VOORWAARTS
WILHELMINAHAVEN VOL
MET DRIJF VUII, EN OLIE
Werf houdt open huis
WmSÊV:
SSESSSS
i
p
Dit jaar
iets meer
ongelukken
Yrij Entree
K
Schiedam
Branders
r -m,
)ostenrijk bukt voor Duits geweld
Ziekenhuis
Vrouw Degeling
Automaat
opengebroken
Subsidie voor
milieudefensie
it»^
Jb-il/
1
C -
tv/radio
neder téndl
nederfëndl
nederfartd2
W
buitenland
i-
(door Jeannet Hensema)
Aan het eind van de vorige eeuw werd er vanuit
Schiedam een briefje naar Amsterdam verzonden dat
begon met „Amice". In dat briefje deelde een tiental
Schiedammers aan de hoofdstedelijke hoofdbestuur
ders van de SDAP naee dat ze een soortgelijk clubje
wilden oprichten en of dat goed was. „We zullen erg
ons best doen en hebben verder veel geld nodig. Met
vriendelijke partijgroeten
ssrf?- J- -M lil
Mw-, 4
Han van der Horst, snuffelend in allerlei oahestoffige archieven.
tchuschnigg afgetreden'MH1 waterop
jen in arrest gesteld
yeiss Inquart volgt op
^"fse troepen rukken op drie
latsen Oostenrijk binnen
'De Voorwaarts op zaterdag 12 maart 1936, precies veertig
'jaar geleden. Studiemateriaal voor Han, ondanks het wei
nige Schiedamse nieuws dat er toen in stond.
SCHIEDAM - Verschil
lende schippers van bin
nenschepen hebben er bij
de gemeente over ge
klaagd dat met name de
Wilhelminahaven vol met
olie en drijfvuil ligt. De
schippers ondervinden
daar dusdanige hinder
van dat hun touwen in de
haven onder de olie ko
men te zitten.
mm/Km
Om het wateroppervlak in de Wilhelminahaven schoon te krijgen wil de gemeente een
zogenaamde drijvende stofzuiger naar Schiedam halen.
Mw 1
Amm -
W'
A'
im - mmM
SCHIEDAM - De werf IHC-Gusto aan
de Gustoweg houdt vanmiddag van twee
tot vijf uur open huis. De doorgaans ge
sloten bedrijfspoorten worden dan open
gezet zodat Schiedammers het pas ge
bouwde boorschip "Pétrel" kunnen be
zichtigen. Volgende 'week draagt de werf
het boorschip over aan Offshore Europe
in Antwerpen.
De "Pétrel" is een door IHC-Gusto
ontworpen schip dat zonder de hulp van
ankers tot op grote diepte van de zeebo
dem naar olie en gas kan boren. De
computers die de boot besturen kunnen
het boorschip constant op één plaats
houden. Deze week keerde de "Pétrel" na
een proefvaart naar de kust van Schot
land terug naar de werf.
Op de werf wordt vanmiddag een
doorlopende filmvoorstelling over
scheepsbouw gegeven. Ook zijn er aller
lei scheepsmodellen tentoongesteld.
Zie voor radio pag. IS
r
nfa.
tot
Mij
m
züii
ZATERDAG 13 MAART 1976/HET VRIJE VOLK/PAGINA 2
Het was toen heel dapper ont
socialist
te zijn
Dit briefje stamt uit 1899 en
Han van der Horst kwam het
'tegen op zijn speurtocht naar
oud SDAP-materiaal.
Schiedammer Han van der
Horst loopt al sinds een half
jaar de hele stad af op zoek
naar informatie over die SDAP.
Hij is bezig met zijn doctoraal
scriptie. en die moet gan over
de SDAP m Schiedam tussen
1899 en 1940. Hij zoekt bepaald
niet onopvallend naar zijn in
formatie. vraagt links en rechts
aan mensen om oude verhalen
uit die tijd op te dissen, en hij
is vrijwel ieder vrij ogenblikje
op het gemeente-archief te vin
den met z'n neus tussen de oude
kranteleggers en gemeenteraads
verslagen.
Binnen de huidige SDAP de
PvdA dus - is hij een opmerke
lijke figuur; op vergaderingen
is hij de enige die op een beetje
leuke manier z'n mond open
doet Ook zit hij m de redactie
van het partijblad Voorwaarts,
een functie die hem niet m
dank is afgenomen door de
meeste leden. Over Han van der
Horst gaan dan ook verhalen,
als zou hij alleen maar m de
partij' en m .de redactie zitten
om op die manier zijn kennis
over de SDAP op te vijzelen.
Tegen het moment dat ie alles
zou weten voor 2'n doctoraal
scriptie, zou ie dan als de weer
ga uit de partij stappen, zo wil
len de verhalen.
„Onzin," zegt Han. „Ik steek
dan wel niet onder stoelen of
banken dat ik die PvdA-ers al
lemaal gekken vind, maar dat
gevoel zal wel omgekeerd zijn.
Het is voor mij in elk geval
geen reden om eruit te stappen.
En die SDAP-verhalen hoor ik
toch wel, of ik nu zeif in die
partij zit of niet."
Het is opvallend dat in een
tijd dat in Schiedam „het socia
lisme" stilstaat of zelfs m verval
dreigt te raken, het „oude socia
lisme" de kop weer opsteekt. Op
de eerste plaats is daar Han, die
zijn scriptie over die goeie ouwe
tijd sehnjft en de leuke verha
len uit die tijd rondstrooit; en
een paar andere Schiedammers
hebben ook al teruggegrepen op
het socialisme van voor de oor
log. Dat zijn twee mensen die
de voormalige AJC weer bijeen
willen krijgen (waarover vol
gende week een verhaal op deze
pagina).
Volgens Han van der Horst
heeft het socialisme nooit zo erg
gebloeid m Schiedam. „Het
grootste aantal leden dal de
SDAP ooit had schommelt rond
de zeshonderd. Het viel met mee
om m een arme stad als deze de
arbeiders te organiseren De al-
cohohndustne slokte de arbei
ders veel te eig op; ze moesten
van vroeg tol laat wei ken en
kwamen er dus met aan toe om
zich actief m de partij op te
stellen, hoewel er dus wel de
gelijk voldoende grond voor
aanwezig was. Sociale ellende
genoeg in Schiedam."
De SDAP begon pas een beet
je te leven in deze stad toen de
spiritus in opkomst raakte. Dat
was goedkoper voor de drank
bazen dan het graanbranden.
„De Schiedamse branders gingen
naar de bliksem Maar het ant
woord van die Schiedammers op
de spiritus was niet: 'nou, dan
gaan wij toch ook goedkope spi
ritus maken'. Nee hoor, ze gin
gen de spiritus verbieden en
bleven koste wat het koste zelf
branden en brouwen. Toch
moesten de bazen ergens op be
zuinigen, dus, dan bezuinig je
op je arbeiders. Toen wilde 2ich
hier en daar wel eens iemand
bij de SDAP aanmelden om
voor betere werksituaties te
strijden," aldus Han van der
Horst, die hierbij meteen aante
kent dat de tegenpartij in die
tijd de confessionelen - een
veel grotere greep op de arbei
ders had dan de socialisten.
Zijn gestudeer in oude kran
ten, verslagen en brieven heeft
hem zelfs geleerd dat socialisten
in die tijd een soort paria wa
ren.
„Je was een uitgestotene, een'
goddel ize en een gevaartijk
mens ,ils je lid van de SDAP
was. Hot was heel dapper in die
tijd om socialist te zijn. Je kin
deren werden met rot fruit be
kogeld. Oud-wethouder Piet de
Brum een vooraanstaand lid
20^'%:.' h <-'A! i
ïSissiK
•VB1Z! »3C» M0«ï 4
Soclaal-ÏÏ*mQC\atiick &ag(rlad
unc*»f nv of enfotusmt
bondllni»W SJxjAhm it nn Z
f'td uagttfd Se »i l-vjvaf u *1» bcvii-
mAbI MiUai b«uW i»* wpnvig r*g*e»gC
elf Maart
voorviel
1
Storm van •rnoti»» c
OottenrnV
in de partij - ging op Konin
ginnedag met zijn hele .gezin
naar Hoek van Holland, dat was
voor z'n veiligheid wel zo be
langrijk. Heel Schiedam floot
hem anders na, en gooide met
stenen en fruit."
Deze Piet de Brum was ae
man die het in die tijd eigenlijk
moest maken bij de Schiedamse
bevolking; hij was het eerste
SDAP-gemeenteraadshd (rond
1910) en werd in de eerste we
reldoorlog de eerste wethouder.
„Die man heeft vroeger wat af-
geleden. Hij heeft nog voor een
nieuw gemeenteziekenhuis ge
streden. Zijn collega-raadsleden
vonden dat je tyfuspatienten
best bij gewone patiënten kon
leggen, en die scheuren in de
muur en kakkerlakken, dat gaf
volgens die confessionele^ alle
maal niets. Piet de Bruin kreeg
geen poot aan de grond door het
tegendeel te beweren."
Eigenlijk kan Han van der
Horst het hele gebeuren binnen
die SDAP al wel van begin tot
eind vertellen, de ene anekdote
na de andere rolt hem over de
lippen, maar het zou te ver voe
ren om die oude verhalen hier
te recapituleren Dat komt bo
vendien ook wel allemaal in die
doctoraalscriptie te staan. Een
anekdote is echter te mooi om
niet te vertellen en dat is het
verhaal over vrouw Degeling.
Han vertelt het verhaal smake
lijk, alsof ie het zelf van minuut
tot minuut heeft meegemaakt.
„In de eerste wereldoorlog
heerste er ook honger en zo vee!
mensen vergeten dat wel es. En
m Schiedam had je een gaar
keuken, daar aten 6.000 mensen
van En je had in Schiedam ook
vrouw Degeling. Vrouw Dege
ling woonde m een gangetje bij
het Broersveld; ze was zó dik
dat ze alleen maar dwars het
gangetje in kon. Vrouw Dege
ling liep in een vormloze jurk
en op basketbalschoenen door
de stad, en zij wist altijd waar
eten was."
„Ze regelde regelmatig optoch
ten voor vrouwen naar de bur
gemeester orn aardappels,, te
-eisen,-! want '"die Waren er haast
niet.
Op een dag had de gaarkeu
ken erwtensoep verschaft. Piet
de Bruin was mm of meer de
baas van die gaarkeuken.Zijn
zaak was dicht, er was geram
mel aan de deur, de zoon doet
open, daar staat vrouw Degeling
met haar pan erwtensoep.' „Rat
jetoe! Vreet dat zelf maar)" en
ze gooide de pan met soep door
z'n winkel. Piet de Bruin kwam
naar beneden en zei: Ik eet dat
spul zelf ook. 'tls oorlog me
vrouw." Han vertelt het verhaal
alsof ie zelf nu nog in staat is
om persoonlijk dezelfde pan met
soep bij vrouw Degeling door de
kamer te gooien, uit wraak.
Verhalen over de dranktoe
standen. de Blauwe Knoop, het
bestaan van kranten als Het
Volk en de Voorwaarts, en ste
delijke socialisten komen intus
sen bij Han aan de lopende
band bovendrijven. Misschien
zullen die ooit het levenslicht
zien als iemand besluit de doc
toraalscriptie, waar ze allemaal
m moeten komen, uit te geven.
Volgens Han bestaat er best
wel veel belangstelling voor;
„Vooral omdat het geen propa
ganda is," zegt hij. „Het is geen
aanval op of verdediging van de
SDAP, het is gewoon de weer
gave van wat er allemaal in
Schiedam gebeurd is."
Ondertussen is Han van der
Horst echter nog steeds op zoek
naar méér verhalen, méér infor
matie over alles wat met de
SDAP in die tijd te maken
heeft. „Zo'n scriptie komt eigen
lijk ook nooit af. Telkens als ik
denk dat ik nou wel alles weet
komt er weer iets nieuws bij
*;dat m'n hele opzet omvet kan
gooien. Maar het is we! nodig
dat ik zoveel mogelijk over de
SDAP van toen te weten kom,
want anders zou ik aan ge
schiedvervalsing kunnen doen."
„Onder de Vrije Volk-lezers
zitten vast wel veel oud-SDAP-
ers die van alles over vroeger
weten. Laten- ze mij asjeblieft
schrijven of bellen (tel. 703685,
Van Limburg Stirumstraat 49).
Notulenboeken, foto's, verkie-
zmgskranten en ga zo maar
door, alles is goed, alles is wel-
kom." aldus Han tenslotte.
Eventuele uitgevers kunnen zich
ook tot Han. wenden.
SCHIEDAM - In de maand
februari zijn er iets meer onge
vallen gebeurd als m de over
eenkomstige maand van het vo
rige jaar, namelijk 131 tegen 117.
In 32 gevallen was hierbij spra
ke van zware schade (tegen 26
m 1975); terwijl er 95 (89) maal
lichte schade was bij de betrok
ken vervoermiddelen. In februa
ri van dit jaar viel ëen dode in
het verkeer (vorig jaar geen), 6
(4) zwaargewonden en 20 (20)
lichtgewonden.
De voornaamste oorzaken van
de ongelukken waren in februa
ri het met verlenen van voor
rang en het te dicht op elkaar
rijden.
SCHIEDAM - Onbekenden
hebben de automaat naast siga
renwinkel Orgers aan (i Boer-
haavelaan opengebroken. Uit de
automaat verdween voor vijf
honderd gulden aan contanten,
-igaretten en condooms. Het re
pareren van de opengebroken
automaat gaat de winkelier on
geveer 2500 gulden kosten
Uit een vrachtauto die stond
achter een bouwkeet op de
strook grond tussen het Beatrix-
park en Rijksweg 20. werd een
autoradio gestolen. Om in de
vrachtauto te kunnen komen
moest de inbreker eerst een in
braak in de bouwkeet plegen
waar de sleutel van het voertuig
lag. De waarde van de autora
dio bedraagt ongeveer tweehon
derd gulden.
SCHIEDAM - Onder het mot
to Vrij Entree wordt morgen in
het dienstencentrum De Vier
Molens aan de Nieuwe Damlaan,
weer de tweewekelijkse ontmoe-
tmgsmiddaa georganiseerd.
Daaraan voorafgaand houdt het
Centraal Vrouwencomité van
half twaalf tot half twee weer
het gebruikelijke koffie-uurtje.
Vrij Entree begint om half
twee en duurt tot half vijf.
Morgenmiddag treedt in de Vier
Molens het jongerenkoor ZIB op
en geeft meneer Koolman een
demonstratie kleibewerken. Me
vrouw Garcia laat tijdens Vrij
Entree haar verzameling antieke
poppen, en wat borduurwerk
zien.
SCHIEDAM - De Vereniging
Milieudefensie krijgt - zo de
gemeenteraad dat wil - een
subsidie van ƒ350.- ten behoeve
van haar activiteiten met be
trekking tot Rijksweg 19.
Deze vereniging heeft vorig
jaar een aantal acties gehouden
om de aanleg van die rijksweg
tegen te houden; zo werd er on
der meer een weekend lang op
het reeds aangelegde zandli-
chaam gekampeerd.
Vanuit andere gemeentes
heeft de Vereniging Milieude
fensie ook subsidie gekregen.
"a" -
'ia
- -
i
f&ub, t*', s'f'.
"ïK 4* 4
Volgens havenmeester Th. Sa
bel was de langdurige oostei.-'
wind er de oorzaak van dat in
de Wilhelminahaven zich zoveel
veuil heeft opgehoopt dat er
een olieveld van enkele honder
den vierkante meters is ont-'
staan. De enige manier om dit
vuil weg te krijgen is door van
uit Rotterdam een zogenaamde
drijvende stofzuiger naar Schie
dam te halen. Met behulp van
dit schip is men in staat het
olieveld weg te krijgen.
De Rotterdamse havendienst
wil wel met dit schip naar de
Wilhelminahaven komen om het
wateroppervlak regelmatig
schoon te zuigen maar dan moet
de gemeente eerst zorgen dat er
geld voor dit karwei uitgetrok
ken kan worden. Het inzetten
van de drijvende stofzuiger kost
ongeveer zeshonderd gulden pet-
uur.
Wethouder Eef Collé die de
Havendienst m zijn portefeuille
heeft zei deze week tijdens een
vergadering van de raadscom
missie voor de VROM- en Ha
vendienst dat er jaarlijks onge
veer 10 000 gulden voor nodig is
om het wateroppervlak m de
Wilhelminahaven olte- en vuil-
vrij te krijgen Toen dit alles
ter sprake kwam vroeg het.
CDA-raadshd Jan de Koning of
niets anders gedaan kan worden
om de verdere vervuiling van
de Wilhelminahaven tegen te
gaan. Met name maakte hij zich
zorgen over de vervuiling van
de havenhoek bij zwembad-
Zuid. „Dat probleem speelt al
jaren, het vuil hoopt zich daar
op zodat het een stmktroep is.
Het is een beroerde hoek en het
is daar nog brandgevaarlijk
ook", aldus De Koning.
Het antwoord van havenmees
ter Th Sabel op dit alles was
dat net als alle andere havens
in dit havengebied ook de Wil
helminahaven met meer schoon
te krijgen is. „Alle havens zijn
net zo vuil, er is hier geen ha
ven te vinden die schoner is dan
de Wilhelminahaven". zei de ha
venmeester tijdens de eerder
genoemde commissievergadering.
"N
•A 4; V A\-vXs
v.
ƒ.1 Lv
«j\. S?
-. !i:li#
vi -
r f'Sf*'
't
i~'? V."
Sv&tori x*.
;XSHw:v.''/-
ófcïï&jfti'SfeSiÉSfl*
xhr
NOS
15.30 Journaal
VARA
15.32 O, gaat dat zo
16.15 Jong geleerd, oud ge
daan
17.10 De film van Ome Wil
lem
NOS
17.40 School-televisie
TELEAC
18.15 Sociale Verzekering, lig
NOS
18.45 TV informatie voor
Marokkanen
18.55 Journaal
19.05 Toi, toi, bij Ted
20.40 The Eddy go-round-
show t
NOS
21.35 Journaal
NCRV
21.50 Het lied van dc week
21.55 Farce Majeure
22.25 Nee, eerlijk niet, serie.
22.50 Aan boord van de
Nooit terug, program
ma over het 100 jaar
bestaande tehuis voor
oud zeelieden te Eg-
mond aan Zee
23.15 Urker Mannenkoor
23.20 NOS-Joumaal
NOS
18.45 Paulus de boskabouter
18.55 Journaal
KRO
19.05 De avonturen van Fep»
pi en Kokki
19.20 Q en Q
KRO-RKK
19.50 't Zand 33
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.25 Privé voor twee
22.15 Brandpunt
22.55 Vastenoverweging
NOS
23.00 Journaal
23.05 Studio-Sport Extra
Zondag
KRO-RKK
11.00 Eucharistieviering te
Goes
TELEAC
14.00 Tech onderweg 10
14.30 Les Gammas 29
15.00 Wetenschap in bewè-
ging
15.30 Bedreigde landschap
pen
NOS
16.G0 Journaal
16.02 Sesamstraat
16.27 Indoor Brabant: Jacht
springconcours Den
Bosch
16.55 Voetbal - totouitslagen
IKON
17.00 Vesper
17.30 Wilde Ganzen
TELEAC
18.15 De eerste 365 dagen uit
het leven van het kind"1
18.45 Pauze
NOS
18.55 TV-informatie voor
Turken
19.00 Journaal
TROS "f
19.05 De avonturen van!
Lammie! en motormuis,,
tekenfilm - y
19.15 Jongens van de grote -
weg
20.05 Muziek uit duizenden
20.55 Ted-Paula-Ted, TV-se-'i
rie
21.50 Martina
22.20 Aktua Special
HUM. VERBOND
23.05 Zes-een-zes-acht, hum.
begeleiding van1 be
jaarden en zieken (2)
NOS
23.25 Journaal
IKON-KRO-RKK
18.25 Woord voor woord
NOS1
18.30 Paulus de Boskabouter!
18.35 Rogues Rock, jeugdse
rie
19.00 Panoramiek
19.15 Studio Sport
20.30 Antillen
21.00 Promenadeorkest
21.30 Journaal
21.35 Frontaal
22.35 Beeldspraak
23.00 Journaal.
sn
du
de
be
ve
su
gei
ve
1
avj
V£C
dij
(V
TP<
da
Ier
1
ad
ve<
dei
ms
scf
die
me
i:
DUÏTSLANDl
18 30 Intermezzo AanM "Von d*r EUel
bis zum Weserbergland 1915 Akt 19»
Kurz vor 8 20 00 Joum en weerber 20»
Feuerabend 2145 Trekking lottogetallen
Aanhl Journaal 22 05 The wonderlül
countr} film 2340-23 45 Journ
DUITSLAND II
18.00 Kung Fu 19 00 Journ 1930 Hitpara
de 2015 The Five Pennies, film Z-W
Journ 22 10 Sport 23 25 Ein frohlichef Da-
sein film. 855 Joum.
DUITSLAND UI
18 00 Planungsfaktor Umweltsehnta. !W*
God en de wereld 19.00 Zandmannetje
19.05 Familieraad. 19.30 Sport in het westen
19.55 Nws uit Noordrijnland-Westtaie^
2000 Journ en weerber 20.15 Magaz voo
boeken en tijdschriften. 21.00 Der Snob.
neelstuk 22.35 Korte film 22.45 Journ.
BELG1E NED. w
18.00 Ti-Ta-Tovenaar 18.05 De zeHzuchn-
V? reus 18.30 Examens op verkeerde mo
menten, film 19.45 Journ 20.15 Wtes An
dersen Show 21.05 Terloops. 23.50 Kruis
munt 22.40-22.50 Journaal.
ZONDAG
DUITSLAND I
I4J0 Kinderprogramma 15.00 Ktnderprt*
gramma 15.30 Amusementsprogramn»
16.10 Muzikaal programma 1655 Task
ce Police 17.45 Reoortage over Tibetaa"*
kuituur 18.30 Journaal. 18J3 Sport, voe*»*
en hockey 19.20 Reportages van bui»;
landse korrespondenten denten 20.00 jot
naai 20.15 Tatort* detectivefilm 21.45
Fuhrerbild und goldfasanL dokum«mau
22.30 Journaal en weerbericht 2135***^
Klassiek concert
DUITSLAND H
13.02 De draaischijf 13.« KleuterpWg
14.15 Papermoon. 1430 Programma over"f
onderwijs 15^0 Journaal 1525 AKtie zot
genkmd 15-50 The Virgin Queen. An»"
kaanse speelfilm uit 1955 D.00 Jouros"
17.52 Sport 1S.OO Dagboek uit de kathol»"
kerk 18.15 Bonanza. Amerikaanse v.esi«"
serie. 18.00 Journaal. 13.10 Perspectieven
Bonn 10.30 Erkennen Sle die Melodie, vro
lijke muzikale kwls 29.15 Can can musi"1
22.05 Journaal en spoct op zondag
tera-Tour, muziek, gesprekken en skeicn
23.05 Journaal
