VAN DER HAAGEN EN VAN DER VEEN:
'Ons waterleiding
net is goed'
Op de Hoogstraat wordt gesloopt
Lr
FHiTTftil
m
Belgen-
grappen in
politie
blad
Rechtszittingen
Research
Verder praten...
Hoe lijnen?
it
Toekomst
Nieuw beleid
ZATERDAG 18 JUNI 1977/HET VRIJE VOLK/PAGINA 2
Commissaris Cees van der Haagen.
Hoofdinspecteur Dick van der Veen.
SCHIEDAM - „Wat wij gedaan hebben
toen het rapport binnenkwam? Het gelezen.
En gedacht, wat fijn dat deze gedragsweten
schappers deze materie eens een keer hebben
opgepakt. Daarom hebben wij er ook mede
werking aan verleend. We waren meteen
enthousiast voor het onderzoek."
Dachten jullie niet, wat moeten die pottekijkers er
bij? Van der Haagen: „Nee, helemaal niet." Van dér
Veen: „Gewoonlijk hebben we er bezwaar tegen als
mensen zomaar in de keuken van de politie willen
kijken, daar zijn we vaak wat terughoudend in, maar
deze twee mensen wisten waar ze over spraken en wil
den met ons meedenken."
>4
ms
mmêm
SCHIEDAM - Slopen zijn op de hoek van de Hoog
straat en de Gnittersteeg druk doende een pand te la
ten verdwijnen. In het pand was voorheen een kle
dingbedrijf gevestigd. Eind augustus van het vorig jaar
woedde er een felle brand op deze plaats die het een
en ander in de as legde en waarbij voor een half mil-
joenschade werd aangericht. Waar nu wonit gesloopt
rwi-«m toekomst een nieuw winkelpand komen.
Daann gaat zich een meubelbedrijf vestigen.
MifTfc -
Reactie polki e op rapport
De Schiedamse 1 el
Deze maand zal het overgro
te dee) der bladzijden van het
wetenschappelijk vakblad
„Mens en Maatschappij" inge
nomen worden door het rap
port dat de wetenschappelijk
medewerkers van de Erasmus
Universiteit, Lammert Jansma
en Justus Vcenman hebben
gemaakt naar aanleiding van
de Schiedamse Turkenrellen
van augustus vorig jaar, Dat
rapport zal in de sociologen-
wereld het nodige stof doen
opwaaien, aangezien er eind
conclusies in staan die geheel
nieuw zijn in de sociale we
tenschap. Die discussie tussen
gedragswetenschappers onder
ling moet nog op gang komen.
Donderdag 28 april publi
ceerde HVV een gesprek met
beide schrijvers van het rap
port onder de titel „Verwacht
van ons geen zaligmakende
oplossing". Jansma en Veen-
man hadden gedurende hun
onderzoek uitgebreid gespro
ken roet de reldeelnemers en
met de politie; een weerslag
van die gesprekken staat in
het rapport „De Schiedamse
Bel; een exploratie! onderzoek
naar enkele organisatie-aspec
ten bij koilektief geweld". Bei
de heren kondigden eveneens
aan in gesprek te blijven met
de Schiedamse politie.
Van de Schiedamse poiitie
waren commissaris Cees van
der Haagen en hoofdinspecteur
Dick van der Veen het nauwst
betrokken bij de reilen en bij
Jansma's en Veenmans onder
zoek. Een reactie van deze
twee politiemannen op het
rapport van de sociologen
moest echter van week tot
week uitgesteld worden: na
publikatie van Jansma's en
Veenmans verhaal was er alle
reerst een vreselijke drukte op
het politiebureau vanwege een
koninklijk bezoek, daarna sta
ken enkele vakanties een
spaak in het wiel en vervol
gens hielden de Drentse^ gijze
laars publikatie van Van der
Ilaagens en Van der Veens re
actie tegen. Bovendien wilden
beiden wachten op de officiële
publikatie van hef rapport in
Mens en Maatschappij.
Op verzoek van beide heren
werd het verhaal vastgehou
den „want er is al genoeg fas
cisme in Nederland op het mo
ment, daar moeten we met een
verhaal over Turkenrellen
maar geen extra voedingsbo
dem aan geven," aldus de
wens van commissaris Van der
Haagen. Nu echter dan toch
alsnog een reactie van de kant
van de Schiedamse politie op
het rapport van Jansma en
Vcenman.
Meer wetens chappers betrekken
bij politiewerk
syj&irffi wA •fe.vfr' i. V Wv W
S'lO
$-<x*
FEEST OP SCHOOL
SCHIEDAM - Heel
G roenoord heeft gister
middag raar opgekeken
toen er opeens honderden
vreemd "opgetuigde" kin
deren door de wijk been
trokken. Dat waren ver
kleedde kinderen van de
Bibelebontsekleuterschooi
en van de Willem Geb-
reisschool. welke beide
scholen hun tienjarig be
staan vierden.
Het was dan ook de he
le dag feest in de beide
schoolgebouwen aan de
Peter van Anrooylaan. In
de scboler was een grote
binnenkermis opgesteld
waar de honderden leer
lingen de hele dag pret
aan beleefden.
Alle kinderen kwamen
gisterochtend verkleed
naar schoot Kiasgewtjs
was er een thema voor de
verkleedpartij opgesteld.
Zo moesten de kleuters
zich verkleden als In
diaan, de eersteklassers
als circusartiesten, de
tweede klasse' a als rom
melmarkt! ui, derdeklas
sers als ziekenhuisperso
neel, vierdeklassers als
houthakkers, vijfde kl as-
se rs als boeren en boerin
nen en de zesdeklasse rs
tenslotte als bistro perso-
neet
öm half twee gister
middag trok dit gescha
keerde volkje door de
wijk om vervolgens na
een uurtje weer in de
school terug te keren,
waar de kleuters e *n ron
dedans ten beste gaven
ten aan schouwe van de
lagere schoolkinderen.
Gisteravond werd ook nog
feestgevierd, toen voor de
ouders van alle leerlingen.
Bij dit feest dat tot tien
uur duurde waren ook al
le Indinen. verpleegsters,
boeren etc. weer aanwe
zig.
Var der Haagen: „Het initia
tief is van hen uitgegaan. Zij
wensten een wetenschappelijk
onderzoek naar het gedrag van
de groep relschoppers en dat
vonden we juist. We hebben ze
informatie gegeven met uitzon
dering van de namen omdat we
nog steeds vinden dat we die
moeten beschermen. Ze zijn met
de begingegevens van ons het
onderzoek begonnen, dat het
eerste onderzoek op «lat punt in
Nederland is, een onderzoek
naar collectief gedrag."
Van der Veen voegt daar nog
aan toe: „Ze hebben dus zelf
kunnen achterhalen wanneer de
rechtszittingen waren en hoor
den zo wie er bij de rellen be
trokken zijn geweest" (Overi
gens komen die namen in het
hele rapport niet voor. De be
langstelling van de sociologen
ging uit naar wat er gebeurde
tijdens de augustusdagen en hoe
dat kon gebeuren, niet naar wie
er voor zorgde dót het gebeurde,
red.)
Wat zou het voordeel voor de
politie kunnen zijn om mee te
werken aan het onderzoek, of
was die medewerking pure lief
dadigheid?
Van der Haagen: „Demonstra
ties, meetings en dit soort rellen
zijn in feite een nieuw ver
schijnsel, waarbij je moet pro
beren te begrijpen wat de groe
peringen willen doen en op het
punt van deze geschiedenis (de
anti-Turkenrellen) kan het al
leen maar in het belang van
iedereen zijn, dat duidelijk
wordt welke gedragsachtergron
den erachter zitten. En nou zeg
ik niet dat alles klaar en alles
duidelijk is met dit ene onder
zoek, want er zal nog een aantal
moeten plaatsvinden."
wandelen. Dat vind ik de waar
de ervan".
Ergens in het rapport staat (als
een soort kritiek van enkelen op
de politie), dat er mogelijk te
lang gewacht is voordat de poli
tie hard optrad tegen de rel
schoppers. Verbindt de politie
daaraan de conclusie dat ze het
de volgende keer op een andere
manier gaat aanpakken?
Van der Veen: „Op zichzelf
zegt dit ene feitje erg weinig in
die zin, dat ik er erg weinig van
leer. Dat symptoompje licht ik
er niet uit als 'Jongens! Dat is
dé TIP, zó moet het nu'. Nee,
dat zie ik helemaal niet" Van
der Haagen: „Op grond van één
rapport kunnen wij niet zeggen
«lat en dat hebben we uit het
rapport gehaald dat ten gunste
van het korps komt dót doen
we in 't vervolg wel en dót niet
Nee hoor. Maar dat is ook niet
aan de orde."
„Wat wel gaat gebeuren is «lat
we met de twee heren verder
gaan praten, discussiëren over
hoe en wat nu verder? We heb
ben daar al eens een uurtje
over gesproken en we hebben
afgesproken die discussie voort
te zetten. Zij gaan ook nog ver
der met hun studie. Er is nog
materiaal genoeg. Uit de prak
tijk weten we wel ongeveer hoe
mensen reageren in een noodsi
tuatie en hoe je dat op moet
vangen, maar hoe een groep
reageert dat is erg moeilijk te
beoordelen. Daarbij kunnen ge
dragswetenschappers de politie
helpen."
„Maar in feite is dit een stuk
je research om in massaontmoe
tingen te weten te komen hoe
en langs welke wegen je moet
h<%
tói
i',
c*
ff
t
SCHIEDAM - Er zitten geen
schrikbarend grote lekken ui
het Schiedamse waterleiding iet.
Dat ts de conclusie van een
nauwkeurig onderzoek dat de
afgelopen weken heeft plaatsge
vonden. Het net werd toen met
behulp van verfijnde luisterap-
paratuur nagelopen.
Wel is tijdens het onderzoek
gebleken dat er een viertal gro
tere lekken in het leidingnet zit
pius een enorm aantal kleine
lekken. Tijdens de vergadering
van de raadscommissie voor li*
nanrién en economische zaken
heeft directeur 3. van Willigen
van de gemeentelijke Techni
sche Bedrijven toegezegd dat «Je
lekken «Je komende tijd verhol
pen zullen worden Volgens hem
zal het dichten van de lekken
het lekverlies m Schiedam zeker
met positief beïnvloeden. Hij
voegt hieraan toe dat het water-
verlies door middel van lekka
ges gehjk is aan het landelijk
gemiddelde.
Er was een speciaal bedrijf
ingeschakeld om het luisteron
derzoek van het waterleidingnet
de afgelopen weken te verrich
ten, Bij de Technische Bedrijven
heeft men nu besloten om zelf
verfijnde luisterapparatuur aan
te schaffen Er kan dan regel
matig een onderzoek naar lek
kages In het waterleidingnet
worden gehouden.
„Ik hoop dan ook dat bij an
dere rellen of zo die in het land
gebeuren, of gebeurd zijn, deze
gedragsonderzoekers eveneens
aan het werk gaan, zodat uit
een veelheid van onderzoekin
gen boven water komt hoe bij
dat soort gebeurtenissen de lij
nen lopen en wat de meest
raadzame methodiek is om be
geleidend, doortastend of ingrij
pend op te treden."
Het belangrijkste van het on
derzoek is dat je er een paar
richtlijnen voor de toekomst uit
haalt?
Van der Veen: „Dat óók, maar
ook «lat het een aanzet is of zal
zijn voor wat meer wetenschap
pers om zich bezig te houden
met het functioneren van «Ie po
litie in de maatschappij, vanuit
de xilitie gezien. Het politie-'
func doneren is eigenlijk een
braakliggend terrein, daar is
heel weinig over bekend. Ik ben
blij «lat mensen de moeite wil
len doen om dit soort veldon
derzoek te houden."
„Nou nee, er hoeft niet direct
een socioloog bij de politie in
dienst te komen. Het zou mis
schien wel handig zijn, maar je
kan je afvragen of het niet een
psycholoog, een theoloog of wat
dan ook zou moeten zijn. Ais hij
in dienst is van de politie dan
komt ie niet uit de verf. Hij
werkt dan teveel vanuit de poli-
tiegemeenschap. Hij zal dan
toch stuiten op meer wantrou
wen dan bij voorbeeld Jansma
en Veenman ondervonden heb
ben."
De enige verandering
die sinds de augustusrel-
len duidelijk is opgetre
den in bet gedrag van ie
politie (althans voor zover
voor de pers waarneem
baar) is, dat er in politie
berichten nooit meer
wordt gesproken over een
Turk, een Marokkaan of
een andere benaming van
"racistische" aard voor
een verdachte. Als we dat
na afloop van een gesprek
aan de commissaris en de
hoofdinspecteur voorleg
gen, beamen te dat. Van
der Veen zegt: „We heb
ben dat meteen spontaan
na die rellen uit de be
richten gelaten, we maken
geen gewag meer van de
herkomst van de verdoch
ten."
Maar na staan er in het
politie maandblad De Poli-
tiemelder van de maand
mei wel 26 afschuwelijke,
"racistische** Belgenmop
pen, Hoe valt dat te rij
men? Van der Haagen:
—tja, ach, er zijn zóveel
Belgenmoppen in omloop
en Belgen hebben net zo
veel moppen over de
domme Hollanders. Het is
eigenlijk alleen maar een
grapje." Waar Van der
Veen nog aan toevoegt:'
„Ik geloof niet dat je se
aan de Belgen zon moeten
vertellen hoor, dat niet"
Dan zouden inderdaad de
Belgenrelien wel
voor de deur kt
staan.
het publiek «sver, dan kan je
een hoop van mekaar leren. Dat
gaat dan ook hopelijk in de toe
komst gebeuren."
Toch is de Schiedamse politie
vooralsnog met van plan om in
een met de Turkenrellen verge
lijkbare nieuwe situatie onmid
dellijk een socioloog of andere
•loog in te schakelen?
Van der Haagen: „In een
nieuw gr zal van een rel zulle»
we weer tastenderwijs in dit
niemandsland van relgedrag
moeten proberen om zo goed
mogelijk toch een oplossing te
creëren.
„Een verschijnsel waar de po
litie wel meer mee worstelt is
dat we leven in een maatschap
pij waar de ontwikkeling door
gaat maar waar de wetgeving
achterblijft Dan kom je in het
niemandsland waar de politie
één van de instanties ls <b«
moet proberen om in dat gebied
«te richting vast te houden
waarin die nieuwe ontwikkelin
gen gaan.
Als er echter wetenschappers
bij het werk van de politie be-
trokken sotiden marden, dan zou
dat toch moeten resulteren in
aanbevelingen?
Van der Veen: „Ja, aanbeve
lingen ten behoeve van «Ie rela
tie poiitie-publiek. Want er is
nu weer sprake van een toene
mend isolement van «Je politie
In de maatschappij en dat vind
ik een lelijke zaak. Als dat iso
lement er is gaat «lat ten koste
van een basis van vertrouwen
en zonder die kunnen we toch
heel moeilijk werken. Als nou
die gedragswetenschappers méér
aandacht gaan schenken aan de
vraag hoe komt de politie bij
We zullen er de volgend* heU
niet meteen een -loog bijhal»
maar op enigerlei wijze sal -
omdat we t schriftuur vs*
Jifisna «J Yeessaan ken»*»'®
we er wetenschap uitgepeori
hebben - dat tóeb een iw
bijdragen in de bete'dsontwft-
keüng bij de politie. Dan herin
ner je je plotseling van «o j*.
toen schreven die
en tot dié veronderstelling kwa
men ze toen. Non, ai» we
voegen bij onze eigen prak»®'
ervaring ra onze mogelijkhM»
dan kom je toch tot een nieaw
beleid in situaties die misschien
met de antl-TurkenreUeo verge
lijkbaar zijn. Maar er zijn pj
concrete aanwijsbare dingend*
wo uit het rapport geloerd bet-
ben, nee, dat niet."
s
