^SOCIALIST JAAP OOSTLANDER:
Vrouwenpraatgroep
in West van start
ARDE LEMS-TOERNOOI
in SPORTHAL MARGRIET
PvdA
'Kijk eens wat leuk'
m
Portefeuille
met geld en
pas gestolen
wijkspreekuur
z. ¥u
ZATERDAG 2 JUNI 1979/HPT VRIJE VOLK/PAGINA 2] I f
oSfissK
IWV f
(Van onze verslaggever ONNO BUITEB)
SCHIEDAM - „Ik heb nooit het idee gehad, dat het socialisme de
maatschappij van de ene op de andere dag kan verbeteren. Daar ben
ik te nuchter-voor. Er zijn altijd periodes van vallen en opstaan. Het
is een kwestie van groei, van evolutie. Op het ogenblik is er een ken
tering met het griezelige kabinet Van Agt, maar ik ben ervan over
tuigd dat de socialisten de verkiezingen in 1981 met een meerderheid
zullen winnen."
Volgens Jaap Oostlan-
der gaat het socialisme op
den duur de overwinning
behalen, al steekt nu
overal het conservatisme
de kop weer op, zoals in
Engeland en Canada en
ook in Nederland.
Matheid
Staking
De 82-jarige Jaap Oost
lander: „Ik vind Van Agt
een griezel"
mÊmmz
SCHIEDAM - De 71-jarige A.
M. de B. heeft bij de Schiedamse
politie aangifte gedaan van
diefstal van een portefeuille. ïn
deze portefeuille bevond zich
een giropas en vijf biljetten van
10 gulden. De diefstal moet zijn
gepleegd in de tram tussen het
Koemarktplein en het Centraal
Station in Rotterdam.
Uitzondering
Gijzelaar
Bij het 60-jarig lidmaatschap van het NW kreeg Jaap
Oostlander dit gedenkplaatje.
Schiedam
v. 19.00-20.30 uur!
Tel. inl. 621078 a S. MAANDAG
adr. Gr. Markt 1Fr. Halspl. 41 b.
Wibautpl. 129, Sweelincksingel 7.
Zomerhofstr. 153. Goereesestr. 2
J
ceim
SCHIEDAM Het asfalteren van ver
schillende straten en lanen in Schie
dam, brengt het nodige ongerief voor
het verkeer met zich mee. Maar dat niet
alleen.
Omdat bij de Piersonstraat de ver
keerslichten zijn uitgeschakeld, hebben
de kinderen die naar de Gunningschool
moeten het bijzonder moeilijk om door
het verkeer heen te laveren.
Om het ongerief voor de automobilis*.
ten zo veel mogelijk te beperken, zijn
verrijdbare stoplichten neergezet Maar.
die houden geen rekening met overste*
kende kinderen.
A
Kabinet V an Agt laatste
ituiptrekking van rechts'
v>s;
v>
fv». t- «P
s. j *v "v
SÉ*.'4 s i, 5
-.sa» vAx .«.-ar
fcS s
r J ^SJf S:
Jaap Oostlander was afgelo
pen zaterdag precies zestig jaar
lid van de Sociaal Democrati
sche Arbeiderspartij en de Par
tij van de Arbeid. Hij heeft vele
jaren in de beweging bewust
meegemaakt en meent dat het
kabinet-Van Agt een van de
laatste stuiptrekkingen van
rechts is. „Na dit kabinet maakt
het socialisme weer een grote
sprong voorwaarts. De komende
Europese verkiezingen zullen
aantonen dat het CDA en de
WD nog maar op een minder
heid van de stemgerechtigden
kunnen rekenen.
Ik begrijp niet wat ze in die
Van Agt zien", verzucht hij. „Ik
vind het een griezel, het is niet
veel. Voor mij staat m ieder ge
val vast, dat hij degene is die
schuldig is aan de lange duur
van de kabinetsbesprekingen in
1977; Hij ging er vanaf het eerste
moment van uit, dat er geen
tweede kabinet Den Uyl mocht
komen."
Jaap Oostlander is 82 jaar oud
en meldde zich in 1919 aan als lid
van de SDAP. In de partij en in
het vakbondswerk heeft hij tal
loze functies gehad. Hij was
voorzitter van de Algemene Ne
derlandse Metaalbewerkers-
bond, lid van de Bestuurders-
bond van het NVV en hij was
penningmeester van de SDAP.
Het meest bekend is Jaap echter
als de man van de werkloos-
heidszorg en als directeur van
de Sociale Dienst in Schiedam.
Tevens was hij 41 jaar lang
bestuurslid en voorzitter van de
Coöp de Nieuwe Waterweg en
na zijn pensionering in 1961
werd hij voorzitter van de Hu
manitaire Stichting voor Huis
vesting van Bejaarden, die hui
ze Thurlede heeft gebouwd. Hij
spande zich in voor de abonnee
werving voor de Voorwaarts
Schiedam telde relaxief gezien-
de meeste abonneé's en hij
maakte zich in de oorlog ver
dienstelijk door te zorgen voor
bonkaarten voor onderduikers.
Als Jaap Oostlander het over
de kentering heeft, ontkomt hij
er niet aan om het woord „mat-
heid",te gebruiken. ,De arbeider.
is tegenwoordig nergens meer
voor de straat op te krijgen en
loopt niet meer warm om het so
cialistische ideaal uit te dragen
„Dat is de consequentie van de
welvaart", zegt hij. „Iedereen
heeft alles. De een aapt de ander
na en ze hebben allemaal een
auto voor de deur staan. De wel
vaart werkt remmend. Vroeger
werkte iedereen mee om de
Voorwaarts en de Vara op poten
te zetten met kwartjes en dub
beltjes. En wat zie je nu? Ieder
een kijkt naar de Tros en Vero
nica. Daar hebben we ons toch
met voor ingespannen? Maar
het is de massa die er intrapt en
vooral de jeugd. Nu gaan er
zelfs stemmen, op voor omroep
verkiezingen'"
„Vroeger waren we rijk in de
beweging", gaat Jaap verder.
„We hadden een muziekkorps,
twee toneelverenigingen en een
zangvereniging. Dat alles is nu
naar de knoppen, net zoals het
Volksgebouw in de Tuinlaan.
Dat staat nu al acht jaar leeg.
We verkochten het gebouw en
de opbrengst verdeelden we
voor een deel onder de leden
van de Stichting Het Volksge
bouw. Eens hadden we het ge-
Van een onzer verslaggevers
SCHIEDAM - Wijkcentrum
West wil een vrouwenpraat
groep beginnen. Men heeft ge
merkt dat andere, al enige tijd
bestaande, praatgroepen goed
draaien en daarom gaat er in de
Bever nu ook een groep van
start-
Het is de bedoeling dat de
deelnemers zelf bepalen waar
over gepraat wordt, bijvoor
beeld over verslaving en kerne
nergie, maar uiteraard ook over
de problemem van de vrouw en
het man-vrouw rollenpatroon.
Men zal proberen om sprekers
uit te nodigen.
De eerste bijeenkomst is ge-'
poand op dinsdag 5 juni van 9.30
tot 11.30 uur in het lokaal van de
peuterspeelzaal in de Bever, van
Beverenstraat 40. Op die dag
wordt gepaald welke dag het
gunstigst is voor de vrouwen om
bij elkaar te komen. Voor de
kinderen wordt gezorgd.
Voor informatie kan men zich
wenden tot Joke Roehng of het
Maatschappelijk Werk, telefoon
263722.
bouw van de SDAP gescheiden,
want ook vroeger waren er na
tuurlijk ruzies. Een'bedrag van
100.000 gulden hebben we onder
gebracht bij de bestuurders-
bond. Dat vormt een bodempje,
ingeval er weer iets als het
Volksgebouw wordt neergezet.
Door rente op rente is dat be
drag al uitgegroeid tot 180,000
gulden."
Ook de 1 mei-viering is in het
slop geraakt", gaat Jaap verder,
's Ochtends hielden we bijeen
komsten in het Passagetheater
en 's avonds liepen we mee in
een fakkeloptocht door de stad.
Daaromheen vonden talloze fes
tiviteiten plaats. Dat was wat in -
die tijd. Tijdens de verkiezingen
organiseerden we een grote bij
eenkomst in het Sterrenbos met
een groot vuurwerk als afslui
ting.
Nuchter ben ik gebleven en ik
heb gelijk gekregen", zo zegt hij.
„De mensen verwachtten dat de
vakbonden meteen na de oorlog
al samen zouden gaan werken
en zelfs zouden gaan fuseren.
Dat zou in de gevangenenkam
pen al besproken zijn in de ver
schillende „kringen". Ik nam
ook deel aan die besprekingen
en daar zei een pater ntij eens;
„Het kan me niet schelen ais de
katholieke Staatspartij niet te
rug zou komen." Stel je voor,
een pater zei mij dat! Ik zei hem
-daarop: „Pas op patertje, je kent
de roomsen nog niet Zij zullen
hun macht nooit willen prijsge
ven." Tot nu toe hebben ze dat
niet gedaan en het heeft lang
geduurd voordat het NKV en
het NW tot een fusie beslisten."
Jaap Oostlander trad in 1919
uit militaire dienst en kreeg bij
Gusto een baan als metaalbe
werker. Meteen werd hij lid van
de bond en was tijdens de eerste
staking tegen de loonsverlagin-
gen in 1921 voorzitter van het
stakingscomité: „Alle werven,
op de Nieuwe Waterweg na, la
gen plat Tien weken heeft die
staking geduurd, maar we ver
loren het", herinnert hij zich.
Meteen ook werd hij lid van
de SDAP. „Dat werd ik na de
vergissing van Troelstra", zegt
Jaap. „Troelstra riep na de oor
log, dat er een revolutie moest
komen, maar het congres van de
partij in Rotterdam riep hem te
rug. Men vond de tijd niet rijp
voor een revolutie en dat pakte
mij. Ook ik zag zo'n revolutie
niet zitten. Dat was de zaak on
dersteboven zetten. In Duitsland
was het net de mist ingegaan."
In de partij was Jaap van 1920
tot 1940 penningmeester en zat
hij in de commissie van drie van
het bestuur, samen met Dinke-
laar en Wiburg. „Van die tijd
herinner ik mij nog veel men
sen", zegt Jaap. „Van oud-voor
zitter van de Most had ik les ge
had. Hij leerde ons het liedje
van Piet Heyn, maar zei daarbij
dat het inderdaad klopte dat
zijn naam klein was. De rest
was volgens hem gelogen. Dat
heb ik mijn hele leven niet ver
geten. Hij was een geweldig
partijvoorzitter voor de SDAP
hier. Hij heeft bij mij de grond
slag gelegd om m'n tanden erin
te zetten. Ook zal ik Piet de
Bruin, secretaris Sabel en ons
eerste vrouwelijke raadslid, me
vrouw Koeten-Ooms nooit ver
geten."
In 1929 werd Jaap ambtenaar
bij de Sociale Dienst in Schie
dam. „Door de relatie die ik met
de gemeente had via de werk-
loosheidszorg pleegde ik vaak
overleg vanuit de bestuurders-
mets
y.v-tvvv.w
Van een onzer
verslaggevers
SCHIEDAM - Woens
dag 6 juni organiseert de
Schiedamse Politie Sport
Vereniging (SPSV) op
nieuw haar zaalvoetbal-
toernooi. Dit toernooi, het
Burgemeester A. J. Lems-
toernooi geheten, wordt
ook deze keer in de Sport
hal Margriet gehouden.
Negen verenigingen ne
men deel. Dat zijn naast
Schiedam, Leiden, Dor
drecht, Spoorwegpolitie
Rotterdam, Culemborg,
Maassluis, De Bilt, Rijks
wacht Antwerpen en
KAPS. de Koninklijke
Antwerpse Politie Sport
kring.
De schiedamse politie
mannen hebben met twee
teams ingeschreven. Het
toernooi begint om 9.00 uur
en omstreeks half zes zal
de commissaris van politie,
C. van der Haagen, de prij
zen uitreiken omdat bur
gemeester Lems die dag
met aanwezig kan zijn. De
commissaris zal overigens
ook de aftrap doen. De
wedstrijden staan onder
leiding van de scheids
rechters A. Sijnke en A. H.
de Raaij.
Een mast, twee stootkussens
en een anker mist de 49-jarige J.
E. R. Deze attributen werden
gestolen van zijn pleziervaar
tuig dat in de Schie ligt De
waarde van het gestolene wordt
geschat op 50 gulden.
bond met de gemeente over de
steunuitkeringen. Toen er een
topambtenaar stierf, nam ik zijn
plaats in. Nu kon ik zelf de
klachten oplossen. Ik zat nu aan
de andere kant van de streep.
Schiedam was in Nederland
een uitzondering", vertelt Jaap.
„De stad kende de grootste
werkloosheid in Nederland.
Zesduizend van de 60 000 Schie
dammers was werkloos."
In de Tweede Wereldoorlog
bleef Jaap op zijn post bij de So-
ciaie Dienst. Hij zegt; „Ik moest
in 1939 een distributiedienst op
zetten om in tijden van oorlog
wat mee te doen. Mijn eerste
daad was om twee goudeerlijke
kerels uit te zoeken, die tot veel
dingen in staat waren. Na de
oorlog kon ik zeggen dat zij het
schitterend gedaan hebben.
Door administratief wat te rom
melen waren de onderduikers
altijd voorzien van bonkaarten,
terwijl daar nooit een overval
voor gepleegd hoefde worden.
Toen de Joden geregistreerd
moesten worden, hebben we alle
Joden op naam van hun vrouw
in de boeken gezet, zodat de
Duitsers hen niet op het spoor
konden komen. Geen enkele
jood in Schiedam heeft zodoen
de zijn steunuitkering verloren.
En als de naam van de vrouw
verdacht was, verzonnen we een
naam."
Aan de oorlog heeft Jaap ook
minder plezierige herinneringen
overgehouden: „Ik heb zes
maanden gevangen gezeten enik
was anderhalf jaar lang gijze
laar van de Duitsers. Ik behoor
de als ambtenaar tot een elite
groep die werd vastgezet om
mensen van sabotagedaden af te
houden. Indien er sabotage
werd gepleegd, dan zouden wij
tegen de muur gezet worden en
gefusilleerd worden. Uit een uit
de oorlog overgebleven archief
■van de Duitsers bleek later, dat
ik tevens gevangen zat, omdat ik
mij destijds verzette tegen inle
vering van het geld van de par
tijkas,"
Na de oorlog werd Jaap direc
teur van de Sociale Dienst, een
functie die hij tot 1961 bekleed
de. Op het ogenblik is hij gepen
sioneerd en hij vult zijn dagen
met lezen, knutselen en wande
len. Politiek actief is hij niet
meer, maar hij is nog wel voor
zitter van de vereniging van ex-
politieke gevangenen, de Expo-
gé.
„Ik heb mij altijd voor de
bond, de partij en de gemeen
schap ingezet", zegt Jaap tot
slot „Vroeger was het erg moei
lijk om een ondergrond te krij
gen. Ik heb vele jaren de avond-
HBS gevolgd en cursussen op de
volksuniversiteit in Rotterdam.
Tevens heb ik veel gelezen. Door
mijn werk was ik zelden thuis.
Er was altijd wel een vergade
ring en dankzij mijn vrouw heb
ik dat op kunnen brengen. Nog
steeds lees ik veel en ik ben blij
dat ik op 82-jarige leeftijd nog
aardig kritisch ben."
1
tLöötrtiöii
De Salon des inde-
pendants mag zich
in een goede belang
stelling van het pu
bliek verheugen.
Gisteren werden al
zoveel bestellingen
geplaatst, dat ze niet
allemaal dezelfde
dag konden worden
afgewerkt De spe
lers/schilders van
het Onafhankelijk
Toneel zijn dan ook
zeer tevreden.
De Salon des inde-
pendants" staat met
een tent tegenover
de 1001-bazar,
Broersveld 45. In de
tent hangt de nage
schilderde etalage
van de winkel en op
weer overgeschil
derd en verkocht
voor vijf gulden.
Het Onafhanke
lijk toneel presen
teert dit experiment
als theater. Wie een
tijdje bij de salon
staat te kijken, zal
begrijpen waarom.
De spelers vinden
het interessant om
het publiek op straat
te confronteren met
het handwerk van
de schilder.
Sommige mensen
lopen zonder te kij
ken langs de tent.
Zijn ze er voorbij,
dan werpen ze een
schuchtere blik in de
richting van de tent
Anderen kijken
even en lopen dan
weer door. Weer an
deren vergelijken de
etalage van de bazar
met de geschilderde
etalage. Dat levert
dan het leuke beeld
op van iemand die
zijn hoofd verschil
lende malen heen en
weer beweegt Dan
heb je een categorie
publiek, die opmer
kingen maakt of
vragen stelt „Kijk
eens wat leuk, pre
cies de etalage",
„Kun je het echt ko
pen?", „Oh mooi" of
„Waarvoor is dat?".
Vandaag is de sa
lon voor het laatst
geopend. Daarna
vertrekken de spe
lers naar een andere
stad. wanneer de
hele cyclus is af-
geags tezamen geëx
poseerd. Als plaats
daarvoor wordt ge
dacht aan Boymans
van Beuningen te
Rotterdam of het
Stedelijk Museum te
Schiedam.
Op de foto kopen
enkele meisjes eert
nageschilderde puz
zel voor vijf gulden.
