urn i
Vraagtekens bij
komst meer
buitenlanders
Buit bank
rovers:
f 24.345,-
Toni Boltini
in Schiedam
55 jaar Volkspark
-■
Bulderbaan-
affiches grif
van de hand
SCHIEDAM
VANDAA G
eurotax
15.11.22
m
Voorzitter hulpstichting:
Geslaagd voor
Mulo-examen
Geen gezicht
Krediet
Protest
ZATERDAG 29 MEI 1971
HET VRIJE VOLK.
mx&s?
De nieuwe aanplant in het Volkspark.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De nieuwe voorzitter van de Stichting
hulp aan buitenlandse werknemers in Rijnmond, de heer A.
P. Gerretsen, heeft donderdagavond tijdens 'n vergadering van
de stichting een groot vraagteken gezet bij het aantrekken van
buitenlandse arbeidskrachten naar Nederland.
(ADVERTENTIE)
Door onze medewerker
WILLEM DE BRUIJN
SCHIEDAM Dinsdag 1
juni is het 55 jaar geleden
dat burgemeester Honnerlage
Grete, vergezeld door 't ganse
bestand van notabelen van
Schiedam het Volkspark of
ficieel openstelde. Het park
kwam te liggen op een opge
spoten weiland, tussen West-
frankelandsedijk en Stadhou
derslaan en was in feite be
doeld als compensatie voor de
opoffering van een groot ge
deelte van het Sterrebos ten
behoeve van nieuwe industrie
vestigingen. Ook in die tijd
werd de Wilhelminahaven ge
graven. De vrijgekomen grond
werd gebruikt voor het Volks
park.
Dat de geschiedenis van de
opoffering zich zou gaan her
halen kon geen van de toen
malige Schiedammers voor
zien.
0Mlllw
i s
IM
Burgemeester Honnerlage Grete die 55 jaar geleden het Volks
park opende.
door Hans van der Sloot
Dinsdagmorgen gaat het dan gebeuren. Cor Bolmers, wet
houder van Gemeentewerken gaat samen met de tienjarige
René de Groot op zoek naar een geschikt speelveldje in de
buurt van de Lange Kerkstraat.
Cor Bolmers, desgevraagd, grapt er eerst overheen. „Dat
dacht ik wel, dat dat vroeg of laat gevraagd zou worden.
Nee, het ls geen nieuwe vorm van inspraak. Misschien dat
het later ooit nog eens zover komt, wie zal het zeggen, maar
regel wordt het nu nog niet."
frtüiii.*:
Rijke historie van een park
voor het volk
Volgens de heer Gerretsen is het
namelijk de vraag of de ongelimi
teerde werving van gastarbeiders
werkelijk noodzakelijk en eigenlijk
wel wenselijk is voor onze samen
leving. Een buitenlandse werkne
mer zou ons naar zijn mening wel
eens meer kunnen kosten dan wij
denken. Hij pleitte daarom voor
een onderzoek naar de voor- en na
delen van de aanwezigheid van
gastarbeiders in ons land en sprak
de hoop uit, dat de gemeente Bot
terdam zal bevorderen dat de op
dracht voor een dergelijk onder
zoek spoedig wordt gegeven.
bit dat onderzoek zou volgens de
heer Gerretsen wel eens kunnen
blijken, dat het voor onze samen
leving goedkoper is om bepaalde
bedrijven investeringssubsidies te
geven, zodat zij elders In Neder
land waar regelmatig werkloosheid
heerst opnieuw kunnen beginnen,
h&n om deze bedrijven toe te staan
buitenlanders aan te trekken. 'In
bepaalde bedrijfstakken is het
praktisch zeker', aldus de heer
Gerretsen, 'dat automatisering
wordt tegengehouden door de
komst van buitenlandse werkne
mers. overeenkomstig het aloude
Wadpe: goedkope arbeiderskracht
aïaakt de ondernemers lui.'
Mocht uit het onderzoek blijken,
dat de buitenlandse werknemers
"oor het goed functioneren van
onze samenleving wel degelijk
noodzakelijk zijn, dan zullen wij
"Uaruit volgens de heer Gerretsen
ook de conclusies moeten trekken.
Dan zal in Nederland een mentali
teitsverandering moeten plaatsvin
den, dan zullen wij de buitenlan
ders niet meer als vreemde ele
menten moeten zien, maar oen vol
ledig intregeren in onze samenle
ving.
Dan zal ook de 8 miljoen sub
sidie die de circa 25 Stichtingen
voor hulp aan buitenlandse werk
nemers gezamenlijk krijgen bij
lange na niet voldoende zijn, dan
zal een stukje ontwikkelingshulp
in eigen land gegeven moeten wor
den. De heer Gerretsen vindt, die
ƒ8 miljoen trouwens nu al onvol
doende: "Wij zijn van mening, dat
wij ontwikkelingshulp op de aller
eerste plaats moeten aanwenden
voor hen met wie wij direct te ma
ken hebben, namelijk voor onze bui
tenlandse werknemers', volgens de
heer Gerretsen zal de manier
waarop Nederland aan ontwikke
lingshulp doet dan ook drastisch
móeten worden herzien.
Hoezeer de nieuwe stichtings
voorzitter de noodzaak van grote
aantallen buitenlandse werkne
mers in ons land ook in twijfel
trekt, ze zijn er nu eenmaal en
daarom moeten ze geholpen wor
den. Om bij die hulpverlening meer
een vuist te kunnen maken heeft
hij gepleit voor een overkoepelend
orgaan voor Rijnmond, dat de be
langen var? alle emigranten zal be
hartigen en waardoor één beleid
gevoerd zal kunnen worden.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIEDAM 24.345 gulden
en geen cent meer. Dat is het
bedrag dat de twee overvallers
gisterochtend uit het bijkantoor
van de Algemene Bank Neder
land aan de Koemarkt hebben
weggegrist. De wagen waarmee
de daders zijn gevlucht hoeft
niet persé een grijze Citroen te
zijn, zegt de Schiedamse politie.
Niemand heeft de overvallers
namelijk de bank zien binnen
gaan of uitkomen. Wel heeft
een voorbijganger kort voor de
overval twee donkere types zien
zitten in een Citroen. Het per
soneel van de bank wilde giste
ren geen mededelingen doen
over de roofoverval Zij hadden
een spreekverbod.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIEDAM Het circus van
Toni Boltini Is volgende week In
Schiedam. Op dinsdag 1 en
woensdag 2 juni slaat deze circus
baas bijgestaan door vele interna
tionale artiesten z'n tenten op aan
de 's-Gravelandseweg tussen de
kantoorflats en het Proveniershuis.
De voorstellingen van dinsdag be
ginnen om kwart over vier en acht
uur. Woensdag wordt gestart om
drie uur en acht uur. Voorverkoop
bij de VW in het Provinciehuis.
Het grote verschil is komen te
liggen in het feit dat het Sterrebos
geheel verdwenen, voordat werd be
sloten het nog bestaande Volks
park wat uit te breiden en te ver
fraaien.
Over het ontstaan van dit Ster
rebos, zijn luister en gedeeltelijke
aftakeling is uiteraard het nodige
'geboekstaafd'.1 Onder de titel: '25
jaar Lustwarande', schreef de tuin
architect J. K. Dominicus een fraai
geïllustreerd boekwerk. Het werd
uitgegeven door het uit de burgerij
gevormde Sterrebos-eomité in het
jaar 1934. De heer Dominicus
belicht hierin o.a. het voorspel.
Een prelude die inzet bij laagge
legen griendlanden, rijk aan riet
en bieslanden. Een heerlijk stukje
natuur met kronkelende kreekjes
en een rijke vogelstand. Een ideaal
oord voor het maken van roeitocht
jes.
Weinig mensen kenden dit on
toegankelijke gebied dat een
vluchtoord was voor verliefde
paartjes maar ook voor stropers.
Deze positieve argumenten werden
aangevoerd tegen de protesten van
de natuurvrienden en die waren er
genoeg in dagen.
De voorstanders van een ver
dwijnen van dit gebied voerden aan
dat de bevolking behalve vanaf het
Hoofd geen gezicht had op de rivier
de Maas. Dat zou anders worden
als 70 hectaren oeverterrein zou
worden opgespoten. In de raad-
stukken sprak men van, de buiten
gronden bewesten van de Spuiha-
van.
In 1908 begonnen de werkzaam
heden. De baggerspecie kwam uit
Botterdam waar de Waalhaven
werd gegraven. Ter voorkoming van
een wildernis was het plan gerijpt
het opgespoten terrein in cultuur
te brengen, gedeeltelijk te bebossen
en het met de aanleg van goed
begaanbare buitenwegen behoorlijk
k toegankelijk te maken.
De toekomstige bestemming was
handelsterrein voor ean stad waar
de jeneverindustrie reeds op z'n re
tour was. Om een snelle ontwikke
ling te bevorderen plantte men
bomen en planten die vlak worte
len. Ze moesten snel groeien en
niet overgevoelig zijn voor wind.
'Zo'n 55 jaar geleden opende de meest notabele burgemeester, die
Schiedam ooit beeft gehad, Honnerlage Grete (de man is 102 jaar
geworden) in het bijzijn van de crème de la crème van het
toenmaiige zeer spirituele Schiedam het Volkspark bij de Stadhou
derslaan. Onze medewerker Willem de Bruijn dook in de historie en
draagt nieuwe en oude feiten aan in een verhaal over het park voor
het volk. Het gaat over lustwarandes, stropers, verliefde paartjes,
hectares en landtongen. Op I juni: 55 Jaar Volkspark.
Derhalve viel de keuze op popu
lieren, wilgen en elzen. Voor de
beplantingsproeven stelde de raad
een krediet van duizend gulden be
schikbaar. Op het enige deel dat
hoog lag werd een kwekerijtje aan
gelegd van 90000 jonge populie
ren.
In juli van dat jaar werd bij de
raad een officieel voorstel inge
diend met tekening en begroting.
Dienovereenkomstig viel het be
sluit de buitengronden in cultuur
te brengen. Op de landtong was
ruimte gereserveerd voor de aanleg
van volkstuinen-
Het Poldertje Zuidgors (nu Wil
helminahaven) bleef verkleind be
staan. Reeds in 1908 en ook ta 1909
werd de ondergelopen polder ge
bruikt als ijsbaan door de Schie
damse IJsclub. De rest van het te
winnen land, 56 hectaren groot, zou
worden doorsneden met een aantal
landwegen in de vorm van een rter.
Tussengelegen vakken werden
bestemd voor stukken bouwland.
Eerst later volgde de aanleg van
volks- en famllfetuintjes. Het zou
den de eerste arbeiderstuintjes in
heel Nederland gaan worden.
In oktober werd met de aanleg
begonnen. Deze moest voor april
1909 klaar zijn fplanttijd». Voor de
uitvoering dienden werklozen en
vast personeel van de Gemeente
lijke Plantsoenendienst. Na veel
moeilijkheden overwonnen te heb
ben kwam men eind april met het
werk gereed.
Er waren toen 3500 boompjes ge
plant en 200.000 stekken voor het
kreupelhout. Het bos in wording
telde toen 6588 meter wandelweg.
Totale kosten 8000 gulden.
De bevolking moest het gebruik
van het bos met z'n jonge aanplant
nog leren. Het was alleen te betre
den met een wandelkaart. die eerst
op de gemeentelijke secretarie ver
krijgbaar was en later aan het bu
reau van politie. De houder van de
kaart was verantwoordelijk voor de
personen die in zijn gezelschap het
bos bezochten.
In het eerste jaar werden 870
wandelkaarten afgegeven. In 1911
was dit aantal gestegen tot 2319.
De bordies 'verboden toegang' wer
den tot in 1916 gehandhaafd.
Op 29 mei 1909 werd de eerste
boswachter aangesteld. Zijn
ambtswoning stond bij de Spui'
sluis. In 1912 betrok hij een nieuwe
woning achter de Diefhoek. gren
zend aan de Boshoeklaan die met
sija 1100 met lengte de hoofdlaan
van het Sterrebos was.
In 1911 was een grote droogte
gunstig voor het bos. De natte bo
dem droogde zodat een terrein ont
stond met veel kiel en veen. Door
het dieper indringen van de wortels
kregen de bomen meer groeikracht.
Vooral de populieren kregen een
zwaar bladerdak.
Zo zwaar dat tijdens een hevige
najaarsstorm zowat alle bomen
van het bos geheel of gedeeltelijk
ontwortelden. Het weilig tierende
wilgenhout werd regelmatig gekapt
en bracht het nodige geld in 't
gemeentelijke laatje.
De uiteindelijke bestemming van
het bos begon in 1914 te naderen.
De Scheepsbouw Maatschappij
'Nieuwe Waterweg' kreeg 14 hecta
re, in erfpacht. De werf zou later
met 8 hectare worden vergroot.
Andere vestigingen knabbelden
eveneens het nodige af van het
lustoord waarvan ten slotte 32 hec
tare overbleef.
Toen kwam het Volkspark. Wat
nog lang ls gebleven is de Water
partij, een ydülisch plekje met een
natuurlijke omlijsting van wuivend
riet en waterplanten. Tegenwoordig
is hier de zandvlakte. Het plasje
werd in 1921 gedempt en moest, met
ff.
u:
teh
een stuk bos gaan dienen als bouw
terrein voor 584 arbeiderswoningen.
In 1928 bestond het plan hier een
slachthuis te bouwen. Beide plan
nen vonden echter geen doorgang
wat overigens door niemand werd
betreurd. Ook de aanleg van het
Volkspark is uitgevoerd tijdens
werkverschaffing in 1933.
De kosten waren laag.
Men had goedkope werkkrachten
en bovendien bracht de houtver
koop van de oude bestaande rij
iepenbomen 8600 gulden op. Uit die
tijd dateert ook het voetbalterrein
van SW dat, onder veel protest
van alle Gorzenaren werd ver
plaatst naar het Sportpark "Har-
ga'.
De rest van het Sterrebos ver
dween na de verkoop aan de werf.
Wilton Feijenoord. Van het geld
liet de gemeente het Prinses Bea-
trtxpark verder aanleggen. Tijdens
de cirsisjaren werd hiervoor door
werklozen reeds de basis gelegd.
Als compensatie voor het geleden
bosverlies mocht de Schiedamse
bevolking wandelen op het fraai
sportcomplex dat W.P. aan de
Maaskant had gecreëerd.
Het was omgeven met rustieke
laantjes waar in de lente de vogels
kwinkeleerden. Het was ook in de
lente dat al het houtgewas werd
gerooid ten einde de grond klaar te
maken voor een groot bouwdok.
Dag park. dag vogeltjes.
De jongens Hepen in die dagen
met jonge vogels in hun petten. De
natuurvrienden zijn bar kwaad ge
weest. Gelukkig krijgt Schiedam
weer een mooi Volkspark. Er wordt
hard aan gewerkt. Het zal wel tien
jaar duren eer het klaar is. Hoe
het ook mag worden, de oude
SchVdammers zullen hun Sterre
bos nooit vergeten.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIEDAM 1200 Bulderbaan-
affiches heeft het anti-bulderbaan
comité tot nu toe in Schiedam aan
de man weten te brengen. De actie
die in samenwerking met alle an
dere buiderbaan-comités wordt ge
organiseerd, is op 22 mei in Groen-
oord van start gegaan. Er zijn nog
affiches te koop bij de heren A.
Koning, Koekoekslaan 44 in Kethel
en G. Kleyheeg, Molensingel 121,
Kethel.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIEDAM In Schiedam zijn
voor het Mulo-diploma A geslaagd,
de dames: E. M. Drijver ('s-Graven-
zande); M. J. Meinema (Delft).
Uit Rotterdam de dames: C. J. de
Feij: ,W de Vries; E. W. Hanne-
wijk; M. Hartzema; H. M. Steen-
hoek; A. M. Savors x; E. A. Schip
per; M. J- Smolders x; G. Sijtsma
x; L. M. Witkamp x; P. Oostdijk x;
C. J. Doumer; H. J. Saly; F. M. L.
van der Neut; G. Stolk; A. van der
Vlis; A. J. 't Hart x; L. van Wilin
gen x; A. de Winter x; J. H. Veld
hoven x; J. C. de Koning; C. J.
Waanders x: M. D. de Best; T. G.
Bambacht x;
Uit Schiedam: E. Staalman. Uit
CapeUe aan den IJssel: S. J.
Stumpf. Uit Vlaardingen: J. van
Noort x: J. C. Gorissing x; A. van
de Ridder x; A. Rollingswier x; C.
Snoek x; F. van der Zwan x; M.
J. Kamerling; A. W. F. de Joode,
De kandidaten met een x achter
htm naam behaalden bovendien
het Middenstandsdiploma.
Voor het Mulo-diploma slaagden
de volgende heren: A. Wupkes; C.
Stroop; G. van der Werf; W. Lu-
neburg; R. Moerman; W. J. Plij-
ter; R. de Bliek; F. F. Feuth; H. A.
Bogema; F. B. van der Slam; F. P.
Horweg; J. Huitema: P. J. Wild
schut x; A. Zandman x; G. Metz;
P. Penning; T. Siersema; W. R.
Nicodem; W. C. van Duin; W.
Kemp x; A.de Rijke x; R.Bockema
x; W. Kranendonk x; J. Veth x;
Uit Barendrecht: B. J. Blomberg.
De kandidaten met een x achter
hun naam behaalden bovendien
het middenstandsdiploma. In tor
taai werden negentien kandidaten
afgewezen.
Jammer, het zou best aardig zijn
als elke grief tegen het gemeen
telijk beleid zou kunnen worden
opgelost door met de betrokken
wethouder te gaan stappen. Dat
het er waarschijnlijk nimmer van
zal komen, is begrijpelijk.
Een dergelijke vorm van in
spraak zou erop neer komen dat
de 4 Schiedamse wethouders de
burgemeester zou zijn tijd natuur
lijk moeten reserveren voor de al
lerzwaarste onderwerpen, zoals
zwembaden als een soort WV-
beambten door de stad trekken,
gevolgd door een sliert veront
rustte en derhalve kritische
Schiedammers. Een dat kan, hoe
graag het college de democratie
ook wil dienen, nu eenmaal niet.
In het geval van René de Groot
ligt de zaak echter enigszins
anders. TMe jongen.'zegt Bolmers,
"heeft met z'n tien jaar de moeite
genomen om ons een brief te
schrijven. Nou ja, dat kan je na
tuurlijk niet afdoen met een koud
zakelijk briefje. Daar moet je wat
Je moet het ook niet zien dat ik
met die wandeling gewild popu
lair wil doen. Zo van: godgod,
kijk die Bolmers eens. Nee. het
hoort gewoon thuis in mijn op
vattingen. Die jongen richtte aan
ons een verzoek en ik vond het
belangrijk dat hem een antwoord
werd gegeven dat hij volkomen
begrijpen kon. Nou, schriftelijk
ging dat niet, dus dan maar via
dat wandelingetje.'
Een gewoonte daarvan maken
wil Bommers niet. Dat zou bete
kenen dat Ik dagelijks met zo'n
honderd mensen op sjouw moet.
Wat ik wel kan. is proberen om
onze standpunten zo duidelijk en
begrijpelijk mogelijk over te
brengen.
Neem nou het volgende. Een
tijdje geleden kreeg de dienst
gemeentewerken een brief van
een aantal Schiedamse jongens
en meisjes die vroegen waarom
het nu eigenlijk niet was toege
staan om met rubberboten in de
singels te varen.
W andeling
meer aandacht aan geven vond ik
en toen heb ik bedacht: laten we
eens samen gaan kijken. Op zo'n
wandeling kan je hem dan gelijk
vertellen waarom al die terreinen
ln de binnenstad braak liggen,
waarom ze niet gebruikt mogen
worden en wat we er in de toe
komst mee van plan zijn. Je moet
het gewoon zien als een stukje
openheid van onze kant.'
Cor Bolmers zit het directe con
tact met de bevolking het punt
dat hij bij zijn benoeming als eer
ste op zijn prioriteitenlijst zette
nog altijd zeer hoog. 'Ik heb steeds
beweerd.' zegt hij, 'dat de overheid
en de bevolking dichter tot el
kaar moeten komen. En om dat te
bereiken ls dit net zo'n goeie ma
nier als welke andere ook.
Nou ja. je begrijpt, zoiets kan
natuurlijk niet, hoe jammer we
dat zelf misschien ook vinden en
de dienst schreef dan ook een
keurig briefje waarin ons besluit
werd meegedeeld.
Dat briefje heb ik persoonlijk
tegen gehouden en laten vervan
gen door 'n ander waarin die kin
deren in hun eigen taal wordt uit
eengezet waarom dat varen met
die rubberboten niks gedaan ls. Je
kan die kinderen net zo min als
die René de Groot toch geen
briefje sturen als: Ingevolge uw
schrijven d.d. deelt het college
van B. en W. u mede dat uw
verzoek de Schiedamse singels met
rubberboten te mogen bevaren
door het college Ls afgewezen.
Nee toch?'
