NIJMEEGSE STUDENTEN STARTEN EIGEN UITGEVERIJ
i
1
Heinemann: He t maxi in Londen
IS
m
i
*1
DE VUREN ZIJN GEDOOFD
GENIET VAN HET PRETTIGE,
WINTERSE OOSTENRIJK
Nederlander
betrokken
bij vliegtuig
smokkel
naar Biafra
«i
Al 50 percen t
van vrouwen
draagt maxi
Times onthult:
Radio brengt
woensdag vier
voe t bal vers! agen
drs. P. A. Giile
ZATERDAG 1*6 NOVEMBER 1968
HET VRIJE VOLK
Van onze verslaggever
KOOS VAN ZOMEREN
Sun. Engels voor zon.
rode zon die in het oosten
de hemel begint te kleuren.
In gewoon Hollands bete
kent het: Socialistische
Uitgeverij Nijmegen en
misschien komt die N nog
eens voor Nederland te
staan.
Van onze correspondent BERT STOOP
Het netelige thema 'dedrle van Breda' zal Gustav Heine
mann beslist niet aansnijden als hij over 8 dagen naar Neder
land komt. 'Wat uw regering en uw parlement in deze zaak
hebben besloten, respecteer ik' zegt de Westduitse bondspre
sident, wanneer hij tijdens een informele bijeenkomst met de
Nederlandse journalisten over zijn eerste officiële buitenland
se reis (als staatshoofd) op dit onvermijdelijke onderwerp
wordt aangesproken.
Vraag inlichtingen bij het:
OOSTENRIJKS TOERISTENVERKEERSBUREAU
Herengracht 437, Amsterdam, Tel. 020-62188
of bij uw reisbureau.
Een charmante draagster van de maxi-jas is het 26-jarige foto
model Mirja Larsson, onlangs voorgesteld als de nieuwe me
vrouw Gunter Sachs.
Nijmeegse studenten die zes
weken geleden een eigen druk
kerij in bedrijf namen, hebben
nu ook hun eigen uitgeverij ge
sticht.
Het eerste werk kwam deze
week op de markt. Vierduizend
exemplaren van het collectief
werkstuk 'Nota Veringa. de
grenzen aan de democratise
ring,' rolden van de eigen per
sen en daarvan werden er al
3000 verkocht.
In de SÜN zijn zo'n 15 linkse
organisaties betrokken, waaron
der de NSR, de SVB en vele
werkgroepen van faculteiten.
Arnoud Wiileins (rechtenstu
dent in Nijmegen) legt uit wat
men wil gaan uitgeven: ener
zijds geschriften die acties op
scholen, universiteiten en be
drijven moeten steunen, ander
zijds klassiek socialistisch
werk.
Auteurs in die laatste catego
rie zijn bijv. Anton Pannekoek
en Herman Gorter. Pannekoek
leverde 'n belangrijke theoreti
sche bijdrage aan het raden-
communisme. In het buitenland
en vooral onder Duitse radicale
studenten ls zijn naam vee! be
kender dan in Nederland.
Actueel zijn Pannekoek en
Gorter om hun polemieken met
Lenin over de organisatie van
de arbeidersbeweging. De tegen
stelling tussen het centralisti
sche model van de Bolsjewieken
en de raden-oplossing van Pan
nekoek is weer volop in de be
langstelling sinds mei 1963 in
Frankrijk, toen de officiële
communistische partij recht te
genover de anarchistische stu
denten kwam te staan.
Willeras: Pannekoek en Gor
ter rijn natuurlijk ook belang
rijk om de linkse Nederlandse
traditie weer naar voren te ha
len. ook als historische achter
grond van de studentenbewe-
ging.
Op 't programma van de SUN
staan verder onvertaalde wer
ken van Marx en boeken van
hedendaagse linkse theoretici
uit het buitenland.
De hoogste prijs die de socia
listische uitgeverij wil bereke
nen ligt in de buurt van de
5.Het kan allemaal zo
goedkoop doordat het in off-set
gaat en doordat bijv. de omsla
gen niet geplastificeerd wor
den.
Men denkt aan oplagen van
zo'n 3000. Verspreiding vindt
plaats via studentenorganisaties
en men tracht een weg te vin
den naar de gewone boekhan
del.
Wlllems: 'Het is een echte
politieke uitgeverij. Een uitgave
mag best verliesgevend zijn. als
h:'< maar politiek belangrijk
is.
De financiële achtergrond
van de SUN wordt de unie van
studenten te Nijmegen. De eer
ste uitgave over de nota Veringa
bevat een uitgebreide kritiek op
de parlementaire democratie.
De tweede uitgave die op stapel
staat is Honderd jaar uitbui
ting in het strokarton. Men
denkt voorlopig aan twee publi
caties per maand.
De hoop is erop gevestigd dat
in andere universiteitssteden en
actiecentra ook groepjes ont
staan die willen gaan publice
ren.
Willems vertelt trouwens dat
Necrlands andere politieke uit
gever, Van Gennep, noga! ge
schrokken is van de plotselinge
Nijmeegse concurrentie. Hij is
er van overtuigd dat Van Gen-
neps kritiese bibliotheek toch
zijn eigen markt we! zal houden
van 'vaag linkse figuren, die zo
vee! voor een boek kunnen neer
leggen.'
Naast de SUN moet de eigen
drukkerij de basis voor allerlei
acties versterken. Officieel
staan beide bedrijven los van
eikaar. De drukkerij is gestart
met f 75.000.— uit een universi
tair fonds onder strenge finan
ciële voorwaarden. Zes weken
lang echter wordt er nu al in
een hoog tempo gewerkt, vaak
24 uur per etmaal.
De drukkerij is gevestigd in de
kelders van een studentenhuis
aan de Oranjesingel. Vroeger
waren er Mensa-keukens, maar
de ruimten zijn grondig opge
knapt. Enkele tientallen stu
denten vinden er los-vast werk
De arbeidsvoorwaarden zijn
prima: er is een douche en er
staan bedden voor de nachtwer
kers.
Eens in de week is er een ver
gadering van alle werkers waar
in het beleid van de drukkerij
wordt uitgezet.
dat er
APO is
Dat de Nederlanders nu maar
eens gauw moeten vergeten wat de
Duitsers hen tussen 1940 en 1945
hebben aangedaan zal men uit rijn
mond evenmin horen. Maar wel
dit: 'Alleen wanneer wfj dat ver
schrikkelijke zelf niet vergeten,
kunnen we anderen misschen hel
pen het te vergeten.
Het is vrijdagmiddag 16.00 uur in
de Villa Hammerschmidt, de tot
presidentiële residentie omgebouw
de graanhandelaarswoning in Bonn
waar het echtpaar Heinemann
met enige tegenzin rijn intrek
heeft genomen. Er wordt thee met
koek geserveerd. De president, uit
gerust en ontspannen na rijn dage
lijkse middagslaapje, praat fris
van de lever.
Voor het eerst rijn de woorden
van een Westduitse president niet
ingeleid door de ambtelijke mede
deling dat het staatshoofd beslist
niet mag worden geciteerd. Heine
mann besefte echter dat hij rich
op glad ijs bevindt wanneer de
Nederlands-Duitse betrekkingen ter
sprake komen. 'Ik ben blij dat ik
mijn eerste officiële staatsbezoek
aan Nederland ga brengen, in de
eerste plaats omdat ik in Uw land
vele jaren goede vrienden heb. Bo
vendien hoop ik dat, mijn bezoek
ertoe zal bijdragen de uit de bezet
tingstijd daterende terughoudend
heid der Nederlanders jegens ons
enigszins te doen verdwijnen'.
Maar wanneer er ondanks alle
goede voornemens en ondanks Hei-
nemanns 'goede verleden' toch in
cidenten zullen voorvallen, bij voor
beeld doordat groepen jongeren
zullen gaan demonstreren? Zal hij
dan ook contact met die Nederlan
ders zoeken?
Heinemanns hand beeft enigszins
wanneer hij zijn kop thee neerzet,
'Natuurlijk ben ik daartoe bereid
tenminste wanneer dat binnen het
kader van het voor mij uitgewerkte
programma mogelijk is.'
Het gesprek komt op West-Duits-
lands ontevreden jeugd, de zoge
naamde APO, de buitenparlemen
taire oppositie.
'Het is goed dat die APO er is',
zegt de mm die van alle Westduit
se oo(!Tci het meeste begrip heeft
getoond voor de ongearticuleerde
protestbeweging aan de Universi
teiten. E"n brede lach plooit om
ziin mond wanneer hij er aan toe-
voesd: 'Ik ben zelf- jarenlang APO
geweest. Het komt er alleen op aan
of de APO zich aan de overige de
mocratische spelregels houdt,
d.w.z. geen geweld gebruikt.
Of de bezetting van gebouwen
geoorloofd is. moet men van geval
tot geval bekijken.'
Betere menselijke betrekkingen
met buurland Nederland ('dat
ik n ri'i<-pn na mijn amtsaanvaar-
ding illegaal heb bezocht') vindt
Heinemann ook belangrijk voor de
Europese mak. 'Een goede Duitser
kan geen nationalist rijn. Een na
tionaal bewuste Duitser kan van
daag de dag slechts Europeaan
zijn', zet hij in rijn eerste rede als
president.
'Is volgens U in een groot vere
nigd Europa plaats voor landen die
nu niet democratisch zijn, zoals
Griekenland? Waarvan U gezegd
heeft dat u er beslist geen officieel
bezoek aan wilt brengen?'
Heinemann nuchter: 'Natuurlijk
heb ik ook wensen en verlangens
wat die landen betreft, maar we
moeten er geloof ik over nadenken
of de huidige ordening in sommige
landen een onvoorwaardelijke ver
eiste moet zijn vo de toetreding
tot dit Europa.
Ook in onze betrekkingen tot de
Oosteuropese landen kunnen we
niet van deze voorwaarde uitgaan.
Zouden we dat wel doen dan is
elke toenaderingspoging mis
plaatst'. En dat het Heinemann
ernst is met de verzoeningspoging
tegenover de landen in Oost-Euro
pa vooral met Polen onder
streept hij wanneer hij even later
zegt graag een officieel bezoek te
willen brengen 'als de regeringen
het eens geworden zijn over norma
le diplomatieke contacten'.
Een fotograaf vraagt Heinemann
te poseren. Er wordt naar een
geschikte achtergrond gezocht.
'Waarom niet voor die bloemen
daar?' zegt de president, 'ten slotte
ga ik naar Nederland'. Iemand
raakt de gevoelige snaar van de 70-
Jarige oud-advocaat uit Essen aan.
Weet hij dat hij als tegenstander
van onderscheidingen in Nederland
wel een lintje zal krijgen?
'J.' zegt Heinemann hulpeloos.
'Dat is een internationaal gebruik
bij dergelijke gebeurtenissen. 70
jaar lang heb ik het zonder lintje
kunnen klaarspelen maar nu zal
ik er voor het eerst aan moeten
geloven.'
/ADVERTENTIE)
Oostenrijk in tie winter lielrkflif: sneeuw, skieëD, wandelen, rodelen, gewoon
in de zuil Imiteii bruin worden, zwemmen in behaaglijk verwarmde, overdekte,
zwembaden. Jekker eten. pret tijdens ile itprès-ski. een fijn glas wijn dat met
Oostenrijkse rlmnne wordt geserveerd. Ken wintel-vakantie in Oostenrijk be
tekent ook: genieten van wonderlijk wille panorama's, bel inademen van kristal
heldere en gezoiidewiuleriuHit, het ontmoeten vau die typische gezelligheid die
van wintersporters prettige vrienden maakt.Kortom: wintersport in Oostenrijk
betekent genieten van de prettige dingen in het leven, tegen nog steeds betaal
bare prijzen, (Reeds v.a, f tf,- vol pension p.p.p.d.). En ook in de winter is Oosten
rijk snot en gemakkelijk te bereiken. Vergeet a.u.b. niet uw .fototoestel of uw
filmcamera mee te nemen!
O
(Van onze correspondent LOUIS
VELLEMAN)
Het is gebeurd en er is geen hou
den meer aan: de maxi-jas is 1n
Londen doorgebroken. En dat bete
kent ook binnen enkele weken
doorbraak in Nederland.
De schitterende herfst heeft de
doorbraak in Londen vertraagd.
Maar nu 's nachts de thermometer
rond het nulpunt staat en de och
tenden kil zijn. heeft de maxi-jas
zijn kans gekregen.
Het mirakel heeft zich afge
speeld In nog geen acht dagen.
Nauwelijks twee weken geleden:
alleen neg maar maxL-jassen rond
de benen van min of meer hippie
achtige meisjes. Gisteren: maxi
rond de benen van minstens 50 pet.
van de vrouwen in Londen, en wat
hee! typisch was: rond de benen
van jong en .minder jong. De
warenhuizen vol maxi-jassen, op
stoppingen rond de rekken.
Een verkoopster bij Selfridges,
het grote warenhuis In Oxford-
street vertelde me: 'Nu is er geen
houden meer aan. Het gaat altijd
net zo: als eenmaal een bepaald
aantal vrouwen mee gaat. breekt
de dam. We kunnen het bijna niet
bijhouden, we vullen de hele dag
de rekken bij Maar als het zo
doorgaat hebben we waarschijnlijk
te weinig ln voorraad,'
Vooralsnog, lijkt het, kunnen de
winkels het aan, ae puilen uit van
de maxi-jassen. De regenjassen
zijn dikwijls in lak. er ls langhari
ge mohairwol. er zijn lange rubber-
jassen en - wat het meest voor
komt - lange tweedjassen.
De maxi-jassen worden soms ge
leverd met bijpassende minirokken
of broeken! Het ls zonneklaar dat
een geheel nieuwe soort zich ont
wikkelt: onder de maxi-jassen
moet te zien zijn geen minirok,
geen microrok, maar alleen nog
maar de illusie van een rok. Super
mini en super maxi hebben elkaar
dus gevonden. Nog enkele variaties,
door mij gisteren genotuleerd in het
centrum van Londen: maxi-jassen
daaronder een minirok en daarbo
ven een decolleté dat zelfs in een
nachtclub opzien zou baren. En de
maxi-jas wijd open ter wille van
het decolleté.
Maxi wil zeggenmaxi. De
jassen in Londen slepen over de
vuile grond en wie dus erg IN wil
zijn heeft per definitie een maxi-jas
aan die van onderen pikzwart is.
Enkele warenhuizen leveren der
halve al maxi-jassen met rubber
slipranden. De prijzen van de maxi-
jassen zijn nauwelijks hoger dan
die van een normale, de prijzen
beginnen rond de 13 pond. dat is
rond de 120 gulden. Zei gisteren
een verkoper in een warenhuis: 'al?
we dit maar in de hand houden, de
gevolgen kunnen groot zijn. Die
mini-meisjes gaan ontdekken hoe
heerlijk het eigenlijk is er warm
bij te lopen als het koud is. Want.
de minimode in de winter, het was
natuurlijk onzinnig, tegen de men-
telijke natuur in. En wat kan dit
voor een gevolgen hebben voor de
pantv-industrie. ik moet. er niet aan
denken
De Londense Times onthult dat
een Nederlandse piloot betro<L.sn is
bij - pogingen Meteor-straaljagers
van Engeland naar Biafra t«
smokkelen. Het is Pieter Mattheus
de Zeeuw, een free-lance piloot
met een adres in Miami, Florida,
Hij ls met een der gesmokkelde
straaljagers op weg van Madeira
naar Kaap Verde in Afrika in zee
gestort en heeft drie dagen in een
rubberboot je op zee gedobberd voor
hij werd gered.
Toen hij op 6 november in Lissa
bon aankwam, wilde hij niets over
het ongeval vertellen. Sindsdien ia
hij spoorloos verdwenen.
De Zeeuw was met een andera
piloot, die vroeger voor de lucht
macht van de Republiek Zuid-
Yeinen (Aden) had gevlogen, ln
dienst van de firma Templewood
Aviation, gevestigd te Windsor.
Deze firma had met vervalste ver
gunningen twee straaljagers ge
kocht die binnen zekere tijd weer
fn Engeland terug moesten rijn.
Dit is niet gebeurd.
Een van de machines is met De
Zeeuw neergestort en de andere zou
ergens in Portugees Afrika zijn
neergekomen. Kennelijk was het
toestel van De Zeeuw ook daarheen
onderweg als tussenstation voor
Biafra.
HILVERSUM (ANP) De NOS-
radio brengt woensdagavond via
HoIversum-2 verslagen en nabe
schouwingen van vier voetbalwed
strijden. Om acht uur is er een
kwartier een rechtstreeks erslag
van de wedstrijd Schotland-Neder
land voor amateurs. Om vijf over
negen worden de laatste vijfen
twintig minuten uitgezonden. Van
tien over tien tot half elf zijn er
nabeschouwingen van Ajax-Ruch
Chorzow
j)e vuren in de ovens bij Werk-
■U spoor brande weer. maar bij
stakers en bonden lijkt het vuur
sinds donderdagnacht gedoofd. Wal:
begon als een machtig, eensgezind
protest van werknemers en hun
vertegenwoordigers tegen een eco
nomisch, maar voorat sociaal wan
beleid van de werkgever, ontaardde
in verbitterd onderling gekrakeel.
Waarom is wpt zo fraai begon, op
een dergelijke ongelukkige manier
afgelopen? Het akkoord met de
VMF-top leek toch een redelijke
basis voor verder overleg. De raad
van bestuur heeft de bonden toe
gezegd rapporten te zuilen over
leggen die een duidelijk beeld van
de economische en sociale situatie
geven. Ook in de positie van de
gieterijen belangrijk knelpunt in
de geschillentussen stakers en di
rectie gaat VMF duidelijk in
richt bieden, aan de hand van rap
porten die door onafhankelijke ac
countants worden opgesteld.
Waarom, zo zou men kunnen
zeggen, weigeren de stakers dan
toch enthousiast te worden over
een regeling waarvan hun verstand
zou moeten zeggen dat zij zo onre
delijk nog niet is. Het komt ons
voor dat hier twee opvattingen bot
sen die elk een stuk waarheid ver
tegenwoordigen.
De bestuurders van de bonden
werken met de formele gegevenheid
van het door hen bevochten ak
koord. Zij menen gedaan te hebben
wat in hun vermogen lag. Niet ge
heel ten onrechte.
Hiernaast bestaat echter ook nog
zo iets als het door een Jarenlang
slecht sociaal beleid gevoede wan
trouwen van de werknemers tegen
toezeggingen van de bedrijfsleiding.
Nauwelijks verholen speelt bij hen
mee liet feit dat ze dit jaar, door
een afgelasting van de winstuitke
ring, een salarisverlaging moeten
incasseren van circa een maand. Er
werd hun ook niet de garantie ge
geven dat geen werknemers ontsla
gen zullen worden. Werknemers
en werknemersvertegenwoordigers
hebben helaas elkaar er niet van
kunnen overtuigen dat een waar
heid meer dan een kant kan heb
ben. Heel simplificerend kan ook
gezegd worden: bij Werkspoor
zijn verstand en gevoel op elkaar
geknald, de werkgever als lachen
de derde achterlatend.
Het moet helaas gezegd worden
dat de vakbondsbestuurders weinig
hebben nagelaten om het tot een
conflict te laten komen met de
stakers.
In een. emotioneel oververhitte
vergadering kondigde stakingsleider
Meijnikman aan te zullen terug
treden uit het sfcaklngseomlté als
de stakers het akkoord van de bon-
denn let slltken. Beter kun Je een
discussie niet doodslaan. Tel daar
bij op de opmerkingen in de trant
van 'mensen gebruik ie verstand'
en de afwezigheid van een garantie
dat ook ongeorganiseerden uitbe
taald zullen worden en er is weinig
meer nodig voor een explosie die
dan ook prompt kwam. De good
will die de bonden de laatste twe«
dagen bekwaam hadden opge
bouwd. was. door een te vermijden
ontactisch optreden, om zeep ge
bracht, Het is helaas niet de eerste
keer dat bestuurders en werkne
mers blijken door een kloof van
wanbegrip van elkaar gescheiden
te rijn.
Nog zeer kort geleden wist een
districtsbestuurder in de strokarton
industrie zijn leden zo zwaar te
beledigen dat hij overgeplaatst
moest worden. Zijn voorzitter gaf
met zijn forse taal weken lang te
kennen onvoldoende begrip te heb
ben voor de psychologische proble
men en de sociale wanhoop die
schuil ging achter de formeel ge
zien inderdaad ongeoorloofde sta
king ln de Groningse strokarton
industrie.
Wat bij Werkspoor en tn zekere
7,ln ook in Groningen is gebeurd
vormt een trieste illustratie bij het
probleem dat de vakbonden zelf
als een molensteen om hun hals
ervaren de afstand die in de
loop dei jaren t» gegroeid tussen
leiding en leden.