geen vastomlijnd
idee van in hoeverre een 20 percent
verhoging van de c-a.o.-Ionen de
zwarte loonvorming had kunnen te
rugdringen. De schatting van het
zwarte loon ligt op 25 percent voor de
Het besluit kon niet worden geno
men. omdat maar 1.2 percent van
het uitstaande kapitaal was verte
genwoordigd. Zelfs de twee commis
sarissen ontbraken tot grote ergernis
van de aanwezige aandeelhouders.
De commissaris H. Sïjthoff verbleef
in Amerika en de commissaris C. W.
Brand had zonder meer bericht van
verhindering gestuurd.
Veel kritiek was ér" ook op de vroe
gere directeur, die op 1 maart 1963
ontsiag nam.' Hy heeft kans gezien
om er in twee jaar alles door te
draaien," merkte een der aandeelhou
ders bitter op.
De belangen van het nog aanwe
zige personeel van deze werf zijn
door de bemoeiingen van de metaal -
bedryfsbond ANMB veilig gesteld
door reservering van ƒ100.000.
Advertentie IM
Radio Luxetn-
is de toestand
byna draelfde. Ook ln Duitsland
komt 'de politieke party niet voor de
radio.
VARA-voorzitter mr. J. A. W. reclamezender van
Burger maakte dit donderdagavond burg. In Engeland
bekend op de vergadering van de
Eindhovense afdeling van de Party
van de Arbeid, die in Cocagne ver
gaderde. Onder grote belangstelling
vertelde mr. Burger over tiet ont
staan van de reacties.
Er was zelfs een protest by dat
op origineel NSB-papier was geschre
ven in 'NSB-stljP.
Mr. Burger noemde het onvermy-
deiyk om via radio en televisie van
tjjd tot tyd mensen te kwetsen. Dit
zal niet alleen de VARA overkomen,
maar ook de andere omroepvereni
gingen. Als voorbeeld noemde hij de
veelvuldige kritieken op het in 1960
door de NCRV uitgezonden toneel
stuk "De bloeiende perzik'.
Talloze mensen voelden zich door
ln Amerika kan men met geld
veel bereiken. In Denemarken ligt
de toestand voor de socialisten iets
gunstiger, maar daar komen de an
dere partyen niet aan bod. Onder
zoekingen hebben uitgewezen, dat
ons stelsel goedkoper werkt dan die
men in het buitenland heeft, zei
de VARA-voorzitter.
(Van een onzer verslaggevers)
'Onmiddellijk ingrijpen in een TV-
programma-onderdeel. dat slechts
een duur van enkele minuten heeft,
is feiteljjk onmogelijk.
Aldus verklaart minister Bot in"
antwoord op schriftelijke vragen-
van de fractieleiders der vier rege
ringspartijen over de 'Zo is *t
uitzending van 4 januari.
'Ik was tot ingrypen ook niet ge
rechtigd,' zegt de heer Bot, 'omdat'
volgens artikel 6 van het Televisie-'
besluit 1956 alleen controle achteraf,
op de inhoud van TV-programma's
mogelijk is.'
De minister heeft in zijn antwoord-
aan de fractieleiders een afschrift'
van zyn brief aan de VARA bijge
sloten.
De vragenstellers waren: mr. Geert
sema van de WD, drs. Schmelzer'
van de K.VP, de heer Smallenbroek,
..ik. ucytn nou te geloven...
EMMEN (ANP) De 14-jarige
Koelof Bruintjes is gistermiddag to
zijn woonplaats Emmerefscheider-
veen in het Scholtenskanaal ver
dronken.
De jongen, die met zyn vriend aan
het schaatsenrijden was, zakte plot
seling door het ijs. Toen de jongen
na geruime tijd op het droge was ge
bracht, bleken de levensgeesten al te
zijn geweken.
„Trouwens het volk wil geen ander
stelsel," aldus mr. Burger, „er is sta
tistisch nagegaan hoeveel mensen be
wust een lidmaatschap van een be-
dit stuTtohunrêligïe'gekwetst. JHet paalde omroepvereniging kiezen. Dat de ARP- mr- Beernink van de
is juist een van de voordelen van het is op zn minst 70 percent!" -•
huidige omroepstelsel dat men vol-
komen vrij is in de keuze van de uit
zendingen, zolang er maar geen
sprake is van het kwetsen van de
goede zeden.
Bovendien komt men door het
Nederlandse stelsel ook nog eens te
weten hoe het nu eens by een an
dere partij is en biyft men aiet al
leen in zyn eigen straatje. Men
krygt op deze manier ook een in
zicht in de denkwyze van anderen,"
aldus de heer Burger.
HU vond het radio- en televisiestel
sel dat Nederland heeft, één van de
beste van de wereld. Hy vertelde, dat
de deelnemers aan het congres van
de Socialistische Internationale, dat
vorig jaar is gehouden, bijzonder en
thousiast waren over ons stelsel.
Als een politieke party ln b.v.
Frankrijk een verklaring wil uitgeven
via de radio, is dat (in eigen land)
onmogeiyk. Dit kan alleen via de
(Van een onzer verslaggevers)
Nog steeds zijn er reacties te melden op de 'Zo is 1.'-affaire
0 In een brief aan de VARA distantieert het moderamen van de Genera!»
Synode der Hervormde Kerk zich van de hetze, die tegen het programma
is ontketend.
Mgr. Bekkers, bisschop van Den Bosch, ontvangt tientallen brieven
met reacties op de kritiek, die hy zaterdagavond in KRO's TV-uit-
zending Brandpunt tegen de schijnheiligheid van velerlei commen
taren heeft gespuid. Zeven van de tien briefschryvers, zei mgr. Bek
kers donderdagavond, stemmen met myn betoog in. De overigen heb
ben blykbaar niet goed geluisterd. Zy menen, dat ik alle kritiek tot
schynheiligheid heb bestempeld.
0 Het bestuur van de zaterdag in Amsterdam opgerichte Vereniging van
Vrienden van Zo is 't al meer dan duizend leden heeft besloten een
TV-prijs in te stellen voor het beste satirische programma in het seizoen
1963/'64. De prijs is duizend gulden groot.
In de jury zitten: Hella Haasse uit Amsterdam, schrijfster: prof. dr. M. A.
Beek uit Amsterdam, theoloog; Gerard van den Boomen uit Amsterdam,
hoofdredacteur van het r,-k. weekblad Nieuwe Linie; prof. H. M. M. Fort-
mann uit Nymegen, psycholoog en H. Schaafsma uit Utrecht, TV-criticus
van de NRC.
In een brief aan de VARA heeft het 'Vrienden'-bestuur gevraagd om onver
korte handhaving van het 'Zo is 't.'-programma.
groepen die wat dat betreft het
hoogst in de boom zitten.
Op de vraag "wat nu' zei zowel de
heer Brandsma als de heer Nellssen
dat de onderhandelaars in eigen
kring en met de centrale organisaties
in beraad zullen gaan. De heer Neus-
sen met name vreesde van het stag
neren van de bouw-onderhandelin-
gen ernstige gevolgen voor het even
tueel voortbestaan van de Stichting
van de Arbeid. Hy is bereid zo nodig
weer zeer spoedig met de tegenparty
aan de tafel te gaan zitten en ver
wacht van de werknemers hetzelfde.
De heer Brandsma beantwoordde
een vraag of hij arbeidsonrust in de
bouw verwachtte als volgt: *Dpt zal
de praktijk Ieren. Als bonden zuHen
wij de bouwvakarbeiders (70 percent
is in de erkende bonden georgani
seerd) aansporen tot discipline. W(j
hebben ons gebonden aan een con
tract tot 1 maart en ivy willen ons
houden aan dit contract tot 1 maart.'
Advertentie IM.
Onze meer dan 1 jaar oudo
Zwitserse merkhorloges ruimen
wij gedurende 8 dagen op met
grote korting, uitsluitend in onze
zaak Coolsingel 50 Beursgebouw.
Deze horloges zijn reeds enige
tijd uit onze collecties genomen.
U kunt nu een goed zwitsers merk-
horioge kopen tegen een fantas
tisch lage prijs met volledige
service en garantie.
Voorraad slechts 215 stuks.
JUWELIER
Deze aanbieding alleen in onze
zaak Coolsingel 50-Beursgebouw
Rotterdam,
Advertentie t.M
Najaar 1963, bet najaar van de
grote bont'mode, In alle mode
bladen, dames-, week- en dag
bladen leest u teikens opnieu w.
dit jaar bontmutsen, bonthoe-
den, kortom bont is dit jaar
„hoofdzaak".
En duizend») hebben wij er ver
kocht voor 7.90. deze moderne
Nylon bonthoeden, luxueus,
zacht en warm.
Morgen begint de Opruimings
verkoop van de restanten...
van al deze Nylon bontmutsen,
voor nog géén vijf gulden.
om 9 our be
gint de verkoop van deze ele
gante moderne Nylon bont
mutsen in de kleuren
zwart, wit,
groen en grijs,
voor
Géén tri. of schrift best.
Zolang tenminste de opsporing en vooral
de winning van de bodemschatten daar in
banden ligt van de particuliere maatschap
pijen en de medezeggenschap van de staat
onvoldoende geregeld is.
Wij durven er, op grond van de voorspel
lingen der geologen, zonder meer van uit
gaan, dat onder de Noordzee grote rijkdom
men op exploitatie liggen te wachten. Maar
wie zegt, dat die rijkdommen ln de gegeven
omstandigheden zullen worden aangeboord
en gewonnen in een temen, dai voor ons.
de gemeenschap, het beste is? Die zekerheid
is er op het ogenblik niet.
Sterker nog: het, is niet eens onmogelijk,
dat aardgas en (of) aardolie, verborgen in
het aan ons iand toevallende deel van bet
Noordzeepiateau. voorlopig niet of op be
perkte schaal zal worden geëxploiteerd.
Doodeenvoudig omdat de oliemaatschap
pijen hun activiteiten liever r eerst) op een
ander gebied richten, het Engelse, het Deen
se. het Westduitse deel van de Noordzee hit
voorbeeld. Wanneer zij daar grotere winsten
kunnen maken Is dat, met de historische
gang van zaken voor ogen, tenminste geens
zins uitgesloten.
De enorme activiteiten van de opsporings
teams van de oliemaatschappijen voor
en op onze kust hoeven allerminst in een
andere richting te wijzen. Evenmin de
jongste, opzienbarende plannen van een
maatschappij als de Amerikaanse Caltex.
Want a! deze activiteiten liggen nog slechts
in het eerste stadium, in de exploratiefase.
Met de exploraties, het opsporingswerk,
willen de oliemaatschappijen hun belangen
juist veilig steilen, hun machtsgreep op de
wereldeconomie zoveel mogelijk versterken.
Op zoveel meer plaatsen zij olie vinden.
gevonden bodemrijkdotnmen pas over tien
tallen jaren nodig te hebben! Men doet dat,
om zijn onafhankelijkheid van de verschil
lende landen te vergroten en. als gevolg
daarvan, de greep op deze landen te ver
sterken.
Wij wiilen niet beweren, dat deze politiek
voor wat betreft de Noordzee nu reeds
de boventoon voert. Daarvoor is het trou
wens ook nog te vroeg. Belangrijke vondsten
buiten de kust konden in dit .stadium nog
niet worden gedaan, concessies voor het
naar zoveel meer wingebieden kunnen ze
uitwijken, wanneer ze menen da' ze hier of
daar onvoldoende aan hun trekken komen.
Die gedachiengang, welke zo oud is als de
oliemaatschappijen zijn. mag dan door hen
worden versluierd met de bewering, dat zij
zoveel meer moeten exploreren, omdat de
wereldbehoefte zo snel stijgt de cijfers
weerleggen haar afdoende.
Men gaat. we herhalen het nog eens. niet
ieder jaar méér miljarden In het opsporings
werk steken, wanneer men zeker weet, de
Noordzeegebied zijn nog niet verleend, over
de voorwaarden moet ook nog worden on
derhandeld. Het probleem is wat de olie
maatschappijen betreft, hier dus nog niet
zo actueel.
Dat het toch al speelt en ons. de nationale
gemeenschap, tot de grootst mogelijke waak
zaamheid dwingt, Is nog slechts kort geleden
door de Nederlandse Aardolie Maatschappü
geïllustreerd.
Op 23 oktober 1963 belegde lr. J. P M.
Bongaerts. de directeur van de NAM, to
Schoonebeefc een persconferentie. Bii die
gelegenheid wilde hy weinig of niets zeggen
over de Noordzee-activiteiten van zijn maat
schappij: rel maakte hij duidelijk, dat de
NAM met nieuwe boringen in zee liever wil
wachten tot er méér zekerheid over de con
cessieverlening is verkregen.