Zijn woorden WIE VOLGT DE GA ULLE OP? 'Het gaullisme niet verdwenen m. Pompidou kandidaat gaullisten Perspectief voor Europa Jo Manassen generaal schrijver politicus staatshoofd redenaar filosoof Fransman Later zal een ge schreven portret van de Gaulle wel weer beginnen met de ver melding dat hij een ware ^historische' fi guur was in het Europa van de jaren vijftig en zestig, een groot man met grote fouten en grote ver diensten. Redder in nood Historie bouiven Niet vergeven De kentering Veldsdag verloren Verscholen MAANDAG 28 APRIL 1969 HET VRIJE VOLK Nu kan zo'n stuk alleen be ginnen met: hij kwam in chaos en hij vertrok ln chaos. Hij heeft de vitale problemen van zijn land wel kunnen be zweren, niet kunnen oplossen. Al zijn verdiensten van de periode 1958 tot 1968 verdwij nen achter het harde feit dat het gaullistisch herstel van de nationale en de internatio nale glorie betaald moest worden met een te hoge prijs. De Gaulle nu dat is de man die zijn droom niet heeft kunnen verwezenlijken. POHER WmÊm POMPIDOU Na de Tweede Wereldoorlog stond hij onbetwist leider van de vrije Fransen en op dat moment alom bewonderde verzetsheld aan het hoofd van de voorlopige regering van zijn land. Een gene raal. Maar een generaal met een hoofd vol staatkundige, politieke en filosofische ideeën, die zich ge roepen voelde Frankrijk glorieus uit zijn as te doen herrijzen en opnieuw een leidende positie in de wereld te schenken. En ziedaar: deze de Gaulle, die zich heeft voorbereid op zulk een gigantische taak, belandt 20 janu ari 3946 in zijn buitenhuis te Co lombey les deux Eglises, om niet eerder terug te keren aan de top van Frankrijk, dan met de staats greep van 13 mei 1958. Dat is érg lang twaalf jaren wanneer men het karakter heeft van de Gaulle en de groeiende machteloosheid van het bestuur van zijn geadoreerde land moet gadeslaan (hoeveel kostbare tijd ging verloren!), niet alleen als in telligente toeschouwer, maar als de man die vóór alles 'op zijn kans wacht'. De Gaulle, bitter en opstandig, Jn IQZfl man van pessimistische voorspel- L J-StJU lingen, man met een haast fysieke afkeer van het politieke spel van ministers, parlementariërs en par tijleiders, die als bedrijvige mieren dooreendraven en regeringen over eind zetten om ze in recordtijd weer omver te werpen (zich daar mee ontdoende van eigen verant woordelijkheden): zo wordt hij ge tekend in die periode van gedwon gen retraite. De Gaulle: in die jaren is hij nog niet de onbereikbare man van het Elysëe, de staatsman over wie honderden verhalen en legenden (en even zovele leugens) zullen gaan circuleren. Niettemin is hij reeds alleen. Een trotse man die zich opvreet van woede wanneer de conferentie van Jalta zich vol trekt zónder Frankrijk, zónder hem. Zoals hij zich tijdens de oorlog opvrat van woeue, wanneer bleek dat Roosevelt hem wantrouwde en bespotte, Churchill hein niet au serieux nam. Hem, de Gaulle, die het ware Frankrijk belichaamde, die alles zou doen om zijn zwaar gecompromitteerde land opnieuw in het juiste spoor te zetten. pidou. De Franse bezittende klasse draait dan weer wat bij Zulke ongevoelige en berekende daden vergezellen voortdurend zijn politieke optreden. Hij toont zich trouwens nauwelijks begaan met het lot van wie dan ook. Hij re geert. Hij blijft daarbij de gene raal die beslist En slechts het slagveld overziet, voor het bepa len van zijn verdere tactiek. Maar naar het detail in het grote geheel kijkt een generaal niet, naar de individu kijker, zou kunnen bete kenen, dat je ophoudt met generaai te zijn. Sterk Is ook zijn didactische kant. Hij is bereid de mensen te leren er zélf iets beters van 'te maken (im mers eens zal hij dood zijn?) Hij doceert en redeneert. Sarcasme vermengt zich r e zijn geduld. Hoe weinigen hebben gezond verstand? De Gaulle wordt op het inter nationale toneel een geduchte fi guur, wiens redenaties en plannen zelden of nooit met die van zijn bondgenoten overeenkomen. En het Is niet aan Frankrijk van koers te veranderen. Want de koers die Frankrijk vaart, past bij zijn his torie, tradities, volksaard. Aldus de Gaulle, die het alle maal to boeken heeft vastgelegd en slechts van gedachten, veran dert, wanneer de tactiek dit vraagt, maar dan nog tijdelijk en opper vlakkig, De grote lijnen last hij niimner los. En intussen doet de Gaulle alles om Frankrijk voordeel en aanzien te verschaffen. En hij doet het als een man van een oude generatie, gekweld door een trau matische belevenis, die van 1940 tot 1945 duurde. Een strenge hand, een streng ge zag! Van het allereerste begin af heeft de Gaulle daar onenigheid over met de Franse politici, die zich tegen de grondwetwijziging verzetten, welke dat gezag moge lijk moet maken. Die onenigheid Wanneer minister Roger Frey waarschuwt dat de OAS vijftig leden van de regeringspartij wil ver moor den: 'Dat hindert niet Frey, mits se goed worden uitgezocht.' Wanneer men hem wijst op het levensgevaar dat hij zelf loopt: 'De Gaulle interesseert mij slechts als historische figuur.' Wanneer zijn auto dan toch is doorzeefd van de kogels, bij het uitstappen: 'Degenen die op me schieten doen het al even slecht, als degenen die me moeten bewaken.' Wanneer gedurende de bevrijding een Amerikaanse generaal zich beklaagt over het eigengereide optreden van de beroemde Leclerc: 'De generaal Leclerc heeft altijd gedaan wat ik, hem vroeg (pauze) zelfs al vroeg ik hem niets-' Wanneer tijdens een défilé op de veertiende juli de infanteristen even uit de pas raken: 'En dat duurt nu al tweeduizend jaar Wanneer een Afrikaans staatshoofd verklaartte hopen op een federatief Afrika onder Gods leiding: 'Voortreffelijk ideedat sluit alle concurrentie uit.' Wanneer Jacqueline Kennedy de president vertelt, dat haar fa milie van Franse afkomst is: 'De mijne ook, mevrouw Wanneer een vakbondsleider hem spreekt over zijn voorgangers: 'Monsieur, de Gaulle had geen voorgangers.' Wanneer men hem zijn oordeel vraagt over de correspondenten te Parijs: 'Ze schrijven en schrijven en dat is alles wat ze kunnen Wanneer hij zijn eerste bezoek aan West-Duitsland met groot succes heeft volbracht: 'Ik heb de Duitsers toegeroepen Sie sind ein grosses Volk! Welnu, dat is niet ïoaar, dan hadden ze me nooit zó toegejuicht (Van onze buitenlandredactie) Wie wordt opvolger van de Gaulle? De meest waarschijnlijke kandi daat is Georges Pompidou, die zes jaar lang de Guulles premier is geweest en die het grootste deel van de gaullistische aanhang achter zich zal krijgen. Toen hij vorg jaar na de mei-onlusten het veld moest ruimen voor Couve de Murville. heeft de Gaulle zelf gezegd dat Pompidou 'beschikbaar moest blijven voor be langrijke taken.' Pompidou beschouwt zich zelf in elk geval als potentiële opvolger van de generaal. Het is echter zeer wel mogelijk dat hij de afvallige gaul list Giscard dEstaing, die zijn vol gelingen opwekte 'nee' te stemmen, tegen zich krijgt. Een tweede kandidaat voor het presidentschap is de senaatsvoorzit ter Aiain Pober, nu waarnemend staatshoofd tot de presidentsverkie zingen. Hij heeft volgens de grond wet de macht in handen tot de verkiezingsuitslag. Verkiezingen moeten tussen 18 mei en 1 Juni wor den gehouden. Poher was als voorzit ter van de Raad van Europa tot voor kort naar voren gekomen door zijn tegenstand tegen de plannen van de Gaulle om de senaat op te heffen en te vervangen door een soort econo mische en regionale adviesraad. Hij is zestig jaar en zou als kandidaat kunnen optreden van de centrum partij en de daaraan aansluitende gematigde linkerzijde. De linkerzijde zelf is ten zeerste verdeeld. Francois Mitterrand gold bij de parlementsverkiezingen van vorig jaar als dé man van links, maar sedertdien hebben de democra tische socialisten zich onder invioed van Tsjechosiowakije van de com munisten afgewend. Mannen als Guy Mollet en Gaston Defferre, socialis tische voormannen, zoeken wellicht hun heil weer bij het centrum Het is echter de vraag of dit voor de hele socialistische partij zal gelden. de leven te plaatsvervanger: Georges Pom- wordt de anleiding tot zijn over haaste vertrek in 1946. Zijn re vanche komt laterI een vo or Het Franse volk aanvaardt zijn geëxalteerde gevoelens niet zonder meer. Het houdt bovendien hele maal niet van een streng gezag. Het is gewoon aan de teugel te rukken, zodra het die meent te voe len. Het Franse volk volgt de stormachtige generaal slechts in ogenblikken van nood. Dan schaart het zich om hem heen. Dan kiest het voor zijn gezonde verstand en integere moed en voor hetgeen hij voor Frankrijk doet. Het stempel dat hij op het land drukt, is nim mer zo krachtig geweest sedert Napoleon. Hij is een halsstarrige man, met een merkwaardig karakter. Zeer methodisch, zeer introvert, bij het geheimzinnige af. Wars van veel- praterij, wars vooral van nutteloos gepraat. Vandaar zo dikwijls het effect van een bominslag, wanneer hij op een strategisch uitgekiend moment prijsgeeft in welke ge- dachtenwereld hij leeft Zijn onver stoorbare kalmte vormt een schril contrast met de opgewondenheid, die dan rond zijn figuur ontstaat. Hij schijnt daar niets van te mer ken. Of hij laat er zich in tien afgemeten woorden over uit: die uitspraak vindt men dan later te rug, in een boek over hem Wat ook enigszins verbijstert, Is de aanblik van de generaal. Zijn lengte en dat merkwaardige hoofd, met de afstaande oren, de kleine donkere ogen met altijd vermoei de kringen er omheen, de preci euze mond, die de woorden loslaat zoals zeepbellen zich van een blaas pijp losmakenze blijven hangen. Bekleed met de macht, maakt hij in voortdurend levensgevaar, uitgespuwd door het leger waartoe hij nochtans behoort, gehaat door de kolonisten, door de Franse bezit tende klasse een einde aan de achtjarige Algerijnse oorlog. Hij bedient zich daarbij van een man die lange tijd vurig in een 'Frans Algerlë' geloofde en die voor de generaal door de knieën gaat: Michel Debré, Wanneer Algerië ein delijk onafhankelijk is, ontdoet hij zich van deze driftige, maar zeer schrandere premier en kiest hij kalm een minder politiek-besmet Twaalf jaar Colombey les deux Eglises. Twaalf jaar studie, schrij ven. van memoires, meditatie, ob servatie, rondjes draaien in de tuin Als hij in 3958 wordt geroepen is hij gerijpt. Hij heeft zich si schrijvende aangeleerd korte rede voeringen samen te stellen, waarin een maximum wordt gezegd zonder dat iets definitief wordt beloofd. In het loslaten van dubbelzinnige uitspraken toont hij zich spoedig een meester. Vriend en vijand ech ter bewonderen hem om de wijze waarop hij spreekt. Nimmer heeft hij enige aantekening bij zich. Al les zit in zijn hoofd. En steeds weet hij het zo te zeggen dat de analyse moeilijk is, dat een lichte aarzeling over zijn bedoelingen blijft hangen, Na de staatsgreep van 1958 vol gen enkele jaren ••.aarin hij zich op tegenstrijdige wijze uitlaat over het Algerijnse conflict. Hij steekt de Middellandse Zee over en roept in Mostaganem tegen de massa: 'Ik heb u begrepen!' Maar wat heeft hij begrepen... Heeft hij iets beloofd? De Gaulle bereidt zich voor op een krachtmeting die het Franse volk voor lange tijd zal verscheuren, het terrorism' op eigen bodem ge boren doen. worden, zijn officieren doen deserteren, een nieuwe staats greep (april 1961) ten gevolge zal hebben. Voor de staatsgreep van mei 1958, die de Gauile terugbrengt ia de leiding van zijn land, wor den Tunesië en Marokko losgela ten. Die vrijmaking verloopt moei lijker en vervult een deel van de Fransen met bitterheid. Maar daar is de man van het Eiysée, ho vaardig en onaanraakbaar, die Al gerië zelfbeschikking wil geven, die een provincie van Frankrijk wil ver kwanselen (de Middellandse Zee is als de Seine: een grote rivier die door Frans gebied stroomt..) Al hun gefrustreerde gevoelens, ai hun boosheid (Indo-China is als een wond!) richten zich tegen de Gaulle. Om wie heoben ze eigen lijk geroepen Voor de Gaulle is het voldoen de, wanneer hij zich gerechtvaar digd voelt. Wat hij in Algerië vol brengt, steunt op een handvol re ferenda, ligt ondanks al het dolle verzet 'gebed in de wil van het volk', Dat volk in rijn geheel (maar alsjeblieft in zijn geheel!) is be langrijk voor hem Hij geeft eer om de nubiieke opinie dan om het geen zijn ministers te berde bren gen. Wanneer hij tenslotte eind 1962 na een uitdaging aan de oude par tijen met zijn veelbesproken ÜNR de verkiezingen wint tegen de voorspellingen in van menig goed- getrainde waarnemer is hij ge rust. Wat de politici en commen tators zeggen, lapt hij aan zijn laars: als de nood aan de man komt, zal het Franse volk hem hel pen. Wanneer Algerië achter de rug is en de storm rich legt het land slurpt achthonderdduizend Franse immigranten op, psychotische drift koppen die Algiers en Oran tot een hel maakten en iedereen in Frankrijk schreeuwt dat de we reld zal vergaan, maar ziedaar, na een Jaar rijn ze er rustig bij M'WC K«Uil£ Wtt««ÜÏT H<) StECHIi HHTOItaCMC «UW,, de 'directe democratie' van de generaal gaan horen richt hij pas goed zijn aandacht op Frankrijks positie in de wereld. Het abces is gele digd.. Het is voor het eerst dat Frankrijk geen oorlog voert sedert 1939. Nu moet het vooral aan zijn moreel werken. Hjj heeft nooit verdragen dat Frankrijk, toen het berooid en ge schokt uit de Tweede Wereldoorlog opdook, niet voldoende kracht be zat rich zelf te helpen. Dat het land, innerlijk verdeeld, onstabiel en chaotisch in rijn gevoelens, de 'Amerikaanse voogdij aanvaardde.' Dat juist in Frankrijk enkele grote 'Europeanen' vol humanis tische wijsheid zoeken naar een aarborg tegen een derde wereld oorlog en daartoe kiezen voor een Europese integratie, zegt De Gaulie niets. De Gaulle is slechts toe aan zijn eigen, gekrenkte trots. Wat hij het allerslechtst kan, is ongetwij feld vergeven. Zijn ogen dwalen over de wereldbol en registreren de plaatsen waar de Franse invloed groeiende Is of een begin kan ne men (niet zeiden omdat men ge noeg krijgt van de Amerikaanse invloed). Het is niet zozeer een anti-Amerikaans spe! ais wel een pro-Frans spel. Voor een man als de Gaulle is het een uitgemaak te zaak: Frankr.jks cultuur is een zegen op aarde. Moch door Wasnington, noch door Moskou kan deze man geïntimi deerd raken. Zijn levensgrote am bities vinden slechts steun in een zo sterk mogelijke onafhankelijk heid. Frankrijk dient de wereld slechts door sterk en gezond te wor den. Hoe is het mogelijk dat rijn Europese partners hem niet vol gen en 'de hegemonie van twee kolossen' in de wereld aanvaarden? Wat maakt hen zo afhankelijk van het Angelsaksische blok, dat geen weerspiegeling vormt van wat ze in wezen zijn? Is het niet veel be ter dat West-Europa probeert de balans in evenwicht te brengen? Daarmee kiest het voor de de mocratie. Het is vooral na de. vTede met Algerië dat de Gaulle besluit dat Frankrijk een eigen, grote politiek in de wereld zal gaan voeren, een eigen, grote defensie zal gaan op bouwen, een eigen, grote invloed op de wereldgeschiedenis zal heb ben. De gaullistische locomotief stoomt aldus door tot 1965, jaar van de kentering. Het heeft allemaal reeds te lang geduurd, de Fransen zijn aan verandering toe, met het verleden maak je hen nu niet meer bang. Ze generen zich voor de slechte verstandhouding tussen hun land en de vroegere geallieer den. Ze rijmen slecht de groeiende sociaai-economische zorgen met de hoog opgestapelde goudreserves, bolwerk tegen Amerika, dat hun geen veilige gevoelens schenkt. De linkse partyen peilen het klimaat. Ze reiken elkaar de hand in een verkiézingsverbond en pak ken de Gaulle tezamen aan. In 1695 bij de presidentsverkiezingen, in 1966 bij de kamerverkiezingen wankelt de reus. Schokt het hem? Hij spreekt schouderophalend van 'een verkie- zings-kartel zonder regeringspro gramma'. Maar een gevoel van ont -hagen bevangt hem. Glipt het volk op zyn levensavond hem als zand door de vingers? Ziet het zijn voordeel niet in een strer.g en stabiel bewind? Trok het geen lering uit zijn wijze lessen? De Gaulle verhardt zich. Zijn pers conferenties krijgen een agressieve toon,, die vroeger ontbrak. Hij zegt meer dan ooit hardop wat hij denkt, zonder dat het hem interesseert op wiens tenen hij trapt. Hij jaagt Ottawa tegen zich in het harnas, eveneens Tel Aviv. De Vijf verdra gen hem nauwelijks meer.. Het blijft niet uit. In eigen gelede ren barst de kritiek los bij monde van de briljante maai- ambitieuze Giscaid d'Estaing. Ter gelegenheid van dit laatste referendum, breekt deze openlijk met hem en scheurt de gaullisti sche beweging. Maar eerst nog breekt in mei 1968 een opstand uit: een massale revolte van studenten en arbeiders tegen een paternalis tisch en conservatief gezag. Barricadegevechten met oproer politie, monsterstakingen met tien miljoen deelnemers, protestoptoch- teu en de kreet: 'Tien jaren is genoeg!' kondigen het einde aan. Nog één maal werkt de magie van de Gaulles woord: met een speech van 4 minuten jaagt hij een miljoen bange gaullisten de straat op. Wanneer november 1968 een diepe monetaire crisis volgt vindt het iand geen herstel meer. De Gaulle zoekt het in de rol van 'groot hervormer', het volk is het moe en verbant zijn 'tweede Na poleon' naar Colombey. (Van onze parlementsredactie) 'Het gaullisme in Frankrijk is niet verdwenen. Ik zie niet gebeuren, dat de Europese integratlemoeilijkheden nu in één klap weg zullen zijn'. Zo reageerde mr. M. v.d.Stoel, buiten land-deskundige van de Tweede- Kamerfractie van de PvdA op het aftreden van president de Gattlle. (Vervolg van voorpagina Tal van politici sloegen de weg in naar het Palais Luxembourg waar senaatsvoorzitter Alain Poher zich op de achtergrond hield en elke voortijdige verklaring weigerde: 'Misschien vanmiddag', zei hij, 'als de grondwettelijke raad mij in mijn functies heeft bevestigd.' Kort tevoren verklaarde hij, dat hij in de komende weken 'zal waken over de onpartijdigheid van de ORTF' (Franse staatsomroep). Couve de Murville en rijn regering blijven aan totdat de nieuw gekozen president in juni een andere premier opdracht zal geven een kabinet te vormen. Alles hangt ervan af, wie die nieuw gekozen president zal zijn Gaullistische toppolitici maakten vannacht reeds duidelijk 'dat een veldslag is verloren, maar zij deze presidentsverkiezing gaan winnen. Hun grote kandidaat is Georges Pompidou, lange tijd de. Kroonprins genoemd. De gaullisten bitter en danig geschrokken brachten voor namelijk naar voren, dat de Gaulle was weggejaagd door een heterogene massa, die van uiterst rechts naar uiterst links loopt, een massa, die vernielt maar niet opbouwt. De och tendkrant 'Le Figaro' stelde in die zelfde lijn vast, dat er vandaag 'te veel overwinnaars in Frankrijk voor één overwonnene rijn'. De oppositie antwoordde, dat de Gaulle een verscheurd volk achter laat en Frankrijk moet beginnen zijn nationale eenheid te hervinden en daarbij opnieuw te wennen aan het feit, dat een democratie spreekt met vele verschillende stemmen en niet met de stem van één enkele man. Voor de drie radiozenders vonden vannacht urenlange politieke debat ten plaats over de toekomst, door de gaullisten misprijzend afgekraakt: 'Hoor, hoe zij het oneens rijn.' Socialistenleider Guy Mollet zei desgevraagd voor de microfoon 'Wanneer in de laatste ronde van de presidentsverkiezing Georges Pompi dou alleen tegenover Alaln "foher staat, za! Ik persoonlijk campagne voeren voor Poher'. (De nieuwe so cialistische partij van Frankrijk wordt 10 en 11 mei tijdens een bui tengewoon congres opgericht). VVD-fractïeieider Toxopeus ver wacht dat Pompidou de opvolger van de Gauile wordt. Het zou treurig zijn als Pompidou alle machtsmiddelen, waarover hij dan beschikt, zal ge bruiken In plaats van ze af te schaf fen', aldus Toxopeus. Mr. Biesheuvel, fractieleider van de ARP, heeft maar één wens: dat de constructieve krachten in Frank rijk rich verenigen. De fractievoorzitter van D66, mr. Van Mierlo, is vooral ontsteld over de 'onduidelijke meerderdeid', de Gaulle heeft weggestuurd, een meerderheid, die volstrekt verschil lend is samengesteld: van uiterst links tot uiterst rechts. Het referen dum noemde Van - Mierlo 'een vervalsing', omdat niemand over de zaak zeif heeft gestemd. Hij betreurt het dat links Frank rijk verdeeld als het is geen alternatief voor De Gaulle kan bie den. 'Dat is het lot van heel links in Europa', zei hij. Een woordvoerder van Buitenlan dse Zaken in Den Haag zei: "Vlj moeten eerst de definitieve uitslag van het referendum en de gevolgen daarvan kennen, voor wij ons to nen permitteren ons uit ïe spreken j over de interne zaken van dat land'. De Gaulie keerde niet naar Parijs terug. Hij verschool zich reeds 'on- dag in zijn huis te Colombey-les- deux-Eglises, liet geheel tegeu zijn gewoonte in, de mis bij hem thuis op dragen. Hij mengde zich aan het eind van de ochtend korte tijd tussen de 182 dorpsgenoten die gingen stemmen: voor het eerst stemden 21 van hen neen. De stemming verliep zeer rustig zondag. De Fransen ontdeden zich van hun angstcomplex, vergaten het eeuwige dreigement: De Gauile of chaos! Zij stemden niettemin onder druk. de gaullisten voorspelden grote ongeregeldheden. De Franse kiezers moeten hebben gedacht, dat het geen groter bende kon worden dan in mei 1968. Het was toen, dat de "-.lok luidde voor Charles de Gaulie. Dit laatste jaar was een uitstel van e- cutie, maar de Gaulie heeft van de mei-opstand nooit enige schuld ge zocht bij zichzelf, bij rijn regime. Dat bewind was boven alle kritiek verheven. Van onze eerrespondent LOUIS VELIEMAN De nederlaag van de Gaulie is nog met het einde van het gaullisme. Maar alien, die verbonden zijn met of voelen voor het verenigd Europa, rijn vanochtend wakker geworden met een nieuw perspectief. Britse autoriteiten zien het aftreden van de Gaulie als het einde van een tijdperk waardoor te zijner tijd het politieke gericht van Europa zou kun nen veranderen. Een aantal minis ters heeft de waarschuwing laten ho ren dat het niet uitgesloten is, dat de Gaulie ondanks zijn nederlaag zal trachten om over drie weken terug te keren. ln Washington maakt men zich enige zorg over de toekomstige Ame rikaans-Franse betrekkingen. In Bonn heelt de WestduiLse rege ring als liaar reactie een verklaring gegeven waarin erkentelijkheid wordt uitgesproken voor het aandeel dat de Gauile heeft gehad in de ver steviging van de Westauits ''ranse vriendschap. Italië voorat dat de ne der laag van de Gauile verstrekken de gevolgen voor Italië zal hebben. Moskou riet het vertrek van de Gauile als een grote zege voor de linkse krachten in Frankrijk en in de eerste plaats van de communis tische partij. kalm een minder politiek-besmet- na een Jaar rijn ze er rustig bij den. Hoe is het mogelijk dat rijn zmgs-kartei zonder regermgspro- poleon'naar Colombey. verheven. tische partij.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1969 | | pagina 1