Noordwijk
contra de
kwallen
Zieke vakantieganger
per helikopter terug
Beieren
Persoonlijke kracht bij
Togliatti sterk wapen
f
m
1
1 TOERIST IN MAROKKO'
fST
Na opname in Duits ziekenhuis
Saturne naar
Den Haag?
'Moordenaar'
zonder moord
'V.
m
Iff t
HET VRIJE VOLK ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1964
ANDERE SCHOOL
NIEUW LYCEUM
Vakantiegangers
laten hond thuis
Somerse arbeider
neemt zijn ontslag
Probleem voor politie:
Journalisten in de
nïeuwsbladseetor
onderwaardering
's.^!tmphvrAisr>.---
1 "i,r&il'V; -7
(Van onze buitenlandred.)
De op 71-jarige leeftijd ten
gevolge van een hartaanval
overleden Palmiro Togliatti is
tientallen jaren lang de onbe
twiste leider geweest van de
Italiaanse communistische
partij.
Be'astingverlaqing 1 januari 1966?
Geen rust
Moeilijke tijd
Strijd
Alfred
raann
mak
De foto's: Boeren
vrouwen uit de bergen
bieden op de markt van
Tanger hun koopwaar
aan.
iddelbare school kan alle
kinderen nu goed opvangen
Van onze ondenvijsredacteur)
Nog even en de schoolvakanties zijn voorbij. Vooral voor
de 12- en 33-jarigen die nu zullen overstappen naar een 'mid- 1
delbare school' wordt het een spannende tijd. Ongeveer 1
36.000 kinderen in Nederland doen die grote stap in hun le- 1
ven. En terwijl sommigen al bezig zijn hun gloednieuwe boe-
ken te kaften, vragen rectoren en directeuren zich af: zullen
we hen redelijk onderdak kunnen brengen?
Voor het eerst na laren behoeven vele schoolleiders zich I
thans daarover geen zorgen meer te maken. Een kleine telefo-
ntsche enquête leerde ons dat het v.h.m.o. en ook de l.t-s.'en en
nijverheidsscholen voor meisjes nu eindelijk de ergste proble
men te boven zijn.
In 1958 volgden 142300 leer
lingen vJi.m.o.-dagonderwijs.
In 1959; 158.600, in 1960:
170200. in 1961: 178.400, in
1962: I8S.SOO.
In 1959 waren er dus meer
scholieren binnen het vJi.m.o.
dan het jaar ervoor. Een jaar
later 11.600 meer, toen 8200,
toen 7400.
In deze periode aanvankelijk
ll![Ü) ment heeft In Amsterdam groot
succes. Dat er onder die 350 Inge
schrevenen havo-leerlingen geen
potentiële gymnasiasten zouden
scliuiier zoals wel werd beweerd,
Is de vraag.'
(Havo: eer nieuw onderwijsty-
pe, waarin de mammoetwet voor
ziet, 'hoger algemeen voortgezet
onderwijs', dat voorbereidt voor
hogere en leidende functies in :1e
maatschappij, eni—zins vergelijk
baar met h.b.s., .mms. en han
delsdagschool.)
(Van een onzer verslaggevers)
Noordwijk aan Zee heeft offi
cieel de oorlog verklaard aan de
kwallen. Maanden reeds liep
VW-directeur U, J. Dekker met
het plan rond iets te doen tegen
deze plaag voor de badgasten en
gistermiddag omstreeks twaalf
nur was het eindelijk zover.
Gewapend met een door Noord-
wijks nettendeskundige bij uitstek
Jaap Ammeraal vervaardigd 195
«eter lang net is de WV-direc-
teuj* samen met de heer K. A.
Kok, lid van de zeilvereniging
Noordwijk, in zee gegaan om het
net enkele tientallen meters uit
de knst te verankeren.
Dit A-vormige net, dat met
beide poten op de bodem zal wor
den vastgezet, moet de kwallen
va» he* strand weren. Door de
wilde goi.tö (bjjna ging de roei
boot ondersteboven) en gebrek
aan mankracht U het bij een po
ging gebleven.
Met een lichte huiver wordt nog
nagepraat over d e grote plaag van
het voortgezet onderwijs die vooral
In de jaren '58 tot '62 ettelijke scho
len heeft bezocht Namelijk de be
faamde geboortegolf.'
Die golf begon te rollen In 1946,
en rolde door zij het met afne
mende kracht tot 1950. Die onder
wijsinrichtingen die de twaalf- en
dertiental igen binnen hun muren
krijgen, zagen de stortbui dus aan
komen in 1958.
Men kan niet beweren dat dit on-
derwüs-onweer verwoestingen heeft
aangericht. Maar wel heeft het
vir.m.o. met ettelijke, soms bijna on
oplosbare moeilijkheden te kampen
gehad.
Het gebeurde bij voorbeeld In Am
sterdam dat ouders van zesdeklas-
sers tevoren ai de aanzegging kre
gen: 'U moet rekening houden met
de kans dat uw kind niet op de door
u uitgezochte school geplaatst kan
worden*.
De jonge h.b.s.'er, gymnasiast of
lycel'st kwam dan wel eens terecht
op eer school die kilometers verder
lag.
Ook uit anderi gemeenten kwa
men verhalen over de verbouw van
gymnastieklokalen tot klaslokaal,
over noodmaatregelen met barak
ken, over Inwoning in andere ge
bouwen en dergelijke. De klassen
raakten overvol, wat de ieraren
deed verzuchten dat ze op die ma
nier niet meer verantwoord les kon-
(Van oen onzer verslaggevers)
Een achttienjarige Hage
naar, Ben de Loos, met vakan
tie in Gerolstein in de Eifel,
Is vrijdagmiddag in allerijl, per
helikopter, naar zijn woon
plaats teruggekeerd, waar hij
is opgenomen in het zieken
huis aan de Zuidwal.
De jongen had tijdens zijn vakan
tie een slokdarmbloeding gekregen,
die aanvankelijk niet te stelpen was.
HU werd opgenomen in het plaatse
lijke ekenhuls en daar vertelde hij,
dat hij voor deze aandoening onder
behandeling was van een arts in het
Haagse Zuidwaiziekehuis. Met het
oog daarop achtten de artsen in Ge
rolstein het raadzaam, hem voor een
verdere behandeling naar Den Haag
te sturen.
De toestand van de patiënt was
echter dagenlang zodanig, dat hij
niet vervoerd kon worden.
Caransa nodigt uit
(Van een onzer verslaggevers)
De Amsterdamse zakenman Ca-
rans, die in Zandvoort zijn behendig
heidsspel Saturne heeft geïntrodu
ceerd. heeft het Haagse gemeente
bestuur si politic-autoriteiten uitge
nodigd naar Zandvoort te komen om
daar zijn spel te bestuderen Hij zou
plannen hebben, het spel ook in Den
Haag en Schveningen te brengen.
Het gemeentebestuur heeft op de
invitatie nog niet gereageerd, daar
de burgemeester eerst het advies
van zijn raadslieden wil afwachten.
B en W. moeten ia overleg'met de
officier van Justitie toestemming
geven voor de beoefening van dit
spel.
In Den Haag wachtte men al twee
dagen op zijn aankomst, maar pas
gistermorgen gaven de medici van
het ziekenhuis in Gerolstein toestem
ming voor het transport.
Daarop is 's middags van de lucht
haven Botterdam een helikopter van
Sehreiner Airways vertrokken om de
jongen op te halen. Aan boord was
ook een verpleegster van het Rode
Kruis. Tegen 7 uur landde h-1 toe
stel met de patiënt op de vliegbasis
Ypenburg, waar reeds een ambu
lancewagen gereert stond. De ver
keerspolitie had maatregelen getrof
fen om het vervoer naar het zieken
huis zo snel mogelijk te doen ge
schieden.
dus een heftige groei en daar
na een veel langzamer opklim- B NORMAAL NTVF ATT
men. Die tendens zet nog even J
cioor. s Ook het Rotterdams stad
huis laat een tevreden geluid horen.
■De scholen hier hebben nooit aan
gemelde leerlingen behoeven af te
wijzen. Er zijn geregeld scholen bij
gekomen in de nieuwe woonwijken.
Nu de toestroming afneemt, komen
we weer op een normaal niveau.'
Het Utrechts gemeentebe
stuur, bij monde van de heer De
Groot, afdeling viun.o.We heb
ben de narigheden indertijd zien
aankomen; bU het v.h.m.o. konden
de kinderen ondanks alles we! ge
plaatst worden. Lagere technische
en huishoudscholen zaten vaak wel
knijp. Maar nu niet meer.'
Het departement van O,. K. en
W.: 'Het heeft lang geduurd voordat
er een evenwicht werd bereikt, En
al zijn de landelijke cijfers voor deze
cursus nog niet te geven die ko
men la oktober- los zit er onge
twijfeld een daling in de percenta
ges van de aanmeldingen.'
Zo worden de tijden wat rustiger
voor bet voortgezet onderwijs. Met
als bijverschijnsel dat de spoeling bij
de lagere scholen dunner wordt
en bij de hogere opleidingen en het
wetenschappelijk onderwijs veel te
dik.
den geven. In Groningen werd zelfs
een portierswoning getransformeerd
tot dependance.
Daar kwam nog bij dat door al
lerlei oorzaken, waaronder de be-
stedin tsbeperking, dc scholen
bouw hier en daar werd afgeremd.
En tegelijkertijd heerste alom een
nijpend lerarentekort en steeg het
aantal onbevoegd gegeven lessen
tot ongekende hoogten. Die narig
heid is de wereld nog niet uit.
Maar over de opnamecapaciteit in
het nieuwe seizoen zijn de berich
ten veel gunstiger.
Het gemeentebestuur van Gro
ningen, een van ds deelnemers
aan onze steekproef, liet weten: '"Vo
rig Jaar konden we al wat ruimer
ademhalen Maar dit jaar zijn we
«Se moeilijkheden in elk geval wel te
boven; geen extra volle klassen en
noodmaatregelen meer. Enkele ja
ren geleden nog konden de scholen
de toestroming van leerlingen nau
welijks aan. Vergeet ook niet dat de
belangstelling voor het /.hm.o. in
tussen sterk is gegroeid."
Eindhoven: 'Ook wij hebben
met noodgebouwen moeten werken.
In januari hopen we een nieuw ly
ceum in gebruik te nemen met een
capaciteit van 48 lokalen. De nieuw
bouw is gelukkig altijd ndrmaal door
gegaan.
We mogen wel zeggen dat de
nieuwe leerlingen overal vrij goed
zijn op te vangen, Dat geldt ook voor
de huishoudscholen en l.ts.'en. Het
blijft moeiHjk, leerkrachten aan te
trekken, oofc afgezien van de huis
vesting." Aldus de heer W. van den
Heuvel van de afdeling v.hm.o. op
het gemeentehuls.
Een stem uit het Amster
dams stadhuis: 'De geboortegolf
is er definitief doorheen, vorig jaar
was al te zien dat 't afzakte, ook
bij nijverheidsonderwijs. De Wassen j
kunnen kleiner worden. De top heeft
zich verplaatst: nu moeten de kweek
scholen en academies het e,elag be
talen...*
Altijd weer speelt de factor mee»
dat?8 de ene school meer in trek is
dan de ndere. Zoals het Spinoza-
lyceum dat zes parallelklassen
imoest opbouwen voor het eerste
jaar. Hier zijn zelfs iets meer leer
lingen dan vorig jaar ingeschreven
'De toeloop is echter now net op te
vangen.'
Dat het gymnasium 'n deze tijd
het niet zo gemakkelijk heeft ea
tegen de "concurrentie' moet op
roeien. vertelde ons dr. J. M.
Hoek, rector van bet Barlaeusgym-
naslum in de hoofdstad. De in e-
resse voor deze tak van onderwijs
wordt wat geringd, de oorzaak
daarvan is nog niet geheel duide-
delijk. Er zijn verscheidene onze
kere factoren in ons geval. En de
propaganda voor het havo-experi-
Gehuld, in lederhoos en met een paars
gelaat slokt men de biervloed uit een laars
in Zivohmanland. Straks koopt hij de fabriek
en wordt het schoeisel om te lopen schaars.
Politie ontzet dier
In de woning van de familie R.
in de Kanaalstraat te Utrecht heeft
een hond enkele dagen lang alleen
opgesloten gezeten. De bewoners wa
rn met vakantie in bet buitenland.
Al geruime tijd hadden omwoners
de hond horen janken. Een buur
vrouw gaf het dier alt medelijden
nu en dan wat te eten.
Donderdagmiddag werd de politie
gewaarschuwd, die de woning via
een niet afgesloten achterdeur kon
binnenkomen. De agenten troffen er
een onbeschrijfelijk vieze boel aa.
Het dier had de hal, de trap en de
kamers helemaal bevuild. Eten en
drinken had het beest niet. Direct
werd de dierenbescherming gealar
meerd, die adviseerde de hond naar
het Stichts Asyl be brengen.
Tegen de familie R. zal proces
verbaal worden opgemaakt wegens
overtreding van de dierenwet «het
onverzorgd achterlaten van een huis
dier).
Na sloop-affaire
Een van de drie Somerse gemeen
te-arbeiders die weigerden een clan
destien gebouwde woning te slopen,
de heer A. Kamers, heeft besloten
ortsiag te nemen uit de gemeente
dienst.
De drie arbeiders werden aanvan
kelijk op staande voet ontslagen.
Later werd op dit besluit teruggeko
men en moesten zfj vijf verlofda
gen en een. gedeelte van hun jaar
salaris afstaan.
(Van een onzer verslaggevers)
BIJ de Amsterdamse recherche
heeft zich de 25-jarige vertegenw/mr-
dlter J. O. uit Almelo gemeld met
het verzoek, hem i.i te sluiten we
gens moord, gepleegd In de Belgi
sche badplaats Knokke.
Een onderzoek via Interpol en de
Belgische politie heeft echter uUre-
wecèn, d?t de vertegenwoord er
daar geen moord kan hebben ;e-
pleegd. In Kneklxe heeft men zelfs
geen onopgeloste moord te boek
staan.
De man büjft hardnekkig bij zijn
verklaring'Ik heb in Knokke een
man vermoord.'
Intussen is gebleken, dat de
'moordenaar' onder behandeling is
van een psychiater. De Amsterdam
se politie za) hem in staat stellen
de moord te bewijzen.
UTRECHT (ANP. De sectie
nieuwbladjournalisten van de Fede
ratie van Nederlandse Journalisten
heeft op een in Utrecht gehouden
vergadering met algemene stemmen
een motie aangenomen waarin
wordt gesteld, dat de salarisvoor-
stellen van de NNP (Nederlandse
Nieuwsblad Pers) blijk geven van een
ernstige onderwaardering van jour
nalisten bi) de (niet dagelijhs ver
schijnende) nieuwsbladen.
De salarisvoor.tellen zijn onder
protest aanvaard om geen volslagen
rechtsonzekerheid te doen ontstaan
en op voorwaarde, dat de onderhan
delingen over de c.a.o. 1965 op zo
kort mogelijke termijn beginnen,
waarbij met kracht dient te worden
gestreefd naar het wegnemen van
de onderwaardering. Er wordt op ge
wezen, dat de nieuwsbladjournalis
ten veeia' de van overheidswege
toegepaste trentmatige verhouding
van 10 percent niet hebben ontvan
gen.
m
Togliatti. die op 13 augustus tij
dens een verbluf in de Sowjet-Unie,
in de Kriro plotseling ernstig ziek
werd, genoot in de communistische
wereld groot aanzien. De Russische
partijleiders, hechtten veel waarde
aan zjjn oordeel.
Onmiddellijk na zijn hartaanval,
tijdens een bezoek aan een jongeren
kamp. werd zijn lijfarts prof, Mario
Spallone met een speciaal vliegtuig
naar de Sowjet-Unie gebracht. Rus
sische specialisten omringden het
ziekbed van Togliatti.
•Ergens haast mee. Jansen
Verwacht werd. dat Togliatti zijn
bezoek aan de Krïm zou koppelen aan
een gesprek met de leider van de
Russische CP, Chroesjtsjow over het
ideologische en machtspolitieke ge
schil tassen de Sowjet-Unie en China.
Togliatti wilde vóór alles een defi
nitieve breuk tussen beide communis,
tische grootmachten vermijden. HU
was een tegenstander van een com
munistische topconferentie op korte
termijn over dit geschil.
In december 1963 had Togliatti een
hersenoperatie ondergaan. Van de
artsen had hij de raad gekregen het
wat kalmer aan t« doen. De leider
van de Italiaanse CP was echter te
veel betrokken bij de communistische
wereldpolitiek om zich deze rust te
gunnen.
TogVatti, om wiens herstel door
Paus Paulus dagelijks werd gebeden,
stond aan het hoofd van een com
munistische partij, die wat betreft
samenstelling en discipline verschil
de van vrijwel alle andere CP's.
De Italiaanse CP bezit relatief een
geweldig groot aantal leden, uit alle
lagen van de maatschappij met vele
onderlinge geschilpunter.. Volgers ve
len zal nu de grote persoonlijke in
vloed van Togliatti is weggevallen, de
Italiaanse CP een uiterst moeilijke
tijd doormaken. Gevreesd wordt voor
de vorming van een Chinese vleugel
en andere afsplitsingen.
Ook de leiders van de Sowjet-Rus-
sische CP beseften zeer goed de per
soonlijke invloed en de kracht van
Togliatti. Enkele weken voor zijn
hartaanval kreeg Togliatti van
Chroesjtsjow de door hem zo begeer
de verzekering, dat de komende com
munistische topconferentie niet was
bedoeld ais middel tot excommunica
tie van China.
Over de opvolging van Togliatti is
nog niets bekend. Ket is niet uitge
sloten. dat in de Italiaanse CP een
strijd woedt om bet leiderschap.
Aangenomen wordt, dat deze strijd
gaat tussen Lulgi Longo. Togliatü's
rechterhand. Piet». Ingrao leider van
het centrale partyomtté, en Pletro
Amendola. voorstander van de poli
tiek van Chroesjtsjow en eveneens
lid van het centrale partijcomité.
Engeltjes
in Tetuan,
pijpje kief
in Tanger
Tn Tetuan was het feest. Ten
minste, in de medina waar ik
volgens de voorschriften van de
reisgids een straatje vol goudbe
st ik t textiel bezocht, zaten lange
rijen mannen vaas-achtige
trommeltjes te verkopen, grof
versierd aardewerk met een
trommelvel als bodem. Zij lieten
horen hoeveel lawaai men ermee
kon maken, en de kinderen von
den het mooi. Het was trouwens
duidelijk een Mohammedaans
kinderfeest, want alle jongetjes
hadden gloednieuwe klapperpi
stolen en alle meisjes bi* te plas
tic baby-poppen. Zij droegen die
blij rond, zelf gekleed in felge
kleurde, nachtjapon-achtige,
nylon feestjurken. Het was wel
een gek gezicht.
In het nieuwe» Spaprse deel van
de stad was het oos al feestelijk.
Overal zagen we kïeine Spaanse
meisjes in de bruidsjurken san de
eerste communie, begeleid door
trotse moeders en jaloerse vrien
dinnen, een ingekeerd-vrome en
IJdele wandeling maken. Een bi
gotte kleuter had een lange, roze
soepjurk aan en twee witte vleu
gels op haar rug. 'Zo zien enge
len niet uit.' dachten wij wan
hopig, maar God weet.
Wij waren moe, wij gingen naar
Tanger. Weer een nieuwe en
een oude stad. De vrouwen die van
de bergen komen om op de markt
hun waren te verkopen, dragen
hier hun last onder witte doeken
op hun rug. als een buit, en rood
gestreepte rokken, en bo-en hun
hoofddoeken een heel grote, i .-.de
strooien hoed. Wereldberoemd zijo
de pleintjes Gran Socco en Petit
Socco, en zy zijn terecht beroemd,
pittoresk en comfortabel, met ern
stige, deftige mannen pepermunt
thee drinkend op de vele terrassen
We leerden, dat Tanger vanai
1912 onder Internationaal bestuur
heeft geleefd, tijdens de Tweede
Wereldoorlog door Spanje werd
bezet, sinds 1956 weer Marok
kaans is, en we merkten, dat er
in de stad nog enig heimwee is
naar die internationale periode,
toen dsmokkelaars en de specu
lanten hier welvaart brachten, en
de haven betekenis had.
De blinde bedelaars, de snoep-
verkopers, krantenverkopers, le-
vende-haaenverkopers, notenverko
pers, Mona Lisa-in-lijst-verkopers,
staande-lampenverkopers, ze leken
ons hier nog opdringeriger dan in
de andere steden. Tijdens het ge
not van één kop koffie moesten
wy zeker vijftien voordelige aan
biedingen afwijzen. Wij waren het
moe, we liepen over de palmen-
boulevard langs de mooie baai,
stapten over een spoerbaantje heen
en waren op het brede zandstrand.
Het was er stil en rustig tn de
frisse wind.
A Jaar het begon wat erg fris
-"-•-en hard te waaien de volgen
de dagen, en langs de palmen-
boulevard werd het echte mon
daine, internationale strandleven
van Engelse manne-iliefde gede
monstreerd en op het strand rep
ten zich mompelende Marokkaan-
sa voyeurs van de ene ontklede
vreirw naar de andere. Toen ik in
een van de vele strandrertaurants
een kop' koffie dronk, begon een
vroiyke zwarte jongeman een con
versatie: *Hee, mister".
Ik keek vriendelijk naar hem.
'Ik ga straks naar huis' zei bij
blij lachend, 'heerlijk een pijpje
roken. Er is niets beter dan <-n
Pijpje.'
'Het is aan te zien.' zei ik.
'VerruVSelijk. Jo'n tien. twintig
pijpjes op een dag zijn goed voor
het hoofd; bij een intellectueel
gaan Ue hersens razen; stokers en
andere handwerkers krijgen een
veel vastere greep dan anders
Rookt u wel eens?"
'Ik drink liever wyn.'
'Wijn is slecht en bovendien
verboden door de profeet Nee.
een pijpje, dat is het «aren, en
heiemaal niet duur en héél gemak
kelijk mee te nemen. Ik kan u bi!
'oorbeeld e?n pakje filter-sigaret
ten bezorgen, in een gewone hoes.
maar de tabak is vervangen door
kief.'
Ik ben er niet op Ingegaan, ik
ben al aan zoveel verslaafd, en hy
was zeer beledigd, een filantroop
wiens hulp geweigerd wordt. Als
ik hem nu eens gevolgd was naar
de kroegen die bij aanbeval, naar
de vrienden die hy aanbeval, mis
schien had ik dat Marokko geheel
leren kennen. Zou het verstandig
zyn geweest?
«,,,4