Zaak gestolen fiets
Gerardus P. in
vrifheid gesteld
1
Ga niet naar Nederland
en parkeer er nooit
1
Vondelings initiatief
lastig voor
regering
Prof. dr. R. van LIER;
Nederland kent ook discriminatie
VRIJSPEL
van Andel
Vertoornde Belgische hoofdredacteur
elke mascumate broek
is met veel zorg
gemaakt van
guardelenede
beproefde wol/polyester
stof, die in vele
tinten en gewichten
speciaal voor
woitseo wulfsen
geweven wordt. Prijzen
van 39.50 t/m 79.50
wulfsen wulfsen
jENTOSORBINEj
I/erf Wan Wettewinkei
Bent U ook zo
snel verkouden?
Even snel en
bovendien veilig
beipt Rheumin U
er weer van af!
Prins Rainier
iiaalt jacht
in Vlissingen
Vermindering
reisbeperking
Oostduitsers
Drs P. J. Ridder in Esb
Bedorven maag
en diarree
HET VRIJE VOLK VRIJDAG 3 APRIL 19G4
PAGINA S
(Van onie p&rlementsredactie)
Oe ministers Schouwenaar en Wltteveen, zijn van plan radicaal een einde te maken aan de
pot- of sneeuwbaikredietsystemen. Ook zuivere geldschieters, die de laatste jaren buiten de
werkingssfeer van de geldschieterswet wisten te blijven, zullen worden gedwongen hun acti
viteiten te staken.
Geen controle
(Van een onzer verslaggevers)
Gerardus Jan P. (50) is weer vrij: donderdagmiddag om
twintig minuten over twaalf werd de deur van het Huis van
Bewaring te Leeuwarden achter hem gesloten.
Advertentie LM.
Rheumin - tabletten helpen snel,
zeker en bovendien veilig! Ook
door de gevoelige maag uitstekend
te verdragen. 20 tabletten 75 ct.
Een Brocades - product, dus:
vertrouw er op!
al
Vondeling waagt
over melkprijs
BSMMS
Uiidstrijders:
Bezoek Soekarno
"hoogst ongewenst*
Alle aanleiding
4
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
K
Boerenzoon verliest
leven onder walsrol
N B0LKNAK OM Ti KOPfnl
W'etsontwerp tegen
sneeuwbalkrediet
Blijkens een bU de Tweede Kamer
ingediend wetsontwerp zuilen lenin
gen tot een bedrag van vierduizend
gulden onder de geidschieterswet
gaan vallen. Momenteel ligt de grens
op ƒ1500.
Alleen voor geregistreerde krediet
instellingen en hypotheekbanken zal
het oude bedrag gehandhaafd blijven.
Bouwkassen worden geheel buiten de
werkingssfeer van de wet geplaatst.
Advertentie LM.
Pot- of sneeuwbaikredietsystemen
waarbij aan deelnemers een geldle
ning van 4ÖOO of minder in uitzicht
is gesteld, moeten worden gestaakt,
Keeds gestorte spaarbed ragen moeten
worden teruggegeven. De deelnemers
aan het systeem worden van rechts
wege ontheven van hun verdere ver
plichtingen.
Door leningen van meer dan 1500
te verstrekken, is een geldschieter
niet gebonden aan de gedragsregels
eu maxim nultarieven die de geld
schieterswet voorschrijft. De krediet-
zoekende Is daardoor veelal verplicht
meer geld te lenen dan hij nodig heeft
en zwaardere verplichtingen aan te
gaan dan hii zich eigenlijk kan ver
oorloven. De geldschieter zoekt zijn
compensatie voor het aanzienlijk gro
tere risico dat hij loopt, door zeer ho
ge vergoedingen voor rente en kosten
te verlangen.
Tegen het sneeuwbalkredietsystwm
worden in de toelichting op het wets
ontwerp verschillende bezwaren aan
gevoerd. De onderneming verstrekt
kredieten zonder eigen kapitaal aan
te wenden. De kredietwaardigheid Is
daardoor uiterst gering en bij een
bankroet kunnen de deelnemers hun
Hij ging naar een Chinees restaurant om te eten en kwam om kwart over
twee aan op het Groninger station, waar een der medewerkers van het
consultatiebureau voor alcoholisme hem reeds stond op te wachten.
spaartegoed praktisch als verloren
beschouwen.
Verder Is de inlegger volkomen on
zeker over het tijdstip waarop hem
een. lening wordt toegewezen. Hij kan
jaren moeten wachten. Bovendien is
er geen enkele controle op het lot van
de spaargelden en op de wachttijden.
Omdat deze oudernemingen niet
onder een wettelijk toezicht vallen, is
niet bekend hoeveel mensen eraan
deelnemen. Men neemt echter aan,
dat het een aanzienlijk aantal zal zijn,
omdat de wervingsmethoden en ad
vertentiecampagnes zeer suggestief
z(jn.
Voor een aantal deelnemers eindigt
de relatie met zo'n spaarkredietonder-
neming in een teleurstelling. Op het
ministerie van Maatschappelijk werk
meent men dat dit aantal "verre van
gering' is.
Van een kade in de New-York-
se haven is donderdag een verzegelde
zak met 1900 aandelen American
Telephone and Telegraph ter waar
de van ruim 900.000 gulden gestolen.
De zending, die bestemd was voor
een bank in Zurich, zou in een Brits
passagiersschip worden ge'aden. De
lege zak werd later in een toilet
teruggevonden.
Advertentie LM.
TRIANON
JUWELIER
IOOGSTR. 152 - 164 BEYERLANDSELAAN 176
ROTTERDAM
DEN HAAG (ANP) Het 'Tweede-
Kamerlid dr. A. Vondeling (p.vd.a.)
heeft aan de ministers van Landbouw
en Visserij en van Economische Za
ken schriftelijke vragen gesteld over
de consumentenprijs van melk. Hij
vraagt de bewindsheden of het onge
veer juist is dat de melkveehouders
in het komende melkprijsjaar voor
een liter met 3.7 pet. vet 32 cent zul
len ontvangen, terwij! de consumen
ten voor zo'n liter (geleverd in een
fles) het dubbele van dit bedrag zui
len moeten betalen.
'Kunnen de ministers op een voor
iedereen begrijpelijke wijze duidelijk
maken waarom dit verschil zo groot
moet zijn?'
Tot slot vraagt de heer Vondeung
hoe groot het verschil is tussen pro
ducenten- en consumentenprijs in bij
voorbeeld Duitsland. Frankrijk, Dene
marken en Engeland.
fcvJnL" f
(Van een onzer verslaggevers)
Prins Rainier van Monaco is gis
teravond in Vlissingen aangekomen
om zijn jacht Albecaro II af te ha
len. Hii zal morgen of zondag met
het schip naar Lissabon vertrekken,
waar prinses Gr&cia aan boord komt.
Het bezoek van de prins was incog
nito Het laatste deel van zijn reis
vanuit Brussel werd afgelegd met de
veerboot Prinses Irene. Op het jacht
werd de Prins begroet door de heer
A. H. Heineken.
Donderdagmorgen om tien uur wees
het Leeuwarder hof arrest: zes maan
den gevangenisstraf met aftrek van
zes maanden voorlopige hechtenis en
voorwaardelijke terbeschikkingstel
ling. Zes maanden aftrek van een
voorlopige hechtenis, die 111 maand
duurde en: onmiddellijke Invrijheid
stelling.
Gerardus Jan P. hoorde dat met
vreugde; Ik stond wel even te sidde
ren.' zei hij. 'de president zei terbe
schikkingstelling en het duurde
zolang voor hij er het woordje voor
waardelijk aan toe voegde."
Meteen nadat het hof arrest had
gewezen tekende Gerardus Jan P. de
verklaring, dat hij afzag van cassatie.
Hij kreeg het schriftelijk bewijs van
zijn onmiddellijke invrijheidstelling
op zijn verzoek mee naar het huis van
bewaring, rekende daar af. leverde
zijn spullen in bij de badmeester en
nam afscheid van. directeur Harte-
veld.
Zijn invrijheidstelling verliep op die
manier vlugger dan gebruikelijk.
Donderdagmiddag nam hij contact
op tnet de reclasseringsvcreniging.
De publiciteit rondom zijn zaak in
Het Vrije Volk heeft hem wel verrast.
Hij mocht onze krant niet ontvangen,
maar luisterde wel naar wat het
VARA-forum 'Bij nader inzien' on
der leiding van mr. M. Vrolijk over
zijn lange detentie b(j een eenvoudige
fietsendiefstal zei.
'Vooral toen er vragen in de Kamer
werden gesteld was ik er wei wat hui
verig voor.' zei hij, 'ik was er huiverig
voor dat het een prestigekwestie zou
worden, dat ik fijngewreven zou wor
den tussen de instanties.'
In Leeuwarden mocht hij aanvan
kelijk wel een krant lezen. Na veer
tien dagen werd zijn abonnement op
last van de procureur-generaal stop
gezet, De hem toegezonden kranten
en knipsels uit Het Vrije Volk over
rijn zaak krees 1US ook. hij rijn vertrek
uit het huis van bewaring nog niet
mee.
BERLIJN (Reuter. AP, DPA)
Amerika, Groot-Brittannië en Frank
rijk hebben besloten de drastisch#
reisbeperkingen voor Oostduitsers te
verzachten. De beperkingen werden
ingesteld na de bouw van de Berlijn-
se muur door de Oostduitse autori
teiten.
Aan Oostduitsers, die naar NAVO-
landen willen reizen, zal nu op ver
zoek de hiertoe benodigde reisdocu
menten worden verschaft, op voor
waarde, dat zij zich zullen onthou
den van politieke activiteiten in het
Westen.
Met de aankondiging van deze
nieuwe maatregel is gewacht totdat
de Russen de in Oost-Duitsiand
neergeschoten Amerikaanse vliegers
hadden vrijgelaten.
Voor de Óostduitsers is de ophef
fing van de reisbeperking van be
lang, omdat hun Oostduitse visum
niet door alle Westerse landen werd
erkend.
In Oost-Berlijn heeft de Russische
minister van Defensie Malinkowski
gisteren de Berlijnse muur geïnspec
teerd, Zfja Oostduitse asnbstgenoot
Hoffmann vergezelde hem bij zijn
tocht.
Maarschalk Malinowskl waarschuw,
de tijdens een redevoering iste™ op
de dag de NAVO-landen die erop
waren gebrand Oost-Duitsiand te ver-
rieden. Deze ïsuticn ru®t
vergeten, dat Oost-Duitsiand een mo
dern leger heeft en sterke vrienden
bezit, aldus Malinowskl
BRUSSEL AP) 'Als gij va
kantie krijgt of een reisplan
moet uitstippelen, vermijdt
dan Nederland,' schrijft de
hoofdredacteur van het Belgi
sche sportblad Les Sports on
der het opschrift: 'Voorzichtig:
hinderlagen'.
In een relaas over zijn parkeer-
nioeilijkheden in Amersfoort, waar
plaatselijk bedachte tekens het be
staan van een 'blauwe zone' aandui
den, deeit de schrijver van het ar
tikel. Jacques Lecocq mee. dat hij
een boete van 7.50 heeft moeten be
talen wegens ongeoorloofd parkeren.
Jacques Lecocq schrijft:
'Wij zijn met vier autamobilisten.
Wij moeten een Nedprlandse organi
satieman bezoeken. We parkeren bij
een blauw bord met een rode balk.
dat in alle plaatsen ter wereld be
tekent dat parkeren verboden is,
maar wij worden dubbel gerustge
steld.
In de eerste plaats staat op het
bord 'devtiz minuten' en bovendien
DEN HAAG (ANP) De Federatie
van Nederlandse Oudstrijders-organi-
saties heelt, zo deelt de secretaris de
heer Ego mede. aan Soebandrio een
telegram gezonden, waarin zij een
bezoek vat) president Soekarno aan
Nederland hoogst ongewenst noemt.
Advertentie LM.
Korte Lijnbaan 17 - Rotterdam
is awars over hef bord een wit hou.
ten plankje gespijkerd.
De vreesachtigste zegt: "We heb
ben een half uur", de stoutmoedigste
merkte op: "Dit bord heeft geen
waarde meer". Het plankje betekent
ongetwijfeld dat het niet meer geldt...'
Als de Belgische journalist bij zijn
auto terugkeert, zit er een bon onder
zijn ruitenwisser en op het politie
bureau hoort hij dat het witte
plankje betekent dat men zich in een
blauwe zone bevindt. Daar mag al
leen met een parkeerschijf gedurende
dertig minuten geparkeerd worden.
Lecocq vervolgt met:
'We beroepen ons op onze goede
trouw, het misverstandTevergeefs.
De politie-functionaris vertelt ons
overigens dat wij niet de enigen zijn.
Dezelfde dag zijn er ook een Ier en
sen Duitser ingelopenUitstekende
propaganda.
We hebben betaaldde volgende
lag, omdat men ons geld op dezelfde
lag niet wilden hebben. Misschien
loopt men door deze vertraagde be-
aling te eisen, cie toeristen in d#
stad te houden
(Van een onzer verslaggevers i
'Zou het huidige kabinet het initia
tiefvoorstel overnemen dan zou dit
namelijk vanwege de wijze waarop de
heer Vondeling de zaak presenteert,
de indruk wekken dat tot op zekere
hoogte op een eerder genomen beleids
beslissing wordt teruggekomen.'
Deze conclusie begeleidt een bespre
king van het initiatiefvoorstel van dr.
A. Vondeling, voorzitter van de PvdA-
fractie in de Tweede Kamer waarmee
hij de onroerende goederen onder de
werking van de Prijzenwet wil bren
gen.
Het artikei waarin her voorstel on
der de loep wordt genomen, afkomstig
van drs. P. G. Ridder, is verschenen
!t: het laatste nummer van Eeono-
rnlsch-Statistische Berichten, uitgave
van cie Stichting Het Nederlandsch
Economisch Instituut.
Drs. Ridder wijst er in zijn artikei
op. dat (fe opzet van de PTjjzenwet
een rol speelt bij he! conjunctuur
beleid. zij dient een bpdrage te leveren
tot- hec tegengaan van een mogelijke
loort- en prijsspiraal.
'Maar in dit gevat.' zo vervolgt drs.
Ridder, 'is er alle aanleiding ook on
roerende goederen onder de werkings
sfeer van wer te brengen.
Want niet goed valt in te zien,
waarom een inflatoire ontwikkeling
van lonen en prijzen wel haar aan
grijpingspunt zou kunnen vinden in
een onverantwoord geachte prijsver
hoging van patates frites cq. dood
kisten en nie» in prijsverhogingen van
landbouwgronden cq. niet-landbouw-
gronden of huizen.
De heer Vondeling heeft m.i. dan
ook zeer terecht de aandacht geves
tigd op een leemte in de bestaande
pnjswetgeving en zijn initiatiefvoor
stel verdient dientengevolge de steun
van een ieder die de overheid een
taak toekent op prijzengebied in het
kader van het conjunctuurbeleid.'
Drs. Ridder wijst er ten slotte op
da: volgens de opvatting van dr.
Vondeling de structurele vraag- en
aanbodverhoudingen op de markt
van onroerend goed nog steeds zo
danig zijn. dat de prijsvorming niet
aan het vrije spel der maatschap
pelijke krachten kan worden over
gelaten.
Op dit punt. zo schnjlt drs. Ridder
is de steun die de heer Vondeling
en met hem naar :k aanneem de
PvdA aan het prijsbeleid van de
regering geelt een doorn gaan vor
men in het vlees van het kabinet.
Zou de heer Vondeling zich in de
toelichting op zijn initiatief-ontwerp
beperkt, hebben tot de kwestie van
het, brengen van onroerend goed od
der de Prijzenwet zonder meer. dan
zou het voor de regering niet zo moei
lijk zijn de redelijkheid van dit ver
zoek te erkennen en dus het wets
ontwerp voor haar rekening te nemen.
Nu echter zo duidelijk het. verlan
gen naar een structurele prijsbeheer-
sins van onroerend goed naar voren
is gehaald, wordt de situatie oor de
regering aanmerkelijk moeilijker De
pnjsbeheersmg van onroerend goed
op structurele gronden is een omstre
den punt.
•2.0U het huidige kabinet dat
naar ik aanneem in deze hetzelfde
standpunt heeft als het vorige nu
het initiatiefvoorstel overnemen dan
wekt dit, vanwege de wijze waarop de
heer Vondeling de zaak presenteert,
de indruk dat tot op zekere hoogte
op een eerder genomen beleidsbeslis
sing wordt teruggekomen.
De regering bevindt zich dan ook
in. een wat lastig parket en ik ben
qenieuvvd hoe zij zich hier uitredt,
aldus drs. Ridder.
MevrtrnK dr. H. Soebandrio, vice-
minister van Volksgezondheid in
Indonesië, heeft donderdag bezoe
ken gebracht aan enkele instituten.
Kaaronder de Johannastichting te
Arnhem. Zij werd daar rondgeleid
door directeur dr. Klapwijk (links
van haar/. Mevrouw Soe'oandrto
noemde de Johannastichting eert
van de beste instituten van de we
reld op het gebied tan de revali
datie van kinderen. De technische
uitrusting en de combinatie van
medische behandeling, revalidatie
in de ruimste zin en introductie in
de maatschappij in een inrichting,
hadden haar bijzonder getroffen.
W.lt
K<?drc
Advertentie LM.
rkerrds sekten oi" I
Kpn. kou op maas en g
ruien - - n pïot.cP-
Kipt. u u voelt
oe er. onpasselijk:
ntaac- en darm-
s KN'TO SORBIN El
name tablet-
m»rlAverker.de
,;ideie n <11e tie
«en en de in-
uveren... de
aan
t br
en 7-
MOpv. m
KNTOSORBINE
helpt direct u is
zo wot in orde en
ioet weer normaal
aan al les rueef 2.10
In het havenziekenhuis te Rot
terdam is donderdag de 33-jarige ha
venarbeider M. E Berrevoets over
leden aan de gevolgen van een be-
driifsongeluk op 20 maart.
De man was geslipt met een vork
heftruck en bekneld geraakt tussen de
gekantelde machine en een boven
de kademuur uitstekende Ijzeren
irapbeugel.
ASTEN ANP) Gistermiddag Is de
13-jarige zoon van de landoonwer
Steeghs in het Brabantse plaatsje
Het Zand bij werkzaamheden op het
iand onder een walsro! geraakt en
I om het teven gekomen. Omstreeks
4 uur werd het ongeluk ontdekt door
een passerende scooterrijder. die het
I vreemd vond dat het paard stilstond
i op het land.
Advertentie LM
'In elk volk is te allen
tijde alles mogelijk. Neder
land neemt ondanks aijn ko
loniale verleden een gunstige
plaats in wat rassendiscrimi
natie aangaat. Maar recente
gebeurtenissen ik hoef de
naam Mies Bouwman maar te
noemen wijzen er op, dat
in latente vorm hier wel de
gelijk rassensentimenten aan
wezig zijn. Met onze geeste
lijke hygiëne is het lang niet
zo rooskleurig gesteld als ve
len denken.'
Prof. dr. R. van Lier. in zijn
moderne kubusvormige huis op de
Wageiïingseberg, spreekt over een
onderwerp dat hem ter harte gaat
hoe koel-intellectueei hij ook blijft
formuleren.
Zelf van Surinaamse afkomst, be
studeert hij als socioloog de niet-
westerse maatschappijen, zy be
langstelling is wijd en veelsoortig.
Hij is niet zo maar een hoogleraar,
tenminste niet voor degenen die we
ten dat Rudi van Lier als dichter is
begonnen en destijds in de nu legen
darische Forum-groep een rol speel
de. (Later was hij redacteur van
Criterium en Libertinage). Een
jeugdzonde? Nee, Integendeel! zegt
hij met nadruk. Als de telefoon gaat
meldt zich echter geen literaire
vriend, maar iemand die iets weten
wil over een ontwikkelingsproject in
Syrië, waarbij prof. Van Lier als ad
viseur is betrokken. Goed dan, Ne
derland en de rassendiscriminatie.
Ofdiscriminatie in *t algemeen? Of
de onverdraagzaamheid? Mijn gast
heer denkt hardop zelfs over de
wenselijkheid om de spanningen en
onlustgevoelens in ons volk met
spoed wetenschappelijk te gaan on
derzoeken en Ik noteer:
'De publieke opinie in ons land
staat sterk afwijzend tegenover ras
sendiscriminatie. vooral ook onder
invloed van wat er in de nazi-tijd is
gebeurd. Maar deze uiterlijke hou
ding kan camoufleren wat er werfce-
Hik leeft. In elk geval k bet niet vol
doende om nu maar zelfgenoegzaam
te zijn. In Nederland treft men zeker
meer ideeën omtrent ras-superiori-
teit aan dan bij voorbeeld in de
Scandinavische landen. Onze hou
ding tegenover "het andere', en spe
ciaal tegenover mensen, die anders
gehuid en gehaard zijn, is een spie-
gei van onze geestelijke gezondheid.
En juist in de laatste tijd bobben
zich verschijnselen voorgedaan, die
hieromtrent ongerustheid wekken.
Onze historie vormt een belang
rijk, maar geen afdoend tegenwicht
voor welke actuele invloed dan ook.
Het element van een humanistisch
getint christendom is altijd sterk ge
weest. Zie de geschiedenis van de
joden in ons land zij konden zich
vrij snel een eigen plaats in onze
volksgemeenschap veroveren.
Aan de andere kant zijn wij het
land met de eeuwige strijd tassen
'rekkeiyken' en *pre©ie«en': wij heb
ben de neiging tot het rechtlijnige,
dogmatische denken dat conflicten
schept. Ik zou hier het woord provin
cialisme willen gebruiken. Wat bui
len de norm ligt. wordt afgewezen.
Men vindt iets gauw "gek'. En daar
staag men bepaald onverdraagzaam
tegenover! Daarbij treft de hebbe
lijkheid om zich met de naaste te be
moeien. ijverig te kijken wat hij doet
en erover te roddelen in de sfeer
van het dorp waar de Individuele
vrijheid vaak hoogst problematisch
wordt
IT noemt Znid-Afrifca *n als we
denken aan wat daar is gegroeid uit
een volksplanting van rechtlijnig
denkende calvinistische Nederlan
ders. zon men misschien menen dat
religieus dogmatisme op zich zelf tot
rassendiscriminatie leidt.'Dat hoeft
volgens mij niet het geval te zijn- Ik
denk aan dr Lou-mensen. aan de
Wederdopers en ook aan de Hern
hutters in Suriname, die een zeer fa
natieke religieuze groep vormden,
maar tot de gekleurde bevolking een
verhouding hebben bereikt waar an
dere blanken nooit aan ioe gekomen
zjjn.
Typisch provinciaals vind Ik een
houding als waarvan de antirevo
lutionair Algra in de Kamer
blijk gaf tegenover de moderne
kunst. En zeker: waar bü de streng
grreformeerden de opvatting heerst,
dat de kerk de staat volledig moet
doordringen, bestaat het gevaar dat
op dr afwijzing dr bnndstaprï volgt.
Algra zou die boeken verbranden als
h(j de macht had!
Door het verkeer, de moderne
communicatiemiddelen, enz. ver
zachten zich de tegenstellingen. Ta
boes worden in snel tempo opge
heven. Als ik bedenk, dat in mijn
jeugd bij voorbeeld een woord als
prostituee niet kon worden ge
bruikt! Denk ook aan het vooroor
logse 'schandaal' om de boeken van
de schrijfster All van VVyheSme
ding. waartegen fatsoenrakkers als
Borei c.s. ten strijde trokken. Te
genwoordig is dat onvoorstelbaar:
het is jongt meisjeslef tuurt
Toch schuilt in deze moderne
ontwikkeling naar openheid, die zo
belangrijk is voor het ontstaan van
een betere geestelijke hygiëne, m. t.
ook een gevaar. Ik vind, dat de
•privacy' beslist te zeer tn het ge
drang komt. De grens tussen prive-
en publiek gebied dreigt uit te wis
sen. Men wordt vaak getroffen door
een soort publieke schaamteloos
heid. die getuigt van onvoldoende
eerbied voor iemands persoonlijke
leven. De leiders ia de sfeer van
TV. kranten, enz. zouden zich
meer discipline moeten opleggen.
Het gaat in wezen om hetzelfde als
waar het bij de rassendiscriminatie
op aankomt: wees niet slordig met
individuent
Wat nu die rassendiscriminatie
betreft, men treft er hier weinig
van aan. Do joden vormen nog
maar een t# small# groep. Surina
mer» ondervinden wel eens iets dat
op discriminatie lijkt bij het zoe
ken van kamrrs bij voorbeeld
ofschoon dit naar ik meen toch niet
het karakter van een vooroordeel
tegen het ras als zodanig draagt. In
die gevallen wordt rchter wel de
onaangename ervaring met bepaal
de individuen ten onrechte gegene
raliseerd en volgens de kenmerken
van huidskleur en gelaatsvorm wor
den dan de goeden met de slechten
over een kam geschoren. .Maar een
belangrijk punt is dat wij hier niet
kennen de rassendiscriminatie in
openbare gelegenheid zoals men
die in hotels en restaurants in En
geland bij voorbeeld wel degelijk
tegenkomt!
Er ia niettemin reden om deze
zaak scherp te bewaken, liet is de
laatste tijd gebleken. dat iedere
keer ais een gebeurtenis van emo
tionele aard er aanleiding toe gaf.
latente discriminerende gevoelens
tegen andere groepen zich fel baan
braken. Door bepaalde groepen en
belangen worden de blijkbaar aan
wezige anti-democratische ressenti
menten aangewakkerd en uitgebuit.
Modern-psychologische onderzoe
kingen hebben aangetoond, dat be
paalde Individuen een geestesstruc
tuur hebben, die hen voorbestemt
tot discriminerend denken. Dal den
ken Is stijf, en krampachtig, zfj
Prof. dr. K. CRUDlf t'A.V
LIER, geïnterviewd door nuze
i staggerer Klaas Graft-
d ij k vraagt onrust en zei t on
derhoek op 't punt onze nei
ging tot durrimmatie. latent
aanwezig en als raxsendi.n rtmi-
natie doorgaans gelukkig aiue-
zig. Hij is 49 jaa- oud. groeide
op in een muitiraeiale maat
schappij f Suriname, tot ztm
tide jaari. diet.te. was o a 'e-
dactevr tan Criterium en I.i-
bertinaqe. tras een aantal jtfen
leider run het Surinaamse plan
bureau (deed mee ann )1f,( m.
firrnptani, werd adviseur toor
Iran, twee maai hnnfei van
Unrsco-missiex. is tuuwteraa*
te Wapeningen en fe Leiden
in de sociologie der met-westerse
volken.
scharen zich kritiekloos achter *>!e«
wat autoriteit is (of zich als zoda
nig aandient' en op grond van dia
binding aan het 'gezag* treden zij
hardvochtig en ongenuanceerd-af-
w ijzend op tegen wat van de nor
men van hün normen afwjjkt.
innerlijk zijn zij daarentegen juist
zeer onzeker'
la alle volken komen deze groe
pen voor. In tijden van economi
sche crisis of ooriog. ais het even-
wioht in een volk wordt verstoord,
komen zij naar voren en kannen
zij de leiding nemen. Dan «et men
dat een heel volk afzakt, zoals in
Duitsland is gebeurd. En dit kan in
elk volk gebeuren!
Men moet ook bedenken, dat het
democratische proces zelf ressenti
ment schept: het beginsel van ge
lijkwaardigheid bij feitelijk bestaan
de. natuurlijke ongelijkheid, roept
spanningen op. Er zijn altijd men
sen en groepen die meer offers moe
ien brengen dan andere. Oe span
ningen en onlustgevoelens di#
blijkbaar in de Nederlandse samen
leving aanwezig zijn, zouden weten
schappelijk moeten worden onder
zocht. Maar dan zou men bet niet
bij een onderzoek moeten laten.
Eigenlijk maar ik weet dat ik
hiermee op heel gevaarlijk terrein
kom zoudrn er adviezen moeten
worden gegeven (niet bindend!)
aan hen die voorlichting en leiding
geven aan de publieke opinie, zoals
journalisten, onderwijzers, enz. Op
dat men de sluimerende gevaren
kent en de brïnvioedingsmiddrlen zo
verantwoordelijk mogelijk gebruikt.
Behalve de erupties van het res
sentiment waar ik op doelde, zijn er
nog wei andere svmptomen van de
niet zo rooskleurige geestelijke
gezondheidstoestand, waarin ons
volksleven verkeert. Een voorbeeld?
Ik denk aan de merkwaardige hou
ding van het kerkelijke deel der Ne
derlanders. die de nlet-kerkeiijken
beschouwer, als een pathologisch
verschijnsel, terwijl de ongelovigen
de gelovigen voor geestelijk achter
lijken verslijten. Het feil. dat de in
ons land zo strijdbare religies zich
bovendien in politieke belangen
groepen hebben, uitgekristalliseerd,
versterkt nog de neiging van d#
burger om in zijn medeburger in de
eer-te pi-2»3 O. 3-jJjrp
A an dit soort discriminatie is tn ons
dagelijks verkeer naar mijn smaak
veel te veel aanwezig!
